Manuale thomistarum, seu brevis theologiæ cursus, in gratiam & commodum studentium editus ab adm. rev. patre f. Jo. Baptista Gonet ... Tomus primus sextus

71쪽

M Tractatux II. exemplaria quaedam anni is o. intentionem

uiri ualem legund , non vero habitualem , ut

recte observavit P. Nicolai in Scholiis ad art. 8. hujus quaestionis, & in additionibus ad Raynerium, verbo Baptismus cap. I. g. 8.Ηis praemissis, de quibus nulla, aut parva' est inter Theologos conti oversia, tres dissicultates circa ordinarium sacramentorum ministrum supersunt hic resolvendae. Prima est,

an ad valorem sacramenti lassiciat in ministro intentio faciendi solum actum externum, id est serio proferendi verba, & adhibendi materiam sacramenti: vel requiratur insuper intentio faciendi ilIum, ut sacramentalem sea ut est caeremonia sacra a Christo instituta . Primum sufficere docent Catharinus, Salm ronius, Scribonius, Pasqualigus, & alii: Alterum ad valorem sacramenti requiri , alii

communiter censent Τheologi. Secunda difficultas est, an ad valorem Sacramenti requirantur in ministro fides, & sal, ctitas, subindeque infideles,& peccatores vallinde Sacramenta conficere, vel conferre nequeant ρ Nam olim D. Cyprianus in Africa cum octoginta quinque Episcopis , & cum pluribus aliis Firmilianus in Asia , asseruerunt non esse vera Sacramenta ab Haereticis,& Schismaticis collata . Donatistae vero addi derunt, non solum haereticos, sed etiam fide. 1es iniquos, Sc peccatores valide Sacramenta non conficere. Quam haeresim in tantum auxit VUiclephus, ut dixerit, non nisi praedestinatos conferre gratiam per Sacramenta.

Tertia difficultas est, utrum i ministri in peccato mortali ministrantes , semper pe cent mortaliter

72쪽

De Satramentis In genere. g. I. RHolutio prima di cultatis.

ΡRo resolutione primae difficultatis diligenis

ter observandum est, duplicem posse dari intentionem conficiendi, vel ministrandi Sacramentum:Aliam explicitam, & particul, rem si qua quis expresse, Sc quasi in actu signato intendat conficere, vel ministrare Sacramen. tar aliam implicitam, & generalem, qua scilicet intendat facere , quod facit Christus, de Ecclesias in hac enim generali intentione implicite includitur intentio particularis com ficiendi , vel administrandi iaci amentum, seu faciendi actum externum , ut sacramentalem Hoc praesupposito, Dico primo , ad validitatem Sacramenti requiri in ministro intentionem conficiendi formaliter Sacramentum, seu faciendi Actum externum, ut sacramentalem ; non quidem expressam, de in particulari, sed implicitam, 'ac generalem, nempe faciendi, quod facit Ecclesia. Probatur primo ex Tridentino sess. 7.can. I r. in quo sic habetur : Si quis dis

rit , in minis ris , dum Sacramenta conmesunt , ct eo erunt , non requiri intentionem

saltem faciendi , quod facit Ecclesia , anath ma sit: Sed quod facit Ecclesia , non solum est apponere materiam, dc verba ext rius proferre, hoc enim extra Ecclesiam a pagano fieri potest, sed his ceremoniam sacram, seu sacramentum conficere: Ergo ex Di dentino, ad valorem Sacramenti necessaria est in minittro intentio faciendi Sacramentum fovin

73쪽

o Tranatus II. Confirmatur: Idem Concilium sess. I . eam 6. dc can. 9. definit, attentem non manere absolutum , nec persici Sacramentum , si Saeer ii animus serio agendi , ct vere absοιωendi dest : Ergo ex Tridentino , uti

tra exteriorem prolationem verborum, sorio quoad exterius factam, ad valorem absolutionis requiritur in Sacerdote interior animus , seu intentio absolvendi η peccatis, & perficiendi Sacramentum . Idque ratio suadet: Sacerdos enim absolvendo profert sententiam ut Iudex, & peccata remittit : At sententia a Iudice prolata sine interiori intentione valida non est, neque debitum remittitur , sine interiori intenti ne remittendi: Ergo ad valorem absoluti nis requiritur in Sacerdote intentio absolve

di a peccatis, & perficiendi Sacramentum pD

nitentiae . . ' ,

Probatur secundo conclusio ratione D. Thomae hic art. 8. Actio indifferens ad multa debet determinari ad unum, saltem ex intentione agentis ut hoc unum Ideterminate agat, vel significet: Atqui actio Sacramenti indiseserens est ad plura efficienda, vel significanda, ut ablutio exterior potest ordinari ad solam munditiem externam, vel ad sanitatem corporis, vel ad ludum, vel ad sacramentum baptismi: Ergo ut reipsa potius sit sacramentum, quam externa mundatio, vel ludus, aut actio prophana, debet ex intentione agentis, implicita saltem, & generali, determinate ordinari ad efficiendum sacramen. eum. Nec sufficit intentio Christi, vel Eccle, cum enim ut ait S. Doctor ibidem iniresp. ad i. Christus utatur ministro libero, di rationali, non censetur aliquid determina-

Qe intendere, nisi quatenus hoc ipsum delibe

74쪽

De satramentis is genera, raxate minister intendit s alioquin quoties Sacerdos proferret verba consecrationiS, prae sentem panem, vel vinum consecraret, et

ii solum talia verba legere , vel recitare intenderet, quod est absurdum. Unde ibi. dem subdit, quod requiritur in ministro intentio , qua intendat facere, quod faeis chriasus , o Eresesia , quod est habere intemtionem implicitam, & generalem conficiendi Sacramentum, seu facere actum exteri TCm, ut sacramentalem, ut ex supra dictis

patet.

Tertio probatur conclusio alia ratione: Eadem requiritur intentio in ministrante, ac ita recipente baptismum; imo eum recipiens se habeat per modum patientis, ministrans vero per modum agentis, expressior, & persectior videtur requiri in isto, quam in illo intentio ad valorem sacramenti, ut supra annotaviamus : Sed in suscipiente baptismum ad valo

rem Sacramenirrequiritur intentio recipiendi Sacramentum, ut expresse docet Sanctus Thomas infra quaest. 68. ar. 7. Unde ibidem in resp. ad a. ait, quod si in adulto deesset intemtio suscipiendi Sacramenrum , esset rebaptivamdus: Ergo ut valide conferatur, requiritur

in ministrante intentio conficiendi sacra me tum, & non sufficit intentio faciendi solum actum externum.

Objicies primo: Athanasius adhuc puer alios parvulos per jocum baptiZavit, & haptismum approbavit Alexander Patriarcha Al xandrinus, illumq; iterare noluit. Item Gen fius mimus in theatro coram Diocletiano ab alio mimo fuit baptizatus; & tame validu fuit haptisma: Ergo ad valorem baptismi no requimur intentio conficiendi Sacramentum, sed,

lassicit intentio facitat Dium actum externae.

75쪽

Respondeo, concesso Antecedenti, distin guendo consequens et Ad valorem baptismi non requiritur intentio confisiendi Sacramentum, expressa, &in actu signato, conce do; implicita, generalis, & in actu exercito, nego. Licet enim Athanasius ludendo lios parvulos baptizaverit, quia tamen tunc habuit intentionem faciendi id, quod fieri viderat in Ecclesia, habuit intentionem implicitam, & generalem conficiendi Sacramen-rum baptismi. Idem dicendum de mimo, qui S. Genesium baptigavit; ille enim tunc habuit intentionem faciendi, quod facit Eccleissa Christianorum, quamvis hoc ulterius o dinaret ad jocum , & derisum Christianae re ligionis, subindeque vere illum baptigavit: Sicut Sacerdos, qui vult baptietare propter Iu-Crum , vel consecrare ad maleficium pera. gendum, vere baptizat, & Lonsecrat, quia licet tunc ad finem malum actiones illas Sascramentales ordinet, revera tamen intendit facere, quod facit Ecclesia Catholica, subindeque habet intentionem implicitam, & genoralem conficiendi Sacramentum, quae ad ejus valorem sufficit, ut in conclusione nostra di-

Objicies secundo celebre testimonium Augustini lib. 7. de baptis ino cap. 33 ubi ait, nihil referre ad integritatem Sacramenti , quia meraciter , vel fallaeiter ipsum tradant minia

Ari. Respondeo, s. Doctorem ibi loqui de

fallacia quantum ad fidem contra DonatistaS, solumque intendere, quod minister existens an Ecclesia catholica , vel in quacumque alia, quae vera Ecclesia existimatur, valide mini. strat Sacramentum , quamvis erranter ipse existimet, in tali Ecclesia nulldm esse verum Sacramentum. Unde statim subdit. μη

76쪽

De Sacramentis in geηere. 73bsto εtiam illos habere bapti num , quam. mis fallaciter id accipiant , in Ecclesia ramen accipiunt , vel ubi putatur esse Ecelesia .

Possunt etiam objici plura D. Τhomae testi, monia , quibus manifeste videtur docere, ad valorem Sacramenti non requiri in ministro intentionem faciendi sacramentum formaliter. Verum haec intelligenda sunt, & explicanda de intentione explicita , & in particulari , quae ad valorem Sacramenti non est necessaria: non tamen excludit S. Doctor inistentionem implicitam, & generalem faciendi Sacramentum formaliter, hoc est intenti nem faciendi, quod facit Christus, & Ecclesia , in qua intentio faciendi Sacramentum formaliter,& implicite continetur .Hanc enim ad Sacramenti valorem esse necessariam, ex presse docet hic art. 8. ad a. ubi ait, in ministro requiri intentionem , clua intendat facere quod facit Christus, ct Aeetesia . Aliae objectiones in Clypeo Theologiae Τhomisticae ubderi poterunt

RGOIulio seundae difficultatis. DICO secundo, per malos ministros, et iam haereticos, &Schismaticos, valide

Sacramenta confici, & ministrari . Conclusio est certa de fide, di definita in variis Conciliis, Carthaginensi primo contra Donatistas, Constanti si contra Joannem Hus, &Vuietem & in Tridentino contra Luthcra nos. IRationem convenientissimam aflert D. Τhomas e Deus est cauta principalis Sacrament rum, minister autem solum instrumentalis' . m. n. - D A

77쪽

Λtu ui effectus assimilatur potius cauta primcipali, quam instrumentali , nec a bonat . te vel malitia morali instrumenti dependet. sed a motione, & virtute cauis principalis: Ergo sive bonus sit , si e malus ister. Verum conficit, vel minim at Sacra mentum, si debitam materiam , & formam adhibeat . Unde Augusimus lib. de baptismo cap. 29. Sive Iudaeus , fixe baptivet , christus peccatum lavat , absolπιι ,

Potest haec veritas variis exemplis, quibus utuntur SS. Patres, illustrari. Ut semen fructificet, nihil refert, quod lotis, aut sordidis manibus seminetur. Nihil refert, an sigillum sit feri eum, vel aureum, ut in cera figuram imprimat suam. Nihil refert, utrum fistula,perquam transit aqua, argentea sit, vel plum-hea , aut lutea. Demum ut medicus conterat sanitatem, nihil refert, an ipse sit sanus, vel aeger . Ita pariter ut Sacramenta effectum conferant suum, impertinens eli fides, vel sanctitas ministri, cum ille propter haeresim, vel impietatem conficiendorum Sacramento. rum potestatem, quae in charactere indelebilista est, non amittat ri Objices primo: Canone 49. ApouoIorum dicitur rebaptizari Oportere eos, qui apud haereticos baptizati sunt. Et in Concilio Nica no I. can. I9. jubentur Paulianistae rebaptigail : At si haeretici vera Sacramenta confice.

rent, qui ab illis baptigati sunt, non deberent rebaptigari: Ergo, &c. Respondeo juberi in Concilio Nicaeno Pa Iianistas rebaptigari, eo quod non fuissent bais 'tigati in homine Spiritus Sancti . Similiter s. Apostolorum dicitur oportere reba.

eos, qui ab haereticis baptizati sunt, quia

78쪽

De Saeramentis ingenere.

quia illi haeretici vera forma non utebantur is haptismo . Unde ex his , & smilibus locis

solum inferri potest, haereticos vera Sacramenta non conficere, quando debitam materiam , et formam non adhibent. objicies secundo , Christus nonetradidit la. eramenta nis Ecclesiae :Sed haeretici,de Iudaei, aliique infideles sunt omnino extra EccI sam . Eigo ab illis nulla possunt Sacramenta confici, vel ministrari. Respondeo , concessa 'Majori , negando Ninorem ; haeretici enim sunt membra Ecclesiae, quamvis mortua ,'eiusque potestati subjiciuntur: Judari vero , di alii infideles, etsi ratione suae pessonae snt exta Ecclesiam, &illius potestati non subjiciantur, tamen eo ipso quod volunt vera sacramenta conficere,mi. misterium exercent Ecelesiae proprium, & ipsius ministros in hac operatione sponte se exhibent, subindeque aliquo modo ad issamve

tinent.

s. m

DIco tertio, Ministros speciest con era

tione ad conficienda sacramenta dest, natos,qui oc ministri solemnitatis dicuntur, ea in statu peccati mortalis 'conficientes , ve Iadministrantes peccare mortaliter ; secus vero ministros necessitatis , non consecra o

Prima pars hujus assertionis probaturratio. ne D. Thomae: cum ministri solemnitatis sim pecu Iiari consecratione deputati ad consi-cienda , & ministranda sacramenta , debet 4n sanctitatesese conformare Deo, &christu, D a Iguis

79쪽

τs Trasurus D. quorum sunt ministri, iuxta ilIud Levit. ISancti eritis , quoniam ego sanctus sum a de ipsis Sacramentis, quae sunt actFones quaedam

sanctae , & speciali quadam sanctificatione

Deo consecratarς unde si cum immunditia peccati mortalis ea pertractent , graviter peccant, dc sacrilegii crimen incurrunt. Ex quo probata manet secunda pars: Ille enim,

qui non ministrat, vel conficit ex officio Sacramentum , sed ut minister neces statis, hoc non praestat exhibendo se ministrum Christi , Ecclesiae , sed solum subvenit necessitati patientis : Ergo non obligatur ad se confo mandum in sanctitate Deo , & Christo , ut authori Sacramentorum, nec ipsis Sacramentis, subindeque, quamvis ea in statu peccati mortalis conficiat, vel administret, non Peccat mortaliter.

Ad pleniorem hujus conclusionis intelligentiam, & plurium casuum conscientiae resolutionem, cum Cajetano hic ar. 6. Observandum est, ad hoc ut minister Sacramentorum peccet mortaliter in exercitio sui ministerii,

Oportet, quod agat ut minister consecratus,

seu ex officio, & quod actio sit factiva Sacramenti, vel saltem Sacramentalis, id est ad conficiendum sacramentum ordinata, vel di-

subiitiva sacramenti jam facti: ita ut si ab

rerum horum defuerit, peccatum mortale inexprcitio ministerii lacri non committatur. Ex qua doctrina Cajetani, , Colligitur primo, non peccare Sacerdotem malum baptigando sine solemnitate, urgente necessitate, quia tunc non agit ut minister consecratus. sed se habet ad instar Iaici. Colligitur secundo, contrahentes matrimo-him in peccato mortali peccare quideminos aliter, quia sine debita dispositione reci. t piunt

80쪽

De Saciramentis In genere . , se nnt sacramentum , non tamen quia illud administrant s. ad tale enim sacramentum ministrandum specialem consecrationem nociliabent. Neque obest, quod non sit alius propinquior minister hujus Sacramenti, ac proinde videantur ministri ex officio: nam ad ministrum ex ossicio hoc non lassicit, sed requiritur insuper, quod ad hoc speciali cons cratione deputatus sit. Colligitur tertio, Corfirmatum, publice, di coram tyranno confitentem fidem, in peccato mortali, non peccare mortaliter, quia licet per Confirmationem detur ipsi potestas,& specialis gratia ad sic profitendum, haec tamen professio non est actio factiva Sacrame ri, vel Sacramentalis. Colligitur quarto , Sacerdotem ceIebran- . item in peccato mortali duplex peccatum committere, alterum quia conficit Sacramen tum, alterum quia illud recipit; sicut Laici indigne recipientes hoc sacramentum peccant mortaliter, & fiunt sacrilegi. Colligitur quinto, ministrare Eucharistianain peccato mortali esse peccatum mortale Licet enim haec actio non sit factiva Sacrame

ti, est tamen distributiva illius, subindequa

aliquo modo Sacramentalis Colligitur sexto , Sacerdotem in peccato mortali audientem confessiones peccargo mortaliter, quia tunc operatur ex ossicio S

cerdotali , & gerit vices Christi. Colligitur septimo, probabilius esse peccare mortaliter Diaconos, & Subdiaconos solemniter sua ossicia exercentes in peccato mo tali ι licet enim actiones, quas tunc exercent , non sint Sacramenta, sunt tamen sacramen tales, utpote respicientes sacramentum Eum

charistiae, di ad ipsum prope accedentes.