장음표시 사용
121쪽
operatur , quam alienae etsi ab aliena potentia etiam posset produci. bi quis autem necessario exigat ad otionem vitalis actus,quod a potentia, quae per eum operatur produςi debeat, illud absolua negabo. nec arbitror eontrarium sentientes ulla ratione susti- cienti id posse evincere. Objicies 3. Notitia illa In audiente producenda larmaretur vel ab intelle ehu,vel , voluntate loquentis: Neutrum dici potest: Non quidem ab intellectu, hie enim non est principium productivum actionis vitalis extrinsecum,ipsius namque operatio tota immanens est , quippe cum operetur, non ut se communicet , sed ut se perficiat; nec circa Objecta effundatur quemadmodum v Iunias , sed omnia ad se pertrahat.Non etiam secundum , Voluntas namque
non potest esse principium intellectionis , nec in suo, nec in alieno intellectu . Nero minorem; Nam Girmari potest, quod illa notitia in audiente producta sermetur ab intellectu , Se a voluntate Angeli loquentis. Ab intellectu quidemessicienter,a voluntate vero imperative: Quod proveniat ab intel Iectu , constat ex probatione Conclusionis; licet autem Intellectus sit facultas immanen ter operativa respectu suae propriae notitiae , & perfectionis , inde non sequitur, quod non posset etiam esse opera ilva , & productiva respectu notitiae , de perfectionis alterius . Quis enim contrarium evincet 8 Quod etiam ad
eam cognitionem λrmandam concur
rat voluntas Angeli loquentis ; docet Doctor ibidem num .ay. & ex eo Pon-cius dicens , quod quamvis intellectus,& speetes impressa objecti, de quo fit locutio , sit causa totalis immediata cognitionis productae in audiente, tamen dependet in productione illa ab imperio voluntatis, itaut sine Ipso ne queat Producere , quod patet a posteriori, quia alias Angelus necessaria Ioinqueretur omnibus Angei Is applic lis,de non impeditis per attentionem ad alia objecta, quod est inconveniens. Ouod autem posset intellectus habere hujusmodi subordinationem ad voluntatem, etiam patet, quia sicut intellectus habens cognitionem alicujus objeeti, tamen a voluntate pendet quantum ad conservationem talis cognitionis,quippe cum ipsum avocare possit voluntas ab Ipso objecto considerando, & ad a, terius notitiam deducere ς ita pendere potest . voluntate in productione
cognitionis in intellectu alterius A geli . Observat pariter ibidem Doctor, quod quamvis Angelus loquens prius debeat formare in se ipse notitiam objecti, quam eam producat in intellectu
audientis; Illa tamen prior formata notitia non concurrit tanquam conditio sine qua non , quae praerequiratur in loquente ad hoe,ut possit velle alteri propriam suam notitiam ingerere: Suia, inquit Doctor , in effectibus subordinatis, quae sunt ejusdem rationis, ἐν ρυ
runa uterque natus es Iuvi a causa aequivoca,non oportet striorem esse causam
pocterioris ;sed utrumque ea ari ab ea.dem causa aequi ea , ἐπ ες peeialiter est in proposito ς quia intellectio aesti alit non ita haset rationem ρarentis sicut memoria. Unde Pater in divinis gignit memoria non intestilentia. Objicier 4. Quamvis Angelus posset producere cognitionem objecti se i tellecti in alio Angelo , attamen non propterea diceretur ipsi loqui: Ergo i cutio non consistit in hujusmodi pro ductione. Probatur antecedens. LO-cutio importat necessario distinctam significationem conceptus loquentis dere , de qua fit locutio : sed per productionem cognitionis de objecto non significaretur conceptus Ange Ii producentis ipsam; siquidem Angelus habena illam notitiam in se productam , nesci
122쪽
Respondro: Ad vera in locutionem
non necessario requiri , t quod audiens cognoscat distineti quis eum alloquatur. Fieri enim potest, ut quis nobis Io quatur aliquo interposito obstaeulo ,
quem idcirco nosse non poterimus, nec Propterea minus vera , de proprie dicta erit ejus locutio: Ergo a pari poterit Angelus loquens revera I ut suum significando conceptum audienti, quamvis audiens propter aliqua impedimenta , vel ipsum non videat, vel nesciat loqueIam ab Ipse provenisse. Unde neganda est sequela antecedentis , nec non & major probationis illius, ad veram enim , & perfectam loquutionem sussicit , ut cognoscatur illa res, de qua sit locutio,nec necessum est ut loquens
etiam distincte ab audiente sit comi
retur producendo in eam suam noti tiam , sequeretur quod Angelus malus laquens alteri non posset mentiri: sed falsum consequens : Ergo & antecedens . MaIor patet: Non enim posset in altero alium formare conceptum , quam omnino conformem i pli , quem in se haberet, de cor sequenter non loqueretur contra,sed juxta mentem pro priam : Minor etiam constat; nam Amoli mali re ipsa sunt spiritus fallaces; pleni dolo , de omni malitia , cte de di holo dicitur Joannis a8. Suod homicida
erat aδ inrtio . π in veritate non fretit; via non est veritas tu eo ς eum Ioquitur mendacium ex Arostriis Loquitur , quia mendax es, re pater ejur, nempe me
dacii . Nego queiam maioris: Quamquam enim Angelus per productionem suae
notitiae alteri Ioqueretur,non minus ea
posset mentiri: Siquidem posset in se stirmare unam notitiam Oppositam , Se contrariam pri mae , quam habuerat de
orie 'o , Be ipsam secundam notitiam alteri significare quasi revera eget pruma notitia, quam haebuisset de objecto.
cum tamen non esset prima, nec primae conformis, sicque apparet quod menti
Dicer6.Si Angeliea locutio fieret per productionem notitiae in intel Iectu auia
dientis sequeretur unum Angelum non
posse Ioqui alteri in quacumque distantia posito : sed hoc videtur absurdum :Ergo de id unde sequitur. Probatur major . Non potest fieri ulla actio in distans, nisi prius agatur in medium; meis
clius autem aer, vel aliquod aliud corporeum inter utrumque Angelum, non est medium locutionis Angelicae receptivum : corporeum enim non potes esse subjeetiim rei spiritualis: Ergo,&C. Tat majorem Doctor num. x6. Ae ad
ejus probationem respondet Angelum posse sui eoneeptiis notitiam in aItero Angelo distante producere absque eouod produeat aliquid in medio: Siquiem ut probatum est in Phyfieis, fieri potest aliquando actio corporea in di-hans absque uIIa prorsus actione in medium, maximὸ vero quando medium non est productivum similis qualitatis productae: Ergo multo-magis etiam fieri poterit actio spiritualis in distans. R Dondes a. Quod si revera non posisset fieri actio in distans, in fieret productio similis in medio, non erit absu
dum concedere , quod Angelus nor
possit loqui Anneici distanti; neque exinde sequitur ulla imperfectio in Angelis et sicut nee est imperseetio lin hominibus, quod unus alteri non possit I qui in maxima distantia posito , ade que negari potest Minor. Hae autem , & caeterae quaeque dis- ficultates faciliori negotio di lueret, qui Subtilis Doctoris sententiam ita interpretaretur , quod velit Angelum
loquentem non ahlolute producere ri
titiam totalem, & adaequatam in inteI- Iectu audientis , sed tantum speciem . se imaginem conceptias . a se formati 2Ita quod illa species recepta in in te
123쪽
lectu audient Is cum ipso effecti se concurrat ad fbrinandam notiam de obj
cto de quo fit locutio ; quae est ipsis masententia Alensis a. parte quaest. 27. membro γ. Nec- non, de Seraphici D ctoris In a. dist. I . art. q. quaest. I. ubi
Ua oecies intellig/hitis,quae ex virtute iuremctipa i ut Avela per vim voluntarit potes ad alterum protendi. Osicut illa Heries dum eam sibi, I ius eontue-δatur intemfur, erat versum intertur, sic dum eam protendit ad alterum, e citur quasi nutur, ita verbum exterius: Et quia tam illa Decies . puam virtus promtendens Hum ad auerum , O in proten spiritualis es, ideo non indigeteorporali medio deferente: Sed quia virtus tuas uita est, necesse est ad hoc qu dunus Angelus intellectum alterius Angeli loquendo , hoe est illam speciem protendendo excitet, quod ita distantia ad invicem distent. Quorum utique sententiam salte in ex parte tuetur Doctor, quippe ut supra dictum est , docet aliquando Angelum loquentem 1blum producere speriem in intellectu audientis . Dum autem asserit Angelum loquentem esse causam totalem notitiae
productae in intellectu audientis dici posset eum loqui de eognitione ob e ctiva , nempe de specie quam ad audientem dirigit,& eum qua per modum objecti concurrit.
An re quaIiter unus Anzetas esterum
ultiminare post ZNΟτANouΜ x. Ex Isancto Dionysio cap. 3. de coelesti Hiera hia, quod cum Hierarchia sit, Sarer ordo
ieientia , ἐπ actio quae ad Divinitatis militudinem quantum fieri potes aeredit , ἐν proportione HIMIrrationum ρuae ei disinitur datae sunt adDei imitationem raducitur. Rus finis est Dei imitatio ;medium autem qui, divina smi Itudo formari potest est participatio divinae
lucis, qua Angeli supremi Deo propinquiores divinam lucem plenius excipientes, divinasque veritates penitios in tuentes inferiores illuminant , de Iedaiscent: Ouocirca in medio ejusdem capi tis affirmat ordinem Hierarchiae postulare : Vt alii purientur atque puraevi tmidam tace doctrinae illustrentur, ρυι-dam illustrent: Et aliqui ρerficiantur alii perficiant: Non qu6d superior tant m Hierarchia inferiorem it Iuminet, de purget; sed cum in eadem Hierarchia unus ordo superior sit, alius inferior, inferiores :Angeli 1 superioribus il Iu is strantur. Quorum autem, inquit, estis illustrare , ij ut mentes clariores , deis ejusmodi quae, de lumen recipere, Acis aliis impertiri proprie possent, Ac diis tissime sacro splendore offusi lunae ci., illud ,quo undique circumfusi sunt in ,, eos,qui illa digni sunt derivant. Notanduini a. ex Doctore Subtili in a.dissis. quaest. a. nurn. as. Sud illaminatio Antelisa est quaedam Iocutio de vero perfectiva in esse fecundo. Prim tidicitur locutio : omnis enim Illumina. tio est Ioeutio Angeli ad alium , licet Omnis locutio non sit illuminatio , ad eoque illuminatio differt loeutione tamquam species h 'genere : Si quidem Iocutio est de re qualibet, sive per se.
Etiva intellectus audientis,sive non Perfectiva, de indifferenti; si quidem unus Angelus potest alterum alloqui de re cujus notitiam jam habebat, in quo casu locutio non est persectiva intellectus Angeli audientis Siquidem novam notitiam,& persectionem non ingeret. Additur de vero, non quod ad illum in tionem sussciat manifestatio , Se declaratio cujuscumque veritatis, alioqui hi utione simplici non discreparet: Sed, inquit Doctor , fieri debet de re divinitus reuelata Angelo superiori, de prius
ignota ips Angelo qui dicitur illuminari. Denique dicitur perfectiva in esset
124쪽
De inuminatione Angelorum. III
secundo , siquidem actualem Angelo
illuminato notitiam ingerit alicujus veritatis quam ipse propriis naturae viribus acquirere non posset , quamque nec per species sibi concreatas , nee per visionem beatifica prius noverat: Cum autem omnis veritatis notitia sit perfectiva intellectus , hinc merito Angelus Illuminatus per revelatione veritatis suPernaturalis prius ignotet merito dicitur perfici in esse secti do, ieu actualiter. Notandum y.Circa praesentis Quistionis resolutione plurimum variarta heologiae Principes . Quidam enim conten clunt illuminatione fieri per simplicem propositione veritatis, de qua sit illuminatio, absque eo quΔd quidpiam imprimat Angelo illuminato , non secus ac contingit inter homines dum Magister discipulum edocet, se illuminat,prom nendo ei veritatem discendam, ab sque
ulla effcientia in ejus intellectu; ita S. Thomas, & ejus Discipuli : Alii vero
contudunt per illum Inationem aliquid causari In intellectu Angeli illuminati; ita quod illuminans quoddam lumen in intellectum Angeli illuminati inferat ; qualiter autem id fiat non conve-Diunt omnes , Quidam enim volunt
istud lumen este supernaturale , & Infundi Angelo illuminato , quo fiat potens ad intelligendam veritatem sibi revelatam, Sunt qui putent Angelum illuminari ab alio per derivationem radii cujusdam spiritualis ab illuminante in illuminatum , per quem sic
excitetur ad audiendum, & quo mediante formet in se similitudinem rei revelatae, de qua a Superiore instrui-.tur, & illuminatur. Quidam dicunt per illuminationem fieri tantum inter insionem Iuminis Angeli inferioris qui dicitur illuminatus. Caeteri deniquo . cum Doctore Subtili assirmant illuminationem non fieri per simplicem pro 'positionem rei revelandae, & absque productione aliculus effectus in intellectum Angeli illuminati, neque per
causationem novi lum Inis, sive naturalis, sive supernaturalis , per quod Αngelus illuminatus fieret vegetior, & potentior ad videndam veritatem sibi revelatam , sed contendito quod illa Angelica revelatio fiat eodem modis quo locutio , nempe producendo notitiam veritatis revelatae in inteIIectu Angeli cui fit illa revelatio .
nant : idque imprimendo eis notiistiam rerum supernatura um , quas per
sentiunt omnes Thologi contra Durandum, qui in a. dist. I I. quaeLI.,Α firmat omnes Angelos illuminari a Deo immediate . Patet conclusionis veritas ex S. Dionyso laudato in primo notabili,eamque veritatem pluribi edo-eet in libro de coelesti Hierarchia, maxime vero cap. I. ubi de Seraphinis ait:
Iuminanteque stroprietate totius obscuritatis expultrier. Et ibi dein de Clieru-
tiam in sequentia,'inferiora transfundunt . Hinc circa medium capitis , me Meo ei plane credunt, inferiores eaelestium naturarum ordines a superiorisus rite divisa opera explicantes sientias discere: summos autem a Dest o pro suo captu doceri vi via. quo
dam enim earum inducunt ru) a priori-Lus hoe discere, Dominum e e virtutumea Iesium, Rexemque gloriae eum,qui in Carlos, ut hominem docuit, assumptus est. Unde cap. sequenti docet, quod Media ea IesiumSpirituum distinctio, uae divinas has proprietates infe eovtinet,purratur quidem, O illuUratur, atque perficitur, ut dictum ect a divinis HIustrationibus,quae ei fecundo loco dantur perstrima Hieraretiae distinctionem,ae per mediam illam Meundo Deo transsportantur. Insuper subscribunt alii plurimi Patres, praesertim S. Athanasius libro de
125쪽
communI essentIa, ubi ait, Cherubim, o Seraphim sine ullo mediatore , ac interprete a Deo condiscunt, re ab his erudiuntur inferiores ordines , atque ita deinceρs Gaeteri pro suo gradu. Sophr nius in Encomio de Angelis ad Seraphinos ait: Splendorem quantum fas ena, que ullo medis exeipitis . exceρrum que eoeteris mentiδur, o inte latentiis eommunem facitis . Similiter S. Dama
scenus libro secundo cap. 3. IIIud quidem, inquit, 'e 'imum es eos, gui straepantiores , sublimioressique sunt, oleudoremque , ἐν ornitionem inferiorisus
impertiri. Tandem S. Bernardus seris mone quinto de Consideratione cap. .
de Cherubinis ait: Ex isto sapientiae fonte ore Altis' mi haurientes , requentes , fluentanientiae universis eiuι-εus Hui .
Nec valet reponere cum Durando
praefatos SS. Patres solii in velle , quod Deus illum Inet inferiores Angelos mediantibus superioribus, non med Iatio ne causalitatis; sed dignitatis,quatenus nimirum prius illuminat superiores, &postmodum alios . Non valet, inquam, haec responsio; siquidem ex verbis sanctorum Patrum constat, quod divinae Illae irradiationes prius fiant superioribus Angelis, Sc per eos ad inferiores
Probari etiam potest eonclusio haeratione: Illuminare alterum, nihil aliud est , quam ignotam veritatem ipsi manifestare : sed Angeli superiores ignotam inferioribus veritatem edocent, &manifestant: Ergo eos illum Inarit. Maior admittitur ab omnibus : Minor vero probatur. SuperIor Angelus , clim
Deo sit propinquior, longe clariis, &uberius , quae Dei sunt percipit, quam
inferior, quippe cum Is sit minoris amisvitatis , & virtut Is ; Cum autem Inter eos maxima, persectissimaque vigeat
amicitia , quae bonorum mutuam com municationem exigit, congruum est ,
ut Illam divini Iuminis plenitudinemia inferiores effundant. Deinde hic ordo In universo rerum statu ii Deo praescriptus est, ut Inferiora per superiora regantur,& perficiaritur; unde superiora corpora lucida illum iis nant inferiora; de in Ecclesia superiores dieuntur illuminare inferiores , juxta illud ad Ephesios 3. Mihi omnium Lan soruin minimo data es gratia iuuminare omnes, i . Merito ergo , inquit sanetus Dion usius cap. 4. de caelesti Hierarchia , Statuit summur ille , ae fuero Uantiaιis omnium ordo per sintulardistinctionet primor , ἐν medios , extremosque esse ordines, atque virtutex . ust sitiret inferiorum furituum mouentiores , quique Praeceptorer, ac Dueersint: ubi nomen meis , ae Praereptoris evidenter causalitatem unius in alium per modum doctrinae,de illuminationis ostendit.
Denique: Quemadmodum licet Deus omnia per seipsum immed Iath posse
producere , non tamen ita vult, quatenus hanc producendi virtutem creaturis tribuit; ita pariter non vult omnes Creaturas intellectuales per seipsum Immediate illuminare, sed aliquas aliarum benefici3 , ut illius II luminativae virtutis participes fient : Unde Regius Vates Psalmoss. IIIuminane tu mira-δiliter a montisus aeternis; Hoc est non solum animas nostras , sed etiam Inseriores Angelos a superioribus , qui motaphorice idcirco montes appellantur ἔquia sicut montes primos Solis radios excipiunt, Be Inferioribus mundi partihus demum illos communicarit; ita
supremi Angeli divinas IlIustrationes immediate . Deo recipiunt: Ubi autem, inquit Dionysus cap. q. Indultum
sibi Deratissimum jubar a fatim basine rint, hoe imo postmodum abrique insidia
sequenti/us fundunt. ,, Vertim , inquit Gu Illelmus Pari ,, sensis parte secunda seeundae partis ,, de Universo c. fr. Haec illuminatio,, Angelica Ita accipienda est non perri m dum influentiarum corporalium,
126쪽
De illuminatione. gelorum . Is
is δe natura Ium : Illae enim per necenia statem , & quandam servitutem ,, fiunt, istae verti per voluntatem , ac ,, libertatem;non enim est in potestateri solaris lucis, ut minus luceat, quam M lucet, vel ut aliquem ex radiis suis M retineat, sed quasi impetu , & viori lentia divinae Iargitatis toto posse ,, luminositatis suae lumen circum quain ,, que diffundit. Istae vero luminosae, , , stantiae, prout volunt,& quantum ,, volunt lumina revelationum infun-- dunt, similiter , & retinent : & luisis minositatem suam habet unaquaequeri plenissime in libera potestate sua . SscuNDA PARs Sufficienter probata manet ex dictis in priori quaestione , clim enim illuminatio sit loquutio , ut diximus in a. Notabili, cumque loquutio fiat per produetionem notitiae a loquente in intellectum audientis, meri to concludit DOctor num. as. Dico quod Anteius ope=for , eui ubi fecundum seommunem cursem revelatur strimo aliaqvid particulare,eau at in inferiori conine tum quendam de ius revriato , qui dieitur auditio: ο hoe ea are , quod evquoddam oeriale loqui , en Hisminare . Vult itaque Doetor,quod Angelus illuminans efformet in illo, quem illum I-nat ipsum mei conceptum formalem , seu aetum secundum , quo ille cogno
cit rem , de quo fit ilIuminatio; it auti luminatus non effetat , sed recipiatantum illam cognitionem rei, de qualluminatur . Quae hanc adversus parem possent objici jam soluta sunt in 'riori quaestione ; idcirco hie solum supersunt solvendae rationes, quae contra
-ι rimam partem possunt sormari.
Objicies x. Loquutio , & illuminatIoieri debet per productionem notitiae Ilius rei, de qua fit illuminatio , veloquutio in intelles ii Angeli illuminai, seu audientis: sed AngeIus beatus
on potest talem cognitIonem , quam
psemet hahet de Objecto sibi divinitus evelato, v. g. de futuritione Antichri
sti, producere In Intellectu alterius Anis geli : Ergo nec ipsum illuminare : Pr h tur minor: Angelus, qui dicitur illuminaris, noci habet aliam cognitionem de tali objeeto , quam quae dicitur cognitio In Verbo sed talem nequit communicare alteri Angelo; Tum quia illa est visio beatifica , quam unus beatus producere nequIt in alio: Tum quia Doctor Subtilis expresse hic negat cognitionem in Verbo ab uno AngeIo posse alteri tribui.
Nero minorem: Nec non, & minorem Illius probationis, non enim omnis vi sio rei in Verbo est visio beata , neque negat Doctor omnem visionem in Verbo posse communicari ab uno Angelo
alteri. Potest enim aliquid videri in Verbo dupliciter, Priori modo quando per visonem beatam Verbi, non sollini ipsum Verbum , seu Essentia divina videtur; sed etiam videntur objee a secundaria aliqua , quae in ipsa relucent: Posteriori vero alIquid videri potest in
Verbo , qua tentas per visionem distinis 'am a visione beata posset videri cognitio Verbi, quatenus nempe termia nabatur ad aliquod Objeetum particu Iare extrinsecum,puta ad futuritIonem
Antichristi , quae ut se non videbatur per ipsam visionem beatam : Quando autem Angelus videt aliquid de novo in Verbo , non dicitur videre priori
modo , sed tantum posteriori: unde prior cognitio communicari nequit alteri Angelo , posterior vero sic . Objicies a. Hierusalem coelestis Apocalypsis avi dicitur, Non eiere Sola, ne-ρ- Luna, hoc est lumine creato , quiariaritas Dei Humin vis eam: Ergo clim Angeli sint ei ves illius supernae civitatis o solo Deo dici debent illuminari.
a. Solus Deus beatificat AngeIos tam beatitudine essentiali, quam accidentali ι Illuminatio autem est quaedam beatitudo accidentalis: Ergo solus DeusitIam effeti in omnibus Anaelis . 3. I l. Iuminatio fit proponendo objectum, &
127쪽
consortando intellectum , quia talis il- tentIa Doctoris, mere passi vh se habet
Iuminatio cognitionem gloriosimis ad excipiendam illuminationem , quae confert ad quam natura non sufficit tota producitur ab Angelo illuminan- misi a Deo robur, & vires accipiat: Sed te , aut saltem tantiam concurrit esse solus Deus potest proponere superna- Rive cum specie emissa ab Angelo illu-turale obieetum , & confortare intelle- minante ad percipiendam Illam rem de istum cujuslibet Angeli: Ergo solus po- qua fit illuminatio , & consequenter test immediath Angelum illuminare . non alia in eo requiritur virtuS, quam. Respondeo ad primum , verba illa A- quae ipsi est ordinaria .pocalypsis intelligenda eme de his,quae Osirier 3. Nullus Angelus beatus teis spe strat ad visionem beatam, & ipsius nebris offunditur : ergo nullus potest Deitatis manifestationem , quam citus illuminari . Deus emcere potest , & conferre , non Distinguit anteeedeur Doctor , quan- autem de illa illuminatione, que speetat tum ad carentiam cognitionis illius rei ad quasda veritates supernaturales,quas quae spectat ad ejus beatitudinem, con- Deus uni Beatorum revelare potest cedit: Quantum ad carentiam cogni- seorsum ab alio: Unde distinguendata, tionis alicujus alterius Objecti, negat . est consequentia : Angeli non illumi- Sicut enim non est inconveniens,quod nantur nisi a Deo , illa illuminatione , Angeli beati sint in potentia ad a II-
quae est divinae ementiae intuitiva,clarin quam cognitionem , quae habeat ratioque manifestatio , concedo, quae est de- nem luminis , ita nec incongruum est , clarat Io cujusdam veritatis Iupernatu- quod sint in potentia ad carentiam c
Talis uni Angelo specialiter a Deo re- gnitionis alicujus, quae vocari possit elatae , nego . obscuritas , non positive, sed negati vh. Ad ieeundum Distin quo majorem: Oficies denique. Si Angelus superior Beatificare essentialiter tam effecti vh , Inferiorem illuminaret , cum majorem aruiendo scilicet lumen beatificum, habeat lucem , ipsum a sua operatione quo illustretur , elevetur , & conforte- praepediret, sciat lux Solis , quae stellatur intellectus creatus ad visionem bea- rum luce longὶ major est , earum esse-tificam eliciendam , qu1m objective ip- ctum impedit, quo fit ut lucente Sole sim visionem terminando, spectat ad stellae non fulgeant: ergo unus alterum solum Deum, concedo: Beatificare Illuminare nequit . accidentaliter non quidem primarib , Nero ameredem; Ad cujus probatio- sed per modum cujusdam appendleis , nem dico Solis lumen stellarum lucem manifestando nempe quamdam verita- non extinguere,si quidem etiam in metem , quae conferre potest aliquam per- ridie stellae videri possunt in profundisfectionem intellectui beatifico , ad so- puteis; adeoque quamvis longe supe-lum Deum pertinet, nego : Nullum, rior sit vis Angeli illuminantis , quam enim est inconveniens, quod superiores illuminati, non propterea ille hujus lu- Angeli aliquo modo cooperentur ad cem extinguit,nec operationem praepe actus pert Inentes ad beatitudinem a - dit. Adde quod inquit Doe or nume-cidentalem inferiorum Angelorum ; ro 26. Non valeat paritas de lumine quippe cum homines viatores coopera- sensibili respectu oeu II ad Iumen intellire possint ad sanctificationem aliorunia, stibile respectu intellectus . Nam , ex hominum , quae praestantior est , quam Aristotele, tertio de anima textu . Post si ipsa accidentalis beatitudo . exeellentia intelliflisilia, non minus iu-' Ad tertium Nem majorem; siquidem tellitimus alia, sed maliM. Fos vero exordi nariit Angelus illuminatus in sen- eellcntia sensibilia minus sentimus alia
128쪽
fra ilia, quia potentia , vs orranum
. elut non solum fusterior inferiorem,sed etiam inferior fueriorem duuminare potes . Ita Dinstor ioco laudato numero as. Dico , inquit, puddDeus de potentia sua ab Itala posset aliquid res are Angelo inferiori , quod non esset reverarum,uri notum fusterrori,& tune ille inferior posset loqui aliquomodo superiori de hoc , quod fuersori enoraret, Ur ilia loeutio esset aliquo modo ilium inatio; Tamen non Aorect hagere tantam esseaeiam per inteuectum fusterioris, sicut fuster rureIDLIυm inferioris, T ideo non posset isse nece Lari facere δε- periorem audire , sicut Θ covverris , quia si superior eonfideret aliquid in genere proprio , se inferior non faceret i uni audire simpliciter.Simpliciter autem inperior potes facere inferiorem audire, irpatect impedire intellectionem ejur de atiquo intestirifiti: De ricto tamen verisimiles , quod Deur ordinara distribua uas illuminationes, 'ut dinrisuit Angelas in ordinibus furi . Primo quidem verioribus , deinde inferiorMur. Quibus Doctor fatetur de via quidem ordinaria inferiores Angelos per sv pe
riores illuminari; posse tamen de via extraordinaria superiores ab inferioribus lumen accipere . Cum enim Deus
suorum donorum sit liberrimus distributor , pro libito cuique Angelo potest
revelare ea , quae caeteris etiam sibi propinqui ssimis abdita sunt,& velle ut rem declaratam ab inferiori, caeteri etiam superiores Angeli cognoscant: quemadmodum in Ecclesia militante, nedum quae ventura sunt, sed etiam veritates
altissimas sanctissimis v Iris licet idiotis,& plebeis interdum revelat, ut eas Ecclesiae Praelatis, & Doctoribus notas faciant .
Votu NτAτε M Angelis inesse, nullus. Τheologorum, dubitat; quippe
Scriptura sacra voluntatis Operationes
frequenter eis tribuit; puta cum dicuntur Dei ministri, qui faciunt votantatem Uur, Psalm. Ioa. Quod certe dici nequie nisi de his , qui voluntatem habent, &voluntariε serviunt. Unde Apoc. . Unus Angelus ad alios tanquam voluntate Iibera donatos clamabat , MIDe noee. re terrae, mari πα Idipsum confirmat S. Petrus Epist. I. cap. r. Docens in eis
esse desiderium . quod est voluntatis aetas , In quem, inquit, desiderant AEngeli pro 'terre ; ubi autem sunt actus , potentiam pariter inesse necessum est. His adde quod clim Angeli sint naturae Intellectualis, haud dubium est eos p
tentia volitiva esie donatos; mni namisque rei naturaliter sua inest inclinatio , seu appetitus ad bonum sibi proportio natum , in animalibus quidem appetitus sensitivus, & consequenter rationali debet etiam inesse suus appetitus rationalis , quem voluntatem dicimus. Et quidem valde inconvenie ns sciret. longeque ab ordinata divinae providentiae constitutione alienum , quod natura intelleetualis posset bonum, & pulchrum conveniens intellectu percipere, nec tamen illud amare , & Iu eo qui
scere vel delectari , de gaudere posset , vel quod posset malum nosse , pati , nee tamen illud sugere aversando vale
Certum itaque , & prorsus indubitatum est,Angelos habere facultatem appetitivam,qua bonum possint prosequi,& malum aversari, quemadmodum habent intellectivam, qua verum a falso
discernere queant. Quoniam autem de voluntatis operibus , ω dotibus supernaturalibus Insequenti disputatione nobis erit sermo,
129쪽
tempe de Angelorum meritis, & d meritis, hic sollim suscipimus examinandum quinam sint, & quales Angelicae voluntatis nativi characteres.
ex S.Bernardo lib.de libero arbitrio et quod triplex est libertas . Prima est libertar a Coactione , sive a necessitate , secunda est libertas a Peccato , de qua scriptura ait: Disi piritus Domini ibi libertas ,sifilius vos HHeravit, verὸ meri eritis. Tertia est liuerrtas a Mi Wia , de qua , ipsa creatura Iiserabitur asservitute eorruptionis in Ilisertatem gloriae filiorum Em. Dicimus ergo,quod secunda libertas , & tertia non aeque sunt in homine , & in Angelo , sed maxima est in Angelo bono, minor in homine hono , minima in homine malo , nulla in Daemone . Sed prima libertas, ae est a coactione, est aeque in homine,
Angelo tam bono,quam malo; Unde Bernard. Lisertas a necessitate , nec peccato , nee miseria amittitur, nec per ορ- positum augetur , nec plenior en in homine , quam in Avelo . Et subjungit: Hae praerogativa Conditor rationalem
creataram insignivit, ut 'ut fui jurii ,
suaeque volantatis , non coactionis erat,
quod Honus est, ita ἐπ fui juris existeret,
ut non nisi quae vellet, Hona , vel mala faceret . Notandum a. Cum Doctore subtili ςuaeII. It . quodHfetica, triplicem rursus distingui libertatem : Prima dicitur I Bertas Contrarietatis, seu specificationis , qua voluntas pro nutu potest in aliquod obiectum tendere, vel in aliud oppositum , & qua potest elicere actum amoris , veI odii. Secunda dicitur H-δertas Contradictionis, seu quoad exercitium , qua nimirum voluntas potest
actum elicere, vel non elisere, In obj istum tendere , vel non tendere. Τertia denique est huerelas E sentialis,qua voluntas cum ex intrinseca sua ratione sit indifferens , de In determinata , censetur semper ex se libere actum suum elieere . & in Objectum tendere,quamquam ab extrinseco moveatur , & de
Hanc autem libertatem essentialem colligit Doctor ex S. Augustino in E chiridio cap. Ios. ubi ait . Oportebat
prius hominem sie a Deo fieri , ut bene velis posset, ita malὸ ς postea vero, id es .
in heatitudine , sic erit, ut male velis non possit, neque enim libero carebit ar-δitrio ; multo quippe IMerius erit arΑ trium , quod omnino fervire non poterit precato : neque enim culpanda es votan taI , aut voluntas non es , ρua beati esseste volumus , ut esse mirieri non Motam nolimus ,sed nequaquamprorsus velle o fimus: Quibus verbis S. Augustinus a se
firmat necessitatem non peccandi in Beatis stare cum eorum libertate . Non quidem cum libertate contrarietatis , aut contradictionis, qua voluntas potest aliquid appetere , vel non appetere contra voluntatem Dei, di consequenter , qua potest peccare : sed cum liberintate essentiali, seu radicali, & entitativa ipsius voluntatis , quae est facultaa semper ex se entitati vh , & intrinsece, ac radicaliter remanens libera , etiamsi interdum ab alio extrinseco ita necessitetur , & essicaciter allidiatur ad ejus amorem , ut nec ab eo amando possit cessare , nec oppositum amori actum , nempe Odium , circa illud objectum elicere Notandum 3. Quod et si Omnes Theo Iogi conveniant Angelos esse libero arbitrio donatos, quo in bonum,uel malum tendere possint,atque in contraria, suapte conditione , mutabiles sint; eorum tamen sententiae discrepant in explicando ejusdem liberi arbitrii usu retenim S.I homas prima parte quaestio
130쪽
ne M. act. l. eiusque universa Sehola , uoluntatem Angeli ante electionem ad utrumvis esse liberam existimati post electionem verti immobiliter adhaerere ad id , quod amplexata fuerit : atque
hanc causam, cur Daemones in suscepta pravitate inentem obfirment.nee In melius vertantur, quod ipsum ex cogitationis, sive ut vocat apprehensionis
illius cognitione fieri putat : Disertenim ait upprehensio Avela aue avrehensione bominis in hoc , quod An Iura'prehedit immoδiliter per intellectum,s ut ita nos imMobiliter aurehendimur rima principia , quorum es inteIIesus:
Homo vero per rationem avrebendit inoisiliter diri mendo de uno ad aliud , habens viam procedendi ad utrum pueraon torum . Unde ἐν solantas kominis adlaeret Micui mobiliter, quasi Aotens etiam as eo discedere. N eontrario ara sere : Valuntas autem Avela adhaeret
retur ante adbinonem , potest liserὸ , ἐπhule, s o ostio, in hir ferticet, quae non naturaIiter vuIt: Sed stonquam fano adbcsit, immosiliter adhaeret. Et ideo eo usuevit diei ; quod Iiberum arsurium Bominis flexistis es ad ovositum, ἐν ante electionem, restost; Iiserum autem amδitrium Aveli es flexibile ad utrumque omasitum inute sectio uem , sed non
post , Re igitur , ἐν boni Aureli semper
adhaerentes funitiae sunt in iIIa eo mmati,mati vero meranter sunt in merato αδfIinari. Haec S. Thomas,quae quidem improbat Doctor subtilis , de cum ipso communiter Theologi docentes voluntatem Angelicam non esse ex seipsa immutabilem, sed posse actum semel
electum non ponere, vel positum retra. stare , ut patebit conclusione secunda . Co rectius o PR MA.
teli reMra Iibero arbitrio donati unt. Haec eth de fide , siquidem
Scriptura sacra pluribi assirmat Angeis Ioa esse capaces praecepti, & peccati Propter quod pinnam merentur : nec
non susceptivos esse sariis itatis , de justitiae , & meriti apud Deum , quae Omnia liberum arbitrium supponunt , 6e denotant, ut constat tum ex die is in morali Philosophia,tum ex dicendis intractatu de gratia. Hoe ipsum aperte edocent sane I Patres , qui Angelos esse mutabiles pro
hant x. ex eorum poteritia ad peccandum: Sie S. Basilius libro de sane o Spiritu cap. IS. Ubi de sanetis Angelis ait. Ha/entes in elliendo liberum arδitrium , nunquam ab eo , qui verὸ δonures, eo sortio excidenter; fle de Malis ait, Suorum defectio comproueat, qu ddicimus virtutes invisi βHes esseni arbi- reii : Quasi diceret, de merito , 8e demerito Angelorum , liberum eorum
arbitrium legitimh concludi . Alia ratione non minlis essicaei utitur S. Gregorius Nymenus libro de oratione Domin Iea ubi demonstrat , de virtute consultandi in intellectu , sequi potestatem eIigendi in voluntate, Se
Ideo eommunem esse Angelo, Ae homini libertatem , eo ipso quod in intelle ictu , seu ratione conveniunt. Noni,inquit , π bonem Uudium aequaliter utriurique naturae essentiae simul insitum , attributum es . Aenamque item , acommam in fes pyt statem , ἐν ab omni
nec Date liberam voluntatem in utri que parem ; rerum universarum Prae resfecit,ut animi ri, ro euodam arbitrio, atque pro sito regatur, quidquid ratione ariter, ac mente honoratum ef7. Sub feribit S. Augustinus libro a a. de Civiis tale cap. r.Ubi clim dixisset Deum IM, mundo nihil melius creasse , quam spiritualem naturam , eui I intelligentiam
dedit: subdit, Sui tiberum aMitrium eidem intel fruati naturae trisuit tale , ut si vellet referere Deum , eontinuo miseria esset secutura . Id ipsum probant pariter caeteri quisque Patres , qui unanimi calculo An