장음표시 사용
131쪽
eap. s. et In Guemara Holin affirmatur , et placuit R. Mosi Gerendensi, ad XII. cap. Exodi, et Ionathani Ben Vgiel ad VIII. cap. primi lib. Regum: quo loco ver-ha, In mense Etamm, paraphrastice exponit, mense eo,quem antiqui primu vocabant, ante egressum ex AEgypto, uri interpretatur R. David Kimhi. Ita quo- eap. I. xl; in Guemara Rosa-sana in oratione Musaph,quae dicitur primo die Tisti principio anni, dicitur n-i diu, pis γονο 'brin nudi ni Hrc dies prrnci rum sterum tuo-rtim, memoria dies prima. Igitur ut finem facia, dico quantum ad festa, et surputationem Regum urti l, mensem Nisan, i. e. Martium , esse primum anni et quantum autem ad creationem mundi, et res cuiles, Tisset, aut Septembrem. deoq; sapientes Orientis, ac Chaldaei,huic inensi idem nomen Tisei dant: quia ν'on Tifri derivatur a M' Ost, rinci tum, per merathesin literarum . quemadmodum et Targum re,nri Ahilota, est 3n in Sareti, i. e. inevi, ut serabit R. Maymon in commentario ad Almagestum. Eademq; ob caussam Graeci quom lingua sua idem ei vocabulum imposuerunt.
Exod. 32 3. Et aeeipient fbi qui l Ibid. Agnum pro quaqi damo. que agnita metem profamilia pa/erna. lΙDem versus pugnantia habere verba videtur: nam cum primo dicat, agnupaschalem in quique domo paterna,id est familia ut in Mehilta exponitur. Accipi debere, pollea pro quaque domo ait eum accipiendum.
F Acad haec controversia tollitur: etenim, ut ait Aben Ezra, et expositorum reliqui, si una in domo multi homines essent, unum agnum accipiebant: sin in una eademq; stirpe, aut familia, pauci essent, Omnes limes eum aecipiebant, quia paucis pauca sufficituri. At si ipsa familia quoque exigua esset, hiscebat cum vicino simul mactare unicum agnum.
Exod. I a. s. Ex ovibus et eapris acciries. Deut. 26. I. Tum mactabis papha Domino Deo tuo, oves et vaccas.
SI in paschali sacrificio adhibendae erant pecudes, quae priore loco nominantur, quare in Deuteron. Ovium & vaccarum mentio fit p
IN Siphre ad solvendam hanc q-stionem legimus verba Deut. ira interis pretanda, Et mactabis Pasiba Domino Deo tuo , ivit oves. quae VOX luxta K. David Nimbi parva pecude notat, adeo ut Dic ver nequaqua discrert a Diuis tred by Corale
132쪽
more loco, quo riden. lubentur Isiat Inae offerre raminii peeus, id est, o e, . t
capras. vaccarum auit m mentio non per inel ad sacril. c . n. Paichalc, qt c d ovibus peragi solitum diximus: sed ad laciit ei una eucharis: citra, quod pasch tis tempore comedebat ur, aquIs eliTum , quia tunc quemq; in aecibus luis hil rem este praeceperat Deus. Hac expositionem an plexus est Anquelos a-Guer, R. Bahie, & R. Abraham Aberi Ezra in glosiis suis. Et facit huc etiam, quod in Chronicis legimus, die decimoquarto Oves mactatas , et igne aliata, , ex Prae- 2. chro. cepto: vaccas autem in lebetita, coetas, pro sacrihcio eucharistico. Adeo ut se.i I. versus Deuteronomii explicandus sit, Et mactabis Papha Domino Deo tuo, oves, est vaccas. I. diverso fine mactabis,oves,ad sacriticium Palc - vaccas, ad sacria ficium Euchanitiae. II. R. Moses Gerundensis, quem Ishacus Abravanel securus est, cum distin est lone scribit, Et maria bis Pascha Domano Deo tuo, oves et vaceas. Quomodo hic 'omittatur mentio animalium,quae ad illud sacrificium requiruntur, quia supra facta erat: et dicat solum S. S. praeterea mactandas oves et vaccas , ex obl&tionibus,quas quisque facturus esset ad celebrandum hoc festu cum domo sua, cum Levita,cum peregrino. Oportuerat quidem,Juxta hanc expositionem,addi literam Vau, quam Grammatici vocant 'em in Vati eo vn Elionis, et verba ala efferri, Et mactabis Pascha Domino Deo tuo, et oves, et vaceas: sed observa tum est saepe illud in S. S. nestigio ut milli is M. S.I, Luxa,stetit is habita- Ησβειενσne pro Sol et Luna. qualia innumeris locis reperiuntur. 3. I.
EXM. I 2. I x. Trasturus enim sum Ibid. vers 23. Nee passurus est per per terram ciunti hac ipsa nocte. t dentem intrare domos vestras ad per i eutiendum
Cum prius Deus benedictus ipse percussisse primogenitos dicatur, quare
altero loco id miraculi inertinori, aut secundae caustae tribuitur p
ANtiqui sapientes in Mehilta volunt ultimam plagam , qua A pyptiorum
primogeniti periere, Dei ipsus manu peractam , freti verbis Scripturae, Et Domιnvs percussit omne primogenitum. In Agada quoque idem farma- 't titur, et locus S. S. quem supra allegavi, exponitur , transiturus sum per terram ι θ AEgypti , ego, non angelus, et perculsurus sum , ipse, non autem Seraphin , et in σνt.1 s. Omnes Deos AEgypti exerciturus sum Iudicia , ego, non legatus, ego Dominus, edo, non alius. Quibus verbis manifeste ostendunt,creditum sibi in hac plaga nullo instrumento Deum usum; quia neque angelum miserit, quemadmoducum Sanheribi castra consideret, nec Seraphin, euiusmodi quinquagenarios duces ad Eliam Prophetam missos absumserunt, multoque minus Malatronem magnum illum, ut R. Moses Gerundensis vocat, legatum; sed ipsa prima cauiasa, line ullo instrumento hoc peregerit. Interpretes cum hac opinione satis in gen:ose alterum S. Scriptuaae Iocum conciliarunt: quorum R. SelomOh , per
Vnva maἔbit, perdetntem , intelligit damna ac pericula noctuIna, q- tempor
133쪽
mali spiritus regnant, et periculosum eta digredi aedibus suis. Adeo ut perditis
hie non angeluat,aut secundam aliquam causiam,in bac plaga adhibitam, notet . sed quale diximus damnum. II. Docte sane R. Moles Gerundensis ait, quamvis dicatur, nsn patietur per ditore intrare aedes vesras, haut inde sequi perditore huc percusille primogenitos ; sed illud tantum , extitisse illo tempore perdi Orem aliquem. Vnde coli Rit, Ueum quidem ipsum hoc miraculum patrasse;sed adiutule ei angelum perditorem, cum omni s rigoris ac potentiae mimitris. Et eodem modo, quo Regem incedentem ingens Minc)pum ac magnoru VIIorum caterva sequitur, etiaam Deum Egyptu transiisse , comItatum potcntiis angelicis: nulli tame earum
datam facultatem percutiendi AEgyptios, quia solus hoc exsequi Dominus v luerit. Idem sentit R. Bille, et R. diis iura. Alued. III. Contra R. Istacus Arama, ut caere ras, ita hanc quoque plagam per i sar 33. strumentum sive secundam caussam Deum exlecutum esse putat, ut manifeste posteriore loco dicitur; nec scrupulum esse in vertas, tr/Ubo, et percutiam , quatenus omnia ad Deum, tanquam caussam proximam relam tbleant. Sic quamis Gen. 13. vis per angelos destructa iit Sodoma , dicere Scripturam. Et Dominus pluerar . fecit Se. Ideoque ne sapientum sententiae contradicat, quos supra memorariis mus statuisse,Deum ipsum,non angelum,hanc plagam patrasse: ait, voluisse eos significare, Deum ad nanc plagam eXsequendam non usum Principe, aut legato aliquo; sed, ut humano more loquar, personaliter descendiise , assumtis secum omnitas mimitris, et iustitiae exsecutoribus. Et quemadmodu Rex magni in menti rem non ministro delegat, sed ipse exit, comitatus proceribus, qui manis data elus exsequantur; sic quoque Deum comitantibus sacrolanetis αgyptum transivisse, atq; illis ministris usum in exsequenda voluntate sua quomodo uinq;
loco sua veritas conster, quatenus hoc ad Deum, tanquam proximam cautam. illo ad angelum perditorem,velut instrumentum relpiciatur. Et fortassis eam ob rem Deus ad sequentem usq; diem Israelitas aedibus suis se continere iussit. quia mi ri rigoris, qui eum comitantes totum aera replebant, nec discernerent inter bonum ac malum, facile hedere Israelitas potuissent, uti uxorem L rhi, divinum mandatum transgressam, puniverant.
IV. Ιshacus Abravanel in Tebah Pesis, et glossia supra Legc, miraculum tota Dei manibus tribuens, per illum perditorem , cuius meminit Scriptura , ipsos remptios intelligit, quos, cum in ulis suis viderent oves . quas pro Diis colebant, ab Israelitis mactari, non dubitandum est vehementillime offensos fiisse; unde populus ipse admirabundus dictitabat, Ecce sacrificaremus id, quod es ab minationi 2wppiis, et non lapidabunt nos Quo timore eos Dominus liberavit. dictitans, si sanguine illinerent postes januarum suarum, nocentes, id est figyptios,nihil damni iis illaturos. Sane firmatur haec opinio isto, quod in S. S. saepe
illi, qui injuriam facere cogitat, aut inimicus est, detur nomen tundiu, ut Semu-eIis Ι. Cap. MILIT D nobi ranun mristin aem Et egressus es perditor ex coria Pe tisim. Possim alia loca afferre, ni brevitati studerem. supra A- v. R. Abudaram 1 Deo miraculum perfectum , et sine alio instrumen O senis 2 da/n. tiens, ait, aerem ab eo insectum, qui Fgyptiora ora et nares intraverit, et mox ad cor penetrans, subito eos exanimarit. Itaque perditorem, quem Deus pro
mittu Isracti, nulla illaturum damna, ipse vocari putat aerem corruptu, que postidiis
134쪽
postibus arietis paschalis sanguine oblitis, et circumcilione ,evasuri sint. Nec ta-
ne absurda dicere videtur ,quando eadem vox h nini mas bat, de pestilentia usumpatur Exod. XII. I . ivnaeo, 'ia odia tun Sic non erit in vobis plaga exitialis.
VI. R. EliheZer Germanus duplicem in hac plaga actum contulerandum ait: Maas. Primum angeli perdentis, qui aerem corruperis, adeo ut aegyptii subito per- Mifrai. culla dicerem, omnes nos mortui. quia pestilentia ad Omnes te eXtenderet, qua ca3. r. ob caullam oblinendi san ne mites fuerint, ne angelus Israelitarum quoque domos infestaret: alterum Dei, qui majore miraculo , quamvis omnes infracti essent, solo, IEgyptiorum primogenitos interfecerit, seriata reliquis vita. Quadistinetione non incommode uterq; verius conciliatur. Alla hanc ad rem dicit R. Menahem S:onii ingloliis suis, quae quia Catalistica, et pravis aliorum expo- 'r' sitionibus obnoxia I unt, hic non memorabo Id modo lectoIe admonebo, quanis do ait Scilptura, Et transis per terram AE Dpti, nequaquam proprie verba ejus aecipienda, quali Dcus incorporeus se ab uno loco in alaum transtularita cienim infinitus, et ubiq; est: led quemadmodum ait Maimonides in Directore) dici- l. 1. α ς ε tur Deus transire cum potentiam suam in inferiores exierit: quod etiam R. Iehudam dixisse in Ialcut tradit Simhoni. lib T. VII. Qiun dc verbum vi api quod nos transserimus, Et transbo, vertere lice- art. I99. at . eν irascar, tignificatione deducta a nomine meν Bebra, ira, indignatia. Sane id placuit R. Levi ben Guerlbn, qui transierebat, Et irascar te. ra Eupti.
Exod. x 2. I 3. Erit autemsanguis I DanieI. 2.11. Novit, quod in tene illo pro vobis insegnum super illas do- bris es, et lux cum eo babitat. mos ubi eritis, ut videnssanguinem iutam miserear vestri.
Quaeritur , cur Dominus sanguine oblini voluerit fores Isractitaru . ad dis
cernendum eos ab AEgyptiis, cum omnia omni tempore videat, et lux perpetuo ei adiit.
Η Re quaestio in Ialcut a R. Ismaele mota, huiusmodi verbis ibidem sol ,1
vitur: Deus Benedictus cui omnia patent, lignis nullis opus habet: Israelitas tamen oblinere Postes suos lulsit, ut recordarentur, ob arietis pata chalis languinem Deum sui inisertum. Quam expositionem R. Selomo secutus es: et R. Bahie ait. Deum benedii tum voluisse, ut IsraeIitae sine timore oblinc- rent fores aedium suarum , qtio hἡc ratione ostendentes fiduciam in Deo, cuius potentia se ab omnibus periculis tutos crederent,quodammodo quasi dignos se Praestarent tanto miraculo. Ergo sanguis erat signum fiduciae Israelis.1 I. R. Levi ben Guerson vult Istadlitas mactato mete,et sannuine eius postiis 'ailito,certulimo signo ostendisse, se penitus ex animis ejecisse prax am fi duinptiorum opinionem, arietem adorare sol:torum: quando non solum mactarent eum, verum et sanguine eius postibus adito palam illud testarentur Quod non
I uaco ΛαMaaeli tant ni venis et antiquis sapientibus Placuit; dicunt enim. Isid.
135쪽
oia, n, disi ruis eris inrinum, non autem aliis. innuentes, ut diximus, signum illud non alium finem habaille, qaam ut demonstrarent Istaelitae vacuas a labe idololatriae animos suos. III. R. Aramae verba sunt, Non indiget Deus signo ullo, uti exploratores qui Rahabam funiculum dibaphum d feneltra sulpenaere jusserunt. Hoc auremor,fgnum, erat ma n fgnum pacti, per quod significabat Deus praeceptum de allinendo postibus linguine arietis, lignum sore pacti, dc exorcitum foederis. inter Israelitas, et immensam Divinitatem suam. quemadmodum alio loco do Sabbatho dicitur, inter me, et inter filios Israelsignum hoe inseculum. IV. Quod si ex sententia R. Ebheaeris Germani t quam supra retulimus ab angelo perdente corruptum aera statuamus, non trustra Israelitae sanguinem adleverint postibus, quia non omnia angelo nota sunt; et ligno opus habet in iis, quae sine signo De S novit.
Exod. Q. 29. Fuitqι media nocte, i Num. s. I . Meum enim es omneat pereueis Dominus omne primogenia i primagenitum in filiis Israelis, qua dierum. I percussi omne primogen itum. Cum plaga media nocte acciderit; quomodo aecipienda sunt Scripturae verba, quando ait, die suo pereuo omne primogenitum
INtellectis vocabulis, in arduo non erit conciliare haecce loca . - Iemam , Hebraeis diem artificialem notat, videlicet cum solis ortu incipientem, ex desinentem cum occata at os lam, naturalem XXIV, horarum. Quod ita Psalm. se habere, probatur verbis Psalmographi dicentis, inri νεπτ. die clamavi int . a. nocte s ubi dies denotat tempus nocturnum: alioqui enim tibi ipli adversetur David, si die clamans, dicat se noctu clamare. Idq; ex plurimis alijs locis Pr bari potest. Iccirco R. Semuel urbinas in libro Synonymorum, quem inscripsit Oel MOed, vocabulum lam, posuit inter ea,viae με geman, id est lepus signia ficant. Idem observatum R. Abrahanao Aben Earae,ad XII. cap. Exodi, R. D vid Kimhi ad XXIV. caput Exechielis. Igitur, ut dixi, non vertendum est, du
Non modo haec quae allegavi Exodi et Deuteronomii verba,inter se pMgnare v1d 'Iur: veru et eo ipso capite Deuteron. quo de sex diebus dica Lur , paullo ante semel iterum; septe dierum mentione fieri vide EDiuiligod by Corali
136쪽
Quando loea magnis discreta intervallis invicem repugnant, autom culinpare memoriam solei rus: at qui eodem prope loco contraNa scribat, . vix arbitror quemquam repereris. Quid ergo de divino hoc icriptoreae summo Legislatore dicendumὸ omnino attendere oportet, conciliarine data crepantia verba pollini. Severu omnis Israel jussus erat ter quotannis Hieros lyma venire, aa celebrandum festum azymorum , hebdomadarum , & tabernaculorum: Festo aetymorum jubebat Deus mactari Pascha , seu agnum pata chalen , quo comesto ante diem decimumquintum Nisan, qui primus Paschatis, offerebant postea eucharisteria, et illis peractis secundo festi die domum quisq; suam repetebant. Adeo ut obligatio manendi Hierosolymis non ultra primum festi diem extenderetur, et secundo iter repetere liceret. Quod docemur verbis Legis: Non poteris mactare pascha intra aliqua e civitatibus tuis tae. Sed in Iaco illo quem Dominus Deus tuus elegerit ad collocandum nomen suum ibi maEtato Pascha vespere , quum occidit Sol, fato tempore exitus tui ex , ypto. Tum eo ues comedes. illud in loco,quem elegerit Dominus Deus tuus: deinde r vertens mane ibis ad tentoria tua. Sex dies comedito ar ma; die autem septimo , interdictum Se. Vult Scriptura, quemadmodum constat ex verbis ejus, ut Hierosolymis celebrato festi die primo, quisque itineri se det,et per sex dies comedat agyma : unde ibidem dicitur, Deinde revertens mane ibis ad tentoria tua: Sex dies comedito a Ima Ese. Ac si diceret, praeter diem primum quem celebrasti, sex insuper dies praeceptum azymis abstinendi observabis, ut notavit recte Ishacus Abravanet.
sura hordei novi, non licuisse comedere de germine eius anni, unde ait sacer contextus Φ , Panem autem, tostasve aristas, aut bieas virentes ne comeditote, ειμι ad illum ipsum diem, usque dum attuleritis oblationem Dei vestri. Homerautem illud offerebatur decimosexto mensis Nisan, secundo die Paschatis, unde dicitur ' , postridie illius cessationis agitabit eum Deerdos. Iuxta quam sententiam verba, sex dies eomedetrs a P . accipienda sunt de a mis germinis illius anni, quia primo die comedebant germen praeteriti anni. Hinc colligunt doctores Thalmudici, si non reperiretur triticum anni praeteriti, primo die festi non solere comedi agyma, donec adferrentur fructus germen in templum.
edes. Sed quia facile suspicari quis posset, diem septimum Paschatis interdicti supputandum esse a XIV. die mentis Nisan , quo mactabatur Paschalis asnus , ita ut incideret in vicesimu ejusdε mensis: ut huic errori praeveriat, inquit, sex diebus comedes a Tma, et dies septimus Pasha interdicti r quibus verbis indicat, diem tertiinum supputandum esse 1 primo die quo obligabantur edere azyma, uomodo incidebat in decimumquintum illius mensis. Adeo ut hac ratione
eptimus dies numeretur primus et vicesimus Nisan.
aZymorum,et interdicti; ac Scripturam, cum ait,septem diebus arrma comedes, ostendere, etia septimo die, sive festo Interdicti, illa comedenda: quando vero
137쪽
eadem dicit, sex diebus aυ ma comedes, et dies septimus 1 Uttam Interdicti, significat, sex illis diebus solum fermento abstinendum, aut azym. a comedenda ; at notabit orem septimuin diem esse, nimirum mxν Halgeret, interdicti, quo nullum opus facere cuiquam liceret, ut ait R. David Kinalii in libro radicum In Siphre ex utroq; hoc loco colligitur,obligationem comedendi a7yma non nitra primam noctem septem dierum durasse: at reliquis satis fuit se, si fermento absia tineretur , et licitum cuique u C aeteris cibis uti quo vellet. Quae expositio perplacet, N. cominodillime eT Scripturae verbis peti radetur, quamvis nec primalit improbanda.
Quare posteriore loco filiis Israelis adscribitur, quod Mosi antea tributum fueratρ
IN Guemara Sota ad solvendam hane quaestionem dicitur, Misva, aut egregium aliquod tactum non inceptori , Dd perficienti adscribi. Quare ossa Iosephi ex AEgypto ablata ad humandum in terra sancta, dicuntur ab Israelitis allata esse, quatenus, qui ea acceperat,Moses mortuus est,antequam teris ram sanetam ingrederetur. Ergo hic incepit, illi perfecerunt. II. R. David Kimhi in commentariis ad Ieosuam ait, ab Israelitis sublata ossa esse; caeterum id Mosi tribui, canquam rectori, qui tolli ea jussisset. Eodemque modo I. Regum dici, Et aedifica ut Seuma domum, quamvis no ab ipso, sed jussu eius extructa fit. Sie etiam victoriam ad ducem, aut Regem referri, non quia manu aut fortitudine, sed prudentia et consilio suo illam det.
V Ix opus sit dicere ,pugnare videri haec loca, quorum altero Deus , ut est, potes d.citur, altero ab Elibu negatur, quae haeretica opinio videri possit.
RAbem a-Gadol in Semot Raba, huiusmodi verbis hanc quaestione expeis dit. Qui, inquit, verba Elthusimpliciter accepetit, et sensu eo,que tria uia stoatc praeserit videtur, statuet inspheina ege; at aluus introspiciD. advenet Disitired by Gorale
138쪽
advertet eum dicere, creaturas non adsequi immeniam Dei potentiam : idque quia benignissurae accommodat se infirmitati humanae. Et hinc videas Deum quando Legem daturus cum universo lsraele colloqui volebat, non cum omnipotentia sua apparincte, quatenus nullus locus ejus capax erat: unde et Israelitae t Deu . 1 dicebant. tsi pergeremus dei neeps audira vocem Domini moreremur . sed Infinita as. potentiam Iaam adaptasse hu .nanae imbecillitAti. Quo respiciens psalmogra- psalm. phus ait' vox Domini in potent a. non diXit, in potentaa Da, sed, in potentia: is . qu a Deus non edidit vocem pro sua potcntia, led pro captu, et viribus uniuscuiusque. Profecto diuina mihi haec verba, & digna tanto autore videntur. II. veteres lapicntes in Bamiabar Raba aiunt, homine, si ea quae ab eo Deus cap. 11. exigit, aesti re velit, non animadvertere magnam in eo potentiam: quippe qui pro sua quidem potentia dei, ted petat pro viribus illius qui daturus e1t. Atque hinc magnus ille commentator R. Selomon sumsit expotitionem suam, cuait. Ecce quomodo Deus contentus sit pugno farinae, turturibus, columbis , dimidio licto, allitque id genus; qui tamen ii munera pro dignitate eius,cui offeruntur, quaerenda eIsent, petere deberet unicornu, aut ii milia rara, atq; exqui-lita animalia. Ergo verba Elihu in hanc mentem accipi ut, nos homines ex par vis illis, quae Deus petit, insiuinam eius Potentiam aestimare non posse. III. In Guemara Abo laetara, R. Hanina bar Papa diitinetione haec loca con- eap. 1.ciliat. Quippe ait. belli tepore magnam Dei potetiam, hi ludicio exiguam cognosci. Dicere vult, Deum in puniendo non cesilae magnitudinem , sed rci vi res considerare. Quavis enim peccatu adversus infinitu Deu commissum sit, actio tamen hominis finita est, quia a causa finita infinitus procedere effectus nequit: adeo ut semper Deus sit im num clemens in Indicio. Haec quoq; sententiamt divini Ionathanis oen Vziel I V. R. Levi ben Guerson in commentariis ad Iobum , et R. Simhon bar Se mah in opere suo Oeb Milpat, hoc modo interpungunt. Omnipotens, quem non invenimus, est magnae potentiae: ac si diceret, ille D. Deus , appellatus
Sadai, Omnipotens, quI adeo occultus est. ut neque inveridie eum, neque mente concipere pollimis, est maximae potentiae. Adeo ut Elthud plane contraria loquatur eis, quae hactenus putabamus: unde suibdit, )udicio, ta magnitudine Iu- satiae non sigit. i. e. quamvrs magnus sir potentia iudicio, ac iustitia , tamen tL mis Iibens potentiam suam in nemine exercet. Cui simile illud Ieremiae t. Ex animo 3
enim ua: a est. Nec aliam in mentem exponit R. Iehuda bar R. Simon haec ε Semo
verba Psalmographi ' , ' ,ν Nindi 1 Sedens in aeculta. altus, i. e. Deus, occal- R . Loes et abstrusus nobis, altus ac sublinai est. φ Psalm.
Nullum mvbsi,quem l Ibid. Quia ego Dominus eurator tκε osus AEgypto, imponam tibi. t us.
eum sore ab infirmitatibus aegypti, quare dicit mox se medicum eorum fore
139쪽
EX mente R. Mosis Gerundensis non promittit hie Deus Israelitas, si
praecepta sua observarent, liberos fore ab Omnibus plagis AEgypti, quales plerumque eis immittit, qui illa negligunt: deinde et ii naturalibus morbis tentaretur, se medicii eorum fore, adcli ut duplicia hic promissa tiant. II. Rab R. Iosiahu Pimus,fietus dicto veterum nostrorum sapientum, qui clebant, Deum praeparare medicinam priusquam infirmitate Israelitas percutiat, in opere suo Queleph Mezukak ait: Nullam infirmitatem quam imposui AEgν-pa, pia pio, immittam: id est, nQn praevalebui tibi, qura ego Dominus curator tutis. remedio damnum anticipabo.s III. Dicere quoq; possimus, cum duplicia sint medicamenta, conservativa, '' nimirum quae conservam corporis sanitatem, et depulsoria, quae morbum depellunt : verba illa , Ego Dominus curator tuus, ita interpretanda, Deum illis conservaturum sanitatem, bona temperatione quatuor humorum. IV. Aut per infirmitates Hori intelligemus animae infirmitares, id est,pra vas et haereticas AEgyptiorum opiniones ; quomodo non solum ab corporis, sed - - et animi morbis se Israelitas vindicaturum Deus promittat.
Exod. Is r. Professi mero Elimis,vs Ibid. 16. Et filii Israelia eis nerunt tora cyngregaι is filiorum Isra- ederunt manna quadraginta annis. elis in desertu Sin, quod es inter Elim et Sinai, quintodecimo die mensa δε- . . cundi. Ieosuis s. II. rasamobre edΡ- πιι Man putridie, eum comederent de annona illius terra, ne .fuit deincepi filiis Israelis Man.
EX tribus Iocis quaestio haec petitur. Quorum priore Iegimus,die deeim
quinto mensis secundi, sive Iiar, i. e. Aprilis squi Nisan, sive Martio, sueta cedit Israelitas in desertum Sin venisse , quo tempore cibum petentibus datum fuit mana, ut ait Scriptura; Ecce ego factam, ut plΜαν voris panem ex eael Alter Locus indicat mana cellasse secundo ὁie festi aetymorum,hoc est decim quinto mentis Nisan: quod si intermedium tempus supputemus , provenient anni XXXIX. et menses XL quibus Israelitae mana comederint; cum tamentostea dicat Scriptura eos XL. annis mana comedisse.
ΙN Gemara Nidusin cap. I. ad solvendam hanc quaestionem firmatur,panes azymos, quos Israelitae in egressu ex Rgypto comederunt usq; ad decimuinque in um diem Bar, habu e saporem uianae . adeo ut illo spatio aeeens impleis
140쪽
impleantur X L anni; qui ri conciliationem secutus R. Abraham har David in Seder olam, ait, ida rio' on, n no fuisse sis se. panem) bonum instar manna: indicans , ut mihi quidem videtur, Deu ri , ne ob victus penuriam Israelitis iter grave e Iset, voluille,ut non Lantum Placentae, quas ex fgypto assium1 erant,non putrescerent sed Sc per miraculum mannae laporem haberent: indeq. adiectos in supputatione XXX dies,quali etiam illis manna comedissent. II. Sed R. Bahie negaz Opus, esse,ut dicamus XL integris annis Israelitas Manna comedisse : quia Scriptura nepe numeri ira: noris rationem non habeat, uti notatum quoque Ith co Abravaneli in Mahielie a-je sua. R. Haaeanae a-Adomi in Imre bina. R. Iesaiae de Trine in commentariis ad Legem,t R. Mosi Gerundensi in Asagoet. Exempla passim obvia sunt: Genes eos cap.xxxv. 36 legimus filios Iacobi natos in Padam Aran,cum tamen Benjainin natus lit in Kenahan. Ephraim dc Menasseh in Egypto nati erant, dc nihilominus dicitur, Cum animis lxx. deicenderunt patres tui in AEgyptum. Filii Guidonis ab Abimelecho sublati lxxx. erant: nam lotam evalitia ineu tribus locis lxx. eos nuncupat Scriptura. Sic quoquo Numer . Israelitarum numerus it aditur sexcenta dc tria millia, ac quingenti & quinquaginta : Moses vero non habita minoris numeri ratione , quaerit quomodo pollit carnem dare sexcentis hominum millibus f. Propter fallam renuntiationem exploratorum terrae Kenahan, dicitur Israelitas X L. annis longius in deserto haesuros, quamvis anni modb xxx xx numerentur nam secundo anno emusi sunt exploratores. Iephtha Regi Edom significavit, Israelitas inHelonet dc pagis ejus trecentis annis habitasse Α:si supputes paullo vel plures vel pauciores erunt. Davidem ait scriptura regnasse annis X L: si supputes, sex ultra menses invenies. Salomoti templum aggressus extruere anni quarti mense secundo, undecimi anni mense octavo illud consummavit; i .e. spatio septem annorum,& totidem mensium.Scriptura tamen rotundum praeserens numerum ait septem annis exstructum esse. Hinc quoque sjebant antiqui,ut In Thalmad legimus miori nu Hra nam i pdimn Ma-3or numerus devorat minorem. Sie sane in Genesi videas, ubi primorum homianum aetates recententur,annorum tantum,non mensium mentionem fieri, cum tamen fieri nequiverit quin multi eorum aliquot vel mensibus vel diebus annos egrelsi sint. Solus enim Moses in Gemara Sota 8c Siphre dicitur ultimo exacti anni die, nimirum quo natus erat,obiisse; quod colligunt ex verbis. t Numerum dierum tuorum eom'lebo. 8c quia ipse dixit, Natus sum hodie eentum ii-ginti annas. Vnde in Guemara Kidusin icitur , desunctum eum septimo die mensis Adar, quo impleverat annum centesimum 8c uicelimum et nam eodem
III. Nee absurde R. Elihezer Germanus mihi dixisse videtur, quamvis Ie- 1 Exad holai dicat Mana cessasse decimosexto mensis Nisan , non inde jequi, Israe- a 326. litat postea illud haud comedisse,quia potuerint die quo postremum pluit colle- Dent-giae copiam, quae ad mensem integrum extenderetur. Quod si admittamus, inpisti erunt Ti. anni.