Sancti Hieronymi stridoniensis Opera omnia, quæ extant. Mariani Victorii Reatini episcopi Amerini labore et studio ad fidem M.S. & vetust. exemplarium emendata argumentis & scholiis illustrata. Vita item S. Hieronymi ex ipsius scriptis ad eodem Victo

발행: 1623년

분량: 321페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

CO MMENTARII

retur, sicut impii quos deucit ventus, facie terrae. Alij dixe mant, omnibus autem non est visibile lumen . quod fulget in nubibus si ritus transit& fugabit eas. Hic mysticum nescio quid locutus est, quod iam non omnibus resplendet illuminatio euanges i. His virq, non resplendet,quorum sensus exciecauit Deus,ut non via

Omnis igitii r qui eum Deo est locuturus, subos prius eastitate iubetur accingere. Populus etiam legem auditurio, depascha celebraturus in eremo, tum sitientis iubetur accingere, ne fluctuantes linus carnalium cogitationum gressum sanctae conuersationis impediant: vel luper lumbos no- tuos corporeos vestimenta

deaullum euin i gloriae lucem, subito aer cogetur in nubes, Aventus praecingimus.Dicendo Geo: Christi qui est imago inuisibi a transiens fugabit eas. Ab aquilone aurum ve- s , et ieras,&c. J Deor polis patris. Hic igitur spiritus nit xii Deo formidolosa laudatio. b Digne eum dere non potuit,quas hoc mo iustae sententix Dei, Dignit inuenire non possumus. Maenus sortitudine M do: quii ixei Deus. Tui rureo a coetu beatorum, Ut non iudicio, detuli ilia, de enarrari non potest. IdςQvideam hi incine u gς: s ' timebunt elim viri: & non audebunt contem

ri, ubi eras cum ego mundum quem ex nihilo i eram, su-

bernatem cum omnem crea

ue Audiui plari omnes qui sibi videmur esse sapientes

quendam ita dicentem, quod CAPUT a xxviii. M

statis tempoie sole in aquilo Espondens autem dominus Iob de turbi- turam moderatione iustitiae re ne nascente aurora ardentior 1 ne, dixit. Quis est iste inuoluens sente- gam, in te eram inius itiae ali

tilat, ita ut ipse sol colorem sermonibus imperitis e c Aeeinde sicut vir quid λcturust Hic Deus hoc mPr l,&in ς Hς lumbos tuos: interrogabo te,&responde mihi.

rotam soli, oboriri. de super indica mibi libabς in xc ligentiam . Quis p ta contexit. Deus ergoseeun hoc praeclarum sydus sit ad suit mensuras eius si nosti vel quis tetudit super dum mysticos intellectu, in Deum hominibus formido- eam linea hSuper quo bases illius solidatae sunt3 praedestinatione apostolos pretiosa laudatio. Nos autem aurusanctos intelli stimus,qui secudum spiritualem sensum ab aquilone diabolo, sanguine domini redimuntur. Hoc igitur modo vinit ad Deum coetus sanctor si cum tremore laudantium eum , ae sibi eum quadam sormidine, incredibile amitrantium, quod potuerunt de hoste grauissimo liberari. Quotidie quoque examinationibus velut aurum flainmis tentationum excoctum. de r- Aui cipuos sanctos ecclesiae sui , meta constituit, sicut ait Apostolus, di perita casi, inquit,si persi indamentaqsolorum Opri et remn.Siue ut alii dicietur vix bieras cum si darem terram, id est, cum ecclesiam de terra humani generis congregatam virtute fidei tabilirem.

xcoctum. de r- g smisposuit in uras eiu si nosti, vel quis ter redit sumi iace mundi istius eluuntur. Alii dixerunt ab aquilone nu- ea inica M. Virtutem suam Deus de potentiam ment iras bes coloris aures: in his est magna glosia & honor omnino retis, no inuenimus similitudinE virtutis eius. Ita enim lat chos homines quis ut milias Dei. terat frigor aquilonis ut eos pretiosos,& igne charitatis rutilos reddat. Et idcirco magna eloria domini & honor omnipotetis est. Non inuenitur ah umilis virtutis eius,qui tanta bona ex rebus cottariis speret.b I iure erim.&c.JOuoniam, inquit,sicut sortitudine magnus & potens est Deus: ita iudicio&iustitia vetus est ,&caratrari non potest. Idcirco sicuti est, creatura sua quae adeo imbecillis est & infirma. non potestinuenixi prori quod magni viri atque cordali non praesumem scrutari in comptet ensibilem, neque contemplari inuisibilem con tantur. Hoc autem totum in sancti Iob exprobrationem

dicitur.qui dixerit se a Deo sine ullo iniquitatis merito staque&mundi conditionem describit, super quem lineam ni rectique operis sui tetenderit. Ahimmensurae ecclesiae sunt solis ortu usque ad occasum . in qua id huc mensurae intellisi possunt aequalitas &plenitudo trinitatis: cui ecclesiae dicitur per propLetam. In exortu eius dilatat reum ta&r- Ovidi tui. cypelles tabemaci lorum tuorum exteri pareas: longos fac sinui. stuos, clauos tuos consolida, ad dexteram Osisu ram penetralis , imo enim tuum gentes haereditabit, cyriritates desierias in tabit. Soret has igitur mensuras locorum omnium, uuiuersum mundum rectae fidei toedit . ut est et omnibus in Giristum credentibus labium unum: haee ergo nosteria ante faecinconstituta, Iob quippe, qui

- i u stat gratiarum recte intelliginius, quas Apostolii, diagellatum. Alij dixerunt, qui iustEiudicat non putas audire uisiones ipiritus appellauit, qui ita cum de diuersi, gratii, eum,propterea timebunt in homines, timebunt quoque di rei v. Hac autem omnia operatur dinus atque idem θPi&sapientes corde hoe inquiunt, quia inus iusti iudicat,a- turdi dos tu titue protita re. Item est. Hicuique aut mpud quem non est personariam acceptio. Omnes sarientes nostrum data est grati emur dum mens rami nati uchristi α idiotae eonsidcrantes semetipsos, timebunt eum, scicines Per has totur gratias intensio est contemplationis, velut i quia secundum ni sum iustitiae suae ultor iniquitatum est: nea recte credentium in Deo, sicut dieitur in Aetibus Ap xxaudiet enim iniqua patiens. stolarum. Erat illis cor aran, anima am Deion. Miis s

REO sorani, si sermone teri ibili de increpatiuo atquendus Iob r rosum a domino accepit: hoe enim ipsum quod deriit bine dicitur, ad terrorem pertinet obiurgationis, quod esset ut dixi increpandus, domino. Dixerat enim iob ieiustum iniuste a domino castigatum: de turbine

ergo dominus ait.

d quis isti e inuoluens sententiassem bur His, vel mouet ut i teliu eum suis consiliis atque permixtis disputat tribus contra Iob. ubi Dei verba videmur intelli. oi. Et si tuo Iob loquendo talia in me, delicii aliqua commissisti: iste quis est qui te audeat redarguere Praesertim cum ad inaepandum non sit idoneus. qui velut inestor obiursare te debeati Amoto igitur Helvi de medio cum imperitis eius sententiis, conuertit Iedominus ad Iob.& ait ei, ut ad increpationem eius audiendam se praeparet, dicens hoc

modo.

riens opus creatoris, antequam esset ipsa cognoscere, cum etiam nunc vix posset aliqua ex operibus eius sensu attinge

te. Aliter: seper quo bases terrae ecclesiae solidE stabiliuntur, nis super Christum petram, qui est principium sundamentorum eius 3 Bases autem ecclesiae sunt sancti quique potentes & sortes, quibus eadem sustinetur & regitur. Alii dixerunt: si re quo circuli ei fixi sunt, v int minus pori dux roboris mundi secundum illum sensi inesse, quorsit - mista de hoc loquitur, dicens. ς enim mavit orbem terrae qui ncommouebitur. Circuli enim rotundἱ figura est figuris caeteris pulchrior. Nam circuliis ex omni parte sibi incongruus&aequalis, totusque per semetipsum solidus vadit, N: inter oculorum aciem . per sium infinitum habitum,quia sine ullo fine semper in seipsum recurrit, dei ne pii obiliter ducitur. Hic igitur ligniscite milia videtur hominem in nullo sibi aduersantem, neque se ex parte aliqua oppugnantem, quales erunt in miro beato saeculo: tunc enim caro non concupiscet aduersiam spiritum.& ipiarum aduersi carnem. Quamuis huius pacis beatituatnem eii

52쪽

IN IOB, CAP. XXXV i II. 3 i

re insociae lo nonulli cincti ex parte praesenserint: non quid dicemus, quod est pars mundi ptis timior de quo non uidem nulla interioris exteriori sique se in ipsissentiendo legimus, quod ex eo quasi de informi materis aliquid pro-iscordiam .s hostilem vitiorum exercitum, resistentibus creatim iit.In quo etia quod ad maiore deeoris eius perti iores iii perandovirtutib. . vi Helcana pater S.Samiae is ne tri)khritudinena, stellas ac diuersos astrori, globos Deus vir unus dictus est.Sic itaque totus in se erit sibique conue- fecit, ordinauit, de composuit. Et iuxta hanc assertionem, ni es.&immobiliter in illi glo- . . , , - . i. meliora erunt maris&terrae

tuae siue fine eo sistent. Hi Auxq iis demi it lapidei latu eius cum elementa, quam coelum cuius tur circuli figurati per dilecti, me laudarent simul astra matutina, Miubilarem ornatum pulesie icinium ad-ni, Dei copulam, ligno crucis omnes fili j Dei Quis coclusit ostiis mare. tua- mirantes si is picimus, quoniaa fixi sunt .dcvnu qui quee0- do erumpe at quasi de vulva procedens, d cum Prae illi Vcl maxime extera rum dicit. confido enim, Vida ponerem nubem vestimentum cius, α caligine

patre positu est insundamen . dixi. Vsque huc venies, non troce- per sertitudinem tamen pote. to terrae dominicae : ipse este' des amplius :&hic confringes tumentes tructus lix mea illud velut paruum nim non solum sundamenta- tuos. elementum, nube tanquam lix, sed & angularis, in quo duo vecti mento cotexi & caligine, populi, Iudaeorum videlicet oc gentiu continentur. De quo inodicis videlicet &vilibus rebus operui, quae assimilantur de psalmitti ait Lapis. quem reprolat crot aeda carites, his fa- pannis in t . Et quini re superius diximus, quasi de vul-m, V Apostolus ait: Iss summo anxxtiri ua procedere, seria ans translationem nominis, ipsum mare Iaptile isto Iesu, iiDiuo omni structura compag nata sit velut paruulum procrearum, tanquam pannis infantiae est iu templi onctum. Hunc igietur pater demisit in terram ut caligine obuolutum, siue ut sit dremuit nstula obuoluiria suillamentum poneretur. illii b cum inquit, c. Demisso ita alie infundamentission e s circumdedi, M.trerminiasti diuini sermone sunt: ruil ipide pretioso, qui est secundustio mode coelo coelestistiu- sententia immobili velut termini defixi intelliguntiir. Hoedauerunt. inquit. ine simul astra matutina: de intubilarunt ipsum est de illud quod sequitur, Deo dicente: posui vecte omne, filii Dei. istin x filii Deian E intelliguntur, qui in de ostia. Aliter, quis consulit ostias mare. Saeculum hoc scrinatiuitate Saluatoris exultauerunt. si ut ait angelus Q pa- pturae diuinae nequenter mare appellam , ut etiam sanctussiores. Ecce euangeliro vobis audiunt magnunt:quia natus G Damdaat. Hoc mare ravum σψa iosum mani se item. Saluator, qui est Cliri us dominus .intiuitate Dan: altem eua sui descendunt mare in Guibus. Et Abacuc. Misistitu mare Urs ista. Eis ibito acta es cum an semia itudo,dcc id au- equos tuos. Et Esaias. oui Licet qui marteis. Proinde . sellastra matutina dicuntur,quia iliter catu astarioli ales hoe re praecepti et diuinis, vesiit quibusdam limitibus δε- 'primi facti su tui die qui est Christus. de filii Dei sunt non crorum eloquiorum concluditur, vide ut crocordissili, ibi si in t filii te niurarum,sicut illi qui de eorum numero cialapsi coritationi x velut ex semine, curas atque illecebras inuasit ut sacti non tum filii tenebrarum,sed etiam rectores te- di voluptatum.&delectatione concipiebat,iam non in nebrariina id est, hominum peccatorum. Tuc voce inagna, opus Quasi parturi oerumperet, seque estolideret indi- sicut supradictu est audauertit me omnes infestines. QiJ- uetia iaci nota perpetranda. Et ideo cum vidi it et propheta admodum in illius oui lae humani generis ita ut e laudates mundum credentem Deo. hoc bonum in se continentiae De invulsi sunt. Item astra matutina Omnes filios ecclesiae Pollidere gratulans ait ad Deum. Tu in rim. t. p M. ια non ablutaE sentimus: qui per baptisnum renascutii Lo- tua mare. Mundum dico fidelem sanctae e esae populum, sto .sicut ait Apostolus ad Gelasiam scribens.Omnes selli qnimare specialiter dicitur, de habitat in hoc mundo. Et florei fidem in Chriso Iesι Hi ergo propter vigiliam in tu, iste est illem diis fidelium, de quo dominus ait. sic enim dit xii us hunc mimilium, dit illic uim vi eo itum iam pro eo Est de mundus incredulorum:de quo similiter dominus ait ad discipulos suos. si madus vos di te quia prio- 1 re me odis halivis, Sic itaq; duos mulidos populorum in hoc corporali Sc in animali mund dicimus habitare, qui Arduo maria, secundum exemplum superio x positum. diei possunt, ab hoc scilicet mari aquarum metapbolicos iam E

ι ι accipientes: quia&domus bona siue mala, Sciuita, opti-

seras limites suos, id operienda terram turium esunderent. ma siue pessima. Mare vero tropicos dictitatur popilli Eu-Vul rade quam re procedebat υ - 16 ως, ipsam terram ctitantes, qui in hac vita inquieto motii incertoque iactan subiacentem possumus intelligere , ut de ea dc in aquam tur. Cum ponerem nubem vestimen: uetus de caligine illud cr. am a Deo esse credamus. Duas cium partes mundi ma- velut pannis infantiae obuollierem. Nubem omnia operieri suas, coelum de terram Deus ex nihilo secit, de ima earum de teni Spiritum factum creaturis omnibus uisu sum ae lisperi terra informi:caeteras ine creaturas distinctas, sues or- sum accipiamus de quo ait: iritus dominis. Hire 's' inatas instituit, inter quarum creatione, de aquas credimus superati M. Caligo autem quicquid est inane trans mundύ.

dem in chri, o Iesu Hiemo propter vigiliam rtinam, in qua dominus resurrexit, astra matutina dicuntur: vel pro incipiete eis gratia nouo luminciunde dc Neops1-ti nuneupantur.

ritu conclusit ollisi, e mi Cum inccindisone mundia

sitae omnem terram operirent. de tenebrae est enti persa

ciem abyssi, tunc secundum fidem libri Geneseos, praecepit

Deus die tertio, ut omnes aqua in locum unum congregaremur. Quibus etiam terminum finemque impositiit, ne seipso nam lancius veritatis annunciator. Horum igitur vDauid dixerit, cam dea, to viro loqueretur. Spes ritum atque doctrina, rorando desuper, ait dominus: mundiana s- domino Deo initas , im erit cation est terram, mare omnia delium ab aestut Etationum protexi, eiq umbra suprapi quae in eis it. Hunc ergo maris processum, ei susione aqua- missone aeternae beatitudinis praebui, hoc est,uest intentum rudicere mihi videtur, uide occultis venarum terrae sinu- . per uictos meos ministros euangelii ei super mare populo-bus emanabat.de operiebat omnem facissi terrae. Quod in di- rum expassi, ne videlicet infidelica a te torreretur. Quod luuio inmisellius factu lepimus, ubi dicitur. Et o es fontes etiam mare populorum intrari diluonepersectam euana spinis amitti sunt. rioinde vulvam maris,terrae linum gelii positum. propter motum infantiam in quibus da lactea dictum existimo, ut mare de eadem progenitum noue- ω na, velut vili b.vestimetis operiturnaeo quod sacci rimus. Sed dicit aliquis. Era quarum mota coelo de ter- ciora mysteria non valeant inriteri, qrisum eis iurellis is raedico esse congenitas, deii ut creatas. Denique de aquis inuoluta caligine Cisadedi illud te mismeu, postumem quemadmodum de de terra, sicit Deus siue produxit caete- e ONM. Hueusq; venio de n6 procedes amplius de hie coimras creaturas si ergo hoc opinione istam confirniat, ut ideo si ingestumente siluctus tuos. Terminis, inquit Deus, a. M a lax ex nihilo cieatae dieatur,quia de dejiis alia in ipsis datorum meotiim, proictum mare, intra unius fidei con- iubente Deo quam plurima animalia proceu ut, de to sessionem congregavi atq; conclusi, de ad dei indum se, S. Hieron. Tom. S. D u

53쪽

1: COMMENTARII

sortissimum illi vectem charitatis opposui: straq: oque in- etiam terrarum, conscientiae tremore quatiantur, ubin in ci uelitatis obstruxi .ut quantalibet tempestatum aes c seci)- mos quosque in extremat stertie intelligere possumus, qui& . tionum violentia, delixos obedientiae limites transcindere ipsit iusto iudicio Dei,ut superbi&impudete tramansueto compellatur: Nunquam cibaritatis meae circiti septa transit - rum excutiendi fiunt: Beati enim miter, quom mi sis Os - .liat, cui dixi: Hucusque venies&non procede Mnplius,& bunt terram. hic constinges tuniciates flu- . , A c Restituetur, J Signa.

aesitio,. i. st . si qui forte tuo 'Nunquui post Orium tuum praecepisti di uistud, anima homini, in

cogitationum malarum sa- luculo,&Ostendisti auro locum suum:.&t telligitur . quae ad ima inem auste intra pelapis tui cor nuisti concutiens extrema terrae , A excusidii Dei facta est. Κxpressa est in

ducit rant, vel misi uc vali, impios ex-ς Restituetiit ut lutum signae ulu, sim linido initam Dei on dus prcisurarum xς sui atri &itabit sicut vestimentum. 4 Auseretur abim ' pus lux sua, α brachium excelsum csistingetur. . Volui in Mena, sterile, Nunquid ing ςssu, ς Profundum in ris,d in catum ait nitimi erat de .l,li

impellat : Haec munimenta fidei & charistis meae caue ne

transeas:& ita fiet viminarum venti insurgentes allis in P ira validistima dii soluantur. af qii id, dctat Hoc dominus ait ad Iob, quoa conditarum ac secretarii rerum suarum rer gyros tuos recurrentem ad ordinata loea redire quotidie ipse disponat: iacit nouisse telatum,& iiit sumpei Christulterata iii pressione testituetur.

od signaculum nunc quidem per fidem,ec baptismi gra

tiam renouatui vita melior mentis ulpetur. Sed in resurrectioite totum omnimodo restautabitur: quando sicut humani corporis lutiimin incorruptione reparabitur:

ita & anima eum eo paritervestimeto imino litaris, velut colobargititur, qui Deum tactorem ubernatore rerum stola gloriae vcstietiit. Vt quemadmodum ipsa gloria & iu- omnium diceret nullo moderamine aequitatis opera nude corruptio immortalitatis. id est, Christus manet in meriau: quasi ita dicens ait ei: qui valde sapietem te arbitratis. & ita & is qui ea indutus suerit. gloriosus sine sineret inaneat. quasi eoaequalis lucem meam silens Abricatus, & de meis De quo vestimento respiciens adluium carnis ilia Aposto iudiciis disputare posse credis, si elementa astroruna praece- lus,aar: oportet onupti H ehoc induere incorruptio νε est mor- aptum impleant creatoris, te sors tandispone te ministerii ibi tale hoc ita iere immortalitate . Hoc tamen diligetius est in

. . o

perput cursum, mista priusquam tu in Adam per me exi- tuendum, quod in scripturis diuersi intellectu vestimentisteres sint creata. Aliter: Hoediluculum Saluator noster est: dicuntur. vcstimentum ergo aliquado dicitur ipsum corpus qui & sol iustiti x appellatur. Ipse olore fidei de splendore nostri a quo anima velut amictu circululatur:sicut propheta

gratiis suae. ecclesiam . mundum scilicet rationalem illumi- ait ad animam peccatricum: eri et iniquitas tira si manat. Igitur nunquid tu Iob praecepisti huic diluculo.ut mi- tu r. Item vestimenta sunt animae virtutes, quibus eadem retur de ectio, resplendens nis qui sedebant in lenebris, Az anima componitur & ornatur. De quibus propheta ait ad umbra mortis: quemadmotum ergo tu Iob, post inirium iustum misericordias operantem: Tinicem rapam Miseni H.. tuum praecipere non potuisti aeternis, ut mundo ineri u tum ninum, vestimentati cito oriretur. Et quintam lixe tenebris constitiito e et diluculum: ita nec post morti Dc- vestunenta viva sum & ratiotiabilia, non sent tibi, sed oliE- sum eius, resincerionis de locum ploriae eius in dextra tur in te. Et peccata aliquando vestimenta nuneupantur, ut

patris siti distendere potuisti,quem post mortem quam spo- Zachatias propheta ait: Et Iesu reat indutiis die linuntii is te sustei erat, ad me iterum reuocaui. Sicut ipse dominus duis. Divi anat . iras iri cor stat enilesiis ait in euangelio. Si ergo viderim' uin hominis occn- dies ora Dradaabeos istae : Pab iuri iniquitarem tem Mi erat DPM. tuam. Supra diximus vestimentum esse lotum immortali-bs memis i. &αJ Potest haec terra ecclesia intelligi: de tatas: cuius luce quae nunquam deficiet homo est aeternalicuius sui damentis dominus superius dixit, de qua in tre- ter vestiendus. Alii interpretes ita dixerunt sutu)umeniter mittetiae . id est. in nouissimo faeculo excutien, sitrari' - lutum. Iurasti hemin OD sume, ris insuper tercatores: ita ipse dominus ait: Ecce mandabo, concκs N in ram, id est, creaturis omatibus praeminentem. Dum haec miles s gentibus domum Israel, sicut comuliti triticum in dominus ad Iob loquitur, vehementer arguitur: secundum cribro. Deus ergo secundum prophetam me luse' Mi is autem mystico intellectus obumbrante Spiritu sancto fi pugilla , est caeloi palmo ponderauit, cyrribus iugitis terram si iratus est homo te sis Christius de te ira Mariae .liginis. appetidit: ipse pro magnitudine utraque manui mens mar- Hic ieitur liomo de luto carnis humanae nimii x et L Lu gines terne, quasi clibrum huc atque illuc concutit. sue tum hoc loco non propter vilitatem nominis dictu noueri excutit tanquam vestimentum, ut impios velut paleas dc mus: sed proptet ipsam nisteriam de qua sumptus est Clui-

stus veluti Adam in principio, qui de limo terrae rusinani est. Et sicut ille per unum existit de sinu terrae: itata hie per

unum creantem se sarmatus est in uteron auri. Et ita salii'sus est sit per omnem terram: unde laini solis ortu usque ad castim lauderiirnomeri doluini

iu, mundi gloria & selicitas, quae mundo praetere me transbit, sicut re Salomon ait: si enim orum extinguetur, decorum virtus &potentia, quae brachii nomine dicta suiu ili

co conterentur.

lolium excutiat a frumento instorum. Proinde haec omnii operantis non solum fortitudo, vertim& iustitia demon. strati & inde est quod sancto Iob dominus cum increpatio. ne loquitur, quate dixerit innocenti sibi poenam acerrimae tentationis illatam.secundum motalem vero sensiam intelligentiae loci huius, ut aestimo facilior exitus est, ut terra interpretemur naturam hunaanam: quia ab humo homo di-etiis est,& extrema sim sanctorum vita: quia in carne potari. sne carnalibus illecebris vivunt. Et ideo in extremis terrae diciatur,deterrenis actibus euntes, non in medio tanquain tota carne viventes. Haec igitur tren', siue fines terrae e u quid in resus es prosimia, cyc. JProuidentiam suin manu domini sunt: sicut ait propheta : Quia in nucio Deus. qua cuncta dispensat de regit, in his locis multo eo soli omnes es terrae: pam laic ait dominus se tenere atque pios ite sermone significat:vnde ait ad Iob: Si rores ubi concutere, ut tremant facie eius, sicut de eo Propheta ait: que esse& nolle omnia quae creata sint, S si abditos te itar uio ι Qui re liuit trinam, ea nix cre. Et ita det rum sinus penetrare potuisti: si etiam profluida maris. derum excutit impios quos v:iq; ecrando mores intelligi - nouissima eius, atque extrema abyssi peruagatus es. Ad in-inu, vitioru. Excutit ergo dominus , sanctis suis huius mu- crepationem ergo Iob ista dicuntur. ubi alii dixerunt Nun di impios:quando eos ab illis purificat onstituit innocv- quia ingre illis es sontem maris,initium atque oragine ivn.tes. Detaturus impiis & peccatoribus propheta diccbat: in de ipsum mare, quas de matrice, de mari oceano emanat, di maturuiis, id est, in coemtione scientiae Dei. fidei in me lu- cere videtur:quia oceani perenni cursu ac recursu fieri no ceminas temen cie ni omnespeccatorest reae, Vidi per- uimus, feriantque hoc atque confirmat, quod illa tinniens aderi de cuntate donum: lualibet utique anima cta, omnes inusio maris oceani , per omnium regioniim ac prouinci Latii im talem. siue in nouissimo tenebit Deus mun- rum fluuios itura, viro puncto temporis fiat. At nos tameni, qui immadiudicium suum: quo tempore exuenis scimu omnium dierum,ac noctium alternatu laccessibus. Per

54쪽

perlima vigiliti quatitor venire: atq; unius horae aequino- obtinentiit,&pereas mors peccati ad arcem menti sinere

ctialis dodrante transmisso, tardius ii ne intermistione siue die venire. siue noctri per quinque aequinoctialis horas requitura ibi violentoque impetu, siue in operis tantum,site retulis magnorum quoque ituminum eiusibus ad superiora conscendere, ae septem

eiusdem inEsuritioris eursu nouissimis abyssi deambulasti Numquid aper

paulo lenio te diffluere,&in tae sunt tibi portar mortis : Mossia tenebrosa vi.

peccatorum liue etiam pinnanim .aditum pandunt. Istae it que portae,sive hqcostia, aperiuntur lio nimbus ad salutem, eum euictis vitiis tanquam hostibus suis expugnatis atm in fuga vertis, sanctitatis eas virtutibus homines aperuerint, ut audiant cum exhortatione

ei tantum out alim ii et oris disti Nunquid considerasti latitudinent terrae Θ sermonem prophetae dicitis: suerit sopi lata,vacu ις p o- Indica mihi si nosti omnia, ς in qua via lux b,- Aper te mihi portu iustiti inde incredibile vid i P0 bitet,& tenebrata quis loeu, sit, ut duci, unum insteisu in cons ςbordo

test. Quod in eodem marive - . . . ι - . - . mino. Sanctus enim homo ad

nim ebulliti de euius pronis domu eius 'Sciebὸ xunc quod nascitur u esses, monium&virtutum monilia, ditate&sussicisite absta, de α numerum dierum tuoru noueras: Nunquid conster mi, assectu & eonia finito sibi tempore aquae ille ingressi gaudentis inpressitur: quoniain superficie prosundantur,& ex participatione thesauri co- rurium recurretes in eosdem pro Missimos sinus decidat, munis fit illiseor virum&anima una in Deu. Et ira in hoc praecipitesque discedam:& a Deo sibi constituta lege perpetua.ab imis semper ebulliat atq; iterum in ima decurrant .deinde seisitan dixerit Deus ad sanctu Iob:Nunquid ingressus es sontem miris 3 Quoniam Deo soli nota suntsuae creauit. Porro seciuidum mysticos intellictus hoc dixisse Deum puto: quod circa finem saeculi pro redemptione hominis ad in- seros est et descensurus: ubi prVotestate descedentis deam biit ut eum dixit: Quia impossibile erat, ut quasi reus peccati interna lib. vincusis teneretur.Ipse enim solus factus est, sicut homo. Ad prxse iis quidem sine adiutorio, sed tam inter mortuos liber. O autem insemus in imo tetratu sit,

Ionas prvbeti qui Acialiter habuit buram Saluatoris,in

oratione lina quam in ventre piscis eguait, manifeste dei nostrat quem minini num abyssi aquae circui luat, & multis aliis locusetipturae de qualitate interorum loquuntur. POL stimus 3e motaliter hunc locum ita tentire: ut quia mate per uia. hoe saeculum diei nouimus, prosurida ius super om

omnino nonvideant lume euangelii. ivissima vero abyssi sint omnes impii dc il gi: cui in pt Dradiores peccatorum tenebras dclcendentes , lasciuiatum nimio stum velut aquatum multitudine deprimuntur. Ad- hos dominus noster neminem despiciens, onmesque saluare cupiens, venire dignatus est, ut emta eorum infidelitate cala, per gratiam suam illuminaret: di essecti lux in domino , fierent templum eius , uti nimbulat et de inhabitaret in eis deesset eorum Deus. a Niniquid erra litisint portae mortis. c. l Nulla cie iura est quainuis praepotens de sortis . miae Des maiestatiro set obsistere. Et ideo quia per naturam sentium creat rem. cedunt diuinae potentiae, qua es omnino nequeunt c5. iraire. Unde antiqui interpretes ira dixerunt.Nu uid apertae sunt tibi portae mortis i ubi intellexerunt, quia huiuimodi portae, quae utique metuuntur non sint insensibiles de inanimales:i sint illi potivi spiritus immundi,inimici nostri aduersiariae videlicet potestates, per quas generi humano introit uiuEtus est ad mortem. Ipse sunt de ostia tenebrosa: quorum animos maliuolos de obscuritate inuidiae plenos, Deus solus perspicit.Igitur quoniam hi,de quib. loquimur. tenebrae factae sui te dedo, veto lumine, de potestates sui tenebratum appellatae, id est, princi eo hominum peccatorum : l: idcirco etiam ostia tenebrota dicuntur: quonia deceptione eoru , iactus est homini per peccatorum tenebras instellas ad morte. Vbi ergo dictum est: ostia tenebrosa vi dini, quod nos iam exposuimus, alij interpretes locu ipsemtioni festius transtulerunt, ita dicentes: Aut ianitores inferni videntes te timuelut qui locus expositione no indiget, tum potius quod obscure prius dictu est, potissimE declarauit. Melerite in passione de in morte domini, haec quae dicuntur luce sint elatior qui claustra inferorum aperuit,de sanctoisi inde animasti auit, leges tutati exiens infitos Aluit, sentenam mortis resiirgensit itam fecit, principarias de ρο- testates trementes,qui erant ianitores de ostia transdiuus-ducialiter: siue palam uiumphans in semetipso. Secundum tropicam vero intelligemam, portae mortis .sensus sunt .stri: quae rix tune virtutibus clausae sunt, quando variis

mundo velut in fornacis examinatione pariter posti: quasi ex uno ore benedicum Deum in omni tempore, dc semper

laus eius in ore eorum.

b Ninti uidconsuerasti, MQuis hominum nosse poterit,

quanta magnitudine distendatur, nisi ipse solus, qui omnia condiditi De quo propheta ait: sud mollis es tin manu, calum palmo, ormem terram clausit pullo. Item aliter. Nunquid tu Iob praevidisti latitudinem terrae, id est, ecclesiam nituram , quam Per totum mundum , aesta te ubique euangelio dilatatii. Indica ergo mihi si hoc sapere, siue aliquando intelligere potuisti. siue latitudinem farientiae meae. quam terrae,domui meae, id est,ecclesiae tribui: nu quid visitura praeuidem, ulla mentis accensorer temet- - ,

ipsum inspicere potuisti 3FER, ientia dilatauit cor Salo -

mollis icut arenam quae eu in litore maris: eique dedit prudentiam multam nimis,de quae in exitu canitur de in latitudine suarum fiducialitet agit: cuius multiplices sensus de latitudine disputationum ditissimos:iubet eadem sapientia,m corde hominis describi triplicitet. Hxcelso verba possunt, expersona patrissam sapientia, quae in inius, diiser , - m. ii ..telligi.e In ita lux habite' tenebrarii quislures sit, πιώ- ω Haquodq; ad terminossin intelligas. 3ce linxia san- Hctae conuersationis hominis lux virtutum habitat: tenebr rum vero, id est, vitiorum i iis est homo peccator: vel ille locus de quo dicit Nemeseaiminina aeterni Hur paratus .eroselis elio. Nosti ergo Iob discernere unius citiusque metitum, oc secundum iustitia in unumquemque holum ad terminos praefinitos retributionis perducere: -- vitationes cordium ipsbrum , tanquam semitas domorum sitarum intelligere potuisti. Item,in qiua via, siue terra,vta

iij dixerunt, lux habitet: lux fidei o: cognitioni habitat in

corde credentis, siue lux in tetra Christus in ecclesia.Tenebrarum autem id est . ignorantiae de infidelitatis locus, est cor insipientium atque iner edulorum. Et ideo per quasi belsemitas tendant boni de mali, secundum meritum M domu aetetnae conuersationis iusto dc bono domino ducente per

ueniunt.

4s sciebas livae quod visiturus ellex, ct ni merum dierum3dced Qui, hominum nouitant Mutiniit, quilii ituriis est, aetatisque suae dies annosive cognoscit ltE in Ada peccator,d: filius mortis effectus . quando scire vel capere tuisti, quod spiritu de gratia baptismi nasciturus eras de visceribiisi tris ecclesiae,&in aeternum secundum nouissimam resuti rectionem reparandus: de numerum dierum tuorum, qui fine fine sint, unde ipseret temetipsum cognoscere potui

stire Ot rid ingressus es thesio os thesauros gra dinua rei icti, praeparaui. e N.J Potentiam sitam Deus,

quam Aiam in secretis creaturae sitis rebus atque inuisibilibus habet, his verbis voluit dea nonstrate, dicens ad Iob: Numquid ingressu es thesauros nivis, aut thesauros graim dinis aspexisti r non enim lora sint quaedam in aliqua parte mundi immensa capacitate spatiosi, quae moles atque con series infinitatum niuium intra se habeant conditas, utrito ob hoc, quasi loca thesilies appelleiuur: de quibus

lim hae congregatae sint species,quae quando mus volueris

55쪽

uer COMMENTARII

sortistimum illi vectem charitatis opposivi: ostraqlioque infidelitatis obstruxi .ut quantaliberiem restatum ac peis ' tionum vitacima, detixos obedientiae limites trani dilidere compellarim Nunquam charitatis meae circunserta transi - hat, cui dixi: Huculque venies Ze non procedes amplius,&hic confringes tumortes stuet iam terrarum, contactitiae tremore quatiantur, ubi mini- mox quosque in extremis terrae intelligere possumus , qui de

ipsit iusto iudicio Dei,ut stuperbi & impii de terra mari uerorum excutiendi sunt: Matienim mire1, quomini ipsis of

, tui . id st, si qui sorte tuos 'Nunquid post ortum tuum praecepisti di ' culuistud, anima homini, in

cogitationum malarum fili. luculo,&Ostendisti auro locum suum: h&te- telligitur . quae ad ima inelii auste intra pelagus tui cor nuisti concutiens extrema terrae excussisti Dei facta est. Expressa eii in ea

p is lux sua bractatum excelsunt costingetur. 2

ialem, velut in arenas steriles Nunquid ingrςitu profundum m-ris, o in catum miritum fuerat α obli

impellat : Haec munimenta fi- nouis- teratum,&rursum petChristudet cchat tu meae caue ne iterata impressione restituetur. transeas: S: ita set viminarum venti insurgentes allisi in P signaculum nune quidem per iidem,& baptismi gia ira validissima dii soluantur. riam renouatur:& vita meliore, mentisculpetur. Sed in reas , unquid,&αὶ Hoc dominus ait ad Iob, quod condira- surrectione totum omnimodo restaurabitur: quandosi. rum ac secretariam rerum suarii in rer ros tuos recurret cui humani corporis luriim in incorruptione reparabitur: tem ad ordinata loca redire quotidie ipse di onat: 1 iacit. ita&animaeum eo pariter vestimeto immortalitatis, velut Iob arguitur, qui Deum iactorem S gub atorererit in stola gloriae vestietiit. Vt uemadmodum ipsa gloria&inariim:& corruptio immortalitatis adest. Christus manet in aeternutomnium diceret, nullo moderamine aequitatis operatum:

quasi ita dicens ait euTu qui valde carietem te arbitraris.&quasi coaequalis lucem meam sueris fabricatus,&de meis iudicii, disputare posse credis, si et enta astrorum praeceptum impleant creatoris, te forsitan disponete ministerii iiii pergut cursum, cum ista priusquam tu in Adam per me exineres sint creata. Aliteri Hoe diluculum Saluator noster esti

corruptio immortalitatis, id est, Christus manet in aeternu ita&is qui ea indutus merit gloriosus sine fine permaneat. De quo vestimento resipiciens ad lutum carnis suae Apostolus, ait: Oportet coiis tibi hocin Nincorri ipti mortali hoc in iure immortalitate . Hoc tamen diligetius est intuendum, quod in scripturis diuersis intellectu vestimenta dicuntur. vestimentum ei so aliquado dicitur ipsum corpus qui de sol iustitiae appellatur. Ipse Olore fidei &spi dore nostri4,quo anima velut amictu circundatur:sicut prophetanniae suae ecclesiam . mundum scilicet rationalem illumi- ait ad animam peccatriccm: emet i qui rastra risi iretunat. I itur nunquid tul ob praecepisti huic diluculo.ut Ori- tuum. Item vestimenta sunt animae virtutes, quibus eadem retiatdecillo, resplendensius qui sedebant in tenebris, de anima componitur&ornxtur. De quibus propheta ait dumbra moritu: quemadmollum ergo tu Iob, post initium iustum misericordiis operantem: Time erram et 1 tuti non tuum proci pete non potuisti aeternis, ut mundo in erroru lumen tuum, d wstimcntat cito orientur. Et quoniam haec tenebris constititio ei et diluculum ta nec post mortis oc- veminent avii sunt&rationabili non fient tibi, sed oriε- casium eius. resurrectionis de locum gloriae eius in dextra tur in te. Et peccata aliquando vestimenta nuncupantur, ut

patris sui ostenderae potuisti,quem post mortem quam spo- Zacharias prophetasti Et Iesu erat indutus velli,nenti testifcciperat, ad me iterum reuocaui. Sicut ipse dominus ridis. Iri euangelio adeo su es reuor se Acriis: A Me Iesus ait in euangelio. Si ergo a identi I bimi hominu cen- vesimo afora ualeoseisit ad eum: Ecce fit illinus uitati dotem Mi eras preti f. tuam. Supra diximus vestimentum este gloriam immorti, b rite ius i. dee. J Potest haec terra ecclesia intelligi: de tatis: cuius luce 'uae nunquam descier. Itomo est aeternali-

cinus sui timenti dominus superius d:xit, de qua in e tre- tet vestiendus. Alii interpretes ita dixerunt: Et tu umens te misteriae . id est. in nouissimo saeculo excutiendi sunt Pec- raelatum gurasti homiM,OIamosum eumposui isi, per πι- catores: ita ipse dominus ait: Ecce mantabo, concurram in ram, id est, creaturis omnibus praeeminentem. Dum haecomaeibus gentibus domum Is ut , sicut coincutitW triti m in dominus ad Iobha quitur, vehementer arguitur: secundum G Iro. Deus ergo secundum prophetamnio est aquar autem mystico intellectus. obumbrante Spiritu sancto fi pugillo, Oe spesino ponderauit, O tribus digiti, terram gurariis est licinio Iesus Christus de terra Mariae vir inis. appendit: ipse pro magnitudine utraque manu teneri mar- Hic igitur homo de luto carnis humanae assumptus est Lu sines terrae, quas Gi uni huc atque illuc concutit. siue tum hoc loco non propter vilitatem nominis dictu noueri excutit tanquam vestimentum, ut impios velut paleas de mus:sed propter ipsam nisteriam de qua sumptus est Cliri- lolium excutiat , frumento ii istorii in . Proinde haec omnia sim,velliti Adam in principio, qui de limo terrae plasti a operanti non solum sortitudo. verum & iustitia demon, est. Et sicut ille per unum existit de sinu terrae: ita&hie perstrii: d: inde est quod sancto Iob dominus cum increpatio, unum creantem se, rinatus est in utero matris. Et ita sim ne loquitur, quale dixerit innocenti sibi rori in acerrimae sus est super omnem terram : unde iam tibiis ortu usque adtentationis illat an Secundum moralem vero sensuiu inrcl- occasum laudetur nomen doluini luentiae loci huius, ut aestimo facilior exitus est, ut tetra in- d . ulmi, rabbviisli 0 ,&αJ Lux impiorum est tm-terpretemur naturam humanam: quia ab humo homo di- iux mundi gloria& nlicitas. quae mundo praetere urite tranchira est.& extrema sint sanctorum vita: quia in carne posta sibit. sicut re Salomon ait: Iumen florum extintuetur, deti. sine carnalibus illecebris vivunt. Et ideo inextrinus ter- cotum virtus&potentia quae brachi nomine dicia suiu, ili-

taedic itur,deterrenis actibus euntes, non in medio tanqua cocomerentur. in tota carne vitientes. Haee igitur extrem , siue snes terrae e f quisqvid ingressus es pro larda Ot JPt ii I. . in suam

in manu domini fiunt: sicut ait propheta r Euia in manu eius Deus. qua citialia dispeniat de regit, in his locis multo eo .. . b sunt omnes sines terrae: quos hic ait dominus se tenere atque piosoque sermone significat: Vnde ait ad Iob: Si potes bi

concutere, ut tremant a facie eius, sicut de eo propheta ait: que eue& nosse omnia quae creata sunt, S si abditos terra-r Mihi ι si respicit terraria, Ofacit eam trem e. Etit de terrat ' rum sinus penetrare potuisti: si etiam pro da maris, ruin excutit impios, quos utiq; execrandos mores intulli ' novistinis eius, atque extrema abyssi peria agatus es. Ad in- mi victori. Excutit ergo dominu aianctis suis huius mu- crepationein ergo Iob ista dicuntur ubi alii dixerunt Nun di impios: quando eos a illis purificatos constitam innoce- quid ingreilus es sontem maris,initium atque originentὶvii , te s. De talidus impiis & peccatoribus propheta di bai: In de ipsum mare, quasi de matric de mari oceano emanat. li matutino , id est, incognitione scientiae Dei. fidei in metu, cere videturiquod oceani perennicut suae recursia fieri nocet nascite. reficiebam omnes peccatores ictes, iij - uimus, seruntque hoc atque confirmiat, quod illa immensidererude ciuitate tu:qualibet utique animas ct , omnes inlisio maris oceani, per omitium regionum ac prouincia operareti vitatem. siue in nouissimo tenebit Dcus mun- rum fluuios itura, uno puncto temporis fiat. At nox tamen duiu, quin te adiudicium suum: quo tempore extrema scimus omnium dierum, ac noctium alternata. biecesibus, Pet

56쪽

pet horas viginti quiuior venire: atq; unius horae aequinoctialis diruti ante transmitta, tardius sine intermissione sue die venire. siue nocte: per quinque aequinoctialis horas requitura ibi violentoque impetu, sue in operis tantum,si iteret uiis magnorum quoque fiuminum cursibus ad supe-

obtinentur. & per eas mors peccati ad arcem mentis ingre ditur. Quae ostia.tenebrosa isse Oappellatur, quia in teneor aspeccatorum siue etiam poenarum aditum pandunt. Istae it que portae siue hic ostia, aperiuntur hominibus ad salutem, cum euictis vitiis tanquam hostibus ibis expugnatis atq; in

eiusdem mesuis hora, cuisti nouissimis abysii deambulasti Numquid aperia . i 'paulo laniore lintuere insunt tibi portae mortis : Mossia ieri bioti ': ἡ As

diu latitudinem terrae sermonem prophetae diectis:

test, quod in eodem misi . hix a Mici misi quis locus iit, ut ducas unum myc in confitebord

tutia: quid taminimi qu equo d ςrminos suos, di intelligas semita, mrum et, illat: de euies prosa - domus eius ψSciebas tunc quod nasei rus esses, ditate& sussiclite abylo, de . N numerum dierum tuoru noueras Nunquid ebhamari P α'

iurium recurre in eosdem profundi limos sinus decidat. muni, it illi,eor unum&anu una in Desi Et i 'tali

praee: pitesque discedam:&a D: sibi constituta lege perpe- mundo vestit in inacis examinatione pariter posti quasi tu bimis semper ebullistat miterum ita ina ex uno ore bene Gunt Deum in omni iampol tas pullius eius in ore eorum.

b Nun vic si alii, JQuis hominum nosta poterit,

quanta magnitudine distendatur, nisi ipse selus, qui omnia condiditi De quo propheta ait: id mensus la' manu, creatam palmo, omnem terram clausiit puri . Item ali

inde ibi stan dixerit Deus ad sanctu Iob: Nunquid ingressus es sontem maris rQuonia in Deo soli nota sunt quae creauit. Porro seeundum mysticos intellectus hoc dixisse Deum puto:quod circa finem saeculi pro redemptione hominis ad inferos esset descensurus: ubi pro potestate des dentis deambiit isse eum dixit: Quia impossibile erat, ut quasi reus peccati infrena lib. vinci a teneretur. Ipse enim solus factus est, sicut homo. Ad praesen uidem sime adiutorio in- re ubique euangelio dilataui. Indi ea ergo mihis hoc sapere ter morium tr. M autem insemus in si aluiuando intelligere potuisti si alatinidui sata

Ionas propheta qui specialiter buit uram Saluatoris, in riae meae, quam terrae,domui meae, id est,eeseliae tribuum ti elira luam n ventre piscis effusi, manifeste dei no . uJ- strat quem , in infernum abyssi aquae circunt uat, de multis alii locus ipturae de qualitate inmotum loquuntur. POL sumus Se moraliter hanc locum ita sentire: ut quia mare per Quia hoe seculum dici nouimus, prosunta eius super omnes iniquos se receatores: qui quantum illud diligunt,tan tum in eius obscurissimam profunditatem demerguntur, ut oinnino nonvideant lume euangelii, de orta CG i. N

ter. Nunquid tu Iob praevidisti latitudinem terrae, id est, νω .h, ecclesiam suturam , quam per totum mundum , cresten euangelio dilataui. Indi ea ergo mihis hoc sapere

uissima vero abrili sint omnes impii de sinilegi: qui in pt standiores peceatorum tenebras dclcendentes , latici uiarum nimici iluxu,velut aquarum multitudin edeprimuntur. Ad- hos dominus nostet neminem despiciens, omnesque saluare cupiens, venire dignariis est, ut corda eorum infidelitate cata, per gratiami nam illuminaret: di essecti tui in domino. fierent templum eius, ut inambubiret & inhabitaret

in eis .deesset eorum Deus.

iura est quamuis praepotens & sortis, quae Dei maiestati pollet obsistere. Et ideo quia per naturam sentium creatorem. cedunt diuinae intentiae, qua ei omnino nequeunt c5. traire. Vnde antiqui interpretes ita dixeruiat.Nuquid apertie sunt tibi portae mortis i Vbi intellexerunt, quia huiusmodi portae . quae utique metuuntur non sint insensibiles de inanimal :ta sint illi potius spiritus immundi, inimici nostri aduersaria videlicet potestates, per quas generi humano introitus iuuetus est ad mortem. ipsae sunt & ostia tenebrosa: quorum animos i liuolos 3e obseuritate inuidiae plenos, Driis solus perspicit. Istitur quoniam hi, de qui b. loquimur, tenebrae se sui reeiaεdo, veto lumine, at potestates sui tenebrarum appellitie, id est, princi hominum peccatorum: l: idcirco etiam ostia tenebrota dicuntur: quonia de- tione eotu, faetiis est homini per peccatorum tenes rasinoressus ad morte. Vbi ergo di etiam est: ostia tenebrosa vi disti . quod nos iam exposiimus, alij interpretes locu ipsit mnoni semus transtulerunt, ita di tes: Aut ianitores inferni videntes te timuerutiqui locus expositione no indiget, lum

quid ut futura praeuidens, illo mentis accenso per temetipsum inspicere potuisti quae sapientia dilatauit cor Salo motus, sicut arenam quae est in litore malis:eique dedit prir- dentiam multam nimis, de quae in exitu canitur,oc in latituc esuarum fiducialiter agit: cuius multiplices sensius de latitudine disputationum ditissimos:iubet eadem sapienti Mincord ominis describitrii liciter. Haec ergo verba possunt,

lux habite': ct te Dari quislures sit, vita H uodq; ad terminossi os o sitelligas. 5 e.JIn via san- uctae conuellationis hominis,lux virtutum habitati tenebra rum vero, id est. vitiorum locus est homo peccator: vel ille angelis estis. Nosti ergo Iob disternere unius diusque meritum, de secundum iustitiam unumqucinque horum ad terminos praefinitos retributionis perducere: --gitationes cordium ipsorum , tanquam semitas domorum suarum intelligere potuisti. Item, in qua via ,sne terra,vt abj dixerunt , lux habitet: lux fides Δ: cognitionis habitat in corde credentis, siue lux in terr Christus in ecclesa.Tenebrarum autem, id est . isnorantiae de infidelitatis locus, est cor insipientium atque inaedulorum. Et ideo Per quastiliat semitas tendant boni de mali , secundum ineritum ad domu aer cinae conuersationis iusto de bono domino ducente per . ueniunt. νd rebat tune quod scitumius ester, numer m dierum eo cit Quis hominum nouitant uim sit. quia futurus est, aetatisque suae dies annosve cognoscit Ite in Ada peccator, de filius mortis effectus, quando scite vel sapere potuissi, quod spiritu de gratia baptismi nascitutus eras de visceribus matris ecclesx.dc in aeternum secundum nouissit nam resuti rectionem reparandas : δἰ numerum dierum tuorum, qui

e fine sunt, unde ipseper temetipsum cognoscere , κα- v ip 'ingressus estiasticros nivis, aut thesauros a

cI cIn Pamone cem morte clomini, naec quae dicuntu

i sunt clariora:qui claustra inferorum aperint, de sancto. ra inde animas liberauit, leges tutari exiens in ros soluit sentetiam mortis resurgens irritam is it, principatus de potestates trenaentes,qui erant ianitores de ostia, transduxit si- duci iter: sue palam triumphans in semetipso. Secundum

di habet, his verbis voluit d onstrate, dicens ad Iob:

Num id ingressius es thesauros nivis, aut thesauros grati diris aspexisti non enim loca sunt quaedam in aliqua parte mundi immensa capaxcitate spatiosa. quae moles arque con geries infinitarum niuium intra se habeant conditas, vim Gii. MD innimarum nullum intra se habeant conditas, vin

57쪽

COMMENTARII

' proserantur: sea ira est potius, ut in alio loco ipse doininus a Per quammiam.& Quis poterit pro ri se

ait: Diire sarrimcidi . emique enim volueritia. lium, quaesit via solis, Quam ordinato cursu agit uadextrocere, sta mi vota eius in est citum p ocessit. Et iam the- climate mli. spargentulucem super terras: aut quemadna tauri nominati non in aliquo immenso &capio loco, tal dum aestus per vices temnorum . sime per loca regionumines volutate&dispositione sunt constituti: siiciat in alio omnium divitatur, ut alibi plus demi pores eat, M

a sua quε inmi ingressus thetauros nivis, aut thesauros grat iratur. Item, Perquam viam

iam quia non est iliaco- dinis aspe isti: quae praeparaui intepus hostis,& spargiti it lux, diuiditur aestus Oate illius, aliud mere: sed in diem pugnae M belli Per quam viam spargi- super terram. Via est evan protinus fit. quod Vol erit, in cut lux. liui litur aestus super terrain b isde- '' pl*ψις M 0,pς qη

Por tonitrui, ut pluerct supcr tv absqvς in infidelitate mentes h adbue 'iri 'se eoi lilii ei non homine in xlcscr O: bi unus mortalium Coi ininum aridae ubertate diuinae

existerem interco atur Iobs moratur, ut impleret mura Nde latam,&pro gratiae irrorantur, de ita diui- intrare poterit. Nemo enim duceret herbas virentes V Quis est pluuiae pater: ditur aestus sancti spiritiusta- secretum illita diuinae mare

vel Per terram fidelium. Sic inmisdiuiditur, cum vnicuique da-

Iesu Christi. Sive hoc modo diuidit ut, cum aliis annunciatio histi odor, in dii tam diero odor numis inmor- x.ων. - . tou. Sic ergo diuiditur ipsum bonum euangelis, ut vitam aliis largiatur, aliis mortem crimine infidelitatis operetur. temque via sancta conuersationis hominis, luxque timoris Dei. spargitur furor omnem corporis terram. vi iugiant ab eo tenebrae peccatoriam: &aesius eis tentationum opitulate Dei gratia temperentur, ne exorto super se ardore solis exaestuet. Et sic itaque xibis diuidituri meis non totum sit nultribulationum pondus im nitur, sicut ait Apostolus: ide-

atque substantiae. Haec ei praeparata die antiit, Deo in rem'is hostis pugnae de belli. iustis igitur modis ac diuersis ali innui aerabilibus hiat iis simi eus flagelles,&eorripit tenus humanum: sicut Gram AEgyptios, cum sit linu iabus d: grandine deuastauit. Et generaliter abis rebus ue-quentat hominum castigatione . Hostili humiliat incur- tu terrarum mota hiatuque V λistat, turbinibus per ait,rum opprimit nauit isdem git ratilis quoque plagis innumeris verberat. iii ieientis infirmitatibus, siue acutis languori -

oties hosius sitis repti nantibus, de rebellantibus Pr P - Genimiae , cmn patitur stem .dec. Et Salomon: O. Ut ei, secundum tui sitiam suam insigat dictitas punM E . NUM , βψ prudem : diento avicin corrumpi: ur orti ibulationum . item aliter. Nium nunc in bonam po- me sessus iniquus.

tem.iiunem contraria in accipimus ac idcirco si bi tui no

mine praesi ratum, hoc loco corpus aditosariarum PDxς- b mu desit vehementis mo imbri cursim, viam statum collistunt, quod , cliaritate Dei Ioiara discesserit,id 1 antu tonitrui, ut pluoetsi per terram absque hominem deest Deum stabitantem in coelo reliquetit, ut iusto iudicio Ierto: milli mortala coimoresur, νt plim viam ODei proiiceretur in terram. Huius aut cinnivis dc grandi desolata. c.J Hic vehemetissimus imber, Saluatori, estenis ouasi in quandam duritiam si nati irae oblita transiicrit, uangelium,cui iste loquiis auxit orae,islociter curreret mi. t '. .

ouaticii taedam secreta, cogitationii scilicet machinamenta, str eius: bicinquam imber in montibus Hierusdem, de Gihelautos Dei voluit inominare: sicut propheta Ezechiel imo errae in sublime surrexit ηioma de Sion exiet lex, ait de eorum Frincipe ait : In multitudine nigotiati mis tua im- Propheta,er e domini de Hierusalem de eleuatus , san-Hera sint interiora tua iniquitare. Huiuscemodii turdomi' ctis a stolicis nubibus, velut aqua esstuens, copios Ecurru.nti, stultio: in omnium solus cognitor perscrutator P - sibi stante spiritus sancti, in vutis signis atque virtuti est Hos inquam thesauros, qui per enigmata nives re gon ' bus, Viam tibi fidei fecit in nationibus, terrore nomini,dine, nominatistant ait Deus se praeparasse in tempus hostis Dei atque miraculorum tonitruo pra cedente. Alii dine di niuei uenae debelli. Et quoniam insipienti corde nun- sunt, Pr parauit flumen omnium populorum. Et stumet ouan ad Deum conuersiari essent dispensitione diuinama' inquam e linx praeparavit , ut pluvia coriosa de vitulam stri pinnarum effecti sunt,ut alios Dei iudicio,ia emenda- spiritus sancti inundaremur, sicut in ipso priticipio nascentionem laetis cori eptionum castigem, alios vero se dum tis cicitae super Apostollas sanctosque caeteros demon ii istam sententiam Dei punianti alios duris tribulationibus stratum est. Quod autem in laudem imbri euangelicidi .estino, eonstituatit clariores. Sicuti de in isto sancto Iob citur, quod piserri super terram inhabitabilem,quae homi-

manifeste apparuit. In Egyptiis quoque similiter demon- nein non haberct, non erit mirabile, si ut sonat tali minis stratum est,quibuslion voltimate Deiphignantibus, Plagae telligatur: sed in deserto,id est nationibus doctrinam donii. horte iidae imi uillaestini per angelos malos. Item, Nunquid nicae praedicationis copiose ess,dit. lii desisto inquam ubi inerestiis es thesauros niuis,dec. Potuit dominus dea duci tu nullus hominum fuerat commoratus id est,quoniain nullas . suo iii carne hoc dixisse, quo ut ignis aeternus 5 igni c l . Proplictarum ad gentes a Deo erat missus , ut impleret mi iusque ditiinus, per quem omnes creaturae rationabilcs uia de desolata, 1e produceret herbas virentes eum l .conealescula, dignatus est ad terram descendere: qui velut imber terrae ecclesiae, quaesii erat desolata a Deo. do pluuia xl niueam regionem, de trigidam mundi liuius atque instar ch iratis Dei,adiperer euit eam, atque inpingia ine, ut ex strandini, minio infidelitatis stigore duratam octina luit de ubertate bonorum coelestium produceret ac proferret lac

LM. ix. f Loior inurim mittere in terram. Proinde huiuscemodi bas virentes satiui seminis, secundum genus sinum, sicut ait huminis in cordium the ros, obliuione unielicet Dei ait psaluto Ex ore iti ciuitate scutfanum terrae, de mul- .suisti eidisti mos, ingressum se profiteriir, ut expulso Persidix riplicatis stuctibus seceret, secundum parabolam domina: Distore dilectione eius flagrarent de dicerem: Conca Micor cli iam uim um, si stragesimum, aliis centesimumstu. LM.t.binum intra ineo in meditari temta exardestiti u. Item - ctum , & audiret cum exhortati me se consolantem: oue ut ad intellistentiae ignem profectu fidei de stultitiae sti- Lom stentis , quae non paris : m clam, quaestote venietes dicerent: Nonne cor nostrum ard seria in nobis; qua η'n partum: crura mini j ij destinae, in qua tiar

in illuminato corde atque accenso charitatis sonte aperi- qua habet viram. te uobi, scripturas Iesus Sic itaque ingrcituam . - . . . . .

visitans eum, lapicit corda monalium clua etiam dc theciu- c s rati opimur pater: a pingemuit nillas roris. J Qui, ti ab ipso domino ii cupantur in euanselio, ita dicente: est hui is pluuiae.&huius uti is dominici auctor de condi B--boniis deserat, auro tex Assa proserabo et Haec igi- tor nisi Deus Quam pluviam voluiitariam segregauit lix-tur Deus sacere praeparauit qiuae diximus, liost Pugi R dc reditati suae, sicut dicit pater ad silium: Fili pete a me.ί- ώ- puer i. ι belli. in tepore uti alie pro nobis moriens, hostem grauem borribi gentes reditatem tuam, ong tuam termino mollitillimi ininuta diabolu, in inseri trivri uit:&resur- terra. Ipsae etiam Deus genuit illius roris hine Jc prophe censi mortuis, in Iudaei fidos aducis3 - Pugi uir. ait ad D .Ros enim quia te est,fallitas est illis. Prouide

58쪽

IN IOB, CAP. XXXVIII.

instituto,amia illiniam asiluitatem largitatemque diuinae quem dominum dixi illa hie iret M. problietam mystice se

fratiae demonstraui;. In rore autem eandem gratiam,sen. locutum inam sium est. Postumus haeel a de simplicitertim insuestentem visceribus, A medullas animae penetran- intelligere:&gelu dec lo quis genuit rorium appellantem. Alij dixerunt: vel quis genuit glebas roris. Has igitur tes glacialia montium, A excelso um cacumina, de perim-

lebas unumqueque svictorum non absurdum erit intel- mensum aerem, loca creto viciniora, vel magis proxuma se exime, quaesiit in agro ecclesiae. . . cundum hanc ergo consuetu-

quibusque dicit Apostolui: mi vel quis gcnuit si in rori Dς cui uter e- dinem scripturarum, ipse do- . . atriculium estis. Illie ergo istae greuacit glacies, h&sclude coelo quis genuit minui in iiii, in euangelio. elebae per baptismum in Cho - - In similitudinem lapidis aquae duratur, & volatilia coeli. His secivadum nolunt genitae: ii ii ix Ap - pessicies abyssi constringitur. e Nunquid conisi. lueram nunc omissis e PQ-' i. micantes stἡllas pleiades, aut OV uu , qua sacracria Deo prae-

filios bilime te stellast iudes Aut arcturi poteris disi M.

Nunc de coeli ordine A astroni in circuitu loquitur ad Iob. Pleiades appellat stellas . quae iunctie . velut septem rea monstrantur. His ergo Graeci .quod niuit sifilulestent,no-inen ab ipsa iuultitumne posuersi pili hiri vel plithos enim multitudo dicitur, de inde derivatum est,ut pleiades appellemur Ait ergo dominus ad Iob:Nunquid vittae stelu tu. de sitnul sint, tua potentia iacere potuistii septentrionis

quoque siue arctuti circuitum, quem indesinenti Propersinistratu plagam mundi, in se feci recurrere, ut totus in se vadat semper Se redeat: nunquid tu poteris dissipare r De astris eli siue signis: in aliis locis scripturae legimus, sicut in Iesu Naue. & Iudicum: Fuit, inquit, tinninus. hab ficosuscorpisius rea. superiora tua. Vt igitur domini verba, secundum mysticos intellectus dicamus, citium in

iunt.

a s Decii , ivteri nomine,cordis secretum significasse mihi videtur.Non enim pro babiliter glaciem rei tam de ore Dei intelligere debemus: sia de illo menti, sitae uecteto & inscrutabili iudicio . iustam

ac districtam manasse sententia in. Egredi ergo glaciem dixit pro est ediente iudicio quos undum suum mentum, quidam nominum percutiuntur plaga obdulationis: & cordaeorum lutissimo atque insolubili quodam gelu&frigidissi mo constringuntur,ut non sentiant feruentis diuinae charitatis calorem .in angelis apostaticis, velissime dici potest.&specialitet de Iudaeis intelligendum eis: quibus aquae eloquiorum coelestium glaciatae sunt, ut in fluctus gentium gratiae largitate profluerent: de quatum vocatione dictum

est superiore veruculo, de de quibus: posvit Asertum in sya- P ios a si καὶ habitura I rit ibi esuri terra est, esurientes iustitiam : M terpretemur ecclesiam. luam sirperius dominus terrae voca. ii Querunt agros , Irata inrunt ineas, O si unt bulo nuncupauit : sed ibi propter originem suam terra est fractim Ot ratis: O braicilixit eo , O Mesriplicati sunt appellata. Nunc vero iublimata per Clitilliina in gloria, e nimis. Qui ergo mente spiritualiter, nunc ubique positam tum rect si me intelligitur. Ili hoc igitur coelo,etiam stell2

conruetur ecclesiam, videt terra eius, Maesuit Deo aliquan- Pleiades 5: septentrionis, unam in se sacrae interpretationistias a porc Gedeon ducis fictum legimus .rox unius oviculae gentisque modicae totam terram Christocredentem,qui ros ei gratia benedictionis in diti de impletum est illud mysteitu, quod psalmista praedixerit dicens: sicut ros hemisit Hermon uti lite mons qui interpretatur anathema, significat altitudine sua populum Iudaeorrum. Illius ergo ros, gratiae vidcli. t dc benedictionis, descendit in montem Sion.Sion narn que mons excelsus virtutibus, atque sublimis ecclesia est. In quo constituta est specula contemplationis latura credentium.Vnde de ipsa virtutum hi es Sion interpretatur. Et ut nossemus proprium rotis ilius non e ait almista: o illam illie quidem, scilicet in monte Sion, mandauit domi. nus benedictionem de vitam usque in aeternum. Et sequitur

dicente domino.

b Et xclude carti quis tenuit. JHoc igitur modo dec o

durationis itentia i tilegi feriuntur quod utique malum iuste eis, Deo dicitur procreati .ut Pharaoni .scilicet Icludaeis, quos propter infidelitatem suam, de nimiam obstinationem cordis legimus obduratos. sequit ut de huiusino-di,die ente domino. Insi laudo DFG. .J Nomine actium iecundum seripturarum auctoritatem populi intelliguntur: Sicut Ioannes Apostolut ait: Aquae autem populi sunt: δ Dauida ad dominum:IGrame,inquit e numiati, e manu si ,--ali oririn. Debis ergo mihi dicere videtur, qui nimio '' ' obliuionis Dei sti re obriguerunt. de instar lapidian solidi de nimium duri euecti sunt. Desnde ait.

d g Et super fialam assts, O n abysso, profundissimam

obsolestatem mentis puto intelligendam, quae ita obtusione infidelitatis nimiae operiatiir, de constringatur quodam gelu impietatis, ut saxo similis fiat: ita ut tali mente.non sit ad Deum ullus aditus respirandi: i Mundum illud . quod apostolus de Iudaeis testimonium propheticum assumens, locutus est, dicens: Dedit illis Deras itum ce punctis ma os, vi rem γῆ ars aures,ut non diat, Uiue inhorio-hil gentes. Istae igitur stellae pet prophetam septem oculi do-mmi appellantur, quorum oculoriam gratias atque virtutes HEcaias proplicia enumerat . ubi de Saluatoris natiuitate vaticinatur dicens: Drequores per ei instiritus Dei,spiritus .

sis'. tiae ct intellectus il iritus consilii Oxirtutis. spiritus'

fient Opietatis, rit ei spiritus timoris Dei. Quem admodum ergo quisquam non potuit indistberabilis lumi

nis spirit alia astra coniungere ita omnino fieri non potest, ut hae stellae statiatum, ecclesiam meam circuinlustrantes, unius connexione solubili separentiir. Quod autem alii dixeriant aut intellexisti nexus pleiadis: ad spirituali in intellia

gentiarn erigit animum contuetuis, Haliquid allegoricum Iaboret inquirete.

mus. stellis caeteris clarior, quam serunt etiam doctores e etesiae, unam et Iede sita quinque stellis quas planetas vocant : quia dissimilem liarum stellatum cursum habeant, multoque velociorem, dc inde planetae,id est,uaῖantes siue errantes dicant umeo quod non certum, sed mutabilem cursum habeant. Hune igitur luciferum appariturum terris, si biennium in oriente autumant nasci. Aliam vero stel-mquam vesperiim appellauit, eo quod circa diei vesperu

ad Iob.

tentiam omnia

in dSem. In Psalmo quoque iatesimo quadra smo se λ. de gelu, vesicie, de custallo, secundum hu

hune seii erit esum nen tempore mundo monstretur:hanc, inquit Deus

supersticis teri consurgere facisὶ Qui ergo inteli

potentiam omnia pubernatis,& in te operantis agnosce iustitiam. Hanc stellam multi putanthes rum dici. Vnde de Italia se si a nominata sit: eo quod illi e thore suo prima apparet. Seir inraliter aute verba sunt patris, de filio suo Saluatore nolito dicentis sic: Nunquid educestuciferum intepore suo, de vesperum super filios terrae cosui ei , i ubi

de aductus domini in carne venturi significatus est,s: resu rectio eius ex mortuis figurata, veniente plenitudine temporis: Ait aut .misit Deus filium suum factum ex muliere, factumsublege.Inhioc igitur tempore suo eductus est a Deo qpatre,ut terras inuiseret: qui ideoduci set eupatus est quia veniem de sublimibus, tanquali post bimari uni, post tereo

59쪽

COMMENTARII

α prophetas ortus es , &super nos positos in tenebris devmbra mortis lucem nobis ii dei ac tempestiuae cognitionis exhibuit.Vesper vero idem filius hominis appellatur. qui in. cxx ceteinpore passionis occubuit. De quo ait proplaeetapopulis creditum: uere facite ei, mas emctis permaμm o

tionis accepit, ut praestaret caeteris animatibus, quae ratione G& prudentia carent. Quibus autε bonis a Deo homo donitus sit, lectorem ad eos transmitto.qui de bono naturae. eiusque vii tutibus plurima conscripserunt Gallo etiam gallinaeeo Deus huiusmodi sensum dedit, ut emensio nota tem--nomor illi. ivliquem te- ὰ mepore occisis, quindo ait ad Ierrae consurgςrς Dcis: Nunquid nQiti mor eandem mutido cane, anis

patrem : Inmmus tura comia ordinem cinii, dc pones rationem eius in terraὶ nunci et reuertentem. Secundumendo meum, posuit i Nunquid elevabis in nebula vocem tuam: de intelligentiam vero spiritual xenebras.'sa sunt in corde impetus aquarum operiet te ς Nunquid mittes ua ς Edsi cst quoni Christus io . i.

inquam. ves rum, eo quod tia vel quis dedit gallo in Icili gemami Qui e qui est filius elu, est. eum eum

sacrificium vespertinum,inve- narrabit coctorii rationem: α concentum coeli Petrus filiu Dei cons sui sius spera saeculoriani missus obrii. terit, filium hominis, siter filios terrae consurgere secuintinam non sint cato, de terra enca serpentiς,neque filii noctis & tenebratiam:sed sint filii luciferi,filii Dei.

a s et unquidnosti ordinem cry, .JSi numerum astroriam Nnium potest quispiam mortalium nosse potest& militiaecorum oritur Perlcrutari. Nemo ergo haec proeric nouit,nisi solus ille qui condidit. Spirituali autem sensu ita intelligi potest. Nunquid tu Iob quasi cognitor futurorum, iam nosti quo ordine in coelo ecclesiae. quam diuersae atquem driplices gratiae spiritus mei, vehit stelix refulgeant: sue qua gloria, vel quo ordine meritorum,ut siderum radiantiu obi, uncti in resurrectione fulgebunt 3 Hunc locum alii ita vemini, ut Omnia quae sub caelo sunt pariter fiant. Vbi hoc dicere videntur. quois volubilitate siue temporiim, siuet M textrini operis sapientiam , Deo solae tituli e stellarum peripitia sibi succedentia redeat & recurrat. Spi- de quibus dicitur: bia mi lieres docti dederunt nouerisi

Dei vim non tibi reuelauit hoc caro cysanguis , scdpater meus pii est in coelis. Et Apostolus: Cumaurem com a tri, qui mesegregavit ex utero matris meae, vocavit hi gratias . Hreue situm summine. G. ta/Gallum vero puto esse unumqueque sanctorum, qui in nocte & tenebris huius mundi, accipiunt fidem. intelligintia,& virtutis constantiam clamanda ad Deum, ut inspiret iam dies permanens,& amoueantur umbrae vitae praesentis, cum vigenti de frequenti clamine precu suarum dicentes: Emi te lucem tua , Hritatem tuam. Quod & de prophetis in- , telli dete possumus, qui certatim annunciauerunt diei ac so liis aduentum. Hoc in loco aliorum multo aliter interpretatio habet qui ita dixerunt: Quis dedit mulieribus textii sopientiam, S varietatum sticiaciam Si scientiam varietatum. Deo solae imulieres acceperiit, ritualiter autem ita dictum existi ilianduna est, quod disten satio per Christum reconciliationis humanae,usque in finem culicrescat, ad notitiam omnium nationii : sue quia sati-ctivi ad calcem virtutum perueniant,quotidie moturn sanctitate proficiant: de ideo sub caelo id est,sub obedientia ecclesiasticae disciplinae sitiit constituti.

dum est. Nunquid haeses tantam potentiam, ut ad imperiit, ac nutum tuum, ilico imbres ins indentes & operientes de coelo descendant. Secundum altioretii veto intelligentiam: vocem, inquit, elatio, ait dominus, quando hominibus cla- Maiiι ii ἡ nini Cm te ad me omnes luilaboratu cyonerati estis, de pietatis assectu, pulso secreta mentis ipsorinia, ubi est velut nebula caligo peccati,de ninninis mei valde obscura obliuio,vt obedientibus voci meae, in umetis populis eircundatus, quasi impetu inquentibus aquis operiar, quibusque velut estimento induar,ut in eis liabitem sicut propheta ait: Sicut Dindvit me HIEMento. Alii dixerunt:mwabis nubem voce, eris tremore anua valida obest tibi. Aqua valida tremendum diuinae voluntatis oraeceptum est: quodDeus quelibet sanctum, voce, id est a uectu clamoris & insinuationis instinctu ut obediendo saluetur,obseruare iubet. Nunquid

tu Iob aliquid simile facere potuisti re unquid mi uestu gura ibimi, collit his sermoni.

bus Dei .adesse virtuti eius credEdum est quaecunqite voluerit,cui etiam omnia insensibilia quas sentibilia sunt sicut di. re s. cit propheti facie domini commota est terra, afacie Dei Iacob. Reuerti autem sulgura ideo appellantur: quia isti mittuntur Deo, ut praedicatione euangelii mundum illuminent, quibus dominus est: Vos estis lux munda. Et iterum: THuitem lucemgentium, risiis insalutem Uci ad in urnia terrae,& in fine iaculi reuertentes cum iiii us manipulo

iu opiret Aminus, de qualibus re dominus hoc loco.q si specialiter ait: Quis dedit mulieribus textisaesa Diam, O istarum imitam inomodo inExodo Beseleel de Oh

liae, sacerdotiio tabernaculi vestui Et areario ac polymitario . Hopere texuerum Nouerimus ergo esse animas sanctis, quae

hoe opus inciendi etiam nunc in historia per intelligentia imus acceperunt: quibus utique seriptum est,dedit Deus lapientiam de intelligentiam, quiequid etiam fibrEMinue ivi, potest, dedit in corde eotia Sic itaque repleti sunt spiritii sapientiae de intelli sentiae, de sipientiae vel scietiae, de omni doctritis, ad excogitandu de faciendu omne opus: quoniam

tabernaculum illud legis, sanctae ecclesiae imaginεμω

bat. Dicamus de hac varietate motum, siue meritorum velut vestem vero salomoni ministrantium, quod per figuram regina Saba dixit salomoni, cu admiratione laudas i m. s. r. i .

tiam eius.&domum,cibos,habitacula,&seruorii inordine, e vestes Je ministros. de holocausta quae osserebant in domo domini continenter: hanc officioriam varietatem cotextam

esse per diuersas in toto mundo ecclesias, per quas alibi co-iusati, alibi continentes alibi virgines: hi ter elemosiynas, illi per alienationem omnium facultatum:illi per crucem Minottificationem terrenarum cupiditariam: illi perstiEtiam seripturarum multiplici b.sancti Spiritus raciis,velut diuet-s, colori et Christi corpus exornant, sitque aeteritae gloriae. & immortalitatis vestimenta conficiunt. Contexunt etiam perscao intellectu fidem trinitatis, velut sparium tu-elex, quod non cito rumpitur. Huiusmodi vestiment, istae spirituales mulieres operantur, id est, siue sanctae animae, siue ecclesiae per diuersa regionum spatia constitutae. es Quis e trabit cretorum, dic. J Certum est . quia nullus coelorum rationem vel stellatu cursum poterit alit termone

narrare, aut mente coiicipere. Od autem ait concentum

coeli quis dormire sic tetr multis scripturarum loci, laudateVia

- iustorum venient in exultatione, dicent: et uni ita ' ι - ramihi tra Ri: me alia quinque uratiosum. Sive sal ra Deum elementadiculur, pro eo quo in illorum dispositio is .i,.. sunt i pirationes diuinae, quibus illuminantur corda tan ne ac pulchritudine Deus vel ab minibus, vel ab angeli,eti,ium, ut ei, accensis in amore charitatis Christi e sta- Prae liuetur: Id est, quis homines in eius laudibus vitaexet grent. Haecautem Ligura illumi irationis Dei reuertentur centes dormire, id est,quiesceres et Pro hoc itaq; ad Deum, qui ea ad desiderium sui excitandum omiserat, qui ab ecclesiae congregatione persoluitur, quis alii quando per eandem visitationem diuinam, ardenti animo de seruenti opus sive illuminationis effecerimi.

d A siris, Oc. J Manifestum est quod hono quando ad

imaginem& utitudinem Dessectus est, sapientiam ri-i e requiem dabit ac refrigeriti in sempiternum Dormitio enim aliquando in scriptiaris requies intelligitur, ut propheta ait: Iustitia domi uit in ea, id est in HierusHE, aequitas ni stitiae requieuit: nune autem homicidae. Et sanctus quidam, super quem signatum fuerat lumen vultus

60쪽

XXXVIII. s7

Qx Od ergo dicitur, vasanies, indicimur hoe vel , quoii siqua si quandam famis rabiem patiantur elica hominum se nus, ut perditio em portionis eius velut cibum lumam: Mideo satagere videmur omni instantia. donec ad effectuin votorum iborum perueniat: sicut audiu uirus Spiritum san- . .n salomonem dicen

domini, ait in mimo: In me in i in alii Amram ct re ,

cui item in alio loco: iam uatis, inquit inter medios cieros, id est, inter sortes duorum testimemorum requieucatis. Et concentum coeliquis dormires et sanctos angelos intentiginius,qui pro ipsa habitatione, coeli diluin dicti sunt pec indomino. Huius igitur celi quis dormire faciet ξ' nco fundabatur pul- te:ocivum Meninarent, concentum ait Dominus,quis uis in terra, ta glebae compingebantur hNuquid contumeliosum Diebutiniatris, dormire siciet, id est . quis erit capies leaenae praedi. de animam catulorum eius e sodiante innoxia de cρη Ginequim a perpet turi laudi ' implebis,e qua locvb1t in antris,&in specubuk bus, devorent eum pini HM

te , vices limi de quasi obdor- eo quod non bis mcibQ : tres hibuerimus, cum errori-mientes possit inbiberer Quis

narrabit caelorum rationem

Et sancti lotum nomine erebro dicuntur: de quibus secudum mysticos intelle seropheta vaticinatur, dicens: caesie arrant gloriam Dei Horum igitur donationes, quas habet secundum Dei gratiam differentes, quis poterit vel ipsi fidei ipsorum narrare rationem a s Quando abatis.&c. t tui; de quo dominus ait, sentium infidelitatem sigi rat: puluis utique aridus&solutus fundamento in Ecclesia apostolico admiscetur,ut per fidem

de colligationes siue compaginis charitatis, conglutinatio in Christo foedere unionis Apacis, in augmentum Dei,velut intertam solidam creste o proficiat. Vnde glebae tidominici, en Les igi setae,in unum corpus Meseliae charitatis puta compinguntur. lorum quoque appellationescii turae sanctae rebat dicuntur , eo quia deluti uni sine hominibus attributae, siue quia Celestia in se conniteant sacramenta. Hotum igitur c lorum id est .scripturarum rationem,quae deministeriorum obtoritatibus opacatae sunt&ptosiandae. quis po: erit animo perscrutari, vel eloquio proferre: aut qius eorum vaticinia cessate praecipiet 3 Antiqui interpretes ita dixerunt. Quis caeli orsena in terram declinauit,id est . tuis est qui coelorum ut antium Deum cantus , usque ad hominum inclinauit notitiam , ut imitatione

Ludis eius abcii angelorum enici mereantur tb s 'Nun id capiet leaenae praelim, D. JEx bis quae per

nem textum sermonis huius enumerat, sex sunt qaradrupedia, de quatuor volatilia. Et in hoc do logi periecto

numero .videri potest.quo i omnem creaturam intelligi voluerit Deus:quae per eum utpote per auctorem r tur. De-Gmus autem numerus perfectus est: quia per ipsum iterando, omnis numerus in infinitum multiplicatur. Ergo iuxta literae superficiem. hoc ait. Ego qui omnia iusta dispensatione procuro , circa te tantum, o Iob, videor iniustus. iuxtas tualem intellectum, leaena siue etiam leo, diabolus est intelligendus. qui&in multis locis Scripturarum propter saeuiitam & tartitudinem . ita nominatur. De hoc igitur Dominus est,quod nemini nocere potuit, nisi a Deo acceperit potestatem. Iusto ergo iudicio eius traduntur: quia ille omnino vires non habet dominandi, nisi pis permiserit. Nunquid capies leaenae praedam,id est,sicut ego in capere Iermittam. Puto autem hoe loco ideo tutos dictos. quia

nym nominauerat,quos veneno malitia sua. sue nequitiae, velut lacte nutrierat ad homines perimendos. De quorum mortibus. nequissimorum spirituum animae reficiuntur: &de his in pomo ait: Catuli leonum rubentes, utra

piant est quaeranta e in sibi. His igitur eonibus. de

draconibus escas dare Deus dicituri quando illos quos experiai uim potestitem acciviunt.

cubae t tuomsDu in θli salii dixerunt in & is specubus insidiantur .l Antra sive jleluncae sunt corda homi . num impii tum: in his latibuli cient, siue cubant inins

diis. ut interficiant innocentem.

ad Demn, τι antes, eo quod non haMalci s.l Arbitror quod

hic coruus aduersatiam partem si iificet, si ut&pulli eius : Vt quemadmodum superius lexnam , & catulos eius intelleximus diabolum, de turbam perditorum eius;ita hic coruum eundem cum pullis eius intelligamus.

C A p v et bus eoru assi ilatemur de vitiis:de inde etia de pulloru --mine dicebamur. Sed relinquentes eos,quod des sado tur,ut siciat: qui spontanos sumus cui dicitur ea insilia, in pni. ii x

ma patrii tui: de inuocates nunc dominu , potest seri, ut pristino adhuc nomine appellemur: sic propheta ait, ubi deI eo loquitur: QM dat iumentis escam ipsorum,de pullis coruorum in ocantibus eum. Et reor quod inDeo pristino nomine oscamur,ut nouerimus quid suimus, de quid nu per Christi gratiam simus. Et inde hoc ipsum magnum bonuintelligentes, magis Deo gratias reseramus icetes cum Apo stolo: Grati s Deo patria eruit nos intestate tenet rariori trossulum minuinpiij esuritatis suae Mos autem sanctae Mripturae huiuunodi est, ut pristina culearum nomina, insan si equenter receleat, sicut Beatus Elias propheta ait de Deo: Benedicent me bestia. P.Se Apostolus Mattheiis dicitur publicauus.V leamus hue locum, si de in bonam pat- tem expone te possinus, ut istuin cotuum te Christum inire. prciemur. Sicut enim secundu scripturarum consuetudine, montem dicimus Dominum nostriam, de diabolum similiter appellamus, petram quoque ac lapidem , a borem etia& gladium dicimus: ita de eotuum s lassis dicere possumus. Nam Id sponsi Ecclesa, inret caetera praeconia laudis de sto.ita ait in Cant leo ticorum: cimes eius Ha bieris,nim sicut corvi s: sed quando diabolo corvi nomen

aptamus .dicimus eum nigrum criminibus atque tetrum, de qui iii tenebris nequitiarum commoretur. Quando vero

eo nomine Saluatorem significari dicimus. mysteriorum arcanis eum in scripturis suis obscurissimum este sientimus. Et cum sciamus diabolum in scripturis serpentem nominari, quis auderet de domino ita credere , niti ipse in se serpentissimilitudinem, verbis propriis expressisses,ditas: Sicut Mosses exestum:'porem in deIerto: ita exaltari opor--οtet silium hominis ide discipulos tales admonuit esse dicens: G-j . . Estote astuti xt tipentes. Et serpens, id est, diabolus maledictus a Deo est eo quod Euam seduxit astutia,&Christus . . maledictus dicitur, quia maledictus omnis qui pendet in li- c. i ιο gno. Malediistum quippe hominis in se suscipiendo, id est,

eam quae ex sententia Dei venerat mortem, ut maledictum

suspedit in ligno: deinde est,quod pro nobis Christus sinus

est maledictuin. Hxe exempla protulimus, ut firmet ut sensus supra prolariis: sequentia vivemus. Nunc igitur Chri- istoc uuo figuraliter dicto pater praeparat escam: cum es ex 'gentibus couocat credituros, sicut de eodem patre Propheta ait diciens: Qui suscitauit ab oriete iustum, vocavit eum ut se ueretur. Dabit in conli ectu eius stes,cyre ges obtinebit. His igitur ad fidem vocatis, Dominus Christus velut esca gaudio exultationis reficitur. Huius populi,iaest,discipuli,

de omnes credentes clararant ad Deum in matione, panem

substantialem quotidie postulantes: δc hoc ipsum vagantes faciunt, uia peregrini de hospites sunt super terram. ubi sedem sibi lirmam. εe stabilem non constituerunt: sed dicunt L . racum Apostolo instabiles sumus. Hiisiciar babent quidem cibos scripturarum, quarum consolatione pascuntur: scisDidesdei cibus est non alimonia rei proprie permanentis. Et idcirco in hoc mundo uuari dicuntur, donee ad immobilitatem quandam saeculi suturi perueniant. Nam de

ad hune intellectum spiritualem pertinet, quod coetui isti rore pasci dicuntur . sciit Philologi se testiunt inda- Psse.

SEARCH

MENU NAVIGATION