장음표시 사용
231쪽
naturae prout a Deo est constituta & facta , sed prout per lapsum
Adami est corrupta, acceptum serri debet. . nsequentibus vult amovere hunc scrupulum, quod non raro lominum virtutes admiremur, eosque veneremur, adeoque quod non semper hominibus invideamus, quod conatur facere sequenti Corollario : Nemo virlutem abcui, ni Faequasi, invidet. Sed hoc Corollarium supponit, Quod virtutem hominibus natura invideamus, quod verum non est. Recto e contrario existimat Cartesius arr. I 82. Inpidiam esse vitium situm in pspersitate indolis , qua sit, ut quidam doleant de bono, quod evenire vident aliis hominibω. Nec putat , usiam Invidiam jusam esse
posse, nisi eam, qua pro ObjecIo habeι bona fortuna, idque ita demum , is, quibus obtingunt, iis censeantur indigni. Videat Lector etiam art. 18 3. quae si conserat cum illis, quae hic a Spinora citra. ullam rationem dicuntur, facile deprehendet, cujusnam eicia cum ratione m fis concordent. Videamus tamen ex abundanti, quomodo Spinoeta' suum Corollarium demonstret.Fundat illud primum super Scholio Prop. 24. III. ad quod nos observavimus, illum Invidiam cum perperam confundere. Sed transeat illud. Alterum fundamentem est Schol. Prop. I 3. III. quod illam pravam definitionem Odii comprehcndit, jam diversis vicibus reprehensam, quod odium sit Tristitia. Tertium est Scholium Prop. II. III. quod etiam antehac falsitatis convicimus. Attamen ex his omnibus, conjunctis cum Scholio Prop. 9. III. nihil aliud educit, quam hoc solum, quod homo contristari nequeat ex eo , qu)dahq-m virtutem in aliquo ipsi dismmili conrempletur, re consequenter neque ei invidere possit , quod concedimus. Quod vero subjungit, addit citra ullam probationem: Aequidem suo aquali invidere potest, qui cum ipso Vindem natura seupponitur, quod tamen totum erat, quod hic probandum susceperat; unde in manifesta petitione principii hic deprehenditur. Scholium melius se habet : Cum igiturβupra in Schol. Prop. 2 s. --jus Partis diserimus , nos hominem venerari ex eo , quiast sprudentiam, .
fortisuiunem re c. admiramur, id fle, ut ex ipsa Propos patet; quia has
pistules ei singulariter inesse , non M nostra natura communes imagina. mur , adeoque easdem ies non magis invidebimul , quam aνboribus altitudinem , re leonibis fortitudinem lse. Sed hinc tamen non potest deduci, quod virtutes istas natura invideamus nobis aequalibus; quod enim vitio indolis humanae fieri jam antea observavimus, perperam ad naturam ipsam refertur. P R in
232쪽
fectus, qui ex his componitur, ut anmu fluctuationis , vel quι ab his derivriur, nempe Amori , Odii, ei, γοι spe- . cies dantur, quod sun pec ei Obectorum, a quibus D imur. . Λ Dassentiendum huic Propositioni nolumus es dissiciles, cum
, resista satis videatur esse evidens et Modo hoc observetur quo- . que, majorem tamen esse differentiam, inter Amorem & Odium verbi gr. quam inter di versas Amoris dc odii species, cum illi tota' ratione sormali differant, species vero Amoris &c conveniant in ratione sormali Amori &c. sed tantum differant, quatenus diversa relatione ad diversum objectum, aliquo modo variatur. Quod hic stipponit, Amorem, Odium &c. derivari a Laetitia&Triititia&e.
nunc praeterimus, quia alias resutavimus. Demonstrationem etiam non plane improbamus, quamvis improbemus Prop. 3. III quam suo loco falsitatis convicimus, nec non Schol. Prop. qo. II. quasi necessiariis patiamur , quando imaginamur, cum possimus etiam voluntate nos ad imaginandum determinare. Videntur tamen /haec a Demonstratione ista possie resecari, salva illa manente. Hoc tantum illi Demonstrationi praemittamus : ectus nos i βηlpa nes quaedam Animι excitati astirituum motu ceriato in eo ore nostro , qui ab Objectis variis in cor in nostrum agentibuι certo quodam modo determinatur σ dependet, quod a nemine in dubium revocari posse puto, qui naturam & constitutionem nostri corporis non ignorat. His jam subjungamus reliqua ex SpinoZa : Natura igitur uniuscujmque Passonis ita neces ario debet explicari, αι objecti, a quo asscimur, natura e rimatur. Nempe Laetatιa, qua ex objecto, ex. gr. A. oritur, naturam Vsiura objecti A ,σ Latitia, quae ex objecto B oritur, i uu objecti B naturam involvit; atque adeo hs duo Letitia assectis natura sunt diversi, quia ex causis ἀυerse Matura oriuntur. Sic etiam Distitia af
233쪽
Haec omnia rite se habere agnoscimus. Quod sequitur de Cupissitate
resecandum iterum est, nimirum, quod Cupiditaν siti a unimcuju que essentia seu natura , quatenus ex data quacumque ejus confisurione deis term:nata xoncipitur ad aliqu/d agendum, quod derivat ex Schol. Prop.
9. III. in quo Scholio nos vat i a salis deprehendimus. Neque vero opus est, ut particularis demonstratio de cupiditate hic instituatur, cum Cupiditas tanquam specialis affectus facile sub illis, quae in genere de Passionibus statim dicebantur, queat comprehendi. Examinemus Schblium huic Propositioni adjectum.Inter auum species, inquit, qua sper Prop. praeced.) perplurima est e debenι, in
gnes siunt Luxuria, EbrietM, Lιbido, Aparitia , es Ambitio, quae non nisi Amoris vel cupiditatis Funt notiones; qua hujω utrivique astetatis naturam explicant per objecta, ad qua referuntur. Nam per Luxuriam, E- ιν ietatem, Libicnem Avaritiam re Ambιtionem nihιl aliud intelligimus, quam convivandi, potandi, coeundi, aevitiarum , ω gloriae immoderariam Amorem vel Cupidiatem. Hic confundit Luxuriam &c. cum ipsa Cupiditate edendi &c. prout cuilibet manifestum, & ipse quoque satis indicat Spinoeta, dum dicit, ea esse ius noderatum Amorem vel Cupiditatem; illa ergo non tam affectus debent dici, quam vitia, quae cum istis affectibus non in omnibus hominibus, sed in quibusdam sunt conjuncta. Hoc deprehendere debuisset cx iis quae annectite
Praeterea hi assectis, quatenus eos per solum objectum , ad quodreferuntών. ab aliis aestinguimus , contrarios non habent. Nam Temperantia, quam Luae xuriae, re Sobrietas, quam Ebriemti, σ denique Castitas, quam Libidini
opponere solemus, a sectus, seu passiones non sunt; sed animi indicant potentiam, qua bos affectuι moderatur. Quia cnim Temperantia, Sobrietas scastitas non μοι passisnes, sed animi inHcant potentiam , quae hos assectis moderatur : Ergo illa, quae opposita sunt Temperantiae, Sobrietati&Castitati indicant impotentiam animi,adeoque pro vitiis necessario sunt habenda. Concludit Scholium et Caeterum reliquas assectuumsteries hἱc explica e non possum squia tot sunt, quot objectorum steries nec, si possem, necesse est. Nam adid, quod intendimuι, nempe ad afectuum vires, re Mensis in eo emporentiam determinandum nobis sufficit unius ciatu que assectusgeneralem habere definitionem. Fcit, inquam, nobis affectuum ct mentis communes proprietates intelligere, ut determinare ρυμα , qualis O quanta sit menιia posentia in moderandu re ccercendis affectibus. ωι mris
itaque magna sit disserenita inter hunc σ illum Amoris, Odu vel Cupiditatis
234쪽
assectum, ex.gr. inter Amorem erga liberos, cr inter Amorem erga ux νem, nobis tamen has disserentias cognoscere , re assctuum naturam re originem ulterι- indagare non es opus. Quae facile calculo nostro applo hamus.
Suilibes unimcujusique individui assectus ab assectu alterius ranIum discrepat, quantum esseniis unius ab essentia alterim dissera. HAnc Propositionem facile quoque concedere possumus. Et sane
demonstratur, prout ipse dicit ex Axiom. I. quod videri potest post Lemma 3 Schol. Prop Ia. II. quod hic adjungere non gravabimur, ut illud Lector habeat in promtu. Axioma istud sic habete
Omnes modi, quibuι corpus aliquod afl alio a citur corpore, ex natur. corporis affecti s simul ex natur corporis a lentis stequumur ,' ita ut unum idemque corpus aerer ode moveaturpro Hyesegie natura corporum mo- . ventium, Er contra ut diversa corpom ab uno eodemque corpore iuversmona ciantur. Sed altera, quam Conjungit, demonstratio, nullius plane est valoris, cum nitatur Scholio Prop. III. & Prop. II. III. ejusque Scholio, quae in superioribus ut false rejecimus. . In Scholio brutis talia attribuit, quae mentem in iis supponunt, quamvis sorte humana inseriorem , qua de re jam ante egimus ad Schol. Prop. I 3. Ι1. Sed examinemus illa et Hinc quitur, inquit,
affectis animalium, qua irrationalia dicuntun bruta enim sentire nequaquam dubitare ρ sumus , postquam mentis nouimus originem) ab assectibus kominum tantum disserre , quantum eorum natum a natura humana dissert,
Quod sic generatim dictum libenter concedimus; modo illud redieapplicetur, quod ab ipso non fieri statim videbimus. Non equidem dubitamus bruta sentire, sed quod sentiant eodem modo ut homi- .nes nondum probatum videmus. Dii inguit Cartesius 3. gradus sensuum : primus gradus, qui consistit in motu organi, ex quo incerebro sequitur influxus spirituum in hos vel illos musculos, qui ad illud membrum regendum sunt apti, communis procul dubio est hominibus cum bestiis; sed alter gradus, qui in perceptione consistit illius rei, quae sensum movet, & tertius gradus, quo judicium Diuiliaco by Cc oste
235쪽
de illa re formamus nondum demonstrati sunt argumento evidenti brutis convenire. Supponit igitur in iis, quae sequuntur, bruta mente esse praedita, quamvis illa in serior sit humana. Gaudium enim aliquod iis attribuit , quod dicit, nihil aliud esse quam ideam sta animami is iniuridui, sed dicit id tantum, non probat. Hoc vero fatemur, quo concludit istud Scholium, non parum interesse inter gaudium, quo ebrius ex.gr. dacitur, cT inter gaudium quo potitur Philosophus.
PROPOSITIO L VIII. Praeter Latitiam se Cupiditatem. qua passionessunt, alii Laetitia S
Cupiditatis assecius dantur, qui ad no1, quatenus agimus, referuntur. SI haec Propositio ita exponatur, ut intelligamus Laetitiam spiritualem, quae a Corpore non dependeat, & Cupiditatem quoque spiritualem, certum esst, dari talem Laetitiam & Cupiditatem spiritualem. Sed non possumus dici agere, eo ipso, quo habemus talem Laetitiam. Sic vitium demonstrationis Spinoetae in eo consistit, quod putat, mentem quatenus ideas adaequatas, hoc est claras&distinctas concipit, agere, idque eXProp. III. Conatur Conficere, ubi vidimus illum vocem ter nimis restringere, ejusque significatione uti in sensu tantum restricto, cum usus longe latius extendat.
Inter omnes assectas , qui ad Mentem, quatenus agit i referuntur , nulli sunt, quam qui ad Laetitiam vel Cupiditatem rese
H EcPropositio supponit illud ipsum,quod supponebatur in priori mentem tantum agere, quando habet ideas adaequatas, sive claras dc distinctas, quod non admittimus. Demonstratio, qua nititur haec Propositio, plane inepta est ' Primum omnes,sfectus dicit referet posse ad Cupiditatem, Laetitiam vel Tristitiam, quod nos falsum ostendimus. Nititur haec Demonstratio Prop. II. III. & ejus Scholio, Prop. a. III. dc Prop. 1 8. III. quas omnes ut falsas rejicimus.
236쪽
O . EXAMEN In Scholio primum de Animositate & Generositate&utriusque
speciebus tractat. Omnes actiones, inquit, quasequuntor ex assectam,
qui ad mentem rcfνuntur, quatenus miezgu, ad y Iturinem refero, quam
in Animositatem re Geκ erositatem in inguo. Nolumus disputare, an hoc ipsi licuerit nec ne,hoc tantum dicimus, eum sortitudinis voce tunc uti alio in sensu, quam vulgo sumi solet. Hoc praemisso dicit, se per
Animositatem intelligere Cusiduatem, qua unusquisque cona tiriuum esse ex solo rationis dictamine conservare atque tunc iterum voce Animositatis alio plane sensu utitur, quam fert usus, quod nulla ratione serri potest. Per Generositatem autem se Intelligere Cupiditarem , qua unuwquisque ex solo rarionis dictamine conanur reliquos homines juvare, re Hiamisitio jungere 1 in quibus nihil reperimus, quin calculum nostrum ei queamus alicere. Ex illa distributione Fortitudinis in Animositatem, & Generositatem haec sequentia ortum habent et Eas is que actiones, qua Polum agentis utile ιntendant, ad Animositatem , es qua
astratas etiam utile intendunt, ad Generositatem refero. Temperan ia igiιών,
sobrietas , re animi in periculis praesentia osc. Animositatis sint θρcos . Modestia autem, Gementia e c. Decies Generositatis sunt; quae ab usu vocabulorum plane recedunt, cum nemo unquam Animositatem eo in sensu acceperit,ut Temperantiam & Sobrietatem tanquam species sub ea comprehenderet. Concludit doctrinam de A rictibus, dicens se putare, se praecipuos assectus explicuisse, sterque primas causaw ostendisse; quod utrum recte an secus factum fuerit, constare potest ex iis quae insuperioribus a nobis fuerunt observata. Dicit, hinc conflare nos a causis externis multu modis agitari, dc ex explicatis ainctibi & in communi & in particulari varios altos posse componi s intes , quae facile
concedimus. De Amore hoc notandum restare putat, quod ιlicet sepissimὸ contingat, dum re, quam VPetebamus, fruimur, ut Corpuae ex ea fui ione novam acquirat consitutionem , a qua aliter determinatuν or. alia rerum imagines in eo excitentur, oesimul Mens alia imaginari aliaque evere incipit. Ex.gr. tam aliquid, quod nos sapore delectare μοι, imaginamur, eodem frui nempe comedere cupimus. At quam eodem si ruimuν somachus adimpletur, corpuπque aliter constituitur. Si igitur Corpore jam aliter dissosito , ejusdem cibi ιmago, quia irae praesens adest, fomen-retur , s consequenter conanu et am sive Cupiditas euniam comedendi, huis Cupiditati seu Conatui nova illa constitutio repugnabit, cir consequenter etia
237쪽
eidum, vocamus. Quae generatim sic dicta fuerunt de.Amore possumus admittere, sed quae singulatim dicit de Amore cibi&ejusdem fastidio non ii aiunt cvidentia. Et si enim vehemens desiueri una ali cujus cibi id possit e sicere, ut videamur quali eo frui, non tamen per id corpus ita constitantur, ac si revera Itomachus co impleretur, ut propterea, dum adest ille cibus, corpus eum fastidiat, cum ex-lserientia eontrarium hic non raro telletur. Concludit hoc Scho-ium dicendo , notanda sibi quaedam esse de affectuum definitionibus, quar propterea se repet torus , ct qui in unaquaque oriune obseνvandum sι, iisd. m interpositurm , quta nos sequentes ejus vestigia, quam brevissitne expendemuS.
' Ε r i N ITIO est Cupiditatis, quam dicit eme i m hominis es- sentiam, quatenus ex data q cunque ejus affectione. determinata concipιιur ad ahquιd agendum. In Scholio Prop. 9. III. nullam dicebat, se noscere disserentiam inieν Cupiditatem π petitum, quam quod in Cupissitate si consilentia sιαι petitus. Hic vero nullam conscientiae mentionem tacit, adeoque eam a Cupiditate removet, quae antea ipsius esicntiam ingrediebatur. In explicatione etiam hujus definitionis, voce appetitus alio plane sensu utitur quam vulgo fieri solet , adeoquestro commotione qua dam corporis persin objectum, quod 'petere dicitur. Dicit enim e Siυe homo μι appetitus sit conficius sive non sit, manet tamen auerit in unus idemque atque adeo ne tautolo Nam committero viriretur , se Cupiditatem per appetitum explicare noluisse, 'd eandem ita definirestuduisse, ut omnes hώ-
mana natura conatin, quos nomine appeIitin, voluntatis, eviditatis vel
imperinsignificamus, una comprehenderet. Sic ergo Appetitum concipit tanquam aliquid generale, ut sub eo & voluntatem est motionem coris poris comprehendat. Addit postea, quid in illa definitione per Uectionem humana sentia intelligat nempe , quamcunque Vindem essentia constitutionem, He ea sit ηnata , sive quod i a per solum cogitationis ,siue solum Extensionis atιributum concipiatur, sive denique quod ad uirtimque simul referatur, quod admittere possumus. Perperam etiam naturam cupidi alis sic concipit. Cupiditas respicit bonum Idque futurum at-
238쪽
que ad id acquirendum hominem disponit. Non ergo est ipsa hominis essentia, sed aliquod ejus accidens, neque quaevis determinatio ad aliquid agendum naturam Cupiditatis constituit, sed ea demum, qua bonum acquirere Conamur, quod nondum possidemus. II. D EPI N IT. Est Laetitiae. III. DEW1NIT. Est Tristitiae; quas iam vidimus dc examinavimus ad Scholium Propositionis Ir . III. Hic vero in explicatione. rationem reddit, quare Laetitiam &Tristitiam constituat intrans - . tione ad majorem vel minorem persectionem, hanc nempe, quia Laetitia non est i aperfectio, quod ex eo probat, quod si homo cum perfectione ad quam transit, nasceretur, ejusdem abrique Latitia assectu compos eget; quod clarius apparet ex Tristitiae assectu, qui huic est contrariuου. Nam quod sitia in ι ansitione ad mino em perferitionem consipat, neminem negarepose, quandoquidem homo eatenus contristari nequis, aualenus ais licujus perfectιonis es partie s. At nos negamus, Laetitiam non esse
quandam persessionem. Laetitia consistit in grata & jucunda per-Ceptione, quam mens habet & sentit ex possessione boni praesentis, quidni ergo persectio potest dici Z Neque probatio illius succedit;
asierit, non probat, hominem qu7 nascatur eum pementione nullius compotem esse Laetitiae ; si enim istius persectionis, cum qua nascitur, sit conscius, non potest non affcr ejus jucunda & grata perceptione. Neque hoc ipsum magis constat ex Tristitia : non enim sequitur; homo eatenus contristari nequit, quatenus alicujus persectionis est particeps : Ergo Tristitia consistit in transitione ad minorem perfectionem ; cum inserendum potius fuisset ex illo antecedente: Ergo Tristitia consistit in minori persectione, vel potius in perceptione &sensu minoris persectionis. Insequentibus praeoccupat objectionem
me dicere possumus, quod Tri ιtiam in privatione majoris perfectionis consistas ; nam priνatio nihils r, Tristitia autem asseritin actus es, qui propterea nusim aliis esse potes, quam actus transeundi ad minoremperfectionem, hoc est, a Itu, quo hominis agendi potentia minuitur vel coercetur. At nos
omnino constituimus Tristitiam in actu, sed negamus, nullum alium esse posse, quam actum transeundi ad minorem persectionem, potest enim esse perceptio ingrata rei, quae nobis est mala. Privatio supponit tamen subjectum in quo est, sive, cui assignatur. Potest etiam privatio, squam vis eo ipso, quo talis est, non possit recipere realia attributa, causia esse suo sensu perceptionis realis ingratae,
239쪽
. quia causa est absentiae gratae perceptionis, qua absente, cum omnis perceptio abesse non possit, eaque sit referenda ad percipiens, cui, dum non est grata, non convenit, eo ipso ingratam esse opor
IU. DEpi Ni T. Admiratio est rei alicujus imaginario, in qua mens defixa propterea manet, quia hac singuiaxis imagina ιο nutum cum νεθquis
Nos superius in Scholio Prop. 12. observavimus, 'on in omni Admiratione locum habere imaginationem. Melior tamen haec est definitio, quam superior, quia magis explicata & clara, quantum ad reliqua. Etiam recte in explicatione dcfinitionis observat, qaodmen ς ex contemptatione unitu rerflatim is alterius rei cogitationem incidat, quia earum rerum imagines concatenata re ita oraenara sunt, ut alia aliam
sequatur , quod quidem concipi nequit, quando rei ιmago nora es , sed mens in ejusdem rei comemplatione detinebitur, donec ab aliis causs ad alia cogitandum determinetur. Quod autem Admirationem nolit inter aD sectus reserri hanc rei istius affert rationem, qu/d rei nova imaginario ejusdem m natura ae retiqua, quae revera nihil concludit: Potest enim rei novae consideratio aliquam commotionem sive passionem animae inserre eo ipso, quia est nova, etsi quoad reliqua sit ejusdem naturae cum aliis. Si consideretur definitio Affectuum, qualem Cartesius dedit, quod sint commotiones sive perceptiones anima, qua ad eam speciatim referuntur, qu que prod cuntur, consterrantur es eorroborantur per aliquem motum spirituum, Certe Admiratio ex numero affectuum non potest relegari. Percipit enim anima se singulariter commoueri& assici ex re nova , Ec spiritus occupati sunt in conservanda istius rei novae imagine, sicque illa commotio animae conis servatur. At non videt eausam , cur Admirationem reserat inter affectus, quandoquidem hac mentis distractio ex nulla causa positiva , qua mentem distrahat ab ahis, oritur; sed tantum ex eo, quod causa cur mens ex univi reι contemplatione ac alia eogitandum determinatur deficit. At
scplures affectus erunt eliminandi. Nulla est positiva causa Trististitiae, quia malum non est quid positivum; sic nec odii,nec affectuum vel ex his compositorum vel inde derivatorum.
U. DEPINIT. Contemιω est rei alicujus imaginatio, qua mente, adeo payum tangit, ut i a mens ex reistrasentia magis moveatur ad ea ima isainandum, qua in i a re non sum, quam sua in Q Aunt, quam admittimus Disiligod by Cooste
240쪽
mus, si loco vocis imaginatio substituatur cogitatio, & loco ad imissis
nandum legatur ad cogitandum. VI. DEFINIT. Amor es Laetitia, concomitante idea causa externa ade qua egimus ad Schol. Prop. I 3. III. causas adducentes, quare illam admittere nequeamus. mirum vero est iterum, quod Laetiistiam hic ut genus Amoris consideret, cum in Schol. Prop. 3 o. III. docuerit, Amorem esse Laetitiae genus. Homo hic non satis sibi constitit unquanti Nunc videamus quas in Explicatione afferat rationes, quare Amoris definitionem, qua Cartesius usus fuit, non admittat. Ita Auctorum, inquit, qui definiant. Amorem esie voluntatem amantis sejungendi rei amatae , nem Amoris essentiam, sed ej- proprietatem exprimit, es, quaa Amoris essentia non μι- ab Auaiora ου perstecta fuit, ideo
neque jmproprietatis sium clarum conceptum habere potuerunt , re hinc Disum, ut eorum definitionem admodum ob unum esse omnes judicaverint.
Haec sic pronunciat tanquam ex tripode sine ulla probatione. Con- Cedit, in Amore se voluntatem se jungendi rei amata sed dicit, hanc esse proprietatem , non essentiam Amoris. Unde vero hoc constat An non haec voluntas in omni actu Amoris reperitur, an non est in omni Amoris proprietate 8 Detur ergo actus Amoris, detur aliqua Amoris proprietas, in qua non sit. An Laetitia reperitur in omni
Amore λ An pauper amans divitias eo ipso laetatur Z Illa essenialia Amoris, quam hic fingit, an semper reperitur in Amore 3 Qideantur ea, quae obse vavimus ad Schol. Prop. I 3. III. & contrarium constabit. Quinam vero illi omnes, qui obscuram definitionem Amoris allata Cartesio judicaverint 8 SpinoZa forte cum suis admiratoribus , quorum judicio nos nullatenus commovemur. Is
tamen ne nimium concedere videretur, quando dixit, voluntatem se jungendi rei amatae se ejus proprietarem notat, se per voluntatem non intelligere consensium, vel animi deliberationemseu liberum decretum nam hoc si Iitium e demonstravisse Prop. 48. Partis II. nec etiam Cupiditatemsejungenae rei amarae , quando abest, vel sterseverasdi in i tu praesentia, quando adest , posie namque amorem absque hac aut illa Cupiditate concipis Boer vosuntatem se Acquiescentiam ιntelligere, qua es in amante ob rei amata praesentiam, a qua Latitia amantis corroboratur , aut saltem fovetur.
Quid vero demonstraverit nec ne Prop. 48. Part. II. judicare potest Lector ex iis, quae ibi annotavimus. Scilicet huc redit tota Spinoetae demonstratio: Consensus, deliberatio animi, liberum decretum ficiti.