장음표시 사용
321쪽
potuissent. Tratio addit, Onia si peccarum Angelorum inferiorum fuisset perduellionis contra Deum, ad quam a
Lucifero fuissent inducti, non fuisset
ausus solus Lucifer contra Deum rebellare, nisi praecognovisset volutates in inriorum propensas ad rebellionem conistra Deum fuisse; Sicut in regnis humanis nullus vallat Ius quantumcumque Potens , audet contra Regem in furge. re , nisi multorum consensus accedat,& inter eos contractus ad rebellionem
praecedat: Ergo similiter in Angelis ne cessarium fuisset, ut Lucifer aliorum voluntates agnoscens, ab eis invitare tur ad perduellionem, vel saltem inter se convenirent,& de rebellione tracta. rent . A quarto , Quia omnes Angeli simul cum Lucifero peccaverunt: Ergo
non sunt ab illo inducti ad peccan
Neto omnes consequentiar,& ad primam rationem dico , Quod licet omnes An.
geli superbia mepaverint, inde tamen non sequitur , quod ad illam non fuerint inducti; nam Lucifer prius saper-biit propter suam excellentiam: Deinde singulis Angelis propriam excellentiam exponens , eos parite e ad complacendum in eo, & superbiendum stimulavit ,
Ad fecundam rationem , Dico peccavium Angelorum habuisse aliquam an nexam linconsiderationem; nam nimium complacentes circa propriam beatitudinem naturalem , non retulerunt
Deo gratias , propter dotes , & excet Ientias quas in primo instanti suae creationis acceperant: Forsan enim tenebantur aliquo praecepto ad continuandum actum illum supernaturalem , demeritorum, quem in primo instanti injeceperunt; & Lucifer nimis complacens in sua beatidudine naturali, non solum non continuavit actum incoeptum, sed ostendens illam Angelis inferioribus,&quasi animadvertens illos de propria beatitudine naturali complacere , non
saverunt; δc sic peceaverunt peccato elationis , Sc superbiae. Quare quando Lucifer alios sollicitavit ad malum superbiae, non proposuit illis aliquod malum ex parte objecti, sed tantian ex modo operandi. Nam proposuit illis
excellentiam propriae naturae, extollendo Delicitatem , fie beatitudinem nam turalem , nulla facta mentione de beatitudine, de talicitate supernaturali; de tunc nimis complacentes in tali beati tudine naturali, nec se , nec sua in su-Pernaturalem retulerunt, In quo fuit modus quidam elationis , & superbiae. Ad tertiam rationem , nego pariter consequentiam,Nam Lucifer,& Ati gelirius non rebellabant contra Deum, quasi vim illi inferre volentes , aut per virium fortitudinem illum vincere ac superare tentantes , ad quem modum rebellionis solet inter homines praecedere secreta consiliorum communica tio, aut seditiosus contractatu S, ac ne
gotiatio ; eci vel maxime qu5d contra Deum hic modus perduellionis possibilis non erat, cum nulla cogitatio eum latere possit, quod Angeli non Ignorabant. Rebellarunt ergo contra Deum
solo assectu quem Lucifer ex propriis , de sine aliorum consilio , tra flatu , veIcommunicatione habere potuit: δc inde potuit ad similem seu proportionatum affectum proprio judicio , de deliberatione alios inducere, sine praevia cognitione voluntatis , vel determin tionis, aut consilii eorum, cum sola spe illos in propriam sententiam , & spiritualem perduellionem trahendi. Ad quartam denique rationem Dico Omnes Angelos simul cum Lucifero peccasse; quia nempe modica fuit mora inter peccatum Luciferi, & aliorum Angelorum: de repente enim , & quasi non perceptibili tempore simul ac voluntatem primi Angeli perceperunt, ei statim consenserunt, de adhaeserunt ; si enim prius aliqua diuturna tempori. . priori
322쪽
De Angelorum peccatis, poenis. 3 II
prioritate peccasset Lucifer, quam reliqui Angeli, cum ex illo peccato suborta fuisset desormitas per expoliationem ,& carentiam omnium supernaturalium donorum, quibus ipse Lucifer In primo suae creationis exordio fuerat illustratus . cumque divina justitia in ipsumani in adsertili et illud advertentes caeteri Angeli, haud dubium est . quod ipsi
non consentissent,nec a partibus ipsius stetissent.
Ex his infert Alensis ρ .p8. num. 6.Ionge gravius fulit e peccatum Luciferi quam aliorum , ex duplici capite ; PH-mo , quia libido appetitus ejus major
extitit . Secundo. quia ante se non habuit aliquod exemplar, cum ad millius peccantis imitationem peccaverit , sed
fuit ipse totius peccati inventor, dc principium. QuAEsYIo SACuNDA, a Ruodnam, Οquale fuerit primarium, creantiae Diabola peccasum . NOTANDuM r. varia eogitari posse peccata quae perduel Ies Angeli hsuae rebellionis initio committere P Iuerunt; puta peceatum praesumptionis
de propriis viribus ac praecellentiis; invidiae erga homines , odii in Deum: Similiter inordinati cujusdam desiderii beatitudinis , in quantum praecise est bonum quoddam delectabile ; & tandem complacentiae nimiae in propriis perfectionibus,quam peccatum luxuriae Subtilis Doetor appellat; Sicut, inquit ipse eccatum quo inordinatὸ deIectatur aliquis in oeculatione cones onis Geomefricae ad luxuriam redueitur. Quodnam autem horum omnium primarium ac capitale fuerit ρ invicem dimentiunt Autho res ζ maxime vero duas in parte1 scinduntur, quorum Aliqui volunt cum nostro Alensi a parte quaeΠ 98.memb. a. S. Bono ventura in a.dict. s. art. I. uas. R. de S. Thoma I. ρ. q.63. art. I. Primum AngeIorum peccatum non esse aliud .
quam superbiam proprie dietam et Coa tendunt sero Atii cum subtili Doctore. primum peccatum Angeli fuisse i nomdinatum sui ipsius amorem , tu quan dam superbiam, luxuriam improprie dictam , seu potius spi ritualem , qua Angeli in suis dotibus nimium complain centes , inordinate concupiverant bonum spirituale delectabiIe,nempe suam beatitudinem naturalem. Sicut etaim cupiditas inordinata boni dele stabilis corporalis, constituit speciem luxuriae; ita appetitus inordinatus boni spiritualis summe dele elabilis speciem luxuriae spiritualis efficit. Quae autem earum sententiarum sit verior, hic est resol
Notandum a. Sanctos Patres varie de
primo Diaboli peccato sensisse : Quadruplex enim diversa distingui potest
eorum hac de re sententia. Primo nam. que illi omnes qui Angelos corpore praeditos putarunt, tale peccatum e rum fuisse censent , ut cum orbi huic
administrando praepositi essent a Deo , mulierum capti specie, stupri cum eis consuetudinem habuerunt.', ac propter impuritatem, de flagitium , Coelo ac Dei eonsortio sunt ejecti; ita enim interpretandum putaverunt illud Genesis s. Videntes FHii Dei , vel ut ferunt alii codices, Anteii Dei Iias hominum quod essent pillebrae, acceperunt sibi uxores ex omnisus quas e terunt. Ita in primis censuit Justinus in Apologetico a nobis laudatus initio praesentis Articuli. Subseripsit Clemens Alexandrinus in quinto Stromatum , ubi ait Angelos mulierum specie captos eis arcansi quae dam ac recondita patefeci me; Anteis, inquit, illi quibus superva sors obtin-rat , des si ad sol tales , enuntiarunt
arcana mulieribus , o quaecumque ad eorum veneruπt cunitionem , t . Idem doeuit Tertu Il. Iiὐ de idololatria cap. 9.affirmans Daemones Dei desertores ,
amatores foeminarum, homines vanam astro
323쪽
astrologiae curiositatem docuisse. Et ID. de Ba,itu Hori, asserit Daemones fuisse Doctores, de inventores eorum omnium quae mulieres ad sui ornatumst perbe assumunt: Propria, inquit . ita quasi peculiariter instrumentum oeus
muliebris gloriae eontulerunt; Iumina kapiliorum quibus monilia variantur , T eirculor ex auro quisus Arachia arctantur: b medicamenta ex fucst, quibus anae eoronantur ἐπ illum ipsum nitrum pulverem quo o Iorum exordia producuntur, Hinc tis.de Virginisus pelandir, monet velanda mulierum capita , ut docet Apostolus I ad Corrinth. II.
propter Angelos ἔ Suos, ait. Iraeimus a Deo ὸ Capto excidisse of eoneviscentiam feminarum Debet ergo adum-δrari facies tam periculosa , quae usque ad Caelum scandalum jaculata est. Quod autem mirum est , eamdem in sentent Iam ivit sanctus Ambrosius qui in lib. V. de Virginibus ait; Suam praeclarum, inquit, propter intemperantiam suam in eulum decidi se de caelo, Virginem vero ρropter eastimoniam in Carin
Non defunt qui putent Angelos invidia prim tim lapsos fuisse ; quod utique trifariam explicant; nam Aliqui volunt eum hominἱ invidisse , eo quod ad imaginem Dei factus , & ex pra Tua esset. Ita Gregorius Nicen. in Cateehesi cap. 6, me autem inquit, homo animaIerat 1n quo divina intelligibilis .naturae pulchritudo inexplicabrti quadam virtute temperata erat, quod indune mlit Daemon, nee tolar aliae rarus est ille qui terrenarum rerum eurationem fortitus
fuerat, quod ex subjectu sibi natura su
stantia quaedam esset condita, quae ad eκ.
ceventit HItur dignitatis similitudinem extrema foret. Idem habet Cyprianus Iib. de et Io, b livore , nec-non , & Αugust. IM. de Gens ad litteram eo. I 4. Lactantius vero putavit Daemonem in vidisse Filio Dei, quem Pater produx rat similem sui Spiritum , qui esset virtutibus Dei Patris praeditus . Bernardus denique nrmane et . in Cantico , putat eum invidisse inearnationi Uerbi , ae homini Deo, uti jam ex ipso semel , Se
- Sunt etiam plurimi qui putant primum ac capitale Daemonis Pecatum
fuisse superbiam ; quos utique referemus ac refellemus in objeetionibus; Caeteri vero edocent illud peccatum non aliud fuisse , quam nimium sui ipsius amorem, & inordinatam in propriis dotibus complacentiam . His Itaque coni at hac de re non esse coneor dem S S. Patrum sententiam ς adeoque nobis fas esse alterutram partem amplecti.
Notandum 3. cum Doctore Subtili In
tatis adaequa te dividi in nolitionem, Mvolitionem ; ita ut nullus sit actus, nec bonuS, nec malus voluntatis, nisi actus quo prosequitur conveniens seu bonum , qui actus vocatur volitio, veIvelle 2. seu actus quo fugit disconveniens, seu malum , qui actus vocatur nolitio, seu nolle. Advertit praeterea Doctor inter utrumque actum hunc esse ordinem, ut prilis non possit haberi nolitio quam volitio, A nulla enim ,
inquit, refutio, nisi quia non potest flaro
cum aliquo quod acceρυ tanquam convcniens ; quae verba non ita usurpanda
sunt, quasi non possit haberi, absoluteu Ila nolit Io, sine priori actu volitionisi non enim apparet, cur non possit aliquis nolle molestiam aut cruciatum sibi propositum absque ulla prorsus formalivolit Ione delectationis , aut boni convenientis oppositi sed tantum vult Doctor , quod non possit aliquis nolle dinconveniens sub ratione sormali disconia venientis , & quatenus est oppositum bono convenienti, impeditque illius consecutionem; nisi quia prius vult bonum illud conveniens . Mouet rnsver adium volitionis dIstingui in amorem amicitiae, quo ali. quem
324쪽
De angelorum peceatis . pornrs. 3 I T.
iem amamus propter se ; & concupiis scentiae quo aliquid alicui volumus, Ieaut ipse loquitur; Duplex en velle , quod potest nominari amicitiae, T eaneusti nistiae ; ἐν dicatur pelie amicitiae en fatur objecti mi volo bonum : ρο velis eoneusti sentiae sius objecti, quod τοIo alicui
amato. Quod utique non sic accipiendum est, quasi amor amicitiae esset prae incise volitio , qua quis personam diligi enon volendo Illi bonum, alter vero nempe concupiscentiae, sit volitio qu1 solum vult bonum personae amatae; ere nim amor amicitiae est etiam actus quo volo bonum personae quam diligo et ipsam namque verδ non diligerem , si ipsi bonum non optarem; Sed per am rem amicitiae , eum intelligit Doctor, quo quis vult honum alicui propter Ium ipsius amorem , dilectionem , ab Rque eo , quod ad id moveatur amore alterius; amor vero eoncupiscentiae , si evolitio qua quis vult bonum alicui propter amorem quem habet erga alte rum : Sic v. g. dum quis amat proximum propterea , quod Deum diligit , qui amorem proximi imperat , & ipsi benefaciendum esse praecipit, illa vo- Iitio qua vult bonum proximo,dici poterit amor concupiscentiae : Si quidem non vult ipsi bonum praecish,quia ipsum diligit, sed tantum propter amorem quem habet erga Deum , qui imperat bonum esse proximo pro urandum . Οὐ erdiat Den que Doctor ibidem ,
Istorum duorum amorem concupiscen tiae praesupponere amorem amicitiae :Cum enim , inquit, amatum sit respectu ne iri quasi is eui volo bovum nam propter amatum cone meo sibi bovum quod sibi solo ; θ π eum fluit vota utatis
Baseat strimam rationem os est voliti; patet,quod velle amicitrae praeredit seiae neviscentiae. His ita praenotatis, Τria supersunt hac in quaestione determinandar Primum, an primarium ac capitale Angeli peccatum fuerit inordinatus amor ami- Temo.IV.
eitiae RI: S eunetim, Ouid per amore Minordinatum concupiscentiae desideraverit: Tertium, An ille uterque amor amicitiae , ese concupiscentiae merit superbia proprie dicta, vel potius luxuria Ipiritualis .
dinatur avior amicitiae fui i us . Ita Subtilis Doctor Ioeo supra laudato, numero ubi ait, quod simpliciter actus primus inordinatus voluntatis An geli fuit primum velle amicitiae voluntatis ejus , qui voluit bonum , hoc au-M tem objectum non fuit Deus , quiari non potuit Deum inordinate ex in is tentione amare amore amicitiae :,, Nam Deus est tale amabile, quod ex ,, sola ratione sui, ut objectum est,datis completam rationem bonitatis a-
,, et ui perfecte intenso : nec est verisiis is mile , quod aliquid aliud hia nimis, , intense dilexerit actu amicitiae: Tum ,, quia inclinatio naturalis magis in- ,, clinavit ad se,quam ad aliquid aliud
is creatum sic a mundum . Tum quia
is no vadetur quod aliquid aliud crea- ,, tum a se sic intellexerit sicut se: Ergori primus actus inordinatus fuit actus, , amicitiae respectu sui Jpsius . me Doctor , quibus aperte indicat primum peccatum Angeli fuisse inordinatum amorem amicitiae sui ipsius, quod utique sic probat. Primum Angeia peccatum fuit amor
in ordinatus sui: sed non fuit alnor conincupiscentiae . quatenus il Ie ab amore amicitiae distinguitur: Ergo revera fuit amor in ordinatus amicitiae. Minor constat . Amor enim quo Angelus amavit seipsum , is non erat quo se diligebat ob amorem alterius . si quidem non est verisimile, quod ullam aliam creaturam aut prius , aut magi S amaverit, quam fe : Nec etiam se amauit propter Deum ; Amor enim ille non fuisset Iu- ordinatus : 1ed ille amor quo seipsum amavit, & non propter amorem alte-
325쪽
rius, est revera amor amicitiae r &consequenter ille amor quo inordinatὸ
se Angelus amavit, non erat amor con
cupiscentiae , quatenus ille ab amore amicitiae distinguitur. Majorem vero probat Doctor: Prim quidem authoritate S. Augustini Iib. I a. de Civit .e.6. ubi cum dixisset causam beatitudinis sanctorum Angelorum esse , quia ei
adhaerent, qui tum mὸ est: subdit: civiseris c.rufa miseriae malarum Avelorum quaeritur , ea merito occurritk quod
sos conversistini. Haec autem adhaesio , vel con versio per amorem primario fit: adeoque censet S. Augustinus primum Angeli peccatum fuisse inordinatum sui amorem . Id ipsum repetit, & evidentius explicat lib. I .eυ.ult. ubi asse rit quod duo amores fecerunt duas civitates : Civitatem Dei, amor Dei inque ad rente tum fui. Civitatem Diasola, amor fui inque ad coute tum Dei. Prima igitur radix Civitatis Diaboli, inquit Doctor, sale in ordinatus amor a in micitiae sui , quae radix germinavit usique ad contemptum Dei, in quo est consummata illa malitia . Id ipsum insuper docet lib. ix.de Gens ad litteram
tem, a proinde pervemur tui amor strimat functa focietate turridum Diritum .
Eamdem majorem ratione confirmat
Doetor. Primum peccatum Angeli aut fuit volitio, aut nolitici : Si volitio, maxime vel qua inordinato modo com
placebat in se , vel qua volebat aliquod bonum sibi inde hi tum : Si primum ,
aperte constat, quod illa volitio erat amor sui inordinatus: Si secundum vel illa volitio praesupponebat aliam , qua in ordinatἡ complacebat in se: nurulus namque vult alteri bori uiri , nisi
prius ipsa in diligat , & sic illa prim ,
volitio complacentiae in se . necessarici fuit primum peccatum . Vel non praesupponebat , & sic ipsa met volitio erat amor inordinatus sui: squidem vesicloqua quis vult sibi bonum , & non propter amorem alterias personae , vel est amor proprius, vel praesupponit amorem proprium . Si dicatur, qutid fuerit nolitio, quod talnera nullus hactenus affirmavit: siquidem docent omnes,priamum Angeli peccatum fuisse commissionis, de non solius omissionis : nihil minus etiamsi fuisset aliqua nolitio, illa necessario praesupponere debuisset vo litionem , vel non debuisset praesupponere : Si praesupposuit, illa praesuppota volitio fuisset amor proprius inordinatus , si non praesupposuit, illa nolitio fuit amor proprius vel formaliter , vel aequivalenter e quia quando quis nota vult sibi malum, idq .ie non ob amorem alterius personae , sine dubio censendus
est illud malum sibi nolle ob amorem sui ipsius. Dires: Amor amicitiae ille est , quo
Angelus non concupiscit aliquod bonum a se distinctum : sed complaeet tantum in suis perlaetionibus intrinse- eis: sed ille amor non potes habere ali quam malitiam sibi adjunctam : Ergo non potuit esse primum Angeli peccatum . Major conitat : Minor probatur. Amor ille non potest esse malus , cujus objeetum non est malam ; nec ullam habet circumstantiam , qua deordinetur , aut Iuficiatur: sed amor ille, quo Angelus seipsum diligebat , habebat objectum bonurn , nempe Angeli dotestam naturales , quam supernaturales nec videtur habuisse ullam circumstan tiam inficientem , aut deordinantem .
Si enim aliqua posset assignari, maximis major aliqua intensio ipsius amoris , quam oporteat , sed quoties actus se cundum substantiam suam est honus,&habet bonuin objectum , non videtur quod possit esse mala ipsius intensio e
Ergo talis amor non potuit esse malus, nec consequenter potuit esse primum Angeli peccatum . Respondeo 1. negand6 majorem: Nam
326쪽
amor amicIlIae secundlim Doetorem Subtilem, ut in terti/ Nota3ili declaravimus, non solum ille est quo quis vult sibi bonum aliquod intr=hsecum , sed etiam quo quis potest velle honum aliis quod extrinsecum a se distinctum , non
Propter amorem alterius , sed propter amorem sui. Unde quamvis Angelus non posset peccare nimium complacendo in suis persectionibus intrinsecis, de eas intensissime diligendo; inde non sequeretur , quod ejus amor amicitiae non posset esse inordinatus; siquidem hoc amore posset velle sibi bona alIqua extrinseca, quae velle non deberet: Hic
Rutem amor cum alterum amorem non
praesupponeret, inde non sequeretur , quod ille non esset amor amicitiae ; si quidem juxta Doctorem Subtilem, amor amicitiae in hoc ab amore concupiscentiae non distinguitur , quod per illum Angelus velit tantam bonum sibi intrinsecum a per hunc verb , bonum extrinsecum sibi cupiat,ut non ita rectὶ ipsum interpretatus est Sua res Hβ. I. -- mcro 9. ςM. I . Siquidem secunduli , sententiam Doctoris , amore amicitiae Potuit etiam Angelus bonum velle sibi aliquod externum , & a se distinctum . R 'oudeo a. negando minorem; Falsum enim est, quod amor perlaetionum intrinsecarum non possit esse malus , &inordinatus , ratione majoris intentionis quam deberet habere; et enim unusquisque tenetur Deum supra se,& plusquam omnia diligere ς & consequenter toties peccare potest , quoties potest majorem erga 1e , quam erga Deum amorem elicere : ted aliquis etiam non concupiscendo sibi bona externa,& distincta, pcit est majorem erga se amorem elicere, quam erga Deum; adeoque ille amor sui ipsius potest esse malus . Est autem verisimilius,quod primum Angeli peccatum , fuerit ipsemet amor inordinatus sui ipsius, non quo bona quaedam extrinseca sibi volebat; etenim Doetor numero II. videtur supponere, qu6d peeeaverit Angelus amore com cupiscentiae , desiderando bona illa existrinseca; subindeque indieat, quod amor amicitiae , quo primum peccavit, fuerit aliquis amor inordinatus, quo in seipso nimium complacuit : Idque rationi a
paret consentaneum; Tum quia Angelus non miniis perfectam sua cognitionem habuit,quam aliarum rerum. R de
rue verisimile est , quod ipsa cognitiouarum perfectionum ejus voluntatem
induxerit ad nimiam sui complacentiam : Tum quia exinde facilε concipitur qualiter ille in Ordinatus sui ipsius
amor eum ad caetera committenda peccata stimulaverit: Tum denique quia hoc ipsum aperte videtur sentire S. Au gustinus h nobis supra laudatus , affirmans Angelum idcirco a societate Sanctorum fuisse segregatum , quod propriam potestatem amando, perverso amore sibi complacuerit. CONctius Io SECUNDA.
ge,s naximὸ inordinatὸ avetendo Aeatitudinem fusternatur,em : Ita Doctor eadem quae R. a. numero f. V detur , inquit, dicendum , sudae primo concupierunt sibi immaderare Heatitudi
Qu4nquam autem aperth non explicet de qua beatitudine , naturali an supernaturali loquatur, veri tis tamen dicendum arbitror ipsum de supernaturali esse intelligendum : Tum quia illa est, quae absolute, simpliciter beatitudo appellari solet k Scholasticis: Tum quia ibi loquitur Doctor de beatitudine
quam Angelus non habebat: non carebat autem beatitudine naturali subindeque eam inordinath appetendo praecipue non peccavit, quanquam tamen
in ea in ordinatὸ appetenda peccare potuisset: nimirum illam appetendo cum independentia 1 Deo, vel eam tanti fainciendo , ut ad beatitudinem superna turalem non tenderet , licEt novisset se R r a ad
327쪽
ad eam pro randam creatum, & ordi- potuit esse circa aliquod partImIare fle. natum fuisse a Deo. Iectabile; non autem neeessum est, Proflat autem Conclusionem Do- quia versetur circa summε delectabile, istor: Primo quidem ratione deducta ex vel commodum . S. Anselmo de rasu Diaflesi east. Pri- Contra : Voluntas Angeli non requismus actus concupiscentiae inordinatus labatur, nisi ab appetitu commodi in or- Angeli, vel processit ex affectu jultitiae, dinato , de immoderato e sed , ut sc to- vel ex affectu commodi, hoc est, pro- tis viribus, summoque affectu tendebat cessit 1 voluntate , vel secundum,quod ad id , quod sibi mavi me commodum habet inelinationem ad bonum hone- videbatur: Appetitus enim totis viribus stum, quod juste, & juxta die amen re- impellit ad bonum commodum , ad e,.ctae rationis appeti,& comparari potest: que impellit ad maximum commodum:
vel secundum , qu bd habet inclinatio- agentia namque naturalia , qualis erat nem ad honum commodum . Non pri- ille appetitus commodi, toto impetumum ; quod enim juste , & secundum erumpunt in actus , nisi praepediantur; rationem diligitur ac concupiscitur , Ibi autem nihil erat impediens : Si quia non inordinatό amatur: Erroseundum; enim illum impetum reprimere potui GSed verisimile est,quod voluntas agetas, set, maxime affectus justitiae, & dicta-& aliquid appetens ex affectu commodi men rectae rationis; Neutrum autem ibi contra jnstitiae praescriptum, primo ver- aderat, adeoque nihil erat, quo refrinissetur circa maximum bonum commo- naretur ille impetus et de consequenterdum ex omnibus , quae ipsi manifestan- toto nisu ferebatur in commodum sibitur: Hoc autem maximum commodum propositum , subinde appetebat maxi- bonum, est ipsa beatitudo supernatura- mum commodum, qualis est beatitudo Iis: Ergo prima concupiscentia inordi- supernaturalis. nata voluntatis Angelicae circa bonata, Prosais no : Prima In ordinat vi, commoda non habita, maxime versaba- Angeli concupiscentia fuit aliquis a-tur circa beatitudinem supernatura- ctus volitionis : Ergo versabatur circa Iem . Major constat, Minor probatur: boniam honestum,utile aut deleetabile. Quoties voluntas In appetendo bonum Non circa honestum, alias esset honesta
commodum nullam aliam regulam se- ac ordinata: Non etiam circa utile ,
quitur , quam impetum appetitus Inoris quia concupiscentia , & amor boni uti-dinati ejusdem boni commodi; elim ille iis, praesupponit concupiscentiam , &appetitus sit naturalis;agens autem na- amorem honi, ad quod consequendum turale toto nisu , totiique viribus in illud esse utile videtur: Ergo illa volitio suum actum erumpat; Consequens, est, versabatur circa honum delectabile: quod appetitus ille Immoderatus vo- sed verisimilius est , quod versabatur luntatis Angelicae, ipsam ad volendum, circa maximum delectabile , qualis est& appetendum bonum commodum to- beatitudo ; quamvis enim illa sit etiam iis viribus stimulabat; subindeque im- bonum honestum, possitque honeste a pellebat illam ad maximum commo- peti, tamen quia etiam est bonum vaIdum Inter ea, quae ipsi proponebantur, de delectabile, potuit inordinath appe& manifestabantur; tale autem comm ti; nimirum, vel eam tanto ardore a P
dum , & bonum maximum, erad beati- petendo , ut dolor esset, quod non it Rtudo supernaturalis. Ergo &c. cito a Deo conferretur, & propterea ponunt aliqui Thom istae hanc ra- optaret eam possidere aliter quam Deustionem nihil probare; quia , inquiunt, ordinasset: vel etiam vellet eam inde-
pri mus appetitus commodi in Angelo, pendenter a Deo possidere.
328쪽
De Angelorum peccatis , poenis 3 IT
robat terti/: omnis appetitus maxime id desiderat, quod sibi proponitur maximὸ conveniens, de delectabile ; sic enim appetitus , qui fertur in visibile , summe appetit , id quod ab oculo tamquam visibile magis oblectans percipi,
tur : Ergo clim voluntas Angeli non habeat appetitum sensitivum, quo moveatur ad appetenda sensibilia, maximhappetit id quod proponitur ab intellectu , ut summum delectabile : Sed talis
est beatitudo supernaturalis: Ergo maxime in eam tendit appetitus Angelicus : sed verisDnile est , quod appetitus inordinatus Angeli ferebatur ei rea illud, quod maxime appetebat : Ergo ferebatur circa beatitudinem supernatu
Probat quarto. Illud primo appetitur
voluntate non regulata per affectum
justitiae , sed commodi, quod ea appeteretur quamvis alia appetibilia non essent , & quod si caetera abessene, non minus appeteretur: sed tale est objectum delectabile : Ergo primo appetitu fertur in objectum delectabile : Sed si feratur in objectum delectabile primo suo appetitu, verisimile est , quod feratur in maximum delectabile : Ergo ,
Major videtur man I festa , quia vo- Iunias destituta affectu, & regula justitiae , sequitur omnino commodum suum , & nullum vult incommodum :Siquidem incommodum solum volu mus , & appetimus affectu justitiae , ut patet in martyribus , & poenitentibus . Minor etiam apparet vera:bonum enim quantumvis excellens,si esset tristabile, Ec non delectabile , certum est , quod
non appeteretur appetitu commodi.
Denique probatur Conclusio : Certissimum est, quod Angelus aliquem actum circa beatitudinem supernaturalem habuerit : illam enim cognovit, ut sibi possibilem , novitque media quibus illam consequi posset; alioquin persectus viator non extitisset: Ergo vel actus il- Ie fuit ordinatus , & sic non peccavit . sed meruit; vel fuit actus neuter,id est,
nec bonus , nec malus, nec ordinatus,
nec in ordinatus , quod nullus Theologorum admittit; vel fuit inordinatus :Sed non fuit ordinatus,nec neuter; Ergo necessum est , quod fuerit inordinatus; & per consequens,quod fuerit peccatum .Quod autem fuerit primum peccatum , ex eo constat; quia cum objectum illud fuerit maxime deIectabile,& potentia ab appetitu naturali duceretur , & impelleretur ad bonum , nemeessario sequi videtur primum uetum concupiscentIae illius voluntatis fuisse circa beatitudinem supernaturalem . Confirmantur , tr e Iieantur supradictae rationes ab eodem Doctore nu.s. ubi observandum monet , quod quaelibet potentia cognoscitiva habet appetitum sibi correspondentem; unde cii manima habeat potentiam cognoscitivam . nempe intellectum , habet etiam sibi correspondentem appetitum,qui in voluntate residet; quae licet sit libera ,
tamen maximh conformatur appetitui naturali in agendo, & ideo, inquit Doctor , in hominibus secundum diversitatem complexionum , est dominium appetituum sensitivorum , & siquidem quaelibet potentia cognoscitiva habet proprium appetitum,tunc secundum diversitatem complexionum , est diversitas dominii in cognitivis diversis,& in eorum appetiti vis: in quolibet, inquam, voluntas secundum praedominium appetitus sensitivi maxime inclinatur ad actum ejus . Et ideo quidam sequentes inclinationem primam sine regula justitiae , primo inclinantur ad Iuxuriam, quidam primo ad superbiam
Voluntas ergo agendo sequitur appetitum naturalem , ut plurimum . Licet autem voluntas separata ab omni sensu, & appetitu sensitivo ; non possit inclinari in aliquod objectu in sensibile et
clini tamen sit potentia naturalis , habet inclinationem naturalem ad objectum
329쪽
ctum maximε sibi conveniens, In quantum est potentia naturalis; illud autem est beatitudo ; quia idem est obiectum appetiti vae , & facultatis cognoscitivae. Cum ergo beatitudo sit maximum obisjectum intellectivae virtutis, etiam erit summum , dc maximἡ motivum appetitus intellectivi,qui est voluntas de con sequenter licEt voluntas sit potentia libera , tamen cum in agendo sequatur appetitum naturalem , nisi reguletur , & refrenetur per affectum justitiae , de dictamen rationis,consequens est quod toto conatu primo concupiscit primum
objectum delectabile , non ordinath ; ergo inordinath; subindeque primus
illius Angelicat voluntatis concupiscentis affectus in ordinatus , fuit circa beatitudinent. Ita Doctor . Dices x. Ex S. Augustino Iib. I . de Trinit e . s. beatitudo ab omnibus appetitur; quod autem ab omnibus appetitur , uniformiter est naturale ; igitur beatitudo naturaliter appetitur sed apis petitus naturalis se .ri per est rectus; quia est 4 Deo: Ergo voluntas conformis appetitui naturali semper est recta : quod enim est conforme recto , rectum est :Ergo in appetendo beatitudinem nutiatus peccare potest; adeoque primum amoris concupiscentiae Angeli peccatum , non fuit appetitus inordinatus beatitudinis. Netat minorem Doctor numero Io. Cum enim volitio sit libera , & possit habere rationem mali, quamvis esset consona inclinationi naturali, seu vo
Iitioni talis objecti ad quod haberetur Inclinatio naturalis, inde sequitur, quod licet seratur in objectum ad quod
inclinatur naturaliter , Non minus potest ejus affectus esse inordinatus ἔ inclinatio enim ad quodcumquae delectabile , v. g. naturalis est , & tamen cerintum est , quod desideria plurium delectabilium iesit inordinata , & mala : Non est ergo verum , qu5d volitici elicita consormiter ad inclinationem naturalem rectam sit semper recta, & oris dinata : quia voluntas, ut est libera, &elicitisa actus circa objectum, tenetur se consor mare justitiae , & regulae su periori, quae praecipit, & ordinat, ut i IIum appetitum naturalem regu Iet,& modein retur juxta dictamen rectae rationis , de praescripta regulae justitiae . Diras a.Nullus intellectus errat circa prima principia : Ergo nec voluntas e rare potest circa ultimum finem qualis est beatitudo . Antecedens est Ars
telis a. Metaph. textu 1. Consequentia probatur ex eodem a. e. textu 8.
Respondet Doctor numero II. negari
do consequentiam ; & rationem disparitatis proseri,quod principia prima deinterminant intellectum ad actum rectum, finis vero non determinat voluntatem semper ad actum rectum: sed ipsa ex se potest habere vel actum malum. vel bonum cjrca finem pro suo arbitrio; clim enim intellectus sit potentia nat ratis , & naturaliter sit operans , idcirco non potest non assentiri princj piis sibi propositis , sed in tantum eis assentitur , in quantum eorum veritas m gis, ac magis ei manifestatur: Secus est autem de voluntate , cum enim haec se
libera, ideo moderari potest appetitum proprium ne illi dominetur, & praeva- Ieat in eliciendis suis actibus , imo ne
actus absolute eliciatur ; potest enim avertere intellectum a cogitatione ii
lius objecti delectabilis circa, quod ipse
Direr 3. Si Angeli perduelles ex a petitu , & affectu commodi peecaverint , concupiscendo nempe beatitudinem quatenus erat honum comm
dum ἔ sequitur etiam qu6d Angeli ob insequentes pari modo peccaverint; sed illud consequens est absurdum : Ergo,& id unde sequitur . Patet sequela majoris , siquidem juxta S. Anselmum lib. de
330쪽
De Angelorum peccatis, in poenis . 3Is
de Coneordia ean. a s. & 43. Vota utar quod ommodum e r non velis nequit: Ergo cum omnes tam boni, quam mali habuerint affectum commodi, & maxime summi commodi, qualis est beatitudo; consequens est, quod si sit in hoe affectu peccatum , etiam Angeli boni
Peccaverint. Respondet Doctor num. Q. negando
sequelam ; quia quamvis boni habuerint tantam inclinationem naturalem ad beatitudinem , quatenus est bonum commodum , quantam habuerunt mali, imo forte majorem, nempe praestaritiorem habebant naturam; quia ista inclinatio, inquit Doctor , est secundum persectionem naturalem : tamen quia boni operabantur ex affectu justitiae concupiscendo beatitudinem , etia in temperabant affectum suum circa iIIam, ipsumque regulabant juxta dictamen rationis, & regulas Superioris , unde illam honesto, & debito modo concupiscebant: Non enim, inquit Do-etor, utesantur voluntate feramdum rationem ejus imperferam , tu stuantum
feriiset eu tantum a petitus inteIDer vus , agendo scilicet tali modo quo coin peteret anetitui intellectivo vere ς Meduresantur volantate euvdum perfectam Uur rationem , quae es lιbfrian; agendo Hilaret fecu udum voluntatem eo modo quo eonrruit uere liberὸ tu quavium: Iiserum alii: Hoc autem erat sicundum regulam susterioris voluntatis determi
Ad probatiovem autem sequelae : ne go, qu6d voluntas non possit non velle bonum commodum ἰ quotidie enim contingit, ut non velimus bona commoda , propterea quod noverimus illa nobis Me prohibita . Vel dies , quod licet forte voluntas non possiet ricin . velle bonum commodum , maximε summum , qualis est beatitudo , tamen uoluntas Angeli poterat ipsam velle inordinate, aut ordinate; ordinate quidem , nempe si vellet iplam vant un obtinere quando : & quomodo Deus
ordinaverat, aut si illam habere conia cupisceret tantum , ut Deum amore praestantiori diligeret. Pomet autem illam ordinath appetere: idque tripliciter, inquit Doctor nu ,, mero 9. Vel quantum ad intensionem , ,, puta volendo eam majori conatu , is quam fibi conveniat; vel quantum M ad acceleratιonem, putis volendo eam ,, sibi citius, quam sibi conveniat, velis quantum ad causam, putri voledo sibi ,, ea aliter,quam sibi congruat; v.g sine,, meritis, vel forte modis aliis,de quiis bus omnibus non oportet hic curare., , Aliquo istorum modorum est pro
is babile , quod excesserit voluntas ,, ejus, scilicet vel plus appetendo sibi , , beatitudinem in quantum est ho- ,, num sibi, quam amando illud bo- , , num in se : vel plus appetendo illuctis bonum, ut objectum beatificum esseis bonum suum tanquam sibi bonum , ,, quam appetendo illud ineme alii , ut ,, Deo suo: & in hoc est summa per versitas voIuntatis,quae est titi fruenis dis , π frui utensis , secundum san- ,, ehum Augustinum lib. 83. qq. q. RO. is Vei fecundo mod= potuit appetere,, habere illam statim clim tamen Deusis velit eum illam habere post moru-
,, lam viae . Vel tertio modo appeten ,, do eam ex naturalibus habere , nociis habendo eam gratiose , cum tamen ,, Deus velit eam haberi ex meritis.,, Debuit ergo libera voluntas mode inis rari affectionem quantum ad istas ,, circumstantias quas recta ratio ha -- huit ostendere : quia beatitudo deis buit minus appeti sibi quam Deo, &δε debuit appeti pro tempore, pro quo,, Deus voluit: & ex meritis, pro qui ,, bus Deus voluit eam debere appetir,, Ergo fi aliquo istorum modorum se ,, quebatur affectionem commodi, non ,, moderando eam per justitiam . hocis est per infusam, si habuit, vel acquiri si tam , vel innatam sive naturalem . quae