장음표시 사용
121쪽
8dicentibus Iudxis de regione Iudaea secundum legem Moysi templum se construxisse in Hie
rosolyitari,Samaritis in Garitam.Pored, ii qui per Aegyptum erant,suum delendebat,uel prae ferre contendebant templum,quasi testinionio propheticae aut horitatis, nimirum male inrelelecta verbi veritate, longe* laeti alentia vel sententia tantae proplieitae. Caula igitur sicut iam dictum ein postulabatur Icriberem Iudaeis,qui erant per Aegyptum, de his quae circa templusii Hierosolymis manifesta Dei virtute facta suiu, hanc habentes urienti ena,quatenus costa ret, templiam illud sicut antiquum, rade solum eide legitimum. Templa aurein caetera siue incaarieti iaa,l sue iis Aegypto per praeuaricationem esse consi ructa,test ante Danielis vis me proe riphetica qua mitin est .Fili quoqr praeuaricatorum populi tui extollentur,ut impleant visio, Mem,Sc corruant. nyam quippe hc qui cum eo fuerunt, significat,quos idcirco filios praeuari catorum dicit, uia senem domini reliquerunt, Molentes in alio loco,praeterquam iustum erat. deo victimas immolare. Extollenturiati in superbiam & vinonem,hoc est, propheticam ve ritatem se implere iactabunt.
, di huiusmodi contentionibus utile fuit superare Iudaeos, qui erat in regione Iudaea, ct peres manere sanisum illud templum,quod erat in Hierosolymis propter veritatem dei ad con EZA. Isrmandas promissiones de a&etu Christi filii des,testilicata. ex lege &prophetirum,ut est illud Quia de Sion exibit lex,& verbum domini de Hierusalem. Causa ista causa finalis, de utilitas
magna semper debet esse in oculis in conspectu cordis nostri,Sc tunc quaestione non indicietat. Quid profuerit,uel quid utilitatis plus habuerit,tunc temporis adorare Deum in I seruoly mis,quim in inolite Garietini.In monte Sion quam in Heliopoli In Iudaea, quam in Aegypto in t emplo posterorum Dauid sidelis,quim in temploOnyae praeuaricatoris,nondum erat, ut circeretur. v nictiora quando ne ii monte Garretim, neque in Hierosolymis adorabitis pa- lira ctrem,sed in spiritu deveritate. quia nondum venerat talus, quae ex ludaeis est, ct tamdiu stare portebat templum illud, nee lalus ista veniret, donec ad illud templum suum Christus a suis parentibus deserretur,cum oblationibus hostiarum, quas praecepit lex. Iuxta illud mala cluae prophetae. Et statini veniet ad templum lanetiam tuum dominator. em vos uuaeritis de M. - , ngelus restamenti, quem vos vultis. I
stua rationeIEutationis loco scriptum heia diperiat cor i Dami inter M.
Is animadversis simul appendere potes, alis ista talutatio fit. Benelaciat vobis Deus. I iiiemii cru cessi amenti fiat, quod ad Abraham,sciae, de lacob locutus est seruoru suo tum iideliuin, det vobis cor omnibus, ut colatis eum, d saciatis voluntatem eius in corde magno, de animo Volenti.Adaperiat cor vestruinin lege sua,' in praeceptus an, dc faciat pa ceni. Exauatat orationes vestras,8c recocilietur vobis,nec vos deserat in tepore malo. Et nunc Iuc lumus orantes pro vobis. Quomodo debuit fraterna charitas , ita salutauit, & imprecata mi iratribus luis ludaeis,quorum utique cor non fuerat adapertum ui lege Sc in praeceptis do mi ini,dicens,Et nunc hie sumus orantes pro vobis. Si enim cor adaperium habuissent in lege in in praeceptis domini,nequaquam seciuitiat, quod erat contra legem & contra praeceptum domini, c aedificarent templum,Sc altare in terra Aegypti,clauso corde dc auribus male ad apertis ad illam Elata prophetiam.Et erit altare domini in medio terrae Amypti. Hoc nanque iaciendo prsuaricator te constituerant legis S praeceptorum domini, secundum supra me moratam prophetiam Danielis qua dictu fuerat Filii quoque praeuaricatorum populi tui ex in Ap ollentur, t impleant os Hieminc corruant. Idcirco dicunt. Et reeoncilietur Oobis,st hune hie tumias Crantes pro vobis, subaudiendum eli quia praeuaricatotes vel filii praeuaricat investiris ciendo vel habendo templum in terra Aegypti quale dominus per Esaiam non rnandauit nec in cor eius ascendit.Super hac re reconcilietur,aiuli vobis.
Euiramfuerit i a tribu Do O impetus,qui Tenera ver iugavi. CAP. XII.
Aliter praemisita exordio, quo manifeste beneuolentia qus rebatur fratrum , qui erat per Aegyptum, quatenus benivoli,attenti, de dociles serent ad audiendum, sequitur naresei egnante. Venietrio anno centesimo Sc lexagesimonono, os lud si scripsimus vobis intriolatatione de impetu,qui superuenit nobis in istis annis.iam ante dictum esit, quia ille annus centestinus sexagesim nonus regni Grborum, quo se scripsisse reserunt fratres Iudei de luis
si T. --δ' .P- Aegyptum, qua sui idern vltimus erat annus principa, re
ius lonathae fratris ludliquando iam renouatum erat templum a-- ... - - .--
Us, natu Iratris Iudi,quando iam renouatum erat templum, atque emundatum a conta mination qua illa contaminauertit gentri,atq; desensum abi inpio Nicanore, qui rursus illud contaminare voluerat,iurans ais dices. Quia nili mihi vinctum Iudam tradideritis, istud Dei
122쪽
R v p E R. ABRATIS TvITI FN. DE vic T. VERRI DE . manum in planiciem deducam,& altare effodiam,& templum hoc Libero patri coniecrabo.Illo blam temo Nicanore perempto,& deo coeli collaudato, qui lociam tuum incontaminato conseruauit, habitora communi consilio at decreto, ut nullo modo dies illa alta annua ce lebritate pertranieat. Nos(inquiunt ludaei Ieripi linis vobis,qui ct ipsi debem eii e Iudaei, non lotum gente sed fide Abrahae,atq; fidelis Dausa,ad quos repromi lio iacta,& confirmata est uir.3MM.t. loco qciem Erius elegit,hoc est Hierosolymis. Scripsimus iii itiam vobis in tribulatione ocim pecu qiax superuenit nobis in istis annis. Quae fuit illa tribulatio, vel quis sola ille impetuu Umquo recessit lason alaneta terra de regno portas succenderiant,& effoderunt sanguinem innocentem liciat iam lon superin diximus. Hoc fuit initium doloni,quoa Iason qui, letu Mectos fuerat patrio nomine, frater Onyae pontificiis, quem Andronicus rogatia Menelai interie
cit. lason. inqua.impilis' non sacerdos,sed abi inpio rege fratri contra ias Iuperpolitus a lati cta terra recessit. Quomodo receintcinuitum mente volens,deinde etiam corpore inuitias aci . Proiianias. iam enim illi rex ambienti,& pecunias promittenti anniati set, & obtulistiset plui I ad gentilem inuin contribuim tuos transferre co patiaria incipiens , Dimiriam tota mente a terra iancta & regno recessit. Deinde cum in malis proficiens, Dialias ciuium ilia
ora dedisset sinem in harum suarum confusionem coepit,& profugus ahac in Amanatelute glanem. Ad Ultimurn in exitium omnibus istosus,vclesiasta legum.& execrabilis, ut patri, cicistim host is in Aegyptum extrusus, at inde Lacedaemonas proiectos , tandcm abiecto est inlepultus. Ex ovo, inquiunt,talis ille recessit, portas succenderunt, oc effuderunc languine innocentem. Ante recessum autem vel apbstatimn eius sancta ciuitas in omni pace habitaba
cur,& ipsi reges 3c principes locum sintimo honore dignum ducebant, Se iem uni maximumuneribus illustrabant.
stuare Iugarum terram sapisamappaearunt. CAP. XIII. MEmoriter tenendum illud, quod iam Iupra diximus togam libri vel icr tiarae huius se
riein spera areatque visendere ad Hierosolymae ciuitatis venerationem templi quo erat in ea dignitatem S ireniorem singularem uniat causa icienda quainii ideiriliaprli uixi rivis, liata motae hanicos templa,contra legem lacta,ubi ei lenoli debebant,ad illius templiti miluomnem.Templum illud sanctu Acriticia illo in templo celebrata lathcta est e S legitima. uitatem Hieruialem lanctam ei se,ubiq; scriptura libri huius tota intentione declamar. Uc di gniani eit,videlicet ad destruendam temploriam adulterorum fiduciam, qυorum alteriam in monte Garietim,alterum in Aegypto suerat aediscatum. Hac re animadiaeria,non intraberet. cum sancta terram dicant,hoc modo, ex quo recessit Iason a sancta terra. Deinde ciam liabi uim tam is Et orauiniosad dominum,& exauditi sumus.& obtulimus sacrisiciam, similaginem,et accendimus lucernas' proposuimus panes.Clanista liaec dicta sic recte accipimias, tanqua sit ni illimas detentiones priuilegii legitimi pro templo iam ducto quod erat Hiero olymis. Quod ipsorum,qui templo illideseruiebant,fuerit,uel eise debuerit iurisicia o ferre,panes propone re de haec faciendo exaiadire illic, ii in templo montis Garravia,non in templo Heliopoleos,
quae templa erant ae nudationis.
Quomodo intelligentium sit, Frequentate dirascanophesia mensin calici . iCAP T XIIII. AN plius autem huc spectar id quod sequitur Et nunc frequetate dies sereno phegiae me
sis Casleu.Scaenophegia simultas tinei liaculorum erat, & hse celebrahatur an illo po sim puto mense septimo, qui apud illos Ilieteri,apud nos October dicitur. Contiderandum ergo, quomodo dicant,Frequentate qaes sesnos lienis, subiungentes inensis Calleu, qui apud ill Corca quid inensis nonus, videlicet ab Aprili, apud Romanos aute Uecember dicitur, eo quod a mar xio sit decimus. Aliam line dubio lasnophegiam illis inducunt prper illam , quam ex quo temdata eli,celebrate cinilueverant,ut videlicet dum ipti in mente Casleu encsma iaciunt in Hie rosolymis,id est, solenno dedicationis vel purificationis teiu i. elebrent etiam illi per Ae gyptum purificationem eandein,non sicut encaenia,quae ad templum utique illorum no oer
cinerit sed sicut scaenophegiam. Ponamu iam huius rei de scriptura ipsa documentum. Qua die aut nt inquit templum ab alienigenis pollutum suerar, contigit eadem die purificatio M. t nem fieri vicelimo di quinto mentis cal leti. Et cum laetitia diebus octo egerunt in modum ' tabe naculorum .ecordanira ,suod ante modi cuin tempolis diem solennem tabernaculo riam in montibus & speluncis more bet irarum egerant. Propter quod Thyrsos & rainos vi rides N palmas praeserebant ei, qui prosperauit mundare locum Ioiam Et decreuerunt com
muni preceptore decreto ianitieris genti Iud rum, Olimibus annis agere dies isti . Mani sesie dicit,quia dubias octo egeriant in modum tabernaculorialia, catilamque reddit , cur non in modum priscae dedicationis, quam secit Salomon, sed in modum egerini tabernaculo
rum, qus festiuuat auebatur tui iam dictum esti mense septimo propter aliam rationem.
123쪽
Quae illa causa est Recordantes, ait, quod ante temporis diem selennem tabernaculorum in reontibus de spei uncis more hesiarum egerint. Claret igitur quid dicant. Et nunc frequentate . dies scaenophegi, rnensis Casleu. Idem enim est,ac si dicant.In modum scaenophegiae,id est,se,
siluitates tabernaculorum, quae ex causa antiqua mense septimo celebrabantur,celebrate me se nono istam quoque festiuitatem purificationis templi,quae inde purificatio dicitur,quia cola minatum suerat templum ab alienigenis. Machabaeus autem & qui cum illo erant, domino se a. Ia b. . cirrotegente, templum quidem de ciuitatem recepit, aras autem quas alienigenae per plateas extruxerant, item delubra demolitus est,& purgato templo, aliud altare secerunt, & obi ierunt sacrificia,&incensum,&lucernas,& panes propositionis posuerunt.
Quodsiemelisi rerum eisdem de causisscripserint,mquod admonitio secunda aucterior quam primasit. C A P. NI
SEcundum commune praeceptum & decretum, quod decreuerat uniuersae genti Iudsorum omnibus annis agere dies istos, scripserunt fratribus tubis,qui erant per Aegyptum semel
S iterum, Scilicet primum annum centesimo sexagesimonOno,deinde anno celei imo octoge
simooctavo, per hoc quod semel & iterum scripserunt annis decem & nouem inter utras m vi ces interiectis, illud datur intelligi, quod ad primam vicem non obtemperauerint, utpote qui templum aliud habentes, quodcvt supra pictum est secundu Esaiae vaticinium, se construxiise iactabant, templum illud quod erat Hierosolymis .non ad se pertinere volebant, atque idcirco festiuitatem dedicationis, vel purificationis illius suscipere detrectabant. Proinde notandum, quod prima admonitione sequens aliquatulum acrior sit. Nam prima vice salutatio tam dia cis est, ut animaduerti potest, per id quod dicunt fratribus ludaeis fratres Iudaei, Sc benefaciat vobis Deus, ct meminerit testamenti sui,&c . In secunda vero fraterni nominis deest dulcedo,
Dicitur populos qui est Hierosolymis S in Iudaea, adiecto quasi cum supercilio, senatus a ScIudas Aristobolo magistro Ptolomaei regis, qui est de genere Christorum iacerdotum.& his qui in Aegypto sunt ludaeis. Nomen quippe senatus Iudicialis intentionis est signum. Porro quis ille lud as fuerit, non facile ex lusioriis potest a gnosci, nisi sorte ille sit Iudas est xus genere, qui
tib illis temporibus extitit, qui(vr ait Iosephus nunquam in his quae praedixit mentitus est.
Similiter quis iste Aristobolus magister Ptolomaei suerit, non facile reperitur ex hystoriis , nisi quod eum dicunt,qui est de genere Cluisiorum sacerdotum quempiam significant fuit se de posteris vel cognatis Oniae supra memorati, qui cum esset filius Simonis pontisicis, quasi autho ritate pontificali cum patrocinio prophetici praeconii nimirum naale intellecti, templum rediisticauerat in terra Aegypti. Aristobolus iste aliquis erat ex illius Onyx cognatis vel posteris, eratque magister Ptolomaei regis Philometoris. Nec mirum, homine ludaeum dici magistrum regis Aegyptii,quia videlicet a diebus Ptolomaei Philadelphuqui legem per septuaginta inter pretes sibi iecit interpretari, magistros Iudaeos habere consueuerant reges Aegypti.
Eade ratione sancta ciuitate qua terra sancta esse appellata. CAP. X ADE magnis, inquiunt, periculis a Deo liberati, magnifice gratias agimus ipsi, utpote qui Eaduersus talem regem dimicauimus . Ipse enim ebullire secit de Perside eos ,qui pugna verunt contra sanctam ciuitatem. vide quomodo secundum tinctionem (quam diximus procedant dicta venerabilia,sanctam terram,sancta ciuitatem pronuciantia, qui videlicet pulchri sermonis ornatus ab huiusmodi principio usque ad finem fere per omne libri corpus seruatur, sine dubio contra aemulationes it lorum, qui alibi contra legem volebant habere templum vel sancta sanctorum, libenter accipimus fuisse sanctam terram, sanctam ciuitatem, sanctum to cum. Nimirum propter eum, qui non aliunde, sed inde venturus erat sanctum sanctorum. Iam superius diximus, quis ille fuerit rex Antiochus, nec rursus dicere piget, quia ipse suit, de quo circa finem primi Machabaeorum libri narratio coepta,sed non cosummata est, quomodo contra Simonem Sc contra Ioannem Hircanum multa mala gesserit, qui (vi Iosephus narrat elidem Hircanum in ciuitate inelusum septem aciebus circundederit, eosque vehementer assti xerit .Qualiter iste interierit hic scripturae locus manifestius exprimit.Quia cum in Perside esset dux sple,& cum ipso immensus exercitus cecidit in templo Naneae,concilio deceptus sacerdo tis Naneae.Per omnia, inquiunt,benedictus Deus qui tradidit impios. lita quoque gratulatio de impiorum interitu ad commendatione spectat loci sancti, & eius cuius in Aegypto similitudirem secerant templi Dei,quod verὴ solum illud sanctum deberet haberi, in quo totius apparuerit manifesta quaedam Dei virtus, vindictas exigens de his quicunque inhonorassent illud : Scquamuis propter peccata inhabitantium interdum acciderit circa locum despectio,non tamen impune abirent quicunque despectui locum habuissent.
Eaderatione ignem de caelo datum, commemorari. C A P. XVII. NArratio de igne, qui datus est, inquiunt, quando Nehemias aedificato templo 5e altari 'obtulit sacrisicia,satis manifesta est,melius d placet si lectoris memoris no deui causa vel
124쪽
latentio, quam diximus scillare haec omnia tendere ad dilendendum priuilagis ad restifica dam dignitatem singularem sanctae ciuitatis, S templi, cuius ad dirinem factum suera
quod fieri non debuerat templum in terra Aegypti. Ignis namo qui taliter datissimagnum& memorabile illi templo legitii sanctitatis testimoniis est. Et quidem narratio(sicut ia dixi Cn.anifesta est, veruntamen propter simpliciores de ipso igne altaris aliquid dicendum est.
stualis isse lenisserit. CAP. XVIII. IGniscinquit dominus ad Mosen, in altari semper ardebit quem nutriet sacerdos, subiiciens mane ligna per singulos dies. Et impositoli locausto desuper, adolebit adipes
Ignis est istiepe petuus, qui nunquam deficiet in altari. unde autem iste ignis tam diligenter nutriendus , non altei iust sed sacerdotis cura & diligentia ne dcficeret custodiendusiuerat da tus siue acceptus ab iplo domino nimirum magno oc euidenti miraculo. Uncto nam' taber naculo, ritu quoque sacerdotii atque sacrificiorum iuxta praeceptum domini ordinato. Hodie sinquit Moses doininus apparebit vobis. lie, Eacite & apparebit vobis gloria i . Sitande quitur Ingressi autem Moses de Aaron tabernacula testimonia, ec deinceps egressi benedixerat populo, apparuit cr gloria domini omni multitudini, Sc ecce ignis egressus a domino deuora int holocaustum de adipes,qui erant super altare. Hoc cum vita sent, turbae laudauerit donet num ruentes in sacies suas. Dignus igitur ignis quem sacerdos nutriret,quique de altari deficere nunquam deberet, de dignus locus, dignum templum, lanctum altare, quod tant priuiimi manus haberet, quale uti et in illo templo aemulo Aegypti,nec suit nec eue debuit. Illud obser Mari potuit,ut nunquam deficeret ignis in altari inque ad tepora Babylonicae captiuitatis,'ura
videlicet quantaecunque tempestates eatenus exurrexerint, non tantae suerunt, ut nece
extingueretur ille ignis.Nec enim ante Nabuchodonosor regem Babylonis ulla v squam seri Ptiara memorat, tala quippiam euenisserit ignis ille nutriri vel custodiri non potuerit. Ubi autae templum destructum, dc ciuitas igne Chaldaico combusta suit,quomodo vel indos curare posset, ne deficeret ignis in altari e Fecerunt igitur quod potuerunt fidem dc spem habentes ad Deum, secundum literae huius sensum manilestum. Cum in Persidem ducerentur patres nostri, sacerdotes, qui tunc cultores Dei erant, acceptum ignem derunt in valle ubi erat puteus altus siccus, ec in eo contutati sunt eum , ita ut omnibus ignytus esset locus. Quid illoru si dei contemplatione pulchrius e ignem morientem qui nutririi Poterat, qui ubi nutriretur, non habebat, illi resuscitandum commiserunt, in quo est specioresurrectionis mortuorum . nec eos sesellit spes. Quomodo Eadem ratione miraculum breu, Nehemia orationem commemorari.
tam praeterissent multi anni & placuit Deo, ut mitteretur Nehemias a rege Per idis: ne
cotes sacerdotum illorum qui absconderant misit ad requirendum ignem, S licui narra rauerunt nobis,non inuenerat ignem,sed aquam crassam &c. Manilista narratio manavum
diuinae prouisionis indicium, multumue pertinens ad causam caepediciam S semper memoria tenendam, quam dc pulchrὴ haec litera recitauit, dicendo sic: Et idem ignis qui datus est,quando Nehemias aedificato templo dc altari, obtulit sacrisicia.Neque enim Nehemias templumae altare aedificavit. Iam quippe illud aedificauerat dux Zorobabel dc sacerdos Iesus filius Iosedech antequam mitteretur Nehemias a rege persidis sed muros ciuitatis iste reaedificavit. Cima igitur ita dicunt quado Nehaemias aedificato templod altari obtulit sacriscia,subauditor pro murorum peracta reaedificatione, proculdubiolixe interpositio, rediticato templo de aliari comendatio est templi saepedicti, quod solum illud sanctiani atqlegittimum fuerit, cuius in altaride ante Babylonicam captiuitatem ignis iste perpetuus extitit, , post captiuitatem tanto mraculo recuperatus est, quod vere inter caeteras authoritates testimoniorum,que usillud fuisse constat illustratum, magnum atque praeciarum fuit . uale enim fuit,'igna Suchria sui ctim posita, ii i lapides magnos aqua persundi, magni: de contrario elemeto iAn accendae Ad eandem intentionem quod dicunt, & Nehemiae erat oratio hunc habe modum Domine Deus omnium creator, e c. inter qus est illud notandum. Vt conrega dii per- sollem nostram de constitue populum tuum in loco sancto tuo, sicut dixit Moses. Quomodo enim dixit Moses Pam,inquit,suerit constitutus rex , non multiplicabit sibi equos, nec reduae cet onusum in Aegyptum equitatus numero sublevatus , prstertim cum dominus prsce Met ut ii qua iuram per eandem viam reuertamini. Nec illi in Aegyptum sucrant re uersi litem dixit Moses, Mon lacietis in domino Deo vestro, sed ad locum quem elegerit
Deus vester de cunctis tribubus vestris, ut ponat nomen suum ibi, de habitet inso venietis de offeretis in illo loco holocausta dc victimas vestras. Locus utique, quem elegerit , nus erat Hierusalem, sicut scriptura narrat. Cumque extendisset manum tuam angelus do
mini super Hierusalem ivt disperderet eam, misertus est dominus, S ait angelo percu tame
125쪽
Sufficit nune,eontine manum tuam. Erat autem angelus domini iuxta aream Areuna Iebusael. venit alit Gad & David in diralia , Se dixit ei: Alcende, constitue domino altare in area A reis. una Iebus,t. At illi in Aegypto immolabat. Vide igitur, quam subtiliter, im moderate con veniant illos,& arguant ut legis praeuaricatores, ex illa orat sone Nehemiae dictum ita recen lentes. Constitue populit in loco lamcto tuo sicut dixit Moses. Nimitu locum Dei sanctum Hie, rosolymis esse voletes, mira cuius electione locus in Aegypto praesumptus lancius vii 3 ei Ie noposset. Diem illum siue sacrificium illud appellauit Nehemias Nepthar. quod interpretatur purificatio quae alia vel alterius rationis erat, quam purificario mentis gesteia, de qua lupra diximus quam appellabant purificationem templi. Istam vero diem inius, qtii videlicet dies, exi ius m ensu, quoius fuerit, non oportuit illis annunciari, quia iciebant,de olim celebr auerant. Eadem ratione tabemacus oe arce commemorationem,at ille exta sationem sectam .
NArrationibus tam veris, locum electum,templum sanctum atque legit timum decertates non potuisse illos habere in terra Aegypti, sed haberi in Hieroiolumis nonihil sibi deesse
sentiebat, quia videlicet tabernaculum Sc arcam dc altare incensi, quod fecit Moles, non habe bant.Prosecto aemulis ipsorum, scilicet ludaeis habentibus suum in Aegypto templum, livi videbatur, quod gloria magna translata fuisset a Hierosolymis, tanqua ratio nulla et set vel esse posset alia iussiciens ad commendandam vel praeserendam dignitatem tuli Hierosolymitant. quonilim non haberct illa insignia, tabernaculum dc arcam, de altare incensi . Super iito quali gloriae detrimento consolantur semetipsos, lic inferendo. inuenitur autem in deicriptionibus Hieremiae propiterae quod iussit accipere ignem eos qui transmigrabantur, Ut significatum est. Erat autem in ipia scriptura,quomodo tabernaciatum, de arcam iussit propheta diuino res io ad se laeto comitari secum, iamiaequo exiit in montem,in quo moles ascendit, Sc vidit haeredi ratem Dei.& veniens Hieremias inuenit ibi locum speluncae, de tabernaculum 8c arcam 8c altare incenu intulit illuc, de ostium obstruxit, de dixit, quod ignotris erit locus, donec cogreget Deus congregationem populi, dc propitius fiat, ec dominus ostendit lixe, de apparebit male, et Macaetasias domini, oc nubes erit, licui Sc manifestabatur Mosi,&siciat cum Salomon petiit, ut locus sanctificaretur magno Deo. Manifestabat haec,& Ut lapientiam habens,obtulit sacrifidium de
dicationis ec consummationis templi,sicut de Moses orabat ad doliunum,dc descendit ignis decalo, dc consumpsit holocaustum.
tuomodo,quae de tabernaculo O arca dictasunt intelliri debeat. CAP. OLConsolatio haec oportuna tunc exiitu magnam pro Dei legit rimo templo quod erat Hi resolymis, superexaltans coronam spei, ne vel propter hoc , quod non habebat taberna culum 5c arcam Sc altare incensi, videretur Aegyptio templo non posse prsserri. eruntamen quoniam in descriptionibus Hierem, Prophetae (quas nunc habemus 3 dixerunt haec inueniri. Si dignitatem vel maiestatem conlideres spiritus sancti, qui loquebatur in prophetis, quorum de noctissimis cic praecipuis Hieremias unus extitit. Magna quidem in litera tonat gloria illius templi manufacti,sed multo maiorem in spiritu prophetiae praetentis homo quicunque ipiritu sis. Denique homo animalis Iudaeus, cuius circunctim non in i piritu , sed in sola carne cosistit, hoc putat Hieremiam dixisse quod ludaeorum, qui in omnes gentes captivi ducti sunt congre natio debeat fieri, nescio quo tempore, templumq; illud cum ciuitate restitui, cum tali nube apparente qualis erat ubi Mose, legem accepit,& quatri ubi Salomon aedificatum templum ma gno Deo dedicauit. os autem post illud tempus, quo haec scripta iunt, post victoriosa praelia Machabaeorum, nullam scimus pomii Dei congregatione, praeter illam quam idem spiritus, qui loquebatur in proplietis nobis in euangelicta Ioanne depromit . Quia lesus moriturus erat Dan iti ,ro gente Sc non tantum pro gente, sed ut silma Dei, qui erant dispersi, congregaret in Unum unc Utique apparuit gloria Dei, gloria filii Dei cum resurrectione mortuorii est ligetis 5c existunc eli nubes, sicut manifestabatur Mosi, Ut legem accepit, sc licut fuit nubes, ubi Salomon terr plum domini aedificauit. labes,inquam,extunc est similiter, scilicet caecitas Iudaeoru cuius in prodigium factae sunt illae nubra, vique ad illud tempus, ignotum et ictait Hieremias obi sit taberna culum 5c arca dc altare incensi,id est, non cognoscetur a populis vel gentibus, quorum vel qualium exemplaria caelestitim illa fuerunt.
Qualicunque sensu Hieremi u i ascripserit, Iudaeos'oproposito Haptasse. CAPUT XXII. l dicit aliquis, putas ne ipsi qui scripserunt, vel etia illi quibus scripserunt hunc prologum.
ua ut tu none dicis, ac sicut nunc Ecclesia Christi nitelligit, prophetica Hieremita dicta intellexerunt Ad haec,mqtiam, 'latas ne lud, qui de regione ludaea scripserunt, aut lusis per Aegipium, quibus icii purum prophetae fuerunt, aut propheticum trucilectum habuerunte
126쪽
RvORTI A BAT. Tvi T I EN. DE vi C T. VER I DEI. Si prophetae fuerunt, aut intelligentiam prophetici spiritus habuerunt, ninimi ea quae sub ve lamine legalis, aut propheticae literae latebant, intellexerui. Quid voluerit construetio vel ri tus tabernaculi, quid significauerit altare incensi,quid arca,quid propitiatorium,quid duo Cherubim, quid prorsus vel quale suerit illud , quod intendens dominus ad Mosen : inspue(ait Sc ac secundum exemplar,quod tibi in monte monstraui. Sed non erant prophetae in diebus illis fere,ex quo reaedificatum est templum post captiuitatem Babylonicam. Et nouisl imus duode cim prophetarum Malachias, quem ipsum Esdram fuisse dicunt Hebraei, prophetavit. Hinc in primo libro Machabaeorum scriptum est: Et sacta est tribulatio magna in lsrael, qualis nosuit, '' ex die qua n5 ia propheta vitus in Israel. Igitur quomodocunq intellexerint illud quod inue niri dixerunt in descriptionibus Hieremiae prophetae, vel ipsum Hieremiam diisse de populi congregatione, de inaiestatis domini apparitione, vel futura nube secundum similitudine nu bis,quae in monte Sinai manifesta est mos , quae vel Salomoni in dedicatione templi. Nos in
praesenti scriptura scribentium teneamus intentionem, quia facta haec vel dicta Hieremiae sea cribus , qui erant per Aegyptum, habentibus templum non legittimum,scripserunt ad suimet competente consolationem, quod videlicet loci vel templi dignitas, non idcirco minor videri deberer, quod eo tempore tabernaculum de arcam 8c altare incensi non haberent.
Eadem ratione, qua superiora,orationem Mosi, , mnem decali datum. CAPUT XXIII. Uod tandem subiungitur.Sicut de Moses,oraba ad dominum, Sc descedit ignis de ex
Io, ec consumpsit holocaustum. Dixit Moses: Eo quod non sit inundarii, quod erat pro peccato,dc consumptu est, ad idem respicit, scilicet ad testimonia iamctitatis vel sanet sicationis, quod templum illud iure sanctum habendum fuerit, in quoconstabat peccata con sumi igne,qui diuinitus datus est,sicut de quando Moses orabat. Neg enim minus miraculi filicin eo, quod de aqua super sacriscium aspersa magnus accensus est ignis,quam in eo quod Mose orante, I domino egressus est ignis, & holocaustum consumpsit. Caelesti aut horitate defensum esse volunt,nihil minus sanctitatis vel dignitatis,illi templo,quam Moli ascribendum fuisse tabernaculo. Quod aiunt, dicit Moses, Eo quod non sit mundat si,quod erat pro peccato, Se eo
sumptum est, idem est ac dicant: Sacrificium quod erat pro peccato, cur no comedebatur,sed comburebatur, videlicet quia non erat mundatum, cum esset pro peccat quia sicut immun dum est peccatum, ita quod erat pro peccato sacrificium, non pertinebat ad esum sicut hostis pacificorum, congruum erat totum illud cremari, sicut opus habemus peccat iam nostro sanis isti spiritus igne comburi. Et hoc dictum a Mose non ociose, secudum saepedustam intentionem suam, memorant,videlicet,ut confiet templum factum essem quo peccatum consuinitur,teste igne dato diuinitus,& sacrificium pro peccato Finis tandem nobis iam sit huiuscemodi tracta tus in litera prooemii,quod mihi explanandum impoluisti, quod si utiliter Utcuque factum est, tu quom gratiam benedictionis recipere debes ah omnibus,quibus hoc utile visum tuerit,quia monitor atque exactor fuisti.
Quam multi hospes Trebi Dei Telociters ut mbra transierint. CAP. XXI III.
INterea saluus at intemeratus permanebat thesaurus patris Abrahae thesaurus David fideis lis, scilicet verbum promissionis, quod sub iuramento Deus verax super illos thesaurisauit. Stabat enim locus ec gens undὴ oportebat illud adimpleri.Generatio praeteribat, ct genera ici adueniebat: ipse autem cui veraciter dicitur, Tu autem idem ipse es, de anni cui non deficient. sc ' in proposito suo permanebat. Anno illo,quo(υt iam dictum est fratres qui erant Hierosolymis,
de in regione Iudaea scripserunt fratribus, qui erant per Aegyptum. Anno,inquam,cent elimo ctogesimo actavo, Ioannes cognomento Hircanus locum S gentem regebat, & ille annus principatus eius Undecimus erat, hi tunc erant,qui locum de gentem illam tantis odiis perse quentes exterminare voluerant,velociter sicut umbra traltera ni, alius post alium diuersis cla ditas morietes, quorum interitus velocitatem si consideres,recte dicas,quia in generatione una nomen eorum deletum est. Una quippe generatio Machabaeorum vix exacta fuerat, princi patum agente suique principatus annum habente undecimum Hircano, cuius per patrem Si monem, patruosque ludam atque Ionatham,locu de gente Deus reseruauerat,& tam multi re ges aduersariorum luccessim decesserant infra annorum paulo plus, qua quadraginta spacium.
Uenique post radicem peccatricem,scilicet Antiochum Epiphanem,qui sine manu cotritus est, filius eius Antiochus Eupator decessit, post Eupatorem patruelis eius Demetrius filius Seleuci, post Demetrium Alexander filius Antiochi,post Alexandru Demetrius filius Demetrii: dein de Tryphon tyrannus regni, qui Ionatha& Antiocho adolescente filio Alexandridolo inter sectis diadema sibiimposuit, deinde Antiochus filius Demetrii, qui in templo Naneae cecidit. Septem sueran iam non erant,nimirum cito deleti in una,t iam sita est generatione Ma chabes
127쪽
chabaeorum &benedicebatur Deus,atc3 Iaudabatur secundum Psalmistam dicentem. Inimici , svero domini mox ut honorificati suerint,& exaltati,descientes quemadmodis sumus deficient.
On poterat hic Deus terribilis, qui tam cito abstulit spiritum principum, S auxilio tam paruulo subleuauit gentem S locum,non poterat hoc facere verbum Dei, verbum Deus ut gens sua locus sinas,regnis omnibus imperaret omodo regnum Graecorum paulo ante ab Alexandro Macedone dominabatur c Non poterat istud efficere, ut regnorum mundi ca put Hierosolymis haberetur,seu Machabaeis vincentibus, seu anterio, regnante David quem electione sua,lecundum cor luiam regem posuerat Deus e Poterat plane, ii voluisset de huiusemoda curare, plus quam exigebat Propolitu ipsius. At vero propositu eius non erat. Ut beati Nisi suae benedictionis haeredes in ista valle lachrymam,in isto loco, qui positus est eis ad flendum & esuriendum,& ad sanctae paupertatis studi i,ia subsiliret in equis S curribuq ct in oen tibus more regum gentium potestate haberent, aut dominarentur. Sed quid erat in proposito eius c nimirum sanctos eius & electos omnes in hoc mundo peregrinos esse vel exules Sexoectare regnum eius,cuius rex vel imperator ipse Deus & dominus est. Bene igitur secundum hoc propositum iuum contentus fuit Deus,tantillum suis praebere auxilium,quatenus inter gentes gens unica,& locus vincus conseruaretur, donec ex ea Dei veritas id est,uerbum promi ilionis adimpleretur. Ultra cautelam hanc vel prouidentiam, gentem exulem, filios perestrinorum Abrahae,uaac,&Iacob,cur exaltaret, calatam non habuit rex humilia Deus,gentibus siue nationibus gentium,reges autem regum imperatores habentibus, satis suit illi inenti loco illi oro, uidere reges aut principes,ut fuit David,ut suerunt illi Machabaei,qualium praeliis aut victo rus non quaereretur, Ut vlla sierer preisura mundi,sed ut defenderetur gens unde esset ventura salus mundi. Regnum autem & imperium gentis illius super omnes gentes, quando vel quo tempore consurgeret, prouidebat, sedens in throno ille apud Danielem antiquus dierum.qui venturo de illa gente filio hominis iam porrigebat regnum & potestatem, ut omnes populi, quibus,&lingit, serviantilli in aeternum. V a Muchabaeos societ tem cum Romanis inire non debuisse , O, quare tam cita morte
vhobscurum quiddam fratribus victoriosis in medio suae Hariatis accidit, Iudae Ionathae atq Simons,quod videlicet victoriis clariscati, ultro miserunt societatem S amicitiam sita
tuere cum Romanis potentibus &lamosis, quamuis super hac re non culpet eos Icriptiara. resaeuas continens ipsorum , nihilominus tamen animaduertere promptumest, no lini Ie totum coram Ueo, ne, lege concessiam Iudaeis, Ut expeterent amicitias gentium, Ueruntamen sicut fuerunt in vita sua,ita& post mortem gloriosi sunt,quia si quid pulueris aut puluere vanitatis taliter admiserunt,omnino deletum est, cita subsequente morte singulom. Dentila ludas ori mus miserat Romam, constituere cupi illis amicitiam & societatem. Et interea Demetrius rex post casum Nicanoris S exercitus eius apposuit Bachidem & Alchimum rursus mittere in Iu daeam, di in illo praelio cecidit ille potens,qui saluum faciebat populii lirael. Deinde lonathas Romam miserat,statuere & renouare cum illis amicitiam,& post modum a Triphone dolis circumuentus a t occisus est. Similiter Simon miserat,cum illis renovare amicitiam,nec multum post a genero suo Ptolomaeo per insidias interfectus est. Tales euentus, singuloi iam sines ob scurare videntur,quod videlicet in eo sibi coeleste diminuerint auxilium,dum quaerunt ab lio minibus secula, quasi pacis& securitatis firmamentum. Porro diligens animus causam aliam iurentius arbitratur, scilicet quod idcirco taliter in breui decesserint, quia sicut de sanctis dicit Apostolus: Quibus dignus non erat mundus. Ita & talibus ac tantri ducibus, ut diu permane rent, tunc temporis dignus non erat ille populus, utpote iam quasi senere atre delirus neni to tus,praeter paucos iustos, nimium refrigescens a diuinae religionis cultu. Inde post Hircanum.
Simonis filium, ducem habere meruit Hircani filiu Aristobulum,matris & ita risinterfectore deinde fratrem eiusdem Aristobuli A lexandrum & ipsum parricidam, inultae: plebis Iudae orum homicidam, deinde filios eiusdem Alexandri Hircanum & Aristobului, qui principatu
dira contentiane laceraverunt, multo post Herodem genere alienum, crudelitate praecipiaum, totiuscuhomici dii domestici atque publici signiferum, morti et satellitem, empiternae perdietioni destinatum.Beata igitur sors illorum, qualemcurim habuerint mortis euentum. diam corpora eorum in pace sepulta iunt,& vivent nomina eorum in Ecchi.
128쪽
tulorum .Putare, quod de multitudine creaturarum Uel spirituum creandorum haberet emeris gere quis piam,qui conaretur cassare propolitum tam honum, unde Sc merito draco magnus; serpens antiquus diabolus,& satanas,& econtra mente tractare, qualiter illi soret illudendum per ipsum verbum,quod erat apud Deum, cum quo trahebat coni ilium suu in antiquum,& su per draconem illum decernere , quod nullus infirmare post et aeterni iudicii decretum. Ibi iani ei uidem sapientiae deliciae cum filiis hominum, de cum angelis quidem, sed maxime cum siliis hominum,quia nusquam angelos,sed semen Abrahae, id est,humanam naturam apprehendere habebat, vi nunc factum est. Unde de apostolica congaudet fides, dum dicit: Nusquam enim , , i. angelos apprehendit, sed semen Abrahae apprehendit. Inde nunc nobis in laudemi victricis volitatis Dei, sermo coeptus peragendus est.
Invoca apientiam interim adaperiens qui it, Noli regibus dare Minum, edta qui
amaro sunt corde. CAPUT IIII. IN uocata adsit eadem sapientia, quoniam susceptae materiae nunc instat pulcherrima pars.lnuocata adsit,& inter eos me computet, quibus vel qualibus vinum ad hibendum dandum esse iudicat. Noli tinquit regibus o Lamuel, noli regibus dare vinum, quia nullum secretum est, ubi regnat ebrietas, ne sorte bibant, Se obliviscantur iudiciorum, & mutent causam filiora Vinam. pauperis,da siceram moerentibus, Sc vinum his qui amaro sunt animo hibant, Sc obliviscantur egestatis suae, dc doloris non recordentur amplius. Quale namg est vinum, quod si detur adhibendum regibus,facit eos obliuisci iudiciorum, d mutare causam filiorum pauperis. Si a tem detur m rentibus,sacit eos obliuisci egestatis suae,ec doloris non recordari amplius. Pro, secto quomodo parabola est, mystice iuxta parabolarum leges intelligenda est. vinum ergo istud, termo sapientiae vel sermo scientiae est, quod si detur regibus, ta est superbis, apud quos uti regnat ebrietas, id est,quos scientia inflar, obliuiscuntur itidaciorum, Si mutant causam filiorum pauperis,id est, male examinant sensum scripturarum, dum per contentionem sua de fendunt, dc nulli caedere volunt, Si ab aliis bene dicta, qui sunt filii pauperis, id est, humiles se, cundum Christum,amatores veritatis, vanae gloriae deputant de praesumptioni. O ergo Laismuel,quod interpretatur,in quo Deus. O Christe, in quo habitat omnis plenitudo diuinitatis Lameccorporaliter, noli talibus scientiae tuae dare vinum, sed da incerentibus, id est, humilibus, de his, qui pro eo, quod paupertatis S peccatorum humilem conscientiam habent, amaro sunt animo. Cum enim talibus datur vinum hoc, laetificat cor eorum, dc quadam obliuione bona obliuiscuntur egestatis suae, consortati ab Apostolo dicente: Quia quae ilialta sunt mundi eleae i. cir i. git Deus,ut confundat sapientes, dc ignobilia mundi, dc contemptibilia elegit Deus,de ea quae ' non sunt,ut ea quae sunt destrueret. Et nobis ergo si dederis vinum,nos quoq: confortati totius egestatis nostrae obliti,nec ultra memores doloris vel tristitiae seculi,sapientes, fortes, de nobi les reges terrae,5c principes qui astiterunt aduersus dominum, de aduersum Christum eius, pu tantes se infirmare posse decretum Dei, posse auertere extentam manum domini, stultos insiris mos fuisse, ais ignobiles,de es amabimus in laudem victoriae verbi Dei, prosequentes currum triumphalem tanti victoris.
Sextum caput draconis,cui simile fuerit, dici nonposse. CAPUT V.
DE singulis capitibus draconis,quales qualiumve serarum similes habuerint facies, demo
strari potuit, cum sanctae scripturae testimoniis. At vero de isto capite sexto valde rus qualis vel cui bestiae similis in eo facies fuerit, demonstrari non potest, quia scriptura non dixit, ubi Daniel visionem quatuor hestiarum vidit, de suturis hoc tantum ait. Bestia terribilis at 3 mirabilis,& sortis nimis, dentes ferreos habens magn , comedens atq comminuens, ct reli qua pedibus suis conculcans,dissimilis erat caeteris bestiis, quas videram antea. Dixit quod caeteris bestiis,quas viderat antea,ista erat dissimilis, scilicet leaenae, urso, at 3 pardo, de non dixit similem fuisse alicui bestiarum, quae praeter illas mulis sunt. Terribilem eius sortitudinem ter ribiliter expressit, dicendo. Pentes ferreos habens magnos,per quos nimirum in te iligimus Iem manae potentiae c6sules, siue imperatores bellicosos atm fortissimos, ct exercitus in procliis sae vera districtione, districta saeueritate ordinatos . Ut interim nunc taceam de gentibus esterii. Centem ludiam hestia ista comedit arcu comminuit ,&reliqua pedibus suis conculcauit, quia locum destruxit, Se gentem percussit in ore gladii, dc eos qui reliqui fuerunt in captiuitatem, vendidit,aim dispertit. Non proinde Romanum imperium unum fuisse cognoscimus,ex capi tibus draconis ruti, quia iustam secit, quamuis nesciens, vindictam sanguinis Christi, sed quia potestas eiusdem imperii Christum occidit,& martyres Christi,proinde magnum caput extitit inter omnes impios, qui tunc vivebant,& erant utique corpus vel membra diaboli.2uod Hebraei putant de sexto capite dictum: Exterminauit eam aper de lua, . ineptum esse CAPUT EI.
129쪽
R v PERTI A BEAT. TvITIEN. DE v ICT. v ERRI DEI. HEhraei,quod in Daniele tacitum est , in Psalmo dictum putant. Exterminauit eam aperde sylva, & singularis serus depastus est eam. Quartam illam terribilem bestiam simili
tudinem apri vel singularis ferisuisse autumant. Huic opinioni illud repugnans esse vi detur, quod illi bestiae terribili cornua ascribuntur .Habebat (inquili cornua decem. Consi derabam,& ecce cornu aliud paruum ortum est de medio eorum,&c.Hoc (inquam repugnare videtur. Ueniq; aper cornua non habet. Ita bestiam illam existimare vel dicere fuisse aptum, sic arbitramur fiuile incongruum,sicut Delphinum syluis appingere,fluctibus aprum. Simul de hoc animaduertendum, quia regna Persarum & Moedorum, quae in eadem vitione significata sunt per ursum,& pardum,in alia visione,quae ostensa est de futuris regibus eorundem regno rum, qui videlicet reges per cornua significari debuerunt, per aliorum facies animalium demonstrata sunt,scilicet arietis&hirci, quibus cornua naturae dono constat attribiai,igitur quod scriptura tacuit de nomine quartae bestiae, nobis quo tacitum sit, ut quicquid ferocius in heissius cogitauerimus, hoc Romanorum formidolosum imperium intelligamus.
Quomodo bectia quarta de mari ascenderit,di extum caput dracoetu in ordine consituerit. CAPUT VII., Estia haec terribilis de mari quomodo venit c Quomodo de mari ascendit c quomodo a
ite mulierem, suae erat paritura in illa septem capitum draconis cruent a serie caput istud constitit c Nimirum per magnas at inenarrabiles dii cordias, per bella ciuilia, bella plus quim uisilia civilia .Discordiae spiritus, quem haec bestia spirauit,mundiam Uex auii,gentea asiuxit, ciuitateam vili, regna caedibus cruentauit, terras sere omnes Europam dc Aphricam a id Asiam tuo, geri
se liuim 3 sere omnium languine compluit. Sunt lustoriae, legant qui volunt tragoedias generia humani,labores mundi, vere (vt ait Iohannes in maligno positi. Quod satis ab eiusmodi esse, .ctis claruit,& clarum est legenti atq intelligenti. Nos ad illam insaniae partem summam tendimus,qua aduersus saepe ductam & saepe dicendam mulierem in utero habente lese erexit se in teso suos serreos praeparauit caput istud, t cum peperisset, deuoraret silium eius. Herodem patre Idumaeo, matre Iero Arabica natum,a senatu Romano, regem
Iudaea decretum fuisse. CAPUT VIII.
Imperante Augusto Caesare, centesima&octogesimaquarta Olympiade, consulibus Cata
Demetrio, & Caio Asiano, Herodes a Romano senatu gratia Caesaris Augusti, & fauore Martii Antonii rex Iudaeae decernitur, non erat genere Iudaeus, imo Patre Idumaeus, dc matre Heredes. Arabica progenitus. Nicolaus tamen Damascentis (ut meminit Iolephus ait, patrem huius Herodis A ntipatrem, genere nobilissimum Iudaeum fuisse,ex illis,qui ad ludaeam de Babylone reuersi sunt. Haec autem, inquit,id est,resert ad gratiam Hercdis silai eius, quem regem Iudaeo, . rum contigit heri,cum non esset regii,sed nec ludaici generis. Nam Antipater genere Idumae..us extitit, quid multas possidens pecunias,totius Iudaeae potestarem,& cultionem a Caesare ac, cepit,amicus Hircano regi de sacerdotum principi. Sed cum tardum de segnem Hircanum hi,
diiset,ptiorem silium suu Phaselum,ducem in Hierosolymis,secundu vero Herode Galileae tutorem ordinauit,qui postmodu (υt iam dictu est ad regnii pervenat. Praedixerat de illo quidam concilio vir iustus nomine Samaeus,praesente Herode, cum pro crimine suisset vocatus, sta ret purpura circundatus armisq stipatus. Uos cinquit vel legem accuso, qui tantum ei lice tiam dedistis.Scitote quod is quem nunc propter Hircanum vultis absoluere, quandorum nos Scipsum regem torquebit. Nihil autem isse dicendo mentitus est. Nam Herodes cum regnii cce pisset,omnes in concilio tunc inuentos cum ipso Hircano occidit.
Discordias intersenatu di populuIudaicu, Herodi regn peperisse. CAP. IN.
Iscordia summa, discordia cruenta, tam Romani Anaius, quam ludaici gentis regnum illi peperit.Denicv cum Caius Cisar,& magnus Pompeius totius Orbis viribus confligis, de in ludia fratres Hircanias dc Aristobulus de principatu atrociter contendunt, Antipater po tens,& (vr iam dictum est) multas pecunias post dens,dum in Iudia fauet Hircano iustiori qui dem, sed segniori, & in Romana republica multis Cbsequiis, pluribus impensis , mercatur gratiam Ctiaris iam Uuctoris, ustum Pompeium Usque in Aegyptum persequentis, magna sibimet ludst potestatem promeruit, de apud vi stricem Romanorum partem Herodi filio vi am ad regnum obtinendum magnis meritis aperuit. Sciendum quoque, quod per illam Hir cani atque Aristobuli discordiam, templum in Hierosolymis semel, S uerum magna cumca
lamitate violatum suit. mo namq: Pompeius Aristobulum victum habens,ciuitate aggre ius,contra socios Aristoboli,& per seditionem in ciuitate receptus,templum irrupit commota at 3 cadente maxima turre, per quam aperta parte temPli hostes irruperunt, se omnia Iudi , rum csde completa sunt. Quidam enim occidebantur a Romanis , alii vero semetipsos occi
debant, Sita ceciderunt viginti duo milia ludsorum. Romanoru vero perpauci defuncti sunt. Nec
130쪽
LIBER v NDECIM v S. cs Nee vero parua in templo commissa sunt, dum ea qui priori tempore inuisibilia vel inaccessi,
hilia erant, adiisset Pompeius, & cum eo non pauci vidissent, qus non liceret nisi sacerdotibus intueri. Deinde cu ut tarn dictu esti Herodes regnum coepisset, & Antigonus Aristobuli filius ciuitatem teneret, idem ciuitas passa est, ct in templo multi perempti sunt, Herodi annicen cibus Romanis. Et hic passio Hierosolymorum cum ali contigit Lait Ioseplius Marco Agrippa ct Callidio consulibus, centesima & octogesimaquinta Olympiade, tertio mense in celebrati one ieiuniorum, tanquam reuersa calamitate, qus sub Potin peio lud s illata est. Nam ex tunc eodem die captiuitatis viginti & septem anni suisse noscuntur, cum adhuc obsideretur ciuitas ab Herode & Sotyo legato, persuasit Samaeus supradictus populo, ut Herodem acciperer,die cens propter peccata eum non post e deuitari.
Neq; Iceptru,neq; duce de Iuda auferendu,donec Teniret chrisius. CAP. N.
tam igitur alienus Herodes per tantas,tam cruentas, quas commemorare libuit, discorredias,regnum coepisset, tempus erat, vel promissionas tuae vel bii verax Deus adimpleret . Sic enim fuerat praedictum. Non auferetur sceptrum de luda,& dux de Demoribus eius,donee veniat,qui mittendus est. Qui mittendus erat,ipse est qui venit Christus,in quo semine tuo (ait Deus ad Abraham benedicentur omnes gentes, sicut ibidem a Iacob subiunctum est. Et ipse erit expectatio gentium. Ecce autem veraciter ablatum erat sceptru de luda, Sc de emoribus eius,quando Herodes alienigena regno fuit intrusus,qui Sc occidit omnes, qui regii generis viaedebantur esse,& ipsum Hircanum, cuius lenitate & mansuetudine fuerat prouectus. Ut igitur iustificaretur Ueus in sermonibus suis, iam illud semen, quod Abrahae proinistia insuerat, ct cuiuramento repromissum , quod itidem Dauid iuratum luerat, venire oportebat, nee longius differri, quoniam sceptrum de luda sic ablatum erat, & dux de scenioribus eius ita defecerat, ut contra legem Iudaeorum,rex, imo tyrannus,sederet in regno, homo alienigena, praedo, ad
Praeter Zachariam,Ehsabeth Simeonem Annam prophetis manultos iubae, ut
aduentum Christi expeαmnt. CAPUT NI.
valis putas tunc mens,habitis iustis animabu3,erate duos autem illius temporis iustos esse dixerim, nisi illos, qui iidem Sc spem siue expectationem habebant promissionis ad Abraham, promissionis ad David, iuramenti ad Abralia,iuramenti ad David, qui vi delicet Dauid fidelis,Deum sortiter tenens,miserere mei dixit,ut tutia siceris in sermonibus tuis,& vincas cum iudicariis c Talium Unus vel notissimus de tempore illo Symeon nobis extitit, qui in hac fide declamando de requirendo veritatem Dei, veritatem promi ilionis, in qua Deus maior homine, sponte hominibus iurauit, responsum accipere merciit non visurum se mortem,
nisi prius videret Christum domini. Nunquid illo tempore solus promtilionis eiusdem Symeon expectator extitit c Erant uti s& Zacharias & Elisabeth ambo iusti, erat & Anna prophetissa, erant & Ioseph Sc Maria. Dicam adhue, Nunquid quia solo, isto; notos nobis euangelia secit nullus praeter istos erat,qui expectaret fide & victoria Dei, voti sermonibus suis iustificaretur h
de vinceret eum iudicaretur c Utiqet, quamuis Herodianae malit tae nubes horrida coelum obscuraret, non paucae in coelo erant stellae, luminis eiusdem claritate sulaentes , eiusdem fidei pulchritudine lucentes,& promissionis essest uni suspirantes,clamabant animx mulis,quatenus in sermonibus suis verax ct fidelis Ueus appareret. Exilitiam, quod molier illa in v rem habens, ut saepe dictum est, nullo unquam tempore magis parturice clamaueri nunquam magis ut pareret cruciata fuerit. Noli autem viventes in corpore fideles illius temporis homines solos debere intelligi corpus illius , quam dicimus mulierta in uterohahentis,i id uniuersa dierum vel ieculorum eccletia, quando erat ab origine mundi progenita omnis multitudo animarum fidelium, tam in carne degentium quam depolito carnis onere, apud inferos beata spem expectantium, huiuscemodi desiderii clamores emittebat, de haec viriuerticas propter unam ean
dem expectationem, Una mulier in utero habens exi itebat.
Neque demonstrando ie uenarrando, ci istum pro diu tate indicari posse. CAPUT XII. Mid iam dicendum, nisi quia mulier illa peperit filium masculum c Hoc autem dicendo
quomodo cupit animus immorari,& esse in contemplatione quasi magnae, imo veraciter
magnae festiuitatis, & triumphalis gaudii,pro eo quod Deus, qui promiserat hoc semen Denedictionis, verax apparuit,& quo se impendet et Quam in partem sermo noster sese aptabit
in demonstrationem, aut in narrationem: Si in demonstrationem se verterit, si partum illum
ti filium vel masculum illum demonstrare voluerit, hoc tale est liotae, ac si meridiano tempo re, coelo sereno, sole clarissimo, fulgente in ascentu sui summo, digitum quis intendat oculos