De soteriologiae christianae primis fontibus

161쪽

lliae idem logi 0n 0lligatur cum Eucharistia, unice in voeat ad pr0bandum calicem V. 17 Lucae esse eueharisti cum illi ulterius ex eadem in villum c0ntra d0gma praesentiae realis colligi putant argumentum si enim, Sic illi, Christus e0nsecratum vinum dicat generati0nem vilis, qua rati0ne idem p0testne dici sanguis Christi At alia acili 0ra dictu quam probatu De

Iact0, res Sic se habet Q 0gi0n eschat0l0gicum, de qu0 Serm0m0Vetur, bis recenSetur apud Lucam, nempe p0St manduca ti0nem paschalis vel ejusdeli partis V. 16, et p0S Sumpli 0nem calicis de cujus natura hic lis m0vetur apud Mareum et Matthaeum c0ntra, s0lum calicem eucharisti eum SubSequitur. Iam Vero ut egregie 0bServavit A. ReSch s , Supp0Sit0 Lucam v. 15-18 enarrare e0enam paschalem, h00 repetitum l0gi0n c0nnaturalem 0blinei 0eum, nam a duobus membri parallelis, manduca ti0ne nempe puta agni paschalis et Sumpti0ne uniuS ex quatu0r

ad Iestum aseliale legaliter praescriptis calicibus exhibetur e0ena paschalis ut antetypus Eucharistiae: f dein verba Christi

supp0nunt eumdem bibisse ex alice, 0St quem pr0nuntiata sunt 0rr0 0minum Sumpsisse calicem euehari Sticum, vix diceretur pr0babile e tertius evangeli Sia certe apparet prae0ccupatu de c0ena paschali, ut elucet ex . 45' ἐπιθλ ita πῶυ

hineibvium est, ipsum distris l0ngius eamdρm descripsisse; db tandem ex Lucae v. 16 certum est am0sum logi 0n ad paschalem e0enam e referre. Quapropter morali cum certitudinempinamur verba v. 184 D0m in prolata Sse eum reSpectu ad sestum udaicum, et pr0pri insidere l0e in tertio evangeli 0.

Mareus vero et Matthaeus, n0n reserente in oneret celebrali 0nem e0enae paSchalis, cupientes lamen servare Sententiam

Christi eschat0l0gi eam, eamdem p0st Eucharistiae instituti0nem retulerint. Ex pr0 lata m0 re Sp0nSi0ne, ulteri u S inserimus argumentum, qu0d membr0rum paralleli Sm inStruebatur, SSe aeque labile. N0s enim aliam econ0miam narrati0n Lucana XXII, 13-20

l Ausserea nonis heiurauelleat tu uen Mangelien, in Teate et Untei Sue iungen, Bd. X, p. 624 Sq. et alibi Saepius LeipZig 1895.

162쪽

assignamus hanc Deelebrati0nis paschatis exp0nuntur duo aetus Seu ritu V. 15-18, quibus adaequale e0rresp0ndent dii actus institutionis Eucharistiae tae esto uitate hagi0graphus praecise protulit lanta quanta necessaria erant ad rati0nem typi,p0st quem anielypus describitur. Et hinc explicandum videtur, qua ratione Lucas n0nnisi unius ex quatu0 ad celebrationem paschatis legaliter praescriptis calicibus, mentionem laciat, quum tamen circa eamdem celebrali 0nem appareat prae00cupatus quum enim Eucharistia duplici actu abs0lvatur, e0nSecratione nempe paniMet 0nsecrati0ne Vini, ideo Symetriae Ser- Vandae causa, et rati0nis typi et antetypi per symetriam elarius m0nStrandae gratia, ut primum celebrationis paschalis actum relinet manducationem solidi, ut agni paschalis et ut Secundum aetum, unum sumptum calicem exhibet. Dein autem describit Iesum reflectentem in suam m0rtem ejusque auSa SaSSignantem causam immediatam Iudae traditi0nem, rem0-

tam divinam a prophetis indictam disp0siti0nem indigitat. Haec erte pli me inter se c0haerent, et intenti0naliter hanc e0nnexi0nem evangeliSta40suit, quum asserti0nem Christi circa tradit0rem, quae hist0rice l0quendo ante veharistiani 0cum habuit, ut patet ex Mare et Matthae0, 08 eamdem, Symetriae

Servandae causa, retulerit.

Inter textum itaque traditi0nalem seu alexandrinum et ccidentalem n0bis seligendum manet 1 . Argumenta quibus occi-

1 Memoriae tantum causa, verbum juvat addere circa opinionem BLASMet GRAEFE quibus visum eSt problema nostrum solvendum esse ex duplici editione tertii evangelii. F. LASS Evangelium Secundum Lucam, Sive Lucae ad Theophilum liber prior Secundum formam quae videtur romana Lipsiae 3897 hypothesim posuit Lucam, CaeSaraeae Pauli socium a. 54-56 evangelium Suum composuisse in favorem gentilichristianorum, quam priorem editionem vocat tertii evangelii formamantiochenam Sive α). 0Stea autem nempe a. 57-59, OVam curaVerithagiographus editionem, pro judaeo-christianis exaratam eamdem vocat Blas tertii evangelii 10rmam romanam sive 'in Porro dum in priori editione Lucas simpliciter misit exponere coenam eucharisticam,

163쪽

Qentalis seu brstvi 0ris textus eleeli justi licetur in compendium reduxit Beria. eiss dicens odierna Lucae XXII, 19-20

magis tenenda Sunt, qu0d absentia illorum versuum 19, 20 in

c0dicibus Dit WΗ kl esset undequaque in intelligibilis si supp0

nantur authentici ij. hi in lecti alexandrina duplici premeretur disti cultate lex tuali 1 P0nslata esset ex multiplici mutuali 0n Beria. eis et esteolt-Η0r hanc vari0rum lantium permisti0nem Volunt esse intenti0nalem: alipt 2 autem in ea videt liberi 0rem c0pistae mem0rati0nem, Crass 3 landem

quam jam sum cienter exposuerat Mareus, in posteriori v. 19. addidit hanc alteram repraesentat codex D. Hucusque Blass. Norunt sane lectores, celebrem philologum hallenSem, similem circa Acta Apostolorum proposuisse Sententiam : at duplicem hujus alterius operis Lucani editionem ordine inverso, ita ut forma antecedat s0rmam α), 0Suit. Qua de re utiliter videre est Π CDPPIETERS. De historia tellus Actorum Apostolorum, ovanti 1902. - Sententiam Blas modificare aggressus est GHAEFE Studien una Wiliken p. 15 sq. 1898): huic enim critico visum est priorem evangelii Lucae editionem actam esse in Iorma romana, quam repraeSentat Ode D. et in Secunda Seu antiochena editione agiographum addidisse v. 19-20. - Λ talis opinio, utrolibet tenore spectetur, prorsu arbitraria St. Nollem quidem cum BERNING O. c. p. 56 nomine dogmati inspirationis eamdem inacceptabilem proclamare inspiratio enim humanum laborem nullatenus impedit. At critica praejudicia prolata opinio incurrit maxima rao duplicis editionis tertii evangelii demonstratio desideratur omnino CI A RESCII Aussercanonlache Parallelieale tu LucaS, in Teaete undinterS, X, 5,

164쪽

eamdem ex rati traditi 0 ne ex0riam statuit 2 inexplicabile serit pr0blema textuale, in hyp0thesi qu0d 0ngi 0 textus habeatur ut authenticu S. At miramur egregi0s exegetas uti. ei SS, Hauptile tantum p 0ndus in talibus considerati0nibus reponere Lucam enim, Pauli asseclam, sui magistri mentem saepe Saepius SecultimeSSe nem Sane infitiabitur Placitum quidem est apud critic0s Vulgatum cui et P. Batiss0 assentitur, Lucam nec adhibuisse nec c0gn0ViSSe epist0las paulinas in e0nficiendis suis p0St0l0rum Aelis ade0que nec in enarrand evangeli 0. At lati SSerti0ne data et nullatenus e0ncessa. 0nemus, litterariam in

peric0pe 19h, 20 respeeturi C0r. XI dependentiam n0 pr0 Stare, ut ipse P. Batiss0 satetur. Hinc ex reali v. 49 eum traditi 0 ne paulina similitudine aut c0gnali 0 ne, nequit P0ntra e0rumdem authentiam desumi indicium qu0dvis. Et pari m0d0, tertium evangelistam ex Mare vel ex I0nte simillim0 desumpsisse additi0nem το υτρερ γοω εω υυυόμευου libenter fatemur. 0bServante tamen ipsum eamdem juxta symetriae exigentias cum Iormula c0nsecrati0uis panis coaequa SSe conVerien πολ- λω in hilaωυ. 0rr in mechanica, quam hic Supp0nunt, inter-p0 lati0ne, minima haec mulati vix intelligi p0test. Insuper st ensiva jam meth0d dicimus leoli0nem edidentalem respeetu ali 0rum ueharistia lantium esse inauditam e ea enim, Si genuina Supp0natur, Sequeretur Lucam putaSSee0nsecrati0nem alicis praecessisse e0nsecrati0nem pani S, aut n0nnisi de hac p0steri0ri menti0nem fecisse. In quo invictum e0ntra dei dentalis lecti0nis authentiam rep0nimus argumentum 0Sita quippe authentia v. 19', quam eon Cedunt adVersarii, elueet evangelistam V0luisse enarrare coenae euehari Sticae instituli 0nem in juxta leeli 0nemiceidentalem, eamdem penitus mutilaret, quin eadem mutilati sive ign0rantiae sive ulli deter

1 In eamdem conclusionem devenire oportet illum qui pertractat problema juxta totam suam amplitudinem, id est cum respectu ad alias variantes lectiones quibus caracterigatur traditio textualis trium ultimorum Lucae capitum juxta codicem Begae et varia Italae manuscripta,

165쪽

etiam illae quae propriae sunt manuscriptis quibusdam Italae XXII, 27a: ac est ' ii I addunt in quibusdam gentibus qui recumbit, in vobis autem non sic, sed qui ministrat XXII, 52 a b c eae Liri addunt et rogate ne intretis in tentationem XXIII, 2 b c ei addunt et solventem legem nostram et prophetaS. Sub secunda leguntur moadicatione codicis D cui quandoque alia accedunt documenta : Sic in solo D mutantur XXII, 27 XXIII, 42 45h, 47 48, 55 XXIV 27, 57, 50 in D et versione syriae curet0niana XXII, 58. XXIII, 1 in D et L XXIII, 6. Sub tertia tandem classe locantur omissione eorum de Codicum XXII, 19h, 200 milt ma curetoniana) XXII, 62 και - ελθυο ξ ξυ εκλαυσευπικρυ)ς - Matth. XXVI, 5 miti a b ei cies XXIII, 54 και σαββατο,

α, Ξ ρερετο Sic τι Ουραυου mill Ni ab est l. - Iam vero variantium lectionum serie sic Se habente, tenemu contra SCHULTΖΕΝ , . c.,

p. 15 sq. ex sola critica textu ali ultimorum Lucae capitum, probabiliorem esse authentiam textu alexandrini 19b-20. Imprimis enim in dubium vocari nequit additiones et mutatione codici Begae et qu0rumdam eodicum Italae esse spurias ex Singularum inspecti0ne res patet et de cetero conciditur a Schullgen. Unde in pluribus locis D etc. exhibent nobis textum indubie mutilatum. Jamvero fieri potest, hunc traditionis manu seri pliati Statum resultare ex properatione aut negligentia, quibuscum Ion D etc. transcriptus uerit porro, in hoc casu Suspectae evadunt etiam omissione horum documentorum. Contendit quidem, huttgen cum aliis, plures codicis me codicum Italae omissi0nes ess legitimas, adeoque Saltem qu0ad omissiones, ad qua pertinent 9h-2000dicem mete. Iav0rabilius se habere quam etc. At hac in re bene distinguamus oportet missione quae propriae Sunt , manu scriptis Italae et curetonianae quae documenta sicut in pluribus aliis, ita et in Omissione V. 19h-20 concordant et illa quae etiam in aliis d0eu-inentis saetae reperiuntur. Ad hanc p0steriorem classem pertinet XXIII, 5ιροατεμ α ρες ἀυτως quae verba desiderantur in ' B D. Hinc si jure dicat

166쪽

trahere p0 tuerint. 0luti0ne Η0ltZheuer sin censenti textumiecidentalem ex physic accidente SSe enatum, hanc putamus meli0rom 0pista aliquis crediderit v. 17 et Menarrari institu. ti0nem c0enae euehari Sticae h0eque ide0, tum quia v. 15s0lemni 0ri larmula intr0 ducebantur sequentia, tum quia v. 17sp0nte 0rmulam liturgi eam Eueharistiae in mentem revocabat, tum tandρm quia λα τε ejusdem versiculi 0rrespondere videbatur Mare. XIV, 22 et Matth. XXVI, 26. Ηinem miserit v. 20. et breviaverit v. 19 quantum necesse erat ad inducendum parallelismum inter c0nsecrati0nis panis et vini larinulas. Inde maris i l. filius ver e0pista ut hanc formulam praxi 0mmunitalis necn0n ali 0rum lantium traditi0ni ace0mm0daret, rep0suerit v. 17 et 1840st 19 quam inversi0nem exhibenti et . Curet0niana tandem, mediam quaesierit 0rmulam inter textum alexandrinum et ccidentalem. En schematice riginem variarum steti0num expreSSam

Sehullgen hoc logi0 a Luca non esse conscriptum sed esse graphum quod prius ut nota marginali ad hunc locum conscriptum, OStea ipsum textum ingressum uerit, non inde sequeretur Specialem valorem competere codicii ubi aliis codicibus majusculis opponitur. Insuper authentia hujusce logii est moraliter certa traditur apud N ACLI AII cessat, curetonianam, Irenaeum, rigenem etc. ' Α ΗΑΒΝACK, Sit-zunySberichte de Mi PreuS3. Acad. de WisSenSch. XL 1901), in Iavorem authentiae sequentem protulit argumentationem si, ut dicunt adversarii, haec Christi verba enata fuerint ex necessitate sive desiderio in ore Christi reponendi orationem pro inimicis, mirationem deberet

movere, nullum textus Matth. Sive Marci codicem eamdem tradere, quum tamen ipsorum contextus contextu Lucae ferme sit identicus. Dein ratio Stephani fici ApoSt. VII, 60 κυριε λη et σs αυτοις ταυτηυτηυ αμαρτια probat Lucam certe nOStrum cognoViSSe textum, quumque ipse solus eum tradat, de ejusdem authentia Vix dubium Superest. Ad ipsas omiSsiones D etc. proprias quod Spectat, dicimus illegitimas esse omissiones XXII, 62 κα εξελθω Peto ἔκλαυσε πικρως XXIV, 6 Ουκε oδε αλλα ηγέρθη XXIV, 9 toto του iuri 1ειου. De solis XXIV, 9 ὁδε

posset moveri dubium, sed etiam si in his melius se habeati, remanet plures ipsiu omissiones perperam esse laetas et integram fere ipsius traditionem circa sinem Lucae essis retractatam. Quapropter ex Og etiam capite textus alexandrinus prae occidentali se commendat.

167쪽

extus l0ngi 0 sive alexandrinus S B etc. 4 extus dei dentalis Versi syriaca Sinaitica

Tandem sub respeetu teStim0ni 0rum. 0ngi 0 textus brevi 0ril0nge praecellit Pi 0 pS enim l0quuntur m ne codice majusculi, except D plures minuSculi verSi0nesimneS, eum haes0la restricti0ne, in Syria utrumque textum suisse cognitum; in dei dente Marci 0nem Tertullianum im0 et Justinum eumdem c0gn0ViSSe probabilisSimum est. seu pr0pter e0ncluSi0ni in Star Sequentes latuimu pr090- siti0nes menuina Lucae circa e0enam eucharisti eam narrati0,c0mplectitur . 5-20 pri0re vel Sus 45-18 spectant celebrationem paschalem, i in mente Vangelistae typum describunt sequentis in v. 19-20 instituti0nis Eucharistiae. Si de lantibus Lucanae narrati0nis inquiramus, dicendum v. 15-18 desumpt0s esse ex evangelio uitae0-christiano nunc deperdit0 verSit S autem pr0prie eucharisti00 19-20 repraes0ntare Pauli tradi li0nemoralem. Praeter h0 I0ntes tamen evangelista e0gn0xit etiam Marcum aut lantem Similem, ex qu0 liberi 0ri meth0d Verba τουπερ μω ἐκ υ ὀμ ευ0 mutua lus est. Nulla itaque rati0ne Stabili tu recenti0rum pini 0, praeter traditi0nes petrinam et paulinam, admittendam esse circa ipsam Eucharisi iam traditi0nem spe issice Lucanam.

C. De mutua traditionum alvinae et DauIinae Pelatione.

In superi0ribus quantum satis c0n Iecimus, s0nte n0Stros juxta externam Suam Speciem merit in duplicem dividi eategoriam petrinam nimirum et paulinam. Manet nune ut breviter utriusque traditi0nis riginem, ade0que et generalem Val0rem historicum inquiramus. Quae n0stra inquisiti primari huc tendit, ut recenti0rum exegetarum, e0ntendentium quatu0 intracan0nic0s Eucharistiae i0ntes a traditione paulina pendere, Sen-

168쪽

lentiam dijudic0mus. ita sententia duplici sub ten0re elanditur. 1 P. Gardiae si . ratus Paulum in visi0n Christum vidisse ad mensam cum duodecim discumbentem et proni: n-tiantem haec verba 0 est corpus meum, hic Si calix sanguinis mei quorum e0ncepti0nem et en Sum ap0St0lus gentium ex mysteriis leusiniis hauserit . et dein, p0Stquam impressi0nes has imaginarias pro realitatibus sumpserit, instituti0nem eueharisti eam C0rinthi sun dasse, ulterius c0ntendit syn0pticorum narrationem XI Cor. XI esse deSumptam, ade0que a Pauli 00trina seripta, litterarium in m0dum pendere. Citatus itaque auct0r simul litterariam P0gnali 0n0m inter quatu0r nostr0 hagi0graph0s statuit et c0gnili 0n0m Pauli tum ex mysteriis leusinis lum ex imaginali 0nis 1laeeunditate mutuatam eontendit. 2 J0h. eis. 2 , cui ha in re multum lavet Α. 0isy 3 , hucusque n0 pr0cedit. I uetur tamen Sententiam, h0diernum syn0plic0rum ten0rem influxum Pauli subiisse. Ob intrinsecum rei m0mentum, celebris arburgensis pr0sessoris placita audire juvat. Inquisiti0, Sic ille, circa mutuam qua 1 0ntes inter se e0lligantur relati0nem, t0Xtui 0 distis Cantabrigiensis Seu Begae, tamquam suo undamento, innitatur p0rtet. 0disti autem

169쪽

in duplicem dispesci categoriam, quarum pri0 praeSentali 0ne calicis, altera panis fracti0ne caracterjZatur. In pri0ri Separali 0nis idea, spe regni glori0si moderata, hi expreSSa reperitur. Alteri prae0ccupati D0mini circa suam ut 0rtem propria est quae Symb0lie exprimi lur sicut panis ille ita c0rpus meum Irangetur. Uuem exitum dum resignatus deSuS XSpectat, Ol0r0S eum Sensu traditorem secum discumbere deprehendit. Jam autem, in tali sibi invicem egregie c01 resp0ndentium dearum serie, quaevis val0riS 0terj0l0gici mortis D0mini iudicali 0 perperam quaereretur. At qu0d in ipsa c0ena desideratur, reperitur in c0enae e0ntextu qui incipit 'E υετο ε και ξυλουεικιακ et λ. . . Christum enim sibi suisse c0nscium pr0 Suis se lab0rare Suisque Se 0na pr0 Curare, per Sub Sequen coll0quium

0uibus p0sitis, quum lectionem Lucae occidentalem n0n SSe compendi0sam Mare retra elationem, statim eluceat, narrati0nem Lueanam sive ad Logia sive saltem ad 0ntem a Mareo Sen Sibiliter diversum reserre sup0rest. uid enim in hyp0thesi Lud , dicendum S Set erilum Vangelistam e00nam a Scha lem multo e0pi0Sius a s0n suus de Scripsisse, relati0nem quae e0rpus et Sanguinem Christi inter et panem et vinum intercedit. Sem0VisS0. pSumque, etsi paulini Siam, Val0riS 0terio l0gie sacrifici crueis inhaerentis indicationem neglexi SSe. 0uae quum admitti nequeant, Lucam praeter Marcum, aut L0gia aut laniem a Mare n0labiliter diversum adhibuisse. 0ncludamus portet. - Λb altera Vero parte, numeralis divergentiis n0n bstantibu S, Marcus apparet eum Lue e0gnatu S; quae c0gnatio ut explicetur, duplex p0ssibilis Sp0thesis occurrit vel larma Marciana traditi0nis quam et Lucas Ni vi est retractati0, vel uterque evangeli Sta 0ntem Scriptum e0mmunem adhibuρre. Porr0, Si prior hyp0thesis quae pr0babili 0 Videtur, admittatur et simul cum Wrede expreSSi 0 τῆς ιαθΥ.κγic tamquam mechani ea additi 0, ex Εx0d. XXIV. 8 deSumpta et quae egregium panis et vini parallelismum deturbat, ab ipso Christo Semoveatur, s0lidum paulini in Mareum influxus argumentum

170쪽

suppeditabitur Paulus en in suam S0teri0l0giam in c0enae narrali 0nem Ι 0r. X introduxit duum autem abs0num sit pr0 pugnare Marcum ab ipsa ap0sl0li gentium narrali 0ne Seripta C0r X dependere, traditi0nem paulinam ratem - quam in mund ethni00-ehristi an circa annum 60 vulgatam suisse etd00irinam s0teri0l0gicam in re Christi coenantis rep0Suissen0Vimus, tum a Mareo, tum a Paul DC0r. XI redditam esse, 0bvia c0nclusi 0 ne insertur. Et d0ctam suam disqui Siti0nem,

i ex lus I 0rinth. Brevi 0r textus Lucae D Texlus Marci L0ngi 0 textus Lucae EXp0Sitarum opini0num gravitas statim cul0 inqui rit juxta utramque Paulus, quem libenter the0l0gum dicunt, quo insinuent ex ipsius Specula li0nibus m0ment0sas additi0nes et mutati0nes d00trinales in primitivum christianismum intr0duota eSSe mmnium in tracan0nie0rum, quae circa c0enae eueharisti eae habemus, testim0ni 0rum lantem c0nstitueret, et ab ips0 0ctrina s0teri0l0gica in re Christi rep0sita dicenda esset. A dum P. Garditer litterariam in narrali 0nibus syn0pti-e0rum respectu I 0r. XI dependentiam pr0Stare c0ntendit, J0h. eis e0gnali 0nem tantum realem respectu ad ratem Pauli 0etrinam statuit et simul cum A. 0is dii extraea