L' Epidico commedia di Marco Accio Plauto trasportata in versi sciolti toscani con il testo latino e alcune note da Rinaldo Angellieri Alticozzi patrizio cortonese

81쪽

Decem minis splis ditati , quam Dansae Zobes Dism tibi ego placeam , atq*e obsequar , meum teris stim floccinacio. Str. Num quid ita FIn uuia ego tuum Patrem foeta,

P ratum ductitate , at ego foliatus ductita/s. Nam Leno 'omne argentum abstuli, pro Fidicina: ego

rejolvt , Manibus his dinumeravi , Pater quam suam natam es

credit . . ' . - . . . '

Nunc iterum ut fallatur Pater , tibigis auxilium υ

tionem

Vti tu quum redisses , ne tibi eius copia esset . Str. Euge , euge. EP. Ea ε 7ὶ iam domi es pro illa. Str. Teneo . EP

ixo Non vero supersit, ut in aliquibus ti 1ὶ Non euro vetera verba a qMe iuxeperitur. Superso, idem quod redun- usu sunt. Nova meo arbitratu c dare. Stiω A. q. Sc a. - oto. Nota quam clare Plautua ho Te ooeem orinter si s reflat sicus . ore servi fateaturiri Μeum tergum , quod facile proin tivi Peratum ductare est aesentum opter hoc verberabitur , nihil pendo , quod in pera est , alicui dolose , ω contemno . Fuccus est quaelibet ex Daudolenter abripere . Notum a ovium velleribus minima particula tam est Paeticidas e seu Parenricadas, in aera ev lana, quae sicuti nullius .i vocat Plautus in culleum , quod ea est momenti , inde orta locutio Pera , insutostini profundum deii- μα acere, socri pen ere , de rebus ei eonsuevisti. Ad id alludit Poeta. contemnendis, iis) Tamquam follem, aut in sollemiti Sunt qui ierant Pareηνici/am, hoc inelusum ductitabo . Paulo longiori . est , Patris interfectorem . -- ει diverso sensu in Capt. Pro , dolibet stri tue , ad utrumqua re- Profecta Dy quasi ptias, nos δή- spexit Plautus hanc vocem confingeno nes mene. -- ioco e Paronomasia desumpto F ut ii σ3 Ne tibi euin redillas . eius Fidi-ε russerius e Plis tur. Perensticidam au- , cinae eopia .uhe, quam tuus iPistem , ut Rr ibimus hie , est peraesaeis natet ; iam comparaverit . '

82쪽

Dieci studi di pid , di quel che devi

' - . . . .,

Non fio riguardo alte mle spalle . S t. come Eo. Perchh vo' fare in modo, che tuo padre Faecia it bota a tuo padre . St. Che v uol dire D. Io non bado alla Crusca , a modo mio

. denaro' il sensat, ' glie li ho contato Con te mie proprie man , colet, che crede Il buon uom di tuo Padre esser sua lalia.

Adeta per gabbatio me altra Volta .

83쪽

Dedit mihi .d hane rem Apoecidem, is apud forum αλ

Mihi ademsit Oreus . Ep. Nunc ego banc astutiam

institui - . . . . : ' ι ασὶ Deueniam ad lenonem domum egomet fotas, e m eo docebo :

Pro Fidicina , argenti minas se bas ere . quivquaginta , Iuippe ego , qui nudissertius meis manibus dinumeravi Pro illa tua amica , quam pater suam sulam esse ren r

cisin Nempe, iii euius praesentia emptio fiat, quasi alterius senis sponsorem , ut postea declarat. ry Legebatur . quasque ama r , locus omnino mendosus , & sine sensu. Lam,mus restituit , quoi ue emeret . Hoc est , ut Apoecidis caveo , ne quid fraudis ei, cui emeret , vel a me, vel a lenon, fiat . '. I:έzoὶ Iam ipse Apoecides , qui pro Perip cautoc est futurus, detipi .

tura

laaὶ Ego sum arbiter eruminae: im Pa- . tris'; 'mihi ipse remist ' arbitrium ,

ut faciam quidquid mihi libitum sit.

saeti Nempe, ut eum domum adveneris tibi uxor obiiciatur , teque matrimonii vinculo adstringat . an Ιε', nempe .luus .Pater , adornat a hoci ἡst maeparat; sic supra, emicere . seruat ; nempe , ut uu domi adver

ta Instituere late sumptum est decer- κενου , deliberare. Hic vero ponitue pro parare . meditari . Quo sensa. Cieero pro Cluen. auaeso me Aeae

84쪽

. . Adesso ha: destinato in cambio sto Apecide, perchε sia pia se ura La compra, e questi gia ni' aspelta at Foro .

E si prepara gi, per appoggiarii

D. Di pili ho pensato ad uia altro rigiro . h. Andero a ritro var da me it Sensate, Ε ii strutrolio , accio se mes tatun

L' interrogasse , dica a ver auuti . Cinquanta' studi per la Sonatrices . Q . .

Per queli' altra , che stima sua saliuol

85쪽

Ibi Leno sceleratum caput sum imprudeην β auigabis Guis si pro illa argentum accerrit , terrem ad acta

nunc est . . .

Ch. Vorsutior es , quam rota figulatis . Ep. Iam ego Aliquam GIojam ridicinam , t* in mimmo coη Ea quae

Iuae δε emtam simulet, quae Seses duo doWa Iudi

Eam ducet simul Apoecides ad tuum patrem. Str. Ve

morati . . . '

Haec scitis iam , ut futura sint , abeo. Str. Bene agno

Ch. Nimis doctus es ad malefaciendum . Str. Me quidem

certo

Servavit consiliis suis . Ch. Abeamus intro hinc . ad me. Str. Atque aliquanto lubentius , quam .bs te sum egressus

έ3φὶ Virtute , atque auspicio Epidici cum praeda in cora

redes.

sa n Hoc est . inviise , ω aeselena sese ad simulandum conducta. implicabit, tau Leserem potiu praemeditat ε. sicia in Versutos eos auem, eastruan meas Cicero Lib. a. ossicio. I se in δε- ειώrrime versipur, inquit Cicero Lib. ro optime praemeaitatum facere. c. a. de Nati Deor. c id sic ahi em .r o i mee Omala allegorice , comparati ea figularia neminem arbitror ignois ne a re militari desumta, in quR Pr. 1are. ι ' pidici indUxiosaεὶ tam nempe, quae in arsummis ap- comparato inisu si certum Ost.

pellatur condialitia, hos in pretio

86쪽

Tuo Padre : in questa guisa corbellato Rimarra sursante det Sensale Aneor lui , quasi eh' abbia rice vula La moneta per quella, eh' hai condo ita. ch. Hai pili rigiri in testa d' una trottola D. Voglio andare a cerear di quale he a fluta Sonatrice, e promet terie la maneta; Accio finga effer quella , che dobbiamo Comprae'. e che canetoni come vame' due Veechi: a tuo Padre condurralla Αpecide. n. . Non si puo dir di. meglio. M. Cosi instruita a serga. di bugie s . . E di rigiri, glie i' appetiero. 'Ma ho detio assai ; m' ave e trattenuto

Un po' troppo, te cose come andranno Udiste, e me ne vado. St. Λ buon vi aggio.

87쪽

PERIPHANES , APOECIDES , Servos .

Pe. Ton su oris caussa, modo homines aequum fuit Sibi habere speculum .'ubι' os contemplarent ;

Seii qur perspicere possent I in cor sapientiae . ta Igitur perspicere ut pusent cordis copiam Vbi id inspex ent , cogitarent pinea vi meam ut vix/ssent olim in adolescentia, is Vel quas egomet, qui dum i caussa caesteram Ego me excruciare animi , quasi qui ui . Meus deliquisset med' erga . aut quas nos plurima Male facta mea esseη 7ὶ solida in adolescentia

Pγofecto deliramus interdum Senes οῦ - it conducibiIe hoc mea quidem 'sententia Sed meus sodalis it cum s9ὶ praeda Apoecides , Venire salvom mercasorem gaudeo , i

i ' . - ω AP. si Totius elegantissimae huius sententiae, quam more suo per circumlocutionem amplificat, sensis est , Ηγ-mines indigent speculo . . ubi non tantum faciem , quam animi naevos inspicere possint . . Consule Sen. Nat. Quaes. L. 1. C. 17. 2ὶ Pulcra, & elegans - Hypallage , eorsapientiae , pro sapientiam cordis subi advertas hic usurpasse Plautum verbum contemplar activa signifieatione , ut etiam in Amph. A. r. S. r. Aedepat eum liaum eρκtemplo . .

sa Igitur, pro denique hic vult Do-- natus. Sed quidquid de hne, sent8nta rategra non est.. M omnino arbitror repetendum illud superius , - euum fuit habere speculum , - est enim hoc veluti sententiae Epiphonema. Millud igitur est in proprio sensu . de

argumenti conclusis .s in Scalet, ut iam saepe admonuimus, his Atticismis Plautus . Viιam vivere , - caluor eapitis. ζ. 3ὶ Elegantiisime quas, pro haud aliter, ac s, perinde, sic in Aul. A. q. S 6. Servitutem 'seriit uo Γrsio . t A derra , Anastrophe , Pro erga me , obi notandum , quod PHopter hiatum vocalium .. inter Ponubant .a Veteres p ut etiam in nostia lingua

88쪽

Isognava, che a vestero uno spe cchio ... et in ,Gli uom in , tion ista mente per . Vedervi I disetti dei voltu , ma piunostomei deli' alma per pol ira se risse itere, Come s' eran portati in gioventu. Per e sempio, com' io , che- ave vo prela Ad angusti armi, percli' il mio figli uolo. . . Si, portasse un po' mal , quasi che oaneh' io Forse net tempo addie tro non avem

Falto attret tanto , se non Peggio ancora .

Not altri vecchi si amo stra vaganti Alle voIte , e per questo ben risset tere, Per quanto credo , Prima un po' at passito. Ila' 'giungi appulato eon is mercanetia Apeeide ii compagno et lien tornato, signor Mercante, come sono andato. Le cose '

tura : Posset etiam illud solida ad mea quidem sententis .inalefacta re ferri. M tunet restituen- ωὶ innet in . Rilego eis rerum milita' dum pl. -- , i ut legitur, se- , tium . ut sere. se et . in . hae Fab ast in omnibus. . . b.la. Cum Pr eda intelligena cum Fi-

89쪽

Ap. Diss . Deaeque te . adiuvase . Pe. Omen placest. lAp. Isin omini omnes suppetuηt res prosperae Sed tu rubeas hanc intro adducier. Pe. Heus ' forasci οὶ Exiae huc aliquis. duce istam intro mulierem , Atque audin . Ser. Quid vis φ Pe. Cave Fris 'eum filia Mea copulari hanc, neque conspicere 'iadis 'tenes In ιγ aediculam sam seorsum concludi volo. Divortunt mores virgini longe ac Lupae .

Ap. Docte, ct sapienter dieis , non nimis potest Pudicitiam quisquam Dae servare Atiae. Aedepol nae sam i σὲ tempore gnato tuo sumus t 6ὶ Praemereati . Quid iam δ Ap. Quia dixis inibi Iamdudum se alius tuam uidisse hic silium.

avi Sie Terenti in E Aperite hae

atiquis .

si ιν Pro Aeris , permiseris . & est syncope verbi fino . Ea non tantum Poetae , sed M alii utuntur e Liv. Lib. 36. Cap. 24. N. Uyue Iuppimur optiarur maximus Mist. Ubi . advertas praeteritum , pro praesenti , per eleg ntiam quandam adhiberi , sie Aul. Csuo luemquam asie- in aedem ιαν-iser is . ira Iam intelligis hoc e Sie in Prol. Capti v. nauis Me δέν3 In eellulam nempe . Ponit enim hic totum pro Paris . ta Diversi sunt mores virginia ae lupae, hoc est meretrieis . His lupas , vel OK varum rapastinis . HI ab ea , quae Romulo Remoque ubera praebuit apud Romanos ruisse appellatas , nemo est qui agnoret . Divo rem vero in hae passiva sisnificatione iri alio non. invenies . vlterius autem verbum serra at oppinturi . t ἄγ'contrallium verbi os rure , in tota Latina lingua nullum, quam hoc , affer

90쪽

Ao. Anxi ali' augurio baono ora τ' aggiunge Prospero e sesicissimo si Reeesso. Ma sella eomlue dentro. Pe- Eh la , .venite . . Fuora qualauno , conducete in easa Questa Donna . eh sentite, Ser. Cosa dite 3Po. Badaee sopra tutio heu, ehe questa Non meia eresta ale a con ita misFigliuola, e non la verga . avete Intela pVoglio, ehe sia tenuia in una stan

Separata . che son troppo di versi