장음표시 사용
141쪽
mo EXOD. dyssis T. XXII. CV M ante dicatur primo stratum rore adscendisse , deinde manna pluisse,
cur poItea ait Scriptura primo rorem, dem manna clascend ep
p. g. TN Gemara Ioma, ubi haec quaeitio movetur, & IHeut , Iesimus duplicem. Iib. r. cecidisse rore : priu ,antequi manna plueret,ad terrae supernetem tege art. ado ne sotabas illud pollueretur dein postquam iam manna cecidisset,adeo ut hoc duobus quasi inantilibus tegeretur. In cuius miraculi memoriam Hebraei adsueverunt panem mensae impositum etiam desuper mappa obtegere. Ergo rorem,qui mannae superincidebat, Scriptura adscendisse ait, hoc est, iuxta R. Sesomonem; sol calefacta radiis suis terra, rore attrahebat ,quemadmodum experientia discimus ovum rore repletum, re undique clauium . in aera suble
II. In Tanhumi notatur, Dominum in hoc miraculo naturae ordinem inveris vita; cum enim panem terra, coelum aut regis acrea rorem producere Conluseverit,tac panem coelitus demigum,rorem h terra provenisse ; dc simulatque ille elevatus caderer,starim manna pluisse. III. R. Abraham Aben Erra vocabulum iso non cum vulgo adscendit, sed io 1 .ati cessavit, aut intermisti interpretatur; quo significatu in Plalmis invenitur u a Gryn bin Ne auferras me medias diebus mea. vijuxta illum non d cat S.S. cum ascensu roris manna apparuisse, sed simulatque icte cadere deisisset,manualuisse: qui etiam alterins loci sensus est. Sequuntur hanc expolitionem R. .edi ben Gerson,& R. Hisquiah in glossis suis. βη IV. Physici, ut apud Rab Gerson bar Selomis in Saar a- maim legere est , volunt, rorem gigni ex vapore, qui aliquId terrestre habeat, & quia
flaceido calore elevatur ac rarescit, in tenues aquas Convertatur per temper tionem frigoris nocturni. Sc deinde sereno eoelo herbis ineidat. unde simplicias forime S.Seripturae loca concilientur , si adscensum roris reseramus ad vapores terrae; deseensum ad aquam in quam conversus erat.
Exo. 16 31 .Et ejus sapor velat placen Nam. I t .s. Eratque sapor ejus ex melle. t tanquam humor otii. ea . as. TN Semot Raba quaestio haee movetat, orta ex tribus Scripturae locis ; qu . Exod. rum drojatu allegavimus tertio dieitur .,Eece ego faciam pisere voris panem xo caelo. Unde quaeritur,quomodo idem dc panis coelestis esse. α placen et melle, di humori olei comparari potueris.
142쪽
panem, provectae aetatis hominibus velut placentas ex melle. Neque tantum triplicem hunc laporem habuisse manua credunt, scd & cibi quemcumque I raelitae expetierint, unde & panis coeli appelletur. Colligunt id ex loco isto: His XL annis ego Dominus Deus tuus tecum, non defuit ista quiequam. Si nihil defuit,m manna omnigenas epulas habuere. Etenim cum adeo e Frenis sit humana gula, ut uno cibi genere diu contenta non iit; sequitur multa Israelitis defuisse , si manna oon habuerit varios sapores. Nec gravidae implere desideria sua potuissent. Neque obiiciat quis, quod ne manna quidem postea contenti dixerunt Nihil quid .am, tantum manna ob oculos nos ros r cupiebant cibaria ut sapore ita & adipectu diuersa. II. Gaon R. Seadiis. quem sequitur doctus Aben Egra &Isnacus Abra-vanet,ait mana,quod coelitus panis loco deicendebat,saporem placentarum ex melle habuisic ς sed postquam molitum ab Israclitis, & coctum in cacabis esset, uti in Numeris legimus, mutatum m saporem olei,quicum coquebatur. Adiungere hic licet,quod in Midras traditur , pios ac honeltos viros manna comediue quale coelirus demissum erat, nullo inge alto edulio parato : at me dios, sive eos qui ut non justi, ita neque improbi haberi poterant, in placentasvemge: luxuriosos,& impios omnis generis eduliae inde parasse,quippe qui ven- in sc gulae . caeterisque carnis curdinibus tantum obedirent. Vthodaeque nonnulli existimam, sabatha,& festorum alia tantummodo confistere in epulis,
potu, α em ms ad gulae irritamenta eriariis: I se profecto diuersi ab opinione veterum sapientum, quam legere quivis poterit in Relit hohma, sephermaalor a-midot , & Quelem Nibliar' R Ioliae Pinti di nos infra demonstrabiti m.
gesta describit, non modo Exodi hunc , & Deuteronomi j locum , quois .rum illo videtur dicere Amalequitas crios ac dissipatos, altero e iacem tessis Israelitis supervenientes extremum agmen invasisse a sed et alia complura loca eredet discrepare. Etenim' eodem Exod. capite inquit Scri tur ' . In Nηe S anuit cam Israelitis in Rephidim r unde cum uni vertis iraeutis praelium initum videatur. In Deuteronomio : Ee eolait in te omnes infirmas qu3 post te. Si infirmi,qui sequebantur,concili sunt,sequmrr praelium cum universis commissum non esse. Rursum alibi in Exodo, Dixitqua Moses Rhossa Sc. procede pugnatum eontra Amale eras r ENO deliberato pugna inita est, non temere, aut casti, cum tamen Deuter . verba lint. Qui ne currens tibi in eo stinere quae innuere dixeris Brid exercitus commissos deniq;In Ex . Iehosua dux exercitas memoratur, cuius in Deuteronomio nulla fit
143쪽
EXOD. QVAEST. XXIV. CONCILIATIO.
aluit .primoque Amalequitas invasisse Israelem, dein caesos esse .Quod ex S. Scripturae verbis coli:gere 'ueas,quado priuS dici I, Venitque Amaleq, S pugnavit cum Israele ae mox, subjicit, Mosem mandasse Iehosiae, ut in posterum aiepraelio se pararet. Unde infertur, post praeliu primum, reductis jam exercitibus, Israelem secundo Amalequitas adortum esse. Vtriusque praelii in Exodo mentionem habemus, ubi dic ur , tande victoria potientem Iehosuam Amalequitas acie gladii percussisse i in Deuteronomio tantum prioris pug e, qua victores Amasequitae fuerant: idque ad Incitandos Israelitas, ut delerent nomen hostium suorum,qui extremum agmen infirmorum cecidissent. In Ialcut legimus concisos ab Amalequitis pectatores ,quos nubes divina non protexiiset. II. R. Leui ben Gerson,& autorum alii,semel tantum pugnatum volunt, sed dubio Marte .Principio enim eos,qui in extremo agmine forent,ab Amalequitis concisos, quia Dominum tentavissent, scire cupientes, pro an contra se staret: unde in Deuter. Et tu lassus ac fatigatus,nec Deum timens. At postremo Israe leni victoria potitum , beneficio Molis; qui levatis sursum manibus, unam ex decem Seohirot, sive illustribus lucibus attraxisset. Ideoque in Exodo victoriam Iiraclitarum , at in Deuter. cladem memorari, ad augendum eoru odium memo ria accepti detrimenti. Par.Te- III. R. Ioel ben Sueb in OIat Sabat similiter unum tantum praelium staia τuma. tuens , ait, fama diviti maris rubri, terrore Israelis omnes nationes concussas fuisse , iuxta verba Scripturae. Tunc turbati sunt duces Edomaeorum. Adeo ut
nulla bellum cum populo sancto gerere ausa sit. Sed impium ac detestabilem Gen.27. Amaleq, filium Eliphaz, nepotem Esau , invidia benedictionis Isaei, uta kerisay. fratribus tuu gloriae ossicere volutile ἰ Itaque in itinere Israelitas adortum, inciis tauq: alias nationes,ut exemplum suum tequerentur. Ideoque Scripturam his verbis , Et commovit caudam in te omnibus infirmis post te r significare, nationes mundi infirmas, & tractas animis, dc jam subjicere se Israelitis cupientes, a proposito destitisse. Ea enim mente verbum diti te Eanneb, accipiendum
Exod. I I4. DeIendo deletu sum Deut.2s. Ist. Delebis memoriam memoriam Amalequitarum. l Amalequitarum.
SI Israesitae Amalequitarum delaturi erant memoriam, quare Dominull
A M VI S Edom aliaeque nationes Israelem offendissent, Am Iectuin x -n, quemadmodum recte notat litae Abraranei,omniam gravissime delique-Diuitiam by Corale
144쪽
deliquerant, ut non sine causa Dominus iusserit deleri nomen eorum ,εc quicquid illis proprium emet perdi .Pruno enim nulla affecta injuria , neq; ut ereptas sibi rerras recuperarent,aut alienaS subigerent,sed solo ducti odio,eos in itinere invaserunt. Dein bellum nequaquam , ut solent potentes Reges, Israeliris indixerunt, sed subito improvisi advolarunt. Plaeterea non eos aequo certamine adorti sunt, ut dignum viris;sed extremum agmen irrupere, in quo infirmi, senes,fatigati erant ,qui suos subsecivi haud potuerant. Denique Zc auditis miraculis Dei, Israestarum gratia ectitis, cum aeteras gentes terror pervasisset, kli illi omnia ea aspernati, decora haec & celebrem famam eripere illis voluerunt. Quae omnia etiam notavere R. Abraham Salom in Neve Salom R. Semuel Iagiah in Tipheret Ilrael , ad secundum Deuteron .locum. Adeo ut
Israelitis injuria affectis, & spretis Dei miraculis vinaicta ad utrumque pertiis nuerit : & illi bellum inceperunt, Deus victoriam dedit . . II. In Ialcut , dc Tannum a ,traditur ante destructam Hierosolymam Iia raelitarum fuisse injuriam ulcisci, ideoque dici delebis: sed destructa illa solum Deum vindicaturum, Zc excisis Amalequitis finem bello impositurum, uti praeia dictum a Bilhamo , Principium gentium Amaleq . cs snu qua que ad perdiis
III. At R. Bahye, Scimus,inquit, Deum Benedictum nullam hie in mundo Regem aut Principem destruere, nisi destructa ante, id est, amota tuteIa, aut protectore,quem in coelis habet,uti probant veteres sapientes ex verbisIesaiae , Animaάvertet Deus in exereitum coelι in coelis, Uin Reges terrae in terra Prima est animadversio in exercitum coeli,de in in exercitum,aut Reges,terrae. Vnde facilis est huius loci solutio. Nam ad primam caussam pertinebat subtrahere favorem suum trincipi coelesti,ne concurrere posset cum eo, uem in terra deis fendebat; at bellum adversus Amalequitas Israelitis gerendum erat. IV. Quin &. dicere liceat,omnia primo ad Primam causam referri,tanquamproximam; dein ad secundas caulas,sive instrumenta; quomodo Deus Amalequitarum injurias per Istaelem ultus sit.
tam Mosis, quare altero loco appellatur nepos ejus p aut si Ionathan patrem habetat Gersonem, di nepos Menasset, erat cur in Chronicis Sebuel filius Gersonis,&. nepos Mosis vocaturp
NONNULLA certe S. Scripturae Ioca adeo obscura sunt, ut absque
veterum antorum conciliatione esset, aegre ea expedire possemus. Inter R 3 caetera lib. s.
145쪽
caetera hic est, de quo in Gemara Baba Barra haec verba leguntnr. mi bene attenderit . comperiet literam a Nun, quae vocabulum nutio Menasseh facithon aequaliter cum caeteris literis scriptam esse, sed E m,n Telouiis , id est suspensum, dc quali te paratum, ut illo eliis, solum tre S literae maneant, quibus conitat nomen tu u Idque mytterio haud caret, & facit ad concilianda Scripturae loca. Quia Ionathan ille illius Gerionis & nepos Molis erat; quod ut innueretur tres Iliae liserae , quae formant vocabulum Molis, aequaliter icriptae sunt. 1ed a Nan inserto muIatum nomen eit, honore Molis, ne sacerdos idolorum tam sancti viri nepos diceretur a dem quia Operabus malis vere comis parandus erat impio Regi enassa. Ideoque Sanavel Propheta , qui Iudicum Lbrum lcriptit ut in Guemara Bina Bλtra traditur,& futura praevidebat.consultum putavit nominare Cum Manaius nepotem, quamvis reveta Molis esset; deinde. quia peccatorum Poeni ensia poliea ductus est, quemadmodum 8c Rex Menasse uti notat R.Semuel Elihezer in Hiduse agadot. Accedit quod vocabulum Menageb , continet literas nominis n- Moieh. Ratio autem cur Ionathan ille in libro Chroni coram vocetur ,ον SebMel est, quod postea, tempore nimirum Regis Davidis ad Deum conversus est , id enim notant haec verba ta dis sab,Et rediit ad Deum Porro Scriptura ait,eum fuisse sacerdotem donee caperetur terraud est usque ad mortem Eli, donec arca Testamenti, &multi ex Israele caeci fuerunt, quia tunc coli illud idolum desiit. Hane conciliautionem sequuntur R.Iosse Mehir in Madras Sir ainrim Rabot, & R,Selomoh. ae R.David Kimhi in glossis suis.
II. In Guemara Batra legimus hunc Ionathanem interrogatum eur , cum Mosis nepos effet, degener idolorum sincerdotium suscepisset, respondisse , ah avo sese hoc monitum accepisse γ' , ' a ' ,π mi*- -ν - vis, ob Semper eloeet homo semetusum c ltu extraneo, S ne μιέων creaturu. Quo audito interrogantes exposuasse ei quam ververse verba illa Interpretatus effet;& per externuin cultum non de uari idololatriam , sed servitutem aut opificium aliquod insolens Sc indecorum huic aut illi; mentem aue Mosis suisse,p tius opificio quamvis abjectissimo quaerendum homini victum, quam ut stipem emendicaret. Vnἀe dc Rab ad Rab C ana dixiise ajunt, abi & detrahe pelles eadaveribus in platea, neque dieas, Ego simi Rab Cahana: etenim illustrem sanguinem potiponere debes necessariae petitioni. Quibus tutellectis, Ionathanem dicunt resipuisse. Et m Thalmud Hierosolumitano iuglanus,lonais inanem.non ex animo laesis serviisse. Vnde R.Semuel tarmadus in Keli Iacar ait, hune Ionathanem diuerso respecta Mosis & Menaiss nepotem fuisset numirum , vulgo hominum qui tan um e teriora vident, eum pro altero nepote Menalsis propter opera sua ; at Deo,animos heminam introspicienti, pro Mosis nepote habitum tuisse: at simula que mentem dicti illius Mosaici intellexit, ante actorum poenitentia ad Deum se vertit, dc inde nomen buv. Se,ua accepit.
R. Sem IIaphtan opera suo Iephe Marhu putabat, e idolum non instar taeterorum fuisse ; sed oraculum, quod futura praediceret. Ejusdem generis putat fuisse n- Teraphim, ea forma fabricaras, qua traditar in Pirque R. EEliezera
146쪽
eaepisset mane , ut essent soni, &fulgura, es nubes dense super istum montem doniatusque tubae vehemens valde. . Reg. s. II. Non erat in eo vento Deus , pos ventum autem istum coniscussio, non erat in concussione fila Deus,
S post concussionem ignasi, non erat in eo Une Deus, ἐenique pos ignem illam
UID E N T V R haec loca pugnare : nam si ex historia Eliae eonstat Deum
neq; in vento,nec in ConcuIlione, nee in igne fuisse, sed in silentio magno, quid tibi vult, quod dante legem Domino,quo loco stabat, audita Iuni s nores,& tonitrua,ac fulgura atque ignes visip
IN Siphre, dc Ialcut traditur, R.Iosabiam qui hanc quaestionem moverat , ad Id. v.
solvenda eam sola haec verba protulisse, Deo loquente Omnes Hent. Signi, ari. 7 18 eat,quando lex dabatur,primo mane sonos & tonitrua audita; quibus cessan tibus Deus benedictus apparuit in monte Sinai, sex to die mensis Sivan, medio cap die vesperae Sabbathi,ut traditur in Pirque R. Eliheger; & pronuntiatis decem praeceptis altum silentium fuit a adeo ut quemadmodum verbis R. Johanam e p. 29. in Rabot ait R. Abhu) ne aves quidem cantarent, nec animalia vocem ullam ederent. Quod in glossis suis confirmans R.Bahie, ait Mosem videntem iliae-litas prae timore retrocelsisse .eos adhortatum esse, ut monti succederent, &tunc Deum in igne illis apparuisse. Igitur Dominus primo inter strepitus ac sonores coeli, inde ut Eliae,in silentio apparuit II. R. Ionatan inquit, quente Deo, etiam angelos loqui , sed voce humili Iatcμς ac profunda. Quod ex eodem loco colligit, quia noti dicitur, post ignem silenis l. tium , sed voxsilentii, aut vox tenuis: Unde probare nititur, quemadmodum I . art3ς radiante sole luna non conspicitur, quia illustrius lumen praevaleat: ita & Do- Tis, 'mino loquente, id est se cum mortalibus communicante, angelos loqui, dc vim suam exserere, sed quae non se aliatur , ob divinitatis virtutem. Adeli ut juxta hane lententiam vox silentii improprie ponatur pro influxu angelorum ; quos in monte Sinai Domino adititisse etiam Psalmographus testatur his vellas: Psιm
III. Pia sane saut quae R Ame in Jalcut supra Psalmos observat. Deus benedictus, ait, Legem in deserto, non in terra sancta dedit ; nam si hoc fecisset, potuissent Israclitae dicere gentibus mundi, nullam iis partem in lege esse. At quando lex dabatur in deserto, loco onari bus communi, ostendebatur Omnitas per eam salvis fieri licere. For sis inde sumtum est, quod Rδbuda Le- c. t.' vita narrat Haberum Regi Cogar respondisse,quotcumque legem lusciperent, δε tpraemio non carituros. Eandemque ob caustam supra nominatus R me eXist- ., Inabat quando lex dabatur . fulgure . ac tonitribas coelum commotum missi:, eaque Per omnes mundi plagas audita , adeo ut ignorantibus rei caussam pro . . mi Di
147쪽
fanis nationibas, inesti Reges Bilhamum, Prophetam tuum, percaniarati sint,
eat ob Lege ri in iri ante S. n 1id1tam. Idque facile HSpe rati : Dominus robur po ulo suo dabit, D sminus benealeet po/ulo sua cum pace. Huc proprie, an allegorice accipienda lint, quia ad institutura nostrum naud faciunt,inqairere non libet . id motb dicimus,quamvis in libroRegum legamus, Deum magis utentio detestari, tamen id neqaaquam eum obtervalle cum legem daret; sed volat se, ut non solum praeientes, veram dc ablentes datam ea .ri Intelligerent,qub nemo veritatem ejas negare pol set. Vnde cum alii han rem vid:isent, alii a adsilsent, evenit ut omnes nationes contuerentur LeSem a Deo datam ei se populo Israelitico per manasMons lcrui ejus; eoque rei piciens S. Scriptura Φ, sat notat R. Ioel ben Sueb in Olat Sabat) ait, Vox magna neque ulterius perrexit: quia neque lex alia, neque vox huic similis unquam edita est. Undcin Ribat ait R. lonin in vocera decem praeceptorum divitam nullein lxx linguas,ut quaeque natio eam in lingua propria audiret. IV. R. Tanhuma allegorice per voces intelligit diversos conceptus una uscuiusque Israelitae,ortos ex intellectu divinorum verborum.Vox inquit,exibatdc intrabat aures uniuscuiusque Israelitae pro captu ejus , lenum pro captu eo ,-ram, iuvenum pro captu eorum , puerorum pro captu eorum , multerum pro captu earum,& denique Mosis pro captu ejus. Ait R. lose ben Hanina, la mirum id videtur,confider x tantum mana juvenibus sapuisse panis instar, senibus tu placentae ex melle,paeris ut lac femineum, unde ait Scriptura, liquor olea. Quod si mana una tantum species, in tam varios sapores conversum fuit, id accommodatum palato uniuscuiusque, quanto aragis vox divina eam facultatem ha-ba ὰλ Eadem in sententia filii e tiaditur R.Leui ben Gerson ; quae mihi sane admirabilis re divina videtur. Etenim ct at aliquam notitiam Cab Uae,live 1 lentiae . revelatae,habuerit,facile videbit,quid hae voces signaticent, quae septem fuerunt. respondentes totidem vocibas quarum mentio fit Psalmo xx xx . Vox Domin, in centia, va ae D smini in decore dcc. Illae autem leptem voces septuagenas d gnxnt, ut supra citatus R. Iohanan adnotavit. nam nnguli in menario numeri denarium includunt. ruamvis autem non delint,qui his vocibus reptae sentari existiment totidem icientias Iege comprehensas sui observavit R loes beri Sueb in Nor hTehilot) alatus tamen haec materia adscendit Denique affirmat R. Bahie in glo sis, Sc R.Iosua ben Sueb in sermonibus suis, septem voces SQ ribolum esse septem canalium per quos Deus se communicavit cum triplicim in D, senibas.juvenib is,& ν aeris,illis gradibus ian usculum ue Ingenio&GP-dine accommodans,quando neque ipse Moles omnia adlequi poterat.Quia autem, ut supra dixi , per voces allegorice hic intelliguntur concesus ut
rix iam M. ait Rc tacitura Et omitte populiu νι debant voees di cu ri dicendum esset
audia iudi . Nam ut ait R Moses,voces sive altissimos conceptus ocul niel le 'as videmus. Aut quod notavit R. Selom G Aleabes Levita in VI A bim
. fortassis significatur illis verbR,Legem incorpoream datam cipientium,adeo ut illud, quod revera videri non poterat, aptaret se Oculis aut
148쪽
Israelis, hunc in modum egregie disserens. Dupliciter res comprehenduntur, meditatione, quando homo intellectu suo res assequitur; 8c reuelatione divina. Prior via incerta dc periculosa est, ideoque repraesentatur sonis, fulgure, nubibus, ac pluvia ; voces significant sententias & opiniones,quibus se intellectus adgrega unam probans,alteram rejiciens: sulgura sunt symbolum intellectus, quia, vix edito lumine , statim evanescunt: nubes & nebulae limiliter imago inteIlectus sunt , ob summam paucitatem eorum quae intelligimus, ut vere mens nostra tenebris involuta sit. Sic quoque pluvia , iuxta Psalmographum guttae sunt; quia ea quae scimus tantum guttae sunt ,comparatione maris eorum quae ignoramus. Lex autem, ut in directore observat R. Moses, die aebuloso,ad innuendum impedimentum sive velum,quod oculis nostris adiis mit prospectum veri. Adeo ut omnibus illis repraesentetur . quam incerta sint ea, quae intellectu nostro tantum nituntur. At vocem Sophar tubae validam fuisse dicitur,quia revelata divinitus multo certiora sunt. Vnde Propheta tubae comparatur apuA Iesaiam : Vt tuba attolle vocem tuam. Adde quod 'ais Sophar derivatur a M. Saphar, id est, pulchritudo, quia talis notitia tulchra, perfecta, &essicax est. Ignis verb ipsam Divinitatem denotat, quae legem oblemantibus sutura esset muri ignei instar,qui omnia fovet & conservat at transgredientium
poena innuitur fumo,& tremore montis.
v I. Etiam R. Moseli Alcheeli has voces allegorice prolatas putat : dc in gloris ad Legem,ac Mubot t,eadem Israeli 8c Eliae visa,quae de Iehm-
queli Prophetae, ' nimirum ventum tempestatis, nubem magnam, ignem adhaerentem,& Noga,seu claritatem,quae est vox sidentit: quibus verbis significentur quatuor vela quae nos a divinitate separant. Sed quia dissicilis &abstrusa materies est,remitto curiosum lectorem ad illum. VII. Alii revera voces auditas putant. Quia autem Scriptura,quo loco de Elia loquitur, indicare videtur Deum in silentio esse, ait R. Abraham Salom, quatenus fieri nequeat ut ab uno extremo ad alterii transeatur, nisi per media, voluisse Dominum ut validae voces ederentur, ne postea divinam dc terribilem illam vocem audientes percellerentur. Quod si ad tubae sonum constentati sunt, quid futurum erat, si a principio Dei vocem tanto validIorem , dc magis sonoram audiissent pVII. R. Selomoh Alcabes in Manor a-Leui explicans visionem Eliae, perventum furibundum ,qui montes evertit ,iracundos homines intelligit,qui quicquid ira surgesserit statim patrant: per tempestates , eos qui lingua tantu nocent : per ignem eos qui ira semetipsos incendunt,citra injuriam aliorum. Dein ait, nequaquam in talibusDeum esse,sed in voce silentii, id est,quictis,phlegmaticis,ac mansuetis hominibus. Hoc autem ostento arguit Deus Eliae nimiam iram, misericordiam commendans. Porro quia iracundus ad prophetiam inhabilis est, iussit eum Dominus ungere in locum suum Elisaeum, lilium Saphat. Quod si haec metaphorice accipias,Exodi autem verba proprie, nulla relinque
I c. R. Ioseph Albus in Icarim perventum, tempestatem, atque ignem, in telligit trinheem mundum; terrestrem,coelestem,& angelicum: addens Deum ob celsitudine in suam in nullo horum esse, sed loco altiore, ubi silentium sit, nee
149쪽
X. Haec sunt, quae ex Veteribus 8c re ceruioribus colligere potuimus di quae quamvis sufficere debeam ad solvendam quae itionem; libet tamen meam opianionem addere. Ait in directore suo R. Moses,quina esse, quae hominem pro
bibeant, quo minus alte penetrare in scientias queat: I. altitudinem concep- tuum , ΙΙ. imbe cillitatem intellectus, III. propositiones Infinitas quae reiar uuantur, IV. dispolitionem mater e , V. necessaria avocamenta, ut curasomesticas, uxorem, l. rosque, aliaque id genus. Itλα in Scriptura quinque memorantur,voces,fulgura,nubes densa, fumus ec VOX tubae Deo,ut mihi qui dem videtur,antequam Legem daret, indicare volente, quae impedimenta n minem a scientiis prohiberent. Etenim valida VOX Sophar, seu Iubae , altitudinem conceptuum delignat: fulgura , Inlirmitatem instabilitatem intellectus humani: fumus montem tmylens, inlinitas propositiones quae unicuique etei nebulas oflandum: voces,anin urn non bene dispolisum,arrogantiam di superbiam; quia, ut veteres sapientes unt, sapientia non manet Gi penes humiles.
Denique densa nubes onus domesticum signancat ,coniugem & liberos.Talibus igitur impeditus homo scientias adsequi nequit,nisi divina accedente gratia, quod denotatur divinitatis accessu ad montem Sinai, postquam jam portenta illa visa erant. Qui plura hanc in rem volet, adeat doctutimum Cadsistam. Iib. ti l . R. MOsem Cordoverum, in commentario ad Musaph Ros lana &. R. Metar
super montem Sinai. l locutum esse biscum. SI Dominus ex monte Sinai Israelitas allocutus est , quare ait se ex coelis cum iis locutum
II I in Mitias Tehilini,&Ialcut , hanc quaestionem movens, tem ερ' . tium producit locum ex Deater . cap. Iv. 36. Ex caelis audire te Deie ri λ ηψε ωοeemsuam,ad e litandum te, S supra terram fecit vi/ere te ignem fusi magnum. Ratus illo tolli pi nam , quae tesse videbatur inter utrumq; quem Gegavimus locum. Unde videre eit,sapientes Thalmudis,non ut quidam sine iudicio Scripturam legentes) Deum corpore uni statuisse, qui se ex uno loco in alterum transferret; led vidiise ex ambobus hisce Scripturae locis, necessario dicendum else, Deum non destendere,sive ex altiore loco ad inferiorem trans ferri: S.Scripturam tamen de eo descendendi vocabulo uti, quia in monte ostenderit magnum ignem , id est , quia ex coelo , loco altissimo, unde rumori virtute agit, communicaverit se in monte Sinai, in quo notabili portentoseip-tib. I. sum,& vires suas ostendit. Idem sentiens R .Moses in directore suo , ait per
150쪽
Anquelos aeter, quando verba et descendit Dominus, altius inspicientes paraphrastice transtulerunt 3barari cs revelatus es Dominusi denique cum veteres,tum recentes autores,negant Deum in montem descendisse : neque aliud innuit aut R. ΙΟΩh Galilaeus in Beresis Rab3, aut . R. ΙOsse in Guemara Succot, eap. o
dictitans Deum nunquam infra decem descendiise; neque Mosem aut Eliam e dii adseendisse supra decem. Per decem illa inrelligit decem gradus, aut currus
m, a d aridi πη v ae,n I. Animalia sanctitatis, II. Rotas, I II.supre- bis .isi amos, I v. plenos ignis, v.nuntios, VI. angelos, vII. fortes, VIII. filios Dei, libim .pueros,κ. viros.Vel intelliSit vel dece illustres nivs: Sephtror, luces,aut nu- eap. a meros, Cabalistis traditos. Dicere vult, quemadmodum 1emper sol per du decim signa coelestia incedit, nunquam ab iis deflecte ns; ita 8c Deum semper se communicare per decem illos gradus, aut illustres creaturas; revelantem se unicuique ex tali loco,qui captum ejus nou excedat. Ergo descendere est, exserere ex alto virtutem suam in inferiora.Sic neq; Moses, neq; Elias,adscenderunt ad gradum altiorem decimo , imo ne omnes decem quidem Moses adsecutus est, sed majorem earum partem; nam prophetia ejus lait m ni.e. pulchritudo,ut innuit R. Johanan in Berefit Raba, in allegoria putei Jacobi, ex cujus lapide, qui est redibo,Malcout,ait Israelitas audiisse xpraecepta quam visi Mosis prophetia , ut dixi , esset Tipheret. Etiam R. Isacus Arama 4 s 3 duobus locis Aqueda exponit hunc locum,& Antor Captor va-ferah . . Denique ' Dμrώ
cv. as. Exod. I p. II. Etiam ipse sacerdotes, Ibid. g. I. Tu autem adedere ad qui ad Dominum a propinquant ,sestses I te jube Aharonem fratrem tuum, eum
sanctifieanto. I filiis suas , ὸ medio filiorum IPir elis , ferviendum mihi. Multo
demum tempore post sacerdotes electi fuerunt.
CONCILIATIO. VOCABULUM im quod sacerdos vertimus, iuxta R .David Kimchi
in Radicum libro, datur omnibus cultoribus,non Dei tantum,sed & ido Iorum. Quod probare facile est , cum & Iitro appelletur munia M. asaeerdos Midiani& Ioseph dicatur solum non emisse terras sacerdorum, id , . . est, initiatorum, aut ministrorum qui idolis se fiebant. Ergo ma simpliciter notat servire,aut ministrare : sacerdotes autem a cultu sanctitarij nomen acce- perum,dese per excellentiam appellaverunt nici hanim,minimos. Quare eum in Seriptura iubentur Nohanim se sanctificare, intelligendi sunt primo- Senita, qui per id tempus iungebantur munere, quod postea sacerdotum fuit. Ne Iane videmus bello advenum Amalequitas aedificatae a Mose arae oblationes S a a primo