장음표시 사용
181쪽
Successoris Idem est omnino cum cones nuci , nisi forth in hoc invicem diserepent, quod motus eontinuus appelletur ille, quo mobile pertIngit ad iocum suum adaequatum a motore intentum ,& propositum in in eoeptione motus :Successivus vero sit ille, quo mobile interdum non pertingit ad locum adaequatum propositum, sed in medio su sistit ; unde fit quod omnis motus continuus sit etiam successivus ς omnis vero successivus hac ratione dici non debeat continuus. Insantaneus denique dicitur il Ie motus , quo mobile deserit terminum 1 quo, & acquirit terminum ad quem eodem momento ; itaut haec unius termini abjectio , & alterius acquisitio uni tant tim instanti nostri temporis coexistat. Hinc apparet,quod motus continuus discreto, & successivus Instantaneo di reste opponatur. Qiuerimus ergo an hoc duplici, seu quadruplici motu locali Angeli moveantur. Notantium a. Divit bilitatem in olus ex triplici capite maxime esse repetendam . Primo quidem ex parte mobilis , quando nempe illud est extensum , &divisibi Ie, habetque partes extentas, ita quod una moveri non possit nisi post alteram , qualis est motus animalis: Secundo , ex parte spatii extensi,
in habentis varias partes quar iam lina decurri non potest nisi post aliam , ruta aer medius inter eoo Ium , & terram: Tertio ex parte durationis tempo- Taneae ; cima enim tempus sit mensura motus secundum prius, & posterius, ac proinde secundiim successionem, neca Lium est, quod mensuratum sit divis bile, quando mensura est divisibilis . Hi ne toties motus dicendus est divisibilis , quoties mobile partes habet distitietas , aut spatium ita protensum , & dispositum est, ut una pars prius decurri non debeat quin decurratur altera; vel dum motus per a Iiquam temporis fuccessionem durat: Non est autem necesse ,
quod haec tria simul concurrant, u motum vere dἱ visibilem tonstituant, sed sume it, quod alterutrum intercedat In Ipso motu . Certum est autem, qutia angelicus motus dici nequeat divisibilis ex parte ipsius Angeli,cum ejus subis
stantia sit omnino indivisibilis : An autem divisibilitatem obtineat spatio
quod decurritur,vel a tempore quo du-tat, hic est resolvendum . Notandum 3. Motum considerari posse dupliciter, primo quidem in genere,
Squatenus compleetitur omnem transitum a termino a quo ad terminum actque m ; s ve ille transitus supponat aliquid medians inter utrumque terminum , sive non . Secundo in specie , prout revera significat, non sollimo omnem talem transitum , sed & medium inter utrumque terminum , quod mobile debeat pertransire , ut 4 termino a quo pertranseat ad terminum ad
quem. Prior dicitur potiua mutatio, quam motus , complectiturque omnesit Ias mutationes instantaneas genera
tion Is, & corruptionis, illuminationis,& tenebrarum, &c. quas Philosophi motum solent appellare, sed laxius , de
miniis proprie usurpato vocabulo motus . Posterior verό tantum fignificae illam tendentiam mobilis a termino Aquo ad terminum ad quem per spatium medians inter ut mimque . De utroque hic erit sermo . Tria namque hic sunt determinenda . Primum, ara
AngeIus per se moveri possit localiter
motu continuo : Secundum, an moveri queat motu discreto : Tertium, an in
inflanti possit transire ab eodem loco
ad aIterum per verum motum , aut ιο- Iti m per veram mutationem is Coucti Us Io PRIMA.
AMetur potest moveri per se de Deo
ad Deum motu continuo, o Deee μα : Ita Doctor in secundum dis in e ione a. quaest. nu. 8. ubi clim dixisset
Angelum posse seipsum movere , Ruiae non est immensus, o illimitatur ad omnia ubi : Ergo poteu mutari a9 uno tisi
182쪽
ad aliud: AddIt,er qu)d eontinue, statu: quia intey duo ubi sunt in ita ubi media , quod probatur ex continuo motu eorρ ris per ownia illa usi ; per omnia autem illa poteR Angelat transire , ita udd in nullo tuorura tibi sit nisi indisi biliter ster eon queur non mis omnia tua pertransire nisi continue moveatur . Ouibus Doctor non solii m amrmat Angelum posse moveri. sed etiam quod moveri possit continue absque in termissione ulla per aliquod tempus, puta per quadrantem , aut horam, aut
diem : Quod utique probat, quia inter
duo loca , k quorum uno ad alterum potest moveri Angelus, ita ut necessa rio debeat relinquere locum priore in ,
priusquam posteriorem acquirat, sunt vel infinita loca acquisibilia successive , ex hypothesi, qutid dentur infinite partes in continuo , sive actu, sive potentia, ut communiter conceditur; aut saltem sunt plurima loca intermedia sucia celsiue , & continue acquisibilia , alioquin corpus non posset successive , &continue moveri ab uno loco ad alium: Ergo Angelus movendo se ab uno lota
Co ad alterum , potest continiah per illa Ioca intermedia seipsum successive , &
CoNνIRMAT DOCTOR hanc rationem ex eo quod si Angelus non posset conistinue seipsum movere sicut,6c corpora,
maxime quia substantia ejus est spiri- malis, & indivisibilis: sed haec ratio
non ossicit; anima namque rationalis est pariter substantia omnino indivisi bilis, separata tamen a corporς moveri potest localiter, idque motu continuo:
d , inquit, Anima orsi beatissima
movessa sur Ioeatiter , stura defundit ad Inferos, sicut dicit articulur Dei: Putet etiam ex Scrotura, pudd Angeli mittantur quandoque cum corpore assumstis, itast tunc eum corρore moveFantur,videtur quθd tunc fuerit aliqua motio pas-ua se rum, alia formaliter as i a motione passipa usius corporis, gula non , era ut Kormaliter aliquid ἐρδει eorporis. Similiter erodisiae eU, quod frequenter mi sintsiue corpore , sicut de illa mis ad yo b de eaneemu seatae Mariae du-Bitantem a
Pstos AruR : Angelus potest successive deserere locum aliquem, dc eodem modo acquire alterum sine ulla interruptione : Ergo potest moveri de Ioco ad locum continue . Consequentia patet, Probatur antecedens Quando Angelus est in loco minori, eo qui si hi est ad aequatus , potest paulatim , de successive deserere partem ejus, ita ut remaneat in minori , & acquirere majorem in tr. latitudinem loci ad aequati: Ergo etiam potest successWδ, de per par res deserere totum locum in quo est, seipsum trans ferendo eodem modo ad alterum Ioin Cum totale in . Patet haec consequentia: Nulla enim apparet ratio cur non possit Angelus hoc modo deserere , Ac acquirere locum totalem sicut partialem is Probatur antecedens r Angelus liberis
sese applicat majori , aut minori locci intra latitudinem loci sibi adaequati: Ergo etiam postquam est in aliquo Ioco minori adaequato, potest aut deser re partem ejus, non simul, sed per partes, aut extendi ad masorem locum . non enim potest aliter intelligi quomodo sit Angelo liberum, postquam est in Ioco sese vel ad minorem locum arctare, vel ad majorem protendere intra Iatitudinem sui Ioci adaequati. Deinde si repugnaret Angelo moveri mota continuo , 8c successivo , maxime quia ejus substantia est in diuisibilii: sed anima rationalis quamvis sit indi .isibilis potest successive deserere partem ali quam materiae illius , quam informat , quando nempe aliqua pars eorporis successivὶ corrumpitur, de tabescit: Similiter extendi potest ad informandam novam partem substantiae , quae per
continuam nutritionem agger eratur:
Ergo pari ratione poterIt Angelus non obstante sua indivisibilitate, aut des V a re
183쪽
rere partem ejus loci ad aequati In quo est , aut se extendere ad alias ejusdem Ioel partes successive acquirendas. Confirmatur , Non magis repugnat Angeli indivisibilitati acquirere locum extensum successive, quam esse in loco
extenso, & indivisibili : sed seeundum est possibile: Ergo,& primum. Denique
Angelus potest transire ab uno loco ad. Iterum transeundo per omnia loca Intermedia , nullum relinquendo impertransitum, & In eorum nullo quiescendo: Ergo potest moveri motu continuo, αIsuccessivo..Consequentia patet quia non potest moveri per omnia illa media usi nulla media quiete , nisi motu continuo , ac successivo. Antecedens vero probatur, quia corpus potest om-mia illa media transire: Ergo, & Ange Ius . Patet consequentia , quia in hoc minor repugnantia apparet; item ad continu Itatem , & successionem motus
suffeti divisibilitas spatii: Ergo Angeloaetsi Indi visibilis sit, non regu gnat m veri continu ε . Consequentia est aper-eta,praesertim cum Angelus possit in Ioco divisibili existere. Antecedens vero Patet ex secundo Notabili. Dises I. Angelus est indivisibilis secundum substantiam : Ergo non potest
moveri motu continuo. Probatur sequela ; Nam ad motum continuum re
quiritur , quod movens sit partim in termino a quo , & termino ad quem :quia quod movetur, non movetur qua-do est in termino a quo, tunc enim
quiescit, neque quando est in terminond quem , quia jam mutatum est : Ergo quod movetur continue , partim debet esse in termino a quo, & partim in termino ad quem : sed Angelus est impartibilis : Ergo non potest moveri localia ter continuε. Con matur, quia mobilii divisibili debet correspondere locus indivisibilis: Ergo si Angelus pertransiteontinue aliquod spatium, necessarium erit, qu6d suo transitu numeret infinita indivisibilia, quae sunt in spatio, attingendo unum post alterum, quod tamen est Impossibile; quoniam multitudo , quae potest numerando pertransiri habet terminum , de ex consequenti non est infinita.
Respondet Doctor Ioco supra laudato, nia mero 36. mando dieitur, quod verus non possit moveri, quia est in-
dimisiόilis , quamvis potest faciliter re-Donderi , quod aequetas occvae locum
dis,sbitem, T ideo respectu Dei se habet, ae si esset dimisibilas , aut si occupat Deum punctalanι , re ita impunctaliter existens non potes eontinuὸ moveri, ut semper habeat esse punctate : tamen quia
non videtur ratio quare negatur incivi-Mile moveri, etiamsi esset indisssile quantitatis per sexistens: ideo potesseoneedi , quod Angelus hasens usi pun- sale poteR eontinuὸ moveri, ut iniuncto semper existeni . Inde probat indivisibile posse moveri localiter .etiam
continue , Ut constat ex motu sphaerae ,
& e ubi super perfecte planum : Qu niam , inquit, divisibilitas , δe successiornotus provenit ex divisibilitate mobi- Iis , vel spatii, quorum alterutrum admotus divisibilitatem , & successionem susscit.
Dues a. Successio continua In motu oritur ex resistentia mobilis ad motorem , vel medii per quod fit motus ad ipsum mobile , quod per ipsum movetur , vel . medii ad motorem , qui per Ipsum movet: sed nullo ex his capitibus potest esse successo in motu Angeli: Ergo motus ejus nequit esse successivus
continue. Prohatur minor , quia non
ex primo capite, quandoquidem mo
bile hie sit Angelus, Ac idem Angelus et motor quando movet se : Angelus autem sibi ipsi non resistit: Non etiam
ex secundo, aut tertio capite, quia mindium per quod fit motus angelicus non resistit Angelo ut motori, aut ut mobili , quandoquidem Angelus posset movere se per medium penetrando ipsum siue ulla motione medii. Confirmatur,
184쪽
' Ruomodo Angeli moveantur: a 73
qula eorpus per medium vacuum non . tinuh, sequeretur inseriorem Angelum moveretur successivε , quandoquidem pari velocitate moveri cum Superioritate medium non resisteret ipsi: sed Angelo,quamvis uterque omnem suam medium plenum non magis resistItAn- virtutem Ioeo motricem explicaret egelo , quam medium vacuum resisteret Sed consequens videtur absurdum: ED. corpora: Ergo Angelus nequit moveri go, & illud unde sequitur. Minor pa successive per ullum medium, sive corin tet, quo enim agens majorem habet
poreum, sive vacuum . i virtutem , caeteris paribus, praestanti
Nezat minorem Doctor Deo Iaudato rem effectum debet edere : Cum Igiturnum. M. ubi duplicem distinguit suc- Angelus superior praestantiori natura', cessionem in motu, aIiam quae ipsi conis adeoque vegetiori facuItate loco mo venit ratione spatii, alteram quae ipsi tiva polleat,quam inferior,evidens est, tribuitur ex resistentia medii, quod fain quhd si uterque omnem silam moven cile non potest decures , puta propter di virtutem loco motivam explicet,ω- suam crassitiem, qua fit ut facilε mobili perior velociori, & promptiori motu
non cedat. Prima , est essentialis; se- spatium debeat decurrere,& terminum cunda accidentalis : Essentialis conve- ad quem obtinere . Probatur itaque s
nil Illi ratione spatii cujus cum partes quela majoris: Si Angelus superior mo- non sint simul, etiam simul non pos- veat se motu continuo, B successivo, sunt decurri, & pertransiri,quapropter oportet impendat aIiquod temporis necessum est, quod mobile quodcum- spatIum In illo motu perficiendo; seaque successive pertranseat, unam post quantumcumque breve foret illud spa- aliam decurrendo : Sic Angelus a Cin- tium temporis, in altero aequali, posset Io In terram descenden5 necessario de- Αngelus Inferior eadem velocitate de
.het medium aerem successivε decurre- Cculo ad terra descendere, quippe cumare. Suecessio vero accidentalis, quae nullam resistentiam patiatur ex parte
provenit, vel ex resistentia medii, aut spatii a qua Hossit in motu aliquantu- ex majori, vel minori impedimento ex Ium retardari: Ergo, &c. parte Usus vincendo , non potest ham Respondeo r. negando majorem : Sibere locum in Angelo; quippe nec me- quidem , ut mox dictum est , suceessiodium Ips potest resistere, nec in eo ali- motus Angeli non solam petenda est quod esse impedimentum ratione cu- ex parte spatii resistentis : sed etiam ex ius velocius, Vel tardius terminum, Marte illius spatii, quatenus est divisi- aequirat: inde concludit Doctor n. O . bile, habetque partes non simul posi- quod fieri potest motus successivus in tas , sed extensas, quarum una decurri vacuo, Ioquendo de successione essen- debet post alteram . tiali, quia nempe motus ille correspon- Reoondeo a. Negari posse minorem; deret partibus loci repleti; non esset quamquam enim unus Angeliis alium
tamen successivus accidentalis, quip- excedat in virtute loco motiva , non pe non haberet majorem, vel minorem tamen inferendum est, quod altero ve M velocitatem , omnino enim , inquit locius moveri debeat; posset enim An-s, Doctor , nullam velocitatem, aut geli superioris virtus motiva virtutemri tarditatem superadditam haberet Inserioris in pluribus aliis excedere, is mobile In vacuo , scut haberet in put1 quod posset majus corpus move- ,, pleno; ratione videlicet spatii fa- re, vel aequale majori velocitate agita-ά, ellius, aut difficilius cedentis mo- re, imo ipsum Angelum inferiorem ,, bili . . . etiam invitum, & renitentem Ioco demerasi Angeliae moveretur con- tinere , de praepedire ne moveatur τ
185쪽
'uemaalmodum v. g. lacn sequitur, quod quamquam corpus aliquod lumimosum aliud in virtute illuminativa excedat, quod possit velocius , u ut citius illuminare ; imo id videtur fieri non posse , etiari utrumque in instanti illuminet. Satis est ergo ad illam diversitate in , quod luminosum praestantius, majus tuu en diffundat, & in m jorem distantiam .
A gelut moveri non potes naturaliter motu discreto. Haec est Doctoris in a. dist. a. qu. I r. contra S. Thra mam, Sc nonnullos ejus Sequaces. Pr
batur : Moveri motu discreto , est deserere per ultimum suum eme , totum
terminum k quo , & immediate post
sine ulla successione acquirere terminum ad quem : sed hoc praestare nequit Angelus naturae viribus : Ergo moveri nequit motu discreto . Major admittitur ab Adversariis. Minor vero proba
tur ; dari nequeunt duo instantia immediata indiuisibilia , alioquin seis queretur dari aliquid compositum ex
indi Visibilibus: sed in motu discreto
necessarium esset , quod existerent duo instantia immediata et oporteret enim ut daretur ultimum instans,in quo Angelus esset in termino quo , & primum instans, in quo fieret praesens ter mino ad quem : Sed ultimum inllans in quo Angelus est in termino a quo , & primum instans , in quo in existeret termino ad quem , necessario debent esse duo instantia distineta: Ergo fatendum est in illo motu discreto neceta rio admittenda era duo instantia immediata . Minor patet: instantia enim illa intrinseca sunt appositis terminis , nempe termino a quo, & ad quem: Ergo pariter debent esse opposita , & distincta ἀReponunt Thom istae, qui, licet in tempore nostro duo instantia non pos- snt sibi immediate succedere, bene tamen In tempore discreto, & angelico ,
quo motus discretus , & operationes lἱ-berae Angeli mensurantur , nam inquiunt. tempus illud nihil aliud est . quarti indivi fibilium durationum , si vh
Contra : Unicuique illorum instanistium temporis discreti respondet aliis
quid temporis nostri, quodcumque etenim eorum habet durationem determinatam etiam per respectum . &ordinem ad nostrum tempus , fi quidem Deus novit determinate , de distin flequanta erat illius discreti motus dura istio et Sed in tempore nostro tantum r pcriuntur partes divisibiles,sive ius antia indivisibilia continuativa partium divisibilium temporis; quodcumque Ne ro instans motus angelici conferri potest aut cum parte pinterita , Rut cum futura nostri temporis: Ergo necesse est quod unicuique illorum duorum instantium temporis discreti respondeat 4n tempore nostro, vel unicum instans,
vel quod primo instanti temporis di screti respondeat prior pars temporis nostri cum instanti terminativo illius , ct qutid secundo respondeat pars rem poris subsequens eum instanti illius
initiativo : Idem enim instans in tempore nostro est terminativum prioris partis , de initiativum posterioris , vel
saltem sequitur , quou uni respondeat solum instans temporis nostri, & alteri pars ejusdem temporis ζ sed utrumque est absurdum : Primum quidem, seque retur enim illa duo instantia nostri temporis eme sibi invicem immediata . etenim si inter illa mediaret aliquod tempus, verificari non posset, quod secundum instans motus discreti esset primum non eme Angeli in termino ,
quorquippe .cum in illo tempore intermedio prius verum mimet dicere , Anet Resus non est in termino a quo . Adde quod sequeretur Angelum immediate non transire ab uno termino ad alterum, ut volunt Adversarii; necessarium
enim esset, quod illo tempore inter me.
186쪽
. , 2uomodo angeli moveantur. 17
dio , prius luam pertingeret terminum ad quem esset in aliquo loco medio inter utrumque terminum, nee consequenter deserendo terminum a quo per ultimii sui non esse, non acquireret te
minum ad quem per primum sul esse in
eo. Secundum et Iam dici nequit, alias sequeretur non dari, aut primum esse Angeli in termino ad quem , aut uitiamum esse ejusdem intermino a quo, quia neque datur prima, neque ultima
Reponunt secundo : Non videri inconveniens , quod alicujus rei incoeptio, aut desitio indivisibilis fiat in
tempore , quando non fit in eo per se , & tamquam per propriam mensuram ς sed tantum per accidens, & seeundum quandam coexistentiani , quia non est judicandum de natura durationis alia
cujus rei per ordinem ad quamcumque aliam durationem cui coexistit: sed per ordinem ad eam , quae habet rationem mensurae respectu ipsius: de ita existentia Angeli in termino quo diceretur desinere indivisibiliter, & per ultimum sui esse, & in termino ad quem incipere per primum sui esse , quia quod ita
desinit , di incipit per ordinem ad propriam mensuram , id est, ad tempus discretum , licet incipiat aut desinat co xistendo parti divisibili nostri temporis , non minus incipit, aut desinit indivisibiliter . Sicut esse substantiaIe Angeli non minus incipit, aut desinit indivisibiliter, quam existentia in Ioco,& tamen non repugnat , quod suu in Primum , aut ultimum este coexistat
tempori nostro , alioqui non posset Unus AngeIus creari immediath post alium per respectum ad nostrum tem pus ; quia si creatio primi Angeli coexistit Instanti nostri temporis, necessarium erit, qu6d creatio secundi coexi sat tempori, eo quod in tempore nostro non dentur duo instantia immediata .
Gutra: Repugnat, quod aequisitio termini ad quem coexIstat tempori M. benti partes, & fiae simul, & indivisi iabiliter ; nam vel Illa acquisitio In fiesicoexistit secundum se totam toti tempori . & seeundum diversas partes distinctis partibus temporis , ita ut tantum una illius pars respondeat uni parti temporis, & altera alteri: aut tota coexistit simul toti tempori, i tota singulis partibus : sed neutruma dici potest: Non primum , alioquin se queretur,qutid illa acquisitio non fieret tota simul, sed successive,de per parte , Τuod in motu discreto negant Adverarii: Non etiam secundum , etiam si in qualibet parte illius teporis sit tota acquisitio, tequitur quod fiat infinities, quia in quolibet tempore sunt infinitae partes aliquotae .RAdde quod duae medietates temporis non possint esse simul ; sed adveniente secunda recedit prima , idemque dicendum de alii a partibus : Ergo illa termini aequisitio non potest simul coexistere toti alicui
tempori. . PROBATUR sucuNoo Concluso: Motus Iocalis essent Ialiter est transitus me
dius inter duos terminos: sed si Ange Ius deserat simul terminum a quo, &smul etiam acquirat totum terminum
ad quem, non potest inter duos illos
terminos mediare aliquis transitus: Ergo neque sic fieri motus localis ab uno ad alterum. Major constat: omnia enim motus maxime Iocalis , est via, seu tendentia ab uno termino ad alte
Reponunt Τhomistae Ipsam desit Ionem unius termini, Se aequisitionem alterius habere rationem viae , & tendentiae ; succ e ilici enim , & habitudo unius termini ad alium , inquiunt, habet rationem alicujus medii. Contra: Abjee io umus termini, Ac aequisitio alterius non sunt extra ipsos
terminos : Ergo neutra potest habere rationem medii, seu transitus. Antecedena patet; Vel enim illa abjectio, &
187쪽
aequisitio sunt simul in termino ad quem , vel una fit in termino a quo , &wltera intermino ad quem, quia cum illa abiectio, & acquisitio termini sit operatio Angeli, aut operationem supponat, debet reperiri in altero extremorum simul, vel abjectio debet esse in uno, & acquisitio In altero . Conse quentia etiam est evidens; Nam tran fitus est quid medium inter terminos; medium autem condistinguitur ab utroque extremo aequaliter, ct in non magis se teneat ex parte unius , qua in alterius .
Reponunt a. Thom istae existent Iam in termino a quo poste sumi dupliciter, nempe aut secundiim se , de absolute , aut ut dicit ordinem cujusdam potentialitatis ad existentiam in ter
mino ad quem sibi immediate succedenti. Si sumatur primo modo, verum
est quod Angelus dum est in termino hquo non movetur: Si autem sumatur ecundo modo, salsum est; quia secundum hane rationem est terminus suc-eessionis discretae , in qua consistit mo vis discretus ς & hoe satis est , ut exissentia sic sumpta dicatur inchoativε successio, & motus. Similiter existentia in termino ad quem potest dupliciter sumi, stilicet absoluth, vel ut dicit ordinem actuantis, & terminantis potentialitatem quam importat existetia in termino a quo: Primo modo sumpta
non dicitur motus , sumpta tamen se cundo modo dicitur motus terminati
Ve. Ratio vero ob quam quaelibet ex his existentiis , ut dicit ordinem ad alteram, potest dici motus discretus, s
mitur ex propria natura hujus motas,
nam motus discretus nihil est aliud ,
quam numerus diyersarum operatio num, ratione quarum Angelus est sucineessive in diveriis locis: Unde sicut numerum componunt unitates , non qui
dem absolute consideratae , sed una inhabitudine ad aliam; sic etiam motum discretum componunt operationes diversat, non absolute sumptae, sed prout una dicit ordinem ad aliam . Contra: Sive existentia Angeli In te mino a quo sumatur absoluth, & seis eundum se, sive respeeti vh,& per ordinem ad terminum ad quem,semper verum est , quod Angelus realiter sit intermino a quo , & non in termino ad
quem , nec in medio ἔ Ergo pariter verum est, quod realiter non moveatur Motus enim realis est tendentia λ termino a quo ad terminum ad quem, ita quod unus deseratur, alius acquiratur: quandiu autem Angelus realiter est intermino a quo ipsu in non deserit, nisi aliquam ejus partem abjiciat , & consequenter non potest dici moveri. Deinde, respectus ille, & ordinabilitas Angeli ad terminum ad quem, nullatenus potest dici motus formaliter :Ergo nec ratione illius Angeli dici potest formaliter moveri. Probatur autecedens : Illud dici nequit motus formaliter, quod subsistere potest cun quiete : atqui Angelus etiam quIescens per horam in termino h quo , non χ-lum In ultimo Instanti illius horae , sed etiam in quolibet illius momento , di Cere potest respectum , & ordinabilitatem ad terminum ad quem: Ex eo enim dicit illam ordinabilitatem, ex quo UO luntariε statuit, se ordinavit ad illum locum ad quem acquirendum : at in
primo instanti illius horet quo existit intermino h quo , potest statuere , & Or dinare aequisitionem termini ad quem; adeoque ad ipsum ordinari , & consequenter illa ordinabilitas subsistere potest cum quiete Angeli , subindeque
non potest dici verus motus . Denique: fatentur omnes Thom istae omnem motu in sive discretum, sive
continuum, fieri posse in instanti vero,& reali; sed motus ille discretus fieri deberet in Instanti , quippe cum inter abjectionem termini 1 quo, & acquisitionem termini ad quem nullum v
rum supponant tempus . nec instans
188쪽
medium : Ergo eorum responsio invalidum est, δe purum effugium .
PRORATun TERTIO, De ratione motus
Iocalis est, qutid sit unus: Atqui motus in quo Anneius ita se habet quod per
ultimum elIe deserat simul totum terminum a quo,& immediate per primum esse acquirat totum smul terminum ad quem non est unus, sed aggregatum ex pluribus Instantaneis mutationibus :Ergo , &c. Probatur minor : Motus in terruptus quiete non est unus: sed iste motus esset interruptus aliqua quiete:
Ergo non esset unus. Probatur minor:
Non potest Angelus esse in uno termino per sol uni instans , quin sit in alio Per tempus, quia post instans necessarici sequitur tempus; quippe cum , ut diximus,duo instantia temporis non possint esse sibi invicem immediata : Ergo An gelus se movens necessario debet aliquo tempore permanere in termino a quo , vel ad quem , ac subinde in alterutro quiescere. Pstos Arua denIque Cones usio ratIone Doe oris qu1 solvit praecipuum Ad
versariorum fundamentum, nem Pe;
quod quiescit in toto aliquo tempore non potest aliter se habere in ultimo instanti illius temporis , sed etia in necessario quiescere debet in eo . Hoc , inquam fundamentum sic impurnat Doctor; Si id verum sciret: Inde sequere tur , quod panis qui erat sub speciebus
Eucharisticis in esse quieto toto tempore prolationis verborum consecrationis,esset sub illis in instanti ultimo prolationis verborum , quod est falsum , quandoquidem in illo instanti fiat tran- substantiatio , dc Corpus Christi sit sub speciebus illis . panis vero non sit tunc
existens in rerum natura. Deinde sequeretur quod aer,qui erat in esse quieto sub tenebris toto tempore ante instans in quo illuminatur,esset etiam sub
tenebris in illo instanti , & se vel tenebrae,Ae illuminatio essent smul, quod implicat, vel certe Illuminatio non fie Tom. IV. ret In Instanti. Nec refert qu bd Sol permotum localem applicetur ad aerem,ten obrosum quem illuminat,& quod i l. luminatio fiat in instanti terminanteii iam motum localem : Tum quia, si in
instanti crearetur Sol,de aer prae existeret sub tenebris usque ad istud instans , certe adhuc illuminatio seret in illo instanti. Adde quod quamvis illuminatio non fiat de facto nisi in instanti teris
minante motum , hinc non sequitur
quin fiat in illo instanti: Ergo vel tenebrae non sunt in illo instanti , vel simul existunt tenebrae , de illuminatio . In Mnatseundo : Si sundamentum
S. Thomae verum sciret, sequeretur quod Angelus numquam moveretur Io caliter , nec in tempore continuo , nec discreto sed consequens non admittunt
Adversarii: Ergo nec admittere debent id unde sequitur. Probatur sequela majoris, ex hypothesi v. g. quod Angelus quieverit per horam temporis nostri in uno loco, secundum Adversarios deberet neeessariti etiam quievisse ultimo instanti terminativo illius horae in eodem loco. Hoc suppposito quaero , quando dicunt Adver1arii qu6d possit se movere in instanti temporis discreti ad alium locum, an illud instans temporis discreti eoexistat instanti temporis nostri,aut alleui parti ejus t Si parti: Ergo motus ille angelicus fit in tempore continuo nostro, de non habet aliquod instans in quo inciperet: Si in instanti: Ergo vel illud instans erit immediatum instanti terminativo quietis , de se duo instantia sequerentur se invicem immediate , quod supponitur hic etiam ab Adversariis esse falsum , quia alias sequeretur tempus nostrum componi ex indivisibilibus , & consequenter non esse continuum , sed discretum . Si mediatum: Ergo inter illud instans mediatum , de instans terminativum quietis, mediat tempus in quo quiescit adhuc Angelus;
sed si quiescat in illo tempore debet quiescere In instanti terminatiuo Illius
189쪽
tempor Is secundum Adversarios: sed II- Iud instans terminativum est instans iIIud mediatum in quo dicitur moveri: Ergo non posset moveri in illo instunt i, quia alias moveretur , & quiesceret in eodem instanti . Oficiunt Adversarii; moveri motu discreto est deserere per ultimum esse totum aliquem locum , de immeditate post per primum esse acquirere alium totum simu I,& non per partes : sed hoc praestare potest Angelus : Ergo etiam moveri potest motu discreto . Major constat, per hoc si quidem differt motus
discretus a continuo, quod in motu continuo mobile per partes deserit terminum a quo, Se per partes acquirit ter
minum ad quem: in motu verό discreto h contra . Minor probatur: Angelus est in diuisibilis, subindeque non co In mensuratur loco in quo existit; Ergo potest per ultimum elle deserere totum aliquem locum , & immediate post totum alium locum simul acquirere . Probatur consequentia: Primo, quia hoc ipso quod Angelus non commensuratur loco , non debet esse in illo secundum exigentiam ejus , subindeque nec continuε moveri in illo loco ; licet sit con tinuus . Secundo , quia ex sola mobilis extensione provenit,quod non possit acquirere totum simul terminum ad quem: Angelus autem hoc ipsci qubd est indivisibilis caret extensione . Tertio , quia anima rationalis eis ipso quod est indivisibilis in momento a fluat totum
corpus divisibile, & in instanti simul
totum deserit: Quidni ergo poterit Angelus locum aliquem totum simul, &semel deserere,dc alium immedia se post smiliter totum simul acquirere It a
Nero minorem, & ad ejus probationem distin quo consequens : Αnge Ius se deferere potest totum aliquem Ioeum , de immediath post alterum totum simul acquirere abjectione, Ac acquisitione,quae sit verus motus localis ,
nego: quae sit tantum mutatio, concedo: Nam ut patebit sequenti conclusione , potest Angelus in instanti saltem
virtute divina, transire a termino a quoad terminum ad quem, non per verum
motum localem, sed per simplicem mutationem. Hic autem sermo est de verc motu Iocali. Ad primana illius consequentiae proinhationem dico,non esse necessum quod Angelus commensuretur loco ut in eo dicatur moveri continuἡ , sed sussicere
quod uni parti illius loci possit se sistere
praesentem , deinde alteri, de rursus a linteri . Ad fecundam probationem nego idcirco mobile non posse acquirere totum simul terminum ad que in eo qubast extensum; nam ut in secundo Notabili observavimus, divisibilitas motus non sollim ex mobilis extensione , sed etiam ex parte temporis , seu spatii desumenda est. Ad tertiam probationem nego paritatem , Anima enim non informat to
tum corpus per motum , sed per quem dam Illapsum instantaneum, adeoque exemplum illud instantaneae informationis,aut derelie ionis corporis non est ad rem; quippe clim hic non de qualibet mutatione , sed de mutatione motus localis sermo fiat. Objiciunt eundis , Idco corpus non potest moveri motu discreto , sed continuo tantum , quia ccian si extensum, subindeque habeat partes correspondentes partibus loci , non potest simu Itotum aliquem locum deserere; sed ne cesse est quod ultima pars sui prius egrediatur ab ultima parte loci in quo est , & ingrediatur alium locum quam
prima pars: sed Angelus caret extensio ne : Ergo motu discreta moveri potest . Nego mafforem : Non enim sola hac ratione corpus moveri non potest motu discreto, sed etiam ex eo quod decurrere debeat spatium divisibile medians
190쪽
Inter terminet ma quo , 8e terminum ad quem Si quidem ut mox diximus, motu divisibilitas ex triplici capite repetenda est , videlicet ex parte mobilis extensii , medii interjacentis , & terminorum a
quo, & ad quem divisibilium . Unde
licet motus Angelicus non habeat primariam rationem divisibilitatis, & su
cessionis, sussicit quod diei possit divisibilis ratione divisibilitatis spatii, &
Ex his eouitii Doctor ; Non esse necessario recurrendum ad aliud tempus ad mensurandum motum localem An geli,si vὶ quo continue,& successive movet se localiter, si vh quo instantanee,&non successivε se movet; sed omninopolie Angelum successi vh se movere pro
tempore nostro non miniis quam corpus , & posse etiam se- ipsum instantanee movere pro Instanti temporis nostri. ProBat primam partem ; quia nihil potest salvari per tempus discretum ,
quod non possit salvari per tempus continuum: nam per tempus discretum non
potest salvari aliud , quam quod Angelus possit moveri Ioco ad locum vel Indi .isibiliter , & sine successione , vel divisibiliter, & cum successione : sed
utrumque horum potest facere in tem -POre nostro , comprehendendo sub
tempore instantia ipsius quae suppono in ipso in eludi: Ergo , &e. Probatur major quoad primam partem, quia si moveatur indivisibiliter absque sueeensone, motus il Ie potest fieri in instanti,
Ut est evidens. Probatur eadem major quoad secundam partem de motu divis bili ; quia si moveatur divisibiliter , &successive ; Aut illae partes motus sunt omnes divisibiles, & non continue, sed discreth succedentes sibi invicem , &tunc possunt omnes esse successivae , &discretae pro instantibus temporis nostri, & quae sunt divisibiles possunt esse pro partibus divisibilibus temporis nostri; Aut omnes sunt divisibiles , sed di-
seretae , & tum etiam possunt esse pree diversis partibus tem poris nostri a se discretis , ita scilicet ut una habeatur pro quadrante , & tunc fiat cestatio, &alia pro alio quadrante post cessationem : Ergo quamvis ipsa in et existentia Angeli mensuretur aevo , tamen ti/i ipsius , & motus ad ipsum non debent necessario sic mensurari , sed possunt mensurari tempore nostro,sicut possunt ubi corporeum, & motus ad illud .
PROBATun sECuNDA PAns; quia si moveatur ad pluraubi continue absque u I-la intermissione, sicut movetur corpus, quandoquidem adveniente posteriore ubi desinit, prius , cert8 omnino movebitur in tempore tam benε , quam a corpus ; & si moveatur ad locum unum sine successione, itaui non pratis si praesens uni parti quam alteri,omnino movebitur in instanti temporis nostri ad
illum locum . CONc Lus Io SRCUNDA .
Avetur non poteΠ in instanti mooeriaμ uno loco ad alterum motu propriὸ dicto : Potest tamen , in rnstanti αδ tino Deo ad alterum transire per simpli- rem Dei mutationem . Haec est communis Subtili,& Angelico Doctori eorumque Sequacibus , ait enim Doetor Iaudat A Ioen numer5 6. Duo quod dupliciter potest intelliri mutatis , re ρ tect dici duplex mutatio , una luesudent totam realitatem motus, alia Araecisὰ includens realitatem termini motus: Exemplum
hujus est, quod Nud mutatur σε usi,uinque ad N uisi; Ubi potest intel Pr du-Hieiter, vel quodsimul habeat omnia usi intermedia, sicut haseret, si praeei sp movereturDeceb e , vel quod tua mutatione praecisὸ haδrret ultimum ubi,sicut faber-t si illa mutatio esset ultimus terminus motus. Prim' modd contradicendo fecundae opinioni , non pideo qualiter Avelus virtute naturali potest mutari vel moveri in isHanti , quia non videtur quod virtute sua naturati Aotest habere plura ubi aequatia . Secundo mora, non Z a vide-Di0jtigod by