장음표시 사용
351쪽
De Chri triumphatore prosit mam ingresso . .
I. Hristi Prosiaymam triumphantis in Seciem subeuntis historriam tractaturi , fabulasque , quibus & ipsa vitiata eit , nudaturi , non tam difficultatum gravitate premimur , quam varietate , ac multitudane detinemur. Etsi enim leviora videantur singula historiae hujusce capita , quam ut serium , accuratumque criterium Pollulent hapso tamen numero habent, unde nostram diligentiam exerceant, Oc in custriam. Ne quid ergo inlaetiun exeat , quod enucleari , expendique a nobis postulet 3 per omnes triumphi partes, ab ipso is scilicet , appam tu ad clausulam ibimus , & quidquid in singulis dissicivitatu est, explicabimus , dissolvemus . . II. Triumphi igitur apparatum paucis his verbis exponit Matrimis I. Cum appropinquassem pre obmis, et venissent Bethphare as nontem OZivieti s tune Jesus misit duos Disci dos dierer eis e ne in Castritum , quod coiit a io est , restatim invenietis Asimam alii tam , et pullum eum ea ; solvite di et adducite mihi et di si quis vobis aliquid dixerit, dieite , quia Dominis aes v is habet in eonfestim dimittet eos. Quo loco difficultates statim quattuor, legationis hujus occasione oboriuntur; non graves illae quidem , ac permolestae ssed curiosae, ac surda aure nequaquam praetermittendae. Quando miserat
Christus p Unde miserit 3 Quo iniserit 3 Qtios demum Discipulos milerit pullum , & Asinam qua situr . Prima nullo negotio expeditur. Quinta enim ante festum Paschatis die decima, scilicet, mensis Nisan , quae anno illo in primam hebdomadae diuin i Dominicam nobis inciuerat , misisse Christum , certissimum est. Jesus siqnidem, ut apud Joannem est Cap. I a. v. I. Ante sex dies NS
eba venit Bethaniam , ubi Lararus fuerat mortuus , quem fuscitaberat et fecerunt Mum et emam ibi An eras inum autem turba multa , qua venerat ad diem
festum s Paschatis imminentem J eum audiisset , quia venit pesus per olomam s
aeceperant ramos palmarum , di processerisit o Diam ei. m. Ea itaque crastina
dies , qua , & pullum sibi , sit adduci, & Ierosolymam triumphator mgress is est, quinta ante festum Paschatis dies erat. Neque ad Myst rio vacat et ea quippe die Agnus in Pascha inactandus in domum inducebatur , Modi I a. v. 3. Decima die mensis Ninus , tollat is quisque agnum per familias , di domos Das ct servabitis eum usque ad quartamdecimam diem mensis huius et immo bit e ram mmersa multitudo filiorum Israel ad vesperam.
Sicut ergo tum demum machari in Cruce voluit Christus Dominus didum Agnus paschalis ex lege Mosaica mactabatur; ita Jerosolymam so lemni ritu ingredi placuit, dum mactandus Aginis in Ierosolymae domos inducebatur. In eo quoqtae Mysterium agnoscimus, quod ea ipsa die dem
352쪽
ne cum populo Israelis universo terram promissem ingressita est e Iosue
cap. q. v. Isis e Binae , quae sequuntur, quaestiones , in unicam ferme redeunt, e
demetue via expediuntur. Qui enim Christum ex Bethania , ubi ci perioridie coenam sumpserat , Bethaphage jam tum pervenisse re ipsa putant; ex Bethphage quoque , in Caslesluin , seu vicum alterum o regrone positum misisse , certissime ponunt. Atque ita profecto sentiunt , qui levi
oculorum coniectu Matthaei verba simpliciter legunt et Cum appropinquagent Teresia mis , O venissent Bethphage , tune pesus misit duos Discipulos. cte, veriunqui Matthaeum cum Luca conferunt, Christum nondum Bethphage pervenasse , sed ad illud proximb accessisse deprehendimi et Et factum est, inquit Lucas , Cap. Io. v. 2 cum appropinquasset Bethphage , misit duos Dife putor suos die eis di ne in Castellam , quod contra vos est. Ex quo liquet , Claristum relicta Bethania , ubi superiori die Coenam sumpserat, ex viciniis Bethphage , quo pervenerat , in ipsum Bethphage Discipulos delegasta pullum , & Asinam quaesituros . Quodque apud Matthaeum legitur , in venissent Bethphage , non aliud sonare putandum est , quam quoia venasset Prope Bethphage, seu ad vicinia Bethphage. Ex Bethania porro per Bethphage iter erat in Jerusalem e distabatque Bethania statas quindecim, Due dirobus prope milliariis ab Urbes Bethphage uno dumtaxat millia rio a situmque erat ad orientem ad radices Montis Oliveti, ut in deser ptione Terrae Sanctae videre est.
dearta, quae superest, quaestio. Quinam a Christo Disei Ii missi finiata relinquitur , nullo ad eius solutionem sis Hagante Canone. Herum quidem . & Ioannem opinantur aliqui, quod iis quinto post die is Pascha parandum missi legantur, Lucae Cap.aa. v. g. At quae corviret io illa est , ut ii quoque ad quaerendum asellum misi, sint , qui ad parandum Pascha fuere postmod un delegati Z Petrum , & Philippum alii malunt , non omni quidem auctoritate destituti et quippe qui Hilariunt es V nerabilem Bedani , Auctorem operis imperfecti in Matthaeum inter vjoremi opera , praevios duces habent. Sed nec tanta illorum auinctoritas est , ut rem per sese dubiam certam saeiar. III. Pergit Matthaeus ,& impletum a Discipulis Christi matutilumna
rat in haec verba e Euvies autem Discipuli fecerunt , pcut praeceperat itiit Jesus . Et adduxerrunt Asnam , ct pullum , ct imposuerunt si mr eis vestimenta sua ,- meum desuper sedere fererunt. Miror , mandati hujus, Christi Domini ore sone censitisse Limnum in Cap. a T. Matth. , & Petrum Coi estorem in Scholastica Historia , pullum , & Asinam sub nullius dominio mille a sed ad pauperum usum in Castello Ierosolymis proximo fuisse expontar puto, ne christus aliena raetisse cet extur. Limni, & Comettotis ahetra
tionem redarguit Lucas cap. Io. v. 33. Solventibus autem illis pullum dixerimi domini eius ad illos et Euid Deitis sitiente, pullum p En Itaque Diilli dominos .
Quibus tamen animantia rapuisse eensendus non est Je Ius ninter e tum qilod ii consen fine statim , atque Christum Iss opus habere intellexeritat e tuisti quod ille sipremus renuia omnium Dominus esIet i eum ridimum quivi fit ita equitatione ad heros suos remissa sint animantia I ul. hahet
353쪽
habet Latinus Auctor Tractatuum in Matthaeum apud Origenem. Sed & natiorem inihi admirationem creat Ambrosii Catharini ex dir m oppositus error et qui , cum haec animantia domini alicujus vere Fusse pro certo ponat s Christum tamen ea mendicato , ac supplicit, accepisse commentus est. Ecquid ita Nullum quippe in dato Christimandato verbum est , quod mendicationem sapiat , aut supplicem petistionem. Iino iubentur missi Discipuli , animantia nullo praemonito solvere , & adducere et ac si quis supervemens obstare velit , monentur discere , Dominus his oput habet et quae certe non est supplicis deprecatio , sed iubentis imperium . Catharinum delusit, quod hic proxime sequitur Christi verbum perperam intellectum et mminus his opus habet et O emfestim dimittet eos: quoci ille sic accepit , quasi Christus ea se animantia confestiin , ut iis ad breve tempus usus fuerit , remissi trum significarit: quo pacto demissionem , ac deprecationem sonare verbum hoc videretur. At Marcus Sacrorum Uerborum , quae apud Matthaeum ambigua sunt , dbgnus interpres ea sic refert , ac repraesentat , ut non de Cnristo iumenta mih brevem illorum usum remissuro intelliganvir: sed de ipso potius Jumentoriam domino, qui ea , ut Priinum Christi mandatum inaudivisset , dimillimis erat. Recitata enim Marcus dominorum reclamatione , quia facitis solventes pullum p continuo subjungit et qui dixerunt eis , meut praeceperat illis pesus, ct dimiserunt eis. Falsi ergo, Perperamque excogitata est illa Christi Domini supplicatio ad exorandam abducentatum ad
breve tempus animantium facultatem.
IV. Sed nunc quaestio dissicilis urget , sol ine pullo insederat Christus, an pullo simul , , Asinae i per vices, scilicet, . ac pullo ante laestito, ut multis visum est Interpretibus. Et quidem pullo insedisse non est dubium rimo solius pulli , cui insederit , meminerunt, Marcus GP. II. v. T. Da xerunt putium ad tisum , di imporumt illi vestimenta sui , ct sedit super eum. Lucas Cap. Is. v. 3 s. 'actanter vestimenta sua super pullam, imposuerunt peram, Joannes Cap. II. v. Iq. Inmenit Fesus asellum, in sedit supra eum. De Asina
tamen , & pullo claro est apud Matthaeum loco ante laudato. Imo super Asinam , di pullum perinde sedisse , fgnasicare videtur Zacharias Cap.
s. v. s. cujus verba as ipso Matthaeo recitantur et Dicite Filiis Sirer ecee Rex tuus venit stibi ma uelut sedens super Asinam , di filium subimalia. Ego v ro in eo pugnantium ni speciem Scripturarum conflictu ad conciliationem
congruentius, veriusque putaverim , si dicatur: simul quidem pullum s& Asinam ad Christum ruisse adductas eademque simul a Discipulis pabliis 3 eximisque vestibus tanctuam stragulis ad ornatum, & Pompam in- Ariusta finge e uni tamen pullo Christum Dominum insedisse , atque ita -processisse , strata , ac phalerata Asina insequente , aut etiam ab aliquo Uucta. Qi ita m solemnibus virorum illustrium equitationibus usivenit erit Procedente in equo Principe viro , recentes , & integri equi ad pompam etiam deducantur. Sic sane conciliantur singula Scripturarum.Oracula s suaque singulas stat veritas integrae quin ad commentum illud
a merasque excogitatum , idemque a vero multum adhorrens confusere ne
.ceue sita Christum nunc pullo , niinc eo lassato Asinae insedisse. Cum
354쪽
enim uno dumtaxat milliario distaret Bethphage pro Iumis, minis plofecto fit verosimile, onerarium animal placido gressu inceaens in tam brevi via lassari potinue , hacque ipsa de causa filis se a Christo Domino commutatum. Observavit id oculatissimiis Hieronymus, Christumque idcirco uni tantum insedisse iumento censuit in suis ad Matthaeum Commentariis e Nunc stringendum es breviter , quod fecundum litteram in pravo itine ris spatio super utrimque animal sedere non merit. Aut enim sedit Asina , e Dilus absque fessore fuit et aut si palla , -- pratis e petit , usus est ad sedem. - sera ducta est libera . Ergo eam resecima , mel impossibilitatem habeat svel turpittidinem , ad altiora transmittimur g ut Asma ista , qua fi uralis fuit , di domita iugum legis traxerat , Saxheta istelligaturi pullus Asina lascivus, dilibre gentium populus , quibus sederit sese s s misi ad eos duobus octipatii fuit; ino in Cneumosiorem , ct altero in Gentes. Quod igitur Matthaeus habet: Adduxerunt Asnam , di pullum di imp --,hit super eos testimenta fua , di eum desuper sedere fecerint et sat bene veritatem habet , si binis animantibus ad sessionem statis . paratisioue , alte utri Christus insederit. Hebraei enim familiaris est Synecdocne numeri r& plurali interdum utuntur , dum incertum significant individuum e ut Judicum ra. v. A de sephte in Hebraico Textu legitur, sepultus est in C etitatibas milhad , hoc est , in Civitatum aliqua. Et Ionae Cap. I. v. 6.
Gescenderat Jonas in latera navis , id est , in latus alterutrum . Quod autem apud Zachariam legitur Cap. v. v. s. Iece Rex tutis venit tibi mansuram semdenis super Asinam , di filium sub malis r quamquam pari sensu posset expo- mi, aliut tamen minus urget. Haec enim vulgati Interpretis licentia fuit e cytiis cum vocabulum Hebraicum rarari s uti & Grecum . - , communis generis cerneret, Asinam foeminini generis vertit pro nutus atque a
mitrio , hinaque nobis iumenta dedit, Asinam, scilicet, & pullum eius:
cum potius Asmum mahculino genere vertere debuisset et ut per Asinum , & pullum unum animal intelligatur . quod natura sit Asinus, aetate autem pullus. Quemadmodum vertit Syrus Interpres, 'sedens in Asino spudioque Asina e & Xantes Pagninus , Equitans super Asinum , di pullum hum Asnarum. Imo Joannes ipse Euangelista sic vertit , ac de unico animanti Zachariae oraculum intelIexit , dum ita verba eius compendio retulit Cap. Ia. v. I s. Sicut feriptum est is noli timere Filia Sion . rere Rex tum venit sedens super philum Asinae. Non est itaque, quod quis Christitin gemis no animanti ansedisse I pertinaciter veliti tametsi gemimim adduinun acieum , stratumque insciari nemo possiit . .
Nec quaerendum , quorsum utrumque iumentum solvi s atque ad Jeadduci iussit, si uni pullo semirus erat 3 Id etenim factum, tum quod Asmnaru in pulli oneri terendo nondum assii eti a matre agre admodum dive Iantur , sique sinp ea duci minime patiantur e tum ob mysticana signim Cationem , ut ea injugis pulli , & Asinae si ibjugalis soIutione a Discipui lis facta sutura Gentilis , St Judaici poPuli liberatro, & ad Christitin conversio praesignaretur , ut iam ex D. Haeronymo vidimus , cui & P
tres omnes eo in Capite histragantiir.
Porro ea Christi vectatio in pullo generis Aunici haud ita apud ri braeos Disi iam by Co le
355쪽
hraeos ignobilis censebatur et neque , ut apud nos assolet, adeo abiecta erant olim hujusnodi animantia , ut vilium dumtaxat capitum vectati ni intervarent r Ied qui erant apud eos ditissimi , ac Principes viri pullis Atinarum inlidebant. Quod docent triginta filii Iair Judicis, ac Principis Hebraeoruin , sedentes fuster triginta pullor Asinarum et Iudicum Cay- L . v. q. , re quadraginta filii Abdon Principis quoque , ac Iudaeis Israelis eiusdemque triginta nepotes ascendenter super septuaginta pulsos Asmetrian , Ju elcum M. vi I g. Qitia tamen quo ex tempore Iudaeos inter, & AEgyptios con unctio niat, equorum copia in Fidaea coepit esse, quae Asinos alsquan- eulum depreciavit 3 ad honoris , & gloriae mediocritatem ea redacta est equitatio, & ad niodestiam composita. Quare ad Christi decus pertinuit maxime , ut mediocri pompa Ierosolymam ingrederetur et seque Regein quidem , non tamen terrenum ostenderet , qui Asimae pullo , non equo
v. Sequitur in Evangelica Matthaei narratione Triumphi choragium s
vi populi acclamatio et Pluinima autem , a straverunt vestimenta fua in via riuii autem cadebant ramor de arboribas , , Remebant in via. Turbae autem , qua
praecedebant f in sequebantur , clamabant dicentes et issema filio David , benedictus, mi vente in mmine Domini et horamia in est mis. Nescio quid nuper nonnullis Protestantibus venat In mentem , qui quod de stratis in vias dum Christus procederet, vestimentis, & arborum ramis referunt Maditnaeus , di Marcus, de stratis humi, projectisque in terram, & , iumento calcandis , Intelligi nolunt , ne sorte equitationi impedimento essent squae ad ornatum, & pompam cedere videbantur et sed de vestibus sramisque per viam stratis , alvae in tabernaculorum sermam aptatis . atque compositis ad morem faei Scenopegiae. Novatorinn commentum non communis Patrum assensus, qui stratas humi, prolem, ac frondes Interpretantur; veruin etiam Himmiμ. v I s. Emme autem iis, si emebant vestis mita a m viae Uersio Matthara Syriaca, Miatu do turbarum stemebet paliυμ siri P es , 'raris sui , proiiciebant in olacia plurima Destimenea sua straverunt, ut ille fure ea irae ret. Alii vero ret-I ex arbore Oliva Decidebant, di in via proilaiebant. Qiae omnes loquendi formulat prostratas hiunt , iacentesque vehes , ac frondes aperte significant animantis Christum vehentis pede calcandas.
, - - : Ch ist' delatus honos uisue adeo equitationi impeditamento non fuit, tit potius iuverae , ut inoffenso pede pullus incederet et liuet, 'myae*x ampliores , & expansa paludamenta strata stat huis Iu i necti in Heroum triumphis fuit impiasmento; in quibus idem
, et D SI * hrum' memodi s )n Catone. Neque vero necesse erat s
& tabemacilla ex vestibus , & ramis
euiti Mitris, MC' Triumphi choragium , silent
yncem Matthmis , Marcus , & Lucas; expressi tamen Dannes ra. v. I, parmarim ramos. Quibus , si S Cyrilio Ierosolytilitano Mep
356쪽
est Catechesi Io. , id demum a Domino repensuin iiiit , ut per tem p Ierosolymitanae obsidionis in univertati omnium arborum, pIantarumque vastatione , .ac etiam aliquot Post taculis superstites essent. Olivas addie Matthaei versio Persica paulo ante laudata : addunt communiter Patres , estque verosimillimum: Cum per montem Oliveti triumphus duceretur sex ejus arboribus , unde illi nomen adhaesit, ramos succidisse praeteris euntes , propitis vero est. Ut sileam mysticam illarum arborum signifi- cationem Mysterio , quod tunc agebatur di maxime congruentem i cum illius Regis triumphus ageretur , qui pacificus antonoinastico Sacris in litteris diruis est, imo qui pacifici personam ea praesertim in occasione
VI. Jam , quae post haec subditur , Plaudentium turbarum acclamatio hebraicis verbis expresse , H ama filio Dabid . . . . Hosanna in alii it squae dubios , & anxios habet Interpretes de simplici , germanoque illius sensu anxie disputantes s nullo meliori Doctore , atque Magistro intelligi potest, quam D. Hieronymo Hebraici idiomatis peritissimo. Maximo
cum elegantem ad illius interpretationem acclamationis Damaso Rottiano Pontifici Epistolam dederit , numero centesimam quadragesimam quintam ; cuius Synopsim in Commentaerios suos retulit, ad Caput a I. Matthaei , quam hic exscribere non pigebit et In rentesimo De Ueptima Psalmo , qui maniferi de adventae Sahatoris semotus est , inter e aetera hoe uelprimus i Lapidem , quem reprobaverunt aedificantes , hic lachiis est in e put anquit et a Domino factum est istud , & est mirabile in ocu Iis nostris et nare est dies , quam fecit Dominus , exultemus. & tatemur in ea. Statimque Vmitur: o Domine, talvum me fac e o Domine, benem prosperarer benedictus qui venit in nomine Domini: benediximus v i his de domo Domini &: Pro M , quod habetur in futua im Interpretibus , a G ibo re p. et idest , o Domine saltum fac ; in rebras legimus t mm , Monydrei, quod manifestiua interpretatus est Simnachus dicens: Obsecro , Domine, salvum fac, obsecro. Nem erra putet , ex duobus verbis , Graeco , videlicet s, in Hebraeo sermone esse eompositum , sed totum Hebraicum t O fumifieare , quod acoentus Christi filus Mundi sit: viae ct sequitur Benedictus qui venit in nomine Domini. Salvatore quoque id ipsum in Euamelio significante e Ego verti in nomine Patris mei, & non me recepistis r alvis veniet iii nomine filo , de recipietis eum. Necnon quod impitur Ofama , id est , salus in excessis, spieuh ostenditur , quod adventas Christi , non tantum hominum fatus , sed totiis Mundi sit , terrena iungeni Coelestitat e ut, omne genti ei flectam , Coelestiam , ter restrittis , di insemdirum . Haec S. Hieronymui. Uno verbo , pia ad Deum supplicatio illa fuit , qua Elvum sibi , prosperiimque servari Regem n viam precabantur et quasi dicerent , o Domine , salva mafo : o Domene ' Dera , quaeso. Quod nos acclamando pressius , ac simplicius dicimus , m
In eam acclamationem prorupisse lactentes etiam Hebraeorum pueros , & m,trum mammis adhuc appIicitos , facile adducor, ut credam, non
modo D. Chrysostomi, Theophylacii, Euthymit . qin id ipsum non I viter innuunt di suffragiis adductus i verum etiam Christi Domini auctoritate: Disiligod by Cooste
357쪽
ritate permotus , qui Principes bacerdotum, .& dcribas stirpore defixos, virerentesque : Audis , quid isti cicunt compescuit , repressitque prolato versu Psalmi och ivi , quo praenunciatam suam hanc ex ore infantium , oeta utium Oseetiarn laudem propter inimicos aperte professiis est. VII. Superest Triumphi clausula apud Matthaeum et Et eum mnon issethro Imare, eommata est universa L iυitas dicens: quo est hie t Populi autem discebant et Hic est Jesus Propheta a Nutareth Galilaeae. Et introit pestis in Templism Dei: di eludebat omnes vendenter, di ementes in Templo, re mensas nummulariorum , di eathedras Mndemiam columbas mertit. Quo loco labitiir quam
turpissitne Adricomitis in descriptione Terrae Sanine , Christum prodigio quodam per portam auream Jerosolymam ingressiim asserens et tanquam haec solito clausa esset, &ad Christi adventum per miraculuin derepente patuisset. Unde enim habuit Adricomitas , porclian auream vulgo dictam solito clausam filisse s cum pomis Jerosolymam a in te oliveti ,
di Ualle Iosaphat subeuritibus haec una paterat via tabuntur alii longe grausus v qui Christiura stati,n ingressum vendentes , & ementes Templo exegisse, & Nummulariorum mensas evereisse, sibi putante quod ita continuata narratione significare Matthaeus videatur. Nec advertunt, ad per figuram hyperbaton scriptum esse, inverso Hi st mae ordine , studioque brevit tis Eiectionem ementium , atque vendentium cum ingrestia in Templum fuisse coniunctam 3 ne faetiim altera die Christi in Templum ingressum secundo narrare cogeretur. De caetero tamen Marcus Matthaei brevsator, atque Interpres duo haec aperto distinxit seamque Negotiatorum eiectionem nonausi die altera facitam sigmficavit Cap.
II. v. II. Introivit perosolymam in Templum , in circumspectis omnibus , eum iam vespera esset hora , exiit in Bethaniam cum duodecim. Et alia die, eum exiret a Bethania esistit re veniunt perosolymam: re cum introiisset in Templum, empit ejicere vendentes, di mentes in Templar di mensas Nummutariorum , ct eath dras vendentium columbas eDertit. Decit porro de Templo, hoc est, ex atrio
Templi e nec enim Negotiatores interiora Templi subiisse putandi sunt. Quod aIias quoque fecerat Christias Dominus sub initium Euangelici MMm sterii, dum similiter prope esset Pascha Judaeorum , ut est apud Ioan
Nullo autem excellentiori facinore triumphum claudere potuit, quo supremam in homines potestatem , divinamque virtutem certius ostenderet: Patrum quidein judicro , atque sententia. Plerique arbitrantur , maximum esse signorum, quod Lararus fuscitatus est et quo caecus ex utero tamen acceperit round ad Zordanem vox audita sit Patris: quod transfiguratus in monte gloriam esen derit triimptantis. Mihi inter omnia ligna, quae fecit, hoe videtur mirabilibus esse , quod unus homo , ct in illo tempore contemptibilia , di in tantum vilis , ut postea eruetigeretur , Scribis , ct Pharisaeis contra se fratentibus , in videntibus luera destrui sua ; potuerit ad unius flagelli verbera tantam e rere multitudinem smensasque subυertere, di eathedras confringete , di alia facere , quae infinitus non
D. Hieronymi verba sunt in Cain a I. Matth. a Ruperto Abbate exscripta lib. S. in Joannem , non longe ab initio.
VIII. Neque illud Mysterio vacare putandum est, quod ad Christi
358쪽
; o EXERCITATIO SADRAGESIMANDO.
triumphalem ingressum , quaerentibus Ierosolymae Civibus et quis est hie Ppopuli comitatum facientes , di acclamantes reposuerint, me est pesus Propheta a metareth Galliae. Eo quippe respouso, non modo ad interrogata satisfecerunt , Jesiam Prophetam antonomauice dictiam profitentes a Deo promissum Moysi Deuteronomii Cay. I S. v. IS. Pi ophetam faesiit
ho eis de medio fratrum Doram similem tui , in ponam verba mea in ore eius, I queturque ad eost omnia , ma praevero illi; verum etiam invectam a Scria
his , & Pharisieis eraditionem , nescio quam , falsi convieerunt , quae nihil boni a Narareth prodare posse dactitabant et A Naxareth potest aliquid , si esse F Joannis L v. M. nullumque a Narareth Prophetam oriturum unquam effutiebant f Joannis T. v. 32. A Galilaa Propheta non furrit. Ex quo enim Iesum hunc tot prodigiis celebrem , tot portentis. illus rem a Narareth Galilaete , ubi & conceptus , & educatus fuerat , prodiisse sit gnificabant , malignam traditionem caelumniae revincebant. Tametsi v terum Prophetarum exempla , Debborae , scilicet , de Tribu Nephtali, Nahum Eleeseitae , Annae de Trita. Aur ad stultam calumniam rhtundendam salix essent .
359쪽
EXERCITATIO UDe ultima Coenae celebratione.
I. E ultimae Coenae a Christo Domino peractae celebratione hocia dierna praelectione , dum loquimur , nullus nobis est animus seas quaestiones attingere , quae ad Tractationem de Eucharistiae Sacramento ea in Coena instituto intimius attinent , ne falcem in messem oelienam videamur immittere. Sed intra eos limites nos unich continebimus, quos suscepta Tractatio de Mysteriis Christi inter homines conversantis nobis praescribere vita est . Ut nimirum de quatuor dumtaxat Coenae hujus o casione disputemus 3 Puta de die celebrationis illius, de Commentalibus, de loco , ac de modo Cinnae peractae. Qitibus explicatis, nihil ultra n his reliquum erit. II. Primam is potissimamque de die peractat Coenae Qiiaestionem ceI hiem feeit Ecclesiae Graecae a Latina discissio. Cum enim consentiant universi , Christum ea ultima Coena Eucharistiae Sacramentum instituisse sae in illo ipso pine confecisse , 'uem tunc coenando in illain adhibuit et Graeci, ut ritum suum, quo celebrant in fermentato , Christi Domini exemplo confirment, toto Pectore , animoque contendunt, Christum mortis suae praescium , quae illi die ipso Paschatis inferenda erat, Paschatis celebrationem antevertisses seu ante diem ex Legie mescriptam , Pascha Judaicum celebrasse et verbis , videlicet , freti Joannis Cay. I g. v. 1.nte diem festum raschae fciens Jesus , quia venit hora eius , ut tradiat ex hoc Munda ia Patrem , eum dilexisset eos , qui erant in Mundo , in finem dilexit eos.
Et Cama facta die. Hincque colligere sibi putant , Christum non in AEimo , sed in fermentato pane ceIebrasse e cum usus AElmoruin a Pascha, te tantum inciperet , quae ob id ipsum prima dies Aximorum dicebatur . Non est hic animus , ut praemonui, de licito , aut illicito fermentati , aut aEimi usu disputare. Dicam tamen obiter, Grircos nihil propter ea confecturos , etsi , quod summo Sidio adstruere satagunt , ultro iblis ei troque concederemus. Si etenim Christus mortis sitae praescius P schatis celebrationem anteoccupasset, pari quoque ratione AElmoruin comestionem antevertisset et cum haec ipsa Paschalis ritus pars magna esset nec nisi cum panibus aEimis Agnus Paschalis comedendus esset. L, et id exemplo disertissimo et si cui enim forto fortuna contingeret, Pamschatis celebrationem differre in mensem alterum , in mensem quoque alterum AElmorum comestionem differebat: ut nonnisi cum AE imis Pascha comederet. Disertissima Legis verba fimi Numerorum I
rimo , di fueri= immundus super anima, siue in via praevi in genu vestra , faciet Phase Dommo in mense secundo quartadecima die mensis ad vesperam et cum at imis dio lactucis a restibus eomedent illud. Si ergo Christus vice versa Paschatis c
librationem Praeoccupasset, Atimorum quoque comestionem Praevertisset Atque Disitir es by Cooste
360쪽
Atque ita, quidquid rei fuerit, Chrastus in AZ lino celebrasse convincis
III. Sed & hoe ipsum falsum omnino est , quod tanto ardore Graeci
contendunt et Certoque certius est , Christum Dominiim Paschatis celebrationem necivaqtiam antevert)sse , sed hac ipsa die celebrasse , qua Iudae s immet celebrarunt, quaeque ex Legis praeseripto definita erat: nem-yr Luna id. primi Mensis ad secundam vetsperam quae est prima vel ratinae II. , ut habetur Levitici Cap. 23. v. S. & Me e primo quartade-rima die mensis ad xesperam Phase Domini est e et quintadecima die mensis haeus folemnitas Atimorum Domini est: septem diebus intima comes tu. Ouod idem pariter legitur Numerorum Cap. 28. v. tme In hoc plane conveniunt tres Euangeliorum Scriptores , qui Christi Discipulos hae ipsa die AEt morum Pascha manducandum eluctu praeparasse ferunt s. non diem ipsam praeoccupata. Mattiamis Cap. as. Prima antem die Ax imorum aecesserunt Discipuli ad JUMm dicentes: Ubi vis paremm lihi comedere Pascha p Marcus Cap. Iq. Primo die in imorum, quando Pascha immolabant , dicunt ei Discipuli spuo vis eamus , di paremus tibi , ut manduces P schae t Lucas Cap. 22. Vm.t autem dies Aelmorum , in qua necesse erat occidi Pascha , di misit Petrum , O Joannem dicens: Euntes parate nobis Pascha ,. ut mari
remus . in id itaque ob verba Joannis subobscura , quaeque facit, . ire eumdem etiam sensum, flecti possitnt , lucidissima , disertis uinaque Matthaei, Marci, S: Lucae testimonsa posthabealnus , debitur ire Paschatis
Niem praeoccnmtum obtendlimus p E vel maximd , quod nulla Christo Domino ratio esse posset , praescriptaria a Lege celebrandi Paschatis daem antevertendi Ponamus enim, Christum mortis stud praescium dignovisse , non posse se Judaicum Pascha praefinito tempore celebrares nulla ci Celebrandi necessitas incumbebat et mn necdum inlac PrecePriim urgetret squod ea dumtaxat statuta die obligabat. Et quidem ex Lege statutum erat , Nurnen. e. v. v- Io. ut si quis legali aliqua immunditra immeditus , aut proelii a gente sua positus mense primo Pascha celebrare non posset, celebrationem drfferret in mensem asteriimrat respiam statutum erat , ut qui praescripta Paschatis die se crederet morituriim , celebrationem Paschatis anteverteret. Qianta enim dubitatione , & haesitatione Judaeorum, animi aestitassent , siquod huiusmodi mandatum extitisset. Sed & ex ipso Euangelii textu perspectum est, Apostolos spontesia Christinia Dominum de celebrando hac ipsa die Paschate compella se et Matthia Cap. 26. Prima die Aetimorum accesserimi Discipuli ad Zesum dicentes: Mi vis paremus tibi comedere Pascha F antequam ullam mortis hac ipsae festa die illi inferendae notitiam haberent di id enim inter coenanduIn dumtaxat illis aperuit , fore , scilicet, ut thic ipsa nocte traderetur ad moris rem. Non ita)ue instantis mortis occasio ad praematuram Paschatis cel
sic adde, Christum una eum Diseiptilis Pascha Judaicum celebrasse Si itaque eelebrationis diein antevertit ille , ii quoque cum eo anteverterunt. Eequa' vero illis antevertendi ratio fingi potest 3 Neque enim ipsci die Paschatis praesciebantur cum Domino morituri , qui re ipsa mortui