Rhetoricorum M.T. Ciceronis ad Herennium libri quatuor. Eiusdem de inuentione libri 2

발행: 1538년

분량: 308페이지

출처: archive.org

분류: 연설

261쪽

LIBER II.

damnm quidem poenas semere potuisset, de ea Appi cium sumpsisse, quae ne addum quidem sit in iudicium. Deinde postulabit, ut legem qua lege 'cerit, projirat.

Deinde (quemadmodum in comparatione praecipiebarimus ut illud quod comparabatur,extenuaretur ab accum satore quam maxime usic in hoc genere oportebit illius culpam ii quem crimen transfretur, cum huius malefiacla,qui se iure ficisse dicat,coparare. Postea demonstranis dum es non esse illud eiusmodi, ut ob id hoc feri conueis niret. Extrema est,ut in comparatione, assumptio iudicatationis, et de ea per amplificationem ex deliberationis praeceptis dictio. Definsor aurem, quae per altu conflituistiones inducentur, ex ijs Iocis,qui traditisunt, infirmiabit. Ipsum aute relationem coprobabit:Primum augendo eiu ,in que refri crimen, culpam,Cr audaciam:Cr quam maxime pcr indignationem, si res ,ret, iunciri conqueristione ante oculos ponendo. Postea leuius demonstrando

reum punitu, quum sit ille promeritus: et sum suppi .

cum cum illius iniuria confirendo. Deinde oportebit eos locos, qui ita erunt ab accusatore trami ut refilli, contrariam hi parte conuerti possent, quo in genere sunt tres extrem contrarijs rationibus infimare. Illa autem acerrima accusatorim criminatio , per quam perturbationem Fore omnium iudiciorum demonae

prant , fide indemnato supplicij sumendi potestis data sit , Icuabitur. Primum si ciusmodi demonstrabitur iniuis,

ria, ut non modo uiro bono, uerum etiam homini libra

rouideatur non fuisse tolerandet Deinde ita perspicua, pt ne ab ipso quidem qui 'cilliet, in dubium uocaretu q Deinde

262쪽

D E I N V E N T. Deinde eiusnodi, ut in eam is misime debuerit animadae

uertere, qui animaduertit: ut non rectium, non tam

fuerit honestum in iudicium illam rem peruenire, quam eo modo,ais ab eo uindicari, quomodo,' a quo sit uinis dicata. Postea sic rem Fuise apertam,ut iudicum de ea re fieri nihil attinuerit. Atq; hic demonstrandum est, ratiorenibus,re rebus similibus, permultas ita atroces,et peris spicuas res esse,ut de his non modo non necessest, sed ne utile quidem,quin mox iudiciumst,expectare. Locus communis accusatoris in eum,qui cum id quod virguitur, negare non po it:tamen aliquidsibi stet conita paret ex iudicioris perturbatione. Atq; hic utilitatis iudiariorum demonstratio de eo conquessio, qui supplioeium dederit indemnatus:in eius autem,qui pserit,auedacium,et crudelitatem,indignatio. Ab definsiore ii elusiquem estus sit,audacia sui conquinione, rem non ex nommine ipsius negotij, sed ex consilio eius qui erit, Crcausa, et tempore considerari oportere: quid mali fuisturum sit,aut ex iniuria, aut ex scelere ccuius, nisi tamia,' tam persticua audacia ab eo, ad cuius Famam, aut ad parentes, aut ad liberos pertinuerit, aut ad aliquam rem, quam charam esse omnibus aut necesse est,aut oponatet ese, ferit uindicata. Remotio crinlinis est, cum eius intentio fieti, quod ab aduersario inscrtur in alium, aut in aliud, dimouetur. Id

fit bipartito. Nam tum caus tum res ipsa removetur.

cause remotionis hoc nobis exempla sit et Rhodi quosdam legarunt Athenas. Legatis quaestores septim, quem oportebat dari, non dederunt. Legati proficti non

263쪽

funt Accusantur. Intentio est Proficisci oportuit Depuliso est: Non oportuit. Quaestio est: Oportuerit et Ratis

est: SumptM enim qui de publico dumi folii meis quin,

flore non est datius. Infirmatio est: Vos tamen id, quod publice uobis datum erat negotij, conficere oportebin Iudicatio est: cim ijs, qui legati erant, semptus debearitur,qui de publico non daretur, oportuerit ne eos confiaeere nihilominus legatione. Hoc in genere primum ,sicut in caeteris,si quid aut ex coniecturaei, aut ex definitiva, aut ex alia constitutione sumiposset , uideri oportebiti

Deinde pleras ex comparatione, et ex relatione crimis mi in hanc quos causam conuenire poterunti

Accusator autem ilium, cuius culpa id felim reus disere, primum defendet,si poterae sin minus poterit, norabit ad hoc iudicum illius , sed huius quem ipse accum feliculpi pertinere. Postea dicet,suo quens Uicio coninsulere oportere, nec si ille peccasset,hunc oportuisse peraeare. Deinde si ille deliquerit, separatim illum irat hune

accusari oportere, et non cum huius defensione conis iungi illius accusationem. Defensor autem, cim caetera, si qua ex alijs incidenteonnutionibu3, pertractarit, de ipsa remotione sic arrigumentabitur. Primum cuius acciderit culpa demonstraribit. Deinde cum id aliena culpa accidissenos tendet se aut non potuit e, aut non debuise id facere, quod accusator dicat oportuit et quod non potuerit, ex utilitatis partiabus ii quibus est necesitudinis uis implicata, demonstraesbae quod non debuerit, ex honestite consi abitur. Bestros distinctius in deliberativo genere dicetum. Deinde q , omnia

264쪽

5 DE INVENT

omnia esse ab reo, quae in ipsius Fucrint poteste:

quod fiantius quam conuenerit, fictum sit,culpa id aeteririus accidisse. Deinde in alterius culpa exponenda deis mons lirandita est quantum uoluntuis, et Fludij fuerit in ipso , et id signis confinitandum huiusmodi, ex caeritrea diligentia, ex ante-, aut dictu, atque hoc ipsi utile sui e sacere, inutila autem non ficere: et cum caemtera uita magis hoc suise consentaneum,quam quod prompter alterius culpam non fecerit. Sin autem non in horiminem cretum, sed in rem aliquam causa dimouebitur, ut in hac eadem re , si quaestor mortuitis esset, et idcirco legatis pecunia data non esset, accusatione alterius et culpae depulsione demptet,caetreius liliter uti locis oporistebit,et ex concestonis partibu3, quae conuenient, suamete:de quibaes post nobius dicendum erit Loci autem communes ijdem utris p fre,qui superioribuis assumptiuis incident. Hi tamen cretiyimi Accusatois ras acti indignatio:Defensoris,cum in alio culpa sit, aut in ipso non sit iupplicio reum affici non oportere. Ipsius autem rei sit remotio, cum id, quod datur himini, negat

neque ad se,nes ad olycium suum reus pertinuisse, nec si quod in eo fit delictum, sibi attribui oportete. I d gerenaes causae est huiusmodi: In eo sordes, quod actum est

quonda cum Samnitibus, quidam adolescens nobilis porricam sustinuit iusu imperatoris. Foedere autem ab senatu improbato, et imperatore Samnitibns dedito, quidum in senatu cum quos dicit,qui porca tenuetit,dedi oporteare. Intentio est:Dedi oportet Depulsio est: Non oportet, QExpio est: Oporteat ne Ratio est: Non enim meum

265쪽

LIBER II. a t.

Fuit officium,nec mea potestaricum et id ratis non Hisberem,et priuatus cssem,cet eisiet summa cum autoritatera potestite imperator, uiuideret uisatis honestu fota striretur. Infirmatio est: Attamen,quoniam tu partia ceps factus es in turpis imo foederesummae religionis,ctis di te conuenit. Iudicatio est: cum n, qui potestitis nihil habuerit,iusu imperatoris in foedere,cr in tanta religio, ne interfuerit , dedendusine sit hostibus, nccne. Hoc gerinus causae a superiore hoc dili dit,quod in illo concedit se reus oportuissescere id quod fieri dicat accusator oporis tuisse, sed alicui reuaut homini causam attribuit,quae voalunisi suae fuerit impedimento, sine races ionis partibus, nam earum quaedam maior uis es quod paulo post intcliligetur. In hoc autem non accusare alteram,riec culpa in

alium transferre debet, sed demonstrare eam rem nec ad

se,nec ad potestatem, neq; ad officium suum pertinuisse,

aut pertinere. Atq; in hoc genere hoc accidit noui, quod accusator quos pepe ex remotione himinationem conreficit. Visi quis eum accuset,qui cu praetor esset,in expcia ditionem ad arma populum uocaritim consules assent. Nam ut in superiore exempla reus ab suo officio,ac p testiresin dimouebat , sic in hoc ab eius oscio ac poreteilae,qui accusatur, ipse accusator fictum remouendo, hac ipsa ratione confirmat accusatione. I ii hac ab utros ex omnibus partibu3 honestitis, et omnibu3 utilitatius partibus,exemplis, signis, ratiocinando quid cuiusque

.m,irum, potestitus liquaeri oportebit, et fuerit ne ei, diuo de agitur, id iuris, crum, potestim attributum

necne.Locos autem comi es ex ipsare,si quid indis gnationis

266쪽

DE I N V E N T. gnationis,ac conque lanis habebit, fumi oportebit con tam concesto est, per quam non Delm ipsum probatur ab reo, sed ut ignoscatur, id petitur. cuius partes sunte M i duae,purgatio,cr deprecatio. Purgatio es per quam ciuiqui accusatur,non se m ipsi ded uoluntas do nditur. Ea habet parteis treis, imprudentiam,casum,neces studia imprudentia. nem. Imprudentia es cum scis e aliquid is,qui arguitur, negat. Vt apud quosdam lex erat,ne quis Dianae uitulum immolaret. Nautae quidi,tam aduersa tempestite in alto itarentur,uouerunt i eo portu,quem c Ficiebit, poatiti essentiet Deo qui ibi esset, se uitulum immolaturos. casu erat in eo portu sanu Diame eius,cui uitulu immore Iari no licebat. Imprudeles latis cim ex fient,uitidu in imolaverunti Accusantur. Interio est Vitulim immolassis et Deo,cui no licebati Depultio est in cocesione posita. Ratio est: Nesciui non licere. Infimatio est: lamen quom niam 'cissili,quod no licebat,ex lege supplicio dii ius es. Iudicatio est: cum id ficerit, quod non oportuerit,et id non oportere nescierit , sit ne supplicio dignus.c tu, casus autem injretur in concsionem, cu demonstrarebitur aliqua fortunae uis uoluntati obstitise, ut in hac: cum Lace Lemon s lex esset, ut hostias nisi ad sacrificiuquoddam redemptor piauit et,capitae esset: hostias is, qui redemerat,cu sacrificij dies initiret, in urbe ex agro coepit agere,ium subito magnis commotus tempestilibri Fuuius Eurotas,is,qui propter Lacedaemonem fuit, ira magnug, et uehemens situs est, ut eo traduci uictini e nullo modo possent. Redemptor suae uolutatis ostendedera a hostiua constituit omnes in littore, ut qui trans Fuincn

267쪽

LIBER II.

e essent,uidere possent. Cum omnes studio eis subiatam fluminis magnitudinem furent Fuit e impedimento,

ramen quidam capitis accersierunt. I ntentio est: Hofitie, ouas debuisti,ad sacrificium praesto non fuerunt. Depulisio est concesse. Ratio:I tamen enim subit) accreuit,e ea re traduci non potuerunt. Infirmatio est:Tamen quom a. niam quod lex iube ictim non est, supplicio dignus es. I udicatio est: cium in ea re redemptor contra Iegem aliis

quid feceritiqua in restudio eius subita ruminis obstiteaerit magnitudo,supplicio ne dignus sit.

Nectitudo autem infertur, cum ui quadam reus id meritura

quod ficerit, 'cisse Ofinditur e modo: Lex est apud Rhoaios , ut silua roctrata in portu nauis deprehensi

stipublicetur. cu magna in alto tempestas est, uis ueniatorum inuitis nautis, Rhodiorum in portum nauta copugit. Quaestor nauta populi uocat. Navis dominus negat publicari oportere. Intentio est: Roseata nauis in portu

deprehensa est. Depulsio est concesse. Ratio:Vi et ne, cessaria simus in portu coacti. I 'firmatio est: N uim ex Iege tame populi es' oportet. I udicatio esst: cum rose tam nauta in portu deprehensam lex publicarit, cum

haec nautis inuitis nautis ui tempestatis in portum contram sit, oporteat ne eam publicari. Horum trium gene etrum idcirco unum in locum contulimus exempla, qu)dfinitis in ea praeceptio argumentorum traditur. Nani in

his omnibus primus quid res ipsa dabit Fac tetriis, conm uram ab accusatore induci oportebit: ut id quod uois Iuntate fictum negabitur, consult) Factum suspicione iliqua demonstretur, Deinde inducere definitionem neri csitudinii

268쪽

ces ituZinis, ut caset, aut imprudentiae, et exempla adem definitione adiungere, in quibus imprudentia suisisse uideatur,aut casus,aut necessitudo , crabbis id quod reus infrat Gepotare: id est, ostendere dis imile, quod lauita, cilius, non inorabile, non fortuitum, noni re arium ferae Postea demonstrare, potuisse evitari, ο-rsione prouideri potuisse, si hoc aut illud ficis.set, ut nisi ficisset,praecaueri: et definitionibG ostende is

re non hanc imprudenti aut castra, aut necesitudinem, sed inertian negligetiam, Sumtem nominari oportere.

Ae si qua necessitudo turpitudinem uidebitur habere, oportebit per locorum communium implicatione redaris uentem demo are,quidvis perpeti,inori denis satiri fuisse, quam eiusmodi necesitudini obtemperare. Atque tum ex ijs locis de quibM in negotiali parte dictum est, iuris et aequiritis naturam oportebit quaerere, et quasi in absoluta iuridiciali per se hoc ipsum ab rebus omnibM separatim considerare. Atque hoc in loco, si scultas erit,exemplis uti oportebit, quibM in simili excusatione non sit ignotum: et contentione, magis illis ignoscenae dum sit sie:ra ex deliberationis partibus, turpe,aut inuistile ese,concedi eam rem, quae ab aduersario comissa sit: permagnum esse,' magno futurum detrimento,si ea res ab iis qui potestitem habent iudicandi, neglechisit. De filior autem conuersis omnibM his partibvi poterit uti.

Naxime autem in uoluntate defindenda commorabitur, et in ea re adaugenda,quae uoluntati fuerit impedimenisto,et se plus quainficerit, facere non potuissim norimnibM rebiu uoluntatem I oportere:cr se collina

269쪽

non polye , quod absit a culpa : et ex suo notae communem hominum infirmitatem posse damnari. Deinde, nihil indignita esse, quam rim qui culpa careat,suppri

cio non carere. L oci autem communes accusatoris, unus

in confisione, et ulter quaim potestis peccandi relinis quatur si semel institutum sit, ut non desitased de

causa quaeratur. Desticoras autem, conquestio calamita, tu eius, quae non culpa, sed ut maiore quadam acciderit, in de rtunae potestite, et hominum infirmitate, uti sum animum,non euentum cosiderent. In quibus omniabus conquestionem suarum aerumnarum, et crudelitatis aduersariorim indignationem inesse oportebit. Ac nemiis vicin mirari conueniet; si aut in f,aut in alijs exemplis

scripti quos controuerpam adiunmm uidebit. Quo degenere ps erit nobis separatim dicendum, propterea quod quaedam genera causurum simpliciter, et ex suasi considerantur, quaedam autem sibi aliud quoque aliis

quod controuersiae genus asi unt. Quare omnibus corignius,non erit dili cilcin uniquans causam trans re, quod ex eo quos genere conueniet: ut in his exemplis conces ionis ins omnibu3 S ipti controuerside quae exscripto et sententia nominatur. Sed quia de concestone loquebamur, in eam praecepta dedimus. Alio autem loco descripto, et sententia dicemus. Nunc in alteram corraece, ionis partem confiderationem intendemutDeprecatio est, in qua non destnsio ficti, sed igno: Deprimito,scendi postulatio continetur, hoc genus uix in iudicio probari potest : ideo quod conc o peccato, dijiciles ab eo,qui peccatorum uindex est e debet, ut ignoscat, impetrare

270쪽

impetr . -e p. te em generis , cum causam non in eo constitueris, uti licebit. Vt si pro aliquo claro,aut Dii uiro, cuius in rempuli mula sint beneficia, dixeris, posis , cum uidearii non uti deprecatione, uti tamen ad

hune modum: Quod si iudices hic pro suis bene js,pro suo studio , quo it in uos habuit semper , ndi suo tempore multorum suorum recte siclorum causa, uni delicto ut ignosceretis postularet, em dignum uestra mansura tudine , quam uirtute huius esset, iudices, a uobis hanc rem hoc postulante impetrari. Deinde augere beneficia licebit,et iudices per locum comunem ad ignoscendi uoaluntatem ducere in e hoc genus,quanquam in iudicijs non uersatur, nisi quadam ex parte, en quia et pars ipsa inducenda nonunquam est,' in senatu,aut concilio sepe omni in genere tramita in id quos praecepta ponemus. Nam in senatu,Cr in concilio de Soephace diu deae liberatum est, ' de in. Numitorio Pullo apud L. Optantium, et eius consilium diu dictum est, et magis in hoe quidem ignoscendi,quam cognoscendi postulario ualuit.

Nam semper animo bono se in populum Ro. 'isse nonem Acile probabat, cum coniecturali constitutione uteriretur, quam ut propter posterius beneficium sibi ignosceretur, cum deprecationis parteis adiungeret. Oporis

lebit igitur eum,qui sibi ut ignoscatur,postulabit,comere morare , si qua sua poterit benefici et si poterit ostenis

dere ea maiora esse, quam haec quae deliquerit, ut plus ab eo boni,quam mali proficium esse uideatur. Deinde ma torum suom beneficias qua extabunt, profrre. Deinde ostendere non odio, neque crudelitate 'cisse, quod 'ceri

SEARCH

MENU NAVIGATION