장음표시 사용
261쪽
ficantem , boam δeatitudinem μρronia veratione , re marito
,, cap. H. Quod meritum,est honi op ., ris essicacia ad obtinendum id quod ,, non habetur , vel ad habendum ju-M s ius , quod habetur : Unde per me is ritum de non debito fit debitum, &is ipsum debitum fit magis debitum . ,, Sicut Rex dat equum quem miles,, non meruit; sed per usum equi m
., retur eumdem equum jam datum . ,, Meritum autem generatim triplex
, , distinguitur , scilicet, congrui , di- ., gni, & condigni. Meritum eontrui ,, est per . quod disponitur subjectum, ,, ut possit recipere gratiam secundum ,, rationem divinae Iustitiae , istud vo- ,, catur dispositio materiae scilicet cum ,, quis facit, quod In se est . Meritum, , digni dicit idone Itatem operantis ad
, , assequendum id quod meretur . --,, ritum condigni dicit aequalitatem ,, meriti ad remunerationem : Dico
, , autem aequalitatem non arithmetiis cam , sed geometricam , id est non ,, quantitatis, sed proportionis, & hoc
, , patet , quia Deus semper remuneratis iupra meritum , sicut punit citra aes condignum. Unde non est Inter me ina, τι tam , & praemium aequalis quantiis tas; sed proportio, quia apud Deumri non est justitia commutativa , iusti ,, tia sori, qua datur unus panis prori uno denario , vel ulna panni pro so-
,, lido ; justitia vero distributiva est
,, Principium,quo distribuuntur dona, ,, secundum propori Ionem ad merita,
is & ista est apud Deum . Unde Apo- , stolus primae ad Corinth. r. Unus is quinque prostriam mereedem acci letis fecundum suum Iaborem. Unde in-M fert Seraphieus Doctor, qu6d nul lus, , meretur sibi primam gratiam meritori digni, vel merito condigni, sed tan-
,, tum modo merito congrui. Similiteris existens in charitate non potest alte ,, ri mereri primam gratiam meritisia condigni, sed merito digni . & meis,, rito congrui. Potest autem existensis in gratia mereri sibi augmentum ἔ, gratiae ex condigno , & per cons ,, quens merito digni , & merito conis grui . , , Notandum a. Ex eodem ibidem c. R. quod Opera meritoria totaliter ,, sunt a gratia , & totaliter sunt a li- , , bero arbitrio , licet principaliter his Rratia, quia gratia comparatur adis liberum arbitrium , sicut sessor ad ,, equum : Sicut enim sessor equum dis,, rigit; ita gratia dirigit liberum arbi-
,, trium in exercitio virtutum ς per nos
enim ma Ium facere possumus . sed is non bonum. In ver ad effeae iam ,, merendi, tria valent: Primum estis dissicultas operis, quod patet In mar M tyrio.Secundum promptitudo volun- ,, talis . nam, inquit, Apostolus secun is dae ad Corinth s. Huarem datoremis dititit Deus: Tertium est magnitudo,, charitatis, ipsa enim charitas pon- ,, dus est sanet uarii secundum , quoa, , omnia, quae erant in tem Ho ponde
is rabantur ; ut legitur Levitici an ,, Rursus , ut aliquod opus sit meri- ,, torium , tria requiruntur : Primo , se quod ipsum opus fiat in charitate .
,, quia operR , quae fiunt extra charita- , , tem mortua sunt, sicut cardo extinis ictus. Secundo, Pueud fiat ex charitate: multa enim fiunt in charitate, quRM tamen non sunt meritoria, ex eo,
, , quod non fiunt ex charitate ; id est , is quia non referuntur ad finem debi-M tum. Terιio , qutid ipsum opus sitri referribile ad bonum Mala enim non ,, possunt bona intentione fieri , ali H quin sequeretur absurditas,quod id eis opus esset meritoriu,de demeritori v.
262쪽
Denique tria attenduntur In merito
ex parte hominis , stilicet obfectum,
hoc est anima rane0rum, id est liberum arbitrium,de intentio 3: Ouibus tria respondent ex parte Dei , scilicet gratia. Irtus, charitas: Gratia quidem reddit subiectum Deo gratum : Virtus au tem habilitat liberum arbitrium : Chaiaritas vero dirigit intentionem ad debitum finem. Notandum 3. Ex eodem ibidem e. Iς. quod opera bona sunt meritoria trium, ci licet vItae aeternae , augmenti gratiae , remissionis poenae . Primum respondet radici operis , scilicet charitati, & hoc est praemium substantiale vitae aeternae ἔpraemium vero accidentale respondet generi operis, sicut , & augmentum gratiae , quia operibus excellentibus, &supererogativis meremur magis augmentum gratiae , quam aliis operibus :ret iissio autem poenae respondet poenalitati operis, quia opera quo magis sunt poenalia, magis sunt meritoria remissi nis poenae : Haec Seraphicus Doctor. Sciendum autem est , hic sermonem non institui de merito remissionis poenae , quippe cum Angelis peccantibus
non Oe percerit Deus , nec tempus ad poenitendum,& veniae gratiam concesiserit: soIum itaque hic superest examinandum : Primum an Angeli propriis suis oneribus cum gratia actuali sese disposuerint ad recipiendam gratiam
sanctificantem . Semn Um , an re erahonis suis operibus S. Angeli beatitudinem suam meruerint. Tertium . quibus
maximE virtutibus illam fuerinx assς-quuti.
PRobabilius es omnet Angelostra tiam sancti antem acee isse perpruriae voluntatis eooperationem, T ve.
Iuri dispositionem : Haec est communior
inter Theologos, eamque aperte docent S. Thomas Arima starte συο.62. art. γν& omnes illius Discipuli. Quamvis autem Doctor subtilis de ipsa veritate ni,hil expresse determinet, eam tamen satis indicat ry. s. stus. I. numer s.ubi varios referens dicendi modos de duratione , de statu viae Augelorum , dicit . uod possunt quatuor morae nari, inguarum Drima omnes Aeteli fuerunt in naturalibus: Ins uda omnes ingratia;
in tertia boni steterunt, ἐν meruerunt ingratia , ἐν mali deIiqueruns: In quarta, ἐν hi , er rui fuerunt in termino . Ouam
assertionem licet probabiliorem non judicet, ut ex IIcat in se , verius existimando Angelos omnes in gratia sanctia ficante fuisse creatos : Illam tamen non
improbat, sed probabilem existimat. Suadetur cones ostrim : Angeli sancti fieati fuerunt nobiliori modo , qui
Creaturam rationalem decebat: sed sanctificatio, quae fit per propriam dispositionem , longe nobilior est, & praestantior, quam quae fit per puram Dei misericordiam, de liheralitatem: quia ex suo genere ac caeteris paribus, temper est perfectius habere aliquid a se, quam ab alio tantum. & esse saItem ex parte causam suae perfectionis . quam illam totaliter ab altero emendicare : qui autem ad gratiam habitualem se preparat per proprium actum, est saltem ex pariste causa suae sanctificationis , quippe Cum concurrat sum auxilio actuali ad IlIam gratIam habitualem , & sanctificantem recipiendam . Hinc communiter Theologi distingum t duplicem sanctificationem ς unam quidem Adultorum, qui secundum proprium actum sanctificantur: Alteram Puerorum,qui non sanctificantur per proprium actum fidei: sed secundum fidem parentum, vel Ecelesiae : Fatentur autem primam sanctificationem esse perfectiorς quam secundam eo , quod aetus sit perfectior quam habitus Habitus enim ordinatur
ad actum , adeoque perfectius fuit Ire Angelis sanctificari per propriam di spositionem , quam per simpIicem Dei concessionem . Adde quod , qui se disponit ad gratiam habitualem leu sanis
263쪽
ctificantem , Illam impetrat 1 Deo , &meretur saltem de congruo . Deumque aliquatenus excitat, & allicit ad illam gratiam sibi conferendam, ac subinde aliquo modo est causa suae gratiae sanctificantis , concurrit nempe cium auxilio supernaturali actuali ad illam ita
Secundo, Homines adulti non recipiunt gratiam . sanctificantem nisi me di ante propria dispositione, eo quod libertatis usum habeant quo carent Parvuli In quibus illa praevia dispositio non exigitur: sed Angeli conditi fuerunt cum persecto usu liberi arbitriit Neque enim, inquit S. Basilius in Psalm. a. in in utiIi natura sunt creati, deinde paulatim exercitati, sed ab initio suae productionis perfecta notitia, S libertate donati sunt: Ergo verisimilius est , quod gratiam sanctificantem aliter quam per propriam dispositionem , &consensum non receperint.
Confirmatur; quia causae liberae non miniis possunt operari eum primum habent omnia ad agendum requisita, quam causae naturales seu necessariae :sed causa naturalis , quae in prim6 instanti suae formationis habet omnia re
quisita ad agendum , eodem instanti operatur, ut patet de Sole , At quolibet alio corpore luminoso , quod statim illuminat ac existit: Ergo pari ratione causa libera potest operari primo instanti , quo est, si in eo habeat omnia
requisita ad libere operandum : atqui Angeli habere potuerunt omnia necessaria ad operandum in primo instanti suae formationis , tam ex parte Dei, quam ex parte eorum : ' Ex parte quidem Dei , nempe auxilium ad uale supernaturale , quo eorum voluntas ad Deum moveretur, de pio in Ipsum a1 ctu tenderet: Ex parte vero fui, nimirum plenam coRnitionem,& vim completam voluntatis, qua concurrere possent clim auxilio divino sibi ob Iato ad aetum supernaturalem eliciendum, vel non eliciendum : Igitur habuerunt ab initio omnia necessaria quibus se liberε disponere poterant ad gratiam sanctificantem recipiendam . Tertio denique , per receptionem gratiae sanctificantis initur amicitia inter Deum. & creaturam, imo, & quod indam spirituale matrimonium contra hi tur: Amicitia autem fundatur in consensu amantium , & ad matrimonium contrahendum requiritur utriusque partis consensus: Ergo gratia sanctifi
cans non communicatur creaturae In
tellectuali usum libertatis habenti, nisi
adsit ejus consensus. Adde quod conveniens est, ut Deus , quos in filios ad Optat , adultos jam , & Iiberos non pr moveat ad statum illum supernatura- Iem , nisi ut liberos , id est, volentes, de consentientes Iibere, idque magis consentaneum est naturae rationali,& liberae , atque amicitiae ineundae quam mutuo partium consensu iniri convenit: quo etiam modo Deus se gerit cum hominibus adultis jam, Sc liberis , juxta illud . Convertimini ad me , O ego coπ- vertar ad vos ς quae Iex respectu nostri certa , & universalis est , juxta Tride tinum fess6. cap. s. Dices I.Christus Dominus secundum humanitatem paulo miniis minoratu vest ab Angelis: sed illi datus est habitus gratiae ab instanti suae conceptionis,sine propria dispositione , Ac ab illo habitu proveniebat primus actus ab eo elicitus Ergo idem de Angelis serendum es judicium . Io paritatem ; Nam prima gratia habitualis Christi erat veluti resultans ex gratia unionis , & ita illam habebat nobiliori modo quam per dispositionem propriam . Insuper, Gratia Christi ab initio fuit consummata , & primi ejus actus fuerunt visio , dc fruitio beata , qui non poterant esse dispositiones ad gratiam , sed potius fructus illius .
Dicer a. Deus alias res creavit cum
264쪽
absque ulla dispositione ex IlIarum parte: Ergo multo magis Ange Ios condidit eum fructibus, hoc est, gratia habitu a-Ii , & justitia inhaerente, absque praevia
eorum dispositione. Respondeo : Res alias non posse per dispofit toties proprias recipere altiores perfectiones , sicut possunt Angeli, &homine adulti . Dices 3. Persectior agendi modus Αngelis ab initio tribuendus est, ipse namque divinae operationi, & Angelicae dignitati consentaneus est : sed nobilius est , & perfectius operari ex habitu suis
per naturali, quam sine ejus concursu :
Ergo nobilius erat Angelis primo operari ex habitu gratiae sanctificantis , quam per auxilium actuale, adeoque non potuerunt sese disponere ad receptionem ejus gratiae habitualis. Dininruo ma orem operara ex habitu coeteris paribus , melius, & conna turali iis est,quam operari sine illius habitus concursu , concedo : Quando caetera non sunt paria , nego : Fieri namque potest , ut convenientius sit operari sine habitu quam cum ejus concursu:
Ita autem fit in proposito; nobilius namque fuit Angelis sese disponere ad propriam sanctificationem , & esse aliqualiter causam suae justitiae,& per proprium conseia sum Dei amicitiam,ac d sponsationem acceptare, quam aliter
hanc recipere : Ergo ita factum fuisse judicandum est , Dicer 4. Angeli habuerunt gratiam sanctificantem sibi concreatam: Ergo ad illam non potuerunt sese disponere. Antecedens patet, ex dictis in priori quaestione: Consequentia probatur; Di-I positio praecedit formam , quippe subjectum praeparat ad illam recipiendam; sed aliquid concreatum non potest pre-
supponere aliquid praevium in subjecto quod sit dispositivum ad sui receptio
nem: Ergo clim gratia sanctificans fuerit Angelis concreata , ad eam non posuerunt sese disponere. Nero consequentiam , & majorem illius. probationis distinguo : Dispositis,
praecedit sormam, instanti naturae,con cedo: temporis nego: Siquidem,ut etiam
conitat in rebus Pbysicis , ultimum esse dispositionis , est primum esse formae substantialis ; & actus contritionis, qui est dispositio ad gratiam sanctificantem simul est cum ipsa gratia sanctificante,
licet natura eam praecedat: Ergo a si iri i-li Angeli cum auxilio supernaturali sibi
ab initio concesso, eodem instanti, quo creati sunt, potuerunt sese ad Deum
convertere per actum amoris , quo veluti quadam dishositione acceptabantea omnia , quae sibi tum in naturalibus, tum in supernaturalibus ab ipso magnifico rerum omnium Artifice monstrabatur : ipsique propter ingentia sibi
collata beneficia grates referebant.
Instaueir: Si Angeli per auxilium actuale sibi concessum aliquem elicuerint actum quo sese disponerent ad gratiam habitualem, sequitur , quod simul
tempore duos actus habuerint, unum quidem elicitum a volu ritate cum concursu illius gratiae actualis, alterum Uero cum concursu gratiae habitualis e sed una eademque facultas duos simul actus elicere non potest: Ergo nec Angeli illos duos actus simul habuerunt. Probatur sequela majoris. Primo asserimus eos elicuisse actum cum auxilio
supernaturali actuali, quo sese ad gratiam habitualem disponerent ; sed
etiam debuerunt alterum actum elicere ex illa gratia habituali sibi concre ta, alioquin habitus ille fuisset aliquandiu in Angelis otiosus , quod apparet absurdum : Ergo , &C. Respon o concesse majore distinguendo minorem: Una eademque facultas non potest simul elicere duos actus to tales , & non subordinatos , concedo :Partiales, & invicem sub ordinatos, nego : Quemadmodum enim Sol v.g. eadem illuminatione adaequata , & Lunam, & ipsa mediante aerem noctu tuis mina
265쪽
mine perfundit: ita eadem voluntas duobus actibus simul in Deum stoterit tendere, quando maxime unus se
habet per modum dispositionis ad al
nem , idque ρrtur tempore , quam eam fuerint ade r. Ita Doctor dict. s. o. I.num. refert, & impugnat sententiam Magiitri dicentis Angelos hon meruisse eam beatitudinem anteis quam accepissent: sed postquam illam acceperunt: sicut miles dicitur mereri equum per Opera non facta, sed fienda. Quae sententia, inquit , Doctor, absurda est , si enim propter opera praevis νquis diceretur mereri, sequeretur gratiam non esse gratiam , ex eo namque, inquit, qu d aliquis tr evidetur Aen usurus accestio , non meretur aeristere iLIud . Tune enim posset homo mereri primam gra iam , quia ρraevidetur a Deo dante , bene usuruI ea , o tunc gratia non esset gratia , quia esset ex ineritis , Ite et non positis in effectu , tamen straeui. fis ς iritur Angelus non meruit Aeatituis dinem tantum habuit eam pro ter βο- nam usum praevisum iesus in obsequendo circa Hectos. Deinde subdit: Ideo tonetur , ouod Angeli meruerunt Aeatitudinem suam stri quam recestenunt eam . Primam autem conclusionis partem. Sie prosat : Gmnis natura consequitur suam perfectionem per operatio
nem propriam ς sed persectio , Se finis
cujuslibet creaturae rationalis, et bea. titudo , quae soli Deo est naturalis : Ergo illam Angelus per propriam aetionem consequi debuit. Finis autem consequendus per operationem, vel est per eam faciendus, vel peream promerendus . seu ut loquitur Doctor, omnis operatio ducens in finem, vel est factiva finis , quando scilicit finis non excedit virtutem operantis propter finem, sicut medicatio respectu sanitatis:
vel est meritoria finis, quando scilicet
finis excedit virtutem operantIs p in pter finem , de tunc expectatur finis ex dono alterius : Beatitudo autem exedidit omnem naturam creatam: ideo tam Angelus, quam homo non potest illam consequi per operationem effiativam , sed tauttim per meritoriam . Isatiar a. Natura Angelica Ita ea- pax est merendi suam beatitudinem , quam homo : Ergo qua ratione homines non conseqnuntur beatitudinem ,
nisi per proprium suum meritum , eam pariter Angeli debuerunt promereri :Consequentia patet: tum quia, Caeteris paribus , Angeli sunt aptiores ad merendum apud Deum . quam homines e Tum quia si hominibus natura imbecillioribus infirmioribus non datur gloria sine merito , Pari ratione non videtur absque merito Angelis concedenda . Tum denique quia Apoc. a T. Mensura hominis, puae es Aveti : hoc est , ut quidam interprae tantur , eadem ratione Ie habet erga homines , ac habuit erga Angelos in eorum ordinatione ad beatitudinem , quia nempe in consequenda hae titudine, eadem mensura seu regula mensurantur homines,& Αngeli : Ergo cum in hominibus mensura consequendae beatitudinis se meritum , pari ratione dicendum est , Anneios per proprium meritum heatitudinem fuisse adeptos . Confirmatur : Haec veritas authoritate sanctorum Patrum , maxime vero S. Augustini ΗΑ.de Correptione, o Gratia east. . Ubi loquendo de statu primi hominis , cui Deus auxilium concesserat, quo perseveranter honum tenere posset, si vellet, Inquit, sed quia, noluit permanere,ρrofecto Vus eu*a emeujus meritum fuisset, si permanere vo-Iuisset : Meut fecerunt Avela sancti .
266쪽
nsmper se in ilia esse mansuror. F
tetur ergo S. Augustinus revera sanctos Angelos promeruisse suam beatitudi
Pro/at etiam ferendam partem D Eor, Nempe quod Angeli meruerint gloriam prius tempore , quam ipsam tuerint adepti : Non potest voluntas simul, de semel esse in eo statu , in quo velit ob ectum mutabiliter , de contin gente' , dc etiam immutabiliter, de necessario; Sed si Angeli eodem tempore aeciperent beatitudinem , quo ipsam
merentur , sequeretur eos velle idem objectum mutabiliter, & immutabilia ter , contingenter, Ze necessario: Ergo non pollant mereri, de obtinere eodem instanti temporIs beatitudinem. Major patet: Duo namque actus omnino oppositi non possunt simul ab eadem facultate procedere: Probatur minor, ut quis mereatur eo debet esse in statu, ut non sit ita determinatus ad actum . quin habeat libertatem non sollim essentialem ; sed etiam contradictionis habendi talem actum , vel non haben di , seu debet esse indifferens ad actum eliciendum , vel non eliciendum : Sed quando uoluntas est in statu beatifico , non habet amplius talem indifferen tiam , quippe cum per visionem beatiis ficam ita determinetur. 6e alliciatur ad amandum Deum , ut ah eo eliciendo actu non possit cessare ; Ersto si eodem instanti , quo meretur , haberet beatitudinem , sequeretur , quod simul mutabiliter, de immuta hi liter, continge ter, dc necessario poliat per actum amo ris in Deum tendere , quod clam sit absurdum, etiam absurdum est, eos simul mereri beatitudinem. 8e eam acci ere.. Deinde status beatitudinis omne me ritum excludit , alioquin homine& de facto mereri possent in Coelo ; nec status viatori S ad merendum necessariti desideraretur : sed consequens est con
tra communem Theoloetorum sentenviam , qui ad meritum volunt requiri statum viae, non patrIae: Ergo meritum nequit esse simul eum beatitudine,su indeque debet illam tempore praecem
Denique Dispositio ad formam , devia ad terminum,debent esse prius forisma , de termino , quando ex ratione sua speciali quamdam habent incompatibilitatem , ratione cujus non possunt simul subsistere : sed meritum An gelorum est via , de dispositio ad beatitudinem , quae cum ipsa non possuntiabsistere et quia meritum Angelorum. supponit fidem , de cognitionem , ac statum viae: utrumque autem beatitudo excludit: Ergo non possunt simulsibsistere: adeoque meritum tempore beatitudinem debet praecedere . Dices I. Angeli merentur aliquid proin ter obsequia hominibus impensa : sea illud meritum simul consistit cum praemio, alias illud expectarent,haec autem expectatici eorum faelicem statum in terturbaret : Nam ex Prov. 13. oes , quae di ertur a itit animam: Illud autem , quod merentur non potest esse aliud ,quam beatitudo, subindeque meritum , de beatitudo simul possunt subis sistere , de consequenter Angeli simul potuerunt mereri beatitudinem, de eam possidere.
Distineuit maiorem Doctor: Per Illa obsequia Angeli merentur beatitudinem elsentialem, negat: accidentalem, concedit; quamvis autem hanc accidentalem beatitudinem prius non habuerint , Se illam possint appetere , ac desiderare : inde tamen nulla in eis sequitur molestia.quippe cum eam Om nem beatitudo essentialis excludat. Drees a, Majus praemium supponit majus meritum; sed Angeli majus prin- nium , amplioremque beatitudinem habent, quam plurimi homines electi: Frgo pariter majus meritum debent habere: sed non potuerunt habere majus meritum ante perceptam suam beatitudinem, quam plurimi sancti homI-
267쪽
nes , qui diuturno viventes tempore plurima merita congesserunt: Ergo necessum est, qu6d Angeli mereantur gloriam per opera consequentia , &consequenter ipsorum meritum simul
cum beatitudine subsistit. Distineuit vias rem Doctor. Majus
praemium requirit majus meritum intensive , concedit: extensi νε , negat :Hoc est , requirit opus meritorium ,
quod sit praestantius , & persectius, ratione scilicet vel praestantioris principit , vel intensioris actus charitatis , &amoris , non vero requirit plura opera meritoria quantum ad numerum: & si iamiliter distincta minore, Neganda est consequentia; meritum enim Angelorum,quamquam modico tempore cominparatum suerit, nihilominus longe perfectius potuit esse intensive, quam me rita hominum multiplicata per varicis
Instabis: Meritum adjunctam habet dissicultatem : sed in Angelis nulla fuit dissicultas in bonum prosequendo : Ergo vel nullum in eis fuit meritum , vel Ialtem minus perfectum in hominibus, qui maximam clificultatem patiuntur in prosequutione boni. Distiniuit minorem Doctor: Non fuit In Angelis dissicultas prosequendi bonum ex inclinatione Iensibili ad oppositum , concedit: ex proportione objecti , circa quod tendere debebant , ne ingat ; Sciendum enim est, inquit, quod dissicultas aliquando accidit in aliquo
opere ex inclinatione voluntatis ad oppositum : Aliquando accidit dissicultas in opere propter hoc illud , circa quod operatur , quod excedat naturamouerantis. Et hoc modo fuit conisu uuintio beatitudinis dissicilis , & laudabilis
in Angelis , non autem Primo modo , quia non inclinabant ad oppositum . A do omnino verisimile esse,quod Αnneli magnam passi sint dissicultatem, ut Deo amore, de obsequiis adhaererent; Id enim denotat proelium. magnum initum inter Angelos Perduelles,& FI deles : Significatur etiam ex lapsu tot Angelorum , qui probabiliter ita non corruissent, nec 1 Deo exorbitassent ,
nisi quamdam dissicultatem In ejus adhaetione passi fuissent.Denique si quid
argumentum concluderet, Inferendum
esset, quod etiam Angeli non possent
ullatenus mereri per opera subsequentia adeptionem beatitudinis, quippe cum status ille omnem dissicultatem removeat, maxime circa amorem Dei , quem intuentes facie ad faciem etiam Iuni me diligibilem agnoscunt. CONCLus Io TERTIA.
Probatur Conclusio , primo quidem de Fide, nam ex Abacuc , secundo, P Rus eu Fide vivit,de ut addit Apostolus
ad Hae braeos Q. Sine fide impossibiis euplaeere Deo . Angeli autem , ut mererentur , Justi esse debuerunt, & Deo placentes : Ergo , & fidem habere . In per, non minus oportebat Angelos per fidem justificari, de ad visionem pervenire, quam homines: sed hominea justificari nequeunt , & ad visionem pervenire absque fide ; Siquidem, Inquit Apostolus ad Hae braeos cap. I I. Rides es oerandarum obfirantia rerum . Unde ibidem concludit et Credere vomtet accedentem ad Deum, quia eLI, O inquirent, fur se remunerator sit : Ergo , dec. Denique visio quadam peculiari ratione fidei respondet tanquam prae mlum illi specialiter proportionatum . Hinc beatis accommodari potest illud Psalmistae , Mut audivimus per fidem In via, sic videmus per evidentem manifestationem,rn civitate Domini virtutum. His adde, quod Angeli charitatem habuerunt , est enim charitas , vel eadem
cum gratia , vel ab ipsa inseparabilis e Charitas autem necessario fidem suppo anit, subindeque necessum fuit, ut An
268쪽
Hine verius dicendum arbitror, An gelis revelatum isse, &eos per fidem cognovisse : Primis Deum ut Authorem ratiae,& finem ultimum,objectumque eatitudinis supernaturalis,nam ut supra dicebamus ex Apostolo, accedentem
ad Deum, &c. Quae verba de Angelis seque , ac de hominibus intelligi debere
docet S.Thomasa a. qu .s .art. Secundo explieite noverunt mysterium Trinitatis . Nam, inquit Thalassius tomo s. Bi-δHorre. Patrum sententia Tam Ange Iorum , quam hominum sanctificatio,& Deificatio est sanetie consubstantialis Trinitatis cognitio. Suaderi etiam potest , quia cognitio viae Angelorum debuit respondere cognitioni patriae :Fides enim est dispositio maxime ae-eommodata per quam paulatim ad scientiam beatificam rationalis creatura promovetur : sed beatitudo superinnaturalis maxime consistit In cognitione mysterii Trinitatis : Ergo , &c. Tertio . Probabilius etiam existimo mysterium Incarnationis illis pariterfuisse revelatum : Tum quia talis reve Iatio , & cognitio , non solum ad perfectionem ipsorum Angelorum spe et hal ; sed etiam valde conveniens erat
honori, & inajestati Christi , idque indicat S. Paulus Haebr. I. Dicens, iterum introducit Primogenitum in or Hem terrae , dixti: Ae ADORENT OMNssAM GELI Erus: quod praeceptum dari deis enit etiam Angelis viatoribus, non se
Iiim erga Filium ut Deum , sed etiam ,
ut Deum hominem ; nam clim myste rium Incarnationis cognoscatur a beatis Angelis, ut unum e praecipuis,cum que cognitio viae Angelorum corre
pondere debeat cognitioni patri congruum fuit, ut mysterium illud in via
Diras S.Paulus ad Ephesior 3. N I. adnmoth. 3.significans Mysterium Incarincarnationis fuisse absconditum a saecutis in Deo . & per EccIesiam Evange. . Tom; IV. Ilum Innotuisse PrIncipatibus, & Pote statibus in coelestibus ; Unde illae An Relorum interrogationes , Suir es se Rex gloriae Psal. a 3. Suis est se , qui
venit de Edom tinctis pectibus de bo a tI say.6y. Ergo , &G. Respondet Poneius ex eodem Aposto-
Io ad Hesr. I. constare , Angelos ante omnem pacem, de Ecclcsiae praedicatio nem agnovisse mysterium Incarnatio
nis ab ejus initio, & Christia in Dominum adorasse in ipso ejusConception Is, vel Nativitatis puncto . Alia ergo ejus Ioea intelligenda sunt de cognitione Incarnationis , non simpliciter, sed secundum quid , nimirum vel secundum cognitionem intuitivam ejusdem jam executioni traditae , vel secundum fruinctum In omnes gentes , praedicatione Pauli, & Ecclesiae patefactum Angelis, experimentaliter saltem ; vel secundum abrogationem legalium , & alias circumstantias reipsa exhibitas . istae verti
Interrogationes, vel Prophetarum sunt, vel potius Angelorum , non Ignorantium , sed admirantium . Neque enim verum est,quod a nonnullis affrmatur,
aliquos quidem ante cognovisse , seclalios ignorasse , puta eos , qui interrogarunt in Ascen fione Christi; Paulus
los Christum Dei primogenitum ad Orasse cum in orbem terrae introduce
Con matur ex eo,quod S. Dionysius rap:4.em Ris Hierarchiae, a firmat omnes Angelos edocuisse omnia mysteria, quae hominibus praenunciarunt, maxime vero,quae Christum spectabat. t.Unde subdit: Divinum etiam humanitatirymu onerium , Anielis strimum patefactum es e video , deinde per eos ad noreognitionis Beneficium pervenit . Cui concinit S. Augustinus ΠΑ. . de Citit. ωρ. a. dum ait; AH xordio Ren rit humani Incarnationis mysterium fuisse Angelorum mini Heri, Aromnes a tum , σ3raefiguratum; Supponit ergo ab An in
269쪽
nelis fuisse praecognitum adeoque prae
fata S. Pauli verba non possunt e rigore accipi, ut excludant omnem notitiam ante habitam ah Angelis de adorando Christi Verbi incarnati mysterio ; maximὶ vero quantum ad Angelos superioris ordinis : Nam Doctor Subtilis . dis. rς. num. a. non vult illius mysterii cognitionem innotuisse Αngelis inferiorum ordinum, ut constabit quaemr .sequentis articula. Dices a. Cognitio Angeliea fuit evidens , sed cognitio , quae habetur per fidem , non est evidens ; Ergo illa cognitio non erat per fidem . Probatur major, Angeli evidenter cognoscebant Deum sibi revelare illa mysteria , quo
rum notitiam accipiebant; Unde inerito S. Bona ventura in .ds. 23. art. 1.guaest. 3. docet quod Λngeli. a strima conditione sua ha/serunt eunitionem aliquim de articulis pertinentiΑus ad Triuitatem, quae tamen non meretur dici fides ; imo potist eunitio conten Ia tionis Aropter assentiam aenigmatiI.
Distinoo m*orem. Cognitio illa fuit
evidens ex parte attestantis , & revelantis, quia Angeli evidenter cognosce Iant revelationem , sive manifesta tionem mysteriorum fieri a Deo, concedo : ex parte rei revelatae nego : &s militer distincta minore, nego conse quentiam : Evidentia enim ex parte attestantis absolutae non repugnat fidei , nos enim nobis loquentes cognoscimus , & temen eorum verbis credimus . Similiter contingebat in Angelis, qui Deum equidem sibi loquentem noverunt , sed quae referebat, & manife-
Rabat, evidenter non cogno Ferunt.
Sudid de fide diximus , idem potiori jure de spe . de e haritate Angelica dicendum est : Constat enim Angelos honos , tempore illius praesii, quod adversias perduelles habuerunt in Coelo,& Deum amasse , & in es spem suam reposuisse ; quippe propter ejus tuen dam gloriam praeliabantur, quod certis fieri non poterat, nisi maximo ejus amore flagrarent, Se opportunum ab eo auxillum ad versus ingentem illam rebellantium Angelorum catervam P
solati fuissent . Suaerer, SuaIis fuerit uiae Avesorum duratio t
mero s.frsequenti M. Varias hac
in re determinanda fuisse Doelorum sententias : Primo namque S. Thomas rima parte , quaest.σs.art. . docet duas tantum fuisse Angelorum moras, unam qua creati sunt in gratia,& meruerunt, alteram qua boni beatitudiciis essentia te praemium acceperunt, mali autem, aeternum supplicium . Magister vero sententiarum existimat tres statuendas esse durationis moras,quas sic explicat, ut velit in prima Angelos beatos eonditos fuisse in puris naturalibus , in secunda vero mora mali peccarunt, meruerunt justi; in tertia vero omnes fuerunt in termino , boni quidem in beatitudine, mali vero in tormentis ; fune itidem aliae veterum Theologorum
sententiae . Verlim omnes jam pene recentiore
Theologi conveniunt eum Subtili Do-e ore tres tantum admittendas esse
Angelieae viae morulas , quas instantia vocant, etsi non sint necessario indivisibilia . uti instantia nostri temporis et Privium instans fuit eorum creationis, in quo omnes . & naturam , & samRifieantem gratiam sibi concreatam Eeceperunt , de Creatori per amorem ea stum adhaeserunt , adeoque amore ire illo instanti pariter meruerunt: sed no in merito steterunt omnes: Meundum
Instans fuit, in quo facta est distretio
inter bonos , δε malos: holus in meritti perseverantibus, malis autem in per duellionem , & peccatum labentibus . Tretium instans fuit , In quo consum
mala est illa discretio , bonis beatifica.
270쪽
Seu ut loquitur Doctor quaest.2.n. ς PRIMA mora, in eua fuerunt uniformex
senatia . si solamur dirare , quod mali Babuerunt gratiam , NI uniformes Diarem in natura. SECuNDA mora , in psa
lue in via exi flentes fueruntdifrmer. puod si ultimaeὸ merserunt, se si v
rimat demeruerunt. TERTIA mora fuit
distinctio formalis unius as alio necessa rio . ProBasiae es etiam , quod in f cunda mora , in qua fuerunt drfrmer
ti .ferlirat perbia , odis , o invidia :b icti actus ordinatὸ . re non in eodem Uanti fueruns eliciti. Drxi autem instantia IIIa non fuisse
omnino indivisibilia maxime primum, ct secundam . Quantum enim ad primum spectat, oportuit ipsum fuisse virtualiter divisi hile respondens aliquali durationi nostri temporis : Gratis enim fingeretur Angelos pervertos statim post primum instans omnino indivisia hile lapsos fuiM : Nee fit verisimile a
morem IIIum castum , in quo omnes concreati sunt, unico tantum indivisi
bili instanti perseveraTe , & illico extinctum fui Te ; Imo contrarium sua de re videtur EZechiel sub persona Regis Tyri graphice Luciferum delineans, dicens, In medio I idum ignitarum am-δu ani , perfictus in viis tuis: Quod indicat ipsum aliquandiu steti in am Te casto , & velut in eo gressium feei Ger continuationem ipsius amoris , Monorum operum pluralitatem . Unde multo miniis verum apparet ,
quod docent plurimi Thom istae , post
primum indivisibile instans bonos omnes laici beatificatos,ma Ios vero dam natos , quia tot ponenda sunt instantia pro via Daemonum , quot fuerunt Ope rationes reaIiter inter se distinctae , sibique sue cedent a , quibus eorum via ultimo terminata fuit : Supponunt
enim Thomistae instantia temporis discretI, q uo vIa Angelorum duravit.
multiplicari juxta numerum Ope ali num sibi succedentium : sed Daemoneatria operationum genera exercuerunt:
in primo namqne instanti creationis
elicuerunt actum meritorium, postmodum mortaliter peccaminosum , quem deinde sequuta est damnatis : quae tres operationes omnino iunt incompossibiles : Prima namque suit cor, versio a in e ualis in Deum , ut ultimum sinem e
Secunda fuit aversio ae ualis ab eodem; Tertia vero necessario pariter distingui debuit . secunda et summa namque de lectatio , Ac summa tristitia sunt inter se incompossibiles respectu ejusdem subjecti: Angelus autem in eo instanti , quo peccavit , habuit summam deIeὸ ationem , di complacentiam in sua perfectione naturali: Ergo in eodem instanti non potuit habere summam tristitiam . subindeque tertium illud instans distingui debet a secundo.
Secundum iustans viae similiter allia quam habuit temporis continuatio nem , quo boni augendis meritis, &pugna uve resistentia adversus peccanistes , eorumque peccata Occupabantur.
Quamvis enim in Angelis ad operandum per naturam , & gratiam expediistissimis longa mora non fuerit necessiais ria a congruebat tamen , ut Per quamdam temporis durationem sua merit , prorogare possent, & sic ampliorem si vellent beatitudinem promereri quem
admodum docent Theologi. quod si homo steti Tet innocens , nec ipse, nec
ejus posteri, statim sui dent in Coelum
deportati, sed diuturno tempore in ter ris degissent, ut multipIicato bonorum operum scenore abundantiorem In Cae Iis gloriam , de beatitudinem a meque rentur. Adde quod eamdem protraetam durationis moram suadeat vulgata Opi nio de peccato Luciferi caeteros ad per duellionis consortium instigatione in ducentis; non enim verisimile fit eodem indivisibili momento Omnes re