장음표시 사용
431쪽
OBjiciunt primo Adversarii, de est prae .
cipuum illorum fundamentum Dispositio Iussiciens ad justificationem, cum mcramento omnem peccandi voluntatem emcludere debet: Atqui attritio en solo meis tu poenarum non excludit omnemi affectum peccandi: Ergo non est dispositio lassiciens ad justificationis gratiam in sacramento p nitentiae obtinendam . Major constat, Minorem vero probant primo ex D. Augustino, qui variis in locis asserit inimicum esi se iustitiae, qui poenae timore non peccat a unde illum comparat uxori, quae timens viarum, abstinet ab adultcrio , ne damnetur a iviro & leoni, aut. lupo non rapientibus praedam , quia latratu canum , & clamore
pastorum , &. terrore circundantium revocantur a praeda. Ita serm. I s . & I s. de vel, his Apostoli , . ubi sic ait Leo venix, leo reo, praedam, non rapuit m malitiam non posuis . . Nunquid gyia ovem non rutit ideo lupus , nit , o ovis νediit lupux venit 'emens , . lupus Medis, tremens , upus raoen est fremens, ο ινεμ
Secundo ex D. Thoma a, a, qu- I9. ar. 9. ubi ex mente Augustini ait, quod . timor. servilis potest habere annexam voluntatem peccan. di, & ideo non numeratur inter dona Spiritus Sancti . . Tertio probatur ex .doctrina communi m. Thoma -Τheologorum docentium, eai fiunt ex metu, esse mixta ex voluntario . ipν piratario, subindeq e Iuetum CausaΓΩ. tuum.
432쪽
ITe Sacramento Parvitentior. Τρο
involuntarium secundum quid , ω conditio- . nate saltem, ut constat in mercatore ,- qui metu naufragii imminentis projicit suas merces in mare IlIe enim habet voluntatem conditionatam eas conservandi ,. si non immin ret vitae periculum. Similiter inquiunt qui ex metu gehennae non peccat , virtualiter ii, het hunc actum : Vellem precare, si abesset pae
Quarto sic arguunt: Non excluditur omnis peccandi voluntas, quandiu peccatum secundum se, & in se, seu praecisum a circunstantiis placet: Sed illi qui ex metu gehennae abstinet a peccato, peccatum secundum se, &in se placet uicut illi, qui ex metu naufragii projicit merces in mare, placet conservatio me cium secundum se, di in se considerata . seu ut praecisa a circunstantity, & periculo naufragii imminentis: Ergo ille, qui ex metu genennaν
non peccat, retinet voluntatem peccandi . . Inde August. epist. 3η4. Times ardere , noli seocare : non agittir foris negotium eupiditaris, .i a tamen cupiditas intus es hostis .
Demum Adversarii sic discurrimi e Sine amore Dei, seu casto amore justitiae excludi nequit omnis peccandi voluntas , ut docet rAugust. lib. contra advers. legis cap. 7. his
vcrbis : Deside topeceandi non extinguitur, nisi confrario desiderio recte faciendi, ubi fides per dilectionem operatur . Et epist. Iηιλ Tantum
quisque si inquit 2 peccatum odit , quantMm jupii iam diligii . AImietis oeto justitia es , qt imnae timore non peceas; amicns autem erix, si , i sis amore.non peccat . Nam qu/ gehennas metuit, , non peceare metuit, sed ardere'. ille autem pec. care metuis , quι peccatum imum situr gehenn 'odit . Tunc enim iere timebit peccare . Ergo
433쪽
cludit voluntatem peccandi. Antequam huic objectioni respondeamus, observandum est, illam militare solum contra attritionem ex metu gehennae conceptam, non vero contra illam , quae oritur
x consideratione turpitudinis peccati; ista enim excludit voluntatem peccandi , ut Constat in eo , qui dolet se fornicasse , di Proponit in posterum a tali peccato se abstinere ob illius deformitatem , & turpitudi-nςm , & propter honestatem virtutis castitatis . Unde hoc argumentum , quod apud Adversarios palmarium reputatur , & veluti Achilleum, mancum, Zc diminutum est, cum non probet absolute,& universaliter necessita. tem contritionis in sacramento poenitentiae , sed duntastat in sussicientiam alicujus attritionis particulari S., nempe illius , quae ori. tur ex metu gehennae, di psmarum inferni.
Reipondeo ad objectionem, concessa majori, negando minorem. Tridentinum enim supra citatum manifelle supponit alique esse
timorem poenarum,& gehennae, qui voluntatem peccandi excludit ; docet enim, attritionem conceptam ex metu gehennae ad Dei gratiam in sacramento impetrandam dispois re, si votantatem peccandi excludat. Quae conia ditionalis esset nugatoria, &, ut loquuntur Dialectici, de subjecto nondupponente, si nubia prorius daretur, nec dabilis esset attritio ex metu gehennae concepta , quae voluntatem seccandi excluderet. Unde idem Concalium sess. 6. can. s. sic habet dixerit, gehennae
metum, per quem a peccaso abstinemus , pecca.
rum esse, anathema sit. Ille vero, qui retineti voluntatem peccandi, non abstinet a pecca. Ro, cum talis volitio peccatum sit: Ergo Tri.
434쪽
De Satramento Pynlientiae . 42 ydentinum censet, metum gehennae posse ex cludere voluntatem peccandi. Idem docet August. in Psal. 3 x7. his verbis: Oeltas non in hae terra pari timet, sed gehennam timet, hnde levrnit etiam DomInus , ubi γermis eorum non morietur , O ignis eorum non extinguetur.
Audiunx haec homines , ct quia vere futura sunt impiis, tyment, or continent se a peccato. Habent timorem , ct per ιimorem cominent se asteecato. Timent quidem , sed non amant jUR: rim autem per rimorem cominenx se a
peccato , Fς consuetudo se stitiae. Item idem S Pater variis in Iocis docci, timorem ex me etu gehennae conceptum bonum, honestum, utilem ad salutem, labisque purum esse, imo illum disponere, ac viam sternere ad charitatem. At si voluntatem peccandi non excluderet has dotes, & praerogativas non haberet, cum voluntas peccandi sit mala, turpis, impedimentum salutis, & praecludat aditum charitati, quae nedum cum peccato, sed etiam cum votanta te peccandi incompossibilis esto Ergo juxta doctrinam Augustini timor ex metu gehennae conceptus excludit , vel altein excludere potest voluntatem peccam di Minor constat, major vero suadetur variis Autustini testimoniis. In primis enim Sanctus Doctor in Psal. II . hunc timorem commendans ait r. Time ne mittaris in X hennam a bonus est , ct utilis se tἱmor . Et ser. 18. de vel bis Apostoli loquens de timore gehennae : Nibit, ait , melius times :nihil est , quod mas Ir rimere debeas . Et trach. 9. ii epist. Joan.explicans, quo pacto iste timor. disponat, & viam aperiat charitati, comparat illum setae, qua introducitur Iinum: Si nullus timor, inquit , non es, , qua inore charisar ἔ mu xidemus per fetam introduci I num a
435쪽
primo occupat memtem , non autem ibi remanet pimor , quia ideo intravis, ut introduceret charitatem. Demum in Psal. I 49. si timore ho .mo incipiat Deum colere , . non perveniet ad amorem: ιnitium sapientiae rimor Domini : incI.
pit ergo a vinetis ferreis ct sinitur ad torquem
Ex his patet manifeste Augustino adversa. ri Ian senium tom. 3.lib. , cap. z7. Colum. s 6o. is ubi sic habet: ,, Impollibile est, ut ille, quio in peccandi proposito constitutus est, sola
poenae formidine ita mutet voluntatem,ye is catumque detestetur,- ut non peccet . Et o.
is 33.cοι. 386. Propositum bene vivendi ex tuis more poenarum concisi, principiis Augusti. ni solidi ismis, ex quibus Pelagiana haeresis is expugnata est, directe refragatur. Et cotiis 37η. Qui ex illo timore gehenna opera- M. tur, non est amicus rectitudinis, nec Dei, is sed potius hostiles erga eum animos gerit. Nec solum Augustino, sed etiam rationi contrariatur haec doctrina Ianseolio Nam efficax metus gehennae, id est vi cujus homo malum gehennae ita refugit, ut essicaciter umiit omnia media ad illud. vitandum absolute necessaria, includit necessario voluntatem esficacem cavendi omne id, quod est indue i m gehennae, cum hoc stu medium absolute necessarium ad vitandum istud malum: Ergo necessat io excludit omnem peccandi assectum mortaliter peccaminosum, quandoquidem totis affectus est gehennae induetivus. Urde Ad primam probationem in conixarium dicendum est,Augustinum locis illis, quae eutant Adversam, loqui de timore promer, p
nas , quaruis fugam sibi proponit metuens
436쪽
tanquam finem ultimum, qualis tamen non est ille, quem importat vera attritio a fugam Mimpoenarum inferni non sibi proponit poenitens illo actu, tanquam- ultimum finem , sed se. Ium tanquam finem proximum ; quia non exin
ludit positive relationem ipsius ad Deum , sed mere negative, sive praecisive quoad hoc se habet. Ad secundam probationem ex authorita .re D. Thomae similiter dico, illum loco cs lato loqui de primo timore servili, non de secundo . Quod vero haec interpretatio logitima sit, constat ex verbis Sancti Doctois vis, ait enim , quod rimον servilia potest ha-
heve annexam voluntatem peeeandi . Censet
ergo, timosem servilem non habere semPex , ac necessario annexam peccandi v luntarem , sed aliquando posse illam excI dere . quando nimirum metuens non sibi proponit fugam mali , quod timet , ta quam ultimum finem , ut contingit in proposito.
Ad tertiam respondetur, quod licet saepe
eontingat ea, quae fiunt ex metu, habere a iunctam voluntatem conditionatam contrariam, ut conitat exemplo adducto mercatoris
metu naufragii merces in mare projicientis shoc tamen non est universaliter verum, sed istum quando affectus conditionatus noni pedit assecutionem finis, ad quem medium ex metu eligitur, ut in casu iacturae meretum, secus vero quando illam impedit, ut impedire ein nostro casu. cum iuga, & detestatio peccati ex metu gehennae non possit ad eam evadendam esse utilis, nisi excludat omnem assevmi m etiam conditionatum erga peccatum. s.
quia nempe hic affectus est lethaliter peccamnis
sus, E consisquealcr impeditivus evasonis.
437쪽
426 Tractatur κgehennae . Ex quo liquet falsum esse, quod dicunt Adversarii, nempe eum, qui non pec-Cat ex metu gehennae, implicite, & virtuali. ter habere hunc actum , vellem peccare , si
Ex hoc etiam patet falsum esse, quod dici. tur in quarta probatione, nempe peccatum Iecundum se,&in se placere illi, qui ex metu gehennae abstinet a peccato, sicut conservatio mercium secundum se considerata, & ut praecisa a circunstantiis naufragii imminentis', Placet mercatori. Ratio vero discriminis jam insinuata est , quia nimirum amor mercium secundum se non impedit assecutionem finis, ad quem medium ex metu eligitur, nempe Conservationem vitae, & vitationem naufragii: assessus vero, seu complacentia in peccato secundum se, & in se considerato, cum sit Iethaliter peccaminosa , impedit evasio. nem gehennae, quae est finis proximus, ob.quem medium, nempe fuga peccati ex metu eligitur.
Ad quintam dicendum, quod quando
Augustinus asserit per timorem gehennae voluntatem peccandi non excludi , sed solum per amorem justitiae, loquitur de timore gehennae secundum se spectato , non vero de ilIo , ut conjuncto sacramento poenitentiae, de quo loquimur in praesenti s attritio enim ex tali metu concepta , si coniungatur huic sacramento , aequivalet contritioni , & charitati , subindeque non mi. Nus excludit voluntatem peccandi , quam actus contritionis, & charitatis erga sacramentam poenitentiae.
Objicies secundo cum Jansenio: Ille, qui de peccatis tantum propter pqnas inferni do-aςt, in tali timore, sive in puro sui amore ublimo
438쪽
timo quiescit: Ergo peccat, & inordinate agit, cum peccatum, & inordinatio sit in amore sui ultimo quiescere. Respondeo, eum , qui dolet de peccatis propter psnas inferni, dupliciter in amore sui , ex quo dolor ille nasci tur, posse ultimo
quiescere: primo pofiti ve, Zc contrarie, e cludendo nimirum relationem talis amoris,& sui ipsius in Deum, secundo negative tan. tum , sive praecisive , non referendo illum amorem , & actum doloris de peccatis ex eo provenientem in Deum. Qui primo modo dolet de peccatis, fateor , quod illum actum de se bonum vitiat, apponendo ei malam circunstantiam. Sed nego, quod dolens de peccatis secundo modo, qualis est, qui veram attritionem de illis habet propter solum gehennae metum, sic se habeat, atque adeo inordinate agat. Quod potest hoc exemplo illustrari, & explicari 2.Ille, qui elicitactum virtutis morali S, puta temperantiae, vel
justitiae obsolam honestatem, quae reperitur in objecto illarum virtutum, non referendo ipsam per charitatem in Deum, ut ultimum finem, non peccat, nec inordinate agit, ut docent communiter Theologi contra Michaelem Baium: quia nimirum talem honesta. tem, & bonitatem moralem non respicit tanquam finem ultimum, sed duntaxat tanquam finem proximum, nec excludit positive relationem ipsius ad Deum, ad quem ut ad omnis honestatis, & bonitatis sontem ex natura sua tendit, sed ad id mere praecisive, dc negative se habet. Idem cum proportione dicendum est de timore gehennae, seu de attritione ex
Objiciunt insuper Adverlarii aliqua Sanctorum Patrum testimonia, quibus asseritur, bomb
439쪽
hominem nunquam sine charitate justificari.
Sed facile respondetur , haec intelligi debere de charitare antecedente L vel consequentes semper enim charitas vel antecedit justifica. rionem peccatoris, ut quando justificatur e tra sacramentum per actus contritionis, vel charitatis, qui ultimo as gratiam justifican. tem disponunt, vel illam comicatur, aut su, sequitur, ut quando per actum attritionis in sacramento baptismi , vel poenitentiae iust ficatur a tunc enim charitas ex ipsa viri. te sacramenti consequitur in fine verbo
Iguas conditiones habere debeat attritio, in dis ponat ad iustifallinis gratiam in
REspondeo, illam debere habere has quais
tuor conditiones, nempe quod sit vera, supernaturalis, universalis , & essicax, seu voluntatem peccandi excludens. In primis eo nim , quod debeat esse vera, Se non lassiciat apparens , seu existimata, manifestum est, quia attritio est materia sacramenti petnitentiae sicut aqua est materia baptismi: Sed ad materiam baptismi requiritur vera aqua, &.non lassicit apparens, seu existimata: Ergo pariter ad valorem, &effectum sacramenti penitentiae necessaria est vera attritio, δι non Iussiestapperens, seu existimata. secundo, quod debeat esse supernaturalis, subindeque non sus-ficiat attritio naturalis, existimata supernatur x alis, constat, tum quia Tridentinum sessi r .gap. l. allecipi. attritionem, quae peccatorem
440쪽
disponit ad gratiam in hoc sacramento obti- aiendam, essedonum Dei, & Spiritus Sancti impulsum, quae non conveniunt attritioni M xurali. Tum etiam , quia dispositio dehet esse jusdem ordinis cum forma, ad quam disponit. Tum denique, quia cum peccatum avertat a Deo, ut a fine supernaturali, illius Iraractatio debet esse aliquo modo conversio ad Deum, ut finem supernaturalem, subindeque supernaturalis. Ex quo intelliges, motivum attritionis , quae ad recipiendum hujus sacrumenti effectum disponit , debere esse aliquomodo supernaturale ; unde quando Tridentinum loco supra citato ait, attritionem, quae vel ex turpitudinis peccati consideratione , vel ex gehennae, & penarum metu concipitur, ad Dei gratiam in poenitentiae sacramento impetrandam disponere, hoc debet intelligi de turpitudine opposita alicui honestati,
di virtuti supernaturali, & de metu gehennae, di poenarum, quae nobis per fidem revelantur , & a Deo ut Authore supernaturali infliguntur . Tertio, quod debeat esse universalis, seu se extendens ad omnia peccata mortalia nondum confessa, liquet ex eo. quod in sacramento poenitentiae unum peccatum
mortale non potest remitti sine alio , unde vel tot debent multiplicari attritiones, quot sunt peccata specis diversa, vel dari aliqua, quae habeat motivum aliquod universale , quod ad omnia peccata mortalia se extendat. Demum, quod debeat esse essicax, seu voluntatem peccandi excludens , expresse traditur a Tridentino citato , ubi loquenS de attritione ex turpitudinis peccati consideratione , vel ex gehennae, & poenarum metu concepta , subdit , quod si illa volun-