장음표시 사용
251쪽
ven Ientia , debent esse fini proportIonata: subindeque cum beatitudo sit ordinis supernaturalia , ut ad ea in possent Angeli sese disponere , nece Taria fuit eis gratia praeveniens,seu auxilium speciale i Iluminationis , dc piae moti nis, quis Deus intellectum , de voluntatem praevenit ad ejusmodi aetus Iiberoseonvertionis actualis in Deum exercendos tum etiam gratia concomitans,& physice cooperans in ipso exercitio eius liberi supernaturalis consensis invocationem , ut docet S. Augustinus Iib. I a. de Civitate Dei e. s. Afirmans gratiam excitantem , & cooperantem suisse sanctis Angelis nece Tariam ut
Tertid, ut essent sancti, & justi opus
habuerunt tralia sanctifica .re,seu. habituali quae inseri specialem inhabitationem Spiritus sancti : Sant eatio enim in qu It S. Rasillus lib. de Spiritu sancto
cap. I 6. non en absque Spiritu: nee radiis Ioram virtutes suaptὸ natura fiantLeo, ; Ze S. Augustinus supra laudatus, docet de Angelis aequὰ ac de homini hus intelligendum eme Illud Pauli ad Romanos s. Charitas Dei d fuga eLI ineordibus nostris per Spiritum sanctum
vi datus es uo,is. Quarto denique Angeli boni,ut ma IIs cadentibus . tarent in gratia, & ut soIliel tantibus ad perduellionem , resisterent, gratia perseverantiae opus habuerunt , ut docet S. Fulgentius libro de Fide cap. 3.3c lib. a. ad Thrasi mundum cap. dicit eandem gratiam operari in homine ut resurgat , quae in Angelo operata est ne caderet, quod
et Iam docet Beda In Psalmum 3 a. exponens illud: Verbo Domini raditi 'mationi, m. ubi ait, qu Bd Cretines exercitus Cherubim ae Seraphim praedarieante Diasola perstiterunt, non ex
se, sed ex Domino Patre , re Verbo ejus habuerant: ρο non pars virtutis, sed omnis virtus eortim enotritu oris ejus, Hic autem tantian sermo est de gratia habitu aII, de sancti fieante. An vIdeII-eet Angeli eam habuerint in primo instanti ereationis. Notandum tertio, circa praesentis dis- ficultatis resolutionem duas maxim δem Authorum Sententias.
Fuerunt enim aliqui , ait Seraphicus Doe or Ioeθnstra Iaudato, dicentes , , , qu bd Angeli omnes creati sunt in
,, gratuitis gratum facientibus , de ra- , , tio quae movit eos fuit hac, ex parte
M Dei , nempe perfecta Iiberalitas , &M eκ parte creaturae idoneitas: quia ,, enim ab Instanti creationis erant va-
ό, sa , & receptacula munda , Se Deus is est promptus suam gratiam Imper- ,, tiri, nisi habeat obstaculum ex parte, , suscipientis , non dimisit Deus illari ad momentum vacua ; sed statim ueri condidit, gratia Illustravit , de talia
,. debuerant de manu Dei exire rece-
is piacula, ut statim essent prompta in ,, bonum usum . Unde sicut probabiliis ter conjiciunt aliqui, quod Deus fe- ,, eerit arbores pIenas seu stibus,de aliari In statu nobilissimo, de perlaetissimo: is sic etiam naturam Angeli ornaverit M gratia a sui conditione , quae in pri-
,, mo usu hono sine vi istoria erat per- , , Petuanda , & In prima deordinatio isis ne perpetualiter amittenda , haec in ,, una positio, de satis videtur consona, , SS. Patrum anthorItat Ibus . Hanes, autem sententiam docet S. Thomas
Fuerunt etiam alii, qui dixerunt An gelos non habui me gratiam Rratum facientem ab Instanti ereatlonis, sed post: Ac ratio quae eos movIt; est dispositio Angelicς naturae,quae sertur in id quoa
appetIt sine retardatione. Unde seu teri conversione ad maIum ita prosunde conversi sunt , ut non possent redire ;sc Imo multo magis ex conversione albonum; sue ex habilitate, ita hono i
taliter adhaesi Tent, si gratiam habuissent, quod numquam Iapsi ement. Unde non videtur aliquo modo probabile,
252쪽
ipse non habuit elim inter caeteros enset excelsus , a majori arguitur, ne
alios habuisse , sui origine; hanc positionem videtur acceptare Magister, eamque communiter tenent Doctores,& ita huic tanquam probabiliori , &communiori concordant; Ita Seraphicus Doctor, ita pariter docent Hugo a
S. Victore lib. I. de Sacram. Par. s.c. 29. Henric. Gand.4. quaest. I . Quibus constat eum hac in re omnino esse probabilem, nec alterutram sententiam aperte docere: talis pariter fuit Subtilis Doctor , qui utramque sententiam probabilem existimat, dis .f.qu. 1. ubi asserit tantum omnes Angelos aliquando fuisse in gratia : an vero creati fuerint in gratia sanctificante , vel inpuris naturalibus, itaut post modum, ipsis gratia sanctificans collocata fuerit , non determinat: Sed dicit num . . tantiim , quod ponere Angelos creatos fuisse in puris naturalibus; necesse est tunc ponere quatuor moras, ita quod omnes in prima mora fuerunt in puris naturalibus , in secunda omnes in gratia , & meruerunt boni, & mali demeruerunt: in tertia boni perseveraverunt
in bono , & mali in malo; in quarta &isti, & illi fuerunt in termino , & ista
ultima via de quatuor moris salvat plures status in eis , & plures a firmativas authoritates. Quae pluralitas morarum si non placeat, quia non habet necessitatem evidentem , saltem tres moras
probabile est ponere, in quarum prima,
inquit num. cf. omnes creati sint in
gratia , & sint uniformes , in secunda suerunt difformes, scilicet boni meruerunt , & mali demeruerunt, in tertia omnes fuerunt in termino, scilicet boni in beatitudine, & mali in poena . Ita Doctor. His praemissis , quatuor maxime hic sunt resolvenda : primum, linod omnes Angeli sive boni, sive mali habuerunt aliquando gratiam satustificantem: δε-
m. IV. eundum , quod probabit Ius sit eos in
gratia sanetificante creatos fuisse : ter lium, quod qui praestantioris sunt naturae uberiorem gratiam acceperint. CONCLUa Io PRIMA.CFrtum es omner aequelas aliquando experter fuisse omnit mistae, re inflatu gratiae sancti antis extitisse. Haec modo communis est apud Theologos ,& probatur primo, si aliqui Angelorum
gratiam sanctificantem aliquando non habuerunt, maxime Lucifer cum suis perduellibus Asseelis : sed ita non est: ergo, &c. Major constat,cum enim boni Angeli non fuerint creati in statu heatitudinis supernaturalis , ut supr1 probatum est, sed eam suis meritis, obistinuerint , ut constabit infra, haud dubium est eos aliquandiu stetisse in gratia habituali, & sanctificati te , quo in statu possent ii Iam beatitudinem promereri .
Probatur m Inor ex Scriptura sacra. Primo : quidem ex illo Isaiae I 4. Inoin modo recidisti de caelo Lucifer, qui mane oriesaris, θα ubi licet ad litteram sermo sit de Nabuchodonosor Rege Bainhylonis, tamen in sensu mystico de Lucifero principe perduellium Angelorum intelligunt, non solum Drirenes lib.
periarchon cap. a. & Tertullianus lib. s. adversus Marcionem cap. I. sed etiam
Athanasius lib.de Passione Christi . Hi
ronymus in cap. I . Isaiae , Ambros in Psal. Ia 8. nec non , & August. lib. 3. de Doet r. Christ. cap. 37. Licet etiam haec verba innuant Luciferi Iapsum e caelo . in quo cum caeteris Angelis creatus fuit, nihilominus tam gravis interrogatio , & admiratio videtur significare casum non tantum h coelo materiali et seu ex eminenti quadam dignitate , &excellentia, non quidem naturali,quam non amisit, sed Ili pernaturali , de gratiae , qua per peccatum spoliatus est.
Proflatur fecundo eadem minor, ex
illo Ezechielis a8. Tu signaculum similitudinis sopientia, opemctus decore ,
253쪽
in deliciis Paradisi Dei fuisti, omnis Ia
pis praetiosus operimentum tuum . . . in
medio lapidum ignitorum ambula fri , persctus in viis tuis ii die eonditionis tuae , donec inventa e ct iniquitar tu te. Quae verba licet ad litteram dicta sitit de Rege Tyri, tamen de Daemone Angelorum rebellium principe intelliguntur passim a sanetis Patribus, Ambros. lib. de Paradiso cap. a. Hieron. in hunc I cum EZechielis. August. lib. II. de Genesi ad lit t. cap. as. Cyrillo lib. 3. in
Joannem cap. 29. & recentioribus In ter praetibus, qui communiter ponderant primo verba illa , tu signaculum similitudinis Dei scilicet eum sin qu Iari excellentia. Unde Gregorius lib. 3 a. Alorat. cap. I 8. Suid doni non habuit si signa Ium Dei ilitudinis , fuit: Secundo per verba illa , in medio Iapidum aenitorum, intelligunt sanetos Angelos
charitate flagrantes, &.ignitos, ut sanctus Augustinus lib. I r. de Civit. c. s. Atque adeo Luci serum in medio eorum
politum instar Regis stipati Aulleis, quando inter eos ambulat eodem Ignes agrare. Tertio verba IIIa, plenus sapientia, ἐν perstrus deestre, θ ρerfectus
inuris tuis, donee inoenta efr iniquitur tu te, probabiliter siqniscant perfectionem , & justitiam supernaturalem , hqua Daemon excidit , naturalia enim dona non solent in scriptura tantopere exaggerari. Probatur tertio eadem minor , ex illo
Judae cap. 6. An Ior, qui non servaverunt Iisum principatum , sed dereliquerunt ibum domisitium in iuricio muni diei vinculis aeternis fuδ eatigine reser
.avit. Quamquam enim nonnulli re centiores Interpretes hunc textum ex
plicent de prinei pibus In terra promis sonis dominantibus,quos dicunt suisse reservatos in aeternum Judicium , eo quod non servaverint tibi creditum principatum, a Deo conceram regiam dignitatem ; nihilominus communior, de verior interpretatio est de Daemonibus, quos eonstat privatos suIsse principatu , non quidem naturali, nequestientiis, & similibus donis naturalibus, secundum quae est naturalis laboris dinatio Inter malos Angelos . Neque etiam fuerunt Coelo exclusi , & privati iure incolarum coelestis domicilii, nisi propter peccatum , & amissonem gratiae supernaturalis, cui haereditario jure debetur gloria. Haec eadem veritas probatur ex saninctis Patribus,quorum plurimi a firmant AngeIos aliquando habuisse gratiam , quam Daemones per peccatum perdide runt. Ita S.Cyprianus lib. de Zelo , de livore in initio , ubi a firmat Daemonem
aIiquano fuisse Deo aereptum , π cha rum; Et Basilius Epistola ror. in qua de
Spiritu sancto disputans, non eIuidem ilium esse cum Angelis naturae , condi tionisque sic ostendit: At neque muta- filem utius obfrantiam unquam audebis dicere, si ad naturam contrariae Virtutis reoiciar , quae 'ut fustur ereidit de Caris , atque a vera vita excidit: Propterea quod adventitiam virtutem ha -δuit: Et malam vitam eon quuta muta tio es . Itaque eum aδ unitate recessisset,iπAntelieam dignitatem aberi et DIA BOLus a mariδus V Iratus est: Fυ quam prior His , ae beatur habitur extrinsur est , re huic ovosita vir accensa . Idem docet S. Hieronimus in illudoseae 3. de Et diligunt vinacia uvarum , ubi addit, Nuae sina non bisent, repriNinam gratiam perdiderunt , sicut Daemonet, qui Ias de Aropria dignitate, di antique gratiae possidentes aridi
sunt. Sed omnium optime S. Augustinus, qui licet in aliquot Iocis dubius videatur, alibi tamen id afirmat, ut lab. I a. de Civit. cap. p. circa medium . Ubi ait Deum creasse Angelos , simul in eis condendo naturam, & Iargiendo gratiam . Unde, inquit, sine βona vomu tate ,hoc est Dei amore, nunquam sanctor
Angelos fuisse eredendum est, tui aute qui cum boni creati essem, νamen mali funis
254쪽
fuat, mala strostria volantate, effam kona natura non fecit, nisi euando a bono
nonte defuit; ἐν mali causae non sit βο-
num , sed defectus a bono : aut minorem acceperunt amoris divini gratiam, quam
tui, qui in eadem perfruerunt: aut si utrique boni aequaliter ereati sunt, istismaia voluntate eadentibus , illi amplius adjuti ad eam beatitudinis plenitudinem , unde se numquam casuros certis' mi fierent, pervenerunt. Favet etiam Concilium Braecharenisse primum Canone ' cujus verba haec
sunt, Sa quis dicit Diabolum non fuisse prius Anzetam bonum a Deo factum,
anathema sit. Dicer , qui nusquam habuit charita. tem, nec gratiam habuisse dicendus est. Omnis enim , inquit S.Joannes epistola Prima cap. 3. qui non diligit, manet in
morte: sed Dae mones nusquam charitatem habuerunt.
Probatur primὸ , ex Joanne Papa in epistola ad Isaac Syracusanum , ubi de Daemone ait, Dolet fatis . re erubescit
charitatem , quam in caeso ha,ere nequi vis , homines constantes ex Iulea natura tenere in terris : sed homines tenent in terris charitatem qua justificantur apud Deum : ergo Daemones illam in coelis habere nequiverunt. Deinde S. Gregorius lib. 32. Moral. c. a 3. expendens i Ilud EZechielis c. 18. Aurum opus decoris tui,&foramina tua in die qua conditur es ; praeparataiunt. Per aurum, sapientiam Daemonis intelligit e per foramina vero capacitatem
Charitatis, qua, inquit,si re eri solui fet, flantasus Avetis tanquam positis in Rexit ornamento lapidibus, inhaerere potuisset. Unde concludit, Habuit erra foramina , sed per supersiae vitium ,
eharitatis aura non fisnt repleta . Quam utique sententiam sequitur Rupertus lib. I. de operibus Trinitatis c. a 8. Ubi de Daemone ait: Durum es hie asserere
Ilum non fui se perfectum, durius autemo mare illam habui e unquam in Ie Creatoris dilectionem De Ma nulia es perfectio viarum . Nam , is si Prophetu
praedriatis dixit: Aurum opus decoris tui, & foramina tua in die qua condi intus es praeparata sunt, non tameu, b hac
dixit , vel nullo modo significat, quod
ejusem foraminibus auri ligatura srecepit; quia videIiret eum sit rationistis creatura, utique ivgquium, inteHectum,
o memoriam habuit, quibus quasi foraminibus , Drritum amoris Dei, quod est
aurum Ορtimum, recipere eum debuisset, superbὸ rem sit. Quibus constat Di bolum non habuisse unquam Creatoria dilectionem, subindeque nec gratiam, quae aut charitas est,aut charitati indivisim conjuncta. Nego minorem, de ad primam ejus probationem dico cum Glossa canon I-ca, illa verba Joannis Papae intelligenda esse de perseverantia fitiali in chartistate , quam Diabolus habere non potuit : non quod revera non potuerit
illam recipere , sed quia jam receptam
retinere non voluit, & idcirco maxime dolet, quod ilIam homines obtineant , & constanter servent. MI dico parti culam nequivit, significare impotentiam habendi post Iapsum ς idest recuperandi charitatem , vel propter sua iuin malo proposito obfirmationem , vel propter defectum vocationis ad paeni intentiam supernaturalem sine qua recuperari non potest . Unde etiam in quibusdam exemplaribus , loco verbi prae teriti nequivit, legitur prie sens, Nequit. Vel denique dico Daemonem dolere , quod nequiverit, non absolute , vel
antecedenter , sed consequenter ex inconstantia, & vitio suae voluntatis, ha here perseverantem charitatem , quam videt multos homines lutea licet natura constantes, & longe fragiliorcs, fir
Ad S. Gregorium , dico ipsum d taere
intelligi de charitate non simpliciter , sed aucta per merita , ut indicat etiam verbum repleri , Vel etiam de charitate H h a con-
255쪽
consummata per beatitudinem, δe H riam, ac suhinde loquitur de capacitate
proxima ad eam charitatem consummatam , quae capacitas non est per so- Iam naturam , sed per charitatem viatoris . Quhd autem ita debeat intelligi inde liquet, quia alias, sibi contradiceret, nam cap. 18. ejusdem libri, expendens haec verba EZechielis : In medio
Iapidum lanitorum permius ambulasti ,
illa verba interpretatur de Lucifero, quem testatur conditum fuisse in cha ritate : Suia, inquit, inter Angelorum choros, Garitatis igne occe Uur, clarus moria conditi uis extitit. Similiter exponi posset Rupertus : vel dicendum est illum contrariam sententiam se inquutum fuisse, quae nunc improbatur a Theologis.
mationis peccavit, neC poenituit, gra
tiam sanctificantem non habuit: sed ita est de Daemone , ut probatur Primo
ex Joannis q. Sui facit ρeccatum, ex Diabolo es , quia αδ initio Diabolus peccat. Et cap. 8. Christus Judaeos sibi
adversantes alloquens dicebat, mr ex
Patre Diasou sis , ita desideria Patris vestri , multis facere : iue homicida erat ab initio , o in veritate non fletu; hoc
est , non extitit, Verbum enim stare , . in Scriptura frequentius usurpatur pro esse , vel existere; sic secundae ad Corinth. . In ore duorum, vel trium stabit omne VerHum, hoc est erit: Sequitur ergo , quod Diabolus gratiam saneti ficantem nusquam habuit.
Nego minorem , & ad primum contextum dico illius sensum esse, vel quod Diabolus ab initio mundi moraliter, &non mathamaticε sumpto peccaverit, hoe est paulo post suam formationem :vel quod Ieinceps pertinaciter,& continuti pcce averit, ex quo semel peccare coepit. Ad posteriorem vero textum, dico revera quidem Diabolum ab initio mundi moraliter sumpto esse reum
homi et dii, quippe non solum Cainum ad Abelis fratricidium Impul Ie r DRetiam ejus invidia mors introivit in
orbem terrarum propter peccatum primi Parentis ejus tentatIone comissum,
quocirca merito Cliristus Judatis sibi mortem inferre conantibus dixit , illosella ex Patre Diabolo, eo qu6d Diaboli saevitiam imitarentur. Non itaque inde colligitur Daemones gratiam sanctificantem nusquam habuisse , imo contrarium ex posterioribus verbis elicitur ; squidem Diabolus dicitur in veritate non stetisse, nam licet verbum us, interdum in Scriptura idem signifieet , ac ex isto , frequentius tamen stabilitatem , dc permanentiam in aliqua re inchoatam , vel in aliquo bono incaepto designat, maxime verti hoc Ioco . Quod utique eonfirmatur ex illo Jobi 4. Ecce qui ferviunt ei non sunt sust-Di , o in Angelis suis reperit pravitatem : dicuntur enim Daemones non
fuisse stabiles , quia non persevera Uerunt in gratia,quam acceperunt: Ouod
utique significat Christus dicendo Diabolum in veritate non stetime ; hic autem veritas innocentiam , de tamst itatem significat, quemadmodum , & in
illo 4. Regum cap. ao. tibi dixit EZechias , Memento quod amfuIaverim cs-ram te in veritate. CONCLus Io SECHNDA.PRobabilius ect Angelos sinu I in primo suae ereatronis insanti gratiam sanctimantem excepisse.
Haec pariter communior nunc est
apud Theologos, de probatur primo eri illo EZechielis 28. ubi de Lucifero sub figura Regis Tyrii dicitur: Perfectus iuviis tuis a die conditionis tuae, donec inventa es iniquitas in te. Hanc verita tem expresse docet S. August. lib. II. de
Civitate Dei c. o. Ubi cimi dixisset, ut superiori conclusione retulimus: Deus creabse Annus, simul in eis randendo naturam .HIartiendo gratiam : de bo
256쪽
sanctor Antelasfuisse codendum eR. De malis autein : Issi qui eum boni creati
essent, mali sunt, aut minyrem acceWrunt divini amoris gratiam quam illi , qui in eadem Hrstiterunt; aut si utrique foui aequaliter creati sciui, iriis ni ulla ΦοIuntate cadentMus , tui amplius adju-ri , ad eam seatitudiuis planituri vera , iande δε numquam casuros certis i*
Seeundo Basilius in Psalmum 32. Nihil sanctum est , ne Spiritus functi praesentia, Anielos namque ex nihilo , ut essent, Versum opifex omnium condidit,
Lanct cationem vero simul tuis impendit Spiritus sanctur : non enim in infantili statura sunt creati , deinde ρaulatim exercitati atque perficti Diritus osceptioue dirui habiti sunt: sed in ipsa eou- si tutione , o quasi quadam conoesone suae substantiae simul infusum habuere
sanctitatem. Quod item de malis Angelis postea docet. Tertio Gregorius Iibro a . Moral. cap. a Virtutes Aurelieae, quae in divino amore ae perstiterunt, hoc tu munere retributionis acceRerunt, ut in Gu-
templatione Conditoris sine Uritatis ne permaneant , o tu hoc quod funt conditae , aeterna stabilitate obsistant.
Probatur ratione , Angeli enim non fuerunt creati in minori perseetione quam primus homo: sed fatentur omnes
Theologi Protoparentem in justitia originali fuisse conditum . Primo quia id videtur insinuare Tridentinum se Diione ς. ubi dicit: Adam per peccatum,
justitiam , a finctitatem perdidisse inquaraerat constitutur. SecundΛ quia id aperte docet Anactetus Papa ep. I.di cens : Hominem ideo diei conditum adrinariuem Dei, quia in fui creatione gratiam , b caeteras habuit virtuter. Iertio quia id Scriptura non obscurὸ testatur, dum ait Eccles. 7. Deus fecit haminem rectum,rectitudo enim in Scriptura, gratiam , & sanctitatem significat. Denique , quia filii qui ex Adamo nati fuissent, si IlIe Instatu innocentiae
perseverasset , gratiam quasi congeni tam habuissent: ergo de ipse Adam,qui erat ipsorum caput, & exemplar, illaina principio suae conditionis habuit. Deinde, Deus pronior est ad miserendum quam ad damnandum: sed Angelos creavit eo in statu ut illico possent demereri, adeoque damnari: ergo eos etiam producere debuit in statu in quo poterant mereri , subindeque in statu gratiae sanctificantis , quae est meridi principium . Deni ue Deus a principio condidit Angelos omnes propter finem supernaturalem , & sub convenientissima providentia ad consequendum
illum : sed conveniens providentia D
Ralat , ut cuique rei medium necessa riuin tribuatur ad sibi debitum finem assequendum : ergo cum gratia sanctificans fit maxime necessaria ad beatitudinem promerendam , congruum fuit ut illain Deus Angelis omnibus statim ab initio largiretur . Congruum inquam , fateor enim ad hanc veritatem suadendam nullam rationem demonstrativam suppeditari posse. cum res de fasto ex mera Dei voluntate,& liberalitate pendeat.
Objicies prim/, illud c. q. Jobi, nam
ubi legimus,quod Deus in Angelis repe rit praνitatem, in Haebraeo habetur, in Antelis suis non posuit laudem vel Iucem: sed gratia, & justitia in sacris litteris , appellatur lumen , & lux , juxta illud primae Petri a. Vocavit eos in admirabile tamen Diam: & S. Paulus plerumque justos , filios lucis appellat dicens : Eratit aliquando tenebrae , nunc autem lux in Domino .
Confirmatur ex eo quΛd S. Augustinus lib. I. de Genesi ad Iut. cap. 9.dicit: Aveticam ereaturam primo factam
fuisse informem. π ea Ium dictam: deinde formatam fuisse , ' T lueem aveliatam :Ergo Angelus ab initio gratiam sancti
Respondeo , quod etsi praefatus textus
257쪽
Iobi , interpretetur de laude vel Iuce Inon propterea ossiciet veritati conclunsionis , siquidem fgnificauit Angelos
non habui ira Iaudem , vel lucem consummatam , & perfectam qualem hahent beati Angeli,qui idcirco ab codem cap. 38. dicuntur: Actra matutina Deum
Ad sanctum autem Augustinum dico,e quidem ipsum hac in decernendaveritate pluribi videri ancipitem , &dubium; nihilominus , quoniam ut supra diximus , eandem veritatem alibi constanter edocet , benigne interpretandus est ne sibi contrarius appareat.
Dico igitur, quod quando assirmat Angelos prius fuisse informes quam formatos , intelligit vel de sola prioritate naturae, non temporis: Uel quod judico probabilius , loquitur de informitate
per carentiam visionis beatificae ac luminis gloriae, quae duratione beatitudinem praecessit. Dicer fecundo , si omnes Angeli fuissent in gratia sanctificante creati, nullus eorum cadere potuisset: sed falsum consequens: ergo, & antecedens . Mi nor constat, Daemones enim lapsi sunt. Plobatur autem sequela majoris : si tu gratia sanctificante creati fuissent , etiam fuissent supernaturaliter ad Deuconversi, non enim solet Deus gratiam sanetificantem conferre personis pro pria voluntate utentibus, nisi ipsis coninientien tibus, & volentibus illam habere ἔ adeoque ad Deum conversis: sed si Angeli fuissent semel ad Deum conversi , nunquam ab eo averti potuissent; Tum quia Angelorum voluntas, vel omnino mutari non potest ab eo , quod semel elegit, vel dissicillime mutatur,&ideo postulat statim confirmari in sua electione.Tum quia si in primo instanti conversi essent in Deum per gratiam , meruissent beatitudinem : ergo in se
eundo instanti in sui meriti praemium
eam accepissent, & sic cadere non potuissent .
Nego mavorem , & ad eius probat Hisnem dico,quod quamquam Angeli non
ita facilὸ ac homines moveantur ab eo quod semel elegerunt; tamen omnino ex se non sunt in sua electione prorsus immobiles : ideo etiamsi Angelus in prima sua operatione per Rratiam san etificantem conversus fuerit ad Deum, tamen ab illa conversione recedere potuit, quippe clim liber esset,cte adhuc in statu viae, & insuper, quia nova occasio peccandi ipsi occurrit, ut docet sanctus
Gregorius Nazian Zerius oratione
ubi de lapsu Angelorum cum dixisset ,
MIim dicere eos immobiles ad matam , atque ad bonum dumtaxat atriationem habentes; uistote Deum circunsantes , ac primas a Deo tu frationes laurienter :Subdit, Verum ut non omnino immo-
Hiles ,sed .eirὸ mobiles exissimem ae di eam , mihi per adeι iiD a olendore Lucifer , qui propter riverbiam eati est inus es, nominatur,aesubjectae Hure/eues Alectates, quae ster boni fugam
vitium esse certivi, I nobis contranerunt. Dires,Gratia est medium inter naturam , & gloriam : Ergo debuerunt Angeli prius creari in statu naturae purae, post modum gratia donari,& dein de ad beatitudinem promoveri. TO consequentiam , Etenim si quia
probaret, etiam evinceret primum hominem non fuisse creatum in gratia .
Adde quod ratio in antecedente polita est parvi momenti, multo enim in ellua est creaturae rationali semper in gratia Dei uetisse, quamvis instanti imme diate sequenti receptionem gratiae non si beatitudinem receptura, quam fuisse aliquandὶuin natu naturae purae; status enim naturae purae non dicit perfecti nem sicut dicit satus gratiae . Deinde major Dei potentia, & liberalitas apparet donando simul gratiam cum natura, quain si prius naturam , post mo dum gratiam conferret; nullaque apparet ratio cur Deus gratiam Angelis conferre distulisset. maxime cum ut
258쪽
supra doeebat sanctus Basilius , Angeli
non fuerint creati infantes, id est non opus habuerint temporis decursu ad sanctificationem, dc illuini nationem, tecipiendam . . Dices 4. Magis congruum erat gratiam conferre post naturam , siquidem utramque inui conserendo, gratia viis deretur connaturalis: Ergo probabilius est Deum simul utramque non contulisse. Nero antecedens: Licet en Im gratia simul cum natura Angelis fuerit collata, nullum tamen erat exinde pericu tum utramque consucidendi, maxime
cum Angeli nosse potuerint,saltem per fidem, auxilium sibi concessum ex mera Dei liberalitate pendere,de eorum vires
naturales prorsus excedere : haec nam que notitia maxime conducebat ad eorum constantiam , dc humilitatem probandam .
Dices denique; Deus nihil frustr operatur e sed gratia Angelis in primo instanti frustra collata fuisset , quippe
cum illa nondum poterant deliberare ,
nec consequenter poterant operari me
diante gratia. Deinde gratia fuisset frustranea in Daemonibus, quippe nullum fructum boni operis, εe meriti ex illa perceperunt .Tandem Angelus novisset se creatum in gratia,subindeque se esse Filium Dei; & consequenter tantam dignitatem ita facile noluisset deperindere: Ergo probabilius apparet ipsi non fuisse concessam gratiam sanctifican
Nem conse . Se ad prImum argumen tum dico gratiam non fuisse frustraneam in primo instanti, siquidem maximε conducebat ad Angelorum perfectionem , de insuper cum ea pote rant deliberare suffcienter , de operari, ut ultima conlusione probabimus .
Ad fecundum dico quod IIcht Daemones nullum gratiae fructum fuerint sortiti, illa tamen non fuit eis Dustr1 conis ceta ; siquidem medium erat ad finem debitum consequendum,eonserebatque ad demonstrandam suavem illam rectamque Dei' providentiam qui vuIe omnes sal vos fieri, Se singula media ad salutem necessaria subministrat . Ad tertium dico , quod quamvis Angelus se noverit Filium Dei, & in gratia constitutum, tamen ex libertate sua potuit illam dignitatem deperdere , agendo nempe contra gratiae inclinationem, δc institutum; siquidem gratia voluntatem non necessitat, sed juxta liberam suam eonditionem adjuvat, depromovet adtactus supernaturales.
A velit gratiam inaequalem Deus
contuIit juxta majorem aut minorem perfectionem naturalem eorum: Haec
est eommunis apud Theologos , dc probatur primo authoritate sanctorum Patrum: in primis enim S. Ambrosius lib. r. de Spiritu sancto cap. I. docet Angelis uberiorem gratiam quam hominibus collatam fuisse pro majori ac praestantiori suae conditionis dignitate:
Si ρutant, inquit, non esse spiritalem in
Angelis sanctitatem ed aliam quandam gratiam suae proprietate naturae , hi inferiorer profecto Avelar hominibus judicaseunt. Cum enim, i fateantur u d Spiritui sancto Antelas conferre non audeant, nec possint negare quod hominibus infundatur Spiritur sanctus , sancti'atio enim , Spiritus donum minorique vivinum est; invenientur utique homines, eui metiorem sanctificationem Ba,ent Avelis praeferendi : sed cum Aur Ii homini/ur in adjumentum de incendant, intellitendum est, quod crea evra ρuidem superior anhelarum sit , νuae plus reeipitgratia 'iritualis, ejus rem tamen, o ema nos, Hlor munus Authoris sit. Quibus verbis S. Ambro issus fatetur , idcirco Angelis uberiorem qu m hominibus tollatam fuisse gra tiam, eb quod sint praestant Ioris naturae; cum autem Angeli etiam alii sint aliis
in natura praestantiores, eadem ratione
259쪽
sequitur illis uheriorem , pro cujusque contulisset juxta naturae perses Ionem. naturae persectione gratiam fuisse colla- sequeretur Luciferum in primo Instanti tam . ' creationis fuisse caeteris Angelis sania Hoc ipsum edoeet S. Basilius lib. de istiorem; sed hoc videtur absurdum rSpiritu 1 ancto cap. dicens: orum Ergo , dcc. Patet sequela ma; oris , Lu- virtutes nonoaste natura sanctae Iuni, cifer enim omnium Angelorum in naia sed juvia proportionem qua se invicem turalibus perfectissimus erat . Minori erant d Spiritu habent functi'atD- etiam constat, Verissimile namque nonnis mensuram. SimiIem fere sententiam fit Deum , illum Angelum in sanctita- habet Damascenus Itb. a. cap. 3. Riv te Hiis praetulisse quem sciebat non fore enim, Per Verbum omnes Anteli ereati in gloria cum illis collocandum . Confunt, ἐπ per sancti Spiritur sanctificatio- firmatur , Inferius non potest esse mennem omnes perfictionis numeros accepe- sura superioris , sed natura est inferio erunt;ita tamen ut pro sua quinque dirnse gratia: Ergo non potest esse mensuratate , re elasse luministratiaeque parti- illius collation Is .eipersint. Videnturque suam sumpsisse Maeo minorem : Non enim est Inconsententiam ex S. Dionysio lib. de coe- veniens, quod si Lucifer perfectior fui elesti Hierarchia ubi Angelos persecti omnibus Angelis in natura , etiam res in natura dicit propinquiores esse eis sanctior extiterit, & abundantio- Deo, tum in officio , tum in splendori- rem habuerit gratiam qukm caeteri in-hus gloriae, de gratiae : Ouod a praece- feriores Angeli, quippe cum Deus graptore Paulo didicisse cap. 5. profitetur, tiam non conserat juxta praescientiam& ita consequenter ibid. ait. Primam eventus suturi , sed secundum praesen
Hierarchiam , sicut est pessior reli- tem dispositionem : Nec major gratia quis , ita primoribus Dei olendoribur majorem semper infert confiγrmitatem majori propiκquitate conjunctam esse. Et ad illam , quod exemplo Judae fit cominea p. . I sera o prima uia ea lectis cris pertum , plures enim gratias excepit ab alti rufi Spiritibus agitur , cism sit quam plerique sancti; saeriit tamen ille;
ordo omniAut relsior atque faeratior , hi verό in aeternum salvantur. atque ad hunc modum de caeteris IM, Ad eonfirmationem disinruo majo- sequentibus capitibus philosophatur . rem: Inferius non potest esse superioria Et quamvis isti Patres expresse non regula princeps aut formalis, concedo: oquantur de primo instanti creationis: occasionalis , aut instrumentalis nego. tamen, inquit Sua res lib. s. cap. Io. si in Ad minorem dico , Naturam Angelicam ne dubio idem cum proportione de illo esse mensuram gratiae , & ejus distri- sentiunt: Tum ex parte Dei , quia vi- butionis inter Angelos, non quidem detur consentaneum sapientiae ejus, ut regulam principem, dc formalem equos meliores in natura condebat , in Primaria enim regula distributionis altioribus sedibus gloriae collocaret, de gratiae , tam inter Angelos quam inter consequenter etiam majoribus gratiis homines, est Ipsa divina voluntas divi- praeveniret: Tum ex parte Ipsorum An- dens singulis prout vult, ut loquitur gelorum, quia quo sunt natura perse- Apostolus pr/mae ad Coriis. ra. Nihilo ctiores eo vehementius , & majori co- minus ipsa Angelica natura potest esse natu per Rratiam operantur , Ac ad il- regula occasionalis , quatenus nempe Iam se di1 ponunt; verum haec assertio Deus ex pura liberalitate distributurus difficultate non caret, quae ut appa- gratiam Angelis , sapienter voluerit Teat . . eam distribuere juxta proportionem Dices x. Si Angelis Deus gratiam, perfectionum naturalium, ut qui prae
260쪽
stantiores erant in ordine naturali, etiam, & in supernaturali praecelle.
Diees a. Deus illam proportionem in distribuendis gratiis juxta naturae di gnitatem , tu praestantiam non servat erga homines: Ergo nec eam servarectebet erga Angelos. Patet antecedens; Plures enim homines conspIcimus iningenio , de aliis animae facultatibus caeteris praestantiores , quos tamen Deus nec uberiori gratia donat , nec ad Obeunda divina munera seligit, aut evocat; Imo , inquit Apostolus , primae ad Corinth. I. Non muDiopientes δε- eundum carnem , non mulat ρotentes, non multi nobiles , Ied quae Ηulta sunt mundi Metit Deus, Te. Consequentia etiam constat a paritate rationis,quippe cum nulla appareat ratio cur Deus erga An
gelos in gratiis distribuendIs aliter se
gerere debeat, quam erga homines , maximε com illud heneficium utrique naturae prorsus sit indebitum . Nero consequentiam , quamquam enim nulla nobis appareat ratio cur Deus ita se gerat erga Angelos potiusquam erga homines, non minus res Ipsa nobis debet eme constantissima et maximε clim non omnium Dei consiliorum ratio nobis affulgeat. Quem ad Wmodum non minus certum est Deum
non apprehendisse Angelos , sed semen Abrahae , ut cum ipso hvpollatich uniretur , licEt ejus praeserentiae nulla sum Peditetur alia ratio quam ipsa divina
voluntas, quae pνο suo nutu quam uit naturam adoptavit : Ita etiam placuit homines ad varios gradus nratiae pro sua voluntate eligere: Angelis vero placuit gratiam distribuere servata proportione ad ingenitam eorum praerstantiam, propter scilicet rationes coningruitatis in conclusione praemissas; in axime vero id constat propter aut hori intatem sanctorum Patrum , id ipsum asitirentium . Igitur non licet ab hominibus ad Angelos, aut e converso ar. m. IV. gumentari : de fortasse noluit Deus utroque hoc diverso modo gratium hominibus , & Angelia largiri, ut se libe ratem gratiae donatorem ostenderet, utpote clim eam quibuslibet , de quomodolibet distribuat . Dicer 3.Si ingenitae Angelorum praecellentiae essent rationes cur amplior gratia ipsis infunderetur , sequeretur quod cum aequali gratia, unus Angelus plus mereretur quam alius : sed falsum
consequens : Ergo , antecedens . Proinhatur sequela masoria ς Idcirco unus Angelus ampliorem gratiam obtinuit , quia nempe praestantiorem habu It naturam , & facultates vegetiores, ad eu-que ad ipsam gratiam excipiendam se in Ie nobili lis,& eficacius disposuit: Ergoa pari, si unus Angelus cum aequali gratia majorem adhibeat conatum in imis plendo sibi praescripto dIvino mandat quam alius , etiam praestantius habebi emeritum: non propter gratiam , quae supponitur aequalis : Ergo propter majorem conatum , adeoque illa meriti exuberantia refundenda est in vires p
Nerant f ueram majoris costi muniis ter Theologi, amplioris namque meriti ratio desumenda est, inquiunt, ex parte gratiae,& consequenter cum quali gratia si duae potentiae opus aliquod impIerent,quarum una Vegetius ageret quam altera, non propterea abundantius, sed omnino aequale cum altera haberet me
vertim quoniam hanc responsionem non probant Scotis ae contendentea etIam cum aequali luini negloriae Deum ab intellectu perspicaciori,& vegetiori clarius videri, Idcirco nexo minorem, Se ad ejus probationem dico, illam meriti amplitudinem majorem in uno quam altero, non esse refundendam in solas naturae vires, sed in facultatem per gratiam elevatam , ut li simili diximus
agendo de principio inaequalitatis tu in Diqitigod by Corale