장음표시 사용
361쪽
5 earnat. Verbi ubi sic inquit. Iam insperitienti Hirarum. mulierum . puerorumque is tenera aerate resta conteudentiam, prosilientiumque in mortem, idque ob Christi Reluiouem' quis ita LI sidus3 quis ita sa credendo alienust quis ita animo obcaecatur
ut nonserim cogitet Chrisum haud dubie, cui illi se ises praebent homines : singulis
victoriam contra morte Pppeditare, Mamque Suiditare in unoquoque eorum, qui tu ipsum credunt, ac tesseram vexillumque uris circumfretinit Quod quam apto Crucis vexillo conueniat, pie explicauit Damasc. de Fide orthod. lib . . c. I a.
cum ait. Hoc nobissigrarum datum e u perfrontem, per ipsum enim Fideles ab Instarilibus litamus, disernimur. . Praesertur quoque Crux summo Pont. dc quibus eum sequuntur; cum sit ill praesentaneum refugium ad arcenda, effugandaque pericula , quae animarum quieti, &saluti pernitiosissime adurrsantur. Martialis in epist. ad Bur legalenses c. 8. inquit. Crux Domini armatura vestra inuicta contra Satanam, galea cu-Hodiens caput, lorica protegens pectus, estpeus tela maligni repellens , gladius iniquitatem. ct angelicas insidias peruersa potestatis sibi propinquare nullo modo fluens. Hoc fu guo caelestis tactaria data eL nobis, ct per Crtice Baptima De anctificatum est. Item Origen. lib. 6. in capit. 6. ad R omanos inquit. Tanta est vis Crassis Christ , ut si ante oculos ponatur, O in mente fideliter retineatur, ita ut in ipsam mortem ChriIli intentus oculus mentis inspiciat: nulla concupiscentia, nulla libido, nullas furor, nasi serare ossit inuidia. sed conlisub ad eius praesentiam totus ilis peccati, o carnis fugatur exercitus. Pr dictis a adimus , quod quamuis varia suerit reperta Crucis constrii tio ad significandum inter Patriarchas & Arctii episcopos Eminentiae, dignitatisque discrimen. negamus tamen eandem suisse necessariam ad ostendendam supremae Pontificiat potestatis dillimilitudinem : non enim uno signo tantum praesulget huiusmodi Pontificis maiestas. auctoritas, dignitas; sed plurima sunt eaquυ propria insignia,quibus supereminenti:sma omnium Apostolica Sedes a quibuscunque alijs tam Patriarchalibus, quam Episcopalibus distinguitur. Huiusmodi sunt binae claues decussatae: sacra Tiara triplici Corona: varia indumenta ipsius
C summi Pontifici propria, siue domi ille se contineat, siue in publicum prodeat.
Quod si iter agat, prodeunt etiam pulcherrima vexilla Phalerati equis iei praetiosi.& alia,quae Pontificem solemni cum apparatu incedentem iuxta lacrorum Rituum leges antecedunt: dc inter caetera illud eo admirabilius est, quod vid licet Papae ab Urbe paulo longius proficiscenti, Sacrosanctae Eucharistiae S cramentum praesertur pridie ante ipsum Papam, ut solemnissima pompa religiosissimoque apparatu vidimus nostris diebus Clementem VIII. prosectum Fe riariam. Ita vero Romano Pont. haec propria, & peculiaria, ut nulli unquar
Antistiti similia indulta Quoniam de Sacrosancto Cliristi Corpore, quod Romanis Pontificibus longum iter facientibus praesertur, obiter attigimus : lubet oportii num perquire- is x
re: Quare hocViaticum praeseratur 3 Quod repraesentatum respondemus per Genii tArcam Foederis, quae Populum Israeliticum in terram promissionis proficisce-tem, anteibat, nec non ad idem, ipsamque arcae ante Populum gestationem satis congruere. Hinc Sacratissimum Eucharistia: Sacramentum Romano Pontifici, iter longum conficienti, satis concinne fauet. InEcclesiae nascentis primo dijs. inmientibus in Christianos persequutoriubus Laici etiam Fideles magno seruore panem consecratum in manibus quotidie inter communicandii sumentes quod non es et liberii, cum vellent ad Ecclesiam Couenire. ac synaxim celebrare permissum erat domu & alijs itineribus perse- .pe illud asportare, &in Nauigatione ad collum etiam deserre, ut de Beato Satyro inde a naufragio liberato, refert S. Ambr osius eiusdem frater, ut in illius su- nebri oratione re nos diximus supra in cap. I .&Is. Quod manifestum pie tatis & religionis argumentum praeseserebat: Et alijs omiisis exemplis, hoc idelegitur apua Surium a. Augusti in Vita S. Stephani Papae ,&Martyris; & in Martyrologio Romano I s. Augusti circa annum Domini et sς. his verbis . Roma
362쪽
ina Appia sncti asci' Accolui, quem Pa ani eum inuenissent ereporis Chrins
eramenta portantem, coeperunt di virere, quid gereret: at uti indignum iudicos Porcis prodere margaritas; tamdiu ab illis mactatus est fustibus, ct lapidibus. Graeexhalaret piritum p ct reuoluto eius corpore sacrum discu ores, nihilsacramni rumCbri ii in manibus, aut υsibus eius invenerunt. Qualis Ritus reddita paco Eceleliae sub Christianis , & Orthodoxis Impp. idem diuturnus aliquando pedimansit : ut ex Gregor. Naetian Z. in laudem Gorgoniae. Basilius ad Caesaream pi triciam de perceptione sacramentorum his Verbis . Tempore persequutionis re
quempiam absentesacerdote, aut mImHro, commuvione ua manusumere, minime
obsurdum esse, superuacaneum es ostendere, cum eius rei etiam longa consuetudo rebusi isdem sciat. Et hoc etiam refert Card. Baron. in notis ad Martyrologium xv. Augusti. Quamuis Eucharistiam pro viatico ante summum Pontificem, iter longum conficientem, gestandi ritus multis ab hinc saeculis, fuerit usu receptus: Hune tamen Ritum cum apparatu, &lolemni pompa ob carentiam Diariorum a ceis remoniarum Magis ris; non nisi ducentis abhinc circiter annis passim obseru tum inueni. Nihilominus hoc idem ab antecedentibus Pontificibus obseruatum credimus. Stephanus namque Tertius contra Aistulphum,qui totam sese Italiam bello vexabat, auxilium a Pipino Franciat Rege sumere cupiens, in Galliam prosectus est . Stephanus item Quintus in Gallias ad Ludovicum Imperatorem pro Campulana coniuratione vitanda sese contulit. Idem a Gregorio VII. Ecclesiasticae libertatis assertore. qui magnam Italiae partem in rebus turbulentissimis peragrauit. Idem ab Urbano Secundo, Paschali Secundo', Gelasio Secundo,
Alexandro Tertio suminis Pontificibus, qui pro Christiana Republica etiam ilia Gallias sese contulerunt: Hoc idem saetum esse dicas oportet. At vero ex his Pontificibus, de quibus aperte nobis non constat in longis itineribus sacrosanctum Eucharistiae Viaticum ante se praeserri secisse : Pius Romanus Pont. huius n9minis Secundus pro conuentu contra Turcas Mantuam
profectus,ipso Ciuitatem ingrediente, post apparatum & comitatum, qui sacrosanctim Eucharistiae Viati eum antecedebant, leguntur haec verba in Commentarijs eiusdem Pontifici, lib. Σ. circa sinem. His arcula iungebatur aurea equo albo venia o multis luminaritas circumdata , in qua condita fuit Euιcharistia ; id ι Hostia Saluatorissacrata, Osiriceum desuper umbraculum. &c. AleXλnder Sextus Uicouarum prosectus: Iulius Secundus Bononiam simili pompa ante se in itinere sacrosanctum Viaticum asportari curarunt,ut ex Diarius Paridis de Grastis Magistri Ceremoniarum : Quod etiam similiter constat factitatum in itinere Leonis X. Florentiam, & Bononiam: ut quoque Clemens Septimus ad Carolum Quintum Imperatorem coronandum Bononiam, cum solemni pompa sacrosancto Viatico asportato, proficiscitur:& Paulus Tertius Perusiam proficit cens, ut Ciuitatem a seditionibus liberaret, sacrosanctum Viaticum ante se solemniter asportandum curauit: Vt etiam nos Clementem Octauum Ferrariam
prosectum. & inde redeuntem simili pompa sacrosancto Viatico praecedente, ,
. . Quoniam de Ritibus erga personam Romani Pontificis agitur, congruum erit rerre. etiam referre de aliquibus,qui in solemni eiusdem Pontificis Missa peragunt unire primo videbimus. Quare summus Ponti sex' em sacram solemniter faciens,ad Αltate consecreti& ad solium communicetΘNon desunt in hoc comunicandi ritus, qui Diuinitatem scilicet ad Humanitatem adeuntem repraesentari dicant. Quae opinio reijcitur; cum in ipso Eucharistiae lacramento Diuinitas, & Humanitas Saluatoris nostri indissolubili extent unione : Eademque repraesentatio fieret dum Eucharistiae sacramentum alijs Communicantibus ad Altare datur, necnon ad proprias Aegrotorum aedes desertur. Secundo, Guillelmus Durandus lib. quarto, cap. s . Rationalis Divin. osse. inquit.
363쪽
inquit. Sicut summus Pontifex est Christi vicarius, & caput omnium, qui in E clesi degunt Militanti , ita Christum Ecclesie caput,persectius, ac sublimius repraesentans, ad sit blimi 'em locum communicare solet. Quae opinio aliquibus,
nec minus visa est omnino tuta.
Innocentius Papa Tertius lib. 6.myster. Missae cap.9. inquit Romanus Ponti- sex ideo non communicat ubi frangit; sed ad Altare frangit, & ad sedem communicat; quia Christus in Emam duobus Discipulis fregit. &in Hierusalem c ram decem Apostolis manducauit: in Emaus fregisse legitur, sed manducata non legitur: In Hierusalem non legitur si egisse, sed legitur manducasse. Quae opinio congruere nec minus videtur. quia in Hierusalem non Panem, sed Pilcem, &Fauum mellis Christum manducata legitur: &in sacrificio Altaris non Piscisaea Panis solum transubstan tiatus: nec minus desunt qui Christum in Emaus manducata velint. Gregor. Magn. in homil. a 3. in Lucam 24. inquit: Ecce Dominiu noneu cognitus, dum loqueretur. O dignatus ea cognosii , dum pascitur. Angelus Roccha Sacrarii Apostolici Praefectus in opusculo, Gesacra summi Pont. Communione, cap.2. Romanus Pont. ut ipse probabilius affirmat ad Altare consecrat, di frangit Hostiam ; & ad sedem communicat: Quoniam dum Missae sacrificium ultima illa in coena sine cruore institutum, atque illud alterum cruentum post coenam praestitum, repraesentare studet; ad altare quasi coenaculum illud, Hostiam consecrat. & ad solium quasi ad Crucem ascendens . quod Seraphicus Bonaventura in Expositi psalm. a I. dum in communicando Ritum a solo Papa oblematum, contemplatur: eum ad ipsus Christi Passionem coram
omnibus in sacratissima Crucis Ara consumma tum . aperte resert in haec verba.
Christus in communi. O omnibus videntibus passus eII: Vnde Papa quando sumit comput Cisisti in Mi se solemni. sumit omnibus videntibus: nam sedens in cathedra conuertit se ad Populum. Cuius opinio satis amplectenda,quoniam consummatio Hostiae in sanctissima Communione assimilatur etiam Christi Crucifixi, ubi ipsi dixit, Consummatum est: ct postea tradidit spiritum. Praeterea per Augustissimum Altaris sacrificium non solum Christi Saluatoris nostri Cinna cum Apostolis postremo celebrata sed sacratissima item ipsius Pasia' sio in Ara Crucis consummata recolitur, ac repraesen latur, ut ait S. Thomas In
sequentia Milla: Corporis Domini, dum ait. αuod in orna Chrsus gesu aciendum hoc expresis Insui memoriam: Hoc est in Dominicae Passionis memoriam . Hinc Lyranus illum Lucae locum explicans, Hoc facite in mei commemorationem. dicit: Euchariatiae commemoratio est quaedam Dominicae Passionis, ct mortis rememoratio. Idem sentit Alculnus de Diu. ossi c. Amalarius in Praefat. de Divin.Ul-fic. Micrologus de Ecclesiast. Obseruat. & alij. Minimo S. Paulus primo Corintlaaa. auotiescunque enim manducabitis Panem hunc-Calicem bibetis, mortem Domini annuntiabitis, donec veniat. Et propter hoc ait Lyranus in cap. aa. Lucae. Consecratur corpusseparatim a sanguine: quia in Pasiones uisiuit heparatus
Hine ictum ut Romanus Ponti Christi in terris Vicarius dum Missae sacriὐcium in illa ultima Coena sine cruore institutum , atque illud alterum cruentum post Coenam praestitum repnaesentare studet; ad Altare quasi ad Ccenaculum γ Hostiam consecrat; & ad solium quasi d Crucem ascendens Hostiae conlecratae medietatem manducat, unaq. Mis, celebratione utrumque sacrilicium magno cum mysterio complectitur, & expressius insinuat: quoniam Christi Pal-sioni, nomen Coenae apte, congruenterque dari solet, ut Sancto Bonaventurae
placet in dicto psalm .a I. his verbis. Namsi cut Oaena in Hespere, veli ne diei sumitur; ita in Vespere, in He scilicet Mundi, vel in ultima Mundi aetatemfus Ηι Quod autem inquit D. Bonaventura in praedicto psalm.ai. Sedens in Cathedra, ad Populumse conuertit: Dicitur namque suminus Pontifex sedere, dum communicat; vel quia ipse antiquitus in communicando sedebat, vel quasi sedentis instar communicabat, sicuti praesens in tempus fieri solet. Summus namque Io
364쪽
tifex ad solium stans , non sedens. ad maiorem venerationem repraesentandam, ipsi tamen solio,.Populo uniuerso spectante, innixus, &incuruus, quasi sedens communicat, Christum Dominum Cruci aExum, in eaque quodam modo recli
Cu se aut te Dignum sane est modo perscrutari: Quare Romanus Pontifex ad Sedem eom. municans sacratissimae Hostiae sinistro e latere sibi allatae partem; pretiosissiminis ν vero Sanguinis e latere dextero, tibi porrecti quoque partem sumere soleat. Id quod non absque mysterio eli et reor; &forsan hunc ritum reserendum ad Euan gelicam historiam, quae sanguinem, cic aquam e Christi latere fluxis narrat. Quod autem Latus non sinit irum, sed dexterum fuisset, non solus vetustissimus pingendi, em nundique sacrum Christi corpus Cruci amxum usus docet, vorum etiam scriptores, qui de hoc Euangeli j loco mentionem secerunt, illud ipsum conflanter assirmarunt. Samstus Bernard. in Cantic. dum de Sacrosan to Latere dextro aperto, inquit, Dextrum mihi latus odi permisit, ut a dextera in
Sicut itaque Diaconus Romano Pontifice solemniter celebrante, ad hanc rem insinuandam, Calicem in altari ad dextrum oblatae Hostiae latus praeparare antiquitus solebat; Ita summus Pontifex ad sanguinem a Latere Christi dextro effluxum repraesentandum, sanguinem cum calamo e latere solii dextero sibi por- re tum sumit. Hostiam vero e sinistro eiusdem solii latere sibi allatam percipit. vi mylle riuin sanguinis e dextro Christi latere emanati significantius, & expressisus repraesentet. Si enim Sanguis & Ho stia eadem e latere sibi porrigerentur; mysterium ei tusi sanguinis non ita significanter exprimeretur . Occurrit modo altera quaestio. Quare consecratae Hostae. & Vini consecrati: hoc est Christi languinis pars a summo Pontifice, altera vero eorundem pars inter Cardinalem Diaconum, &Subdiaconum Apostolicum dispertita, ab ij idem sum nturZ Cuius Ritus expositio ab Euangelica Pendet Historia. Christus enim postquam panem consecrauit, instituto Eucharistiae sacramento, eundem statim Panem consecratum & transubstantiatuna fregit. suisque dedit Discipulis ; ut Matthaeus, Marcus, dc Lucas tellantur: Ad quam Panis fractionem indicandam, eundemque Panem iam fractum Discipulis datum repraesentandum, maior sacra tissimae Hosti .e medietas a summo Pontilice sumitur: altera medietas in duas diuisa partes a Cardinali Diacono, dca Subdiacono Apostolico item sumitur: particula illa minima non sine mysterio in calicem iam dentissa. Plurimae adducuntur rationes ab his, qui de Missae expositione scripserunt, sui etiam nos diximus supra incapac. Uinum item a Christo Domino in coenaculo consecratum, &in ipsius Christi sanguinem iam transubstantiatu in inter discipulos dictvibutum suis.le Constat, ut ex Matthaeo a 6. Marc. I . Luc. a 2. tu propterea vini consecrati
pars a summo Pontifice sumitur. eiusdemque residuum inter Diaconum Cardina lem, &Subdiaconum Apostolicum distributum ab iisdeui suini solet. a Praeterea hoc ritu Romanus Pontifex sub utraque specie communionem inacoenaculo illo a Saluatore nostro insti tutam non solum exprimit & repraesentat. sed etiam veterem illam sub utraque specie communicandi retinet consuetudinem , quae diu in Eccletia viguit. & nos diximus supra difluse cap. I9. Ad praefatum Ritum antiquitus repraesentandum Amalarius lib. i. de ossici. Ac. i. ' Eccles cap. Ia. Innocen. de Mysten Missae lib. . cap. as. & alij testantur quod ---. Cardinales Presbyteri summum Pontificem solemniter celebrantem, circumst bant, cum eo pariter celebrantes: Postremo autem, sacrificio iam peracto, Communionem e manu ipsius Pontilicis suscipiebant, ad Apostolos repraesentandos, qui cum Christo Domino discumbetes sacratissimam e manu ipsius Eucharistiam sumpserunt. Quamuis autem A postoli, Christo Panem & Vinum consecrante, . non concelebrauerint; hunc tamen sacrifici j Ritum ab eo didicerunti& hanc ob causam Presbrteri olim Cardinales, ut inquit Innoc. lib. 4. Myst. Misiae cap. 2ς. summo Ponesolemniter celebranti concelebrabant. Ad quam item rem demo strandam Presbyteratus ordinem suscepturi , Episcopo ordinanti, & celebranti
365쪽
ti adhuc concelebrant: quia sicut Apostoli Christo coenanti, ait S. Thom. 3 parti quaest. 82. art. a. concinnaverunt: ita noui ordinandi Episcopo ordinanti concelebrant . Ad hanc fortasse rem antiquitus obseruatam repraelen tandam, nunc etiam Cardinales Episcopi cum Pluuialibus, Card. Presbyteri Romano Pontis em ter celebrante cum Casulis, vel Planetis Papam circumstare solent. Haec deinde conluetudo de celebrantibus cum Papa ad periculum in consecra i ione deuitandum omnino exoleuit, ut scribit Dura n. lib sen ten t. di st. I 3. quaest. 3. Scholastici enim Doctores non parum olim altercati suerunt: Num scilicet plures Sacerdotes unam de eandem Hostiam conlecrare queant. Postea vero sancta Mater Ecclesia affirmativam partem sequuta ritum m celebrantium, Episcopo Sacerdotalem Ordinem conserente , approbauit, & omnibus in locis recepit, nullum hac in re dubitandi locum relinquens. Hunc tamen ritum summo Pontifice Missam solemniter celebrante, quamuis in praesentia dimissum; tamen Hostiam plures in partes diuisam , Diaconumque Cardinalem, S Subdi conum Apostolicum cum summo Pontifice sub utraque specie communicantes B & ab Apostolis cum Christo discumbentibus, dc cum eo ipso communicantibus, originem trahentes, actionem Christi hac in re perbelle repraesentat. Lavare vero Calamum . quem alij Fistulam, alij Cannam appellant, a summo Pont. cum Diacono Card. & Subdiacono Apostolico, rem diuinam solemniteriaciente,in Christi sanguine hauriendo ε Calice, adhibeatur3 Hunc Calami usum in Ordine Romano de Officio Mi Te videmus obseruatum,qui supra annos 8oo. editus suit. Fit quoque de ipso mentio thrib. de Thesauris Ecclesiae Moguntinae supra oo. annos conscriptus: ubi inter Cruces, Calices Sc alia argentea donaria Fistulae quoque recensentur in hunc hauriendi Sacrosancti sanguinis usum institutae. Similiter Lindanus in sua Panopita Euangelica lib. . cap. ς6. post medium inquit. auia suruinis egusio propter in litoris Populi rusticitatem merito tiamebatur; Calicibus Canna esserrum nata, alfabreque inserta. Vnde Christi sanguia . nem licet sugere , non bibere. Tales duos Calices υidimus Boiret uuaria Frisiorum. Habet Monaserium Thabor, o Bergum poculum simile, sed argentea Fistula vete' C rem in ritum factam quo post Communionem hodie utuntur. Similiter in lib. Signorum apud Bene Sittiones fit mentio de huiusmodi si ibi l is, easque etiam hodie, reperiri in Monte Cassino. ijsque olim Abbatem uti solitum ad hauriendum sanguinem: Praeterea in Vetustioribus Carthusianorum statutis a Guigone Sancti Bernardi Coaetaneo capit. 4o. haec verba leguntur. Ornamenta avrea vel argentea praeter Calicem ct Calamum,quo sanguis Domini sumitur,in Ecclesia no habemus. Denique alijs testibus praetermissis, Nicephorus Calistus lib. I . histor. Ecclesiast. cap. 26. referens de Papa Uigilio declinante iram Imp. Iustiniani, inquit. Vigiliussibi metuens ad Sergii Martiris Aram confugit sacris Fistulis impi
citus, non prius extractus cest, quam eas euertit.
N on solum propter Sacerdotes, verum & Laicos . ad euitandum periculum effundendi sanguinem, inuentam Fistulam in viii frequenti antiquitus dicendum est, teste Lindano dicto cap. ς6. Nam in primitiua Ecclesia Laicis etiam non consecrantibus sub utraque specie communicabaturo: ut nos aliau diximus capit. I9. D Innocentius Tertius lib. 3. de Myster. Missae, quamuis in ijs, quae in Communione summi Pontificis rem sacram solemniter facientis obseruantur, profunda latere Sacramenta arbitretur: verum sublicentum censuit, quoniam aliquorum communionis huiusce rituum causam non allegoricam, sed historicam supponit. Possumus nos tamen asserere, ut iste Calami, seu Cannae vitis pro acetos potione Christo Domino sitienti oc Cruci affixo subministranda, ut ex B. Ma co cap. II. his verbis. Currens autem unus O impleas Spongiam aceto, circumponens ue Calamo, potum dabat ei. Et satis clarum, per Calicem etiam Passione m& Martyrium denotari; ut ex Matth. ao. ad filios Zebedaei. Potiatis bibere Cal
rem quem ega bibiturus sum de alibi, Pater transeat is me Calix isti. Sancta itaque, Mater Ecclesia, ut in sacro Missae sacrificio, in quo memoria Passionis Christi
366쪽
reeolitur, amaritudinem Dominicae Passionis repraesentaret, instituit ut Ro- Amanus Pont .in hauriendo E Calice sanguine,natur Calamo,per que ipsi Christo Acetum potandum suerat datum in Cruce: sed quoniam membra suum Caput sequi debent, acerbissimam Christi Passionem per imitationem, vel saltem per affectum , aut promptam voluntatem, sua in membra derivare necesse est; ut ex praedictis Christi verbis ad Discipulos, Potestis bibere Calicem, quem ego hi biturussium ρ dicunt ei: possumus. ait illis: Calicem quirim meum bibetis, M. Id circo nos videmus, ut non solum Romanus Ponti sed & Diaeonus Caes.&Sub diaconus Apostolicus in ea sanguinis Potione stimenda, eodem viantur Calamo ad ipsam Palsionis communicationem insinuandam.
Inter Apostolicos Ritus n5 reticεdum quomodo in Dominica Laetare in Quadragesima.summus Ponti sex Florem,seu Rosam auream fidelibus Populis repraesentet: quoniam inter continuas Quadragesimae asperitates laudia etiam interponuntur; & hodiernum officium plenum est laetitia, & exultatione resertum. Laetare Ierusalem, inquit Isaias cap. 66. O conuentum facite omnes, qui diligitis eam: gaudete cum laetitia, qui in tristitia fuistis: Ostiamini ab uberibus consolati nisu Ira. Vnde tria quoque designantur in tribus proprietatibus huius Fl ris , quem visibiliter repraesentamus: Claritas in colore, Iucunditasin odore, , Satietas in sapore: Ros, quippe prae caeteris Floribus colore delectat, odore, recreat, sapore confortat. Delectat visu: Recreatoli actu: Confortat gustu. Et ut de carnalibus ad spiritualia transeamus: Flos iste florem illum significat, qui de se dicit in Canticis . Ego Flos campi, O Lilium contiallium: quia delectat; dc ideo Speciosius forma pra Alys hominum . Recreat oliactu, recreat odore, , auia meliora sunt ubera tua vino, fravantia unguentis optimis. Et adolescentulaeia currunt in odorem unguentorum tuorum. Confortat in gustu, quia panis, quem ipse dat, Caroes pro mundi vita: omne delectamentum habens, & omnis saporis
Triplex in hoc Flore materia, Aurum, Muscus, Balsamum; quia triplex tria Christo substantia, Deita' Corpus, & Anima. Baiulus huius storis est Romanus Pont. Vicarius Christi, successor Petri sicut plenitudo sensuum abundat in ca- pile,in caeteris mebris pars est aliqua plenitudinis, ita caeteri vocati sunt in parte solicitudinum, solus autem Petrus in plenitudine potestatis; ut ostendatur illius esse Vicarius, qui de se dicit: Dara symihi omnis potestas in Cato O in terra. Hunc Florem Romanus Pont. repraesentat solum in hac Dominica Laetar , quae septima est ab illa, quae Septuagesima nuncupatur. Quia Christus in septima tantum aetate videbitur ab illis, qui beata requie consolantur. In sexta namq. cernitur Christus per fidem. in septima cernitur per speciem. Non videbit me.
inquit. Homo, O viuet: quia Deum nemo vidit unquam; subintelligendum in haemortali vita: nam videtur in vita beata, non perspeculum in aenigmate, sed facie ad faciem scuti est; propter quod dicit Apostolus: Manis abo eis me ipsum. Ita Innocent. Papa III. serm. I. in Dominica Laetare. Esi . . Praeter aurea Rosam,quam Romanus Poti sex in Dominica laetare benedicit: mos etiam a priscis temporibus, ut idem in sacra Natiuitatis Dominicae nocte. Ensem benedicat,& varijs Principibus idem Pontifex dono illum transmittat,ut inter caeteros refert Pius II. in suis Commenta ijslib ς. se illum misisse Philippo Duci Burgundionum, quem attulit Roxetanus Pontificis aulicus,Graecis & Latinis litteris eruditus. Ac etiam idem Pius refert lib. . eorundem Commentarioia rum dono transmisisse Ludovico Franciae Regi similem ensem vagina inclusum ornata gemmis, dc auro: his versi bus inscriptum. erat in Turcas tua me Ludovice furentes. Dextera: Graiorum 1anguinis ultor ero. cirruet Imperium Maumectis. inclisa rursus , Gallorum virtus, te petet Aba Duce. Quare
367쪽
Quare autem trafinitiatur ad Principes En sis iste in nocte Dominicae Nati uiutatis benedictus 3 Id inductum suadeo, ut dum Christus Dei Vnigenitus nascitur in terris ad expugnadu in Tartarum; accingant se eodem tempore Principes terrae ad debellandos hostes Christi viventes,& hoc virtute etiam Ponti stelae potestatis, cuius symbolum est ille gladius. Iuliat etiam hic aliquid referre de Titulis honorum delatis si immo Pontifici: inter quos communior, & antiquior est ille , quo nominatur P A P A . ut resert Sanctus Ignatius Martyr epist. ad Marcianum Cassoboliten. Biblioth. Patrum tom. i. Herus es sermo, quem audiui Romae de te apud Beatum Papam Anata tum, cui successit beatusne dignus Clemens, Petri, O Pauli auditor: quod verbum Graece, &Syriace idem est, quod magnus Pater; & antiquitus hae duae litterae P.P. non aliud denotabant, quam quod Pontifex Romanus esset Pater Patrum, a quo caeterae Ecclesiae dianitate pendent. Aduertendum in hoc, quod Titulus Pater Patrum tribui consueuit Romano Pontifici, ut totius Ecclesiae Catholicae Episcopo : quamuis huiusmodi dignitatis nomen competeret primis temporibus omnibus venerandis Clericis: postea tamen illud nomen coepit esse peculiar Episcoporuin, ut ijdem Papa dicerentur: sicut innumera sunt exempla apud Angustinum, & alios Patres, & nouissime apud Eulo una Cordubensem, qui vixit ann. 8so. & usque illud tempus commune suit illud nomen omnibus Episcopis.
Sed cum suturis temporibus obtinuisset communis usus,ut papae nomen tantummodo Romano Pontifici tribueretur;cum Schismatici illud in odium Romani Pont. sibi vendicarent, Gregor. Septimus Papa anno io73. habuit Romae Sr- nodum aduersus Schismaticos; ubi statuit inter alia plura. ut Papae nomen unicuesset in uniuerso orbe . nec liceret alicui se ipsum vel alios appellare nomine Papae praeter Romanum Pontificem. Ita late Raronius ad Martyrolog. Rom. Io. Ianuari j.
Dicitur Papa SA N CT V S, propter sanctitatem, quae in eo debet est .
tum propter virtutem, tum propter eminentiam Sedis a Christo in Ititutae ,&in qua Petrus sedit: alias male reprehenderetur Sacer textus, ubi nominantur sancti Presbyteri, sancta sacra olea, sicut & vasa Sanctuari j. templa, ac similia: acetiam male reprehenderentur Concilia Oecumenica, quae sic de Papa loquuntur, ut initio Concili j Calcedonensis tom a. Conciliorum: Domino, ct Beatissi. mo, o Deo amabili Patri Leoni , o c. Nominantur quoque B E ATL, ut ab antiquis, &sanctis Patribus. Hieron. epist. s r. ad Damasum tom. I. Ego nullum primum nisi rar tam sequens, Beatia tudini tuae, id es Cathedra Petri communisve consocior ; super illum petram adicatam Ecclesiam scis. Et vere Beatum Papam nominamus, qui cum sit Ecclesiae Catholicae, Apostolicae, & Romanae caput visibile; eidem inuisibiliter assistit verum. essentiaici, naturale, dc supranaturale caput Iesus Christus. Filius Dei, Rex Angelorun .& sominum, in regimine dictae Ecclesiae, cui praeti det ipse Papa.
Praeterea ut videas, quanto etiam honore priscis temporibus consueuerant Sanctissimi Antistites Romanorum Pontificum maiestatem venerari r Hommisisse Papae Andreas Episcopus in Epyro in epist. inscriptione sic inquit Angeli cis meritis coaequan o Patri Patrum Papa Hormis . & infra. Commendans me humillime υ filiis vel iris pessimis. reseri Card. Baron. ad ann. ς I9. ubi Spon
Et ab Episcopis Cypri in Concilio Synodali, ubi de Monothelitarum Haeresi
ab ipsis damnata, in epist. ad Theodorum Romanum Ponti quem Patrem Patrum, & uniuersalem Papam nominant, ex eodem Baron. sub ann. 6 3. ubi Spon.
Ac etiam quatuor Primates Aphricani in Synodo congregati ad eundem . Theodorum Papam, quem nominant Patrem Patrum O summum omnium Pras lum Pontificem . Baron. sub anno M. 6. ubi Spond. num. I.
368쪽
A Primule Sedis Antistite uniuersalis Ecclesia, Hante soprasmam ripetram. ex
Baron. sub ann. 63r ubi Spond. num I i.
Et ex duabus epistolis Theodori Orientalis Episcopi ad Papam Leonem Ter tium , quibus eum nominat: Sancti simumsummum Patrem Patrum, aequalem Anselis, Beatissimum ct Apostolicum Papam. de instar. Archipatrior Ecclesiae. quaesub Ca-lii ZR. & infra: Diuinis imum omnium capitum caput: ex Baron. ad ann. 8o9. ubi
Rursus ex eodem Baronio as annum 82s ubi Spondan. num. 3. reseruntur epistola: Ludovici Imperatoris ad Eugenium Papam Secundum, quem nominat niversalem Papam. Elpraeter alia innumera,ex Legatione Orientalium Antistitum ad Paschale P pam , in qua nominatur Princeps Sacerdotum, Primus uniuer alis, Apremum tamen . υοιLlicum caput a Deo praepassuum. Panior ovium Chrisi, Ianitor Regni ca- Aram. Petra fidei, supra quam fodata est Catholica Ecclesia. ex Baron. anno 8i .
Quamquam excelsi & sublimes suerint Tituli, quos erga Romanos Ponti L 3ces detulit Antiquitas omni tempore: lubet hic etiam referre Titulum venerandum , quem etiam a priscis temporibus sibi ascribunt in suis Diplomatibus realijs monumentis Romani Pontifices; utpote Seruus seruorum Dei: Indicantes ex hoc, ut quamuis ijdem in terris supra caeteros eminentiores memores snt tamen eorum pristinat conditionis, & humillimae originis. Nec praeterundum referre in proposito priscum illum ritum consuetum tria electione Romani Pontificis , de quo nos diximus supra in cap. 79. quod ipse Pontifex statim electus apponeretur in quadam Sede Hercorata nuncupata; dum interim schola Cantorum caneret versiculum psalm. II a. sistans depuluere egenum. de Hercore retens pauperem, visedeat cum principibus, ct filium gloriae toneat . Et cum origo humilis ipsius electi denotaretur etiam ex hoc praefato ritu, qui temporis successu in desuetudinem abit; siit in eiusdem locum sorsan alter n on penitus dissimilis subrogatus; ut per tres vices Magister Ceremoniarum ante ipsius Pontificis Coronationem manipulum stuppae accendens, ad eun- Cdem Pontificem electum respiciens, dicat: Beatissime Pater, c transit gloria
De Cardinalibus S. R. E. p. LXXXII.
DVm de praerogatiuis summi Pontificis, seli Papae agitur; etiam aliquid breuiter de Cardinalibus recensendum, qui sunt de corpore eiusdem, cap. siquis 6.quaest. S. c. cinia. De prima Cardinalium Origine supponendum, quod D. Pet 4 Apostolorum Princeps. ex Antiochia Romam prosectus ad extruendam ibi crisiam; virorum habilium numero electo, quibus manus impositi: creauit ex iis Presbyteros aliquos, qui vacarent Sacramentorum admistrationi: alios Diaconos qui curam haberent Pauperum. Viduarum,orphanorum, & ut adsisterent Presbyteris tempore sacrificiorum. Tales fuerunt apud Petrum, Linus, Cletus, Clemens, Anactetus, Marcus Euangelista & alij, qui Pontificatus munia, coadiutores. diu Consiliarij in regerenda, & administranda suere. Qui licet nomen Cardinalium tunc insuetum non habuerint; munus tamen, & ossicium, quod nunc Cardinales exercent, procul dubio praestiterunt. Principio igitur Ecclesiae pusillus erat praedictorum numerus : Nam & tunc non multo post Neronis Imperium, sicut septem Curatores, aut Capita erant
Regionum urbis. Cluilia tractantia; ita totidem ijsdem Regionibus Curatores anti ituti septem primores Diaconi, qui Religionem sacram proni merent ;& vi
369쪽
DE VETER. SACR. CHRIST. RITIB. 339
A ta, si opus esset,expolita pietatem tuerentur. Quod ex decretis Symmachi, Hommis dae. Gelalij, ac Gregorij Magni Pontificum Maximorum elucescit. Floruit autem Symmachus anno Domini 4 q. in cuius decretis Diaconi Regionarij ita subscribunt. Cyprianus Diaconus S. R. E. Regiogis septimae his subscripsi, ct co- seu quodalibus constitutis, atque me profiteor in hae manere sententia. 6c rursus . Anastasius Diaconus Regionis prima subscripsi. Citonatus Diaconus Regionis quinta subscripsi. Ioannes Diaconus Regionis secunda subsicripsi . Tertullus Regionis quarta subscripsi. Sed ante Symmachum Sanctus Siluester Primus in Concilio
Romano, intra Thermas Domitianas celebrato, septem Regiones secisse traditur, easque diuisisse septem Diaconibus Fabiano, Marco, Liberio, Archidamo, Iulio, Prisco, & Theodoro: ad hunc faciendum numerum ordinatis. Origo igitur Cardinalium ex antiquis Curatoribus, seu Capitibus Regionum Vrbis Romae
primitus desumpta, & ab Euaristo & Hygino sanctissimis Pontificibus inchoata, & a B. Siluestro non tam instituta. quam renovata. Caeterum factum est, suadentibus alijs post Euaris tum , & Hyginum temporibus, ut se non amplius ad Regionibus, quibus praeerant; sed passim ab aedificijs. & patrimoni js Ecclesiae da pijs viris & matronis potentioribus in subsidium Presbyterorum, & Diacono rum legatis, discriminis se causa nuncuparent. Ex collationibus namque dc lega tis Virorum, & piarum , & potentium matronarum, non solum comperimus Ecclesiam Romanam suis e dita tam: ut & Ammianus Marcellinus Ethnicus l.27. testatur; verum etia Presbyter os,& Diaconos Cardinales suos Titulos adeptos,
ut quisque in talibus domibus donatis habitabat, vel praedijs vel alijs facultat,bus relictis fruebatur. Hinc tituli orti, Equi iij, Vestinae. Pammach ij , Lucinae, Iuli j. Calisti, Pastoris, Eudociae, Aemilianae, Crescentianae, Fasciolae, I igridae. Tituli autem huiusmodi nihil aliud erant, quam redditus, vel prouentus ex villis, praedijs, fundis, aut agris; a pijs sue viris siue foeminis ad alendos Ecclesiae Ministros relicti. in qua significatione dicitur quemquam ad titulum beneficii, siue patrimonij ordinari; hoc est ad redditus, qui vel ex beneficio. vel ex patrim
. nio percipiuntur, in substentationem ordinandi. Quando autem prouentus Iemgatorum copiosi erant, & opulenti; tunc non unus Cardinalis , sed duo vel tres singulis titulis praeficiebantur. Titulo namque Iulii unico tres se Cardinales subscribunt, Paulus, Marcellinus, & Septimius. Titulo Equiiij totidem, Felix, S bastianus,& Adeodatus. Titulo Marcelli Timothens, Venantius :&in antiqua Synodo relata lib . . registr. S. Gregorij cap. 88 legimus tres Cardinales Presbyteros Sanctae Balbinae, duos sancti Siluestri, & alios duos Sanctorum Apostolorum. Sicuti quoque auctis si delibus sub Cleto& Euaristo Pontificibus, ita praedicti Presbyteri, seu Diaeoni Regionarij, seu Cardd. creuere ; Vt Eua risius Pontifex Sextus post Petrum, facta prima Ecclesiarum diuisione inter dictos Presbyteros & Diaconos; qua iterum aucta ab Hygino anno Is necesse
si erit etiam augere numerum eorundem Diaconorum; & PresbJterorum; etiam
plures in unaquaque Parochia ; imo in quolibet Titulo; ut ex supra relatis. Quod etiam similiter contigit sub Fabiano Papa anno IqO. Huius nodi autem formatam diu obseruata, quamdiu Christiani intra Coeme teria, & occulta loca se abdebant, Sacramenta ministraturi Baptismi, dc Eucha D ristiae ob metum Principum, & Sacerdotum Gentilium, qui eos inquirebant, &morte etiam mulctabant. Postquam autem Ecclesia sub Principibus Christianis coepit libertate frui, dc templa publica in suis titulis , vel domibus legatis aedin- cari, tunc primum Cardinales titulis etiam SS. Martyrum Sc Consessorum nomina adiecerunt: ita se subscribentes, Laurentius Presbyter Cardinalis Sancti Sauuestri in Exquilijs titulo Equi iij. Deus-dedit Pre ter Card.SS. Ioannis di Pauli tituli Pammachi j. Ioanes Presbyter Card.SS. Vitalis, Geruasij&Protasij tituli Vestinae. Petrus Presbyter Card.S. Mariae in Transtiberim titulo Iuli j,&Calixta Bassus Presbyter Cad. SS. Pudentis & Pudentianae in titulo Pastoris. Andromachus Presbyter Card. Sancti Petr i ad Uincula tituli Eudociae . Ut quoque Cardinales sic appellati in Concilio Romano sub Siluestro Papa, d Constanti-rr V v a RQ
370쪽
no Imperi ut in Astr. capiti sexto,& septimo, tomo tertio,&AEL 2. canon. II. Post varia praedictorum augmenta Honorius Secundus anno IIas. statuit septem Episcopos Cardinales, ut Papae solemniter in Lateranensi Ecclesia cels branti a susterent; qnorum tituli iidem sunt, ut in praesentia: nempe primus, H silentiis, cuius manus est Papam consecrare, & deferre pallium. Secundus, Pomtuen. Tertius, sanctae Rufinae. Quartus, Sabi nensis. Quintus, Praenellinus. Se tus, Tusculanus. Septimus, Albanen. Et quamuis ad euitanda schismata in creatione Nicolai Teriij non esset numerus Cardinalium amplius quam septem, tunc viventium; nempe tres Presbyteri, & totidem Diaconi: tandem Paulus Quartus, usque ad septuaginta Cardinales numerum auxit; ad exemplum septuaginta Seniorum, quos habuit Moyses, vel potius septuaginta Discipulorum Christi Domini, ut etiam in Bulla Sixti
Papae P. anno I ς86. incipit. P0stquam verus uti. &c. Munus praedictorum Cardinalium praecipue est circa spiritualem iurisdictio-- nem in proprijs Ecclesijs. quae modicum ab Episcopali differt. Secundo, quoad particularem assistentiam, quam reddunt Papae, quotidie uiseruientes illi a consiliis, quomodo antea euocabantur Episcopi Eprouincisis . Tertio, cognoscunt de negocijs sibi a Papa participatis. Quarto, ut ornent palatium primi Ecclesiae Principis. Quinto, ut durante interregno post obitum Papae ipsi Ecclesiam administrent. Sexto, ut in grauioribus negocijs Cardinales ipsi expediantur titulo Legatorum a latere. Septimo. ut sine ipsis non terminentur Synodi, Concilia,& Decreta Ecclesiae Demum, ut ex eorum gremio ipsi eligant Papam; cum alijs multis , de quibus Card. Paleottus, & alij scripsere. 2 msitan uν Dicuntur Cardinales, quia ipsi sustinent pondus negociorum Ecclesiae, seu quod ipsi Principes sint inter alias Ecclesiae dignitates. Et quamuis Card. Baronius aci annum 3I. ubi etiam Spondantis num. I 3. velint Cardinat. Presbyteros S.R. E. iam olim nonnunquam tunc praelatos Episcopis; nihilominus tamen fuit
Episcoporum dignitas praecipua usque ad Pontificatum Clementis Quinti . di Ioannis Vigesimi secudi, seu Innocenti j Quarti ann. i a 3. quado Cardinalibus in Concilio Lugdunensi concessus suit Galeriis Rubeus; ex Platina, & alijs; sicuti
etiam postea a Paulo Secundo permissum purpureum indumentum; quamuis ex Graecis au toribus, etiam sub Innocentio Tertio indutos Cardinales indumentis rubeis, patet ex Annalibus Ecclesia st .auctore Raynaldo anno I 2I3. num. 6. Quinimo etiam probabile, tale augmentum huius dignitatis potissimum coepisse sub Stepilano Quarto, quando in Concilio Romano fuit consessum ex eorundem Cardinalium corpore eligendum summum Pontificem, ut ex Paron. an.769. ubi etiam Spondan. in epiti num. I. licet Tursellinus in suo epit. videatur annuere id actum, seu renouatum in Romano Concilio, sub Nicolao Secundo Pont.
Refert quoque Cardinat. Papien. lib. a. Commenta r. quod Paulus Secundus Rom. Pont. indulserit Cardinalibus, qui sacris induti vestibus a Praelatis inferiorum ordinum praeterquam loco non noscebantur, usum mitrae sericeae Damasce ni operis, & rubra capitia , seu cappas: quibus soli Romani Antistites antea utebantur. Subsellia quoque, tam ad senatus, quam ad sacrificiorum consessum altius eleuauit. Aureos mensurnos centum singulis Patrum instituit, quibus annua quatuor millia ex sacerdotiis non minus prouenirent. Haec ille. Concessum etiam Cardinalibus, ut equitarent rubris stratoriis. m, ια caia, Porro, quoniam etiam elapsis saeculis Romanus Pontifex per omnia perfectus δε-m non habebatur, nisi nouos Cardinales assumpsisset: propterea, ut refert Roma- ' nus Pont. Pius Secundus in suis Comment. lib. a. de suo Pontificatu, quod vulgata fama velle Papam Cardinales creare, iam tunc preces a Regibus, & Principi bus porrigebantur; & Papa quando ex nominatis aliqui non placebant, ipse,
alios suo iudicio digniores, & quos sibi fidos existimabat, singulis Cardinalibus
Praeconizabat, ut eorum praesentiret animos, qui essent idonei: & de numero cognoscerent, ne vel nimietate vilesceret dignitas, vel paucitate Reipublicae