장음표시 사용
221쪽
De Aere Campano, seu Campanis.
CAmpanae nomen ex Campania Italiae prouincia desumptum, ibi primum
eaedem fieri coeperunt: &quae grandiores essent, Campanae dicebantur: minores autem, quae a sono tintinnabula vocantur, Nolas appellant a Nola eiusdem Civitatis Campaniae, ubi eadem vasa commentata sunt, ut resert Vualfridius Strabo de rebus Eccles cap. s. ac etiam Baron. in ann. ς γ. Vbi Spond. num. I.
Esto quod plerique auetores praedictarum inuentionem tribuant S. Paulino dictaeCiuitatis Episcopo; nihilominus Polydorus de Rerum Inuentione lib 6.c. I a.&Panuinius in epith. sum m. Ponti. Volunt .Papam Sabinianum inuenisse: ocso an hic quoque exemplo Vrbis extendit hunc usum ad reliquos fideles. Quamuis earum usum satis antiquissimum ex Dei praecepto ad Moysen, Exod. Ha 8.vers. 33.ut in infima Pontificiae vestis parte apponerentur mala punica,& tintinnabula, ibi, Mixtis in medio tintinnabulis; ita ut tintinnabulum sit amreum, O malum punicum , ctc. quae indicabant Populo aduentum ipsius Pontificis, vi a negocijs ij supersederent. Ac etiam praecepit Deus ad Moysem, ut legitur in Numer. cap. Io. in princ. Loquutus est is Mosem dicens: Fac tibi duas Tubas a genteas ΔΘiles, quibus conuocarepossis multitudinem, quando mouendasunt instra.& paulo post vers. Io. ait; Si quando habebitis epulum , ct die e Ios, ct calendas, eunetis tubis super holocaustis, O pacificis victimis; in t vobis in recordationem Dei ve ri: Ego Dominus Deus vester. Quos textus etiam ad comprobandum usum campanarum adducunt Alculnus de divin. ossi c. cap. a 3. dc Vussiridius Strabo de rebus Ecclesiast. cap. s. Non solum apud Christianos & Hebraeos, verum & apud Ethnicos fuit etiamri; . . usus campanae seu tintinnabuli; ut ex Strabon. lib. I . Geograph. Sueton. in A gust. Dio lib. s. cap. 4. & de turribus, ubi affixae erant campanae , refert Plinius Crib. 3. cap. I 3. his verbis: Pyramides ita fastigiatae, ut insummo orbis aeneus, Opsetasus unus omnibus sit impositus; ex quo pendeant excepta catenis tintinuabula , quae longesonitum referrent. Utebantur campanis Romani in Thermis, seu Balneis . ut apud Martialem lib. I . epigram. his verbis. Redde pilam, sonat aes thermarum: ludere perIs t Virgine vis sola lotus obire domum pId intelligens Martialis de Aqua Virgine, cuius sontes adhuc Romae copiose
Zonaras describens triumphum Dictatoris M. Furii Cammilli reseri , quod e Curru Triumphantis pendebat tintinnabulum; ut sorsan Populus de illius aduentu admoneretur: refert etiam Lucianus usum Tintinnabuli, ut denotaretur sonitus Horarum in Horologijs: sicuti etiam consueuerunt Romani uti aere campano ad eorum superstitiosos Religionis ritus . Etenim prae caeteris metallis ad res diuinas adhiberi solitum Aes; testatur Macrobius lib. s. Saturnal. quod etiam innuit Sextus Pompeius; sicuti etiam OElisebius Caesarien . reserens de Matre Deorum lib. a. de praeparat. Evangel. cap. IO. ait: Sacerdos autem utriusque tis vir. O foemina consecrat; ct Vrbem
insolent tibiarum, O tmpanoru nitu perlumant. Et quo ad Heros Christianorum ritus,etiam apud priscos fideles mos fuit con- uocandi populum diuersis signis. Sanctus Ephrem, qui vixit de anno 37o. meminit etiam cuiusdam signi, quod suo tempore dabatur ad 'Synaxin; ut in paraenesi 3. ibi. Signo ad S axis, O
cio dato, omnium ultimetu tum fratre occurrit, O ante omnes e congregatione ex
Et sanctus Gregorius Turonen . qui floruit ann. s8 o. idem refert in vitis P
222쪽
Λ trum cap. 4. age ηs de Gregorio Lingonensi Episcopo ibi. Obseruatores humbapt icterj ob ratum inuntientes , clave sua solita operiebant: commotoque Agno Sanctus Dei scat reliqui omnes, ad iacium Dominicum consurgebant Aeris campani, seu campanae, usum deducam ab anno 6oo. de grandiuscu- ut lis loquor cogendi Christiani populi ad diuina officia quia tunc vixit auctororia minfria ι --dinis Romani , qui Titulo de Sabbato saneto sic ait. Ius sincipiunt in Ecclesiis Lita- niam , Tertiam , ct Campana tanguntur , ct ingrediuntur ad Missum . Et identi, Auctor Ordinis Romani, in ordine processionis, cum Episcopus festiuis die- ,rii bus Mim in celebrare voluerit. Cum tintinnabulum ad Tertiam uerit, omnes fmul atres in Chorum ordinatim conuenire debent: & idem reseri Cardinalis Baro nitis ad ann. 61 . ex actis sancti Lupi, & ex ςo tempore talis usus ad omnes transiuit aetates,
Audoenus, qui scripsit vitam sanini Eli j anno 6so. nominat expresse Campanas lib. a. cap a I. dum inquit. Sed ut eius temeritas reprimeretur, Campana rationis expers Beato viro obtemperans, natiumsonum reddidit: persitit ille resim re 3 hmdae campanae, sed sonum exprimere non potuit. Et Ven. Beda, qui scribebat historias Anglorum anno roo. nobis demonstrauit, quod tunc temporis etiam sonabant campanae speciali quodam sono , curru, quis e vita exisset; ut in lib. a. histor. Cap. 23 ibi. Haec in dormitorio sororum pausans, audiuisubito in aere notum campanae sonum, quo adorationem conuocari, vel excitari solebant, cum quis eorum de saeculo fui et euocatus. Et talis ritus etiam det, praesenti seruatur in Anglia; ut cum quis decessit, statim campana propriae illius parochiae speciali quodam modo sonet per aliquod temporis spatium: ut ego annis praeteritis cum es in Londini in Anglia, adnotaui ex continuo tali sonitu per Urbem, ac etiam ex relatione Ciuium, & Incolarum quamuis Regnum illud iamdiu a vera Christi Religione apostatauerit, ac etiam ipsi Angli negent modo orationes, dc suffragia defunctis proficua: non aliam tamen in hoc ab illis rationem potui percipere, quam quod talis sonus sit ritus antiquae Ecclesiae Anglicanae,etenim etiam hodie in illo Regno, ut in Hollandia ego quoque vidi, unam C tantum campanam pro qualibet parochia inseruit; & non plures, nec alibi. Praeterea circa talem campanarum sonitum, refert etiam Carolus Magnus de ritibus veteris Ecclesiae, ibi: His itispulsantissigna ad Vssampublicam e Similiter earundem originem tradit Guilbertus Tornacus, cap. 16. de ossic. Episc. Signa, quae pulpantur in Missae principio, Tubas argenteassignant, O ductiles, quiabus conuocabatur populus in veteri Testimento . Aduertendum tamen est, praediola de primo campanarum usu ad solam Eccle-sam Latinam reserenda esse; Nam Graecis multo post, nimirum anno Christi nati 86 s. illae usui esse coeperunt,cum a Duce Venetiarum Vrso Patriciaco ad Michaelem Imperatorem missae fuissent, ut ex Venetiarum historijs, asserente hoc idem Baronio indicto anno 86ς. ubi etiam Spondanus num . . Et hoc verisimilius, quia anno 83o. quo vixit Amalarius Fortunatus, meminit ipse lib. . de Eccles ossic. cap.a I. Lignorum soni, qui Constantinopoli in usu erat; Iunioris Romae nomine vocata. Praeterea Anastasi Martyris saeculo nondum fuisse usum campanarum in Graecia, sed lignorum, legimus in septima synodo, act. D Riirsus observa, Monachos non nisi ann.7 .campanis uti coepisse, cum Za charias Papa, qui in ea tempora incidit, concesserit priuilegium Cassinensibus, quod in diurnis, di nocturnis Ecclesiae ossicijs signum in Ecclesia pulsarent. Turcae dissidentes a Christianis, odio forsan, quod ipsi prius campanas adhibuerint, propterea illi campanis non utuntur; vocant enim populum suum ad . 'rempla, ope ministrorum, quos praecones vocant, Glos in Clem. I. de Iudaeis,&Sarac. Iidemque, nec usum Campanarum permittunt Christianis, qui sub eorum ditione vivunt, ut resere Cuspinianus de illorum Religione. Quos imitantur Haeretici huius saeculi, qui Campanis bellum indixerunt dum eas frangunt, & com
Campanae originem duxerunt ex Tubis Hebraeorum,ut diximus supra, quibus populus
223쪽
191 DE VETER. SACR. CHRIST RITII.
populus conuocari solebat. Albinus de diu in ossic.cap. quid significent vestim&ta, &c.ibi. Signorum usus a veteri Testimento sumptus VI in Lb. Num. Dixit Dominus Mo si Fac tibi duar tubas argenteas di ctiles, quibus conuocare possis multitudiavem ; Voce signorum campanas intelligens. Ijsdem sere verbis, idem resere Fortunatus de Eccles. ossic. lib. 3. cap. prim . nec aliter sentit Guilbertus Tornacus de ossic. Episc. cap. I s. Quare autem aes campanum pulsetur ad ossicia sacra praenuncianda, reseri Albinus de divin. ossi c. cap Ioo. Campanae rei ignificant Contionatores: etenim
Praedicator perfectus huiusce signi quadam similitudine formatur; siquidem duritiam metalli sortitudine mentis; plectrumque serreum, quo sonus eliditur, constantia sermonis imitatur: Ac etiam ut Campana pendet de Turri; ita dc Concio nator sursum cor suspendit, cuius conuersatio in coelis est . Campana ligno alligata, & sene agitata nunquam desistit personare; ita Jc Concionator ligno Crucis inhaerendo, & charitate colligatus, non desistat die ac nocte os suum
dilatare , instans Opportune , importune , arguendo, increpando, obsecrando&c. ut lath Rupertus Abb. de divin.ossi c. lib. I cap. I 6. Diuerso aeris campani sono ad Missam, reliquos alie Ecclesiasticos Conuentus olim conuocabantur fideles. Tornacus cap. a .de ossic. Episc.ibi. Et pliadia linguebatur antiquistis in clangore tubarum, O disserentia finituum , ctim aliter in conuocationibusfaciendis , ct aliter etiam pro mortuis. &idem ab auctore ordinis
Romani de seria f. in Coena Domini ibi. Ipso die suentur Campauae ad Issam,
ct caeteras horas, cuti mos diebus solemnibitis. In oleuit antiquitus mos, ut diebus aliquot Hebdomadae sanctioris Campanar non pulsarentur,sed in earum locum sussiceretur e ligno sonus. Prioris causa suit, an . quia campanae diuinam praedicationem significant; tunc autem Apostoli, qui ante de rebus diuinis incredibili animi ardore differebant,obmutuere. Albinus de diuinis ossici j s. cap. de Coena Domini ibi. Quia ordo Praedicatorum tempore Passionissiluit, reticetur sonus signorum campanarum. & idem latius resert Ioannes
Beletus de divin. ossi c. cap. Ioo. Ruperi. Abb. de divin. ossic. lib. s. cap. I .
E ligno vero sonus in locum campanarii suffectus quia illud signi cabat Christum, qui pendens ex ligno Crucis, Patrem precatus est, ut suae mortis ministris ignosceret; solus ite dum pateretur, coelestem doctrinam praedicare non destiatit , ex dicto Beleto ibidem his verbis. Maguus tamen λ ligno editu onus . Tabulal P a Christi ignificat, qui in ligno clamabat , praedicabat, orabat, dicens : Pater. dimitte eis, quia nemunt quid aciunt. Pulsatur igitur lignum, quia tum flus Chria tu extitit cautionator. Praeterea ligni pulsandi tribus hebdomadae sanctioris die bus est inditiis in humilitatis Christi, eumque a nobis intimis sensibus colendum,
Fortu Ratus lib. I. de Eccles ossi C. cap. 1 a.dc ibidem lib. ap.a I., Additur etiam tertia ratio, ut recoleretur memoria veteris ritus, cum fideles in occultis locis delitescentes ligneis tabulis uterentiir: Fortunatus ibidem ait. Potes in hoc humilior usus Romanae Ecclesiae designari antiquis temporibus,quando latitabat per crutas propter persequutores nam adhuc Iunior Roma, quae antiquis temporibus Db uno Domino cum antiqua Roma regebatur, usim lignorum tenens,nou propter aeris penuriam, sed opter vetusalem. Triplici modo in principio nascentis Ecclesiae Conuentus fidelium indicebantur. Nonnullos scilicet loto Pietatis, & Religionis studio ad statas horarias iis ramim Ee preces conuenisse: Alios Praenunciationibus publicis inuitatos esse: Quosdam vero in praecedenti solemnitate subsequuturam didicisse. ut ex Uualiseido stra bone, De Reb. Eccles. cap. s. Verum hoc contigisse, dum Gentilium perfeci tio in Christianos defecit; at post Magni Constantini tempora , quando res Christiana melius haberi coepit, nec dum coeptus usus aeris Campani, certo homines huc, illucque mittebant Christiani, ad conuentus indicendos. Sanctus Ilieron. epist a r. ad Eustoch. ibi. Cum ad Agapen vocaverit Praeco, conducitur. Si cuti etiam sonus ligni ad conuocandos fideles fuit in usu maximξ cum in crypti fideles latitabant, ut ex Fortunato dicto cap. ai. resert Metaphrastes in Vita
224쪽
A sancti Theodosij Coenobitat, & in vita sancti Ioannis Chrysostomi: Et praeterea
etiam Monachos, dc Moniales ad Missam, reliquosque Ecclesiarum Conuentus voce Alleluia vocatos esse. S. Hieron. epis . a 3. ad Marcel. ibi. Nunc adoraum GHinat, con fregit, O nauula voce caeteris Ayeluia praecipiens, prior incipit laudare Dominum seram. & epist. a . ed Eulloch. GIi Adeluia cautatum, quo signo vocabantur ad collectam, nulli residere sicitum erat. Resert etiam Card. Baron. ad an
Addimus praedictis, Campanas in Ecclesia tunc primum benedici solitas, & no- -- , --mine imposito Deo consecrari: quando Ioannes Decimus Tertius summus Pontifex, cum in Urbem rediuuet , contigit primariam Latera neniis Ecclesiae Campanam mirae magnitudinis , recens aere iusiam super Campanile eleuari: quanta prius idem Ponti sex sacris ritibus Deo consecrauit, atque Ioannes nomin G cuius Ecclesiae esset usui nuncupauit. Qui sacer ritus in Ecclesia perseuerauit, ut eo modo campanae in Ecclesijs collocandae, Deo. primum imposito eis nomine, dicarentur; quod testantur veteres Codices Rituales: licet errore vulgi pro B arbitrio utentis vocibus, dicantur baptizari Campanae, cum eiusmodi benedictionem, & nomen sicut in baptismo nomen infantibus imponitur ab spiscopo accipiunt; refert Baronius in anno 968. ubi Spondanus num. . quod etiam refert Dutantes de Ritib. Eccles. lib. a. cap. 22. num. 6. Huius aeris campani effectus praecipuus,ut certiores fiant de tempore, quo in P H,.siti. Ecclesiam ad ossicia sacra conuenire debeant e dc propterea S gua nominantura priscis Patribus, de quibus supra, & habetur in cap. solent, de Consecrat.dist. prim. & clarius his vertibus, de quibus in GlosExtra uag.de officio Custod.c. i.
Laudo Deum veram, plebem voco , congrego cierum ,
Defunctos ploro, nimbum fura, festique hoxoro . Redditur Deo honor, & gloria sonitu Campanae, primum in eleuatione sacrificij Miss e, ex instituto Gregorij Noni; ut populus ad tantum mysterium excitetur, refert Petrus Messia par. . cap. q. & Platina in vita eiusdem Pontificis. Secundo, ad sonitum salutationis Angelicae admonentur fideles,ut tribus vicibus in die flectant genua. Et quamuis tribuant hoc Vrbano Secundo; ut fideles Deuorarent pro Exercitu transiit G ad recuperationem Terne Sanctier Platina tamen. &Ciacconus hoc tribuunt Calisto Tertio, ut oratio fieret pro Exercitu Cruciatae contra Turcas anno i*ς ς.& hic triplicatus sonus in die respondetritui, de qu in psalm s . Vespere, mane, meridie narrabo ct annuuciabo, o exaudiet vocem meam: in quem psalm. Hieron. & August. exponunt. Vespere cum pasionem suscepit, manὸ cum refrexit, meridιὸ cum caelos ascendit.Conuocatur etiam Populus, Jc Clerus ad diuina officia; & in hoc etiam Deus laudatur, ut ii psalm. Ii 8. Septies in die laudem dixi tibi, iuxta septem horas Canonicas: scut etiam ad alias Ecclesiae functiones pulsantur Campanae, maxime in Exequiis D sunc orum, ut fideles excitentur adorandum Deum pro animabus illis, quae abierunt: ac etiam ut viventes recordentur eorsidem proximi decessus; sicuti ut comitentur etiam Deianctum ad sepulturam iuxta ritus Ecclesiae , ex Nazia eteno Orat secunda in Iul. Nocturnis cantionibus , O cereorum ignibus nos cim
Iliauipium ὸ vita discesium ornandum existimamus. de S. Chrysost. Orat. . ad Po- D pulum. Defunctos laquam athletas comitamur. Inseruit etiam sonus campanae ad placandos turbines, & aeris agitationes; ut in orationibus ad hoc ab Ecclesi institutis: & quoniam praedicta a Daemonibus Commouentur, propterea verba sacra apponuntur supra hutumodi Campanas,nempe Aue Maria gratia plena: seu etiam Herbum carofactum est; quae tremenda sunt Daemonibus. Multa postent referri miracula. quae fecit Deus ad sonitum Campanae, Vt vis de re est apud scribentes ,&maxime apud Petrum Cluniacensem lib. prim. deis
Piillantur etiam Campanae ad alios usus etiam prophanos, nempe laetitiae, &maestitiae, ut in hoc vario sonitus genere notant Canoni me in cap .vnico, Extra uag. de ossic. Custod.
225쪽
idi. DE VETER. SACR. CHRI SIT RITIB.
Vt debitus honor Ecclesiae Matrici seu Cathedrali reddatur: decreuit Con- Acilium Lateranen. sest II. to m. s. Concit. Tam ipsi fratres, quam ipsi clericisci lares, etiam super hoc Apostolicae Sedis priuile o muniti, Hesubbatisancti maioris hebdomadae anteqtiam Campana cathedralis seu matricis Eccisae pussauerit, companus in Ecclesis suis pulsare minime possint: contra facientes poenam centum ducato
moniam fuit alias contentio inter Clerum secularem, & Regulares circa ni merum campanarum, quas ipsi haberent.de crevit summus Pont. Ioannes XXII anno I 3ao. ut in Extrauag. unica de offic. custod. quod Religiosi ordinum Mendicantium in nullo conuentu seu loco plures campanas habeant: Sed una tantum pro loco quolibet sint contenti. &hoc sorsan propter eorum paupertatem , quam professi sunt. Et quamuis in hoc derogauerit communis usus : utinam renouaretur in parte tale decretum : siquidem aliqui ex Religiosis eo deuenerunt continuo campanarum sonitu diu noetiique, ut potius saepe fideles ad impatientiam, & iracundiam, quam ad pietatem inde prouocentur: & plurimi alitiquando infirmi, seu in eorum secessi studentes hoc satis experiuntur. BDenique hoc addam, morem esse ut ego vidi) in tota Germania superiore &in seriore, nec non in Gallia , dc Anglia; ut in omnibus campanarum Turribus apponatur in summitate effigies Galli ex metallo, ad Praelatorum ,& curionum alliciendam atque excitandam vigilantiam . ut hoc idem in fimblemate Alciatus& refert Duranius de ritibus Eccles lib. I. cap. 23. n. d.
De Cantu in Ecclesia antiquissimo :& alijs musicis Instrumenti S
Mos semper fuit laudare Deum in psalmis, dccantibus; ut de David psal- Clente, dum Saul a malo spiritu obsidebatur, I. Reg. Cap. I9. ver . & IO.
habetur Elfactus est spiritus Domini malus in Saul; sedebat autem in domosea. Otenebat lanceam: porro David psallebat manu sua Oc, & idem psalmista Dauid saepius hortatur ad magnificandum Deum in Tympano, & Choro ,& organo, Cymbalis, & Cithara, Psalterio decem chordarum, Tubis ductilibus, &voce
Canendi sermam a priseis fidelibus maioribus nostris accepimus, Apostoli monitu edoctis, qui ad Ephes. s. inquit. Nolite inebriari vino, in quo eis luxuria ,sed implemini Spretii ucta. lor entes vobismetipsi i in psalmis o hymnis, canticisDiritualibus: cantantes, ct psallentes in cordibus in bis Domino. Et huiusmodi religiosis, modestis modulationibus ad reriun aeternarum studium sese erigebant, Christi&Apostolorum exemplo; refert Augiist. epist. II9. cap. 18. ibi. muis O psalmis canendis, ipsius Domini, O Ap iolorum habemus documenta,
exempla , Opraecepta: de hac re tam mili adi movendum pie animum, O accenden- vaeum munire dilectionis affectum, varia consuetudo est. Musica igitur ex his in Ecclesia retinenda; quoniam haec taedium tollit, auget charitatem , & amorem. in Deum nos trahit: propterea inquit Lactantius Divin. instit. lib. 6. cap. 21. Si voluptas Hi audire cantus, ct carmina: Dei laudes canere. audire iucundum sit. Haec est voluptas vera, quae comes, Oscia virtutis HI: Haec est non caduca ct breuis , M. illae. quas appetunt. qui corpori ut pecudes seruiunt, si perpetua ct Hevila intermissione delectans. &S.Chrysost. hom. in psalm. in quit . Ne Daemones lasciuia meretricia cuntica introducentes, omnia euerterent psalmos Deus coestruxit, ut ex ea resimul caperetur voluptas, ct utilitas. Adeo frequens fuit priscis fidelibus psalmorum cantus; ut eo etiam in conuiuiis
226쪽
& ruri creberrime uterentur. Hinc S. Cyprianus ad Donatum. Ne t vel hora conuiuij gratiae caelestis immunis: senet psalmos conuiuium sebrium. Tertus. in Α- polog. cap. 39. Postquam aquam manualem , O lumina, ut qui ue descripttiris sanctis, vel de proprio ingenio potest, prouocatur in medium Deo canere. Et S. Hi ron. epist. II. ad M arcellam,inquit: In Christi villula praeter pselmossilentium est quousque te vertis, Arator Hiram tenens, Alleluia decorat. Adans messis almis se
euocat: ct curua attollens vite alta vinator aliquid uidicum canis. Haessunt in prouincia no Ira carmina: hae, ut vulgo dicitur, Amatoriae cantiones: hic Pasiorum μbilus: haec arma culturae. Et quamuis August. in psalm. 3I. Concord . r. nolit ea, quibus Gentilitas in suis ritibus uti consueuerit, Christianis esse communia: tamen sit recte pieque eadem, ut Christianam modestiam decet, exerceantur, non prohibet, sed liberaliter indulget, his verbis: Et si ad stram, vel. citharam canere, ct psal renoueris; nulla in te cadet reprehensio; Hebraeum iuItum Regem imitaberis, qui Deo est gratus ct a ceptus: Exultate iusti in Domino; rectos decet eos udatio: Confitemini Domino in Cithara, ct psalterio decachordo ei adite. Et nemo iure potest carpere, quod in
Ecclesia abhibeantur organa , & similia instrumenta, quae omnem in sono pros runt cum grauitate, & suauitate modestiam: quod secus erat forsan ab initio nascentis Ecclesii . cum eadem essent proscripta; eo quia communia erant Genti- Iibus, ut dixi: & refert Cata. Baron. sub anno 6o. ubi Spondan. Quatenus quis in Ecclesia musicam, &psalmorum cantum impugnare audeat;
impugnabit&ipse quoque libros Exodi, & Regum, in quibus Moyses, & alij
Deo deuoti laudes Domino decantandas praescripserunt: cumque ipsemet Dauid no a solum plurimos composuerit psalmos , & choros instituerit cantorum , sed etiam hortetur, ut instrumentis musicis Deum laudemus. Quibus ac cedunt cantica Zachariae, Simeonis, & sanctissimae Deiparae Virginis; itemq; Angelorum exempla, de quibus nato Domino refert Lucas cap. a. Usubitosam ilicum Angelo multitudo militiae coelestis laudantium Deum ct dicentium : Gloria in altissimis Deo, ct in terra pax hominibus bona voluntatis. Quae verba canticum -Angelorum nuncupari docet uualfridius Strabo lib. de Eccles ossi c. c. aa. Pra terea Apostoli Coena saeta etiam hymnum cantarunt apud Matth cap.a6. ibi: Et hymno dirio exierunt in montem Osiueti. Quod autem etiam Apostoli hymnum eantarent, non est ambigendum, alias non suisset hymnus, ut docet S. August. in psalm. a. his verbis . Hymni laudessunt Dei cum cantico: honi cantu ιnt contin/ntes laudes Dei: t laus, ct nonsit Dei, non Hi hymnus si sit laus. Dei laus. Onou cantetur, non est hymnus. Oportet ergo, ut si sit hymnus, habeat hae tria: O luu-ἀem : O Dei: ct canticum. Huius ecclesiastici cantus quantum sibi complaceat Deus: miraculis etiania comprobatur: Dum Suburbiorum Carcassonae expugnatio facta canente Clero,
ut in Annalib. Ecclesiast. Raynaldo auctore tom. 13. ann. Iaz9.nu. 23. Ac etiam Sacerdotum cantu territi Haeretici: in ijsdem Annas. ann. I 2I I. nu. Iς. Vt quoq; propulsati . in ijsdem Annal. anno Ia I a. num. I a.
De hoc ritu Ecclesiastici cantus in Ecclesia, qui plurimis iam in locis ab initio
nascentis Ecclesiae erat in usu, S. Damasus Rom. Pont. ut legitur in eius vita xi. Decembris. & in libro de Romanis Ponti f. decreuit ut per omnes Ecclesias c
nerentur psalmi die noctuque ab alternis; & in fine cuiusque psalmi diceretur Gloria Pa thi, & Filio, & Spiritui sancto.
Quod probabile est etiam emendatum a sancto Hieron. Psalterium septuaginista Interpretum, eanendum Occidentalibus praeceperit idem Damasus, de quo Hieron. in Apolon aduersus Russinum inquit: Psalterium quoque ceris emendati simum iuxta septuaginta Interpretes nostro labore dudum R omasuscepit. Similiter ordinem cantilenae diurnis, seu noctu is horis dicendae, B. Gregorius Magnus plenaria creditur ordinatione distribuisse; cum multi ante siue post eum orati nes, Antiphonas, vel Responsoria composuerint. uua istidius de reb. Ecci c. as. Ac etiam sanctus Leo II. Rom. Pont. cum ipse musicis esset eruditus, sacros
227쪽
hymnos &psalterium reduxit ad meliorem concertum,ut legitur in vita eiusdem
organorum usus, de quibus saepius in Davidicis psalmis fit mentio, in Ecclesia pariter autiquissimus : & quamuis Uitali ano Rom. Pontil. illa in Ecdlesia suisse recepta , reserant Mart. Polonus , Platina , & alij ex Pontificali Damasi Papae . organa primum missa Pipino Regi a Constantino Imper. Graeco, auctor est Narianus Scotus in Pipino, &Aymon Monachus lib. de Gessis Francorum,
cap. I I 3. assirmat, organa more Graecorum primum in Francia composita industria cuiusdam, cui nomen Gregorius. Imperante Ludovico Pio, eiusque sumptibus: quamuis longe inserius eorundem initentum referat Nauarr. lib. de Orati &horis Canon. cap. I 6. Et quamquam in capella Summi Romani Ponti scis org na non sint admissa, sicuti nec alia instrumenta; non propterea haec Omnino respuenda, sed & consulenda est prudentia,quaenam illorum locorum sanctitas deceat ' ut resere Solus de Iust. & Iur. lib. Io. quaest. art. a. Plene Democares de obseruanda Missariim Celebrat. cap. I . organorum usum Ecclesia, ait, Syn dus Senonen. cap. II. ad cultum, & seruitium Diuinum receptu modo nihil praeter hymnos diuinos, & cantica spiritualia organa repraesentent. Item in Concilio Coloniensi. dc in Synodo Tridentina sess.aa. De obseruandis, & euitandis in Celebrat. Missae, &refert etiam Duranius de Ritib.Eccles. lib. I. cap. I 3. Praedictis etiam adnectam de loco, ubi in Ecclesia canebatur, ut dicunt sanctus August. in psalm. I 9. R S. Isidor. lib. 6. Orig. qui Chorus dicebatur: quae vox non aliud denotat. quam concentum. & multitudinem simul canentium; αita choros Moyses post transitum maris Rubri instituit , utrumque sexum distinctis classibus, se, ac sorore pr.eeun te, canere Domino in choris carmen trium. hale, perdocuit. Praeterea in sacro textu refertur de mulieribus in triumpho auid de morte Goliae r. Reg. cap. i8. Eurissae sunt mulieres in occursum cantanter, choros ducentes. Et lib. a. Esdrae ea p. ia. Steterunt duo chari laudantium. Et in psal. Iso. dicitur: Laudate nomen eius in choro. Dicitur etiam chorus, ut voluit Amala rius lib. 9. cap. 3.& Rabanus Maurus de Institui. Clerio. lib. I .cap. 33. Quia si in choro Cantamus, corde cantamus: vel etiam dictus chorus, quod initio in m dum coronae circa Aras starent canentes, & ita psallerent: Unde in Ecclesiast.
CV. go. habetur. Stans Sacerdos ante Aram, O in circuitu eius coronafratrum. Vt
etiam ad praesens in Collegiatis Eccleses, & similibus est in usu. Proprie autem chorus dicitur locus ille.vbi Ecclesiastici canunt in Ecclesij & psallunt a populo intermedijs cancellis . aut alio modo distinctis; ut in Concilio Turonen. a. an. 3. ubi : Pars illa , quae a cuncellis versus altare diuiditur, chorus tantum psi
lium pateat Clericorum. Et in Concilio Toletan . . Gn. 17. In Sacerdotes, O Leviata ante Altare communicent, in thoro Clericus, extra chorum populus. Et S.Clemens lib. a. Constitui. Apostol. cap. s . dum loquitur de sedibus Ecclesiastic rum in choro psallentium, quorum in medio vult esse politam sedem Episcopi seu alterius Praelati; loquitur his verbis: Sitsolius Epsopi in medio positum in utroque eius lateresideant Presbteri, ctaritent Diaconi. Quomodo autem in Ecclesia coeperit consuetudo Alternatim canendi λ Hoc processisie ex visione, quam habuit sanctus Ignatius, ut refert Socrates hist. clesiast. lib.6. cap. 8. his verbis: Iam vero dicamus, Unde consuetudo hymnorum, mi in Ecclesia alternis decantantur. initium sumpserit natitis Antiochiae, quae est inuria, tertius a Petro Apostolo Episcopus, qui cum Ap Iolis ipsis versatur est, visio'nem vidis Angelorum sanctam Trinstarem hymnis alterna vice decantatis, collaudantium , formam canendi in ea vi ora expresam Ecclesiae Antiochia tradidit runde iri traditio in omnibus Ecclesiis recepta est; Et talis usus alternatim Canendi
ab initio in ecclesia, peculiare inditium fuit, quod prisci Christiani ad Impera tores deserrentur, ut ex Luciano in Philopatro & ex Plinio epistola 97. lib. Io. ibi. Ad mabant hane sesummam , vel culpa Dae, vel erroris, quod e sentselisistito die ante lucem conuenire , carmenque Christo quasi Deo dicera secum inui cem seque sacramento non in scelus aliquod obfringere, e . De
228쪽
A De hoc eodem antiquissimo ritu psalmorum. δc hymnorum in Ecclesia alter nitim ex Apostolica traditione. & diuinis visionabus, itemque frequentatissimo. tradit Card. Baronius in anno 6 o. ubi Spond nus num. I a. & huius Cantus Ecelesiastici ritus Alternatim. Euseb. Caesarie n. in histor. Eccles cap. II. refert Plutonem Hebraeum describentem Cantus Christianorum his verbis . Vm s ex omnibus consurgens in medio psalmum honestis modulis concisebat, praecinente eo muversi utim, omnis multitudo respondebat. Loquitur de eodem ritu etiam Iustinus Martyr in orati ad Antoninum Pium, apud Clementem Alexand. in orat. ad Getiles, Sanctus Cyprianus in oratione Dominicali, ac praecipue sanctus Basilius in epistola 6 3. resert ad Haereticos sui temporis, ut non retrahantur a psalmodia. quoniam haec ubique terrarum est in usu, ut his verbis. Illucescente iam die pariter omnes velut ore una confessionis psalmum Deo offerant , ac suis quisque verbis r sipiscentiam profitetur .& paulo poli: Et semel dicam, omnes, apud quos vigil ae,ac preces . communesque psalmodiae in pretio sunt, M. Et ideo talis vocum sonus in Ecclesia resonabat, ut sanctus Hieronymus in praefatione epistolae ad Galatas B lib. a. dicat: Ad similitudinem coelestis tonitrui Amen reboat. Vnde ex hoc, ut confusio tolleretur, decreuit Laodice num Concilium can. I s . Non licere prater Canonicos psallentes, id est eos, qui regulariter Cautores exi Liunt, quique Pulpitum ascendunt; Ode codice legunt; alium quemlibet in Ecclesia psal re: Ac etiam quamvis Laicis olini suisset commune canere in Ecclesia; postea tamen ob eorum inconcinnitatem solis Clericis id reseruatum fuisse. prout queritur pluribus,cum Populum de ea re obiurgat S.Chrysost. homil. I. in Isaiam cap. 8. & refert B
Diximus supra ex Apostolica traditione , ac etiam ex diuinis visionibus , coepisse in Ecclesia ritum alternatim canendi: Addimus hic quoque ex Apost noulica traditione inductum in Ecclesiam hymnum Gloriticationis, ac etiam secundum postea traditam in Nicena synodo sormulam , hymnos a Catholicis Compositos esse , & decantari solitos: nimirum cum Ariani, sicuti baptismi formam, it C quoque glorificationis hymnu corrupi Sent i dicereriar;Gloria Patri per Filium. ὁ Spiritui sancto. Catholici contra tunc ex antiqua consuetudine eundem ipsum glorificationis hymnum rite canere perrexerunt; Gloria Patri, o Filio, o Spiritui sancto. Quem ritum deinde Damasus Papa, ita consulente B. Hieronymo, in Ecclesia Romana.&alijs omnibus Ecclelijs seruandum praecepit. de quo Hieronymus ad Damasum sic inquit. Precatur cliens tuus, ut vox inia psallentiu, in sede ma Romana die noctuque eanatur, ct infine psalmi cuiuslibet flue matutinis, e vespertinis horis coniungi praecipiat Apostolatus tui ordo, Gloria Patri, o Filio, ct Spiritui sancto Oe. ut fides 3i8. Episcoporum Niceni concili, in vestro ore pari consortio de , claretur. Et sanctus Ambrosius resert se in odium Arianae Haeresis in hymnis re-eens a se editis, & in Ecclesia canendis populis traditis, ad finem cuiusque addidisse eandem conglorificationem sancti stimae Trinitatis . Post vero Nicenum Concilium, cum glorificationis hymnus ubique occin retur , licet diuerso ritu, noua occasione recens accepit additamentum: nimirii, ut cotra Blasphemiam Arianorum dicentium Filum a Patre in tempore factum D eommuni consensu Ecclesia ubique Orientalis ad antiquum glorificationis hymnum Gloria Patri, & Filio, & Spiritui sancto. addiderit Appendicem: Sicut erat in principierio nunc. persi, insaecula saeculorum,Amm. quod etiam tessatum habetur in Concilio Vasensi, ut resert Baronius in annum 3as. ubi Spondanus num. Φ6, & seq. Quare autem Hymnus Glorificationis remittatur a Dominica Passionis . &sequenti hebdomada luctus Dicimus, quia ex tunc mandatum dederant Pontifices , di Pharisaei, ut si quis cognouerit ubi sit Iesus , indicet, ut apprehendant eum: dc quia iam non palam ipse ambulabat apud Iudaeos; nos quoque cum illo quodammodo secedimus, dum vocem laetitiae. & laudis aliquantulum supprimimus. Nam de Responsorijs Gloria Patri subtrahimus, ct ad
229쪽
Missas quoque cum Introitu non dicitur. Ruper Abb.de divin.omic.lib. s.c.2. A Consequens est etiam ut hic de Trisagion ab Angelis etiam decantato aliqua breuiter dicamus. Etenim anno 446. cum ingeti terrae motu per loca varia imminente, plurimae Vrbes,&Muri Constantinopoli coritissent; ac fames, &aeris pestifer odor multa millia hominum , iumentorumque deleuisset: Accidit mirandum illud Constantinopoli, ut cum Theodosius Imp. una cum Proculo Di iscopo, uniuersoque Populo, prae metu ruinarum aedificiorum, extra urbem in oco, qui dicebatur Campus, habitarent, ac die quadam motu eo vehementius grassante, cuncti simul ex intimo corde cum multis gemitibus misericordiam diuinam implorarent; superna repente vi puer spectantibus omnibus de media turba in sublime extra visum hominum raptus, rursusque priore per aerem via in eundem locum dimissus: Patriarchae, Imperatori, uniuersaeque multitudini litani js, & supplicationibus, operam dantibus, retulerit dictus Puer ab Angelisse diuinum Trisagion. in hunc modum decantatum audiuisse, Sanctus Deus: sanctus Fortis: sanctus, ct immortalis: miserere nobis. & ut ipsi eodem modo concunerent, monueriti moxque ipse animam efflauerit. Ubi vero populus iubento BProclo Trisagion ad eum modum decantare coepit, terrae motus omnino quieuerit. Quam quidem rem adeo ingentem; non solum Nicephorus lib. I . cap. 6.
ex antiquissimis auctoribus exaete descripsit qui & addit Theodosium Imperat. una cum sorore Pulcheria Augusta edita constitutione decreuisse, ut per totum orbem hymnus iste diuinus concineretuo sed &consecratam Graeci habent i tabulis Ecclesiasticis die 24. Septembris, confirmantque hoc idem plurimi Episscopi, atque ipse Felix Papa Tertius epistolis suis aduer. Petrum Fullonem Episcopum Antiochenum, eundem lirmnum additione impia aut cruci ui es pro nobis 2 corrumpentem, ut intom. 3. Conciliorum in Felice Tertio; idquet, ipsum egregie explicauit Damasc. in Comment. de Trisagion. & in lib. de fide. orthodoxa cap. Io. ut etiam comprobatur in Concilio Calcedonen. quando damnatus est Dioscorus. Magna porro diuina prouidentia tunc fa mim videtur, ut cum Euthyches in secreto cubiculo . & penetralibus Monasteri j aduersus Diuinitatem pugnaturus arma fabricaret, quam sicuti Humanitatem passam esse C dixit; aduersus ipsum Deus praepararit canticum, quo Diuinitatis Immortalitas, ubique gentium caneretur, &per ipsu osses Numinis conciliatio imploraretur: sic enim plane diuinae prouidentiae est, prius parare arma, quam instet Praelium ,
medicamenta conficere antequam venenum irrepat in praecordia, dcante Ven turam samem horrea frumento replere; ut resertoe his Baronius in ann. 6. Vbi Spondanus. num. a.dc 3. Quare autem Graece apud Latinos in Parasceve Tris a-gion cantetur, Vide eundem Baronium in annum 49 a. Vbi Spond. num. 3.
Est quoque Cantus Alleluia, quae dictio Hebraica in latinum versa, sonat Laudate Dominum: dc est de decem nominibus Dei, quae apud Hebraeos habentur. Est Alleluia cantus letitiae, quem Ecclesia in festiuitate Paschatis, ac Dominicis diebus frequentat, ad signi hcandum gaudium nostrum, quod ex Reserrectione, Domini concipimus: & significat actionem nostram futuram non esse , nisii laudare Deum, ut in psalm. 83. Beati, qui habitant in domo tua Domine: in saecula saeculorum laudabunt te. &recte ex Concilio Toletano definitur, quod in diebus Quadragesimae &moeroris non canatur Alleluia: ut refert Brunus de Ceremo- D
Aduertendum ex his,solitam in prisca Ecclesia suisse Muscam dummodo non delectationem tantum, sed & amorem excitaret in Deum; ut propterea sacros hymnos, di laudes Dei canere non esset usus; quando ab Infidelibus & male soriatis hominibus tunc non habebantur inhonore:vnde Regius Propheta ex pe sona Iudaici Populi in Babylonica obsidione psalm. I 36. inquit . auomodo co tabimus canticum Domini in terra aliena 3 Quod faciunt similiter hi, qui sacros hymnos, psalmos ita decantant, ut carnalem aurium voluptatem solum, aut praecipue quaerant; quique audientium carnales aures delectare varijs vocum inferionibus satagunt: cantica enim sacra instituta sunt ad mentem erigendam
230쪽
DE VETER. SACR. CHRIST. RITIB. ros
A in Deum ;&spiritum potius, quam corpus recreandum: Contra autem 'onnulli sunt , qui canticum Babyloniae in domum Dei, & sanctam Sion inducunt; illi videlicet, qui verba sacra modulis prophanis ita ve stiunt; ut qui audiunt, non
tam verba confiderent,quam prophanam modulationem attendant refert Card.
Bel arminius in explicat. dicti psalmi I 36. verss. Hine est quod irascitur S. Hieron. in epist. ad sphes ubina locum expen- Missi dens Adolescentibus quibusdam, qui ut suaviorem ederent sonum, dulci medi camine fauces emolliebant, his verbis: Audiant haec adolesentuli, audiaut hia uiptis psallandi in Ecclesia in tum est Deo non vocesed corde canendum; nec in tragoedorum morem Guttur fauces dulci medicamine colliniendos, ut in Ecclesia theatratos moduli audiantur cantica; sed is timore , ct opere, tu scientia scriptararum o c. re paulo post. Siccantetferuus Christi; ut non .vox canentis , sed verba pliceant, quae leguntur; ut spiritus malus, qui erat in Saule, ei latur ab his, qtii similiter ab eopo dentur, ct non introducatur in eos, qui de domo Dei scenam fecere Populortim. IIaec ille. Si adolescentulos, qui dulci medicamine Luces collinire solebant. B non tulit vir sanctissimus: Ferretne illos, qui ut hominum aures Permulceant, vocesque suas carius locent, diuino humanoque iure neglecto, sese exsecari patiuntur Z ut prohibent Can. aa. Apostol. &L I. C. de Eunuch. des. 3. & 6. D. ad legem Cornel. de Sicarijs: serretne illos, qui adeo Spiritum malum canendo non abigunt, ut eum de industria suis auditoribus insinuare videantur ΘQuorsum enim modulationes illae in lupanari natae, ac non iam timide in sacras aedes irrepentes, sed procaciter irrumpentes , di bacchantium in morem lasciuientes ten dunt : nisi, ut qui audiant lymphati efficiantur λHuiusmodi corruptelas utique non ferret grauissimus censorHieronymus; sed cum ipse, tum quiuis alius,cui esset coriexclamaret Christiana: Reipublicae multum interesse sunditus eas extolli , priscamque canendi formam reduci; etenim inquit Cicero lib. a. de legibus: Assentior enim Platoni, nihil tam facile is animos
teneros, atriis molles insuere, quam varios canendi sonos, quorum dici vixpotes i. quanta sit vis in utranquepartem; nam ct incitat languentes, ct langu facit excit C tos, O tum remittit animos, tum contrahit. Ac testatur idem Cicero multarum Ciuitatum mores in mollitiem lapsos, esse immutatos cum cantibus,& hac dulcedine corruptelaque deprauatos, liis verbis: Si Ciuitatum hoc multarum in Graecia interfuit, avtiquum vocum seruare modum, quarum mores lapsi ad mollitiem, sunt pariter immutati cum cantibus . Quidni hoc ipsum intersit Christianarum Ciuitatum Siquidem primis temporibus omnino ab Ecclesiae modulatione proscripta erat etiam cithara , ut ex August. in psalm. 3 a. concord. I.&refert Card.
Faxit Deus ut musica theatrali, mollibusque & effeminatis cantoribus, qui ut ait Gregor. Magia. lib. . Registr. epist. . Deum moribussimulant, cum populum vocibus delectant. a sacro ministerio expulsis; de bene illa morata musica instauranda talis tandem aliquando sanciatur lex. qualem a Ioanne XX. Pont. Max. sancitam fuisse scimus , ut in Extrauag. dicta sanctorum Patrum : de vita & honestat. Clericorum. Faxit Deus ut graues ,&viriles illi moduli, a quibus olim
sanctus Augus . in Ecclesia Mediolanensi ad fletum se adductum narrat lib. 9.Con- D se si . cap. 6. veluti postliminio in patriam suam redeant. Otantum ui aiebat sanctus ille vir) in f is ct canticis tuis suauis sonantis Ecde a tuae vocibus commotus acriter res illae influebant auribus meis, O eliquabatur veritas tua in cor meum , ex ea aestuabat assectus pietatis, ct corruebant lac mae , O beia mihi erat eum eis. Vtinam Deus Catholicis Principibus talem mentem instillet; ita enim, non Ecclesiae tantum dedecori, non morum tantum corruptelae; sed legum etiam
Imperiique mutationi, quam prosecto si Platoni lib-. Politicorum credimus
noui, mollesque cantus inducere solent, obuiam ibitur; ut e contra diuersorum sonorum rationabilis, & moderatus concentus concordi varietate conafactus,
benὸ ordinatae Ciuitatis significat unitatem, inquit Amalarius de Ecclesiast. OLM. lib. 3 cap 3. Et haec de Cantu, & Musica.