장음표시 사용
81쪽
filii Dei, ae etiam Dii appellantur ii , ad quos sermo Dei factus est: at ii ad quos factus est sermo Dei s Prophetae nimirum , &Justi veteris Testamenti non aliter Dii dicuntur , & filii Dei quam ex gratia ad ptionis . non itanue alio sensu Christus ipse filius Dei, ac Deus haberi voluit. Rursus filiationem suam ideirco, probat eo loci Christus D minus . quia a Patre sanctificatus est: seuem Pater , Inquit, sanctifiearuit sdi misit in mundum, vos dicitis quia blasphemas , quia diis filius Dei fumi Non is ergo filiatio illi est , quam quae sanctificatione obtinetur haec porro non nisi gratuita est, & adoptiva. Et quidem si Christus naturalem se Dei filium, verumque Deum appestasset. nusquam se contra Fidaeos ab ea, cuius accusabatur blasphemia libera et allato Prophetarum , atque
Justorum exemplo, quos Scriptaira nonius improprio, in translatilio senisse Deos appellat. Hoc Pr mum. Alterum ex Lucae Cap. I. petitur argumentum, ubi Angelus. Christi Incarnationem virgini Pariturae praenunciam s. cum illa adeo pelici Nuncio respondisset; quemodo . fiet istud, quia virum non cog-co Reposuit T. 3y.Spiritus Sanctuae superveniet in te, re virtus istissimi obumbrabit tibi: Meoque resista nafretis ex te fanctum , vocabituae filias Dei. Ideo ergo Christus de Ut gine natus vocatus est virus Dei, quia superveniente Spiritu Sancto , obumbrame Altissimo conceptias est At filiatio , quae non aliter habetur , quam merito purissianae, conceptionis temporalis , & ex superveniente Spiritus Sancti gratia, accidentaria dumtaxat, est adoptiva gratuita, non naturalis , ac substantialis, quae ex aeternitate, ac necessario tabetur: Christus igitur filiationem divinam, substantialem , naturalem seternam non habet , sed it ut maxime gratuitam , accidentariam, uno verbo dixerim , adoptivam. Hoc alterum quod aliquos male torquet argumentum.
N. Non est tamen dissicile utrumque refellere. Ad id ergo, quod primo loco positiun est, reponi in primis potest et Christum, quoties vi Dei filium turbas alloquens vocitavit, non illico id omne ab iis intelligi v luisse , quod illis suberat verbis s. esse se nimirum Dei filium naturalem ex elemi Patris substantia senitum e quia necdum expresse, distincteque revelato Trinitatis Mysterio, aeterna illa secundum substantiam generatio longissime erat a Judaeonina intelligentia, sensuque disiunctat sed id
unum tunc temporis intelligi volitisse , illum se esse singularis virtutis , sanctitatis, & excellentiae virum , quem venturum in salutem Israelis, Lex ,& Prophetae promiserant. Adeoque nihil miniin, si eo se titulo in eum dumtaxat sensum intellecto dignum probarit, Prophetatum, ac ustorum exemplo, qui cum tantae dignitatis, & excellentiae non essent sDii tamen , ac filii Dei sunt appellati s Psalmo 8 I. v. 6. Ego dixi Dii estis, di filii excelli ames.
Quidni quoque reponamus: Christum Dei filii titulum stricto prorsus senui, ut re vera erat j sibi arrogantem s objectam sibi a Iudaeis blasephemiae notam depulisse, non facta com ratione si ii ipsius cum Pr
Phetis, & Iustis , qui ideo tantum dicti oti, ac Dei filii, quia ad ipsos
sermo Dei saltas est et sed argumento, ut logici loquuntur , a minori Admajus. iasi diceret, si illos Scriptura Deos appellat, ad quos sermo Dei
82쪽
Dei factus est, Prophetas scilicet, ac Iustos veteris Testamenti i quant&magis mira blasphemiam filius Dei appellara potest ille , qui substaniae illis Dei sermo est 3 SI Justa qualibet filii a Dei nuneupatur vel hoc so Io titulo , quod per adventillam , & accidentariam Spiritus S. gratiam
fan ficati sunt i quanto magis eo titulo dignus erit ille , quem Pater sanctincavit ea sanctilicatione stibitantiali, quam ex ipsa sui aeterna generatione sortitur r-Paulus ad Romanos I. v. o. Otii praedestinatus est Ditis Dei in viditure frem um Dirit- sanctificationis , nimirum aeternae. Alterum ex verbis Angeli Virginem salutantis delibatum argumentum is mero laborat aequivoco, quod enodare, di expedire facile sit. Spiritus Vm sebat Nuncnis ille celestis, super iet in te, in virtus isti fimi obum abis tibi et ideoque quod nascetar ex re sanctum , voeabitur filias Dei. Benh pro
lector at perperam in mir Christiis ergo habet, quod filius Dei sit appetiatus, quia obumbrante Spiritu Sancto conceptus est. Minune gentium: Musa nascetur ex te non Applicat supra Personam Christi absolu-: , - secundum sese spectatain , sed supra personam, quatenus subsistit an natura aliumna. Nihil itaque aliud sibi volunt AngeIica verba, quam obumbrationem Spiritus Sancti, sua deipara Virgo tacundata est in aula ruine, cur homo ille ex Virgine natus filius Dei vocetur, disit. aliaremis , Icilicet, humana natura ex Spiritus Sancti obumbratione obtitit Mei nilo hy statico iungeretur, eaque ratione vocaretur , &rist, Giod ex virgine natum est. Non itaque absoluth , ac sine modo
filaus Dei nominetur . ged restricte C istum ut hominem eam filii nomenclaturam obtinuisse ex ea conceptione purissima , qtia humana natura humstatich Verbo Dei unita est. m
d pontin Ri viderirer o rari , & impeditius , istud
i term is i-lam Christum Dei filium dictum esse quod ob imal de Matre conceptus site quia vel ex hoc talo quasi a posterioris N a signo externo, Christum Deum esse , ac
Dei filium naturalem cervo colligimus et propterea quod soli Deo tem- raliter genito mira illas ac prodigialis conceptio deheatur: hixta MEcclesia canit, Minetur tame faeciam, talis deret partis De m. Undh non ait Angelus, Ideoque quod nascet- ex te , erit milla Dei et sed vorabitur filius Dei dimmanim ab hominibus, eum ex huiusmodi signo discentibus. De cin m enim ratio a prioris ac necessaria Cir Chrstas verus sit, ac naturalis
Dei filius , est, quia ex substantia Patris ante secula genitus est. Eneis ternarii ii iuum: Non Ddiarii in quidem, nec enim solent illii 'iubstantia aer disputare sed Arianorum, & Socinianoruin Achab. Is md dii leti 'iit' in hane aleam cum Arianis, ae Sociniania 28n 2 3 uvrum lavi saliena manu reliqua momenta refellere, quiti perfidia aggrediuntur . Congerunt ita di .um', an tibi Crari is suae velliti conditionis, disertati et . -- ix D rccuserra atque a se amovere visus est di
CmRiam remn omnMn, ac praesertim extremi judicii, quam sebi ines
83쪽
inelse diffitetur , Marci Cap. ra. De die illa nemo frit , neque filiat hae diis et summam largiendi cui voluerit Regni Coelestas potestatein , quam
se habere negat , Matth. sto. v. a 3. Sedere ad dexteram mmm , velsinistram mn est meum dare vobis, sed quibus paratum est a Patre meo et omnipotentiam , qua sci praeditum negat soan. s. v. 23. filvius non potest a se facere quidquam: aequalitatem cum Patre, quam sibi fatetur inciebitam Joan. Id. v. 28. Pater maior me est e summam bonitatem , Marci Cap. Io. v. I S. cur me dieis bonum pNemo bonus , ni se solus Deus. Quo ultimo loco siprernam bonitatem uti
sibi minus debitam , non modo a se amovet , sed ea maximδ rationem quod Deo soli debeatur e satis profecto innuens ab eo se titulo longe elle . Ad restim funiculum addunt Apostoli di sturn s ad Romanos Cap.
I. v. e. Oui 'aedestimatus est filius Dei in virtute fecundum spiritum sanctificati
nis. Cum enim pri estinatio non sit , nisi de rebus liberis , & futuris seum nec ex aetern itate, nec ex necessitate naturae Dei filium esse tolli-Runt , sed ex tempore tantum , acciue ex liberae adoptionis gratia , qui
divina praedestinatione factus est filius Dei. Sed sent haec plane ludicra, atque futilia . Utque singula distincte pe
curram e Quis prudens diffiteri ait at , extremi iudicia diem fuisse Cnristo perspectam , si quae de ipso Scriptura narrat , paulisper attenderit PConstitutus es iudex vivorum , O mortuorum i Ut ait D. PetruS Ach. Io. v. ollis
iis porro iudex ignoret pronunciandae sententiae, &ferendi judicii diem e Auctor ille est saeculorum, atque ita extremae diei. Per quem fecit oes a s ad Hebraeos p. r. v. r. Quis vero opifex suurn opus ignoret In illo thesauri omnes mentiae , in sapientia conditi erant e qua ergo sorte hoc illum divinae sapientiae arcanum lamasset 3 Idcirco itaque extremum ii dicii diem se nescire respondit ab Apostolis interrogatus, quia Dei P tris Legatus erat ad homines missiis , atque ita Legatorum more res n-dit, qui ea se nescire dicunt, quae tenent sub sigillo r ea quippe re ipsa Resciunt ut Legati, quia eorum revelatio illis delegata non est. Nec Propterea aut amphibologia , aut aequavocatione usus est Christus , ut nonnullis Christianae morum clisciplinae corruptoribus visum est, qui eo Christi exemplo abutuntur , ut aequivocationum , & amphibologiaruinusum fidelibus licitum faciant. Non, inquam, iis usus est Christus, quia cum verba significandi vnn ex publico usu recipiant , quisquis verbas iuxta publicum usum significantibus utitur , sine aequivocatione , & --phibologia censendus est loqui: nec mentis, ut aiunt , restrictione opus habet, ne mendacii reus evadat ita loquens. Porro verbum nescio ita ore Legati de secreto Regis interrogati ex publico usu in quacumque
Republicae bene constituta recepto tu sonat unum, nescio ut revelem= etsi aliunde noverat, ut occultet. Quare Legatus, qui ita ore rotundo se nescire respondet, ubi de secreto principis interrogatur, tam non mentitur snec aequivocatione tacitur , quam nec Confessarius , qui de rebus in sacro
Tribunali auditis interrogatus, simpliciter , & absentie respondet, re Dior quia nimirum ex publico Ecclesiae usu. verbum nescio id unum in
eius ore sonat, nescio ut homo, nescio ut revelem: adeoque mentis rem
strictione non Indiget, qui sic loquitur, ut mendacium evitet , si tamen nugaci
84쪽
vugaci illa arte vitari posset. Caeterum Christum Dominum, aut etiam
Angelos, Patriarchas, Prophetas, Apostolos aequivocis, aut amplissi lagris usos esse, commentum est insuluim, erroneum, impium ab unia verso Ciero Gallicano damnatum solemni Censura , anno I oin die q. Septembris pronunciata adversus haec , aliaque faetidae sordentium quam rundam scholarum purgamenta. Propositio Episcoporiun censurae sudjecta haec erat: metriarchae , O Propheta , Argeli, ipse C hristus , nedum viri pisti , in sancti aequivoeationibus , he amphibolabis , O rectrinionibus mentalibus usi sunt e Episcoporum vero censura his verbis expressa fuit et me propositia scandalafa est, temeraria; mistich, prophetich, parabolice, si, aerammich , ad ims inandam altius veritatem dicta , vel tacita eum Dulgaribus gestis confundit Sassiimctoriam Patrum acta ludibrio vertit, ipsis etiam Angelis mi ica , erga Christum contumeliora, di impia. Ita Religiosissimi, doctissuntque Praeviles Galliarum . Sed haec obiter ad eam astertionem morum corruptricem refellendam . Alia iam Judaeortim , & Arianoruin obiecta paucis expedio. VI. Quo titulo extremi iudicii diem perspectam habuit Christus Dominus, ita & habuit conferendi cui liberet Regna Coelestis arbitrium squod nobis sanguine seo mercatus est. Annon enim Coeleste Regnum Pro sumina potestate latroni poenitenti largitus est Tantlanque adest sui hoc inesse sibi . negarit arbitrium filiorum Zebedaei Matrem ali
quens , quin Potius confirmavit. Non enim ait, non est meum dare , sed Patris et verum , non est memn dare vobis , sed quibus paratum est a Pane. Quasi dicat, non est aequum dare vobis titulo, quem obtendatis, consanguinitatis: sed jis dandum est . quibus ob virtutis meritum a Deo Patre, &a me quoque Paratum est. Uno verbo, non inesse sibi negat conserendi potestatem, scd iis inesse negat obtinendi meritum , qui a Deo P tre praedestinati non sunt. Quod ad Omnipotentiam attinet, plana res est , non posse filium a se facere quidquam , hoc sensu: quod uti naturam habet a Patre , non a seipso i ita & agendi virtutem, quae divinae natum est indivulsa , non habet a se, sed a Patre. Nec tamen idcirco miniis potest et imo , ut ait
ipsemet, quacmnque Pater fererit, hae in filitis similiter fuit, Ioannis S. v. I
Id itaque non imbecillitatis , sed suae a Patre processionis est argi
Ruit mole sua illud alterum de aequalitate cum Patre , quam Christum his verbis negasse volunt, Pater maior me est. Per omnium qui Petora voIitat trita responsio, Christum uti hominem Patre quidem esse minorem , lainetsi uti Deus sit illi non aequalis modo , verum etiam omnino consubstantialis; iuxta vulgatum illud Symboli Divo Athan sio perperam adscripti et aequalis Patri fecundum divinitatem , minor Patre femeundum h-anitatem et quo vel iiiio, Christi Domini dictum Arianis eripitur. Quia tamen interpretationem illam minime patiuntur quorumdam
Patrum testimonia , cregorii , scilicet, Naaeianheni, Basilii, Curilli Alexandrini, Chrysostomi, Athanasii, Tertulliani, Hilarii, qui Christum etiam uti Deum , quodam dicendi modo, Patre minorem agno scunt, idcirco istud quoque ad solutionis cumulum addimus et Patrem I aete Disi troes by Cooste
85쪽
aeternum in ratione principii processionis quadam ( ut Schola loquiis tur relata dignitate, atque praeistantia gaudere, Filio, ac Spiritui Sancto minimd communi. Sic etenim Pater, Set Filii, & Spiritus Sancti prinis eipium est , ut ii vicissim Patris principium nequaquam sint. Quae tamen excellentia, atque praestantia, cum mere relata sit, absolutaem in natura aequalitatem minime laedit . Ne quis vero putet , qtiaesitum de Scholae tribulis , ac vepretis suffiigium illud este , Potius quam genii:- num Patrum illorum interpretamentum; S. Cyrilli verba dabo, quibus& suam , & nliorum Patrum sententiam in eum plano modum exponit, lib. II. Thesaurorum et Cinn se, dum fusantia rationem aequalis sit Patristius , ct per omnia similis , malarem ramen ipsem dicit , t Pater major me es tamquam principio earentem , cum bab. at ipse prive pium 3 eo ipso dumtaxat , quos
ex Patre est , tametsi eum eo existentia ratione conveniat. .
' Quintum minus urget, si Christi loquentis scopum attendimus. Dunx enim cuipiam eum Magistrum bonum appellanti respondit, eis medicis horum Nemo brevit nisi folus Deus, non inesse sibi , aut bonitatem, aut Dius nitatem inficiari voluit, sed interrogantis incredulitatem retundere I pi, cum istium Deum nollet a oscere, bonum eum nihilominus a Myellabat . citare argumento velut ad hominem usiis , dixit cum me Deum abneses, quio me tamen bonum appellas 3 Cum bonus vero nemo sit, nisi solus Deus. Postremi, quod Pauli est , testimonii explicandi duae apparent viae is
Una est, si dicamus cum Doctore Angelico, in ea propositione, chripus praedestinatus est filius Dei , is filias propositionis subjectum esse, non prindicatum et quo significetur , filium Dei praedestinatum esse ut homo fieret, hominesque redimeret. Altera, si dixerimus mr Christus non se ponere pro persona absolute sumpta , sed quatenus in humana natura subsistite ut sit sensus , humanam naturam in Christo praedestinatam esese, ut assiimeretur ad conditionem Filii Dei per unionem hypostaticam cum Verbo Dei. Qua duplici explicatione difficultas omnis elisa est. At interim, dum Arianos insequor, a suscepto munere, & institutactim Hebraeis disputatione procul abscedo . Dum enim promissum sibi Christiam Deum fore diffitentur , ac etiam evincere satagunt, a Sanctorum Patruiti testimoniis , & a Scholae nostrae subtilitatibus procul abstinent , in quibus fatentur, mediocriter se esse versatos . Quare iubopere supervacuo abstinendum , & progrediendum ad alia.
86쪽
De puerema promissi Messiae nota; Seu de partu Virgineo ,
I. E partu Uirgineo, quo Christus in lucem edendus erat , nuliue la nobis cum Iudaica Synagoga lis esset, si Deum illum futturum s quod jam abutide probavimus una nobiscum agnoscerent . Quid enim tam Deum deceat, hominem inter homines proditurum , quam de illibata Virgine nasci At, ut illud perfracte negant, ita & istud
pari audacia , atque perfidia dissilentur. Quare ut postremam istain prommissi Messiae notam ex superiori iam sponte fluentem paucis expediam srem ferinh totam ad unius Isiaiae oraculi criteriuin revoco , cujus occae sone gravis Christianos inter, atque Judaeos controversia dudum eme
stet Ecee virgo concipiet , pariet filium , di vocabitur nomen eius Emmanues et but mm , , mel eomedet ri ut sciat reprohare malum ., re eligere bonum , Isaiae CaP. v. v. Ig. Quod in Deiparae partu impletum esse, testatur Matthaeus Cap. I. v. 22. Hoc autem totum fastim est, ut adimpleretur, quod dictum est a Dommino prae Prophetam dicentem , Ecce Virgo in titero habebit filium die.
Utque id ab omnibus intelligi Leith possit, occasionem, qua susum
oraculum est, paucis exponam. Rasin Reae Srriat, & Phacee Rex Israel sociatis viribus , & copiis Civitatem Ierusalem obsidione cinxeraent seamque vehementor urgebant, & Acha im Regem Iuda ad extremas angustias adigebant et cum Deus, misso Isaia Propheta, Regi Achado p riclitanti fec:t animum, spoponditque brevi futurum, ut ab iis hostibus eximeretur. Is minus integram fidem Prophetae praestitit, quod in tam praecipiti rerum eventu promissam liberationem ab omni veri specie reinotissimam existunaret. Quapropter, ut promissis fidem adderet Miassspopondit , se miraculum quodcumque liberet in Achaaei milis editurum in editae Prophetiae confirmationem. Renuit impius Rex, nolle se, i quiens, tentare Dominum. Tunc despectiun se sentiens Isaias, converso ermone ad domum David , cui duram in Deum cervicem exprobravit sfuturum spopondit ut Deus sponth sua portentum omnium maximum ederet, Virginis, scilicet, pariturae, cujus filius Emanuel, hoc est, nobisscum Deus vocandus esset: addiditque, terram duoruin illorum Regum Jerusalem obsidentium devastatuin tri , antequam Uirginis pariturae
-lius annos attingeret rationi proximos . Propter hoc , inquit Prophetas dabit Domin s ipse vobis sign- . Ecce Virgo rancipiet , di pariet filium , ct D
cabitur nomen eius Emmanuel: tat rum , di mel edimedet, ut sciat reprobare malum, in eligere bonum. uia antequam fetat puer reprobare malum , in eligere bonum s. resinguetur terra , quam in detestaris, a faeie duorum Regiam Dorum.
Eo oraculo prenunciatum Messiq ortum summo consensu contendimus, quotquot Christiano nomine sumus ii favetque nativus Scripturae sensis s
87쪽
.si paulo penitius perpendatur. Curn etenim impius AchaE fieri non pota crederet, iit Dei ope a duobus potentissimis hostibus liberaretur, signaque in promisi, liberationis confirmationem oblata respueret s significare voluit Deus, in ipsius nutu esse positum , ut maiora prodigia euat, de ab hostibus longe potentioribus homines Iiberet. Quare mirum se, i quit , ut etiam Virgo gravida gigneret , Deumque pareret , totumque humanum genus a diaboli tyrannide , cuius levem imaginem duo illi Reges IeruIalem obsidentes praeserebant , sino cunctatione liberaretur. Judaei e contrario nihil, quod Messiam contingat, eo vaticinio praenunciari volunt; Christianosque emunctioris esse naris existimant , qui magna inibi mysteria subodorentur, ubi nulla re ipsa sunt . Quare tria ponunt hia hisce vaticinii occasione et prunum, Perperam in vulgitta Ecclesiae versione legi, Ecce Virgo concipiet , O pariet filium v cum hebraica voRhaalma, quae in primigenio textu legitur , non Virginem necessario isnet, sed puellam adolescentulam , quaecumque sit illa , sivet virum experta, sive intacta , fve nupta, sive innupta. Sectindo,, nihil miraculi ore ali int, tametsi necessario legendum esset, Eere Virro concipiet, re pa-Fiet filium t Id enim , inquiunt , eo sensi diruim non esset, quasi Virgo servata virginitate Deum conciperet et sed quod Virgo cum esset antea , filium deflorata virginitate parturiret. Eo plane modo, quo Christus de
miraculis a se patratis Ioanni renunciari iusiat, crea eaeci vident, claudi ambulant , fundi audiunt, Matth. Cap. II. v. s. nota quasi in ipsa caecirate, de surditate viderent, atque audirent , sed quod ceci, surdique cum essent an tea, sanata iam caecitate, ac surditate, integAs sensibilis titerentur. Te tio, praenunciatum eo vaticinio contendunt longe alium a Messia , EE
chiam . scilicet, filium Achax, ut aliquibus placet 1 seu etiam ipsius Isaiae
filium nasciturum, ut alii magis probam et quo necdum ex ephebis egresem. Suriae Regnum devastatum est . .
II. Tria haec aeque f. tisi demonstrare officii nostri est , si quo sollic
evitu Iudaeos volumus exagitare, ac celeberrimum vaticiniinn, quo maximo Fides Catholica nititur , ab impuris cavillationibus vindicare in Agedum , nostram advocationem domesticar calisae accomodemiis. Hoc primum esto hodiernae exercitationis caput et Legendinia omnino in Isaiar
oraculo, Rece virgo concipiet nec vox illa hobrasca haalma cum articulo
emphatico ha scripta anceps habenda , quasi in puellam , sive qliae virum passa sit, sive quae eisis fuerit expers. ex aequo congruate sed ei tali necessario competit, quae virginitatem adhibita custodiri servarat , quaeque ad eam custodiendam abstinuerit Publico, de intra parthenonos septa se continuerit.
Enimvero vox harisa ab hebraico themate alam A quod abstondere pros edi significat, derivatur. Hincque ad denotandam Virginem. integram de impia est 3 quod olim in more positum esset, ut virgines magna dii gentia sechiderentiar, & ab omni virorum accessi semotae ciis offirentur et ut videre est lib. Esther Cain a. S lib. 2. Maehabaeorum T. v. I
xiiin apud Iosephum lib. 2. Antiquitatum Iudaicarem GA A ut Scriptores promanos silentio mittatu . Hanc salomon Virginem de cribens in Calla Di siligod by Cooste
88쪽
in Canticis Cap. g. v. Ia, Haertas conclusis , inquit, sirer mea voca. hortis ereclusus , fons si a tui di quod nempe virgines clausae, obseratae, obsisti tarque essent , ut inviolatum VI initatis suae uigillum, de integra pudoris claustra custodirent. Hoc ipsum confirmant alia non pauca Scripturarum exempla, ubi e dem illa hebraica vox haarma, cujus occasione cavillari Judaea solent, ad Virginem viro prorsus incognitam denotandam ultirpata est, praemissis articulo illo emphatico M. Genesis Cap. ad. v. 16. Ubi de Rebecca nondum certe deflorata versio latina habet, Puella decora nimis, mirgoque pulmehemmas in incognita viror textus hebraicus habet haalma. Idem Marte sorori Moysis attribuitur nomen, Exodi Ca 2. v. S., quo tempore necdum vir
subacta fuerat. Uno verbo nullus in universa , qua late patet Scriptura Sacra , contextus adnotui potest , ubi ea hebraica dietio usurpata I Eatur ad juvenculam viro cognitam designandam. Nolim in his mihi fidem integram dari, quippe qui vix aliquid in hebraicis litteris balbutire audeo; Sed detur integra Hieronymo viro hebraice longe doctissimos qui hebraicos Codices non secus ac digitos suos , & ungues noverat. Ostendant itaque Judaei , inquit ille , in Scripturis alimbi positum Halma , ubi
adolescentulam tantum , non Virginem sinet et , concedimus eis , illud , quod in Isaia apud nos dieitur , Erae mirgo rancipiet, o pariet filium, non absconditetm m inem ssed adolescentulam fimificare iam nuptam. Quocirca tria esse hebraica nomina
observat Saninuimus Doctor lib. I. contra Iovinianum, suae solent hac in materia sacris in litteris usurparidi I. Naara, quod adolescentulam simpliciter sonat, seu Virgo sit, sea corruptae estque propterea aetatis dumtaxat nomene a. Betulase , quod eN adverso Virginem s onat, live adolescentula sit , sive aetate provectar estque idirco dumtaxat integritatiun men. g. malma, quod utrumque simul significat, virginem, scilicet. &adolescentulam , ut integritatis simul , N aetatis tenerae nomen sit. E ciue ultimo propterea usum Isaiam celebri illo, quod expendimus vat, einio, ut adolescentulam simul, & Virginem parituram designaret . Hinc & lingua punica, quae ex hebraea nata eth, Haesima virginem sonam re . idem ille nobis est auctor in stas ad Isaiam commentarias III. Aecedit in hujusce catholicae veritatis confirmationem, septilagii ta Interpretum fides , quibus non stire , Judaeis religio debet esse et, ii quippe,& genere fi & religione Iudaei erant: Oraculum auteva illud gr(ce vertentes , nulla circuitione usi , reddiderunt , quod Ui
ginem integram denotare nemo nescit et cis a- , diae Si pudietis tab, Ecce meto in mero conci et Filiaem. Ita pariter habent Paraphrases Chaebdaicae , versiones Syriaca, & Arabsca, Uirginem perinde vertentes is Quibus ex recentioribus adiungendus venit R. Davad Κ:nachi in libra Radicum , ubi eamdem illam significationem inesse dictiona haesuui dis. serte docet. Quare ridendi omnino veniunt reeentiores Hebraei , qui versiones Symmachi, Aquilae, Theodotionis nobis obtrudunt , ubi loco Virginis Iuvenculam transtulerunt. Quis etenim nesciat s Summachum Ebsonitarum haeres fuisse in inim , quibus Jesu Matris vi guitatem inficiari, solemne erat: Aquilam, &Theodotionem proselit
89쪽
fuisse iudaietantes, qui sitas ScrIpturae Sacrae versiones silis erroribus are motarunt. Egregii sane viri, qui in hacce eliquanda controversia iudi ces audiantur i Scilicet , qui adversae partis errorabus polluuntur. Certe consule Atheos, negabis Deum . Quid ergo mirum, si professi Marianae Virgula talis osores Semiqudaei hoc illi oraculum , quo maxime nititur, diuosis versionibus eripuerant Ludunt pariter , illuduntque, qui vulgatum nostrum Interpretem alia
Scripturae loca reddentem , a Mescentiam, O adoles, as quandoque veristisse, nobis opponunt, ubi vocabulum haesina in Hebraeo textu positum erat: ut Proverbiorum St. v. I S. Tria sunt mihi disseilia, di quartum penitus ignoro , viam est ita in cela , viam colubri supra petram, viam navis in medio mari , di viam viri in adolescentia sua. Et in Canticis Canticorum Cama. v. a. Adolescent e dilexeram te rumis . Primam quippe adolescentiam intelligit Salomon in Proverbiis, qua quis adhuc delitescit, & absconditus est, adeoque adolescentiam virginalem, idque sibi vult unum, ignorari viam viri in prima adolescentia sua, quia ex prima viri adolescentia di- nosci non potest, quas tandem futurus sit. Maalmi itaque adolescentiam onare non diffitemur: at non qualemcumque , sed absconditam, ignotamque, adeoque virginalem, etialem profecto Salomon intelligi vult, ejusdemque vulgatus Interpres . Nec minus adolescentulas Virgines ii telligit in Canticis Canticorum , quas , & a Reginis, & a concubinis, quae virum, scilicet, pasta fuerant, aperte distinguat, Cap. 6. mT. Sexa-
tinta funt Reginae, O Gmnia concubinae, em adolescentularum mn est numerus equae nondum viro subactae fuerant. IV. Jam, quod alterum Iudaicae cavillationis caput attinet, id pari Ade atque constantia pronuncio et Virginem parituram eo Isaiae oraculo designari , quae servata virginitate filium edat . Conceptum etenim U Irginis portendit eo loci divinus Uates uti signum ingens , hoc est veluti rem novam, inusitatam , prodigialem et Pete tibi semm a Domino , inquit ille, so/ in profundum inferni , βυδ in excessum supra: Quid vero novi, ac prodigii haberet , si puella more communi foeminarum post delibatam Virginitatem filium csset paritura 3 Unde Hebraicus textus ita periodum effert , ut plane virginitatem partui coniungat et Ita quippe, si voculas ipsas , ac syllabas religiosius aemulari velimus, legendum venite Ecce mmo praemetris, di pariens filium. Atque haec ipsa novitas est, omnibus retro saeculis ignorata, quam verbis paululum immutatis vaticinatus est
eremias Cap. 3I. v. 22. Creavit minium novum fur er terram, ramma circummdabit virum e cum tamen , si Judaicis interpretamentis aures accomod anus , nullam esse novitatem plane liqueat, totumque , quantum quan tum est , conceptionis miraculum evanescat. V. Tertium tandem, quod obtrudunt, ludicrum prorsus est, ae desperatae causae apertissimum argumentum et eo , scilicet, Isaiae oraclito po
tendi ortum EEechiae filii Regis AchaEi, aut certe ortum filii ipsiusnet Isaiae Prophetae. Insulsum plane commentuml Fac enim, Filium de Ut
gine nasciturum non prenunciari hoc loco: sac, non promitti Emnanuelis,
hoc est , pueri divini conceptum a fac di uno verbo dicam , ninu ni
90쪽
eommunem partum denunciari: necdum tamen ad EZechiae filii Achat, aut etiam au ipsius Isaiae filii nativitatem praeminctandaIn oraculum istud flecti pollet 3 ut Judaei plus nimio imprucentes , nec satis in hali ria sacra versati fabulantur . Qua etenim vinabo sorte EZechiae ortum praenunciasset tunc temporis Isaias, uti illorum aliqui volunt s cum is diu
anica natus esset, multosque iam annos numeraret Ita porro rem esse, ex sacris litteris liquet. AchaE enim, quo repnante vaticinium illud fin sim est, sexdecim amis regnavit, ut habetur lib. g. Regum CaP. I S. v. a. AchaE autem EZechiam filium suum amos viginti quinque natum haeredem Regni reliquit, uti Cap. IS. v. a. legere est: annos ergo Circiter decem numerabat EZechias , dum AchaE pater ejus regnum obtinuit I atque adeo multo plures numerabat annos, dum AchaEo regnum obtinente
oraculum istud, quod expendimus, ab Isaeia pronunciatum es . Sed neque felicioribus ventis mare istud enavigant, qui ipsius Isaiae fi-
Iii ortum portendi eo vaticinio commenti sunt. Illaus et tun pueri ortus Portenditur , quo necdum annos rationi proximos obtinente , Samaria devastanda erat et Ammiam sciat puer reprobare malam di di eligere bonum , derelinquetur terra, quam tu detestaris a facie duorum Regum . Seti, ut sequenti Capite dicitur v. q. Antequam stat puer vorare patrem fuim , di matrem suam sae eretur fortitudo Damasci, er spolia Samariae et At quo tempore Regnum SMinariae eversum est , annos facile sexdecim Isaiae filius numerabat, ut- poto qui iam anno quarto Regni AchaE natus erat, adeoque diu anti
num a malo secernere noverat et aut certh diu ante Patrem , ac matrem ex nomine appellabat. Rursus illius pueri ortus denunciatur scuius mater , sin minus Uirgo, at saltem juvencula erat et ita quippe Iudaei volunt: at Isitae uxor Iuvencula tunc profecto non erat , ieci vetula potius et non itaque illius Elii ortus describitur eo loci. Suis itaque retibus implicantur Hebraei, dum ista sutagia quaerunt, ut eliquatissimae veritati nebulas offundant, partumque virgineum singularem pronussi Messiae praerogativam inficientur. VI. Quod opponunt nihilominus, difficultatem non Ievem habet, multorumque torsit ingenia. Aiunt quippe, incredibile prorsiis esse, ut Isaias AchaEo a duobus Regibus obsimo futuram liberationem promittens sin huius promis* liberationis fidem signum dederit pamian illum Virgineum , ortumque Messiae , quem nos annis circiter octingentis post AchaEi obitum contigiste existimamus. Rei etenim promisse signum, quo
nobis Promissionis versias confirmatur fi rei promissae exitum antevertere
necesse est et alias nullam nobis promissae rei fidem faciet. Non ergo I su nostri ortus eo vaticinio portenditur. Verum non est ita, ut aiunt, non est ita. Neque etenim Isaias virgis Deum partum uti prognostictim signum futurae liberationis Achaeto dederat et sed contra potius, cuin prognosticum signum , seu miraculum ab Itala edendum nollet Acha E , Prophetamque uti misiam arioliun d micaretur , nullam dictis ejus, & promissae liberationi fidem adjungens et tit verum se Prophetam ostenderet, iniunque maiora praestare possesquam quae hac occasione Achara promittebat, si ficareti parium vidi