장음표시 사용
431쪽
EXERCITATIO LIT, si Cis ii Rasurrectione.
I. 'Ominicae Resurrectionis Mysterium tandem attigimus , ex quo, uti tota Christi Domini veracitas , ita & tota Fidei nostrae fid
nitas pendet , Si Chrsus non resurrexit, aiebat Apostolus I. ad Corinth. P. I S. s laenis est praedicatio nostra , Manis es , fides vestra . Cuin etenim
Christiis toties se resurrecturum esse promiserit, siaeque Pallionis ignominiam ea promissioise depulerit: is , & falsa docuisse , & homines tu piter delusisse convincitur, si re ipsa non resurrexit. Sed nec una illa Peraetra Reserrectionas ratio fuit , Iunt & aliae longe plures ex Sacris Liti ris delibatae , quas brevi complexus est Doctor Angelicus P parte quae Q. M 33. art. I. Necessarium fuit, inquit ille, Christuin resurgere propter b, quinque . Pri no quidem di ad commendationem Divinae iustitiae , ad b, quam pertinet exaltare illos , qui se propter Deum humiliant, secun-M cum illud Lucae I. de fuit patenter de feddi, , exaltavit humiles. Qita igi-M tur Chris his propter charitatem , & obedientiam Dei se humiliavit b, usque ad mortem Crucis , oportebat , quod exaltaretur a Deo iis tres, ad gloriosam Resurrectionem . Unde ex ejus persona dcitur in Psal.,, rg8. Tu cognmisti, id est, approbasti fessionem meam, id est, humilitatem , b, N Passionem; et resurremonem meam, id est , glorificationem in Resurres, istione et sicut Glossae exponit. Secundo ad Fidei nostrae instri ictionem:
s, quia per eius resurrectionein , confirmata est fides nostra circa Divbs, nitatem Christi l quia ut dicitur a. ad Corint. ultimo et Etsi erueifixus,, est ex infirmitate, sed Misit ex virtute Dei. Et ideo r. ad Corint. Is . dici- tur et Si Christus non resurrexit, inanis est praedieatio nostra, inanit est re fides ve-M stra. Et in Psal. 2 dicitur : Qua utilitat in sanguine meo, idest, in effiisi M ne sanguinis mei , dum defccndo , quasi per quosdam gradus malorum , b, in eorruptimem quasi dicat: nulla. Si enim statim non resurgo, corritis M ptumque fueris corpus meum, nemini annunciabo, nullum lucrabor, b, ut Glossa exponit . Tertio, ad sublevationem nostrae spei a quia dums, videmus Christi in resurgere, qui est Caput nostrum , speramus & nosse resurrectiiros. Unde dicitur 1. ad Corint. II. Si Christus praedicatur, quod
b, resurrexit a m rami , quom Alo quidam dicunt in vobis , quoniam retarrectio mora .s, tuorum non erit 3 . . . . Quarto , ad informationem vitae fidelium , se-,, eundum illud Roman. 6. I immodo Christus resumi ex t a mortuis per etloriam Pa-s, tris , ita , nos in notatate vita ambulemus . Et infra et Chrsus resurgens ex s, mortuis iam non moritur : ita vos existimates mortuos quidem esse mccato di viventes
M autem Deo . Quinto , ad complementum nostrae sellitis: quia sicut per. b, hoc, quod mala sustinuit, humiliatus est morsendo , ut nos liberaret 's, a malis 3 ita glorifiuatus est restimendo, ut nos promoveret ad bona s
432쪽
M secundum illud Rom. q. Traditus es propter delicta in ra , er resurrexit pr
se Ner ustificationem nostram i
Haec ipse necessariae in Christo Domino Resurrectionis momenta nos movent , ut peculiari studio, ac diligentia Mysterium istud, ex quo i ta Cainolicae Religionis ratio pendet, bono in lumine collocemus; omnes obortas difficultates expediamus , de die , & hora peractae Resurrecti nis, de probationibus, 'uibus veritas eius asserta est, de dotibus Cora ris Christi a mortuis redivivi , de iis demum iustoriim corporibus , quaennaeum Christo Domino stirrexisse leguntur in Evangelio. Ad rem it
II. Christiun prima hebdomadae die , quae nobis Dominiea est, ad dia
luculum, subque Auroram surrexisse, compertum est. Mulieres enim religiosae, in hac ipsa die tanmo mane, ac Sole vix illucescente ad S pulcrum venisse dicuntur a Marco Cap. I S., & , Luca Cap. ag., sactam
iam resurrectionem invenerunt. Duo tamen dissicultatem ingenerant non ita solutit facilem. Primum, quod secum invicem Pugnare videantur Euangelistae in piariim illarum Mulierum ad Sepulcrum adventu enarrando, Matthaeus enim venisse eas ait ipso vespere Sabbathie V spere autem Sabba thi, quae lucescit in prima Sabbatia , venit Maria Mapsilene, in avrea Mamia videre septiferum e Marcus vero cum transi fiet sabbathum, venisse illas observat . Rursus Ioannes Mariain Magdalene venisse aIt mames eum adhue tenebra ese sente Marcus autem valde quidem mane venas, scribit, sed orto iam Sole. En
primum, in quo secum collidere videntur Euangelistae. Seriindis dissicubtatem ingenerat, quod si Christus Dominica ima dae sub Auroram , --que diluculum resurrexit i cum die Parasceves , ut diximus , hora circi ter de Meridie quinta fuerit tumulo datus tertia die res lirrexiue non vim deatii re quod tamen ille futurum spoponderat et multo m Iuris tribus diebus, & tribus noctibus in Sepulcro laciniae dici Possit; quod tamen eventurum premunciaverat Matth. II. Simi fuit nar in ventre Cera tribus diebus , et tribus noctitat iste erit Filius hominis in corde terrae tribus diebus, ct tribus noctis
bus. Eii scopulum adierum, in quem videntur impingere Scriptores Euan-
III. Antequam primae dissicuItati satisfaciam, observet necesse est studi a Juventus . nomine Sabbati , seu Sabbathorum , non solore, septimam diem quieti destinatam intelligi Sacris in Litteris , verum etiam retam quandoque hebdomadam diebus septem omnino constantem diqκo sensu di- mim legimus in Evangelio Luc. I 8. hi amo bis in Sabbatia , hoc eu, in hebdomadae cum una die bis ieiunare impossibile fit. Sic ergo dum ait Matthanis e moere autem fabbathi, qua lucescit in prima sabbatia, menia Maria Madida me, ad duplex Sabbathum statim alludit , Mariamque Magdalenam venisse significat Despere Sabbathi , nempe diei septimae s & In prima Sabb ibi, hoc est prima die hebdomadae. Qua tamen Ac haec duo etiam pugnare videntur, quod venerit Uespere Sabbathi s & illucescente clie prima hebdomadaei quandoquidem ad Sabbathi vesperam nondum Eutieescieprima hebdomadae dies: scire iuvat, Mattharum mperam Sabbathi voeare, non vespertinum tempus, quod inter lucem desinent ,& tenebras ob
433쪽
rientes interjacet , sed totam noctem intelligit Sabbathum subsequentem sin cuius extrema parte , id est , mane iam lucescente , Maria cum aliis
ad tumulum venit. Hebran enun totam plerumque noctem vesperam v cant, & totam plerumque diem mane nuncupant e quod maxime videre est Genesis Cap. I. Factum est vespere , eae mane dies primas , adeo ut Mae
chaei sensus sit e moere autem Sabbathi, id est , nocte sequente Sabbathum . Eum porro esse Matthaei sensum, liquet ex Graeco Textu , ad quem Latinam Versionem debemus exigere ; sic enim habet e ces uosi, G ----- mar so -- , id est , laiah post Sabbathum
ea die , quae lucescit in prunain Sabbathi , seu in primam hebdomadae diem . Qil tantum abest, ut Marco repugnet , ut potitis maxime congruat dicenti Cap. I S. cum transenset Sabbatiam, Maria Magdalene , ct Maria Iacobi, di Sa
lome emermi aromata , ut venientes ungerent Jesum . Si quis autem in Latina
Matthaei periodo grammaticum sensim requirat, quem putet vitiatum didum ait e uespere autem Sabisthi, qua lucescit in prima Sabbathi , hunc ad Lil- di magistros amandabimus , ut noverit , pronomina non seinper ad Hioera, sed quandoque ad posteriora referri , nancque idcirco constructionem esse e Vespere autem Sabbathi di in prima , quae luees it die Sabbathi, venit Araria Magdalene , , altera Maria videre sepulcrum. Atque haec de prima Matthaeum inter, & Marcum anti logla.
Altera, quae Marcum inter, & Joannein occurrit repugnantia de Mulieribus ad Sepulcrum properantibus ; si:ae ab uno quidem, orto iam Sole, ab altero, dum actae tenebra estat , venisse dieuntur, priscos Ecclesiae Patres non modich torsit. Nonnulli enim Mulieres illas , non semel, sed bis,ac etiam tertio ad tumulum venisse respondenti ac primum quidem, dum adhue tenebrae essent, quod soannes ait et postea orto iam Sole , quod Marcus inemoriae prodidit. Ita Divus Hieronymus in Commentarii , & S. Dionysius Alexandrinus in Epistola ad Basilidem . Alii, non easdem prorsiis
Mulieres a Joanne, & Marco memoratas existimant; sed diversas omnimno, aliasque aliis diligentiores. Ita S. Ambrosius lib. io. Commentariorum in Lucam. & S. Gregorius Nyssenus Orat. a. de Resurrectione. Attamen quia utrumque Euangelistam diligentius meditanti perspectiim est, de iisdem prorsus Mulieribus, ac de eodem ad Sepulcrum accessu in eum, & Joannemitisse locutos: imo cum hanc ipsam apparentem anti-logiam iii eodem Euangelista, eodemque Orationis contextu observemus et Marcus enim utrumque ait, & valde mane veniunt, & orto iam Soler utrumque similiter Lucas habet; valde dilucula Cap. 23. v. ff., & ante lucem Cadam v. 22. , idcirco aritor . expeditiorque mihi visa est D. Augustini conciliatio lib. s. de Consensu Evangelistarum Cap. avi , qui in eo Mulierum ad Sepulcrum accessu duas veluti partes, seu intervalla distinguit , egressum nimirum e domibus suis, de accessiim ad tumulum s atque illum quidem non modico temporis simio isto priorem s cum Calvariae locus , hortusique in eo situs , ubi Christus sepultus fuerat , extra Ierosolymam situs esset, ad Occidentem, & Septentrionem. Ita, scilicet, ut quae ante diluculum o domibus suis Mulieres egressae fuerant, nonnisi sub Solis ortum .ad tumulum adveutulnt . Eaque ratione factum est , ut Joannes in ea scrim
434쪽
scribenda historia egressum e domibus spectans, venisse Mulieres dixerit,
dum adhue tenebrae illente Marcus autem in adventum Ipsiim, atque accessiunintendens , venisse illas scripserit orto iam Sole . Quod tamen non de toto Solari corpore super terram apparente , sed de primis radiis noctis tener
bras depellentibus intelligi vult Sanctissimus Doctor, ae post ivlum Thein philactus, Euthymi iis ,& venerabilis Beda . Quis etram certo sponde audeat , nihil illis religiosis Mulseribus accidisse , unde illarum ad Sepulcrum adventus ad bolis ortum suerit retardatus ; quamquam ipsae tinte diluculum c suis domibus profectae fuissent 3 Quid, si domos uias ad Orientalem Jerosolumae partem sitas habuerint ; cuin tamen extrae erosolymam ad Occidentem situm esset Christi Sepulcrum p Qii id , it portam Civitatis occlusam adhuc Invenerint , ac nonnisi post detluctisum aperiendam 3 Quid , si hortus , in quo sepultus est Dominus , muris , alit sepibus cinctus esset , qui obex superandus illis fuerit ,
antequam ad tumulum pervenirentp Nihil itaque mirum, Marcum ad utramque respicientem utrumque Perinde dixisse et Et valde mane una Sabbathoram veniunt ad monumentum orto iam Siae . NemPQ valde mane pros
me, orto iam Sole perveniunt , . Mitto quorumdam loci huius impeditissimi solutionem , plus scurrilitatis , & dicacitatis , quam pietatis , & religionis habentem e Ma eum, scilicet, Mulieres ad Sepulcrum orto iam Sole venientes dixisse, valide mane venisse et quod nempe Mulieribus delicatis , atque ad surgendum e lectulo pro more pigris, Solis ortus suminum mane censeatur . De iis enim Mulieribus sermo venit , quas ardens in Christitin relus, ocamor, non modo supra sextun evexerat, verum etiam viris, ac ipsis m stolis antetulerat. IV. Alio me vocat objecta altera dissicultas de tribus diebus , toti in icae, qua surrest e re tumulo, trigrum sex hora S ut summe jacuit Fuere . otii ite eo se exsolverent , Chrasti sepulturain reticipata rimi, eumque non die Ueneris , sed die isela Jovis cmcifixum , atquEsepultum eommenti fuerint . Euangelio Palam, aperteqtie repugnante, tibi Christus die ipsa Patrasceves , et oe ei ante a abbath im, crucifixum Iehimux . ac sepultum . Alli , quos inter numeratur Alcumus , lib 'Diois., Officiis, novo absurditatas genere Christi resurrectionem pr erastinarent et eumque a mortuis si scitatum posuere secunda dumtaxat Hebdramadae die , Euangelio Perinde reclamante , ubi Clitas uin legimus suscitatum stram Sabbathorum una Sabyatho si s hoc est , primi hebdomadae die . Nos , nec anticipata , ut Prioribus placuit , inulti imi , nec procrastinata , ire aliis visum est , re urrectione , satis et de spatii inveniemus ad tres dies , noctesque totidem numerandas non omnes quidem plenas, & integras, sed partiales aliquas, ac per Sy-
' hiod et respiis studiose Juvetuus, observet, oportet, dies
435쪽
natiarales ab Astronimis , & Romanis fuisse solitos computari a media nocte ad alteram mediam noctem , liti & illos Ecclesia computat in
ieiuniis . Quam naturalium dierum computationem a Romanis ui Ji daea tunc temporis imperitantibus Judaei ipsi fuerant mutuati . Et fiens in dies sacros is seu festivos a vespera ad vesperam ducerent ; aditificiales vero a Solis ortu ad ortum alterum; naturales tamen a memdia nocte ad altera mediam noctem computabant . Sic ergo , diebus naturae ordine secundum Astronomos computatis , tres dies , totidem
que noctes a Christi morte ad resurrectionem facile numeramus per Synecdochen . Christus enim hora non a Judaica Parasceves , seu tertia post meridiem mortuut est , & quinta circiter tumulo datus et quil uia erso lucis residuum fuit , & quidquid tenebrarum accessit ante moetam Sabbati noctem , id ad naturalem Parasceves diem , noctemque pertinebat. En iam diem unam , noctemque unam per Synecdochea
Computatas , Partem pro toto accipiendo . Tum a inedia nocte intemgra Sabbathi dies secuta est ad alteram mediam noctem , quae Domminicam inchoavit et eri rursus diem Alteram , noctemque anteram .
Demum quidquid tenebrarum , hicisque i iit ab ea secunda media nocte ad diluculum Resurrectionis , totum id ad noctem , diemque D
minicae pertinebat, alterainque idcirco noctem , diemqtie conflavit, per Synecdochen pariter computatas . A morte igitυr au Resurrectionem tres dies , totidemque noctes extitere . Dies nimirum una . item que iam lma Plena , & integra , nempe Sabbathir dies vem duae snoctesque duae dimidiatae , illae quidem ad Parascevem , istae ad D
Cur autem hae ipsa die tertia fuerit suscitatus , elegantem rati nem asignat Doctor Angelicus 3. parte quaest. 33. art. E. Resuinctio
Christi , inquit , necessaria fuit ad instructionem Fidei noserae . Est autem Fides nomsra , di de Divinitate, di de mmanitate Christi r non enim sufficit, alterum si-nh altero credere . Et ideo ad hoc , quod confirma eruae Fides de veritate Diviae, eatis in ius , oportuit , quod cito remeteret , re ebs Refarrectio non disere eis usque ad finem Aeroidi. Ad Nic autem , quod confirmaretur Fides de verit te Humanitatis, di montis eius , oportuit , moram esse inter mortem , , Res mrectionem . Si enim statim post mortem resurrexisset , videri posset , quod eius mines vera tum fuerit, , per eonse 'ens nee Resurremo vera . Ad veritatem a tem mortis christi manifestandam fustelabat , quod usque ad tertium diem ei vi resurrectio differretur: quia non emilarit, quen insta Me remis in homine , qui mo tum videtur , eum vivat , appareant aliqvi indicia vita.
U. Verum & haec ipsi. tametsi per sese gravia, imo gravissima, fiunt
tamen eorum AEquae de Resurrectionis veritate dicenda sunt, comparati
ne levissima. In id enim Theologorum desudare debet industria, ut Chrs iam vero a mortuis sit scitatum evincant, quod ni faciant , ruit ab imo Christianae Fidei fundamentum. Compendio confecta res esset , sit Jlitari integram ea ita re fidem faceret Flavii Josephi Scriptoris inter illos celesberrimi fi Cmque Apostolarum temporibus vixit , disertassimum testimo uium lib. 18. Antiqvitatum Judaicarum Cap. c., ubi tam aperte Dium
436쪽
nostrum a mortuis suscitatum memorat, sirisque poli suscitarionem Discipulis conspicini in scribite Fuit autem, inquit ille, Me tempore mus , vir
sapiens , si tamen virum illum oportet dicere et erat enim mirabilim operum e sector , Magister hominum , qui vera libenter amplectuntur. Et Num quidem ex Judais , ,- rimos etiam ex eentibus ad se pertraxit . Christus hic dicebatur. c umque eum a prian oribus gentis suae aceti tum Pilatus ad crucem danmast, ab eo dit endo non destia terunt, qui primum mperant. Nam post tertium diem rediv.υus O s appa, tr eum Divini Vates hae , aliaque quamplurima admiranda de eo pradixissent. Neque ad hane diem deficit denominatum ab eo C hristianorum gentis. Verum cum de hoc IPso Iosephi testimonio, genuinum ne sit, ait autem eiusdem Codicibus insertum , mutuo inter sese digladientur Christiam quoque Tractatores, ac viri etiam summe Catholici et ineptum plan8 fuerit, Judaeos eo suffragio revincere velle. Attamen res ipsa tota in hocce Dominicae Inca nationis miraculo ita gesta est, ut ipso etiam tacente Josepho , Apost
lorum testificatio ad extorquendum protervorum ingeniorum assensum
sola sufficiat , si singula pensitentur. In Primis enim , ut erudite , sapienterque animadvertit Illustrissimus Praesul Petrus Huetius in Demons ratione Evangelica, earn Resurrecti nis Historiam eo tempore scripsit Mati limis , quo infiniti supererant patrati portenti oculati testes, vel auriti, qui mendacium extemplo refellere potuissent. Tum addit alia non pauca Matthaeus , quae fidem veluti publicam faciant et multa , scilicet , Sanctorum corpora una cum Christo suscitata quae deinceps Ierosolymis visa sint pluribus et habitum Judaeorum consitum, ut satellites Sepulcri custodes numerata pecunia sumbomarent, qui publich testarentur , ipsis dormientibus Christi Corptis ab illius Discipulis filisse surreptum. Quae, cum facta piablica sint, tot imque Ierosolymoriim Civitati notissima , confingi Pro arbitrio nequivem runt: utpote quae unicuique refellare promptum erat. Rursus hanc ipsam
Resurrectionis Historiam quinque Judaeoriim millibus in publica conci ne narravit Petrus, Actorum ingentos & eo ampi Ius testes, qiu-bus Christus redivivus apparuerit, producit Paulus I. Corinth. Is. E quis putet, eos pudori sito tam math conluIuisse, ut Roudum adeo heresisliamque commentum ipsis rei gestae consciis , o latisque testibus venditarent 3 Aut certh si illos fabulatores imprudentes ni isse , hodierni Judaei velint, vel unum illius aetatis Scriptorem Proferant nobis , quo comitet, iisdem huisse ab aliquo contradictum . VI. Clamant, Iesu Corpus ab Apostolis suisse siirreptum, sopitis somno custodibus et hinccne ortom opinionem de Asia ad vitam vocato. Ac siit idem prosequitur doctissimus Praesul, cum Judaeae principes Christi destituro suo ad vitam reditu pollicitatione commoti Sepulcrum iremet oia ignissent, custodes apposuissent , modisque omnibus praecaument , ne sibi fraus ab illius Discvnilis fierete eadem opera factum est, ne inteneatam sibi fraudem causari iam possint, post iam re ipsa revixit: nulla que jam iis suppetit de dolo malo criminatios atque exceptro. I raeterea quis putet, Apostolos viros simplices, rudes, imperitos, meticulosos sti ad satellitum adventum , imo ad unius ancillulae vocem paulo ante
437쪽
erepidantes, tantum auios fuisse facinus; ut Corpus Jesu surriperent, SE deceptis custodibus numerosissimae Judaeorum factioni os sublinirent pQuis credat, tantum ipsis fuisse otii, ut ingentem saepidem Sepulcri ostio
advolutum amovere, sudarium , Ac institas corpori adhaerentes explicare , atque disiungere possent , dum Prope erant satellites semisomnes , quos vel levissimum miremur poterat excitare 3 Sed etsi daremus , id a
tent,re Apostolos potuisse, quis eos id voluisse sibi persuadeat Quis eos adeo insaniisse censeat, ut , nullo proposito operae pretio, fraudem universo hominum generi, sibique ipsis struere vellent, & vitam pro mendacio, cuius essent sibi conscii, & pro fictilia religione pacisci , atque profundere Quis fingat , tot homines in periculosum adeo flagitum s cujus odi erat surreptio Corporis Christit falsamque de eo rediviv,
opinionem spargendam mutuo conspirasse Ad haec, Imptridenter omnino a Judaeis excogitatum est commentum illud de custodidus somno correptis , qui stirreptuin Christi Corpus E testarentur . Quomodo evi in sopiti homines deprehendere per tam mim
tuere, Corpus Jesu ab Apostolis fuisse stirreptume Quove pacto id re- scrvemini, quod in iis ipsis, ac dormitantibus factum est 3 Accedit &illud observatione dimisumum, Aristolos post vulgatum de Christo redivivo rumorem diu Ierosolymis substitisse, palamque fuisse conversatos . Si ergo Christus ad vitam minimp redissset, sed ipsius o contrario Corpus emortuum de tumulo iustulusent et Quid facilius Pontificibus , aliis sue Synagogae principibus, quam ab iisuem sublatum Corpus iterum re- Petere, palam te spectandum plebi proponere quo conspecto, Vimor statim omnis de redivivo Christo conticuisset y At nihil huiusmodi quidquam ab iis tentatum est , quorum tanti nihilominus intererat , vulaa-xum rumorem momento depellere.
VII. Enim fortasse, qui dicant, Apostolos ad Sepularum subterraneos cunicillos egesei suffossaque sibius humo , Corpus Christi ab ima parte surripuisse , qua arte tacith fuerit , custodes fallere. Sed&hoc ipsum brevi viri semini observatione refelliture qua constat, Christi Sepulcrum in rupe fuisse incitam . aut potius fuisse rupem ipsam serro excavatam, adeo ut per subter eos meatus Penetrare illuc , res fuerit immensi operis , atque temporis. Quamquam etsi daremus, satis otii, atque audaciae Ap stolis fuisse , ut per durum silicem tam longos agere cuniculos possent imani sta tamen in suffossa rupe extitissent furti indicta , quae nulla arte, vel humo ingesta, vel insertis lapidibus , ac caementis celari ab Ap solis potitissent. Atque adeo Iudae im principes ad patefaciendam fra dem, refossa scrobe, Discipulorum omiculos retexissent; neque absurdam illam suam de Vistodibus sopore correptis calumniam evllig.issent. Quid ergo alterum loco Iesu ex eo tumulo fiirrexisse fabulabuntur pAt os illis in antecessum Matthaeus occlusit, Iesum in novo monumento positum notans, ubi nullus unquam conditus fuerat: Deo ita volente, ne sortos meteris corporabus remanentibus, fit trexisse alius homo fingeretur.
Sic ergo, quotaimque se vertat misera gens, non aliis tantuin , sed Midi ipfi facultatem ademit , Dominicae Resiirrectionis veritatem labes
438쪽
ctandi. Quanto enim diligentius sibi cavit , ne fraus sibi ab A.3-oIis heret , exciso in rupe sepulcro, ingenti advoluto lapide , atque signato sappositis ad cui odiam satellitibus; iae Discipuli, surrepto clamcillum Co pore, credulatati plebis illuderent , tanto luculentius sibi negandae Relii rectionis, fraudisque Discipulis obiectandae potestatern eripuit, ubi semel Resurrectio facta est. Quas omnes animadversiones Illustrissimo Praesuli Huetio debemus; ut & ipse Divo Augustino, ac Divo Haeronymo maximam partem acceptas refert.
Quo loco passiis est Chrrinis , Veneris simulacrum Adriani temporibus a Gentilibus positum est ut vel hac arte Christi mortis memoriam delerent ex hominum mentibus et uti & Resurrectionas Dominicae locus seonstitiita illic Jovis statua , prophanatus est: donec Constantini pietate , submotis , deiectisque impiis Simulacris , suus Sacris Loci; ho nor redderetur . Eusebius lib. g. de vata Constantini Cap. n. , Theodoretiis , Socrates , Sogomentis , Russinus , Hieronymus Epast. Igiad Pammachium, cuius haec verba sunt et Ab Adriani temporibus usque ad inrepmiam Constantini per onor circiter reatum octoonta in loco Resurrectionis simulachrum Jovis; in Crucis rape statua ex marmore Veneris a gentibus posita tollebatur . Existimantibus persecutionis A actoribus , quod tollerent nobis fidem Re vectionis ,
o Cratis , si Iora Sancta polluissentis
439쪽
Prosecutio eiusdem Argumenti. De vreiis Domnnuae Resurrectionis adjunctis.
I. DEractam Christi Domini Resurrectionem e isdemque definitam
L diem, & horam sat benh superiori relectione in aperto positiamus. Sequitur, ut de redi vivi. Corporis dotibus, deque triumphalis R ii irrectionis lacris , testibusque in priuenti dicamus. Ne autem in amplissimo pertract indo Argumento satis nobis otii, temporisque non suae Petat , ad rem ipsam statun accedimus. II. Dotes Christi Corporis redivivi , quatitor de more Theologi pInunt , Claritatem , Impassibilitatem , Subtilitatem , Agilitatem . Nec immerito . Cum enim Cliristus a mortuis sit scitatus futurae hominum resurrectionis c tuta sit, & exemplar i iis. Profecto dotibus praeditiun resurrexisse necesse est, quibus Justos omnes in postrema resurrectione domnandos esse, monet Apostolus I. ad Corinthios Cap. I s. Sieis fila differt a stella in claritate, sic in res erectis m -- . Seminat in creruptione , fum et in incorruptiovet feminat in ignobilitate, Ar et in eloeiae semisatuae ia i
sinitate, foret in virtvte. Mix imp eti im cIin in Christo Dona:no uniuscuiusque dotis experimenta , & probationes Sacris in Litteris observemus . claritatis quidem, ad Prilippen e; Cap. q. Rrsormabit eo 'it hvin, itatis nostrae, configuratam Corpori elaritatis sua. Iinpilubilitati g, ad Ro nanos
nabitur. Subtilitatis, Lucar Cip. ultimo , & Ioannis Cain et, intravit in Coenaculum tapi ius ianuit cladis, & manuit ab oeulit ea in . Ag Istatis demmum; in Judaea etenim sescitatus, momento in Gaeli lati visus fuit, nubioque alieno subsidio in Coelum tandem elatus est Neque vero gloriosae Domanici Corporis claritati repugnat, quod illud irretorta ocultarum acie Apostoli viderint. Clan enim corpus gloriosiim Animae plene subdatur, potes ipsa, si velit, ita splendorem illius attemperare, ut sine oculorum laesione- a quibus libuerit, cerni varii. Quod in Christo necessarium omnino suit , ut per residuos quadraginta dies sese identidem Apostolis ,. aliisque Fidelibus spectandum exhiberet , ad Resiirrectionis veritatem oculorum experimento certissimam facie dam. Nec gloriosae subtilitati officit, quod Corpus ejus palparint inhnibus Apostoli, &contreetiirint corpug enim tubtile ex gloria tamim sensibilibus qualitatibus perinde constat , potestque tangenti resistere satque ita palpari ab aliis, & contrectari. Neque demum gloriosae im- Pambilitati, seu incorruptibilitati adversatur , quod alimenta sempserit christit S , veraque comestione se verum habere Corpus ostenderit. Quia non nutritionis necessitate , sed naturali , atque vitali facultate chanestio facta est. Nec propterea desiit esse vera comestio, quamquan
440쪽
Christus corruptionis , augmentationis , alterationisque cuiumue factus incapax , cibum in siri iubstantiam non converreret, sed potius in prae-jacentem materiam resolvereue eo plano modo, quo Solis radius aquam absunit, non uniendo sibi, sed in vapores resosvendor non fi inquam, ob id desiit esse vera comestio , eum tali; naturae corpus illud esset , in quod cibus naturaliter converti debitisset. Hinc videas discrimen i gens inter Christi a mortitis redivivi cornestionem , & comestionem Angeli E. G. Raphaelis iunioris Tobiae ductoris. Prior etenim vera id-scirco fint, quod Christi Corpus talis esset naturae, ut vesti peteret, Mnutriri , etsi per accidens nec vesceretur , nec nutriretur aheret fictae fuit , atque apparens, quod assumptum Raphaelis corpus , utpote in
aere formatumi, atque concrotum , nec vesci natura sita peteret, nee nutriri. Quod ille utrique Tobiae parenti, nimirum, de filio tandem de nunciavit nis verbis et Videbar quidem vobiscum manduoardi, di bssere . sed erao ibo ismisibili, in potu , qaei ab iaminitas, videri non potest, utor. Tob. Cap. Ia Cum ex oppofido C,ristus Dominus ex mortuas vis datus Spemune ro. manducarit, etiam proxime ascensii rus in, Coelum t ut per effectum eomestionis veritas patefieret tarnis . GregoCui Magnus Homil. as. in Eua gelia
III. Gravior meo quidem iudicio, oboritur dissicultas de naturali D minici Corporis integritate et an ea perinde resiirgendo praeditum esset Quandoquidem sit heptorum in Passione vulnern m cicatrices resti gendo iervasse, illasque noni obditistas, sed hiantes adhuc, atque Paten tes retinuine, liquet ex historia Thomae increduli, Ioannis m. , quem
Christus ad digitum plagis pessima , ac manuum inferenditin s Inanum qiae in latera te uninus. immittendam leg)tur invitasse. Qim etiam, an e angue Oinnino cierit Comus Christi redivivum , dubitare vis iis est D. Augustinus . Cum eniim ab eo 'inesiisset Consentius et utrimi Corpus Christi ossa , di Sangainem habeat , di reliqua Camis lineamenta 3 Respondit
Ssitistissimus Doctor Epist. Ioc, se nec inquirere , nec definire velle ,
an Christus sanguinem habeat . Fides adsit, inqnir, O nulla quassio remanebit , nisi freth de sanguine requirendum est. Quia cum dixisset , palpate , di videte , via spiritus eamerta, & ossa non habet, ficut me videtis
habere se non additis s. fanguinem. Non emo re nor addamus inquirere , quod ille
non add die dicere. Et de eompendio A p placet , finita sit quaestio Attamen nihil ista dictis ossiciunt . Demus enim , Christi Corpiis non omnino integrum surrexisse , ob relicta si sceptorum vestigia vulnerum e tantum abest, ut id ejus ossiciat gloriar, ut auseat potius 1 cum non infirmitate , & impotentia sanandi res ipsiae eontigerit , sed iustis de causis. I. , ut idem corpus sirreflisse eonvinceret, quod fuerat cruci fixum. 2. , ut reportati triumphi insignia Perennarentia g. , ut Parentes Ctiamivim vulnerum hiatus, & cicatrices perenne vellari lacriticii im inreremo miri offerrentur . o , ut in extremo duleio solutae Redemptionis pretium hominibus Judicandis ostenderet; Justis quidem ut Incentivum amoris, Impiis ita opprobrium . N ignominiam. Caeterum non exangue
ferrexisse Christi Corpus, sed debito languine oppletum prisca tacui