장음표시 사용
351쪽
riam in quadam ad Tacitum epistola describit. Fuit enim Plutarchus Pliniis sit par : nempe
Domitiani, vel etiam silpra, principatu Vivens, Traiano etiam rerum potiente celebris , cuius praeceptor fuit: ut quae Plinii tempore accide xunt, πτορ φατα 'Pus νεα παλi , hoc est, cas recentes oe nouos non immerito appelleta a tque etiam eos qui sub Tiberio cXtiterunt, si seques tium principum breue devium spectemus. Ira tur zmζη πυρος ορε es eruptiones montani ignis de Vesiuit incendio it o accipi debere palam eri δεσεις autem θαλαμίας maris fertiores lapidum que tormento ignium eiaculationes ad Thiae insulae, cuius modo mentio facta est , ortum refero : pne ης πόλεων urbium funera hiatu terrae haustarum, nullo si perstite vestigio, ad . Pompeios non obscurum Campaniae oppiduni Neronis temporibus hoc modo abolitum. De qua horrenda calamitate videndui Seneca, quidam lib. 6. Natur, Quaest. accuratissime descri- . bit. His addi possunt Asiae urbes duodecim,
Tiberii aetate motu terrae noctis unius mora prostratae. Quos casu S omneS tanto ante tem
pore a Sibylla fuisse praedictos ex his Plutarchi locis discimus.
Sed nos talia e veterum scriptorum monu- inentis vaticinia eruentes Scaliger, vir magnus, Animaduersionibus ad Eusebium inanis operae . arguit, reuocatque ab inutili labore ; admo
nens, haec a Graeculis otiosis fuisse conficta M
352쪽
pro Sibyllinis obtrusa. Haec quam facile di- cuntur , tam prompte refelli postiant. Non longa mihi erit cum Scaligero & a iis eiusdem opinionis altercatio. Quaeram lollina, puten ne aliquam olim fuisse vatem quae Sibylla diceretur Z Non arbitror aliquem iam perfrictae esse frontis, ut id neget, quod tanto scriptorum o- mnium consensii proditum est. Si talis vates extitit , Sibyllae nomine omnisus nota neces se aest, aliqua eius fuisse vaticinia ; quomodo enim vates diceretur, cyius nulla extitissent vaticinia Θ Velim igitur mihi explicent, qua com ectura, quo indicio possim vera a sitis discer tiere t Magisne 4n his oculati & perspicaces, quam Heraclitus , quam Plato, quam Plutarchus, quati Pausanias, & alii iudicio & eruditione praestantissimi scriptores, nobis pro veris Sibyllae oraculis legenda proposuerunt Z Me quidem non agnosco esse tam astutum neque tam
callidum. In his , ut in aliis longe a nostro sensu dc procidentia remotis , veterum testimonia libenter sequor, quodque maximi in talibus momenti arbitror , consentientem sapientum auctoritatem. , ubi praesertim uullam idoneam
video rationem qua infringi possit. Quod enim video obiici posse , unicumque cens irae illiustam inclementis fundamentum esse videtur; solius esse Dei illuminare hominum mentes ad pervidenda rerum futurarum arcana non esse autem credibile, seminam daemonum cultui
353쪽
mancipatam tali munere dignatam fuisse ; illa quae nomine illiuS Vaticinia circumferiantur , eiusmodi esse , ut si multo ante rerum euentu edita credantur , non potuerint aliunde nisi ab ipsa aeternitate demitti, quod a semina ethnica omnino alienum centent : id ergo relinqui. ut posterius ab otiosis hominibus conficta credantur ; hoc inquam , inualidum esse fundamentum infra ostendam. .
Haec non ita dico, quod pertendam, omnia quae Sibyllae adscribuntur genuina illius esse effata ; absit ; id volo, cum in hoc generes inulta veris falsa inserta ac supposita esse constet, acerrimo opus esie iudicio ad constituendam aliquam rationem quam sequi debeamus, ne temere quae simi genuina explodamus , ficta an plectamur. Haec autem ex Plutarcho afferre visum est tum propter tanti scriptoris auctori tatem , tum quia ex his apparet , nullam in rebus humanis maioris momenti accidisse mi tationem, quam non longe ante in conspectri
habuerit. Quod euidentius adhuc ex his quae sum dicturus patebit.
Sunt alia apud antiquos auctores Sibyllae oracula, suo cuique studio & indutata obs -
354쪽
Manda ; vel potius legenda apud cos, qui pri' dem in his colligendis diligentiam suam ostendere voluerunt. Caeterum ex iis, quae modo
ex Plutarcho expositi, intelligi potest, qualis sue rit chahacter Sibyllinae diuinationis. Haec enim
aut tota alat ex parte versata est in prodigiis, quae quoque tempore euentura essent, notandis, tum explanandis sacrorum ritibus, quibu, placanda ex his impendens deorum ira , clades averrendae essent. Claruni id cY Romanae hi
storiae monumentis, & scriptoribus eius gentis iquorum aliquot loca& prompta ex iis exempla subiti gere haud abs re fuerit. Terentius quidem Varro in pri fatione librorum de re rustica testatur his vcrbis hi supra quidem libro primo huius tractationis a me allatis, & denuo hic recitandis : Neque patiar Sibilam noχ solum cereianissee quae, dum dilueret, pro Asent hominibus , startiam quae cum per sit ipsa; es id etiam ignotis simi, qudique hominibus. Ad cutis libros tot annis post publice flemus redi re, cum desideramus quid faciendum fit nobis ex aliquo portento me nedum riuo quidem , necessariis meis quod prosit, facere. Et hoc quidem de causa, propter quam adiri soleret ad sibyllae libros, obiter & in transcursu
varro, non tamen sine magna auctoritate.
Cicero ex professo & copiose idem in primo de diuinatione ostendit. Quo loco & responsa a spicum cum Sibyllae versibus congruisse testatia , idque non in uno tantum prodigio,sed
355쪽
in omnibuS, quae quodam tempore accidissent. Locum cum omnino adscribendum censiit: est :
enim notatu dignus & magni inprimis ad hanc si rem momenti: Ad nostra iam redeo. uoties Senatus decemviros ad libros ire sessit ' Hic pi mum obserua, ut libros simpliciter ap pelle quibus Sibyllae vaticinia continebantur : quo pacto nos Biblia vocamus, quibus totius religionis nostrae & diuinae sapientiae arcana traduntur. Sed . reliqua videamus. Nam S cum duo vi oles essent , s cum tres lunae, re cum faces cum sol nocte visus esset es cum ex caelo fremium audi- rus, Er cum caelum discessi se visum fest, atque in i eo animaduersiglobi. Delata etiam ad Senatum labes agri Privernatis, cum ad infinitam altitudinem terra discessisset, Apuliaque maximis terrae motibis conquassata esset : quibus portentis magna populo Romano bestia , pernicioseque fed riones denunciabantur. Inque bis omni ου respon- fa aruspicom cum Sibylti versibus 'congruebant. Eodem loco post aliorum prodigiorum enume-
rationem subdit: Nonne re aruspices ea resedim de unt, quae euenerunt ue re in Sibyllae libris; verrae eaedem praedictiones se it 2 His locis manifestum fit id quod dixi, de ratione & conditione Sibyllinae vaticinationis ue hane scilicet in iis ipsis versatam, de quibus aru spices respondere solerent. Quod autem mos esset, si quae prodigia & ostenta visa alicubi es- .sent, ire ad aruspices, sciscitari eorum senten-
356쪽
tiam de iis portentis, quid agendum esset, qu
bus sacris procurari deberent, tot apud aucto- res loca extant, quibus id demonstrari potest, ut vanum mihi videatur in re manifesta dili entiam velle ostendere. Pergamus igitur,&quod pro- positum est aliorum auctorum non minus gra- iuuini testimoniis confirmetur. Ita igitur Plinius lib. 7. cap. . Subsedit in mano arbor gra rei ostento, patalo ante Pompeii M. ni festa ciui lia paucis ramis eminentibus. Inuentum Sibyllinis linis, internecionem homin m foret, tantoqVe eam maiorem,quanto propius ab urbe post ea fa- Ata esses. .Et lib. II. cap. 29. Vbi de locustarum
maleficio agit : Italiam inquit) ex Africa marxime coortae in mant, fere populo ad Sibuli
a Zo remedia confugere inopiae metu. Vbi Si
byllina remedia appellat praecepta in iis libris
scripta de iis, quae ad placandam deorum iram, talibus inusitatis, signis denunciatam, fieri deberent. Nec dubium quin & fames inter portenta, ut ibi, referri debeat. Ita quidem & Iulius Obsequens in libro de prodigiis cap. 6o. accipit Sibyllinis supplicatum cum sex men bru non fluisset. Praeterea cap. 7a. Pestilentia fameque ita Laboratum, ut ex Sibyllinis populis circa compha facetaque operaturis sederit. Idem de aliis prodigiis cap. a. Crebro de caelo lapia datum est e teritis igitur Sibyllinis, inventum est, tunc de m hostem alienigenam , qui terrae Italiae
sellum intulisset, hes Italia posse, si Idaea mater
357쪽
ex Pessinunte Romam adueheretur. Idem ob
seruare licet in Taciti annalibus lib. 11. ubi de incendio urbis : Mox peret Nero) a diis piacula , aditique Sibylli libri , ex quibo Apphc
tum Vulcano re Cereri proserpinaeque , ac propritiata Iuno per matronas, primum in capitolio,
deinde apud proximum mare. Nec minus confirmant, quae ex veterum monumentis refert Lactantius lib. a. do origine eri Oris cap. . De'. 'nique Gracchanis temporibus, turbata republica re
seditionibus re sentis, cum repertum esse in carminisus Sibilinis, antiqui mam Cererem debere placari legat unt Ennam missi. Vnum addam ex Liuio & Plutarcho, ex quo maxime intelligi potest, non modo quibus de rebus potissimum Sibylla , sed &quali affata genio vaticinaretur. Verba Livii haec sunt lib. 2. Decade 3. In negotio Vestalium , quarum duae μ/pri comperta fuerunt, cum id facinus in prodigium veresum esset, decemviri libros Mire iussi unt. Et a Fabiu, Pitctor Delphos ad oraculum missus e sciscitarum qui ι precibus Vpplicationibusque deos pos sint placare , s quaenam futura finis tantis cladibus foret. Interim ex fatali ου libris schisia aliquot extraordinaria facta : inter quae Galgus Usalla,Graecus σ Graeca,in foro boario seub terram
stat demissunt in locum saxo conseptum, ibi ante
hostis humanis mihime Romanosacro imbutum. . 'Meminit & plutarchus in problematis Ro- maius nefariae huius superstitionis &cruenti sacri,
358쪽
non sine graui Romanorum, censiura, qui i1 facere Cistinuissent, quod in aliis gentibus palam, Ut pax est, damnarent, atque etiam; in Bletone
ρυγεν ας id est, tauod enim in unum facinus visim esset, placuit pi facerdotes libros Sibyllinos
consulerent. In his vero reperta aiunt oracula
quibus cum eadem praedicerentur , ut in perniciem cessura et tum quae iuberent duos homines. Graecos σ totidem Galgos extraneis, deuouere numinibus cs peregrinis daemonibus mali averru candi causis. Quo. sane vel uno exemplo patet, non recte iudicasse beatum Augustinum , cum lib. 18 de ciuitate Dei cap. χῖ Sibylliun Erythraeam siue Cumanam nihil in toto carmine
suo habere censet, quod ad falsorum deorum cultum pertinc t. Quod post loca allata a nobis de iis, quae Sibylla facienda praeciperet, si in dubium vocari posset, plenam fidem acciperet hisce locis Plinii ita prodentis, lib. 7. cap. 3J, de Sulpitia Paterculi filia, uxore Fulvii Flacci elesta inquit ex centum praecipuis, quae simulacrum Veneris ex Sibyllinis libris dedicaret. Quod ipsum & Valerius' Maximus confirmat lib. 8. cap. 16. sed & altero eiu dem loco. lib. I . V 3 cap r'.
359쪽
cap. 22. de priscorum Romanorum observati ne : Iulem Tlcrasia IV. Cal. eiusdem cliens s Maii) iustituerunt rbis aηno q*gentesimo sexto decimo, ex oraculis Sibyllae , Ps omnia bene d florescerent. Ne quid usquam es et vacuum sh perstitione in naturi, ac solis ipsius cursum vimque terrae & benignitatem festorum insani Sibyllae orisculo traheret. Quid Plura Z Urbe ctiam quibusdam locis Sibyllae monitu condb-tae. Auctor idem Plitatus lib. cap. 17. 'pidum Eporedia Sibyllinis libris a populo Romano condi iussum. Sed de his satis. se Haec autem afferre visum est, ut intelligatu'qualis Sibyllae diuinqtio fuerit , quidux ipsa ab aliis albus classici Apparer enim non uniuS
nationis fuisse Sibyllam, sed omnium, d plane
mundanam : praeterea non similliciter praedi'xis se, quae euentura essent, sed quatenus sig ni fica
prodi a & terroribus cum pri peruo ad
unumquemque euentum quid portenderet in
Ii, & quibus sacris dii propitiandi essent, dic
ret , hocque modo magis ac magis superstiti nem confirmarer: Vt non immerito Casaiabo nus exercitat. XI. ad apparat. Annal. Baronii i Num. zo scripserit: Nihil unquam ex illis i
bri Sibylliniso prolatum, quo genitam error si e insanus daemonaim cultus non confirmaretur, aut etiam noua accessione impie talis non a e tur
360쪽
An, quae Sibylia nomme ferebantur, oracula a quismdam impostoribus in occulto scriberentur, s pro oraculis deinde populis o
truderentur. Hoc etiam argumento intelligi potest inon fuisse thaec, quae pro Sibyllinis proponerentur. populis, omnia quorumdam fraude conficta, ut Scaligero supra laudato dc aliis Visum est.. Quis credat, alicui homini inmentem venire posita, ut si oracula singere velit, sic illa. Componat, Vt homines insontes , virginesque &pueros iugulari , aut vivos term infodi reipublicae causa praecipiat ut cuiquam, nullo odio impulsses, tam horrendae in proprium genus crudelitatis auctor esse velit Z Quam saepe vatum monitu caesae sint humanae hostiae, historiarum lcrum monumenta fidem faciunt. Res adeo nota , Vt exempla superfluum putem referre, Noti sunt Lucretii Epicurei versus, quibus reli gionem ob haec sacra infanda, Ut scelegum auctorem, impugnat :quin contra uessius olim Relligio peperit scelerosa atque impia facta. . Aulide quo patro Triviai virginis aram Iphianassio turparunt satauine foede,