장음표시 사용
241쪽
ctenus ab eis invἱ sum , qui ad pueriIm accedebat concito gradia: Quem is cum ex timore parentes saepius abe se gissent, postremo contra venientis M vexationem ad impatientiam exaris serunt : clausoque ostio, vir ille grain .. vissime Catum hinc illine fugientem diutius hasta percussit, δc demum s nestram subiens, evasit . Ex tuneri autem strix illa vetula , toto confra cta, & vulnerata corpore per pluriri mos dies lecto decubuit. Ita Spiis
De Angelorum gratia,CSqτuM est duplicem Angelorum
sicut, & hominum esse statum , naturalem unum , quo in spiritualium rerum genere suum ordinem, tene. it, Alterum natura sublimiorem,ac
Divinitati ipsi propinquiorem, qui gratia continetur, & gloria. Priore in quant lim licuit, in duabus praecedenti bus Disputationibus scrutati sumus, Ac reseravimus : Posteriorem vero in prae senti Disputatione revelandum, & solvendum auspicamur. Constat autem naturam Angelicam sicut,& humanam capacem esse supernaturalis beatitudinis , quam nativis suis viribus assequi non possunt: Unde fit, duos fines ultimos, duosque ordines, seu rectitudines bonorum actuum esse in Angelis sicut , & in hominibus distinguendos : unum quidem naturae suae veluti debitum , ac
Proportionatum: alterum vero longe Praestantiorem , omnemque naturae capacitatem excedentem,& in quem fines caeteri a rationali creatura intenti, Ue-
Iut in ultimum illius scopum colli
His autem duobus finibus assequendis duo mediorum, & actuum ordines deserviunt: quaedam enim media sunt tantum ord nis naturalis, quae per se ad naturalem finem ultimum assequendum rationalem creaturam promovent;
iuxta modum ipsi proportionatum , dc
naturaliter Inditum: AIIa verb sunt oris dinis supernaturalis, quibus ipsa rationalis creatura ultra proprias vires ad finem sibi naturaliter indebitum , debitum tamen ad absolvendam omnimodam ejus persectionem , Ac summanias beatitudinem stabiliendam sublevatur. Ex quo etiam duplex distingui solet gratuitum donum, vel auxilium; unum quidem supernaturalis ordinis , quod in sua entitate, & productione omnem
naturae captum transcendit : aliud naturalis ordinis, datum tamen gratuit6, Ee ultra exigentiam , ac naturae debitum , nec non . Sc cum quadam resolutione, ac ordinatione ad supernaturarilem finem.
Hic autem maxἱ me sermo sit de sine ultimo supernaturali,& mediis ad eum assequendum simpliciter, & absoluthnecessariis . Quocirca praesens Disputatio sicut , & caeterae tribus Articulis constabit; quorum Primux concessam Angelis ab eorum initio gratiam , 3cillius usum aperiet. Secundus, sanctorum Angelorum erga Deum , Ac homines obsequium referet. Tertius deni que perduellium An pelorum demerI-
242쪽
De Angelorum Beatitudine. . 23 IARTICULUS PRIMUS.
Qu AasTIO PRIMA.An, ρο in qua Beatitudine ereati fuerint Angeli tSUMMA Dei rerum omnium opificis
providentia tria mxx I me in Cre
turis quibuslibet finxit, &distinxit, videlicet, Naturam , Finem , & Inclinationem : Naturam qua constant, Finem in quem tendunt, ut in ejus adeptione quiescant; Desinationem denique per quam in finem propendent, &veluti nativo pondere rapiuntur . Haec autem tria nedum naturalis, sed & pr
ternaturalis ordo rebus inesse demonstrat . Lapis enim v. q. naturam habet corpoream ex elementis, maxime terra,& aqua compactam pro fine,terrae centrum , in quo velut in materno graemio
pacifice quiescit, & sibi ingenitum in
vitatis pondus,quo veluti inclinatione, aut propensione quanto potest concito motu in terram fertur. Haec eadem in ordine supernaturali cernere licet, ete nim divina, ac beata Dei visio, i e fruitio finis est, ad quem tendimus. Gratia autem sanctificans nos Dei filios adoptivos constituendo in quadam praeterinnaturali entitate, & statu nos instituit: Charitas autem, & caeterae virtutes
Theologicae sunt ipsae propensiones, &veluti coelestes alae, quibus in Deum tanquam in nostrae perpetuae quietis
Haec autem tria clim pariter In An-geIis reperiantur, idcirco de singulis hoe in Articulo disserendum est sequentibus in quaestionibus : quarum Prima aperiet , in qua beatitudine conditi fuerint AngeIi : Secunda quam, de qua liter ad illam assequendam gratiam obtinuerint: Tertia , quibus meritis,& virtutibus fuerint illustrati, ut illam beatitudinem possent obtinere.
NOTA NouM r. Duplicem in Angeialis distingui posse beatitudinem,
Naturalem unam , quae ultima est perfectio , quam Angelica natura per In genitas sibi vires comparare potest suis praestantissimis operationibus , cogni tione videlicet, & amore Dei, ut Authoris naturae: Alteram Susternaturam Iem , quae est ultima perfectio natura Angelicae, excedens omnem ejus facultatem natura Iem,quamque non nisi benefieio divini auxilii eam supernaturam Iiter elevantis comparere potest: Haec autem rursus duplex est, una viae, altera patriae; illa inchoata,haec consummata; illa , quae fit per cognitionem fidei, qua Deum obscure, Ze in aen IRmate cognoscimus , & per infusum charrutatis habitum diligimus; haec quae con sistit in clara Dei visione , ejuique per laeta fruitione, qua potiuntur Animae
beatae in caelis. Notandum a. Ad persectam , & consummatam beatitudinem supernatura Iem tria maxime desiderari. Primum
est et ara Dei visio , dilectio praestantissima , & fruitio perseeta et beatitudo namque consistit in summi boni adeptione , & fruitione, quae fit per cogni
tionem , & amorem . Secundum est,impotentia peccandi,cum enim peccatum
summa si miseria, consistere nequit cum vera , & persecta beatitudine. Ad
de quod impossibile sit Deum intuiti veconspicere , & sunt mε diligere, & non
praeferre eum aliis omnibus rebus, quae voluntatem allicere possent, de a moavertere. Tantae enim est excellentiae
summa illa Dei majestas , ut clarε visa in sui amorem praestantissimum voIuntatem creatam rapiat, idque toto conatu , & tanta necessitate, ut ab ejus amore nec diverti, nec revocari possit, iub
243쪽
sub Indeque nee qui Ita assicitur precare tiae repraesentativam , qua dIs1I-ε
queat. Tertium est perpetuitas , ae in- Deum cognoscebant. Benε quidem , variabilitas beatifici status, alioqui , inquit, possibile est habere cognitio- vel metus erit , & tristitia , si beati se ,, nem distinctam licet abstractivam et tali statu Iapsuros intelligant;vel error, is nam abstractiva distinguitur in con- si perpetuo mansuros credant, vel an- , , fusam , & distinctam , penes ratio-xietas , & inquietudo si dubii sint, & ,, nem aliam, & aliam cognoscendi: nesciant , quae futura sit illius status , , & istam talem speciem repraesentan-
sors ; IIaec autem omnia , ut apparet , ,, tem essentiam divinam intel Iectui
verae , & persectae beatitudini repu- ,, Angelico, non videtur inconveniens gnant, adeoque status ille debet esseo ,, ponere intellectui AngeIi inditam. Perpetuus . ,, esse a principio: ita quod licti ipsa Notandum 3. Hae In resolvenda quae- ,, non sit naturalis intellectui hoc moiastione , maxime duplicem esse opposi- do,quod iste intellectus possit ex natam Authorum sententiam : sunt enim ,, turalibus suis eam acquirere : Neque qui volunt Angelos a suae creationis ,, etiam, quod possit eam habere ex exordio perfecta essentiae divinae visio- ,, actione alicujus objecti agentis na-ne , non permanente, sed transeunte ,, turaliter , quia non potest eam ha-suisse donatos, ita quod saltem per non- , , bere praesentialitate alicujus objecti nulla temporis instantia omnes Angeli is finiti moventis, nisi essentiae divinae tam boni, quam reprobi jucundam Dei is tantum , quae nihil aliud a se causae fruitionem , quae fit per cognitionem , is naturaliter naturali causatione . Ta & amorem habuerint, idque firmare , ,, men sicut perfectiones datae Angelo nituntur plurimis S. Augustini senten- M in sua prima creatione, licti non ne-tiis in objectionibus proserendis. V cessario sequantur naturam ejus, dirum secunda sententia omnino opposi- is cerentur naturales, distinguendota est omnium serἡ Theologorum Me- , , contra mere supernaturales scilicet restrium nullos Ange IOs creatos su isse is gratiae, & gloriae: ita ista perfectio, Aefacto in statu beatitudinis superna- is data intellectui Angelico, qua essen- 'turalis , quamquam nonnulli cum Do- tia divina esset ei praesens distinctεetore Subtili censeant, eos ita creari ,, licet ab si ractive, potest dici natu ra- potuisse . M lis , & ad cognitionem naturalem
, Tria igItur sunt maxime hIe resol- is Angeli pertinere , ita quod quidquid
venda . Primum , quod Angeli omnes , , cognoscit Angelus de Deo virtute creati fuerint in beatitudine naturali. is hujus speciei, aliquo modo cognoscit Secundum , quod eorum nullus super- is naturaliter, & aliquo modo non na naturali beatitudine in primo suae for- ,, turaliter , in quantum ista non est mationis Instanti donatus fuerit; Ter- is principium gratuiti actus, nec RlOrium, quod eam tamen supernaturalem is riosi; non naturaliter autem , in heatitudinem ab ipso mei suae creatio- ,, quantum quod ad istam non posset nis exordio, si Deus ita voluisset,etiam M attingere de naturalibus, neque ali- potuisset obtinere . ,, qua actione naturali. CONCLUsIO PRIMA. Quibus Doctor aperte docet datam
AMeli omnes ereati fuerunt inflatu fuisse Angelo speciem abstractive re-bςatitudinis naturalis. Ita omnes Praesentantem Deum, non tantam con-
Doctores Scholastiei cum Subtili in a. fuse , sed etiam distincte , & quae esset
dist. 3. γ.9. nunt. 8. Ubi probat Angelis naturalis simul, & supernaturalis, na- concessam fuisse speciem divinae essen- turalis Inquam , quatenus naturale di
244쪽
. De Angelorum Beatitudine . 233
Htur Illud omne , quod non est ordinIs gratiae , aut gloriae e supernaturalis vero , quia a solo Deo infunderetur , nec eam intellectiis Angelicua posset acqui
Quod autem probabile sit Angeliseoncessam illam speciem ab initio eorum creationis , probat Arimis quia vi detur hominέ ante Iapsum concessa aliqualis notitia Dei dii incta, quam habere non potuit absque.tali specie rergo cum Angeli cognitio, de beatitudo naturalis praestantior sit, quam hominis , multo magis Angelis videtur illa
species concessa . Profiat cundo ex eo lutid S. Augustinus concedit in Angelis fuisse cognitionem creaturarum in Verbo, seu matutinam, priuis quam ipsis concederetur vespertina , quae est cognitio rerum in nroprio genere: ait enim lib. super Genesim cap. o. Tunc nox ad diem ρertinet non dies ad noctem:
quod ereatura in ' Creatore noverunt, referunt in ustus honorem, ἐπ amorem , in pus aeternar rationes , ρ Mul crearaefr eonte Iantur ea , quae eoncordi maeontemplatione sunt unus dira , quem ferit Dominus : cui conjuvitur Gesema
ex hae pererrinatione hiserata, ut re nos exultemus, o laetemur in eo ; Ex quibus inseri Doctor , quod cognitIo ista It
Verbo naturaliter praecessit eom Illonem creaturarum in genere proprio , Sed inquit, tune erant Angeli in statu in noeentiae , & non beati, quia aliqua morula temporIs fuit inter erctationem,& Iapsum eorum : erat igitur aliqua cognitio Angelorum matutina, scilicetereaturarum in Verbo existentium Iai naturalibus, aut se Item non beatorum.
Hare autem cognitio distincta haberi non potuit absque specie Impressa : ergo verisimile est illam speciem in Isse Angelis concessam , qua Deum distin
Probatur in per . Angeli tam boni, quam mali, a suae creationis exordio ac
tatem propriae eorum naturae , nec rori,
& ad naturaIem suam perseetionem rergo fuerunt creati in Relicitate naturali . Antecedens patet, quia cum per fecta Dei sint opera,& omnia 1 se coli dita numeris omnibus absolverit, no videtur quidpIam Angelicae naturae omanium praestantissimae denegasse , quod ad ejus persectam, & naturalem beatitudinem condueeret.. Deinde AnmII ab initIo habuerunt cognitionem,& perfectam dilectionem Dei, ut Authoris naturae : siquidem perlaeta intelligendi, Se amandi virtute donati sunt, adeoque potuerunt Co
gnoscere , Se diligere objectum super omnia intelligibile , Ze amabile qualis est Deus: sed in illa duplici operatione
intellectus, Ae voIuntatis eonsistit hea intitudo; illa namque est uIlIma persectio quam natura Angelica rer viros ingenitas sibi comparare potest : ergo An geli in beatitudine naturali a Deo fuerirunt conditi . Diras . Si Angeli fuissent e reati in beatitudine naturali, In ea utique permansissent, nam in amissibilitas est de ratione beatitudinis : sed Angeli perduelles non habent beatitudinem na turalem , maxima namque tristitia , M
poena affciuntur'; ergo non fuerunt creati in beatitudIne naturali. Confirmatur ἔ heatitudo naturalis maximheonsistit in amore Dei, ut Authoris naisturae : sed ii Ie amor non permanet ita Daemonibus , summo namque odio Deum prosequuntur: ergo non fuerunt Beati. Respondeo nzando majorem;quamvis
enim beatitudo naturalis se in amissibilis respectra Angeli in puris naturalibua constituti et tamen Angelus elevatus alordinem supernaturalem potest per ae-eidens , & indirectε illam amittere , peccando directε contra praecepta supernaturalia.
245쪽
naturalia in Daemonibus remansisse integra : Intelligendus enim est de natu ratibus in esse phusco consideratis qualia sunt substantia, potentia , species Intelligibiles, &hujusnodi: non vero de naturalibus . quae habent aliquid moralitatis admixtum eujusmodi sunt cognitio prae ica , & rectitudo voluntatis erga ultimum finem; haec enim saltem quantum ad aliquid per pecca tum destructa fuerunt in Angelis. Simili modo respondendum est ad confirmationem : quam via enim Daemones non perseveraverint in illa dilectione Dei, ut Authoris naturae , non minua dicendi sunt eam habuisse a suae formationis exordio, & dum adhue erant
Ainli non fuerunt de ficto ereati
in βeatitia. ne fuernaturati. Haec est Doctoris dist. s.quaest. I. num. 3. Ubi inquirens utrum Λngeli boni de facto beati fuerint in primo Instanti, & mali damnati, vel miseri, respondet primo de malis,quod non fuerint beati in prinis instanti, idque probat: Nuia tunc, inquit, non fuerunt certi de seatitudineram sic enim postea non eecidissent: sed Fnon fuerunt certi de beatitudine usu
nou ergo qui mali modo sunt, in prima infanti fuerunt beati, uiasuerunt creati unformes soni, θ' mali, subdit eodem modo patet de δonis . Ipsi concinunt sanetus Thomas , & omnes ejus disci
Osatur itaque Conclusio: pri intiquidem de Avelis malis, Si Daemones fuissent ita beati, & Deum cIare vidissent in primo instanti suae creationis, aut aliquanto post eorum formationem , vel suissent visione hac privati propter superveniens peccatum, vel ex
mero Dei beneplacito, qui seipsum,cIare videndum eis se praebuerit alI-
quantulum, postmodum vero sua se voluntate Occultaverit: sed neutrum
diei potest : Non quidem primum; quia
ut diximus in secundo notabili , clara Dei visio peccatum omne excludit; Non etiam secundum dona en Im Dei sunt sine poenitentia, inquit Apostolus Roman. 11. adeoque sua bene fieta kcreaturis non removet, nisi ad id per eorum ingratitudinem moveatur. Deinde quamvis concessa fuisset Angelis illa Dei clara visio primo instanti suae creationIs , non propterea Daemoneadieendi fuissent beati defectu impeccabilitatis , & permanentiae in eo steliei statu : securitas enim . & innocentia , saltem ex consequenti,desiderantur ad statum beatitudinis. Idem patet de bonis Avelis , qutia nempe in primo instanti suae creationis Deum non viderint, tum quia eadem est ratio de bonis, ac de malis, nec ali-3ua inter eos in ipsa creatione fuit diis cretio; sed tantum dum erant in vIa , siquidem inquit Doctor supra Iaudatus
num. I 4. Omnes Angeli suerunt uni sommes in tua creatione, ni autem a m Iis disereti fuerunt In via : Unde concludit , quod in via fuerunt tres moru-Iae r Prima in qua fuerunt uniformes iragratia, c si volumus dicere, quod mali habuerunt gratiam vel uniformes sal tem in natura ; Secunda mora , in qua adhuc In via existentes suerunt desor. mes , ita seIlicet quod isti ultimath meruerunt, de isti ultimate demeruerunt. Tertia mora fuit disti rustio finalis uni ab alio necessario a Probatur' autem Conclusio μαι de bonis, se viatis. Si Angeli in primo suae creationis instanti Deum clare vidissent, nec postmodum aliqui libere stetissent malis cadenti hus ς nec faculta tem habuissent merendi, veI demeren
di ; sed hoe est absurdum : ergo, de id
unde sequitur , major constat; clara
enim Dei visio reddit videatem impec
246쪽
eabIIem saltem ab extrinseco, tantae que est eficacitatis propter summam objecti bonitatem, atque pulchritudinem, ut videntem necessario in sui notitiam,& dilectionem alliciat, ideoques Angeli h primo Instanti suae creationis Deum cIarὶ vidissent , non fuissent deinceps liberi ad merendum , vel dein
Probatur itaque minor . SS. Patribus assim antibus Angelos omnes habuisse libertatem adhaerendi Deo, vel se ab illo avertendi, de sanctos libere stetisse In amore Dei, malis ab eo cadentibus . Ita in primis docet sanctus Augustinus lib. de Correptione . & gratia cap. Ioadicens: Deli, sic ordinasse Antelorum . ita hominum vitam, ut tu ea prius octen deret quid post Iiberum arὁitrium . deinde qu/dρ et Dei beneficium . Quibus verbis S. August Inus Angelos Om nes facit aequales non sollim inter se , sed etiam cum primo homine;ac proinde sicut homo , & Angeli, qui cecide runt , fuerunt sine Dei visione creatu , Ita de caeteris Angelis sanctis dicendum est. Unde subdit de illis sanctis Ange- Iis, Per Iiserum aMitrium usque gratia adjutum in veritatesteterunt, eam-ρue de suo ea numquam futuro urti
simam Hire meruerunt. Subseribit S. Damaseenus lib. 2. P. 3. nec non S.Gregor. homiI.I. in EZechiel. Ubi ait, natura Ante ea quando creatain, libertim aecepit utrum veΠu in Luis
multare pernere, b in omnipotentis Dei eon pectu manere; an ad inveMiam aberetur , s a seatitudine eaderet: sed ema eadentifus auis functi Aveti anou beatitudine sterniterunt, bcte acre r. runt tu munere, ut jam cadere omni non stossent. e. Nec refert, quod Ingerat verbum
perfruerunt in beatitudine; non enim vult sanctos Angelos prius habui laconsummatam beatitudinem . sed tantum inchoatam , seu non in re, sed in
spe. Vel quia persistentes in beatitudine. Ae dilectione natu ali Dei,superi.
naturalem obtinuerunt, utramque vero D emones amiserant. Hanc autem veritatem omnium
optime explicat S. Prosper lib. I. de vita Contemplativa c. . Voluntarit, inquit, sanctorum Annurum fuit, quod malarisonte eadentibur, i in sua dignitare manserunt: π disino , justoque judicia
actum eri, ut quae fuit eum Deo suo ma nendi voluntas, fieret Rermanendi votantaria , faelixque neee sitas. Et ideo quia nec peccaverunt υnquam,nee pereare jam possuum. illius eonte Iativae vitae femel facti participer, inexplieaβititer Autho- rem serui divit suae eon ictu ΠΩ. ac merito suae Rabilitatis in aeternum faeticere friti de sua mansione Metiri sunt.
Dura primo sancti Patres constanter assirmant Angelos omnes beatos fuisse ab initio : ergo reverὲ ita censendum est. Probatur antecedens ex S. Augustino pluribi, maximε lib. de Geneli ad litteram cap. 24. Ubi asserit omnes Angelos fuisse creatos eum cognitione matutina : sed haec est heatifica : Ergo. de secunda. Ibidem ait eos fuisse beatos ea beatitudine , quam nos speramus : sed haec supernaturalis est: quod utique confirmat Iib. I a. Confess. c. s. ubi exponens illμ verba : In principio
Deus erravit erium . interpretatur de
caelo intellectuali, id est, Angeliea natura, quam dicit, esse Lactum partiri maetere talis, o inhaerentem νω, ω ρvs facta est, re ex duDedine Iieismae eonistem attonis fura omnem mutasilit tem , ἐπ volabium vicissitudinem tempo
Insuper aperte docet IIb.de Ece Ies sti eis dogmatibus cap. s. Angelos sanctos in ea, in qua creati sunt beat It dine, perseveraTe ist Drail denique lib. a de Civitate
Dei c. s. . ait bonos Angelos numquam esse peregrinatos a Domino : Marua
247쪽
a Domino , idem est, ac per fidem ambulare , juxta illud S. Pauli a. ad Corinth. a. Dum fumat in eorpore eretrinamur a Domino . Cui subscribit S. Beris nardus serm. I 3. & I . super Cantica , tibi dieit Diabo Ium ante suum lapsum vidisse Verbum,& res in Verbo,asserit
enim sermone II. Potuit autem contium
ore , fi tamen increduite non Autetur , plenum sapientia , ἐν perfectum decore , hominer praescire potuisse futuros etiam, re profecturos in parem gloriam : fedst praescidiit, in Dei Verbo araque duδio vidit, ἐν tuo lavore invidit.
Neto antecedens, & ad prImam authoritatem respondeo S. Augustinum Per matutinam comitionem quandoque intelligere beatam visionem , quando que vero cognitionem supernaturalem, εe fidei, quae cum cognitione ria turali comparata dici potest matutina, licet obscura . Vel dico eum Interdum usurpare cognitionem matutinam pro
illa cognitione abstractiva Dei, quam habuerunt Angeli per speciem sibi divitii tua impressiam , & statim ab exordio suae creationis,ut supra docebamus cum Doctore dist. 3. quaest.'. nu.9. Ubiis dicit Angelum habuisse ab initio,, speciem intelligibilem distine ἡ reis praesentantem essentiam divinam peris cognitione abstractivam ipsius Dei, quae cognitio erat matutina,quia se- , , cundum S. Augustinum 4. super Ge , , nec cap. 2 3. dies illi sex non erant in M successione temporis , sed in cogni- ,, tioneAngelica creaturarum ordinem ,, naturalem habεtium: ita quod prilisis naturaliter novitΑngelus creaturam
,, In Verbo , secundo in genere prori prio, dc non Ibi Rando rediit in Ve M bum laudans ipsum ex opere suo: ες in ilIo iterum vidit rationem si que n. M tis Creati sae naturaliter. Ita qubdis quando dixit Deus fias lux, vidit An-M gelus se in Verbo aeterno cum facta
δε est lux , & cum factum est vespere , is vidit se in genere Propris : & cum o,, sectum est vesperε , & mane dIes,, mussi, ex se exsurrexit In Iaudem is Dei , in quo vidit secundam creatu ,, ram : ita quod ista visio erat termiis nus praecedentis diei , inquantum ex is cognitione creaturae priniae in Ver- , , bo , surrexit in cognitionem Verbi ,
, , imo requies omnium creaturarum
,, in primo Artifice , dc opifice . Ita distinguit S. Augustinus singulos , , dies usque ad diem septimum , cujus
is erat mane ultimae creaturae in Ver-
,, bo , & non se iucbatur vespere , &,, erat principium 1equentis diei in ,, quantum vidit illam creaturam in ri genere proprio. M Nec refert, inquit Doctor Midem , ,, quod illam cognitionem rerum iras, Verbo S. August. east. ar. 6-dem Iiri Ari, BEATIFICAM appellaverit; potest , enim probari ex ejus dictis , quods, maec cognitio , quae vocatur commu- ,, nissime cognitio matutina , sit natu-M ratis, & non praecise beatifiea : Ouia , , secundum sanetiam Augustinum,is e,, ordo erat in cognitione Angelica is creaturae post creaturam, quod prius is naturaliter praecessit eognitio Anm- ., Iica creaturarum in Verbo , cognias tionem earum In genere proprio: fa- ,, e Is autem creaturis In genere Pro- prio , statim potuit Angelus cogni- ,, tionem earum habere in genere να proprior igitur omnes istis cogniti ,, nes in Verbo praecesserunt naturali.,s ter cognitionem creaturarum In
sa genere proprio et omnes igitur, s xa cundum eum, erant simul productae: ., igitur cognitio ista in Verbo natu ,, raliter praecessit productionem ea-M rum in genere proprio. Sed tunes, erant Angeli in statu innocentiae, de H non beati , quia aliqua morula fuitas inter creationem, & lapsum eorum eta, erat igitur aliqua cognitio Angeli as rum matutina, scilicet creaturaruma, in Uerbo existentium in naturali-ν, bus, aut saltem non beatorum:& ita
248쪽
De Angelorum Beatitudine : a 3 7
, videtur , qu6d oporteat dare distinis M e a m eognitionem Angeli stantis Inri cognitione naturali, vel in gratia , is quia alias in ipsa causa praecish coinri gnita, non posset prius cognoscereri creaturas , & etaehus ordinatos, M quam in genere proprio. Nam ratiori cognoscendi rem confvsh , non est ,, Tatio cognoscendi eam distinera , deis esset tus ordinatos . Haec Doetor .
Ad testimonia ejusdem S. Augus .se cundo loc8 inducta . Reoondeo ipsum non loqui de beatitudine illa perfectissima , consummata qua nunc fruuntur Angeli, sed tantiam de beatitudine generali, & inchoata , quae in eognitione , Ac amore charitatis Dei eonsistit, maximε quando adjunctam hahet innocentiam , de potestatem, ac facilitatem carendi omni malo si quis velit : qualiter sese explicat S. Augustinus lib.de Correptione, Tgratia east. Io.
Ubi postquam sane os de suo statu securos esse dixit, ita loquitur , Diabolus vero, o Aveti ejus, etsi beati erant,antequam caderent, etsi in mi riam ea ros esse nesciebant; erat tamen adhuc ,
quod eorum adderetur beatitudini per Merum arsitrium in veritate stetissent, donee istam summae Heatitudinis Hen sudinem tamquam Araemium i ut permansionis aeriperent: id Hr, ut magna per Apiritum sanctum a/undantia Mari
tutis Dei eadere ulterius omnino noupo
sent, O hoe de se certismὸ nossent. Ac paulό post, primum hominem adhuc
innocentem sicut Angelos ab initio beatum fui me asserit: quibus constat ipsum de generali beatitudine loqui, quatenus nempe gratia Dei, ac justitia continetur,adjuncto stetici aliquo tranquilloque statu. Ad tertium vero caput Authoritatis, dico S. Augustinum intelligendum esse, non de peregrinatione viae simpliciter ,
quae sit per fidem, sed de peregrἱ natione peeeati , de qua loquitur S. Petrus Epistolis prima cap. . Nolite peregrinari iunmore,qui in tentationem vobis sit. Vel dico, quod velit Angelos non fuisse peregrinantes , aut quia brevissimo te pore post suam creationem comparaverunt suam beatitudinem: sicque modico tempore ambularunt per fidem , parum autem pro nihilo reputatur : aut quia ipsi semper fuerunt in coelo empy- O,a quo nos elongati sumus: aut quia per peccatum numquam 1 Deo recesserunt: aut denique quia nullam habuerunt miseriam licui homines. Ad sanctum verti Bernardum . Re-
Apondeo ipsum non amerti vh , sed dubitative loquutum , ait namque si tamemineredibile non putetur, quae verba eum
hae in re dubium haesisse denotant. Dires seu d Scriptura sacra aperte significat supremum saltem Angelum onatum fuisse beatitudine coelesti; nam Ezechiel a8. sic primum Angelum praevaricatorem in persona Regis Tyriorum alloquitur: Tu naeulum ilitu
autem paradisi Iuni amor beatificus, Zegaudium de divina visione , ergo pri mus Angelus dum emet viator; coelesti beatitudine potitus est. Io majorem , per delicias namque
paradisi, quibus dicitur aliquando fruitus Lucifer , non intelligitur ipsa clara, de Intuitiva viso divinae essentiae , sed Dei amor per charitatem , & cognitio
per fidem , nec- non , & omnia gratiarum charIsmata , quibus eum aliis Angelis in suae creationis exordio illustratus fuerat Lucifer,& quae per peccatum perdidit: vel intelliguntur inferiores quaedam deliciae , nempe habitatio coeli empiret, quod locus amoenissimus est,¶disus plenus deliciis , in quo Lucifer cum aliis Angelis conditus est , & a quo per peccatum fuit dejectus. Dices tertio , si Angeli omnes h suae
ereationis exordio non fuerint coelesti
beatitudine donati, maximε quia prius esse debuerunt liberi, ut possient eam
249쪽
promereri: sed haec ratIo non ossicit, si quidem Christus Dominus licet in primo instanti suae eonceptionis secundum
animam beatus fuerit, non minus me
reri potuit, igitur status beatitudinis
DiΠinrtio minorem, meritum sub si stere potest cum statu beatitudinis,
quando non habet annexum periculum peccandi concedo : quando habet ne go : Christus autem non meruit cum
peccandi periculo, & libertate ad peccatum , quae summe repugnat visioni beatificae, quaeque fuit in eo ab initio
creationis esus animae: Sed tantum Christus meruit ,' vel cum libertate ad actuum multiplicationem,quorum nulis Ius determinate erat necessarius ad implendum sibi praescriptum praeceptum, quod tamen per singulos actus Imple batur: vel cum libertate ad obtinendam a Patre dispensationem praecepti si voluisset; vel denique cum libertate ad
varias circumstantias , & diversa motiva , quae non praecipiebantur eum a stibus sibi praescriptis. Adde quod Angeli non sint hac in
parte comparandi cum Christo Domino , sed potios cum hominibus : ita ut quemadmodum homines prius fuerunt viatores quam comprehensores , de Adulti prilis ordinati, ut per Propriam cooperationem liberam , beatitudinem possent promereri, nempe claram Dei visionem per actus fidei, comprehensonem peractus spei,dc per charitatem viae ad charitatem patriae tendere : Sic etiam Angeli ita fuerunt ordinati; adeoque non videtur Ipsis ab initio
concessa beatitudo: ordo namque congruus exigebat, ut saltem per aliquod instans pii iis fuerint sub gratia , Ee cain patitate merendi, quam meriti prae
vela ope ari potuerunt in statu βearitudinis , s Deus ita ordinasses, haec est Doctoris, dis. s. gu. numero s. Ubi ait. Dieo, qu6d Boni potueruntri in primo instanti esse beati. Cujusis ratio est ista, quia beatitudo non po-M testinesse alicui creaturae capaci Maisia titudinis nisi a Deo : ergo pro quo- ,, cumque instanti est beatitudo possi-
., hi lis dari , Deo , & inesse creaturae,, capaci illius,pro illo instanti est sim- ,, pliciter possibilis: sed pro quocumque M instanti Deus potuit illum dare , itari bene in primo sicut in secundo, vel
,, In tertio instanti: dc Angelus bonus,, pro quocumque instanti fuit capax , ,, quia per naturam est imago Dei,quii ,, est capax Dei, dc illam plenam ha ,, buit naturam , dc perfectam In nat ratibus; quare, dcc. Quibus verbis Doctor aperte affrmat Angelos potuisse in primo instanti suaesormationis revera esse beatos ; idque, vel absque sua cooperatione , quem ad
modum iamctissima Christi Domini
anima , quae independenter a sua cooperatione , de ullo liberi arbitrii adhu . sed ex solo Dei beneplacito statim , ac formata fuit beatitudinem , claramq; ac intuitivam Dei visionem obtinuit. Velita ut eam beatitudinem sibi a Deo
oblatam cum Iibera sua voluntatis acceptatione illam acceperint, solo nain turae Ordine servato Inter hiauc actum ,
Se beatitudinem ς quaIiter servatur inter contritionem , Sc gratiam , ut ejus, tamquam ultimae dispositionis infusam: An autem eam quoque in primo instanti mereri potuerint dicetur infra . Nec uantum ad praedicta, ulla videtur esse istutienda discultas. Subdit Doctor , quod etiam Angeli
potuerint in primo suae creationis inis stanti esse miseri miseria pinnae , quae non supponit culpam ; Suia , inquit. non videtur contradictio , quod in primosnstanti parua aliqua Angelicae natura
i ut ei; subindeque potuit etiam immodiatὸ a Deo dari pro primo tuo instanti sicut, o beatitudo: Nulla inquam,quan tum ad hoc assignari potest contradi
250쪽
D e Angelorum Be atitudine . a 3 s
ctio, vel repugnantia ; etenim si, quae esset , maximε vel physica, vel moralis: at non a, quia omnis oppositio Physica, quae esset in primo Instanti imter Angelum, & poenam, esse pariter deberet in sequentibus instantibus: sed nulla fuit talis oppositio in sequentibus instantibus, quippe cum plures Ange li fuerint poenis aeternis addicti. Non etiam Moralis, quia si aliqua, maxime quia dedeceret Deum punire absque culpa tam gravi, puta paena quamIdefacto patiuntur damnati, quippe hoc
summe repugnare videtur honitati divinae : sed ex hoc capite non repugnaret, quia com Deus sit Dominus vitae,& mortis creaturae , potest pro libito ipsius statum immutare . Quod confirmat Doctor Authoritate sene i Augus in i 3. de lib. arb. dicentis : Si Deus asturtio fecimet hominem in parva, non esset Aropter hoc vituperandus Deus nee injustus: Ergo nec dedeeeret idem de homine constituere . Adeoque nulla apparet repugantia , cur Deus creaturam ali quam non posset citra culpam poenis
addicere, ut fusilis demonstrabimus agendo de statu naturae purae in quo Deus hominem creare posset, Se pinnis addicere, ubi pariter solventur, & quae hanc adversus veritatem possent objici.
QuAasTIO SECuNDAa . Au, cr qualem tratiam Ba erint Angeli . Notavdum primo , nominet ratianos hic intelligere , non solum
donurn seu beneficium divinum ex vi solius creationis aut naturae rei non debitae ; sed qualitatem illam supernaturalis ordinis qua rationalis crea Lura recti sicatur . completur, & elevatur ut possit aliquem actum supernaturalem Deo gratum producere, vel in supernaturali statu constitui, etenim , inquit,
Seraphicus Doctor in a. cur s. 4.puaest. a. ad tertium. gratiae nomen tripliciter usurpatur uno enim modo gratia dicitur communiter, prout comprehen
,, dit quidquid naturalibus est supe-
,, radditum; naturalibus, inquam, quae
is sunt de e Tentiali rei constitutione . M sicut dicitur ex gratia habere bonuinis ingenium,bene legere,bene cantare-
& alia hujusmodi. Atio modo dicitueri quod superadditum est libero arbiis trio ad rectitudinem faciens, & di λ,, mnens, sic virtutes naturales, sicut
,, innocentia, humilitas, & pietas diciri possunt gratia . Tertio modo , quod is est superadditum tanquam recti fi
, , dicitur gratia gratum faciens, quiari hominem facit acceptum Deo , quia ,, ipsi conformem efficit. De grati ari autem hac in posteriori acceptioneri sermo est in praesentiarum . Notandum fecundo, gratiam Angelis multipliciter; maxime vero quatuo Lmodis videri necessariam. Primo, quidem gratia praedestiuationis opus fuit eis , clim enim beatitudo supernaturalis aeque Angelia ac hominibus sit naturaliter indebita, gratiae beneficium fuit, & donum naturae no debitum , quod Deus ex beneplacito Angelos ad finem supernatu talem Ordinaverit; nec eos in statu naturae purae deseruerit. Hine Conc. Viennense ita Clementina ad nostrum de haereticis amerith definivit naturam intellectua
Iein c id est Angelos aequὸ ae homines a
non esse naturaliter beatam: Et censuris
Pi, V. Se Gregorij III. contra Michae lam Baium , statuitur hominem *dhuc integrum , & Angelos debuisse elevari
per dona supernaturalia , ut mereren
Secundo, opus hiatiueruiit gratia ρω- veniente atque eoncomitante, siquidem Deus Angelos praedes inavit ad beatitudinem consequendam per media con
venientia, id est, per proprios actus liberos , & morales, media autem cΡn