Sancti Hieronymi stridoniensis Opera omnia, quæ extant. Mariani Victorii Reatini episcopi Amerini labore et studio ad fidem M.S. & vetust. exemplarium emendata argumentis & scholiis illustrata. Vita item S. Hieronymi ex ipsius scriptis ad eodem Victo

발행: 1623년

분량: 321페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

AD CORINTHlos, CAP. XIII.

Exese dicebat seuerissimε vindicare. QEd faceret, sin. , uis temporibu adueniret, quibus ad comparationein aliorum criminum. istane putantur quidem esse peccati. Et lugeam muros exis, dee. J Hoc est contra Nauatiatios poenitenim negatores: si enim luget paenitetu in non' i humiliet me Deus apud vos : dc lugeam mul.

prauior est fornicatione, ita. ii luonstituosa turpitudo, ricut ille fecit, qui uxorem patris Rocepit.

tos ex his, qui ante peccauerimi: non egerlitri uniteritiam super immunditia h de fornicatione,& impudicitia quam gesterunt. C Ανvet XIII. E ce tertio hoc venio ad vos:in ore duoruvel trium testium stabit omne verbum. in heroautem,quod ciJ spero vot sensuros, quomodo

no conuersemur.

n oramus aurum Deum, ut nihil mali faciatis , non vinos probari. &α4 qi enim aliquid feceritis, non vindicando p rebimus proditi: sed maluimus nos reprobos videri, tantum rivos, quod bonum est, iacim

tis.

pro certo peccauerit. Gauimus enum,&c. Ga

Praedixi enim N praedico: vi praesens vobis& ppareat, sicut nunc absens his qui antlyeccauerunt, Ed eaete VPhixa oesi creet Ohoc, dce.JSe- xi omnibus: quoniam livenero, iterum non eundum legem contra parcam, An petimcntum quaeritis eius, qui q Hoc oramur Hstram,&e.' Manichaeos. in me loquitur Christus famin vobis non in- Vt vos per ficti situ atquepo d i Praedixi et praedico, &ς. J firmatur, Ssed potens es in vobis. h Nam & si ii post document Prioxum crucifixus est ex infirmitate, sed vivit ex virtu- si iis, H, peccauerint,n 'Ph p x i Nam M no, infirmi sumus in illo sed φφΠ ς ixis νψ

quia antecedentium ruina, se- . . . . c. durius adhuc actutus sitim

quente, debet sacere cautim vivemu cum ς vix uxe Pei in vobis. Vot' quam seri tido dentatiores. metipsos tentate si ellis in fide ipsi vos proba te. i An non cognoscitis vos netipsos: quia Anex mentum, dcc.l Christus Iesus in vobis est Nisi forte reprobi v8 dpaeterno emendetis : MAn in me C istum tri x xii, estis. Spero aute,quod cornoscitis: quia nos ridi reprobi' oramus Mite Deum, vi

non infirmum, sed potentem inu ,sed ut vos,quod bonum e t,faciatis. Nos ei senec ipsi nescitis. autem ut repr bi sumus. Non possumus enim v De caetera fratret sed potens est in Vol iis, liquid aduersus veritatem: sed pro veritate. p x de te, perfrici estote, die jας. J ' m si myψbiis Gaudemus enim, quoniam nos infirmi sumus. Not dum quoa toti Ez. te laevos autem notentes estis.' Hoc Moramus&αJ ui delucis ui est nota si Gn' coni x δΠ Dpm idcoeni h ab emiubet se inuidem Gliti tistrae est infirmitatis: quod i- scias scribo, ut non praesens durius agam seca- ti.

uitaliae virtutis. dum potestatem, quam Dominus dedit mihi I sim spite. Pum tia in aedificationem, re non in destrictionem iis lsi Wς,qVi Deeaeteto fratres audete persecti estote ex- ' in v x diis sionis & qu*si insi Πλω P Qv hortamini, ridipsunt sapite. Paeem hibete de dii, Ru ix vobis: α

tis, inuenietis nos vivere cum o ubi Q . vos cum ill Permanebitis in

Christo in ii ille Dei eum iri Dς p οβ α diiςa odi exit vobiscum. Salu- aeternum, si de hie Vobis urivosvin/icare epetiuis. Sive late inuicem in Osculo ranctO.Salutant vos oes ii serii semper. nos in praesenti quidem infir- sancti. Gratia Domini nostri Iesii Christi, dein mut . sed insuturo cumii- charitas Dei, de communicatio Sancti spiritus y salutate luem in Uculoso,non in nostra, sed Dri vir' a sit eum omnibus vobis. Amen. --.Silviant, GJ Non ho-

tute uiu miri. ' C .. - norati aut diuites.

Si in fide estis &invobis vos cognoscite:date sententiamin invitisatio Sae ctissimius,&αJ Contia Arianos, qui ibo pa- peccante, de videte, si non statim cum vestro verbo vindi- trem maior essecontendunt: quiaplemnque primusn m Procedat . minatur in ordine.

men vos minime reprobauit.

as Sucumo bus,&ed Non aliquantis, siuequbdomne in his donis velit esse Petica .

Commentariorum infecundam Epistolam ad Corinthios Finis. P iiij

262쪽

COMMENTA Rii

COMMENTARII IN EPISTOLAM

AD GALATAS.

CArvr I. Dominus in Evangelio dicit Aulus Apostolus n5 ab hominibus,

L in , . cura dies mala sit, sed proptet

neque per hominem : h sed per i u. qui in Hii, tempore

, vis Christum μ ω Deum patrem: iut. vel bona vel mali dicitur. d qui suscitauit eum a mortuis, ' dc Item mala seculi opera dicun- qui mecum sunt omnes fratres, Ecclesiis G a. tu , quae commmuntur in i latiae. i Gratia vobis S dc pax a Deo patre no-A: e. a Sicut sacrariim scripturarum testatur auctoritas: Nemine in venire ad patiemsi per filium & Spiritum

sancium. Item neminem venire ads-

lium, nisi quem v mxp - sttota Domino I x , v Christo iii qui dedit se- - tu Pri

metipsum pro peccatis nostris, ut eriperet pisium Apostolum iri Eutri Π0β dς py isti sςςul Q nequ in , - secundum i sciae', .&α alii simiugelii praedicationeila , per Ie- voluntatem Dei&patri noliri, cui est gloria beneficus infititia glaria de .sum Chii bini & Deum pa- in secula seculorum, Amen. Miror, quod se tur. trem vocat uincise a sancto tam cito itians serimini ab eo , qui vos vocavit m s M' '. mmcllit ,&ς i

spiritu: que nra m dum ii r sttatim Christi in illud Euangelium, quod hi 'i taxis , si , mit m Apostolicorum Actuum d -- nisi sunt aliqui, qui Voleoniuria iste qR i in illotani in

tibiis dixit Spiritus sinctus: Segregate mini Barnabam &saulum in opus sumpsi eos. sti. pSed licet nos aut angelus de coelo euan- &α 'Nam Euangelium verum is aliud esse non potest, nisi ti-

gelizet vobis praeterquam, quod euangeliza ad quod L mus vobis, anathema sit. Sicut praediximus, de nunc iterum dico. Si quis vobis euangeli

Item Minta in eodem lo- rauerit praeter id. quod aetepistis, anathem

Quod tui m hi: Iesum Chii An quaero hominibus placere 'Si adhuc ho- p sed licet iis aut&αJBre si primo loco ponit, &ita minibus placerem, Christi seruus non essem. uiter omni voluit praeiudiore demum patiem.& alibi indi L Notum enim vobis facio, si atres, Euxngelium p sonae, quando nec Arosto- ferenter D 1 V M P item UI ouod euantelizatum est a me: y quia non est se qV 4 PΠmu pt ponit, frequenta exi infrixi' eundum homine. Neque enim ego ab homine

tum sanctum, hoc ostendit: . , , AT Ἀ , . inquentis angesi permisit au-

a quonii miti pili e& filio re M Ut illud, nequς didici, scd per retu elationem dire. ricii tui: Gentii a Spiritu sancto, non ordo. non Iesu Christi. Audiuis enim conuertationem tra omnes haeretico, qui uidi imaior aut minor, talum est meam aliquando in Iudaismo : quoniam sta- tiones Apostolicas mutare eo gloria eademque substantia. pra modum persequebat Ecclesiam Dei, Aera n ntur. Quod vero dicit , neque P pugnabam illam, & proficiebam in Iudaisino ' ' H ςst,hommem , sed mi βVM supra multos coaetaneos meos in genere meo, '' a

qui suscitauit eum a mortuis, meam datur. Uumpti hominis significat 'Modo e &c. Nunquid incat nationem. Aliter: Non humana praesumptione. ut illi propter homines Vobis suadeo : sicut propter Iudaeorum

dicunt: neque pet Apostolos alios, ut Aaron per Movsen, tr ditiones ante faciebat Ostendere vult odia honunum se sed per ipsum dominum , ut Moyses& omnes Apostoli vel noli una et n. liberia defendere veritatem. Prophetae: sed pletique ab Lominibus orὀinantur. cum in- t ubicunquesne additamento aliquo ho digne fauore populi pauentiam Domini contemnentes, di- mines nominantur, in malam pati ε accipitur in seriptum. uitio sacerdotio contra meritum ordinantur. Vtest illud: 0 iu homo mendax. Et: aurei dicunt homines r - '- Et, conne homines Gi, Et secundi hominem a δε- 'tu Igitur quicunque talibus placere voluerit, necesse est: vibs s aper Isin Christion. J Qui Petrum de caeteros Apostolos in ministerium Apostolatus elegit. e Et De parreni, &e. J Ostendit unam esse pittis de filii

operationem.

ds suscit ut eum, occiJ Secundum quod moti potuit. secuidam carnem scilicet. e Etaui me cum sint. &cJ Ne solus indigne serre putaretur, uiam conculcari doctrinam Apostodias obiurgit ut ps iis

persona scribit ad eos, sed ex omnium statuum, qui in consortio secum etant,quos in Epistola ad Corinthios Apost ι.C ' s. los vocat,dicens. si iusta es nostri Apostori Esi iambo echristi. s Gratia voltu. J sola estis fide siluati

ripae a Deo er atre.&αὶ Qua remissu delictis omni bus, reconciliati suerunt Deo. eorum iaciat voluntatem. sancti autem Deo latum & Desi manti splacent, qui plusquam homines esse meruerunt. tis Si adhuc M rubus, Sce. JNam ideo me oderunt, quia ceruus sum Christi.

in , J Vult purgare usurpati

nis&humanae traditio ais infamiam.

Is non est, o c J Neque , me eonfinxi. neque ab alio homine accepi. neque quoquam didici, quod gentes sela fide salualentur. et Audistis enim, &αJ Nec vos credo latet e. quod dico. Ostendere vult, quim sit miter tenuerit Iudaismum, dc quaavid dii 18metipso'&αὶ Ostendit beneficia Christi, fideliter pro traditionibus patrum expugnarit Eccletiam, ut qui b. existebant ingrati , tu lege quae peccatoribus data est, intellis imus eum non potuisse inde numano consilio . nisi vinere cupientibus , cum illis omnia essent peccata dimissa. reuelatione separari dii linat Vieri res nos deprae i. dcc J Non quod secutum n Q --πIupra modum. dce. J Non supra omnes, i quam sit,sci quod la sint quae agunt ut in secillo,scut α elabundus putaretur.

263쪽

apostoli antequam nasceretur, ostendit. Item qui me aescientia ab utero segregavit,quado voluit,fecit, quod in aliquo instimeter,quippe qui plenam sieram graiideon secutus: sed ut inani sellarem eis recto ordine, rne Christi euaa elium piaedicare.

s D comidicum illis, deci J Non didici. sed c tuli euan-b i Et octini,dec. J Non meis metitis. selium, per quod gentes sola fide saluantur. ii mearum traditionum. ' Cum autem placuit ei,

Ilium tuum per me genti taure R L. illo discipuli de eua ureliodi, -i. - qui me segregauit utero matris meae'& vo- praeliciebat elle iaturum.

quoniam secundum mysteriu euelationis, commissim sibi praedicationem euangelii exercuerat: neque tune camis de tanguinis vocem audiui, sed D

hi ii recise suit. ut ab illis aliquid edocet edissed de Damasto in Arabiam protinus ibam, ut docerem quod mihi a Deo rc uesatrum fuerat.

non indiguisse doceri, qui tribus iatri annis ala praedicarati

qui me segregauit ex utero matris meae h& vo cauit per gratia suam, qui reuelat et filium fuit in me, ut euangelizare illum in gentibus: de6tinuo non acquieui carni de sanguini. Neque veni Hierosolymam ad antecessores meos apostolos, sed abi j in Arabiam , α iterum reuersus sum Damascu. Deinde post annos tros veni Hierosolymam h videre Petriam,i & masi apud y nepter. 5 e. l Reddidit eum diebus quindecim. Alium aute aposto - cauco cui circumcidit Titum. lorum vidi neminem, i nisi Iacobum stat rem

bitare putarent.

est dubit intis, sed putius co fit antis. xv Sesneque,&αὶ In vacuum

cucursit.

Domini. Quae autem scribo vobis, ecce coram Deo, quia no mentior. Deinde veni in partes Syriae 3c Ciliciae. Eram autem ignotus facie ecclesiis Iudaeae, quae erant in Christo. Tantumi autem auditum nabebant: quoniam qui perse-g-, Sc. J Quando sedi quebatur nos aliquando, nunc euangelizat fi . sci 'ulis iungere attentabati dem, quam aliquando expugnabat, ' & in me clarificabant Deum.

ptum se ab illo in charitate demonstrat, se in tam breui tem pote nihil discere potuisse.

dee. J Videndi

gratia, non disicendi.

aes inlium.&e. J Ne vel ab illi, didi isse videretur. Is vili Iacobum friurem Do-m . &c. J Quatuor modisit. non quia illi circumcisio pro deflet, sed ut scandalum uri

nens vitaretur.

gis.

lum vitarentiis.& essentiri nobis , qui veritatem euangelii eonfirmarent.&e. JHie eos s-gnificat . qui Galatas iudaizare compulerant: qui aliquando insignes imet discipulos apostolorum suetam: quique prae-I Einde p post annos quatuordecim iterum ascendi Hierosolymam cum Barnabaassumpto M Tito. Ascendi autem secundum reuelationem α contuli eum illis euangelio stoi minituerant: quique piquod praedico in gentibus. Seorsum autem senti tempore, saeclisti his qui videbantur aliquid esse: qne sorte inva- ad obseruationem Iudaicam staties appellari quis dubitati euum currerem aut cucurrissem. Sed neque P. imo. natur . si undo, co' Titus, qui mecum erat,eum esset gentilis, compulsus est circumcidii y sed propter subintroductos salsos fratres, η qui subintroierunt ex . plorare libertatem nostram, quam habemus in Christo Iesu, ut nos in seruitutem redigerent: quibus neque ad horam cessimus subiectioni, ut veritas manses ij permaneat apud vos . . A bhis autem qui videbantur esse aliquid , quales aliquando suerint,nihil mea interest. Deus. n. personam hominis non accipit. d Mihi autem qui videbantur esse aliquid, nihil contulerunt: sed E contra cum vidissent, quod creditum est mihi euangelium praeputij, 'sicut M Petro circumcisionis. i. n. operatus est Petro in apostolatu circumcisionis,operatus est & mihi inter gentes. Et cum cognouissent gratiam, quae data est mihi: uacobus& Cephas& Ioannes, qui videbantur columnae esse. s dextras ded runt mihi α h Barnabet societatis:vt nos in gentes, ipsi autem in circumcisionem: tantum uti pauperum memores essemus. λ Quod etiam solicitus sui hoc ipsum facere. i Cum autem venista

gnatione. tertio, gente, quarib,

ailectu. unde Iacobus secunda cognitionem stater Domini dicitur: quoniam de Matia Cleophe sorore matris Domini, natus esse inonstratur. Deinde rini,&c.' Notandum quia per triennium ecclesiis Iudaeae erat ignotus. iis Quaeris tin christo. Tan. tum autem auditum habebam.

cc. J Seotium qui ex Iudaeis

elam, ecclesia habebantur,nec his qui erant ex gentibus, inii balatur.

os Et in clarificabant Deunet. JDe te dissicili maxima nascitiar admiratio,&laudabatur Deiri, qui hoc solus posset esticere. Des diis Dambus, de deletro

iri circumcisione. Paulo vero in viilibus ordinatu. conuertebant.

cura est , quia cum Domino ambulauerunt: quia nec tempus praeiudicat fidei, nee p. na labori.

dicem ingentibus,sicut illi Iudai . induum.&c. JIn nullo sum illo inferior: quia ab uno Deo sumus in ministerio Ordinati. C A p v T II.

DL Mep post. &c. J Quando de oneribus legis mi estio

Iterum astendi,&e. J Non voluntate mea, sed imperii diuini ne ilitate. t Asenes autem secundum, deci JHoc ait Apostolus. Cum venirem, inquit, Hierosolymam secundum reuel tionem Dei , congregationi fratrum per aedificationem meam reddidi ratiori .seorsum&apostolis,non ut si illisse. J Super quas erat ecclesia confirmat ας ς Dextras dederunt. J Ita nos docere debere. b Milio Eurna societ ratu: ut nos, doc J Ambo enim inisuerant sinui, videntibus pra&

carem.

nia sua distribuentes, ad et talorum pedes pretia deponebant. Vel quorum trana tu tanti Iudaeis inuasa, sicut legimus ad Hebraeos.s oderi fosicitur,&c. J Hoc est, quod in omnipone scribit epistola. Is cam autem venisset C. ph- mi urit . &e. JGalitata infirmitas compellit eum narrare: quod nec ipsi Apinia rum principi Petro pepercerit, veritatem euangelia noli bore defendenti : sicut etiam ad prosectum Corint tuorum manifestat visionem, quam annis quatuordecim celaver

264쪽

Hoc autem oriuniit, ut ostendat se nunquam circumcisio- JIn sola fide: quia nihil debeo letinis suisse iactorem quod ite illo salsi apolioli confingebant. antiquae. Vnde & alibi dicit: Ego autem fratres sicinumcisionem prae- is rivi d pecuniam, non aliquod illud diro quid adhuc persecutionem ratiori pretium, sed se. Trivi enim. J Sciens ubi ostensum,ut nullius gene- u g Non Go, &c.J Non debeo illi ingratus, qui meris hominem vocaret immun

cum, &c. J Non ideo ref rehensibilis erat, quia cum ilis edebat: sed quia nostra pro-rtet homines le Quiriliebat. e Ita ut o Pan abas, M. IQui mecum ad gentes missus, i l inter eos docuerat essedus crimini

hoc propter scandarum liceret Iudaeorum. tamen publice illum coime ii , ut&Iudaeis superbis. & gentibus desperatio

tolleretur.

seandalum non potetat priua te curari.

nes quod natus es, quo modo illos facis tenere quod nati nosunt Rationem reddit, non iniuriam ficit.

Gentilirer, dee. J Non ex nisset Cephas Antiochiam, in faciem ei restiti: quia reprehesibilis erat. ' Prius enim quam venirent quidam a Iacobo, cum sentibus edebat. h Cum aut evenissent, subtrahebat &segrega bat se, timens eos qui ex circucisione erant: bc simulationi eius co senserunt caeteri Iudaei: ς ita vi&Barnabas duceretur ab eis in illa simula. tionem . . Sed cum vidissem quod n5 recth ambularent ad veritatem euangelist, 'dixi Cephaecora omnibus: Si tu cum Iudaeus sis, S gentilitantum dilexit, ut pro me etiamoreretur. Abielia enim est

gratia. s mihi sola non sussicit. x ς Si enim pernota, dee.lsi lex poterat iustii care, superfito mortuus emittis . CArvet III.

eii contrarium Saluat ris verbo, quo taetron saluum

ter vivis,& no Iudaice, quo modo gentes co- ui probi buit, n5 enim hiegis Iudaizareii Nos natura Iudaei,&non ex ge. dicitur sine caus lib. peccatores. scientes autem quod non iu- o P Vubi

stificatur homo ex operibus le s, nisi perfide stat I

Iesu Chrutu& nos in Christo Iesu credimus, ut obscurat linia. iustificemur ex fide Christi, de non ex operibus legis. Propter quod ex operib. legis non iustifi- a s meg Qui-cabitur omnis caro.i Quod si quaerentes iustifi- in in Praedicationem cari in Christo, inuenti sumus & ipsi reetaio . 'm mmata est passio ritu, res: nsiquid Christus peccati minister est Absit. Si enim quae destruxi, iterum hic reaedifico, praeuaricatorem me constituo. v Ego enimo cibus legis, sed sola fide ita perlegem lesi mortuus sum , Qui Deo vitiam: eut gentes, vitam in Christo p Chtiito colixus sum cruci. q Vivo autem iam inueritate te nosti. non estor vivit veto in meChristus ouod autem 'iu vivo in carne, in fide vivo HjDU, qui dilexit me: & tradidit seipsum pro me. i s NM Gi,ra, decit Peccato- Non abiicio gratiam Dci Si enim per legem cς Hoc &e. J H Vnum vox

ut ipsum ante vos pendere putaretis .Proscriptus est,se untiam damnationis accepit.

pud vos omnia secta sint. siue sic, quem vere pro damnat odemortuo etiam nunc vilem habetis , dum putatis eum vobis non sussicere ad salutem.

res tamen eramus: quia con

clusit scriptura omnia sub pec

cato.

Scientes autem,&α ὶ Opera legis . circumcisio&i boathum dies festi & caetera.quq non propter iustitiam, sed ad edomandam populi duritiam

sunt mannia.

iustitia, ergo gratis Christus mortuus est. CArvT III. OInsensatirGalatae, quis vos fascinauit no obedire veritati Ante quorum oculos Christus Iesus proscriptus, V M in vobis crucifixus. VHoc solum a vobis volo discere. η Exo peribus legis spiritum accepistis, an exauditu

interrogo.

merito fidei spiritum acceΠ-stis . 'uid nouis lex amplius poterit darer

nec Iudaei aliter iritum accipiat, quam per iidem Clitim. fidei. Sicii ulti estis, ut cum spiritu coeperitis, vos E conitatio putatis vobis nunc carne consummamini λ Tanta passi estis, spiritum non sussirere suel sine causa, si tamen sine causa. s Qui ergo tribuit vobis scriptum,&Operatur virtutes in vo . bis ex operibus legis, an exauditu fidei, sicut sti fide passi sunt periculione. scriptum est.n Abraham credidit Deo, & repu- lieni tanta sine causa proChritatum est illi ad iustitiam. i Cognoscite ergo: sto tolerasti, si non iterum pro non valens pecca: in ulli quia qui ex fide sunt,hi sunt fili, Abrahae A Pi, Christo corrigatis. siue quod . . aesuis . vidc autem scriptura, quia ex fide iustifieat si mn o dubitavit,

22' T. .. in , Deus, praenscuuit Abrahae, quia bene

ipsos reaedifico. meae sententiae dicc urin QOmncs gentes. Igitur qui ex fide Apraeuaricator inuenior. sunt, benedicentur cu fideli Abraham. m Quicunque enim ex operibus legis sum, sub male

dicto uodsi, &αὶ si enim gen.

to es sola non siluae . nec nos: quia ex Opetibus nemo iustificatur. Ergo adhuc peccatores sumus, de Christus peccatorum ministerest, isquam

Fgo enim, dic. J H est quod dicit: per legem Christi,

Dei Moysi mortuus sum: aut certia per ipsam Moysi legem, accepistis, qui non nisi a iusti, lasei, eiusdem sum obseruationibu liberatus: quoniam scil- legis oneribus esse vos constat. histum est apud Deum terribuere,qui nos tribulant iii ba

lationem.

s stergo tribuit vobis, e ISpiritum cancta fide solumptum est in eadem lege: Quia Abraham ex fide iustificatus nono opexibus legis. Item per i gem Christi, i si

tetae: I: Moysi e veteritum mortuus: quia ipsa se ceu iam esse praeviit. oi Vimo,iua I Quia legem sim innovavit.

r chimio, dec. 4 omnibus peccatis, quibus lex est data,

sum mortuus, ergo lex mihi minime est necessaria. qs Vi vicem reo .l vetus homo.

x K Visu: vero in me chri tuid Di illo vitat Christus, in quo

Christus vegetata ius α vitam. accipitur, iustos autem sine

his Irare vobis ad iustitio

solami incit fides. is cognoscite ergo, ο , deci J Srae Iudaei, siue Gini, non carnaliter circuincis. Tram s,doc. J Non una gens Iudaica,sed inra Fae ex operibus legas sunt.

ls Igitur. dec. J Non enim circumcis essentem es , ut posisint ex operibus benedici. vis quicunque, dccii Quia ita praeualisit consuetudo pG- candi, ut nemo iam milescio.

265쪽

AD GALATAS CAP. III.

a 3 aledictus inviis.&αὶ Hoc est, quod non ore ni avsqua anno, Abraham accepit 1 Deo repromissionem quo tem- adiiciem legis andata seruauerit. Quaeritur sane hoc loco pore sque ad initium legis Mosaicae quadringenti de tris fides solanissiciat Christiano.&vitiam non sit maledictu , ginta anni, hac ratione complantur. Ex tempore repromis qui euangelica praecepta contemnet. Sed fides ad hoc profi - sonis vique ad cente sinum annum Abialiae, quando Iliacor , ut inprimitus credulitatis accedentes ad Deum iustifi- filius ei natus suit, viginti quinque anni numerantur. Postea

x,s4ςm p iniustificat dicto si int. Scripta est enim: a Maledictu, om- qu mo*ram o, u/ac 'ar nis qui non peruransem in omnibus quae scripta sunt in libro legis ut Acrate . . Quian in epistoli ita ibit. Eu ut tecoso luem in lege nemo iustificatur apud Deum, o manifestum est, ς ouin iustus ex fide vivit. 4Lex autem non est ex nile, sed qui secerit ea, vivit

monitiatur secundum sermo non Dei ad Abraham iactum. post celitum iliginta annos te-

in illis. Christus nos redemit de maledicto is px missionis senien eius peis

Dei ei maneat: caterum sine o- retibus fidei . non legis, mortua est fides. si enim noncredi. mandatis: & eos qui euan- sebi praecepta contemnunt. maledictos esse, & saluatore- docuit. dicens: Difeste amen. . Em in ignem artoum. Et Iacobus Apostolus unituma- dati transgressorem, omniumicum cile deni strauit.

modum seruat . ideo dictum est, quod sola fide iustificandi essent Medentes. Item vult o nendere:quia ex operibus legis Muli, iustificari homo non romt, nisi habuerit de fidem.

'ut veniam dM credenti in testimentum conficinatum a Deo. o quae post m pdi 2I ilignificat, i ymς ς μ' quadringetos viriginta annos, facti est leta, nis pς Wyzm D. mni ccci' ς

,.st ' ' uritum fecit ad c cuandam promissionem.

' Nam si ex lege haereditas iam ii si ex pronais sione. Abrahae autem per repromissioncm donauit De a Quid igitur lex q Prop tec tilagressionem posita est donec veniret se me cui promiserat, ordinata per angelos in manu mediatoris. Mediator autem unius non est, Deus

autem unus est. Lexesso aduersus promissa Deiὸ Absit. Si . n. data esset lex , quae posset vivificare,vere ex lege esset iustitia. y Sed coclusit scriptura omnia sub peccato, ut promisit Oex fide Iesu Christi daretur credentibus. Priussis, saetus pro nobis maledictu: quia scriptum est: sMaledictus omnis qui pendet in ligno, i ut in gentibus maledictio Abrahae fieret in Chri sto Iesu, i ut pollicitationem spiritus accipia, mus per fidem. Fratres, secundum hominem dico, tame hominis confirmatu teli amemum inemo spernit aut super ordinat. Abrahae dictae sunt promissiones de semini eius. Non dicit, de seminibus, quasi in multis, sed quasi in uno, de semini tuo qui est Christus. Hoc autem dico testamentum confirmatum a Deo. μ quae post

cutionibus laborare coepisse.

per legem, quae necdum crat.

ta est lex.

dcc J propterea data est, ut nos non transgredi, vel congeret, vel docet et , usque dum Chii-

stns veniret.

r or irata per amelos. J Hoc loco Mosen Dei & Hebiaeotiac Qui , dce. J Persecta fide, eii, non solum Christum, sedes estisto credere. d s Lex, d. e. J Non iustificat sola fides. e sed decit Suo labore

conquirat iustitiam, & vivet

in aeternum.

l dicto non erat: quia per in ina legem impleuit. Et ideo indubito maledicto eius nos rudebitum inpensatum est , ut liberet transeuntes ad fidem. stolorum Stephanus dicit: Hic est Minci fuit in ecclesiari solitutae cum anela qui loque Litur ei in monte tua. Item legii nus angelos per legem laeservulo anuisse. i In manu mediatoris. J Siue

Mosi lut quidam putant) siue u

Christ . Nim de Moses . aiunt, inter Deum de populum meditius suit.

scriptum: sicui fuerit iudiciu mortis, suspendetis eum inli- suo. Non ideo maledictus, quia pendet: sed ideo pendet, quia ivxledictus.Christus raso cui non erat iudicium motus, nec causa subeundae ciueis de maledicti reatus pro nobis Dialedictum suscepit:quia omnes maledicti eramus, de debiti ligno: de ideo maledicti, quia non permansimus in omnibus quae scripta erant in lege.

aute quam veniret fides, ' sub lege custodieba mur. conclusi in eam fidem quae reuelada erat.

h Itaq; lex paedagogus noster fuit in Christo ut ex side iustificemur. At ubi venit fides, ta non sumus sub paedagogo. in omnes enim filij Dei estis per fidem , quae est in Christo Iesu. Qvi

partis.

u ς Deus,dcc J Hoc ideo addi.dit, nequis putaret , Christum

ab unitate diuinae iraturae penitus esse diuisum. uia media totis suscepisset officium. . seli ut in sentibus, deci Visbia fide gentes benedicerentur in Christo. sicut promistium fuerat Amalix. pollicitationem, &αJ inae per Iobelem prophetani omni carni promissa est. id est . uniuerso generi hominum. x Fratres, decit Humano utor exemplo: comparari enim humana diuinis, propter euidentiorem intellectum possime, aequati non possunt. Nemo lydimit aut super A t. Amrisae, decit Quia post tantum temporis data est sex. in Hoc autem diotestamentum confimatum a Deo. J Inouisto Iesu. ns suapost dec. J Ne quis putet esse contrarium: quoniam in libroGenesios ad Abraham 1Deo dicitur: citonae. scora. quod herum 'timo se semen tum in terrano ita, o subiicient eos; M uti, ingent quadringentos sex ergo aduers s.&casi-cunque enim in Christo Iesu baptizati estis,

scilicet, quae a nemine serua

batur.

y Sed conclusit, dee J Adueniente Christo, qui sub lege

Mosi erant, conclusi sum peccato, si ultra in imis obseruatione permanere voluerint. maledicti qui umbrae legis deseria ierunt veritate praesente. Item ostendit, quoniam non rotuit inueniri, qui daretur credentibus, ut necesse esset Mi fide caluati credentes. et Prius autem, deciJ Priusquam veniret cui crederemus.

a subine, deciJ seruabamur lege. huic fidei quae erat

seo tempore reuelanda.

bs Itaque sex paed Iuus, Sce. J Ad disciplinain nos arctius

retentans, persectam doctrinam vero magistro seruabat.

ς tum venit fides, dee.J Persectae aetatis diuapuli a indigent paedagog ds omnes enim filii Deiecti per sdem, tuae est inciri ore I J AEqualiter de Iudaei de gentes per lotan fidem filii Dei

estis, qua credidistis Qui sto. quisu M. dee. 4 pilium Dei induti, te toti membra eius effecti. Qi Dei sitis necesse est, ut quid ergo vobis lex Quod aut erudicitio subiicient eos heri ituti, O sent quadringentos eius et tecti, Hii Dei sitis necesseeit, ut quid ergo vodia lex dia hic Apostolus triginta vinos amplius ponati quae seruis&peccatoribus data est, qui perhaptismum item dicit, hoc est, septuagesimo quinto aetinis suae peccara remissa sinu

266쪽

,s Graecus, Ecc. J Ante enim non ita iuni interiu/xum de Graecum, sed etiam interitibuna&tribum erat nos diuersitas. b si autem γos cincti,&c. JSionimes unum corpus estis Christi, Abrahae semen estis,&veri haeredes, non excaria uali semine. sed ex diuina promissione generata.

Christum induistis. nil Nuncautem c. J Ante ignorabamini ab illo, quia nonotiit iniqlios , non vos illum quaesistis. sed ille vos perditos requisiuit.

ii l momodo conuertimini item ad infirma egeris,dce. JEuidenter ostendit Apostolas Galatas post aeceptam fidem Non est Iudaeus, neque Graecus, non est seruus, neq; liber:non est m L im, Ci, vi iv. cuius neque iemin .Omncs enim vos unum e- non similiter obseruimus: non sui in Christo Iesu. 'Si autem vos Cluisti, ergo enim Calendas collimis, nec DI cauterei,decisibi κπ- semen Abrahae estis, secundum promissionem dies festos, sicut illi in tui ut libur,&c.l Quia domi- haeredes. natum quondam sacerdo co& C hve Iv

uulus est, ni nil differta seruo, cum sit dominiis omnium, sed sub tutoribus Mactoribus& epulis, sed in synceritate azyma epulamur. formam praebere iubenit: quia sacerdotale genus sumus, b omnia communiter habemuς, suamuis per illos percipiamus

sacramenta.

enim Pi cst Christianos vos factos. si ista iterum obserue

t s.

est usque ad praefinitum tempus a patre. ilia dc q Est ite*Q go,&αὶ Hoenos cum cile irius paruuli, sub elementis mun- ς a quod dicit, me imi ini. . , dicramus seritientes. At ubi venit plenitudo ῖς ix iura viventem: quia&e-ds it ψ νηο ς ω μ ,Gς J tenipori, misit Deus filium suum it a iiiiii ex sψῖς Mς vivo. Iudaica ob

b multore. factum sub lege, vicos qui sub lege

eranti rediimochi ut adoptionem tiliorum re- bello Apostolo diei i aciperemus , Quo mam autem estis iiiij Dei, mi senti Mus,gentissiter is, ouo sit Deus spiritum fili j sui in corda vestracta. m. cog graues Iudair es mantem, abba pater. Ita iam non est seruus, sed filius, quod si filius, de naeres per Deu . i Sed tunc quidem ignorantes Deum his quinatura non sunt dij, seruiebatis. Nunc autem cum cognoueritis Deum .imo cogniti sitis a Deo:

quotmodo couertimini iterum ad inurma Misionem, veletrum per naturaia

egena elementa, quibui denuo seruire vultis i infirmitatem:quis thesei ' Dies obseruatis,&menses,& tempora. & an. in valis fictilibus AH uiae rTim ςQnς forte sine causa laborauerim inie. moniliai non more solito vobis, Esto ς sicut V0 qui Meso sicut v t ε ει io, fies o, , conuentu viri & seminae, Fratres, o bisecro vos, nihil me laetistis. Scitis carne, &α r inerepi , hoe sed per X tritum sanctum, ex autem quia per infirmitate carnis euangelizavi l ostolus dicit: quia eum fidε matre tantum Christia incar- vobis iampridem, xxtentationem vestram in Christi pud Galatas praedici carne mea non spreuistis, neque respuistis,u sed periecutionem κb inere-

sicut angelum Dei excepistis me x sie ut Chri hM eorum passu est, elum. y Vbi est ergo beatitudo vestri

tati necessaria. pro temporis qualitate. O

tum iam erat tempus, quando legem per malam consuetudi nem nemo poterat custodire.

uiti ex muliere, sexum significat, non corruptionem. Caeterum vi mamisi e ostendet et natum ex virgine, ait, e muliere non per mulierem. In eo alitem quod dicit:ex mulie

putetis me inimiotiarum &non salutri vestrae causa mOeri.

Αωhi dee. Jves perpά- na: ionem hominis suscepi isse. r.c. . A Naidem Apostolus ad Corinthios libens, ait: Sicut mulier ea viro. i ad rir per mulae . Vnde sicut in principio generationis,mulier ex viro sumpta est . ita & Cluistus secundum

carnem is matte tantum est. Omnis autem residua humana generatio, non ex muliere se

cundum Apostoli dictum. sed per milietem. ut clareat generatio hominum ex viro per mulierem creari. FactMusu lige. &e.J Christiri sub lege Actus est. vire atum in carne vincens. credentes in se , a legis vinculis Iaberaret. ipse autem sub lege tamdiu fuit, donee bapti21-tus, noui testamenti inciperet euatae lium praedicare. Item si sub lege iactus non esset. Iudaeos tua se non poterat gen intes vero poterat positus sub lege redimere.

y Testimonium enim per Libeo vobis: quia si Ahoaesumta dis '' '

fieri potuisset, oculos vestros eruissetis,&dedisse setis mihi. Ereto inimicus vobis factus sit, ve- tum dicens vobis ξ ' Emulantur vos no bene,

Item grandis te litatio est, si vir cinctus aut infirmetur, aut impune ut datur. sed ideo ista pati permittatura Deo, ut virtutem per infirmitatem perficiat. xvi comi pilonem hanc sentientes, incorruptam vitam, maiori studio Se amore perquirant.

R icut anulum. J Cum se angelis comparatiungaudet, probat angelos hominibus essemaiores x f si ι Christum Iesum.J Non solam ut angelum y s Vbi est ergo beatilia, risirae JQuam uunc taliter sata. pistis. et Testimo Mis.&e J Ostendit . quanta eum charitate dilexerint, Se quo modo se totos eius doctrinae tradiderint. lique charissima corporis sui membra eidem tradere cupierant. hanc solam euangelicolumini dignam esse viciscussi-nem arbitrantes. si sua lumina ei reddidissent. Ergo inimicus . . J Haec est conditio veritatis . vi insoler inimicitiae sequantis r. sicut per adulationempe ni ciosam. amicitiae coii mittuntur. Libeni etenim qu Ole'ctat, Miditur:& ostendit omne quod noli uti Ira enim hi diligere cini erant sabbathi in de dierum stori epiala, Sed -κ. deciJ Conuenit se ad illos, qui ex gentibus cre- Praedican comra Apostolum, qui Oinnem minentiam diderant.&arguit illos: iura dies sed os de tempora Iudaeo- suo illis exemplo monstrabat. Dim obseruare ellent, si tanto idolis sta erant.Nam la- tasAEmulantur vos non bene, en sere τοι volunt init

'istites idcirco concissis urit, ne eos amore lassavitatu, tos, dccii AEnrulus & iuvitior, potest &inimicuitates idolis exhibetem. ligi. Sic non bene aurulatur, qui ut licia ciliciat. non lis Vt a pilarem, ace. J Non enim omnes recepissemus adoptionem, si factus sub lege non esset.

i Quoniam rem ubi filii Dei. dec. J Ex hoc nos probat filio, Des, quoniam spiritum Christi accepimus. κ s Itaque iam non e 'semus,sed lius, μου filius, dec. JQuid vis iterum seruus esse, qui iam filius & haeres est Item hic manifeste ostendit : quia totus populus unus filius vo

catur.

267쪽

ut ipse proficiar aemulatat . . utimini autem meliorach - non illic erat filios, sed hic perfidem renatos in Christo tisa ita. postea sulcipit,& eorum quos susceperit, malet efiicitur. as Ponitin ton aemulamisti, dec. J Nolite illiu aemulari Hoc autem valet contra dogma eorum . qui dicunt animi, sed bonum semper tutamini, non in praeloitia mea tan- de coelo propter peceatum m tetras demitti,& nascentibus

tum.

tet hoe aduersus haereticos valet. qui post baptisina peccantibus poenitentiam non dant. Itemin illo vere Christus sor-niatur, qui virtutem fidei eius intelligit: de in quo omnis con-umatio eius exprimitur atque dei,ingitur.

vos audire meremini, scribae tanta non possum. corporibus uisuiidi. Quod auton ait: Miati sili desertania sed excludere vos nolunt, ut illos aeni utemini. vi Iun. Pi im apud vos.' Filioli tos. Habentemniar mirasogam tur,sicut Osee propheta mon- 'ar: Iudi te rarem vestram, ivificare: qui ripsi n3νxormea, e regomm vir eius. Item ecclesia mater est tam genti suo

dentium , quam etiam Iudaeo-- ι i. a

n 6 tantum cum praesens sum apti dvo . Diion Habet tem alitem aliari, mei, quos iterum parturio, doncc formetur sinagogam Iudaeorum testa-Cla: istus in vobis. Vellem autem esse apud vos modo, α mutare vocem meam: 'uonia confundor in vobis3 Dicite mihi qui Hab lege vultis esse. Legem no legistis Θ Scriptum est enim: quoniam Abraham duos filios habuit, unum iam de ancilla, divitum delibera.Sed quide ancilla, tum: cui id filii ei uid Eim tare,&c.J vocem secundum carnem natus est, qui autem delibe- possunt. Et ideo & mediator blandientis patri in rigorem ra, per repromissione, g quae sunt per allegoria noui Tςst menti de xlo adue-mUistitu ς dicta. h Haee enim sunt duo testamenta, i . num ' Ugrii no

id i is pullarii iu.eonsussi, est q0 4ςm in momς Sin , in s uix uic genCr n , est praedicitum. inusistit. sicui profectu, eo tu. Ag bina enim mons est in Ax biδ, o Laetare sterim.&αὶ Pro- .ri , est gloria pit ei toris.Confun- quicia iunctus est ei quae nunc est Hierusalem, pliet eo testimonio probri me tunsibi fa- φα seruit cuni filiis suis. Illa autem quae suris liorem nos,quam Iudaeos, ma-ditur autem: quia iam cti, rursum serui esse cupie

bant.

sum est Hiera sale, liberaesti quae est materno- habere. stra, sic iit scriptum est: ψ Laetare sterilis quae no P pe, GJG or pro multi fili desertae magis quam eius quae habe x tabat Anna, quae dixit: virum. Nos aute, fratres, secundum Isaac prO- quae peperit,ptem. fato inmissionis si ij sumus. Sed quomodo tunc is qui priuin etiata est. secundum carnem natus fuerat, persequebatur eum qui secundum spiritum, ita de nunc γ Sed quid dicit Scriptura ξ Elice ancilla & filiueius, non enim haeres erit filius ancillae cum filio liberae. Itaque, fratres, non sumus ancillae

stii, sed liberae qua libertate nos Christus libe

teris Testamenti exponamus. OT A τ ε, 'M nolite iterum iugo servitutis, O in s Dicite

Ismael, camis: Isaac, illius fidei. Illum olim Abraham se

cundum carnalem usum genuit, istum contra naturam

pi omissione suscepit. ΔJQuae quidem iunt per allegoriam dicta, hoc est, alia ex aliis figurata. Dedit autem l lam hoc loco Apostolus interisendi allego

habere putans,de Lecunditate gloriatur. Aut quia habebat

virum antequam eiiceretur caelio suo. Nam cum dixisset, Abraham o contineri. y Ecce ego Paulus dico vobis:

duas uxores verissitne habuisse: postea quid praefigurauerint. demoni callit, & hoc ipsum ibi fecit . ubi aliqua sanctorum honesta gesti reseruntur. non ubi peccata notantur. Caete- tuin deliba dicere per mγsteria, aut impossibilitatis, aut i - .lorantiae Deum est criminari. Qui autem alitet sua mon- utare non poterit cicramenta. aut certe putans sibi quoru-dain peccata necessaria prius illa generaliter condemnet: sed de postea reprehendendo atque vindicando ostendat,illano propiet sua mysteria fieri voluisse, praecepta vero dissicile inuetii et Apostoli taliter exponentis, ne eonam vitam vide

i eiu teneruare.

iis Haec enim, occiJ vetus de nouum, singulos populo ge

nerantia.

i uidem,&e.JIudaei metu praesentium cogebantur, ut sitae: nos vero praemiis incitamur, ut liberi, α illi quasi serui propter moralia praecepta etiam diuersis operibus ple-inebantur nobis autem quin filiis, moralibus monitis adimpletis, seruili onera auseruntur: sed illi sacerdotibus sui, ex debito seruiento, tributa etiam reddere cogebantur: nos praeter charitatem nillil debentes, antistites nostros volun

tarie honoramus.

ας Quae si M.J Cuius typum habuit synagoga-

is aenimirum, est in Amia. qacommvius esset , dec JEx qualitatibus locorum vult in est i diuersiatem testa

mentorum.

Nos aluem,dee. J Quo modo de Isaac, ita &de nobis est Abrahae reproinissum, quod scilicet in eo benedicendae eia sent omnes sentes. quoniam sed quomodo mole &e. lsempere carnales homines eos, qui spirituales sunt, persequitiatur. Vnde mirum non est, si modo carnei a saeculares, homines sanctos tribulentiligant: imo inde cognoscendi sunt iusti esse, si 1 talibus o.

Primantur. L

u s Persi rapiebatur,rce. J in Genesi quidem hoc scriptum Gin ii aest: in illauerat Icaac Ismael Sed Apostolus ostendit, non sinplicem lusum Disse,quem persecutionem appinat. Quia scurrilem eum de leuem sicut ipse erat . iacete Ipiebat: ne illi possit in haereditate praeserti. Ideo Abraham deiiciendo

eum, vocem suae iubet audire.

ira ne. J ita & isti seruos suos sibi seniles facere

nituntiar.

y Sed uidescit, dee. J ntumuis se extollat iniquitas. ancilla est. de subiicienda sanctis, sicut & Iudaei: quamuis Abrahae filios se iactent quamdiu filii ancillae fuerint nobiscum haereditatem habere non possunt. Σ Itaque,si utres, nonsumat ancilla stu,&αὶ Non debemus ancillam sequi, matre resim: quia licet eiusdem vitinerit uxor, tamen ad tempus: quia Sarae tempus nondum venerat generanda.

C pux v. in Etsirexit eum Mitis Ll Cum sitis Hierusalem genti. ς Tate. a ση te. dee. J State in fide euangelii: iam enimbi seruit. o tempus legis em in nolite ius cum Iudaeis trahere,n Il autem, quaesissum est Hierus , libera est, Θ est quod nee ipsi seire possunt. maternosi sicut scriptum eps cite ducit Apostolus, Hie- bs Duego Porus μονuis. J Ego vobis audiretrusalem coelium sterilem esse generatione Siorum: quia imminem intumestem.

268쪽

1;8 COMMENTARII IN EpisTOLAM

a Duoniam scire lidam .dec. J Quia solum illum ad i super charitatem. e J Non superbiai,er specie libercitu em vobis susticere non putatis. tatis insinuis, sed spontaneum est Volo seruitioni, non eoaetiam.

b Testificatur autem Orsu omni iam ut ircumci histi dee. J Omnis enim. &c. J Legis Giam ipsa moralia quaecunque Qui caput opertim is suscepit necesse est ut tela mem- iiiiit, uno potatam sermone concludi, Ne in uno hoc praecebras si ui eat , ne maledicto a quoniam si circumcidamini, Christus vobis 'rii i

itabiaceat. ii l b Testificor autem rursus omni .s 2. '

hominici reuincidentisse: quoniam debitor cit sistit, hoc est . in Dei dilectio- uniuersae legi, iaciendae. Euacua si esus a Chri- ne, quae prima est: secunda, si sto: qui in lege iustificamini, a gratia excidistis. nosmetipsos secundum Deum i Nos enim spiritu ex fide spem iustitiae expe- Mnemus terii proxionos:qua erimus Nam in Christo Iesu neque circumciso aliquid valet, neque praeputium: sed fides quae per charitatem operatur. s Currebatis bene: quis vos impedivit veritati non obedireΘ Nemini consenteritis. Persuasio haec non est ex eo qui vocat vos. λ Modicum sermentum imi possumus non pecca

bis in Domino, quod nihil aliud sapiptis ligimu, quod si proximos noti autem conturbat vos, portabit iudicium qui- . - .cuque est ille.' Ego auteni fratres, si circumcisione adhuc praedico, quid adhuc persecutio. ncm patior. ψ Ergo euacuatum est scandalum crii cis P utinam abscindantur qui vos contur bant. ' Vos enim in libertatem vocati estis sca- tres , latum ne libertatem in occasionem detis carnis, sed per charitate spiritus latuite inuicem. Omnis c enim lex in uno sermone imple. tur: Diliges proximum tuum usicut teipsum. Π Mator Quod si inuicem mordetis & comedetis, y videte ne ab inuicem consa mainini. η Dico au-c Euacuati estis a Didio:&e. Isim leges ein ponitis,&iusti

scire posse vos creditis, infir-m Christi gratiam iudicatis:& quod iam gratis consecuti estis , tanquam non habentes, propriis vultis laboribus adipisci.

dg Nos enim spiritu ex',

dic. i spirituali conuersatione persect. eri dei. speramus nos

iustitiae immortalem accepta ros esse mercedem.

Neq, circumcisio prodest, nec praeputium nocet temporibus rutralus.

des operatur per cliaritatem, non per timorem: qui enim credit Deo, attendit mandatis: nam qui credit futuris: ami lius operatur, quam qui praesentem metuit pinnam. ta, etiam inimicos Deum ergo

plus quam nos diligere debemus, proximum sicut nos,intiam cum ut proximum. Proximus diligebatur in lege, de nisi primo Deum dilexerimus,nos

Quis ille sitit, qui legis operiabus implicauit, ut cursum vestrae fidei impedit ei

Nec illis, nec mihi, sine verbis Dei consentire debetis quavos iterum ad Paenitentiam vocat. xs Modicum fermentum tota, Sc. J Ne quis diceret Cur omisnes corripis, dum non omnes errauerunte ostedit quod mo- amamus, quando inimicum amare poterimus Si ergo volumus dilectionem habere, - mo Deum plus quam noli ras animas dili stimus: quod inde probatur, ii propterDeum etia alutem nostram, & ipsas ani

mas contemnamus.

v sicut teipsum. J Qui secum

proximum diligit, utraq;coimplet genera m totum id eiu ita nec bo num facit. Qi si inrucem, M.trit contentiones singuli vos meliores alietis iudicando.

rem in Christo Spirituani bulate,s: desideria

carnis non peincietis 'Caro enim concupiscit

aduersus spiritu, spiritus autem aduersus carnem. Haec Venim tibi inuicem aduersantur, ut non quaecunque vultis, illa faciatis. 4 Quod si 'iritu ducimini, non estis sub lege. Manifesta sunt autem opera carnis, i quae sunt fornicatio, immunditia, impudicitia luxuria, idolorum seruitus, veneficia, inimicitiae, contentiones, aemulationes, irae, rixae, dissensiones, secti, inuidis, homicidia, ebrietates, eo mellationes.&- pi δ' ma his iiivilia gnuae praedico vobis sicut Pre dixi; do vero spiritusta, iis eum

Deo fit spiritus. diu 'ero duplex in nobis est deside dicum malitiae setinentum, totam possit ecclesiam,&mata rium vel voluntas, non perficimus quaecunque volumus, sam suam, veritate corrumpere. uno aedificante te nobis, de alio destruente. γ s Videte, &c a Dum alter Hieri occasio perditionis extat et S Di aurem, e .l Spiritu libus actibus, quos insta deseribit.

caro sine anima eoncupiscat, sed quando ipsa anima cama

his iiivilia, s quae praedico vobis sicut prs dixi:

vobis mentiti sunt deceptores, ita inestis praedicare. Quid persecutionem patior, si ipsus circumcinonis non inimicus sum, ut affiniatur.

o s Ergo eiacuatum,&U Ideo scandalum patiuntur, quia in sola fide micis dico esse salutem. p Vtinam A suntur, occi 'γputant sibi hoc prodesse, non solum circumcidantur, si etiam abstitidantur: si enim expoliatio membri proficit, multo magis ablatio. Quidam dicunt: utinam errore abicissi vetitatis radicibus infrian

tur.

ὶ im inlisertatem, dee. J Tantum ne per occaso in circumcisorus, ad legis seruitium redeatis. b s Cara enim e cuρiscit aduersus spiritum, stiritus autem

aduersus camem. J Cainalis consuetudoaduersus spirituale desiderium. e Haec enim sibi inuicem aduersantur,ut non qu/cu ne vul- iii illa ficiatis. J Hoesicit ratio,ut non voluntatem sequatur effectus. d Quodsi spiritu,&e. J Si vos spiritualibus per omnia acti ibus occupetis, non est vobis lex necessaria , quae carnali. bus data est.

es Mani I sta sunt opera carnis.J Non est dissicile discernere

inter utraque opera. fornicatio. immittisitia, impudicitia, luxuria, idolorum struium, Voleficia, Dumicitiae, contentiones. aemula tiones,&e. I Iriimicitias A caetera sequentia malia dicit, quae animae iunt, non carnis, ne Manichaei eum substantia carnis accusare putarent, sed omne malunt carnale definiunt, omne bonum spirituale, quia coleste.

rs adian dico νobis secur praedixi. Filius tela colligere

poteram.

269쪽

lolatru&veneficis, de homicidis penitu clusit regno. uq Namsiquis exist .a: stati md se &e. J inii se putat

uiui uni qIn talia agunt, regnum Dei non i cuntis edit quam inqὰituor miles diuisi ςβίς'Vςn ur- 'Fructus autem spiritus, est cha. Testibilet nantiolauimus. xixasa gaudiuim, pax, patientia benistititis bonitas, longanimitas, suransuetudo,hfides, Q rtilata es, si v

. - ly-h03-sςςm di non ςst lex. v Qui autem sunt lius adulatione, siue insita δε- . in iisti, carnem suam crucifixerunt eum vitiis stitit, non alienope o. Nei n, M concupiscent m. in cnim proscit ad alterius

L a re. detrimentum: nee ex illius dolustior quim fuerit,area' rebit.

rias sustinere patienter. ΔΓ

MansMi. Nulli iniua C 'xpirnu Viuimus, spiritu M ambulemus. iram irrogite. O 'Non ciliciamur inanis gloriae cupidi, 'in is laut hi m. deci'Non enim

L e a , . , omis eius aufert liti, sectantis. vel debes credere, uicem prouocantes,inuicen inuidentes V Fra vel omnibus promus comple- tres, M si praeoccupatus homo suetit in aliquo common: Gotentis is

simul vitta crucifixa sunt. & On nibus bonis.hNolite errare, Deus non irri- quanis comisit, &vxori Lolli caro quali pendem in ligno, detur. auae enim seminauerit homo, haec de ςtiam quod non dixerat, s uiciet: quoniam qui seminat in carne sua, de

quod eos dixerit Christi se. , de spiritu metet vitam aeter qui eam cum Vii luctue fi- Bonum aut pin facientes non deficia' cister. die. oui ii, uiliabis rant Hoe contra illos , qui Π tempore enim suo metemus non defi- in cit me sicin amati, velolain sidem una et exibiti an . cientes. SErgo dum tempus habemus, 'opere- qui vitia seminat, metet ρο- imur bonum ad Omnes, maxim E autem ad do. m.

. I ritum vitam ha b ux i. pi/ςς ς in carne,hi cogunt vos circumcidi,tan es ponum autem farientes. iontiantur. desiciamur. J siciκ Ecclesiasti

cus ait: Non impediaris orate semper lenon veretis usque ad imortem ivltificari:quoniam merces Domini manet in aeternum. lndcficientem enituiu

stillam. indeficiens praemium subsequiiui:quia qui Petriciae. raucritusque insuem, saluus erit.

ritual ter eonuers uti&non tum ut crucis Christi persecutionem non pa

ss Tempore cium,&e. J Nunc tempus seminandi est, non ν' -&c. J inanis gloriae est cupidus, qui al

teriusquamuis veram doc iram euacuate conatur. Vt pia

res videatur habete discipulos: huiusmodi tamen se alterutrum ad iracundiam prouocare consueuerunt, quam diu sibi inuicem inuidere non desinunt. Inanis aliter gloria est, si ex his quae non praecipiuntur in lege, omnes cogamur sace- Te re, quantum non satamas, dccum ipsi non poterimus, haec metendis perflua dicamus. iq Inuicemn Mantes.&c.J Si irridendo seduam do ps modum.&e. J Vltimum sementis hoc tempus est .sesi cundiam prou&etis, de illi vobis uiuulerat. ἴemus ergo Omi somno sere te: sed magis eos, qui simi. uberrimi, repleamus, ne incipiamus tempore metus, alitit Dares, olim' ιγη homo ambulantibus esurire. Momi piritu resu. oemo in lix operemtir ηimi ad omnes.&e. J Indigentibus Iudaeis MLs.J Hoc illis m,qui non tractant perfusi, ut pio tox Paginis & omnibus Christianis. bonis malisque misericor- corrigant m luet e. sane in his praeuenitur humana fragi- diam ficiamus, nee alicui quod Dominus communiter trilitas,quae leuiora sunt,& ex insperato contingunt. terum buit, denegemus: maxime tamen his, qui peculiarem setio, ubi aliquidcum consilio dira meditato exhibent famis non est promtio,

committitur.

s e consideranti dee. J Quia & tu ipse homo cum sis, potes

in xliquo praeueniri, Madiutorio indigere, sicuti mi infit. invi sustinem, & mortuos sepeliunt viiii: quia de ipsi infr- iniri de mori seposse credunt cere desiderant, elucis Christi persecutionem sustinereri,

i s videre Ol. 1.&: i Intelligite quam non timean quiliteras manu mea nuper alpsi. k mcunque enim volus placere incarer, hic Ninit voscit Midi. tantion ut micis, de lini ludaeis earnalibus pl.

270쪽

i o COMMENTARII 1N EpISTOLAM AD GALATA s.

Ne iste enim qui circumciduntur,&e. J Si circumcisio le- .m per illars facem custodite, aliquid videretur habere rationis insolafide spes collo tutanima- ista persuasio. Him. bs Sed Volviit πιι circumcidi , ut incanis vestraglorientur.J Etsuper Israel De J Des est, ergo Istaei. Non enim omnes video: ite Vestia pud Iudaeos laudem liabeant,sive quod biis tex Illinc hisin:Is sitae.

discipulo ad se trax in , so' liantur. Neque enim qui circumciduntur .le 'Pecncro mo mihimese s custo sunt sed hvolunt vos circucidi vitiis iure, e Desium nostri Iesu in C inς v x si Πςn ux, Mihi autem absit Nemo me ampliui interroget Vi . per em mihi mandaου gloriari, nili in cruce Domitu nostri Iesu Chri- quasi dubitinii quia omnem c fixus es o elo mundo. J iii, per quc mihi mundus crucifixus est, ct ego exposui veritatem. Ego enim Non inpropria iustitiavel do- mundo. In Christo enim Iesu neq; circumci- signa dc characteres, non cir-o R, in infi4ς ς ψοβ, so aliquid valet neque praeputium, sed noua ς' incisii n/ ,-icrito &pas

b Gratia Dominino 'GI D u fuerint,pax super illos demisericordia,&superd suis .i, iri Iesis ne se Usrael Dei. Deflca tero nemo mihi molestiis c G. &e. 'subscriptio ti- cireuincisio aliqvid et,WqM sit. Ego enim stigmata Domini Iesu in corpore Iis en Apostosti optat autem, l H xpmpQ naeo porto. h Gratia Domini nostri Iesu Chri- ut gratia eos Domini, nolite lum hoc P 0Mst, si β sti eum spiritu vestrostatres. Ameti. si opetra comitentur Sm ut ocrisnatus in Chriisto, noua con- rpi oriende, quia cum spiritu ve uel satione utatur, ut Propliz- stro divitit,non cum carne. ta ait: Innovate vobis m iram cuius circi inicissione plotiarimes m. o semina ieritis inter stinas. cim mcidite os Deo tur carnaleo: vos autem spiritualitet conuersamini ut spiri muro, cycinum id ιepraeputium cordis vrsri. maliter circumcisi

Commentariorum in Epistolam ad Galatas Ruis.

SEARCH

MENU NAVIGATION