장음표시 사용
251쪽
tita Insiit. Poelle. Liber I. dationes etc. vel quae suapte natura simpliciorem , minusque figuratum dicenci habitum requirunt. Disrum quae fictio cuique illorum, qui cultus omatesque Creveniat, exponetur commodius suis locis, eum desinolis agetur poematum generibus. D. Licetne in poesi adhibere Pictionem, qualmus: imae illa aliquid mere scivium sonat lM. Sane licet. 1. Nihil opus est in maioribus poematibus esse usquequaque vera , quae in Peripetiis , Episodiit, Machinis etc. proferuntur. 2. Plaeent maxime quae a veteribus saepe recentiorihusque Poetis in poemale Epico , Tragieo , C mico Bucolico etiam , et Satyri eo Fictitiae inducuntur personae.
3. Non sine dignitate ac venustate rebus inanianis spiritus , mulis vox tribuitur; ut eum Roma , Gallia, Africa loquentes inducuntur , vel cum Scientiae, Aristes , in personas item conserinantur. O . Suus est etiam in sacris argumentis , nesue angustior, quam in profanis , eiusmodi Fictioni Ioeus, ut evincit mandestissime in suo Opere vere aureo de Poemate tam ius say- cujus ex animadversione idtinum maxime curanumti est, ovi oderentur prudentia Fietiones , Re quid vanuit, insesens , aut a communi sensu alienum assi esur. Ex dictis collise. 1: Poetiae perinde esse, vera aeralsa dicere, modo veAsimilia dicat, nisi forte in alio uibus poema timuie supra attigimus , in quibus
ebet esse vera, ramae profertur, materia et quamvis falsi aliquid in eadem ornanda possit aspergi : quod tamen intra verisimilitudinis septa contineri debet. Collige a. quam male iubeantur e Parnasso exula re Poetae , qui mera commenta in sua earmina non invexerunt, et eo nomine Fabulam non seripsisse dicuntur: quasi vero ipse Virgilius in suo opere absolutissimo Georgicon Poeta non sit appellandus , cum
vera dixerit, sed splendide, sed aristiciose , sed po iice , adeoque non sine Fictione.
252쪽
Instit. Poetie Icter I Mi Collige 3. non esse illum proprie dicendum re tam , qui tenuiter ac ieiune servata dumtaxat legitima s3llabariam pedumque dimensione rem traetavit ;eum e versificalorem appellandum , via sine Fi-elione poetiea seripserit: quae ut minimum requirit habitum loquendi aliquem si ratum noremque No-quentiae leviter delibatum, versuque mornatum. D. ouae sunt jam ornamensa Fictionis seu fabulae M. Hlem numerantur ab Aristotele, Peripelia, Anagnorisis, Episodium, Machinae, tuores, Senientia, Dictio: de quibus omnibus singillatim agemm est
M. Peripetia araeimarrae inrido , nihil adiudest, ut vox indicat, quam rerum in Statum oontrarium lapsus ; quapropter desinitur Lab , Aristotele (a Forum , quae sensur, mulatio in confriarium sive mutatio haec prospera isti, adversa. D. Exemplumes Musquie I repetiae pM. Hemplum esto: Moberae remim , conversionis Iosephus fratribus sura thsvicem suam sortem lugentibus , qui tandem ipse=sit perii , timoremque excutit ; unde essiciuntur subvexe so hinati.
Adversae vero istud. Nuntius Corintho missus Oedipum, rogat Thebanorum regem , ut Corinthiorem quoque regnum conmuni omnium cοnsensu post mortem Polybi regis ipsi delatum velis capessere. QM inthum adire abnuit Oedi- u' , ne forte , quod oraculum praeeinuerat , incesto agitis, matris polluendae, quam putabat esse Meropem Polybi demortiri uxorem , periculum subiret. Davespersem Nun ius, ut Me eum metu liberet, sed simul ea refert, unde cognoscit Oedipus implatum jam fuisse oraeulum , et matrem Iocastam eo tagulo PQ-s di me .
253쪽
diffu sistit. Poetic. Liber. I. latam , et patrem Laium a se fuisse interfectum , atque hinc tantum concipit moerorem , ut vagus et exul, effossis sibi oculis , reliquam vitam transigere constituat, in summam proinde prolapsus calamitatem. D. Quot sunt conditiones ad perfectum Peripeliae fommtim nequisti M. Tres assignantur. Prima est, ut sit magna illa mutatio rerum ferme omnium fortunarumque , Sive ex selici statu ad infelicem , sive contra. Altera , ut sit illa mutatio subita et inopinata , ut
praeter expectationem ea rerum oriatur perturbatio , ut metus ac terror repente laetitiae, vel terrori la litia succedat. . . Tertia , ut sit verisimilis eiusmodi rerum conversio. Contra quam praeceptionem peccant imprimis Romantiorum auctores , qui nulla habita verisimilitudinis ratione rerum dumtaxat captant delicias e neesidem facere curant, modo lectorum animos admira-hili late rei teneant , et delectem. IIabes eximiam Peripeliae formam: apud Virgiliuiu sa , ubi Trojanis in Italiam apph sis eum lium, omni a , atque ex Senten- ita caderent ae Livino rege cum bonis verbis, atque amplis muneribuli Molli, pactaque Aenea Lavinia L Iuno drarum a se: i; omnia commulat per- titubatque , sitium que intuere tranquillitate summum, de repente ciet ut ait se
uid est Aa rorisis M. Anagnorisis, Latinae Ayn o , dicitur ab Aristotele th, ex ignorantia in cognitiorem mulatio et Idest personarum Agnitio , ex quo amicitia oritur , vesinimicitia inter eos , qui felices esse debent, vel infelices. Unde colliges per hoc Fabulae ornamentium
254쪽
Instit. Poetic. Liber I. tisai. Intelligi personarum inter se agnitionem. Amicitiam vel inimicitiam. 3. Felieitatem , vel infelicitatem ex illa agnitione nasci. D. Du Exemplum Agnitionis tM. Orestes Iphigeniae frater ad aram mactandus Praerente sorore, quam non agnoscebat i ait simili fato perire se, ac sororem , quam Dianae immolatam fuisse credebat. dis illa auditis fratrem agnoscit et inito deinde inter se conMlio aufugiunt , et morti se Orestes, et Medo homines immolandi ministerio Iphis genia se subducit.
D. Ovo,plex est Avitio tM. Duplex et una dicitur simplex , duplex altera: ut si in allato modo exemplo Iphigenia tantum agnoscat Orestem , simplex erit, si Orestes quoque agnoscat Iphigeniam, duplex erit agnitio. D. Viria praestus alteri pM. Sane duplex i atque illa rinprimis magni facienda est, quae admixtam habet Peripetiam, distoria
Ioseph , de qua in ouperiori sapite , duplicem continet Agnitionem, et mirabilem ectipeliam. Varias Agnitionum si ses sivss modos late pro is
M. i. si vocis .lymon species, est insertum quiddam in Carminis Fabulam : cum idem sonet a que adjectum aliquid' ad santum. di. Si desinitionem quaeres, est Aelio adjectilia aplari necessaria quodammodo connexione eum Actione pris
D. Explica quaeso simulas uoces . N. i. Dicitur Aelio , neque enim Desulpitones,
255쪽
Comparationes , et Narrationes aliquot dici debent Episodia. Sic tempestalis descriptio in I. Aeneitam non est Episodium et sed in I Troiae excidium , et in Z. Aeneae peregrinatio ex omnium senientiae sunt Episodia , quia habent suas Actiones. h. Dicitur Actio Adjeelitia , qua voce secernitur ab Actione primaria , culus ne pars quidem esse debet Episodium , sine quo potest esse Actio primaria. Sic potuit Aeneas Italiae applicare, Turnumque vincere omissa excidii Troiani narratione , hem et praeterita
errorum suorum expositione, quae duo sunt Episodia. s. Dicitur eiusmodi aetio a pie coniuncta eum actione primaria: ut neque petita longius, neque affectatae studiosius, neque contorta violentius esse debere Epi-sodia signi sipetur. . . Praecipitur , ut neeessitate aliqua eum primaria Actione connectatur et ut indicetur , sic esse eum Acii
ne illa committendum Epistatum , ut sine aliqua culpa praeteriri non posse videatur. Numquid debuit div. g. Virgilius qui arma uirumque canebat Trojae qvi
primus a orti sinet fuso prosumis , Lupinaque penit mota , suo obera se caneendium non intexere Z numidebuit line et mnis 5- , quod iam per to- ,hm fama Tulga-rat E iri potuit ipsa Dido de iis suum hospitem nonimi rem , quorum P LX mctrumna fuerati qui exsipoliari as Reginae de so quam optime muti,dii Meserit m - , narrationem hane dentia es 1 et i laque semper subessae
caussa aliqua eris. M uxendi, quamquam non ubique par esse debeat.
D. numquid Philosophis damul Ephodia eum ait a nihil esse insulsius Actionia in Episodieis lM. Appellat eo laci Dimilia , quae neque verisimiliter , neque necessario um fabula coniuncta sunt: quae certe eo nomine Sunt rejicienda , Pantumvis habeant aliunde admirabilitatis , quod parum ad rem, aut nihil iaciant.bl-8. Porita
256쪽
Instit. Poelle. Liber LCAPUT VII.
M. i. Si vim vocis quaeras , Machina dicitur in Poesi quodcumque auxilium extraordinarie collatum. Nam cum Deos Tragoedi tamquam e coelo delapsos producebant , vel homines e theatro inerebant adhibita Machina et auxilium illud aut a Diis praestitum , aut alio quovis modo , sed extraordinario , ut supra humanas vires exhibitum, Machina solebat appellari. I. Si rei desinitionem postulas , Machina dici potest Actio, uel Actionis modus quam tacitas humanis avereor , qui nodo difficili solvendo adhibeatur. D. mphea singulas phra. M. i. Dicitur Actio. Sic apud Romerum irato Achille miles discessum parabat Proivendus tamen erat , et Minerva Iunoni, impul , in . terras deis lapsa , susceptum redeundi consilium discutit. ,α. Dicitur pes Actio a inodes, eum videlicet Deus latet, et occulta quadam incentia iuvat hominis actionem. Sic Impii i m , et Venus Aeneam passim iuvant apud
Z. Dicitur humanis rum mitem Ecquid enim
Deus aliquis excitetur I gi ritia umana suffieiai Recte itaque monet norat vi r Nec Deus intersit, nisi digitiis e vindice nodus
Inciderit. . Ηomerum certe reprehendit Aristoteles quod Minervam e coelo deduxerit, milites ut moraretur et quod opera . consiti'sue viri prudentis effici 'luisset. D. Quandonam imur actibenda est Machina lM. Cum opus est scire aliquid v. v. aut eorum, quae praeterita sunt, aut futura , quod sine Deorumve sciri omnino non possit: aut aliquid est agen-
257쪽
dum quod suapte natura vires humanas re cedat et tunc enim licet ad Superorum auxilium coniugem De Machina recurret mentio in carmine Epico et Tragico,
De Moribus. B vid intelliss per Mores ornandae Robulae sem
M. Quod Graech boc, Latmi Mores dixerunt, quae voce non tam mores , quam eorum proprietas , et ejus indoles et ingenium designatur. Mores autem diversi esse solent in singulis pro habituum , asse-ctuum , nationum , aetatum , et fortunae diversitate , v. ex habuibus dicitur aliquis iustus , mitis temperans:m affectibus , amans , iratu&ὴ ex nationeae Graecus, Romanus et ex aetate puer, iuvenis , vires Senex , ex fortuna victor , vel victus Ita morum voce usus est II alius Aetati uiu et in Molandi sunt tibi mores. Itaque ' inores in intelligo eiusmodi morum grapnicam expressio uir
M. Exhibendi sunt- a naen et Aequabilis lenori 'bi. aer, D. ouo Armorea miros erantare Poeta plM. Si moreg ii Idus nos qui virtutis amorem, et viiii odium ingenerent V eoque revocet pravo S mores , si quos exhibere necesse sit (a . Ita fit nientio, in Aonei de Sinonis , et Meges ii, quo majori sint odio execrationeque eorum mores, pessimi. Cum enim sit illo praestitutus omni poesi sinis , ut mores jucunde instituati sane liquet a suo sine plane aberrare Poelam, qui malos mores tu suum opus, de industria velit inducere, ac celebrare. Non debent itaque mores, pessimi in viro principe accurate depingi. , minime vero omium in Beroe.
258쪽
Insiit. Poetic. Liber l. dis D. Ouomodo describis potia mores eo mirales fM. Quando virtutem cuique tribuit, quae ipsi convenit ; et sic foeminae non tribuet fortitudinem, quae eongruat Achilli, aut prudentiam , quae sit propria Nestoris. D. quomodo Morer erunt aequabilis fereris tM. Si sic effingantur, ut non discrepet aliquis a seipso. Aiax certe discreparet v. gr. si mores primum Ajacis , ac paulo post Ulyssis areferret. Ea de re sic praecipit Boralius :Si quid inexpertum scenae commiliis , et audes Personam formare novam , servetur ad imum qualis ab incoepto processerit , et sibi constet.
D. Ovid est Sententia ' , SM. Duplex huius vocis filio est apud Philosophum, (a; cui i. Sent Mia divitue Pome, estque pronuncialum alim simverse. Dicitur Dianam , et eo quae exsilicat
tum naturam rer. mihi , quae Ipsi congruunt , affectiones , cu trare quae latent , dissolvere animorum dicere, augere. quae grandia minuere. Utroque ornamentum perm
linet Sententia ; nihil est Irarii, qiud de illa iuxta
secundam hanc vocis acceptionem hic agamus, . cum tractentur haec in M torreis ; sed satis fuerit iuxta primam ace tionem tu sententiam inquirere. D. Quomodo desallar seusu aerepta Senient a ZM. Est simplex pronunciatum uesperae de pila recte informana. Illuc patet triplicem esse Sententiae do
tem. I. esse unam. A. dici universe. 3. esse moratam.D. Quomodo erit una simplexque dentem is t M. Si non diffundatur in plura , quae illa, esii
259쪽
αS8 Instit. Poetic. Liber I. eiant quodammodo multiplicem. Ita posset haec Gratii Sententia , puluis ei umbra sumus , sic explicari ac dilatari, ut illius caussae asserrentur quam plurimae adhiberentur similitudines comparationesque et unde non tam una aliqua , quam plures existerent Sententiae.' quomodo reti universe diem p. M. Si libera sit ac soluta a loco , lempore , permsona , aliisque adjunctis , res afficiunt sing lares. Talis est haec Iloratu , dulce et decorum est Pro Patria mori.' quomodo erit moram tM. M vitam recte informet. Talis est allata iam Senientia , qua pietas erga patriam sie praedicatur, ut vitae propriae dicatur anteponenda.' Ouodnam est ascrimen Senientiam inter et acumle Aefumi M. Sententia pugna caret et conssiciti v Acule di-elum vero tolum est in eo erellictu . Exempla sub,--scio de Sentinia arim , de acute dicto pure , et de
Sententia puta aera dia , .madi dicti quidem amplitudinem habet ae male aiem , sin contentione earet
sic dicitur apud Seneem O :- Cogi qui selest ne it aere
tale est apud eumdem enecam illud Recubae Jj v
Caret sepiaehros priamo , et tamma indiget ,
Sententia mixta est, eui adnexa est contentio tale est illud et Amro tam deest quod habet , quam quod non habes. Seposita enim contentione , vigebtamen Sententiae vis et dignitas, idemque eat , aesi diteretur , Aparus nemo iuueS-
260쪽
D. Ovia est melio l M. Dicito sa) universe describi potest dicen
di ratio , quae animi sensa declarat, quo demum cumque modo id fiat. Atque hac latius petenti notione Dictio omnis , sive Oratoria , sive Poetica , aut alia quaecumque altingitur. D. Quaenam est imur . mella preliea ZM. Est illa dicendi ratio quae, soli Poesi convenit et ac proinde: quae et communes omni Dictio ni, et proprias , sibique uni addictas dotes vindicat. D. Quae sunt illae doles Dictionis poeticae
M. Tres vulgo assignantur , ad quas ceterae omnes facile revocantur. i'. Perspicuitas. I. Majestas. 3. Num merus. 'D. Quomodo Dictio Uellia erit,en eva M. Cum dictio poetica , .ut quievis alia , ex veris his constet, ac sententi ideo 'et in verbis , et in verborum contextu. quaerenda est illa perspicuitas. D. In quo posita est Perspicuam i . . - M. In vocabulariu es Rhipaei, et mdae maxime accolui uum,' Itaque fugienda sunt verba obsolis, atque ex antiquitatis- ruderibus effossa et adhibemia , quae versantur in Sermone et consuetudine quotidiana atque in primis quae clarissimo um auctorum usu noni trita minus ,ruam splendida , , affetenda quae eius rei verba sunt,
D. Quomodo in senseatiis , sire in uerborum conlax-.tu perspicuum elucebii l . M. Si neque abrupli pendentesque sensiculi, neque oblongae, exitumque non invenientes inducantur periodi, si neque , cum dicitur j vel incisim, vel membratim, vel periodice laboret intricata Dictio :