Petri Petiti ... De sibylla libri tres

151쪽

velutinarata arua squalore contracto densantur. iQuo fit ut sanguis prohibito eXitu per inferiora sursum refluat ad septum transuersiam de cor, quod finguinis confluxu de redundantia μωρον fieri dicit; hoc est, fatuum; utpote quod tanquam sui oblitum munus suum amplius tueri non possit. Huius autem munus praecipuum, spiritus vitales per voluerstim corpus mittere adsensum es mentis functiones ciendas. Hinc Me κη, torpori ex torpore alienatio mentis & furor. Haec paucis ego & summatim, quae pluribus Hippocrates. Ratio autem insaniae huius iis

paucis, quae dixi, peripicua& sufficiens propos

tonostro. Apparet enim ex his , quemadmodum virgines mensium suppressione de inde orto meh-tis torpore, mi astim patiantur : quam prori- mam esse ad vaticinandum praeparationem, dictum est; adempto enim sensuum exteriorum usii , magis interiores vigent & dominantur : . Sinc species inusitatae ,& daemonum spectra obuersentia, ex libero & infreni phantasiae motu, totam pene animae intensionem ad se conuertei tis. Quibus visis nonnullas etiam timore nimio & desperatione ad suspendium adactas ibi- dem Hippocrates testatur. Neque aliunde or

tum putem, quod Milesiis virginibus accidisse re fert Gellius in Nostibus Atticis ex Plutarcho, qui id memoriae prodiderat in primo librorum et S

, omnibus ferme quot tunc in ea ciuitate :erant, sine ulla quidenti causa, voluntarie laqueo

152쪽

.se Vitam sinientibus. Verisimile est enim, eius in- tiniae causam fuisse tetros& malignos Capores, ex suppressibile mensium ad mentis arcem subeuntes, ac ivisis horrendis animum perturbat

Huius mali symptor ta haec traduntur ab Hippocrare: furor, quem μανίαν Vocat; voc feratio; metus; mortis suspendio consciscenda cupido; tum an ni tardium de anxietas malum' cogitantis. Quorum Vmimquodque propriae cauis accommodat hunc in modum: εχον ων

aperit campum philosophantibus circa unam quamque eorum symptornatum causiri ; quo modo scilicet caloris vis acrior furorem propFie 'excitet, sutredo clamorem ericiat , vapori uri obscutitas & caligo metiam asserat, opprMoab. tem dc angulata cordis susperidii & strangulariis nis visa animo objiciat , sanguinis denique labes & malignitas anxietatem & corporis iacta tioneminducat. - d hirci ludibus verbis disse tempus Opportiin S postulant. Nunc autem nobis ex hii quae ibi recenset, symptomatis, quae mensium in virginibus sup-

153쪽

sufficit, furor scilicet a calore intensiori &inflammatione circa sedem mentis, ut Aristoteles in problemate illo I. sedi ῖo. dicit; ut virginitas hac ratione credatur conferre non parum diuin tioni dum ex mensium suppressione innuptis familiari mentem dicto modo perturbari contingit. Quod alio etiam argumento intelligi po . est barba: scilicet, quam praeter sexus legem . puellis intactis atque etiam fatidicis erupi sie ali- quando obseruatum est : ut olim religiosis feminis in Caria, teste Aristotele libro tertio Historiarum: γ νη δε τας Jam τύ γενειω ἡ pol

κει συμΩμνειν σηρι Ἀν τῶ μελοντων. id est, P, b in mento muliaris non nasiuntur, nisi interdum pauci, cum menstrui cur substiterunt: ac vi in Caria antistitis euenire aiunt, quod diuinationis indicium interpretantur. Scaliger in comment rio ad hunc locum : Et in Caria antistians pilos

mento habere dixit,) quod signum fuerit religi

Hr re diuinatricis mentis e sed nosrae sacerdotes barbatae t ob castitatem. Sed fortasse rectior sit interpretatio, si dicamus, iis antistis, quoties aliquid impenderet aduersi, quod praedicere de- berent, & mense&siipprimi solitos, de pilos tim nasci in mento; appetentis diuinationis praeludia. Quos melc prouerbium illud Rhodiginis freauentatum spectare videtur : feminam io se Am eminus esse sat aviam i de quo

154쪽

monumentis proditum ; inter alia naturae eius insigilia, de quibus supra, hoc quoque affli isse, ut quam diutissime &pene ultra limites hu-. mani aeui vitam prorogaret: nam & Aristoteles, ut iam animaduersiim,in eo libro quem scripsit de iis,quae auditu mirabilia sunt,hanc πολ χρονιω- C hv vocat. Quod miror fugisse diligentiasti Luciani, in libro qui inscriptus est Μακροβιοι, cum tam multos in eo catalogo longaevos re serat, minus claros quam fuit Sibylla, quae primum in omni vaticinantium multitudine apud ethnjos locum dignitatis tenuit, cuiusque vivacitas adeo praetergressa est usitatos aeui humani fines, ut in prouerbium abierit Sibyllae senectus; Brodaeo tesse lib. 1. Variar. Lection. cap. 3q. & Sibyllae anni apud Papinium in Siluis Euboici transcendere ι lueris annos. Pul-

155쪽

' in . DE SIBILLA

manibus haustum opta it esse mensuram num -ri annorum quos victura esset, cum ci Apollo . sic di quod vellet sebit ium. Ilia hausit arenam manibus, s DV m vitam poposcit , mi Apollor spondit, i posse fieri, si EItbnum insulam in qua habimbas relinqueret, re eam nunquam videret om ciues eius agnouissent , e inuidia sine nessenu Mone commoti ei epistolam miserunt, erem antiquo more obsignatam a ua visa ternet, nam erat de eiuι infula ) in mortem resolum es. Sane egregia fabella, ad quam & Ouidius respexit his versi- LUS:. contempto munere Phoebi Innuba permaneo et sed iam felicior aetas nis Sibyllae hausisse dicitur , significatum quam

156쪽

LIB. I CAp. XIIX.

magnum tempus dicamus, in cuius fluxu varia sibi succedunt instantia, ut Aristoteles docet lib. Uo χ:ς ἁκροά ως. Instantia dico,quae partes temporis fluentes copulant, Graece νυν, v c raliter punctum temporiS & momentum, a motu quem tempus meritur, vocamus : sunt enimia liuidua, & punctis, quibus uniri & finiri parces magnitudinis intelliguntur, proportione re- Ondent. Aio igitur, arenae granulis, cum sint

minutissima , significari in ea fabula instantia temporis , si particula: illae paulatim per at quam angustiam transmitti & perpetuo fluere cogitentur; ut inca machina quae pulueri; lapsit horas metitur. Quod enim in clepsydra est aqua, id in eo horologio est arena siue puluis;

quod propterea non inscite quidem Graeco vo cabulo e re inuento κλεψαμμον vocant. Elegans simulacrum temporis, sed cuius inuentor ignoratur, quod ingenue Polydorus. Virgilius in librorum de rerum inuentoribus calce testatur. Quisquis autem huius inuentor fuit, ab hac fabula de arena & annis Sibyllae originem duxisse a bitror, hincque occasioniis datam lioras arenae fluxu δ machinulae conuersione metiendi. Huic autem amorem causam praebuisie ostendit Amalthaeus in diuino epigrammate, quod quin hic adstribam temperare non possum P

Perspicuo puluis vitro qui diuidit horas, Et leuis angustum saepe recurrit iter ,

157쪽

Quondam erat Alcippus ; qui Gallae Vt Vidit ocellOS Arsis,& est rapido factus ab igne cinis., irrequiete cinis miseros testabere amantes More tuo nulla posse quiete frui. Quod igitur arenae granulis tempus in ea fabula designatum est , aptius quicquam c0gitari non potuit ; quod numeriam annorum numero a nae particularum exaequandum poposcisse atque illi concessum serunt, supra omnem fidem & fabulositatem videri debet; quemadmodum quod Phlegon Trallianus in Longaeuis hanc mille ai nos tradit vixisse, credat qui volet : tametsi vitae tempus illi longe ultra consuetos humana aetatis limites produc sum, tam consentienti au- etorum testimonio credendum est. Ac quot annos vigerit, definire neque homini vili promptum, neque ad rem pertinet: modo probabiles tam longae eius & sttipendae vivacitatis cadisses ii dagare atque explicare non alienum a praesenti instituto arbitror. Primum igitur nobis in hac considcratione Occurrit vitae genus d. propositum. Procul enim ab hominum chira mercio in antris uni contem- plationi deditam vixisse proditum est. Quibus rebus vitam in amplius aeui spatium prorogari, non sutiles rerum naturae interpretes docent. De contemplatione quidem, quod corpus eius beneficio confirmetur atque etiam iuuenescat, sententia est Cardam in decimo quarto librorum de

158쪽

. de Subtilitate , tametsi vulgo aliter videtur: Mese, inquit, in his quae intesiguntur non laborat aeterna enim est , velut &species. Et rursus: Non labonat igitur mens, quia in tempore non es ; imo contemplatio jfam animam exhilanut, s iuuentutem producit a vivimus enim tantummodo dum conte lamuri suffragatur Cardano Franciscus Baco Verulamius exercitati auctor ingenii inicis, utpote ab ipsa curiositate per uniuersum . prope terrarum orbem ad capiendas de rebus e

perientias quasi manu deductus: Quid igitur hic de iis qui secessii & contemplatione vitam transigunt, quales prisci anachoretae fuerunt, & Sibyllam fuisse ponimus, senserit & scriptum reliquerit in eo commentario cui titulus est Historia visae S mortis, ipsius verbis subiungere placet: Vitae religio a re in sacris occupam videtur ad longaeuimtem facere. Sunt in hoc genere vitae otium , a minutis o contemplatio rerum Hainarum,

gaudia non sensi lia, spes nobiles, metres salubres,

murrores dulces, denique reueouationes continuaser poenitenti, re expiationes : quae' omnia ad

diuturnitatem vitae potenter faciunt. Aui μή si accedat dicta ita a stora, quae massam corpo i induret, spiritu, humiliet, nihil mirum si sequ-tur longaeuims insignis: qualis fuit Pauli eremit

Simeonis Stilitae, a Goretae colummaris, re complarium aliorum monachorum ex eremo π anach

retarum t

159쪽

prompta deest, quamobrem veram hanc opinio nem Credamus. Nempe ut ait Cardanus , mar dgna est contemplationis voluptas.: quod & Philosophus testatui lib. Io cap. 7. Moralium ad N

stanti volumies videtur. Sciunt autem omne' qui experiuntur. Puritate quidem excellunt quia mentis operationem qua nihil sanctius sequuntur; stabilitate autem de constantia, obnaturam earum rerum quae in contemplatione ver santur : huiusna'di enirn natura est rerum diu narum quae non mutantur. Cum igitur mei

in his defixa haeret, simul & spiritus animae ad: omnem functionem ministri consistunt: minus igitur tunc dissipantur. Ita ea parte animi, quae caeteris praeest , creeta ac, ut Cicero in primo de . Divinatione ait, saturata bonarum cogitarionum epulis a maxime visit, ut corpori manu dominetur, fluidam eius compagem potenter contineat, sibique constrist gat. Cum enim anima sit actus & perfectio comporis, sexi non potest, ut ipsa Cum in optimo quem habere possit statu & perfectione constitui tur, non in eandem bpni societatem eOrpus na- turali sympathia pertrahat. Hoc modo igitur sit, quod Apostolus dicit, corpus spiritale ex ani-

mali, quantum scilicet vitae huius conditio fert

ac sic G nima comprehenditur, ut minimam

160쪽

propitae substantiae dissipationem patiatur. Haec

quam apte veterum sapientum dictis congruant, ex hocce Zoroastris oraculo pater, prisve Ue νον νουν Εργον ἐπ ευ I; ς, ρευ v qnis σου σαώσης. Si imentem ardeκtem ad opus pietatis intenderis, fluxum corpuου scrvabis. Neque enim puto aliquem esse tam vesanium , ut rerum diuinarum contemplationem pietatis operibus annumerandam. negare audeat. Quae autem in contrarium Scaliger in 'o' exercitationum. earum quas ad Cardanum scripsit, contra eam opinionem amert, ea perfacile ex ea

ipsa quam ibi habet disputatione soluuntur. qua nihil aliud probat, nisi nimia & superflua contemplatione & vigiliis immoderatis dissipari

spiritus tenuiores, animae instrumenta , vitae fomenta absumi atque fundamenta labefactari. Sed de huiu Maodi speculatione quae modum excedat, Cardaniis eam se protulisse sententiam plane inficiatur, atque ita mentem suam declarat in prima actione in calumniatorem librorum de subtilitate: uallum inquit)intexes inter contemplationem quae es meditatio eorum quae sciuntur, tum tu Ne tionem rerum nouarum quae delectans vitam producunt: re molestiam animi quae acqmritur discendo atque interpretando cum dissicultate. Sed& Scaliger ipse eo loco ostendit, non se de omni contemplatione eam censuram profiteri, sed de La tantum , quae modum excedit de nimio labore