장음표시 사용
151쪽
a primogenitis impositas ; eodemque ii munere perfuncti sunt, quo tempore altari firmamenti ad ima montis exitructo, Israelitae S. Mosses ibidem substi terunt ad audiendam vocem divinam. Adeo ut jure illi potuerint appellari otiri, sacerdotes. Haec opinio fuit R. Selomonis, & docti Aben Ezrae, dicentis,uocari
ipsos propinouantes Deo, quia inter audientes divina mandata,primo in ordine steterint primogeniti, dein principes, postea senes, inde viatores, & qui publicaministeria exsequebantur , tum vulgus dehinc mulieres cum reliqua familia, postremo peregrini: Moses autem & Aharon medii inter populum & Deum. Igitur primogeniti monti proXimi erant: possint tamen Propinqui etiam vocati cilc,Obsacrilicia,& oblationes quas adferebant. II. In Mehiltalcgas,sacerdotes, quorum hic mentio, filios esse Aharonis, qui potentia sacerdotes fuerint: probantibus eam sententiam R.Levi ben Getion,& R. Bahie. Ego quoque verillimam esse arbitror: nam saepe per anticipati nem in S . S . nomina huic vel illi imponuntur,quae postea demum accepere. Sic
de s umine Hide hel, Ille es quι labitur ab oriente M Nam versus : quamvis illo tempore nulla regio id nomen habuerit. In libro Judicum quoque dicitur; AJcenderat autem angelus Domini a Galgal ad Bobim : quamvis postea demum a ploratu Jsraelitarum hic locus ita appellatus sit. Nimirum ita scribere licet illis,qui spiritu divino amati futura praeiciunt. Vnde non mirum Aharonis filios sacerdotes nominari priusquam essent. Placuit quoque utraq; haec opinio Jsaco
Ahravaneli. III. Dicere etiam liceat,vocem ina aequivocam esse, & non sacerdotem modo,verum S principem, aut Dominum notare. Secundo sane Semuelis litabro dicitur vn nundi Nn mi Et filii Davidis Coanim erant. Manifestum est, cum David sacerdos non fuerit, nec filios ejus esse potuisse : et Domini hic transferendum, probatur verbis Chronicorum,de eadem re, Filii denique Davidis primarai ad manum Regis , id est, secundi ab Rege,quippe Principes. Itaque tutis hic tris eras cum divino lonathan Mn Vziel raria' magni,aut Priseipes, faventibus huic sententiae R. Davide Kimhi , R. Selomone, &R Levi ben Gersonis Eriam lib. II. Semuelis, commemoratis sacerdotibus qui fuissent tempore Dais vadis, subjicitur, Et etiam Hira μνahrs erat coen Davidas, i .e .Princeps, aut inter optimates. De Davide accipiuntur verba Psalmi Tu eoen in perpetuum Hoc est, caput,& Princeps Israelis. Ergo quando eoanim se Iubentur sanctifcare,intellige praecellentes cum scientia,tum dignitate aliisque rebus: nam & illos puros esse oportebat.
Exod. 2o. 3. Ne facias tibi seu ille l Jbid.21.18. Elfaciestas cheru-l bin ex auro.
VIDENT V Rhaec mandata Dei pugnare , primo enim severe inte dicit,ne oua sculptilia aut simili rudinem alicuius rei Israelitae sibi parent; exinde Caerubin ex auro steri iubet.
152쪽
F I B RI C A tabernaculi, ut ex sacris literis discimus , distinguebatur in tres
partes, aream,palatium,& sanctum sanctorum ;quae iuxta omnes sere commentatores repraesentant Dei opificium, sive orbem tripliciter distinctum: nimirum, sublunarem nobis habitatum , dc proSimum ei coelestem , dc supremum quem I heologi Angelicum,Philosophi intellectualem vocant. Tabernaculi Pars quae area vocatur , mundum hunc sublunarem repraesentat, ad cujus similitudinem patebat desuper, dc sine tecto,ii ne umbra , patens pluvais, soli, calori,& frigori erat: intrabant quoque eam non solum homines mundi 8c imis mundi, sacri dc profani, verum 8c omnis geReris animalia eo ad sacrificia cogi solua. Quae cuncta imago sunt terrestris hujus mundi. Ibidem exstructa erat ara oblationis quadrilatera ,ad imitationem quatuor elementorum: 8c in ea
Cremabantur ac corrumpebantur membra animalium, quemadmodum omniali materia corrumpuntur. Quia autem adversus corruptionem ac mortem nullum horis operibus validius remedium est, eodem in loco lavacrum erat, significans, hominis perfectionem consistere in abstinentia a peccatis, & impuris
Uperibus. Ita dc altare terreum expositum aeri,dc ignis in eo accendi solitus, cum lavacro,repraesentabant quatuor elementa, e X quibus omnia sublunaria
composita sunt. Altera Tabernaculi pars, cui Palatii nomen,medio loco inter aream dc sanctum sanctorum sita, imago est coelestis mundi, qui medius inter supracoelestem, dc infraccelestem est. Quam ob caussam ibidem ad austrum, asinistro intrantium latere,stabat candelabrum aureum , distinctum septem ardentibus lampadibus quae denotant motum septem Planetarum. Porrh,in eodem candelabro lampas quae media dc alii1sima erat, cingebatur tribus hinc Echinc lampadibus , ut 8c sol in quarto coelo positus , hinc dc inde tres planetas habet; qui eum velut Regem comitantes, Obvertunt facies suas in eum a quo Iucem accipiunt. Rursus ad Septentrionem, sive ad dextram ingredientium, eodem in loco,collocata erat,mensa cum X II panibus facierum,quae octavum cosum repri sentabat, in cuius Zodiaco x II signa sunt, a quibus dependet mensa ,sive victus, 3c vita inferiorum. Sic quoque mensae panes bifariam divisierant,quia semper nos sex signa, dc totidem Antipodes nostri vident. Denique ibidem inter mensam dc candelabrum ara aurea stabat, significans nonum cceis Ium,quod purum nec ullis distinctum stellis est. Tertia tabernaculi pars, sanctum sanctorum nuncupata ,supraccelestem,sive angelicum mundum, thdem angelorum, dc Dei, repraesentat ..Etenim quemadmodum illa,caeteris mortalibus
clausa soli summo lacerdoti patebat, ita sacrosanctum illum Domini locum nullus ingredi potest, nisi qui totum se divino cultui manciparit. Hic reposita erat Arca Testamenti, continens tabulas Legis; postea quoque ibidem reconis dita est virga Aaronis, dc mana, significantia Dei in hoc mundo providentiam, qui divina Lege sua omnia regit, virga potentiae suae omnia imperat, di managratiae suae palcit ac vitam dat huic universo r quae tria suidelicet Providentia. Iustitia dc Misericordia)praecipuae Dei virtutes sunt. Arcae insistebant alati Che
rubin, quo denotabatur, angelos ad nutum summi Imperatoris intentos volare,
dc exsequi ea in hoc mundo,ad quae delecti sunt. Erant porro Cherubin ea vox S a rueros
153쪽
pueros notat in alter maris, alter femina: forma , & Obversa alter in aIterum acie. quod significat inter angelos esse caussa & caullata, 8c dantes virorum aerecipientes feminarum instar. Quod innuens divinus ille Ionathan ben vjiel Iestiae cap. VI. verba illa ni ,κ m mn clamabatque alter ad alterum paraphrastice transtulit ma Ex reeipiebat alter ab altero. Praeterea eo quod Cherubin arcae insistebant,denotabatur , Deum per angelos spiritum propheticum hominibus dare. Ex his omnibus liquet, Tabernaculum triplicis mundi lib. 3. symbolum fuisse. Tradit quoque Iosephus in Antiquitatibus Iudaicis aream, cap. 7. N palatium, calcata pedibuS sacerdotum, repraesensare terram di mare , heia quentatum utrumaue hominibus; at sanctum sanctorum significasse coelum, nulli mortalium calcatum. Etiam de ipsis Cherubinis plurima magistri nostri disserunt,quos inter R. Levi ben Gerson statuit,denotasse eos intellectum p OlatSa- tientem dc agentem .R. Ioel ben Sueb practicam,& contemplativum; R.Bahiebat Par. animam S intellectum. Etiam PhiloHebraeus docte de iis scribit,& omnes uno Teruma. ore autores volunt, magnae alicujus rei symboluin eos fuisse, quamvis recepta. lib. de maxime opinio fit qaam supra retulimus. R.Moses in directore ait, quia illis Profugis, temporibus viguerit pessima opiniOZaba, sentiebat is inte omnia & ab aeternota reru exstitisse sphaeram ac stellas, quarum virtute profani homines oracula edebant. divinar. rati ex coclestibus potentris venire bonum omne, & prophetias) Deum ut ab haeres hoc errore populum suum liberaret,primum repraesentato sphaerico mundo, per lib. 3. Cherubinos angelicum mundum repraesentasse,ut inde colligerent sphams su eap. 4ς. limius aliquid esse , per quod Domanus se humano Eeneri revelaret. Ne autem putarent,Primam caussam defignari, non unum Cherub, sed duos fieri jussisse. Fui principiam sint plurium numeri. Etenim cognito dogmate de uno tantumi eo quod Moses confirmasset hisce verbis: Audι Israel, Dominus naster Deus,
4. Damiae in unus: facile eos intellectaros fuisse, per duos Cherubin . infinitum a IDI. I9. gelorum numerum significari. Ergo, uti etiam observat autor Zori a-jagoti, Cherubin denotabant mundum anfelicum. Cum autem alibi Dominus vetatim ines fieri, prohibet eas adorari tanquam Deos, aut haberi pro eoneiliaiatoribus hominum reprimae caussae : unde ait S. Scriptura, Ne te incurves tu,neque eolas ea. At Cherubin praeterquam quod alio dine facti, etiam collocati erant loco secretissimo , quo semel tantum quotannis intrare magno iace doti licebat: adeo ut ne cernerentur qu1dem a vulgo, multo minus colerenis
A vjia II. R. Issiac Arama, Prohibetur hoc Ioco , inquit, ne quis imaginem fa-
Saar ciat eorum,quae in coelis, terra. aut aquis sunt. Ait enim Scripturai Nefari cel t. seulptile, ullam fmilitudinem eorum quae in cωιιι sunt supra,an e quae in terras infra,aut qua in aquis sunt infra terram. Videm manifeste interaici,necuius creaturae imagine faciamus,sive angelica, seu coelestis,seu terrestris, sive aquatica si quia simulachru rei hDeo creatae,facere non licebat protuberate forma: ax rerum quae reipsa non sunt,sed finguntur ut traditur in Gemara Moda Eara, Zc respondent Polquimὶ imaginem omnem facere licet. Adeo ut praecep tum ae fabricandis Cherubin non adversetur priori mandato, quatenus Inmundo nullus homo alatus reperitur: quamvis divina scientia, quia angeli reis praesentandi erant, iusserit eos fieri meliori forma,qnam homines ullam noverunt,nimirum sua,uti quoque observavit AbelrEzra ad eap. X A XIII Exodi.
154쪽
EXOD. EST. XXX. a. Ad differentiam tamen iussit alas addi, quia sui inquiebat David clasdera bilis
hominibus res erat: aut ad denotandam Velocitatem, qua ex uno loco se in alia rerum transferunt,mxta mandata divina. Vnde in Gemara Berahot dicitur angelum Michaelem una ala volare, Gabrielem duabus;quia opera misericordiae, quae Michael exsequitur, multo majori celeritate peraguntur, quam rigoris, cujus minister Gabriel est , ut divine notavit R. Selomo Alcabes in libro suo Sores Isai. III. Dicere quoque possimus, legislatorem legi non esse subjectum : qu modo Dominus,Sabbatho ignem attingi interdicens , nihilominus in tabernaculo accendi ignem ad sacrincia jussu. Iaem quodue texta ex lana & lino, quae gestare caeteros prohibuerat,sacerdotibus concenit. Matrimonium cum uxore fratrisinterdictum,illo mortuo,permisit. vetuit quoque exterum accedere ad peragendum sacrificium in tamen Gideonem , quamvis sacerdos non esset, s erificate jussit. Puritatem ac sanctimoniam semper inculcans, oseam meretricem uxorem sumere jussit,si proprie ea Verba accipienda sunt, quod in Gemara Pesinim volunt sapientes. Ergo & Deus, prohibito,ne privati sibi imagines facerent,eximere huic praecepto tabernaculum potuit. Neque ideo Hebraei sat caussae sibi esse putarunt ad fabricanda simulachra, sed semper acerrime obstiterum imperatoribus suis imagines in templo retonere cupientibus. Unde Cornelii Taciti vanitas patescit, qui libro quinto historiarum, iumenti eos caput adorasse tradit,quosi per deserta errantes,sc fiti amicti dure asino,qui forte occurrisset,asu reperissent. Qua in re non suam modti ignorantiam proindidit,verum 8c odium .Etenim,ut recte observatu Tertulliano,cogitare debuerat,scripsisso se,ingredientem Hierosolyma Pompeium,nullam in templo iginem reperisse. Adeo nimirum turpiter errat,qui affectibus abreptus, ne vratis quidem cura ducitur.
Exod.ΣO. 3. I quis infra terram. Item Psalm. Io s. Fundavit terram Psalmo 24.2. Nam ipse super maria funda- super bases eyus. vi am. Ibid. 136. 6. Qua expandit terram super aqua .
CV M ex verbis Exodi colligi videatur,terram supra aquaς fundatam esse. quare in Psalmis eam supra bases suas fundatam uicitur, Sc quid per baset illas intelligendum estp
SPhaera,juxta Philosophos corpus solidu est,medio sui punctum hahens,quod
centrum nuncupant, idque Iinea recta, quam axem vocant,secatur. Puncta vero duo an quibus finitur linea illa polos appellant, quia circum eos terra volvitur. Nia autem haec universi machina soliua est, quia, ut testatur Arist teleI, n tura non patitur vacuam; praeterea ec rotuncia, propter superficiem
155쪽
externam altissimi coeli. Sphaera autem illa in elementarem dc coelestem dividitur. Prior quatuor partes habet,live quatuor elementa nam prirnli terra est, gravior caeteris, dein aqua, tertio adr, deniq; sublimi maxime loco elementum ignis est,qui ad coelum Lunae usque pertingit. Secunda Dars cos estis, ab non- millis in decem, ab aliis in undecim coelos dividitur. Sed hoc,quia extra institutum nostrum eis,praeterimus. Igitur cum hinc manifeste videamus, elemenis tum terrae, tanquam gravissimum. primum esse, verba Scripturae, cum ait terram supra aquaes fundatam,non ad naturam ejus referenda sunt,quassi ita creata sit,sed ad divinam providentiam , quae ad servanda animalia , voluit partem
terrae ex aquis eminere,unde Genes. cap. I. v. Congregentur aquae in unum Ioiaeum, Uappareat arida. H1c sand in opinione fuit quoque R. Iehuda Levita in si Q Cor attai verba Psalmographi , Abesso ut indumento operueras eam . nimirum Ps i ' terram. Et paullo post , Τerminum opposuists,ne transeant : significans, aquas φε'6' natura sua,quippe elementum maxime aFile,terram circumdare; at hanc alvi si 4 3 ' providentia eminere. Quot Sc altero loco indicat: conger i quo eumulum 7' aquas νnarn, disponit in thesauris absios. Itaque , ut recte observabat doctus Aben Erra, terra re aqua simul sphaeram faciunt: nec opus admitxere , quoa Thales Milesius Mebat,terram aquis sustentari, perinde at ue trabes iisdem inis natant. Et nequis verba illa, fundavit terram supra bases Ius .adversari nostrae opinioni existimet, attendere curri R. David Kimhi oportet, Psalmographum hoc loco dare rationem , cur terra, suspensa, ut Iob ait, supra nihilum , nee in ca π 7. have,nee in illam partem inclinet. Itaque huie rei illustrandae ait, eam, quamis vis gravem.qualia a natura descendant, ramen quia centrum sphaerae est, cujus eircum serentia sit coelum, moveri non posse: nam id si fieret,easus terrae qui nobis esset descensus , antipodibus adscensus foret. Et hinc ait illam supra basex suas fundatam.
Exod.2 o. s. Ne te incurves iis,neque iis servias.
nam ego princeps militia Domini, modo veni et quamobrem proeidens Iessehua, super faciem suam in temram, incurvavit se. Ρ eepto hoc, quo vetat Deus alioῖDe scoli, prohibetur qualiscumque cuI-tus alteri quam Primae caussae exhibitus: VOT autem ae El im, ut veteres sapientes in Mehilta, Sc doctas R. Moses Gerundensis observant, saepe pro angelis ponitur tui Psalmo I 36.Σ. Laudate Deum deorum, i .e angeloni: dclitro, Nune,inquit Icio Dominum maJ orem se omnibus diu. Idem alus locis aci-truere possim .Qnoniam autem fuere,qui, tametsi primam caussam non nega rent, tamen angelis,ae caelestibus potentiis, cultum deferendum esse ob dignistatem eorum putarant,tanquam conciliatoribas inter Deum ac homines; lumismus creator,ad exstirpannam hanc idololatriam.yetuit ante facie suam haberi
Deos alios, i e .poni conciliatores inter se dc hominem ; uti quoque observavit
156쪽
R. Ioseph Albus in Icarim. Haec si vera expolitio ejus loci est, &per Deos Itba. alios angeli intolligantur. Pueri possit, cur IeOsua se angelo incurvans non ea . x .
s arduo non est solvere hanc quaestionem : nam, sit ait idem R.Ioseph ΑΙ- Ω3us,licet angelis loqui ex persona Mus,qui misit. quia separati sunt a. materia, se iare libera ab affectibus humanis, odio, ira, invidia; uti & propterea, qudd ς p' -- eIectionem suam non nisi ad bonum dirigunt. Unde angelus acl Agar, multi-pIιeamis inquit, multiplicabo semen tuum . ad Abraham : revertendo risertar ad Gen, atee: ad Iahacob: Ego Dein BethaLAliis quoque multis locis notare licet angelum 3 7 Ioqui ac si ipsa prima caussa esset. Itaque is qui angelum adorat ob propriam si ejus potentiam,sane idololatra est: at non ille,qui in eo veneratur Deum,a quo 1 O inissus est. Perinde atque in legato veneramur Regem, cujus nomine venit,b. Ioquitur. Sic & Ieosua,angelum Dei caussa adorans,non peccavit. 13 q
Exo. so. 4ristans iniquitatem patrum i Deut.24. 6. Non morientur in finissa 1 tres pro fitu, nee filii pro patri,in. IIxem IeheTq. I 3I'. Filiin non alget peceatum parentis. NO N modb haee loea later se contraria videntur . sed&, si bene sacras a. Sem. historias consideremus, iudicabimus ea prorsus pugnare. Quia alibi le- ax.gimus, Deum parentis delicta in filium vindicasse. Sic David sus- Ieg. r. Iendit liberosSaesis in peccatum patris: & eropter Hacan , filii morte affecti , ..'unt. Alibi rursum disertim traditur, non morituros filios ob peccata parentum ς a Reg. Ec comperimus,Amasiam Regem Iehuda, percussores parentis sui interfecisse. x 4 6. non aulam liberos eorum: quo loco additur,factum id iuxta legem Mosaicam. a Chro. Quaestio ergo est,quomodo haec conciliari Possint . a s φ.
IN Gemara Berstot scriptum est Deum,quando liberi parentum pravitatem eap.xi nutantur,in illis non propria modb, verum & parentum delicta punire. Qua in redistinguereoportet. Etenim ii filii parente peiores sint , castigatio ad tertiam generationem extenditur- ut in stirpe Zimri evenit: at si pravitate pares sint,ad quartam generationem. Cuius rei exemplum in Iehu stirpe habemus a quemadmodum R. Obadias Sphornus colligit ex versu, in nepotes &abnepotes. Sed hoc,ut dixi.in pravis filiis loeum habet , qui si boni sint, verum est,quod altero Ioeo dicitur; nimirum, nee filium ob parentis, nec hunc ob filii peccata mori. Eadem in opinione fuerunt divini viri Ionatan ben Ugiel δε An-qvelo ger , paraphrastice transserantes rra filii rebeIles : quibus verbis T osten-Diuiliam by Corale
157쪽
os iidust, patrum delicta in Praxis i. liis c. st. g r. . . in is sensus exsipsis S. Scriptura verb s peti videtur, cum ai:, τψωκι delicta patrum in Ilio , in nep.-tes, I a nepotes eorum, qui edurunt me. Eande vi opin onem kquitur R. 5cio- moh, dc do tua Aben EZrali quando, nqui , iliu ,nepos,& a usos in prauitate perleveratar, respiciens univcia peccat d , quartam generationem exstirpat; adeo ut nulla ejus memoria maneat; undu .n LEVit. Et iam prepter aniquitates
patrum suorum cum iUis tabescui. II. In Gemara Sanhedrin i militer legamas quando i beri pravi suur Dein delicta parentum in iis punire: at cum iacc p rc in P opter i lium, nςc til. um obfiatrem moriturum dicitur,figi dicari,iu liςcs ncque patrem Ob testimoniunt M.ti, neque hunc ob parent' S accusaἰὶOneni, pnis damnaturo ι quia, ut Illiae Abravanes ait, naturae :llud advertatur; cum patris N illii sit invicem delendere; quod & in aliis propinq : is locum liab, i, ut in Siphra traditur. Eam concilia tionem R Bahic,R. Le, Iben Geriori. R. Levi ben Halab in Quaestionurus suis
I l I. R. David imhi ad historiam filiorum S .ulis aς. Deus liberos obpare tum delicta ipse punit: at jud ces patrem filii, aut hunc illius caula,non condemnant : quoniam Deus 3 iatrolpiciens animos hominum , quando cognoscit filium paternae pravitatis aemul9m csse,castigare eum potesta at hominsus qui facile falluntur, idem non licet: nam saepe,quod pessimum illi iudicant, Deus probat. R Obadias Sphornus,hanc solutiψne in approbans, quandoquidem, inquit, saepe Reges gentiles filios ob parentum delicta puniunt, ne adversum se cons rent; Deus, holtis injquitatis,edixit, ne morem hunc Ilraelis Reges sequeremur,neu parentis delicium filius lueret. C.,ius praecepti memor Rex Amalias , per uia1brum liberos poena non affecit. Habet haec sententia faventem Aben Ez
I V.R.Moses Gerundensis,& David Leo, solam parentis idololatriam k Deo puniri in filio putant ; idque ex hisce s.S. verbis colligi: Visitans iniquitatem
parentum in Alios, in nepotes, I abneFotes eorum qui me odio prosequuntur. Quia vocabulum-μne,odis pro equens, ut in dircetore ait R. Moies,de solo idia latra usurpatur. Vnde vult Dominus, viros styitatis, quando in idololata in i surgunt,occidere & illain, & lilios,& nspotes atque abnepoIes eius, usque adruartam generationem ; id est, omnem it irrem quam habere potest. ne ullae inceps aut hominis,aut peccati,memoria iit. At ob caetera peccata nec pater pro filio neque hic pro patre putatur, Igitur hoc modo quamvis utraque poena ab hominibus inrogetur, nulla tamen puSna relinquitur inter utrumque S. Scripturae locum. Aditrui hxc expositio psellit verbis Scripturae, cum altem me qui diligunt me , es observant mandata mea : quae accipienda sunt de illis, q*uisiverse omnia Dei praecepta servant : at in poenae denuntiationς Ian Π β Ρeorum qui me odio prosequuntur e quia nullus vocatur inimicus Dei. multo mi- nus parenus peccatum castigatatur,pra Ieridololnxam. v. Theologi verti Cabalistae, qui transmigrare an M statrum non remoror aliquem nullius ut videatur,culpae reum gravia mala pati putam; ut quid stor eis aut misere affecto corpore nascuntur . vel in infantia morbis atrocesimis, vexati,tandem dc miseri defunguntur; sed mori tales ob peccatum parent I ida
est, ob peccatum in alio sorpore comitas Λ quo hujus pater appolMMutametsi
158쪽
rametsi alio respectu, unum corpus pro alio non moriatur. sententiam etiam Ecclesialtes, ut hanc putat λ.ΜDies Giarundentis, principio operis tui
attigit, his verbiῖ, geaeeratio abit, is generat o venιt. No, transinittere eam materiem malumus.
v I. Dicere etiam liceat, filium, quamdiu an im decimum tertium non attigit,ut pluribas locis in Thalmud dicitur, censeri inter facultates parenti ideo 'ae ob eius peccatum mori unde ait olea, s X. IE. Tuod si educaverint flιοι, mea res orbat o ab homine. Neque id, si audimas R .Simeonem har bomah, rationixepugnat; quia,quemadmodum poena est amicito facultarum, ita di orbatiostiorum,qui habentur tanquam membra hominis. Ergo Deus deli mim partis vindicat in filio,donec parvus est; qui ubi adoleverit, non plectitur ob peccata eius uti et Im traditur in Siphtii. Superest utrat vitem reddamus, cur filii Saulis hc Hacanis ob peccata parentum extin m sint. Primo quidem, ut in Guemara Iebamot traditur, prae stat unum e praeceptis legis violari,quam profanari nomen Domini. Nam veteres sapientes putabant,filios Saulis innocentes,& contra Legem morte affectos esse . quae t illos parentum .peccata luere non vult; sed dc cadavera per noctem in cruce relinqui vetat , cum tamen David filios Saulis per septe insneriles in ea resique i. indeclinosexto die mensisNisan,ulque ad septimu decimum Mar sum. Nimirum,quia latius putaret,unum ex DCXII lpi receptis violari,quam pati,ut violato nomine divino, diceretur, Israelitas fidem ac juliu-ratilum datum fiangere. Quod quia Gibeonitis dederant ac violaram, facile hi suspicaturi erant, hoc Lege illis licere. Idque magnopere ad gloriain Dei pertinebat: nam .ut in eadem Gemara traditur, multi e gentibus, cum tantam sanctimoniam viderent. Iudaicam religionem susceperunt: quippe cogirabant, si Gibeonitis,populo vili,qui per fraudem Ieosuam ad julturandum impulissent, David ita in omnibus sat maceret, multo majora eum facturum pro his, qui sidefiaude aut dolose illorum tutelae perm tterent. Igitur eatenus Legem David transgressus est. Quin re fieri potet , ut annotat K. David Nimbi, ut filii Saulis ipsi fuerint inter eversores Gibeonitarum . quomodo ob propria peccata puniri sint. uri filii H eanis. quemadmodum traditur 'n Pirque R. Eliherer cap.XXXI x, participes seeleris fuere; quia surro animadverso litui non enunt avcrant, scd occestaram. Aut den:que ,li id placet,dicere possis, quemadmodum supra aje-bam , Deum, qui animos hominum novit, polle parentam peccata in filios indicare
Exod M. 3 .Exereeo autem benignitatem l Matini. r. 3 Et amavi Debbum, mille si s eomum,pra me diligunt. Item l Asavum autem odio prosecutus Iris I . . st , ὸ l sum.
159쪽
EX iis,quae sum riori quaestione diximus, facile est hane quaestionem se
vere ; quia ut parentum delicta a Deo Vindicantur in liberos, fi mali sint, ita gratiam idem exercet in millesimalia generationem,quando bonos ecfui reverentes esse colae invidet. Nam recordatione Pietatis majorum, multo liberalius omnibus eos bonis auget. Quare Esaviam impium necessariti Deus oderat. Qua in re,ut notat R.Selomoli, videmus, quantopere Dei clementia sup 'ret justitiam esuS : nam qui In quartam generationem se vindicaturum deali ta denuntiat,gratia in millesimos promittit; id est,duo millia: adeo ut collata inter te gratia Zc vindicta, quingenti bono fruentes pristis n/M paratur. Vnde Psalmographus : Ruam magna I. 3. 3. ςα locopponantur uni Qui me es misericordia tua surra
Exod. 2o ' Mementote dieisabbathi Iesai et .r3 Sintus abominationu mihi xt eum sanctifeetu. t es,neomenia, s Sabbatham. MANIFESTE haec pugnare videntur; in decalogo coli sabbathum jubet Deus. Contra Iesaias cultum ejus diei ingratum Deo ait. A suetaci P. ys. Arisba Quaes.
SA athum , juxta R.Ishacum Arama, tria repraesentat,& tres articulos aut capita fidei animis nostris imprimit; primd , mundum crearum esse, contra opinionem Aristoteli ,qui ab aeterno tuisse eum existimabat: nam ait Scriptura: Mementote diei Dibathctit sanctifieetis exm , quia Iex diebus eroavit Domi coelum V νerram , S septimo die quievit. Eamque ob caussam sit R.Sel monem ben Aderet in libro Quaestionum audimusὶ dixit Psalmographus,Testimonium Des certum est, ae insulso sapientiam dat; i. Philosopho,qui omn4 scientia exhausta , nequivit tamen veritatem huius rei acisequi. Secundus articulus est a Sabbathum, diem quietis , repraesentare mundum verae quietis & gaudii; quem vocamus p mn ti,ν mundum animarum :ubi consummatis miseriis hujus mundi nam quicquid infra lunare coelum cst , etiam Plato infernam nuncupa bat aetcrna selicitate gaudeb:mus. Septem autem dies,septem denarios vitae nostrae significant,unde Psalm .vo. o. dies annorum nostrorum in νs LXX anni. EL quemadmodum veneris die magna cura praeparamus, quaecumque ad se bathum requiruntur ; ita L X illis annis opus eU,hominem omnia,quaecumque ad vitam corrigendam faciun colligere,ut ad metam pervenienti quies di lilia Citas semper duratura concedatur. Ad haec , ut ait R. Iosephus sarphati in I ad Ioseph, quemadmodum Veneris diem nullo spatio interjecto excipit Sabbainthum,ita hujus uuae laborem confestim sequitur gaudium alterius. Tertius articulur fidei quem nobis Sabbathum inculcat,est studium divinarum literarum. cui Diuitiaco by GOoste
160쪽
eni illo die incumbendum est. Nam notabilis error est, putare,otii ergo sabbathum institutum esse . Etenim cum oti m mater sit omnium vitiorum, plus tandex Sabbatho mali, quam boni proveniret. Quare omnino statuere oporter, fabbathum institutum esse,ut homo expeditus,ac sepositis tam animi quam cor poris curis,lemet totum Legis studio applicaret,Synagogas,Academias adiret, de gravibus locis S. Scripturae,de ardui S. quas ignorat, quaestrionibus, suos inter
rogarer . Unde disertim in I halinud Hierosodymitano dicitur, Sabbatha , &dies festos , Israelitis nonnisi ad meditandum in Lege datos esse. Idem
etiam inferre est ex eo, quod in Geinara Sucot dicitur , cum Sunamitis quaedam filio moriente , Prophetam quaereret, maritum arguisse eam , ro Iantem , quo fine id faceret, cum nec neomenia , nec Sabbathum esset. tenim iam tunc receptum fuisse videtur , ut quisque de rebus in tr catis prophetas ac lapientes interrogaret. Sabbatum , ut notat R . Iosephus Sariati, ad sanctificandum observari lex iubet; etiam R.Moses, tradente in glossis suis R. Bahie , ex verbis, dies septimus Sabbathum es Domno Deo tuo i colligit totum hunc diem cultui dono dedicandum,non autem epulis, aut colloquiis, quae saepe non modo fructu carent, verum dc sermones inutiles habent, quis proximus offendatur , aut ira ac vindictie ignis accendatur; quem ignem morali expositione,vetat Dominus accendi Sabbatho. Adeo ut hebdomadae fruetiis,quemadmodu observat R. Ichuda Levita ,siit sabbathum; cujus henedictio illa est,quod sacris meditationibus homo Numini copulatur,uti scri ni R. Aben EZra , & R. Moses Gerundensis. Igitur Sabbathum observari eo modo, & fine quo inititutum est , Deo placet. At Iesaiae temporibus,cum Il-rael nihil aliud ,quam corporis voluptates quaereret;non injura a Dominus dixit. novilunia es sabbathiam eonvocare eonvocationem. quo significat, nihil ea praeter inane nomen apud eos esse: at opera quae facerent talibus dietas, minimc convenire. Ergo,ut locaScripturae csicilientur,dicoDominu abhorrere sabbatha ini-Diorum;caeterum abi pie cacoluntair,nihil illi gratius esse. Idque satis vel unum noc approbaverit, quod non in oblivionem abiit Sabbathi nomen, sed apud omnes frentes continuatur. ut recte notavit R.Elialtu vitalis in Resit hohina Hinc ait Aben Ezra ad A VI cap. Exod . incircumcisos sex reliquos hebdomadae dies a planetis,quae iis praedominentur, denominare, septimo aute servare Sabbathi nomen. Ne Agareni quidem,Veneris diem religiosissimc colentes,quem Algama vocant, Sabatho nomen suum eripuerunt: haud dubie ita providente Deo, ut omnum animis aeternitas ejus imprimeretur: nam Hvum hoc inter me, Eue inter vos, in vorras generationes nutit Dominus.
thi. . t ibi. Cu M decem praecepta ipsius Dei ore prolata sint; quid sibi vult, quod in
Exodo memoria, in Deuteronomio,mutato vocabulo,observatio Sabbathi praecipitur , quaeve ratio est mutatae hujus vocisp