장음표시 사용
311쪽
positum, deberet etiam esse determina ea eodem modo ad fugiendum quodcumque malum propositum: sed hoe est Inconveniens : quia sequeretur , quod intellectus non deberet habere virtutem proponendi simul bonum , & ma- Ium , nec duo bona in , quae non posset voluntas simul tendere, aut duo mala; quia,quan o quidem voluntas esset deinterminata ad unum , frustra simul proponetur alterum , & frustra daretur talis facultas intellectus . Non etiam γλ cundum ; quia absurdum est , quod appetitus ullus sit, qui non pol sit tendere in quodcumque bonum suum : sedi in inpossibile est, quod possit voluntas esse ulla creata,quae non possit habere aliud honum quam honestum: Impossibile est enim,quod sit potentia ulla vitalis,quae non habeat aliquod objectum delectabile : Ergo impossibile est , qutia solum
determinetur ad bonum honestum ex sua natura intrinsece . Dices I. Deus potest facere corpus , quod non potest deordinari a suo motu , ut est coelum, quod naturaliter ne
quit aliter moveri , quam de facto movetur : Ergo potest facere spiritum, qui non possit deordinari a motu suo , de
consequenter erit Impeccabilis. Respondet Doctor , negando antecedens,si loquamur de corpore secundum naturam suam intrinsecam : nam sine
dubio quodcumque corpus potest hquocumque motu impediri, saltem divinitus, & moveri motu omnino distincto, de opposito . Deinde, quamvis Ue Tum esset antecedens , negari potest consequentia: discrimen enim est,quod tale corpus cum libertatis sit expers, nec possit esse culpae particeps sicut vo Iunias , non posset etiam deordinari In motu suo deordinatione culpabili: non sic autem voluntas , quae cum sit libero arbitrio donata, δt non solum possit habere motum circa unum objectum , sed etiam circa aliud, non debet necessario habere unum prae alio , & consequenter si AIus motus In unum ex IIlIsis
ut in bonum honestum, sit motus rectus , & ordinatus ipsius, poterit deor dinari ab illo motu habendo alium mo
tum In bonum commodum non hone.
stum , qui motus est in Ordinatus . Diras a. Deus facere potest volunta tem aliquam, quae necessario tendat imaliquod bonum , puta in finem : Ergo poterit fadere , ctu Id talis voluntas tendat in omne ordinatum ad illum: Ergo,&c. Antecedens patet per August. I . Trinit. cap. . dicentem , Omue volunt necessarid seatitudinena. Consequentia probatur , quia eadem necessitate , qua aliquid tendit in finem , tendit ita ea , quae sunt ad finem . Respondet Doctor . Primo jux ta sua
principia , quod voluntas creata non
nece1Iariti tendit in finem sibi ostensum ; nec in particulari, nec In univer sali: idcirco negat antecedens cum sua
Respondet secund5 iuxta communem
sententiam , concesso antecedente negando consequentiam: nam alia est ratio de fine ultimo , atque de mediis aclipsum ordinatis; nam in fine ultimo cum sit infinitum bonum est persectissima bonitas alliciens voluntatem ad amorem ejus , non vero est talis ratio
boni in mediis ad ipsu iri ordinatis. Ad dii Doctor,quod quamvis nece Tariti talis voluntas tenderet in finem: non inde sequeretur , quod in media tendere de beret modo debito , & consequenter Inde non sequitur,quod non possit peeri
Dices 3. Posse peccare j ixta S. Anselismum , non est libertas nec pars ipsius et Ergo potest esse vera libertas absque peccandi potentia: proindeque Deus
poterit producere aliquam voluntatem omnino impeccabilem .
Respondet primo Doetor, explicanda S. Anselmum , & distinguendo antecedens . Posse peccare, id est , posse producere ipsum peccatum fornialiter, seu pri.
312쪽
De Angelorum peccatis , poenis 3 o I
privationem , in qua communiter supponitur eonsistere ratio formalis ipsius peccati .concedit antecedens: posse peccare, id est posse producere actum it Ium qui est peccaminosus pro instanti, quo est peccaminosus , negat antecedens:& similiter distinguit primum consequens , dc negat secundam consequentiam a
Reoondet secundo distinguendo aliis
ter antecedens : Posse peccare non est Ita essentia libertatis etiam creatae ,
quin possit haberi conceptus libertatis
absque conceptu talis potentiae; concedit: quia potest quis considerare poten
tiam , ut potentem unum bonum prae
alio eligere ad libitum suum , de hie conceptus est ipsius,ut est libera, & su Diicienter dis litis ivus ipsius a potentia
naturali posse peccare non est de essentia libertatis creatae ex se sic , ut non conveniat ex natura sua intrinseca cuicumque potentiae liberae creatae; negat
Dices 4. Deus potest facere voluntatem impeccabilem per gratiam , dc gloriam , ut patet in Beatis , de confirmatis in gratia: Ergo , dc per naturam;
quia Deus potest communicare creatu rae alicui omnem omnino persectionem
finitam ipsam et identificando realiter :At perfectio illa quam habet status
beatitudinis , confirmationis in gratia, ratione cujus voluntas fit impeccabilis,
est persectio finita : Ergo potest illam
identificare voluntati: ted voluntas, cui identificaretur, esset sine dubio tam imia peccabilis , quam est voluntas Beati, de confirmati in gratia. Confirmatur. Quod non repugnatalicui creaturae , potest illi concreari,de consequenter potest esse ipsi connaturale : sed gratia, Sc charitas non opponuntur creaturae rationali: Ergo possunt esse ipsi connaturales . Reoondeo primis,Negando majorem: nam, ut diximus in disputatione de
Visione beatifica, nulla est creabilissuli stantia spirItualis, cui Visio beatissisca sit coanaturalis . Idem dicendum de gratia, de charitate , subindeque etiam neganda est confirmatio. Respondet eundo. Doctor negando consequentiam cum majori probationis suae, neque enim potest efficere Deus, ut ulla substantia v. g. habeat sibi identificatum calorem formalem , aut ullus intellectus creatus intellectionem aut Visione beatificam, unde quantumvis posset facere persectiorem intelis Ied um in infinitum, nunquam tamen posset facere, ut ullus finitus esset realiter gratia , aut intellectus Intellectio . Dues s. Voluntas creata est impeccabilis in primo instanti suae creationis ;quia pro illo instanti habet rectitudinem naturalem sibi datam a Deo, de
motum naturalem, de per consequens rectum naturaliter, de necessario : Sed Deus potest conservare creaturam pro
quolibet altero instanti eodem in statu, quo primo formata fuit: Ergo semper poterit esse ex se Impeccabilis . Respondet Doctor primo negando
antecedens , cujus falsitas patebit exeonclusione sequenti. Respondet secun- db juxta S. Thomae doctrinam, negando, quod illa creatura conservari deberet in sequentibus instantibus eodem iustatu , quo erat in primo, quia pro aliis instantibus exigit con naturaliter habe in re operationes ex se sibi ipsi imputabi-Ies, dc non necessario imputabiles Deo: in primo autem instanti necessario imputantur Deo omnes operationes ejus,
consequenter non potest habere pro primo instanti operationem malam juxta illam sententiam . Dices denique: Non implicat contra.
dictionem , quod creata voluntas necessario determinetur ad sequendum die amen rationis, adeoque Deus talem
voluntatem potest producere: quidquid enim contradictionem non implicat, Deo fieri potest : Sed voluntas necessario sequens dictamen rationis est ex se
313쪽
Impeccabilis: Ergo, dcc. Minor eonflat: Probatur Majori Tam appetitus voluntarius potest determinari ad die amen rationis sive rectum sive erroneum, quam appetitus sensitivus determinatus est ad die amen sensus , formale , vel virtuale : Ergo potest ei se appetitus determinatus ad dictamen rationis , ita , quod non posset ire contra dictamen
rationis , & posset nihilominus in diversa objecta libere tendere secundum die amen rationis; quando, scilicet, ratio dictaret plura bona,nec unum alteri praeserret,tunc voluntas libere posset ex his unum eligere , aliud dimittere, nec in hoc peecaret ς quippe non ageret contra dictamen rationis. Nero majorem , dc ad ejus probatIonem dico , quod in eo casu nec voluntas , nec dictamen rationis haberent persectam rationem voluntatis, de dicta minis: sicut verbi gratia ,si Deus tam tum concurreret cum intelleictu alicujus ad intelligendum bona , de non ad
intelligendum mala; tunc voluntas ne
cessario vellet bona , & non mala : illa
tamen determinatio voluntatis non esisset ab intrinseco, sed ab extrinseco;
quaestio autem Praesens movetur de deinterminatione voluntatis ab Intrinseco.
A Noavus potuit peccare in primo inis
fianti. Ita DoAor in a. dist. .q. a. numero I 3. Teneo uitur , inquit, quod
potuit in primo inflanti habere potentiam votitiτam mmcctam , ἐν non limi-raisatur ad rectam operationem non enim
afuit infecundo infranti maris deterin minans quam in ρrimo : Ergo, dcc.Quperatio Doetoris sic elucidari potest : P
tentia , quae potest habere operationem perfectam, Sc non limitatur nec deterisimi natur necessario ad operationem re Ham , potest habere operationem non
Tereian: sed Angelus in primo suae crea tionis instanti habuit potentiam volitivam persectam ἔ εc ideo potuit habere volitionem persectam,& non limitabatur , nee determinab tur ad operati nem rectam : Ergo in illo instanti potuit non rem operari, & per consequens peccare . Consequentia est optima , cum majori evidenti. Minorem
proso r Quia voluntas Angeli in primo instanti non habuit majorem determi nationem, quam in iecundo; cum nihil reale intrinsecum habeat in primo,
quod non habeat in secundo : Ergo , Meuno : Voluntas In primo instanti
creationis prius natura quam peccaret, potuit habere omnes Conditiones requisitas ad agendum , de eliciendum
actum peccaminosum: Ergo revera potuit pro illo instanti peccare . Profatur antecedens: Non aliae desiderantur conditiones ad peccandum,quam cognitio
objecti sub ratione boni aut utilis , aut delectabilis,& prohibiti,& negatio omnis impedimentir Sed illa omnia possunt esse in primo instanti. Prolatur , Illa, quae sunt in secundo instanti possunt esse in primo praeter respectum adesse praeexistens , sed ille respectus nihil prorsus facit ad rem : Ergo quae requiruntur ad peccandum in secundo instanti . possunt esse in primo . Probatur 3. Angelus in primo Ins an ii potuit mereri, de habere omnia re inquisita ad merendum : imo, ut fatentur Thoni istae , de faeto meruerunt: Ergo, de peccare , & habere omnia prae requisita ad peccandum tum quia prorsus est eadem ratio: tum quia si non posset peccare , non posset mereri, quia quidquid impedit quominus posset peccare, impedit quominus posset mereri; imo
plus requiritur ad merendum, qu im ad demerendum: nam mereri est bonum quoddam persee um , demereri autem est maIum: bonum vero ex integra cau
sa , Sc malum ex quolibet defectu . Confirmatur : Idcirco Angelus non habuisset in primo instanti necessariaud peccandum , quia non fuisset perfecte ,&complete liber: sed suffcienter liber
314쪽
De Angelorum peccatis, poenis . 3o 3
liber extitit,ut peccare posset. Probatur. ut est privatio praedicti actus,ut debiti, Ad hoc ut Aneelus in instanti suae crea- dc a Deo praecepti . tionis peccare potuerit, sufficit , quod mutra strimo haec responsio supponiti fuerit liber libertate eontradictionis, Se tamquam certum, non esse dabilem exercitii Sed hanc saltem libertatem in puram omissionem culpabilem, quod primo instanti ereationis habuit: Ergo tamen controvertitur inter Theologos; in illo peccare potuit. Probatur major, quorum plurimi affirmant simpljcem Angelus in primo instanti suae creatio- omissionem illius praecepti, qutid quis nis tenebatur ex praecepto divino elice- tenetur implere, esse peccaminosam et te actum dilectionis Dei super omnia : siquidem eo tempore quis praeceptum Sed eum fuerIt liber quoad exercitium obligat ad diligendum Deum, v. g. vel respectu praedicti amoris , potuit tunc ad audiendum sacrum die Dominica. non amare , seu amorem illum Omitte- potest quis ratione alicujus negligentiaere , maxime quia tunc Deus potuit illi culpabilis,se merh negati vh habere eit de ne a re auxilium efficax ad illum et I - ea illum actum , Itaut nullum volunta eiendum: hujus enim auxilii collatio , tis actum eliciat, quo pesiti vh velit illi non erat debita; sed omnino libera- Deum non diligere , vel adesse sacro ;Iis . & gratuita : Ergo tunc potuit An- quae negligentia erit omnino culpabi- gelus peccato saltem omissionis pecca- lis; quia , ut omissio sit peccatum, satis re et nam posse peccare peccato omisso- est , quod negligentia sit voluntaria in nis, est posse non elicere actum ad quem directe; ut autem negligentia sit hoe aliquis ex praecepto tenetur, seu pOTe modo voluntaria, sufficit quod voluntas illum actum omittere . possit, δe teneatur illam vitare, exci Reponunt Thom istae cum Cajetano , tando intellectum ad actum sollicitu-
Angelum in primo instanti non potuis- dinis ei oppositum,de tamen non vitate se omIttere actum ς quia stante praeee- ad hoc autem non est necessarius actus pio ex parte Dei de eliciendo tali acta voluntatis, quA ipsa negligentia sit v ah Anneio,v. g. de conversione facien- Iita : nam S. Thomas a. pMaes.s dicit,
da in Deum, erat judicium Ipsi indi- Suod neglarentia provenit ex quadam tum ab Authore naturae ς quod quidem remisone voluntatis,per quam contivit non poterat esse nisi verum practicum ρυdd ratio non oliuitetur , ut percipia de faciendo , quod a Deo praecipitur ac ea quae deὐet, via et modi quὸ defet. Et
proinde voluntas non poterat contra- consequenter ad negligentiam culpabirium operari , nec ab actu cessare; neo Iem non requiritur actus voluntatis , minus tamen propterea erat libera . quo sit voIita .
Quod utique explicant exemplo Christi Deinde, si voluntas Angeli non po- Domini,qui respectu actus cadentis sub terat suspendere talem actum conver- praecepto, fuit liber quoad exercitium et sonis ad Deum , consequens est , quod& tamen peccare non potuit: Unde necessitabatur ad illum ponendum: Er-lieξe illum actum potuerit elicere po- go in eo ponendo actu Angelica votentia antecedenti , & in sensu diviso, luntas non erat libera, nec ille actus non tamen potentia consequenti, de in erat voluntarius , proindeque non P. n sucomposito . Addunt, quod Anis tuit esse meritorius: sed hoc consequens geli in primo instanti potuerint in curis ut falsum negant etiam ipsi mei Adverrere omissionem actus,non tamen omis- sarii; proindeque fateri debent illumsionis peccatum ς quia licte potuerint actum misse liberum , ac sisInde po- omittere talem actum .prout omissio est tuisse fieri peccaminosum per omissi Pura negatio actua oppositi,non tamen nem suae productionis .
315쪽
Ad exemplum autem de ChrIsto Domino , qutid in suae responsonis confirmationem adducunt, dico illud non esse ad rem , quippe cum Christus Dominus nec in primo, nec in quovis alio instanti suae vitae potuerit peccare: Tum quia primus,& princeps erat confirma torum in gratia : Tum quia intuitiva Dei visione donabatur : Tum denique quia habebat unitam hypostaticε suam humanitatem Verbo: Angelus autem in primo instanti suae creationis nullo horum gaudebat privilegio : Ergo ex privilegiis Christi, de ex ejus impeccabitate , non rectἡ insertur impeccabilitas Angeli in primo instanti . Dices x. Si Ange Ius in primo suae
ereationis instanti peccaret, tale peccatum Deo ut Authori, ac Motori specialiter tribueretur ; sed implicat pecocatum Deo attribui: Ergo, & Angelum in primo instanti creationis peccare. Minor constat. Probatur Major. Prima Operatio , quae incipit cum ipso esse
rei , tribuitur caui, profluetivae ipsius
rei; nam idcirco motus gravium , &Ievium ad suum locum naturalem, sive
centrum , dicitur inera eis a generante , quia motus ille cum eorum esse incipit ; statim enim moventur , de ex iis Bunt, maxime si producantur extra Ioeum suum naturalem.
Meundd , idem suadetur exemplo ii hiae , quae si nascatur curva, cte statim incipiat claudicare, illa claudicatio re
ducitur in debilitatem principii gene
Tertu, id e Irco motus cordis in an ἱ- malibus generanti tribuitur , quia incipit unὲ cum ipsis animalibus . Ratio
autem eorum omnium est, quia operatio, quae incipit cum esse rei productae , est veluti corollarium quoddam sequens ad naturam illius, sicque procedere debet ab Agente, de Authore illius esse ; unde vulgare illud, Qui dat esse, dat etiam consequentia ad esse. Confirmant,ex eo quod Operatio procedens 1 natura secundiim Ines nat Ionem ab Authore naturae acceptam, ipsi naturae Authori debet attribui; nam
moveri sursum, inest igni h generante, quia est secundum inclinationem,quam habet ii generante ad locum sursum :sed operatio quae incipIt simul cum esse rei, procedit a natura secundum inclinationem ab Authore naturae acceptam : Ergo ipsi naturae Authori debet attribui. Probant minorem . Quandores Incipit esse , non habet aliam inclinationem, de dispositionem , praeter iIIam quam accipit ab Authore naturae :Ergo si in eo instanti operatur, neces sum est, quod operetur secundum in inclinationem sibi ab Authore naturae inditam a
dato numero 4. Primo quia secundum S. Augustinum II .de Civitate Dei c. 3.
qui dicunt Angelas a principio fuisse
malor , non sentiunt eum Manichaeis , qui ponebant unum Deum malum immediatὸ esse causam mali , tr alterum esse immediate ea am soni: Sed hoc sentire deberent si Angeli in primo suae formationis instanti non possent esse mali, de
peccatores, quin eorum peccatum in Deum refunderetur: Ergo ex S. August.
licet Angeli peccassent in primo in.
stanti suae creationis , eorum propterea peccatum Deo non esset tribuendum .
Secundo , De laetus causae secundae in agendo, pro quocumque instanti quo agit, non est Deo tribuendus, sed ipsim et causae secundae, quamvis agere ne
queat nisi cum concursu ipsius Dei; sed desectus qui inesset ae ui peccaminoso Angeli peccantis in primo instanti, enset ipsiusmet Angeli desectus: Ergo non Deo , sed ipsis Angelis esset adscribendus . Tertio, Eatenus peccatum Ange licum in primo instanti refunderetur in Deum tamquam In causam illius peccati , quatenus Deus pro illo instanti voluntatem produceret, ipsique insun deret principia Omnia, quibus median
316쪽
De Angelorum peccatis , in poenis . 3o
eibus posset peccare, nec non, Ac conditiones sine quibus non peccaret. Puta objectorum applicationem , & motio nem: Sed si hac ratione Deus dicendus esset author peccati, pari jure omnia Peccata, quae fierent in secundis instantibus in ipsum essent refundenda: quirpe ille ipse est , qui sormavit voluntatem, quae peccat, & cum ea ad actum peccaminosum phvsch concurrit: necnon , & cum objee o ipsam movente,& aliis causis ad actum peccaminosum inducentibus;Ergo muliti magis dicendus emet author peccati , quod fit in illis loquentibus instantibus: quod ra.
men cum amerere sit execranda blasphemia , pari jure non esset dicendus author peccati, qui fieret in primo instanti . Denique, hoe argumentum In ipsosmet Adversarios retorquet Doctor num. 8. nempe quod si Angeli non potuerint peccare in primo instanti, quineorum peccatum totum In Deum unicum authorem refunderetur; nec etiam
potuerunt in illo instanti mereri : quia Idcirco, inquiunt, non potuit Angelus demereri in primo instanti,quia omnis operatio, quam habet in primo instanti, est Dei producentis,& consequentertion sua : operatio autem peccaminosa debet esse sua propria: sed operatio meritoria tam debet eme sua propria,quam eccaminosa : Ergo si operatio , quam
ab et In primo instanti sit Dei, & consequenter non propria; sequitur quod non possit esse meritoria; quod elim
non admittant Adversarii, nec etiam alterum admittere debent.
Ex iis itaque constat falsam eme majorem illius argumenti , quo maxime nititur sententia Adversariorum . Undo in forma , nego antecedens illius probationis, & ad primam ejus confirmationem dico , Motum gravium , &Ieuium non aliter tribui generant i , quam quia tribuit illis esse ; non enim
lius emet descensus lapidis producti in
nro. IV. medio aere, V. g. qu In primo suae formationis instanti in terram labe retur .
quam sit descensus illius pro instantibus sequentibus: unde sicut descensua in sequentibus instantibus non aliter tribuitur generant l, quam quia produeendo lapidem ipsi indidit gravitatem illam, quae est prinei pium immediatum
Istius descensus; Sic non emet Inconveniens, quod pari ratione operatio mala voluntatis tam in primo , quam in sequentibus instantibus tribueretur Deo, solum ex eo quod voluntatem liberam creaturae rationali indidit, quae voluntas est principium immediatum , & per
se actus peccaminosi . Confirmatur; quia secundum Adversarios, sicut descensus lapidis in primo instanti tribuitur causae generanti , etiam eidem attribuitur in aliis instan-ιihus : Ergo si sit eadem ratio de deis scensu lapidis, ac de operatione mala voluntatis; sicut illa operatio adscribe.tur Doci in primo instanti, Ita & in aliis instantibus ς maxime si non emene
aliae causae praeter voluntatem , a quivbus in aliis Instantibus proveniret: quod cum sit ah surdum , ut etiam fatentur Adversarii, necessium est fatean tur illud exemplum non esse ad promissitum .
Nec magis juvat exemplum tibiae rconcedo namque , quod curvitas ipsius debeat adseribi causae genera nil , non
vero ipsi tibiae : sed nego Idem eme diiseendum de omnibus perfectionibus, vel linperfectionibus quas creaturae propria sua operatione sibi comparare
possient in primo instanti productionis; Disparitas enim est maxima; quia ipsa
tibia non habet virtutem producendi in se curvitatem, & propterea illa cur vitas in aliam causa tri est refundenda ;Voluntas autom habet virtutem pro
ducendi in se operationem malam; id in
circo non est recurrendum ad aliam
causam . Adde quod rectitudo alterius tibiae non provenit effective ab ipsa ti.
317쪽
bia, sed a causa generante , de aliis circumstamus : Ergo si debeat esse paritas inter tibiam claudicantem , &voluntatem peccantem in primo instanti ; etiam debet esse aliqua paritas
inter tibiam reiste ambulantem , ik vo
Iuntatem bene operantem in primo instanti : Adeoque sicut rectitudo tibiae non provenit ab ipsa ἔ nec etiam in primo instanti operationes bonae possent a voluntate procedere,quod The ologorum nul Ius admittet . Idem a pari dicendum ad caetera , quae prose
Dices a. Angelus non habet primum velle se, sed ab alio: at Angelus non potest peccare per velle habitum ab alio , de non se : Ergo prima volitio
ipsius nequit eme peccaininosa . Probu-tur major ex S. Anselmo de ea DiaΑ
Ii eap. I 3. ubi ait: Si primum oeue a se Babet, aut hoc ect volens, aut nolent: Si νoIens,ititur illud non es primum ouis; Si nolans, idem sequitur,quia ante illud velis noluit iuud : Igitur votait iIIud non esse : igitur aliquid voluit. Ergo peccatum quod esset in primo instanti,tion posset esse li voluntate ; & consequenter deberet esse 1 Deo : quod com fieri nequeat; consequens est, quod voluntas Angeli non possit esse peccaminosa in primo instanti. Negat mostrem Doctor num. s. Sicut
enim AngeIus potest habere a se velle secundum ; ita & potuit habere a se primum velle; alioquin sequeretur pro-ee s in infinitum : Nam , inquit Do-etor, Suaero a quo primum haθet velispAut a se, per aIiam volitionem, aut sine alia volitione: Si sine atia volitione, ergo votantas potes a te habere primam
T illam rursur per aueram, i e nere
furio erit praeessus in infinitum . Unde ad authorltatem S. Anselmi , dieit Doctor : quod per volitionem , quae debet praecedere primum velle
Angeli, intelligit S. Anselmus Ipsa svoluntatem in actu, quam Angelus deinbet habere , Deo,ex suppositione,quod ipsemet eam in se producere non possit: quam suppositionem sorte facit An selmus discurrendi causa . Certum est autem quod produci non possit volitIo, nisi is voluntate praevia , adeoque volt tio debet voluntatem praesupponere . Quod si aliud voluerit S. Ansel mus, haz in re ellet negandus , quippe cum illa.
sententia Principiis Philosophicis , Se
Theologicis non quadret. Ad discursum autem ejus, Respondeo Angelum habere primum velle.
non per aliud velle , aut nolle, sed per ipsum primum velle: Sicut h pari,causa
esse oliva habet primam actionem, nomper aliam actionem , aut negationem
actionis , sed per ipsam mel ad ionem primam quaecumque ii Ia sit.Adde quod, ii Angelus non posset peccare in prim ἔnstanti, quia non posset habere primum velle a se: sequeretur etiam quoa non posset peccare in sequentibus instantibus, Quaero namque . quo in aliis
Instantibus haberet illud primum velle peccaminosum Z Si 1 se, ergo idem dici potest de primo instanti: Si ab alio :Ergo cum , inquiunt Adversarii, prima Volitio , quam habet in primo instanti nequeat esse peccaminosa , quia est ab alio , idem sequitur in quocumque alio instanti. Dices 3. Si Angelus peccaret in primo instanti, necessario peccaret; sicque peccaret, & non peccaret: sed hoc est absurdum : Ergo , &c. Patet sequelae
majoris; Quia si In primo instanti peccavit , non potuit non peccare : Ergo necessario peccavit, adeoque cum Pec
catum debeat eme liberum , sequitur quod peccavit, ut supponitur ἔ & quoa
non peccavit; quia non Iibere, sed necessario peccavit. Probatur autem haec Consequentia , nempe quod si peccaverit, necessario peccavit; quia si potuit non peccare, aut potentia ante aetum,
318쪽
De Angelorum peccatis , ef poenis. 3OT
aut potentia cum actu ἔ Non trimum ;quia Angelus non fuit ante illud in is stans quod supponitur primum suae sormationis: Non etiam iecundum, quia in ipso instanti primo quo peccavit, non potuit non peccare ς & ideo per illam
potentiam non potuit non peccare :Ergo necessario peccavit. Nerat primam sequelam Doctor nu.s. Ad cujus probationem dicit , quod voluntas Angeli peccans in primo instanti, revera potuit non peccare potentia ante aetum ς non quidem prioritate temporis, sed naturae; quia ipsa mei voluntas ex se, ut concipitur prior actu peccaminoso , quem producit , est indifferens , & potens ad illum actum producendum, vel non producendum; quod autem non sit necesse, ut causa, vel facultas prioritate temporis effectum , vel operationem praecedat; sed quod ad utrumque suis ciat prioritas naturae , de imonstrat Doe Or; quia alias sequeretur primo, quod Deus ipse nihil posset libere velle ab aeterno ; similiter quod creatura rationalis non posset velle libere in primo instanti, adeoque sequeretur quod Angeli non potuissent mereri in primo instanti suae formationis , quod tamen Adversarii non
Dices 4. Angelus in primo Instanti non potuit habere deliberationem sunficientem ad peccandum : Ergo nec In illo peccare potuit. Probatur antecedens Ad deliberandum plures cognitiones desiderantur et opportet namque varia objecta percipere , & variam in eis deprehendere rationem amabilitatis, vel aversionis, ut nempe unum prae alio voluntas prosequatur : sed in primo instanti non potuit Angelus varias habere cognitiones : Ergo nec delibe
Negat antecedens Doctor num. Z. ne
non , & minorem ejus probationis ιquia ad peccandum non requiritur alia Lognitio , quam ea qua objectum cognoscitur esse bonum bonitate utili , vel dele stabili ἀ aut illud esse prohibitum : Certum eth autem , quod talem eogn Ilionem habere potuit Angelus pro primo instanti tam facile, quam pro quocumque alio sequenti. Adde euod non major requiritur deliberatio ad peccandum , quam ad merendum et Ergo cum in primo instanti Angelus habere potuit suffcientem deliberatio nem ad merendum , etiam & sufficientem ad peccandum habere potuit.
Dices r. Nullus peccare potest, nisi si edebitor justitiae : 1 ed in primo instanti Angelus non fuit debitor justitiae: quia
secundum S. Anselmum sustra laudatum cap. II. & Iq. Angelus in primo instanti justitiam non accepit: Ergo non potuit peccare . Major constat, quia justitia, ct peccatum opponuntur
si e ut habitus, ct dispositio : Irgo pec-xatum privat justitia : sed non potest privare justitia, nisi justitia sit debita .& consequenter nisi peccans debeat habere justitiam. Netat majorem Doctor num. II, & ad ejus probationem dicit, quod si Ange. Ius in illo primo instanti non fuit deis bitor justitiae , quia eam non accepit; sequeretur, inquit, quod semper existens in peccato mortali, nunqu*m enset debitor justitiae , quia nunquam accepit eam : Ideo de ista justitia n- , valet argumentum: Simili per nee de justitia acquisito, nam ista potest aclis mitti injustitiae elicitis : nec ille qui nunquam fuit justus moraIiter tenereis xur ad juste operari, si non esset debitor justitiae; quia nunquam istam aς. cepit ,
Lucifer alior Annios ad ρeccandum
induxit,illorumque Aerduellio niti II fum eatina extitit. Haec est comis munior sententia Theologorum, quam tradit Seraphicus Doctor in a. dist. s. art. a. quaest. I. I 1. In prima namque is quaestione ita loquitur. Notandum
319쪽
ia quod superbla Daemonum conformis, , fuit capiti , totius militiae principi , ,, scilieet tenebrarum: ipse autem Dia- ,, holus attendens suorum naturalium ,, strenuitatem , & excellentiam, &,, praecellentiam, voluit praeesse , &ri requiescere sua authoritate , hoc est, ,, sine meritis, de sine ministerio. Daeri mones vero ei subjecti,non sunt ausis, tantum appetere, sed considerantes ri naturalium strenuitatem, voluerunt
,, sub umbra illius requiescere , ita s,, quod non ministrarent, sed quadam, , sub illo potirentur voluntaria liberini, eate , quam videbant se non posse is habere sub divino dominio . Co- ,, gnoverunt autem Angeli se esse ,, factos ad percipiendam quietis bea- ,, titudinem , Ae acquirendam per me- ,, rita , & ministeria : In hoc ergo su- M perbierunt, quia sine meritis volue ,, runt beati esse , & sine ministerio
is quiescere, & sine limite propriam
M voluntatem implere; & hoc totum, , est superbire; quamvis non sit tantae, , superbiae, quantae fuit appetere Om- ,, nibus praecellere, δε nulli bi subesse. Secunda autem quaestione explicat qualiter primi Angeli peccatum quam
dam supra peccata caeterorum Angelo is ruin praee minentiam habuerit. Fuit
se enim ibi ordo , inquit , & quantum,. ad gradum , Ac quantiim ad occasio- is nem, & quantum ad durationem:
M Quantum ad gradum,quia illud Lu-
, , ciferi fuit majus : Qv aritum ad Oc is casionem , quia aliis praebuit exem- ,, plum : Quantum ad durationem, ,, quia sicut Lucifero necesse fuit tem , , Pore ante esse cognitionem , qu mis peccare : quia non potuit in eodem is instanti habere cognitionem , quae ,, exigitur ad peccatum cum de diri nata asses ione: sic in minoribus Anis gelis dicunt fuisse in peccando , &M cum peccaverunt aspiciendo , quod ,, Angelus volebat, de exinde aspicienis do commodum suum . Probatur autem eonelusio variis Scripturae locis; Prim6 quidem S. Hieronymus damnatorum Angelorum congregationem per Luciferi suggestionem corruisse colligit ex illo Ezechielis 37. Emulata sunt eum omnia Iigna voluptatis , quae erant in Paradio . Nam
aemulari nihil aliud est quam imitari et
8e ita si per metaphoram applicentur illa verba ad Angelos, optime significant inferiores peccando , Luciferum milie imitatos S. August. ex illo Matthisas. De maledicti in irnem aeternum, qui
paratus en Diabolo , re Angelis ejus e Sed Diabolus, inquit, dicitur qui fuit
aliis causa , vel incentivum peccandi: Ergo aliquis Angelorum illorum fuit inter Ange Ios peccates Diabolus: dc per
consequens ille qui dixit , Super astra Dei exaltabo folium meum , fuit inter
Angelos Diabolus. Sed maxime probatur ex Illo Apoea-Hp.ra. ubi dicit u r: Factum est praelium
monum in Cario et Michas, o Anteia ejus praeliabantur cum Dracone: b Dra- eo pugnabat,b Angeli ejor, o non praevaluerunt , nec Iocus inventus efὶ eorum amplius in caelo. Et projectur ect Draesiste magnus, smeur antiquus, Dia/olus, Satanas, o seducens universum orbem :Ergo fuit aliquis primus peccans inter omnes peccantes, de inducens alios actpeccandum,& seducens illos. 'σθatur antecedens . Fuit aliquis antiquus Draco inter peccantes: Ergo filii aliqui, primus peccans . Patet sequela, quia si omnes simul peccarent, nullus esset altero antiquior .cinfirmatur. Fuit aliquis inter illos alios seducens : Ergo non simul omnes peccaverunt. Patet sequela; nam seducens prius est seducens , quam alii sint seducti: Ergo seducens priusPeccavit, quam alii peccarent. Hanc ipsam veritatem docent sancti Patres tam Graeci, quam Latini; Graeci quidem; in primis verti orIgenes lib. T.
Periarchon: Apud plurimor, inquit,rsta
320쪽
De Angelorum peccatis, poenis . 3 os
Babetur opinio , quod Dia,OItis apostata effectur, quamNurimos Angelas fecum declinare Wr assierit, qui ἐν nune inque An eli ejus nancvantur . Subscribit Caesarius Gregorii Naaian Zeni frater Dialogo I. Ad malum , inquit, versus Author ille mali DiaMIus Mecum ad de
fectionem multor Avelorum trahens , non natura , sed voluntate mutator perduxit funemone , qui convenientem δε facto fuscepit aneIIationem . Item sanctus Chrysostomus in Psalm. I 4. Unus , inquit, illic civis tanquam Inquitiuus movit Ieditionem, ἐν ejectus est tanquam externus , tr a Deo ahenus , o cum eo ui eum sequutisset Daemones . Similia
abet Damascenus lib. a. cap. q. Pri stipem malarum Avelarum, inquit, ad-
veryus opificem suum Deum, Me extulisse, o reueruare contra eum in animum in- χisse. Et subdit inseritis; Una cum es avuwa es , eique comitem se adjunxit, utque eorruit innumerabitis objectorum sibi Augelorum muItitudo .
Eadem est concors sanctorum Pa trum Latinorum sententia ; in primis namque S. Ambro lius Epist. ς s. ad De metria in aperth dicit , Diabolum , qui oniam sua quam a Creatore suo acceperat potentra , dignitate sibi placuit, eum his Angelis quos in con usum impietatis suae traxerat, a caelasti iublimitate deiectum esse. Idem significat Arnobius Iunior lib. a. de Deo trino , &uno, dicens : Primus omnium Auxesorum in suo eorde peccavit, ex quo ρυID- Iare omnium praesumptionum generia tu c cc erunt, eum nuIItur exemplum
sequutus, drie dedit peccandi exordium . Denique idem indicat S. Bernare. Tractatu de grad. humilitatis de Lucifero dicens, Turiolus federe assectanr , fratrum concordiam , totius ea lectis ρatriae pacem, i ur quantum in te es, quietem Trinitatis infestas . Suὴ te tua, miser , euriositas ducit, ut straesumptione singulari non dusius rivisur sandalum , in-j iam furere Regi r Dum ait enim s Ium Luciferum standalum alii tribuIn se , & pacem turbasse, Indicat profecto ipsum seditionem contra Deum movis se . Unde inferius ait, I Inisse Lue ferum dominari omnissius filiis superbiae, quos suae maIitiae aestibus studuit instam-
mul conversi sunt in Deum , nullo altero Angelo suggerente, nec illius co versionis motivum , & exemplum prae bente : Ergo pariter omnes mali aversi sunt a Deo, nullo suggerente . Respondeo posse negari antecedens , qua ratione enim Lucifer aliis Angelis perduellibus inobedientiae causam praebuit , quocirca dicitur, quod Draco ρπ-gnabat , b Aveti Vus , eadem ratione S. Michael fidelis in Deum observantiae, caeteris Angelis subditis exemplar,
& ineentivum fuit, siquidem legitur oc. ao. quod Vehael pugnabat, σAnaetii ejus. .Reoondeo fecundo negando parItatem: Boni namque Angeli per gratiam sanctificantem , perque evidentem suae ad Deum dependentiae cognitionem, sussiciens habebant motivum, & incentivum quo in Deum fideli observant Iatenderent : mali vero nullum in se tale motivum ad rebellandum habuerunt ;adeoque verisimile est ipsos ad perduel- Ilionem fuisse per Luciferum excitatos a Dices a. cum Guillelmo Parisiensi a. r. de Universo ; omnes Angeli per superbiam peccarunt: Ergo omnes non
ah alio inducti, sed per se , ac propria
excellentia, & amore abstracti, & illecti, aliquid superbe appetierunt an udo: Non poterat Lucifer vel rationibus eos suadere , vel per errorem, vel dece ptionem eos inducere: quia sciebat,eos non posse decipi in cognitione , 8c debita existimatione Creatoris: nec etiam per promi iliones, vel alia objecta concupiscentiae poterat eos allicere ς quia nulla re indigebant, quam ab illo ex