장음표시 사용
171쪽
Hanc opinionε secutus est R. David Ni i ad x.Semuel. cap.TMI. Etiam doctus Aben Ezra ad xxx xx .cap. Exod. nega Vitam eorum, qui LeSem observant, obnoxiam astris, aut caussis extrinsecis esse .Etenim, inquit, infirmitatis caussa homini victus est: - iam verti pollicetur Deus. , se benedicturum cibis Leia gem custodientium; & sublaturum infirmitates, quae ab acetis mutatione oriri possint. Adeo ut Legis observans non indigear medicis, unde & Asar Regi Ie-2-ch rq buclae obiectum fuit,quod aegrotans medicos,non Dominum,quaesivisset. Etiam c. inquit) constellationes coelestes virum aut mulierem sterilem faciunt ; sed illi. aui Deo adhaerent, sterilitate liberantur; exemplo Abrahami & Sarae. Namellae non ad bene aut male faciendum Creatae sunt,sed ad servitium Creatoris,& nihil juris habent in eum, qui Deo semet adiunxerit. Igitur, iuxta illum. quamvis calor , dc humidum radicate, homini certum vitae term Inum ponant potest tamen eundem divina gratia egredi. secundum sapientis verba: Τimarproverb. Damini augee dies : quia videlicet Deus calorem et humidum radicate ren xo. 27. vat. Ergo lobus de praefixo termino loquens. eum intelligit, quem per naturalem corporis constitutionem attingere possumus: eundem tamen ob meritaegrςdi datur. III. Nec peccari arbitror, si dicamus, terminum vitae,de quo Iobus loquiatur, referendum ad preteicientiam Dei, qui nUn modo novit, quamdiu per corporis constitutionem durare hominis vita possit;Verum &quousque ea,& qu modo processura sit. Quippe Deo cuncta manifesta, ac praesentia sunt. Et quia scientia eius infinita nulla in re falli potest . nec tamen eo ereptum nobis est actionum nostrarum arbitriumὶ nequit quoque vita excedere praevisum ab eo finem. Ergo in vita humana duo termini considerari possunt;unus, pro constit rione corporis, quem excedi posse R. Aquita negat,statuunt contra Sapiemes; ester a Deo praevisus,quem necessario omnes attingimus.
quo mortuus est Rex Hugiahu , tum vidi
Ibid. 33.3o. Non poteris videre faciem meam μ quia non potes me homo videre, 9 vsvere.
SEptuaginta senes in Exodo dicuntur vidisse Dominum ,idque ipsum jactabat Isaias.Cur ergo negat Lex quemquam posse Deum intueri di viverep
Rophetia Mosi ublimitare sui,omnes reliquos prophetas quam longiniis post se reliquit, testante ipso Deo cum Aaroni re Miriam infensus, dixit: Si
Num. est propheta vester Dei, per visonem me ipsum natum Deio et, aut per somnium XI. 6. . altiquor eum: non sc servus meus Moseh,qui est in eata aoma mea fidelis.Ore adors. Ioquor eum eo, adeo ut speciem fmilitudinemque Dei intueatur, ac non per in semata, e .c. Vnde constat,prophetlas caeterorum aenigmatibus involutas luisse; Diuitiaco by Cooste
172쪽
quia ut in Icarim observat R. Iosepb Albus εὶ evenit Prophetaram intellectui, Iib. 3.1dem quod len ibus exterioribus ; & quemadmodum qui Oculis valet, obiecta ear. II. qualia re vera lunt adspicit , nec tantum utrum pallida, an alterius sint coloris videt, veram & quem gradum coloris habeant: ille contra, cui infirmus visus est, nec diicernere colorem potetis aut si discernit, gradum tamen ejus diiudicare nequit: ita etiam inter Prophetas, qui captu reliquis praestat, rem, qualis est, videt, eiusque verba clara, ac limplicsser accipienda sunt; at qui gradu humiliore eth, nihil aliud quam parabolas, & aenigmata loquitur, si verba ipsa attendas,cum nihilominus res ipsae verae sint. Sic videmus prophetias Iechemue iis, post captivitatem, tantum parabolas esse : unde ipse queritur ad Deu m , a,. s. Ipsi,inquit,dicunt,me compositum esse ex exemplis ac parabolis. Sintili modo quaecumqueZacharias,qui vixit vergente iam prophetia,vidit,aenigmata,equi, Deminae, candelabra aurea,duae oleae e Iant: quae cumsta, si simpliciter intelligas, falsa sunt;ii parabolice,vera. Hoc,ut dixi,in caeteris prophetis locum habet: ax Moses princeps omnium prophetarum, solus claris verbis,& sine involucris vaticinatus dicitur. Igitur Ooservare oportet, quemadmodum in unoquoque genere species aliqua est, quae mensura sit reliquaru quae sub eodem genere conistinentur specierum; uti album inter colores ita Lex,aut volumina Molis,menissura sunt reliquorum librorum : quemadmodum etram in cantu, tanta est dulis cedo omnium vocum, quanta reliquarum harmonia cum organo aut infima voce ; eodem modo vera aut falsa lunt reliqua scripta , uti magis conveniunt cum Mosaica,aut ab eadem abeunt. Unde sequitur, nos ex Mosaica contra reliqua argumenta petere posse; rei'quorum vero argumenta nullam vim habere ad destruendam vel min. mam dolirinae Mosaicae partem . Idque non modo in externis omnibus libris locum habet,sed etiam in ipsis Bibliis, ac libris Canonicis a qui si quidquam habeant discrepans a sententia Mosaica, necessario deseia
xendi sunt, aut ita interpretandi,ut cum Mosis verbis conveniant. Hoc axioma
in solutione huius quaestionis firmiter tenere oporter. Ait Moses, Deum 1 neis mine videri posse ; contra Esaias, sese Dominum vidisse. Si nesciremus Mosem tanto post se intervallo caeteros prophetas reliqu'sse,sortvisis diceremus, vidisse Esaiam,quod illi negatum erat: sed enim cum ipsa Lex testetur , non surrexisse ullum Prophetam Mosi parem, facile animadvertimus id cogitandum non esse. Itaque, cum Esaias adversari Moli videatui, sic oportet verba eius interpretari, ut cum vetere Scriptura , seu scriptis Molaicis, conveniant. Qua de caussa sapientesThalmudis inGemara Ieba moti, ad ista concilianda inquiunt,MOses per eadi . speculum clarum,& illustre,sed Esaias per speculum non clarum vidit. i. e.Mo- - ''ses , qui in prophetiis suis non utebatur imaginatione , quia illae consistebant inpotentia intellectuali, libera a corporeis potentiis, quod est speculum clarum, vidit ipsam veritatem, Sc Deum conspici nullo modo posse: at Iesaias, in cujus prophetia locum habebat imaginatio,i .e . speculum non clarum, se videre putavit , quamvis errarit. Id ue ipse confessus est, dicens . , ,hora m ,,-Ηei mihi ' Ies i. cluad persuas mihi , me virum pollutum labiu, V in medio topuli polluti labiis ha- 'Ditantem, Regem, Dominum exercitum vidisse oeulumes. Nam vox mim Ni
meti derivatura dimion , imaginatio: ut dicere Propheta velit, Hei mihi qui persuasi mihi me Dominum vidisse : cujus delirii caussam reddit, quod prophetia sua ab imaginatione pependisset, quia non eam, quae requireretur, a tu
173쪽
Ierat puritatem; unde ait ipse, quia vir polistin ubiu σε, es in medio populi poti Iati labiis habitans , dcc. Quare vertis me Moses ait, Deum videri non possie: Septuaginta autem seniores lsraelis, & Iesaias , quamvis id sibi persuaderent,
Dominum tamen non conspexerunt; quam Thomas Aquinas i vocat visionem imaginariam. Adiungere licet, quod in Hidusim scribit sapiens R. Moses Ge rundentis, bc Gaon R. Natan Sadik in Ha h , quomodo oculis non valenti, una res geminam,id quod humi potitum,altum esse videtur;ita &Prophetas in nores imaginatione tua deceptos . quod de innuit R. Simhon Temanita in Siphre, dicens, nequaquam me homo videt, Susuris h.e. ne vivus quidem,i.e .anisgplus, Deum videre potest: quod qui neganI l peculo non claro utuntur. In eodem tractatu i legas, Iesaiam, ab impio ac detestabili Rege Menasse. esse interfectum, qudd, contra Mosaica verba , jactasset sese Deum vidisse. Et quamvis posset propheta respondere,eodem modo in Lege dictum esse .septuaginta tenes Deum vidisses ac proin,ut Legis verba,ita etiam sua excusariposse: tamen, cum animadverteret Regem non accepturum ea argumenta, ted omnes occaliones quaerere ad se interiiciendum pronuntiato Domini nomine in medium cedri receptum ; eaque re cogniti Manassem primo arborem terra evulsam ad se deferri, dein serra mediam secari jussisse. Addunt,eum serra ad os Iesaiae perve uillet,mortuum esse; ob peccatum,quia d erat, agitare se in P pulo polluto labiis ; quo loco Propheta, populi,cujus caussam agere eum,atque advocatum esse oportebat, accusator factus erat. Itaque statuimus, iniuste Jesaiam a Manasse interfectum , propterea quod sese Deum vidisse dixerat; cum ipse postea eam imaginariam tantum visionem,non ipsius essentiae fuisse dicat. II. Doctus Aben Egra, mirabili distinctione hanc quaestionem solvens, ait, senes Deum in visione nocturna conspexisse; eoque cum ait Scriptura , neminem posse Deum videre, bintelligi, vigilantem. Quia autem Moti non in inmisno, sed experrecto Deus loquebatur, petiisse eum a Domino , ut suam ei gloriam ostenderet . i. e. essentiam. terum responsum illi, fieri id necivaquam posse, quia nulla creatura vigilans videre , aut essent am ejus comprehenderequiret. Illi tamen hoc datum iri ut humeros eius videret, hoc est, eam e gno sceret ex operibus suis. quae humeris denotantur: at faciem,aut interiorem essentiam,nec videri,nec comprehendi a quoquam posse. Sequitur hane expolitionem R. Moses in directore lib. I. p.κlV. III. R. Moses Alchech juxta mentem Cabalistarum docte hune in modum disserit. Et viiderunt Deum Israelis. quis potest ridere Deum Si in Solem,
unam ex creaturis ejus defigere oculos nequimus, quanto minus v su comprehendere datur illum,qin tam incognitus Ec occultus est,ut ne animas quidem n
stris ullo modo eoncipi queat Quid ergo Obi volunt illa, meone --Vγ
iolum reis dere possumus, quemadmodum ad adlpicie clam Sciem Numi-g rem elus. Ec infirmitatem oculorum nostrorum; necessarium inve noD- tendere, veluti vitrum aliquod aut,ii id nimis pellacidum sit,alteram cortinam, quo lamine eius fiui possinis; ita di ad videndum Deum, cum humasNS m et lectus tam debilis sit, requiruntur similia vela. Id ex eodem lam nltat: nam vestis illis, Et 'ridermie Deum Israelu, mox subitest . aese, nisibus Uvi verutom paπrmentatum sapphiro, ta velis cor M usum eaeli nitore. Duo nominan-rmvria ; ex sapphiro, quem veteres sapientes adamantem esse dicu*ciariun,
174쪽
& album alc,quia illudnon lassiciebat,etiam coeli, i .e. coloris caerulei,qui conis gregat visum. Adeo ut L X X senes, & Iesaias, ac Miliatu, viderint Deum v latum,& humano captui adaptatum. Neque huic rei verba Molis repugnant: quippe demonstrat is,essentiam divinam,nisi illa vela intercedant,a nullo comprenendi posse. I v. Divinus Angelos a-ger, Cabalistarum quodam axiomate fretus, verba S. Scripturae Minmm,κ nu uin es viderunt Deum , paraphrastrice transtulit, πη- ην π ηm , videruntque gloriam Dei Israelis: eode inque modo Iesaiae etiam verba interpretatus est; ostendens ea re,quantum discriminis inter Mosem 6c reliquos Prophetas fuerit. R.Simhon ben Iohai in sacro libro Zoar ex . . his verbis Exodi et Et apparui Abrahams, Isaeo, S Iacabo, in Deo omnitotente, sed re 'nomen meum Adonai nsn feci notum ιω ; inseri, Patriarchas, quam vis novillent ' Tetragrammatum 8c inessabile Dei nomen, non ramen per illud vaticinatos: quod Mosi soli concessum fuerit; quia,ut ait R.Iehudabar Ithai,per speculum vidit viarum,Sc pellucidum .Quae cuncta eam in mentem accIpienda sum, quam legere est apud L. Mehir Gabat in Abodat a- des f. Hemm ait,Prophetiam ' M. Mosis suis. in trixan Tiphere eliquoru autem Prophetarum in nuri Malchovi. c.2B. me respieims S Scriptura, De earlis,ait, αudire te fecit voeem suam d castigandam tae, o Dper terram ostendit tibi ignem Rum. Sed haec intelligentibus ullus doctrinae sumetum ;& ad conciliationem locorum Scripturae statuendum, lxx senes & Iesaiam vidit se tantum is mas Kebod A. gliriam Domini,quae est ultima ex decem illustribus lucibus: at cum Moses negat videri Deum posse, i telligit propriam ejus essentiam, ut bene observat R. Bahie ad X X cap. Exodi. v. Ιshacus Abravanel, Prophetas futurorum scientiam ab angelis adeptos ait, quamvis sepe dicant, isto verbum Domini ad me, dc legato tribuant nomen eiusa avo initius est. Unde & Iesaiam vest angelos tantum vidisse, ideoque dictum mi , ra im astantes supernὸ ei. v I Non arduum erit haec loca conciliare, si cum R. se dicamus,verbum . IU,λι- ia,non ranism de oculis,sed 8c intellectit usurpati; quomodo in Eectis.
t dictum est eor meum vidιt multamstentiam. Nam Dominus,cum ait,non me eap. ...iise homo S--It,nullum comprehendere essentiam suam posse. Iesaias f ea, . ivero,nequaquam se affirmat vidisse,sed considerasse Dominum in solio sublimi, i. i.e .cognovisse vidisseque oculis intellectus Prima caussam esse supra solium quo inrulligitur coctam; aut per solium honoris cognovit Dominum ruisse supra haec
O M a , tamquam primam caussam ac principium omnium. Huc usque enim potuit pertingere intellectus ejus.
. 3.stu regressit Moses in me- l Ibid. o. 33. Nec potvit Moses in-ειω-'mantistre. - gredi in tentarium eonventur, eumi incubuisset illi nubes.
175쪽
V M Dominus Moli aditum in nubem patefecerit, quare idem dicitur obnubem non potuisse ingredi tentorium
πNGuem ara Iomat, IEZerica, quaestionem hanc huiusmodi verbis conelia Iiat, Docemur, Deum benedictu traxisse Mosem, ac intra nubem perduxisse.' Significat, Molem naturali ratione per nubem ire nequivisse sindeque s istum , ut idem squemadmodum loco secundo narratur j tentorium Conventus intrarc nequiret , quando adstabat gloria Domini , quam complectebatur illa. Iib. t. nubes' at Deo miraculose eum trahente,fieri id poterat; idque etiam in Ialit .arr. 28 tradit Simhoni, verbis R. Ethaetaris. I I. In Tanhuma dicitur Mosem tentorium intrare nequivisse sine permissu; scilicet ob gloriam Domini in nube quiescentem sat illo concedente intrasse .Ea conciliatio valde commoda videtur,quatenus priore loco dicitur Dominum ι κὰ.il. seinvocavisse, Et vocavit Dominin Mosem die septimo ἡ medio nubis ece. Seiai ι ' quuntur sane eam R. Moses Gerundensis , di Ishacus Abravanel. R. Baiae ait. '' iccirco Scripturam verbis istis , Neque poterat Moses intrare tentorium conveninetis, eum iκetibuisset issi nubes: sub:icere paullo post, Inclamadiit autem Mosen es alloeutus est eum Dominus de tentorio conventus. Nimirum quia intrare nisi
Exod .a s. x s. In annulis illius areae sunto l Num. 4.ε. Postquam expande- Uectes isti,ne amoventor inde. t rint vestem totam hyacinthinami superne, ponent vectes Uin. EX loco priore constat, vectes semper in arca relictos: quare igitur iidem appositi pollea a Levitis dicuntur ,cum sublevare aream vellenia
Doctus Aben Egla existimat, vectes semel impositos , nunquam amotos uisse : & in Numeris dici, eos, non annulis inditos, sed impositos humeris
sacerdotum,quo arcam portarent. II. Sapiens R. Moses Gerundentis,non ponent , sed di janent interpretatur, c sensum Scripturae esse vult; ut Levitae vectes, quippe longos, pro lubitu suo aptarem,aut disponerent ; ita tamen, ne unquam eos eximerent annulis suis: quam sententiam quoque probat Ishacus Abravanet. Ergo verba illa Unquae vertimus, is ponent,vel ononent vestes Uus, transferri oporteat,disponent, aut ordinabunt. Quomodo est Exod. xx I. I. ista n on 'mi d uisna m- R. SC-lomoh transfert, Atque hae sunt judicia quae ordinabis cliti a judicia Ordinari,non autem poni dicuntur. Conciliatio haec petita videtur ex Gemara Ioma, in qua,
juma R.Selomonem,sapientes nostri volunt, vectes medio sui tenues,eraremis partibus Diuiliaco by Corale
176쪽
partibis erassiores fuisse , ita ut ex annulis egredi nequirent; idque etiam in glossa sua ad hunc locum scriptit R.Bahie. III. Autor Hi uunt existimat,in vectibus illis, ne arca,in tollendo ac deponendo,inclinaret In hanc aut illam partem,incisuras fuisse, quis annuli firmiter inhaererent. Cum autem Scriptura dicat vectes nunquam amotos, intelligere eam ex annulis a at per positionem vectium intelligi annulos iis incisuris aptais
I v. Alij quatuor arcae vectes fuisse volunt;quorum duo semper annulis inserti manerent, duo,quo Tempore arca tollenda ellet, supponerentur.
Exod.2s.12. Loquar tecum e superiori l. Levit. x. I. Alloeutus es Dominus parte operculi propinator ir,e medio duom l eum δ tentario conventus, dicendo. Cherubinorum. l
SI Deus e medio Cherubinorum cum Mose locutus est, cur a tentorio con ventus eum affatus diciturp
R Ethagat ben Detaba in Ialcut ad conciliationem uIriusque hujus loci te Iib. t.
tium hunc adducit: Cumque Oeniret Moses ad tentorium conventus, audie- art.43 1bat vocem qua eum alloquebatων ἐsuperiori parte opereuli. Id est , Moses aecedebat ad tentorium conventus,quod, juxta L. Selomo, sunt duo Ioca,area,&palatium sanctitatis a cui cum propinquasset, exibat vox e sancto sanctorum superiori parte operculi e medio Cherubinorum. II. Doctus Aben Ezra per tentorium conventus intelligis totum tabernaculum : & juxta illum idem est Micere Deum Mosi locutum e tentorio conve tus, & e messio Cherubinorum; quando hi in tentorio convent ,sive taberna. Culo,stabam.
- Exod.3o. 13 Hoc danto qui1quis eransit in Nehem. IO.32. Insiluimus numeratas,dimidium seli. I nobis praecepta , imponentes nobist triιnte cli. Ux iubet dimidium siciam, pretium animae dari. An id ignoravit Nehemiasλ Si scivir,euc trientem tantum solvi voluitp
177쪽
D stus Abeti Egra interigit,hunc trientem sicli a Nehemia nequaquam populo impositum , ad extolvendum animae pretium, sed tantum aci comparandas res necessari S; quae ibidem commemorentur his verbis: Insi kiamin nobu praecesta, smpo νra 3 usi s trientemscis quo Minu, adseroitium domvis Det Uri. Ad panes dispost On ,-nu' go, et holocaustum iuge Se. Adeo ut praeter dimidium ficiam, quem dare en Lege tenebantur, novum sibi ipsis censum imposuerint. II. R. Molos Gerundensis hunc sesi trientem propter obligationem Legis datum existimat ρ Caussam autem cur nunc trientem darent .se,quod ficius, tempore Mosis πα Lamum granorum ,aetate Nehemiae ad xxx ascendisset: ac proin illius aevi trientem aequalem fuisse Mosaici sicli dimidio.
Exo. 33. I. Et loquebatur Dominui eum Mose,facie ad faciem .ItemNum. I 2 8. Ore ad os alloquor eum , adeo ut steriemsmii tudinemque Dei intueatur,ac non per aenig
Ihid. vers.23. Videbae humeros meos , facies autem mea non via bitur.
v M Dominus facie ad faciem cum Mose locutus sit,ut ipse dixit; quare
ait humeros suos eum conspectivum; faciam ausum vi IL non posteλ.
CONCILIATIO. t τ ι V. x . Ch Moses in directore suo ait, Moseu fidelitanum in domo Dei,& fami-ς sv Uc .liarem adeo amicum. duo a Deo periisse,quominu unum steri posset,alis terum non item. Prius fucie . Noxas Ubi nunc De vias tuis. Quibus vari is perierit notitiam Domini ex operibus eius ρ idque concessum elae, di--nre Domino, Ero farsam ux oransi t -- isnarari meum mnas Detem ttiam. cap. I. Per bonum intellim creaturas, & opera Dei r unde in Genes . . Ee vidit Deus 3 - quicquid fecerat, E eece erat hora Luae D. Petici c alteram. quam impetrare nequiverit, esee,ostende mihi nune gloriam tuam; scilicet putasse eum,se xl diebus in monte exactis,satis mundatum esse ad Ipsam Dei essentiam cognoscendam; sed Dominum abnuisse,quia fieri non posset. Indeque verba illa, Videbu
in tib. 61. ribus, quae humeris repraelat tantur,cognosci posse; at taciem,i. e. essentiam,a V s. nemine comprehendi. Secundum haec, inquit Aben Erra, hic Scripturae locus 63.lib. non adversatur alteri, quo Dominus facie ad faciem cum Mose locutus legi- ΤΣ. tur. Nam illis verbis non es ua denotatur , quam Mosem, prophetiam Raaia, Genes nullo alio interveniente,ab ipso Deo accepisse. Prorsus quemadmotam dum adiit. bus hominibus inter se collocutis, dicimus eos ore ad os locutos ; ita dccum tib. r. Dominuς facie ad faciem,ae alibi ora ad os cum se locutus dicitur, ea mens superA- Scripturae est,Deum ipsi Mosi arcana sua revelasse. Etenim, sive quatuor re-
ρος. . T. velationis species sint, ut Augustinso& Richardo i placuit; sive quinque uti Mesensis; Diuili od by Corale
178쪽
Abulensis; l seu sex,quemadmodum Isidorus &J homas statuunt; seu dem- t e. r. que undecim; quae R. Moiis, i & maxime congrua Scripturae, opinio est: con- Matia. statMofi excellentissima earum obtigisse quippe qui cuncta ut in se erant vide- qu.r rit. Adeo ut quaternis ille reliquos omnes prophetaa superaverit,uti ostenditR. Sin Moses in Iaaa-hazaqua φ,8 R. Bahie t ad Leviticum. Quamvis autem Ic t. Reg. raeli eadem felieitas obtigerit,ut Dominum videret unde Scriptura ait, D.ie in . ad Deiem locutus est Dominus vobis m) id solum accidit die quo Lex data est . Ethie. volente Deo imprimere animis eorum ingens illud miraculum e at Moses' τ. e. 8.semper id habuit. Nec in eo ulla dissicultas est , quod Iacob inquit a. I alianua ,κ o is inn,κ Quia vid/ Ustim facie ad faciem. Nam Eloim vicit I 4. de angelo, quicum luctatus erat. Ergo facies DeI videri nequat, i .e. essentia. ar. I. quam ne ipsi quidem angeli noverant .Facie autem ad faciem Deus cum Mose t M. locutus dicitur , quia iple ei arcana sua revelavit. Quamobrem docth hune laia Isb.2. cum transtulit divinus Anquel ger , onyrion verbum eum verba . seniis eas . e. Mans, sermonem Mosi ad Deum, di Dei ad Mosem aequalem fuisse quia inter . Iesdest loquebantur: at visus inaequalis erat a nam Deus quidem Mosis naturam, at Granon item Moses divinam perspectam hahebat. cap.7.
Exodus. 3 . T. Dola tibi duas tabulas lapideas ,smiles istis priWAM - ut x re iam istis pabulu eadem verba, uae fuerant in abutis istis prioribus. Item Deut.1 . .
l Ibid. 3s .a . Seribe tibi urebahaee. . Gen. t Item vers.28. Deso, Utque tabulis 32.3O.l sena foederu,decem praecepta. ΡRiore loco Dominus sese scripmtum tabulas ait ; ex posteriore colligi videtur eas a Mose scriptas.
UEterum juxta ac recentium autorum ea est opinio,iam primas , quam secundas tabulas, Dei manu scriptas fuisse. Idque ipsa dictare ratio videtur: nam credibile est, in Lege,quae hominibus salutis causia erat, nihil ab numanis manibus profectum fuisse. Quandoquidem vero decem praeceptis tota Lex, omniaque sexcenta ac tredecim mandata continebantur , ut in Kada-auemah demonstrat R. Bahie, 8c autor Neter Tora, certum est ea iiDcMai-no lcribi debuisse. Igitur polleriora duo,quae citavimus loca . manifestum est si alio sentu accipienda, ab eo quem praeserre videntur. Et primo quidem cum legimus, Dixit sue Dominus Mest , seribe tibi verba ista . quia ex ore borum Trum pango tecum faeaui intectigendum est. Deum non imperare Molsi, ut decem praecepta scribat , sed reliqua, quae postea protulerat. Scribe ini verba uta,nimirum quae supra retuli, a capite xx I. Alter socias plus dissicivitatis habet. xuitque ibi eum Domino quadraginta dies V quadraginta noctei; panem mn .
179쪽
eomedit, nec a I sar bibit,insscripsique tabula verba foederis, deeem praeeuta. Sed sciendum est,cum c duobus locis clarus alter, alter ambiguus est, prorsus a haerendum ei, cujus sentus perspicuus eii, re alterum ita anterpretandum esse. ut cum priore congruat. Hic cum uno loco disertim legamus , Deum tabulis inscripsi Te,alter,qui obscurior est,in eandem mentem flectendus. Fuitque ibi. ait Scriptura. eum Domino X L dies cst X L noctes , panem non comedit, nec aquam bibit. inscripsiqua tabulis, Ic. quo loco vocem inscripsit quae ad utrum que referri potest, ad Ueum referri oportet. Haec sane conciliatio in Guemaraabat .,Ialcut i,dc Rabot traditur. Addere licet. quod scribit R. Isacus Ar ma, res penitus divinas manere inter homines non posse; ideoque priores tabuislas perillse, raria tabulam opus Dei, s seriptura scriptura Dei. Quam ob rem Dominus iussit Mosem dolare tabulas; ut ille cor iis, h.e. lapidem , Dominus animam, l. e. scri pruram daret. Quo facto tabulae illae manserint,quippe,ut caetera humana, ex materia dc forma compositae. Notandum quoque est, quod R. Moles in directore lib. x .cap .vx. ait, essentiam lapidum illorum naturalem fuisse , non autem artificialem, ut stylo, aut aliquo instrumento iis inscripta essent decem praecepta. Alii contrarium statuunt, idque pertinere putant ad majestatem tabularum , quod Deus illis ipse verba sua inscripserit. Sed augustius est dicere ita a Domino creatas,ut quoque observat R.Eli neger AEque nazi: nam hoc modo ipsa quoq; natura testis erat mundi sex diebus a Domino creati; contra gentilis philosophi opinionem, qui
Exod. 34.27. Scribe tibi Oerba istaee. Ibid. Quia ex ore horum veri borum
uare Dominus,postquam iusserat Mosem illa verba scribere, dicit illum animo i taretenturum,atque ore traditurump
IN Gemara Gitin cap .v. 8c mura cap. I r. ad solvendam hanc quaestionem, affrmarur', Dominum renovasse Moli Legem scriptam , quam nuncupant dimis rimn, 8c commentarium ejus, qui Vocatur na ον min Lex quae supra auidque quia mente servanda erat expolitio legis, quo ore dc viva voce posteris traderetur,unde Ac nomen ri,1p acceptionis habet. Ergo ad duplicem hanc legem respiciens Dominus, diversa illa verba protulit. Sed quandoquidem ad hunc locum perventum est,omnino operaepretium videtur exponere, quid K halassit , in quot partes dividatur a dein quomodo asseri veritas & usus ejus queat,contra illos qui Nabalam ullam esse negant. Materia prolixa est, sed nos summa rerum tantum,& maxime necessaria carpemuS. Principio igitur sciendum, caeteras omnes linguas artificio humano cX cogitatas esse, excepta Hediaei a quae quia autorem nabuit Deum, mpn pν, ting ' sancta
180쪽
sancta appellatur. Et quemadmodum ea provenit ex suprema atque infinita . sapientia ita singula illius verba m ima mysteria continent,quae cuncta asscqui nullus mortalium potest. Hinc divinus R. Sinthon hen Iohai in sacro libro Mae . ait,vae homini existimanti, Letem nihil Praeter ea continere. quae prima. . par.
fronte verba ejus significare videntur. Etenim id si verum laret, reperirentur beaal hodieque homines,qui praestantiora, qNam illa, narrarent. Sed notandum est, . tha. Legem corpore alsumto venisse. Qu)ppe si angelos in hunc mundum descerμ .dentes necessum est corpus assumoe . quando alioqui neque illi permanere in eo, neque mundus ferre eos posset: quanto magis Legem,quae eos creavit, ac instrumentum fuit,per quod mundi creati sunt, oc adhuc sustentantur, necessarium crat, ut hominum capIlli accommodaretur, corpore indui, sine quo mundus ejus nequaquam capax esset ' Illud corpus historia est, cui qui animam, i . e. mysteria melle non arbitratur, ne habeat partem in altero mundo. Haec magnus ille Iheologus, cujus verba cum certa, tum adm ratione dignissima sunt.
Nain sublimibus atque efficaculi mis verbis probatLegem animatam else .cujus corpore ut subiicit) soli gaudeant ignorantes ; cum sapientes altissimeRegis servi, solam animam,quae poetior pars est,considerent; 8c alii sapientes animam
hujus animae. unde maniteste videmus varios hominum gradus in studio Legis. Stueidiores solum corticem externum,i .e. historiam considerant, quorum stadium lummuiri est,cognoscere, quem singula finem habuerint. Tales ob bonum propositum servantur, tametsi non intelligant penitiora Legis secreta. Aliis 1 umcit scire expositiones praeceptorum, & caerimonias, quam scientiam ruis Mischna nuncupamus, i.e. lectionem; aut,alio animo mais1νmin Legemoralem, quia ea ore ac memoria sapientum continetur. Alii denique incumbunt indagandis altissimis Legis mysteriis,quae vocibus,titeris,punctis, atque accentibus musicis continentur. Horum primos idem R. Simhon ben Iohai vocat Dominos seriptuω; secundos ruon randi Dominos Iectionis; postremos vero nbap ν'm Domines Norbata, i .e. traditionum a quae docent secretas Lesis
expositiones ; quasque Moses, ex ore Domini acceptas, sapientibus revelavit. illi posteris suis videmus hinc, sub nomine Legis mentalis,live traditae, comprehendi dua in quas dividitur partes, Misam videlicet,quae clarus commentarius est Legis scriptae ; dc scientiam occultam , quae per excellentiam appellatur ΚGala. Qui in Misna occupantur , comparari possunt apothecariis, qui potiones re medicamenta sua ex variis simplicibus parantes, cum vires eorum ipsi ignorent, Ianissim praescriptam medicorum sequuntur. At Catalae studioli sunt instar doctorum , qui causas dc rationes eorum, quae aegris praescribuntur, intelligunt. Exempli gratia: Iubet Lex, Tephitin poni inter oculos, Sc mani
laus in lignum alligari. Sed quid prorrie sint Tephitin, aut quid significet vocabulum n mae, non declaratur. Quia autem fieri nullo modo potest ut omnes congruant in tali re,oportet audire Misnam ,8c Lesem orsem, a Deo Mosi reia velatam, quae docet ex tali materia,tali forma fieri ea, 8c tali loco poni debere. Hoe quamvis suffciat ad observandum praeceptum divinum, non tamen animo
nostro satisfactum est . qui causiam hujus mandati, εc quid eo denotetur, investigare vult : quale mysterium lateat sub corio nigro, ex quo solo parare ea licet; quid arcani habeant duae illae literae, . sin,quae ima,& altera quae quamor
pansta habet: quid significent quatuor partitiones Tephillae quae capiti.appli-Y cantur