장음표시 사용
41쪽
tur , Negue eorrum untur juxta quod sensibilia de uni atque pertranseunt, ου gratiam eis Iaetitus est a eorruptione ea,/T a morte coerceutem . Sic hominum auimae permanent incorrumae ore Angeia ramortaIerser verant. Idem tolligitur ex Concilio Latera nensi sub I eone X. In quo sesL8. tam-uam unus ex erroribus ab Ecclesia emper explosis , damnatur eorum aD
sertio , a 'i ausi sunt dicere animam rationalam e se mortalem . Et subdit; Mero avrobante Corallio damnamus, ἐνσγrobamus omnes Uferentes animam in
tellectivam mortatim esse; eum illa non
solum perὸ, ἐπ per se, ἐπ essentialiter
bum adi eorporis forma existat, verum, ἐν immortatis. At si immortalitas competat animae rationali quae tam assine cum mortali corpore habet commercium ; multo magis tribuenda est Anis MIO , qui cum materia nullam habet
Hoc ipsum probant SS. Patres qui cum S. Dionysio cap.4. de divin. NO- min. fatentur, Angelos haHere pilam sempiternam, T quae imminui non potes, ab omni interitu, o morte fotatam , ita liberam : Vel cum S. Athanasio Trael. de definitionibus,Angelum,& animam appellari posse aeternos ; a via , inquit, Iliat initium haJuerint, immortati sunt. I aeternum visunt . Vel cum S. Basilio in P M. . dicente Angelos non esse mutabiles in suo esse , quia in quo
statu ereantur, in eo perpetus remanent,
fervatorauplici, ἐν eadem immutasiti propriae naturae substantia, is. Quibus
omnibus constat communem Ecclesiae
idem , ac doctrinam esse quod Angeli sint incorruptibiles , de immortales . Diras : Deus solus in sacris Scripturis dicitur immortalis I. ad Timot.6. 2' istas haHet immortalitatem : Ergo immortalitas nec Angelis nec rationali hus animabus convenit.
Respondeo: Vocabvia mortati, & immortale trifariam posse accipi. Primo quidem pro re mutabIlI ab uno statu ad alterum , quo sensu S. Augustinus Epist .a8. animam hominis partim mortalem, partim immortalem esse demonis strat: Anima, inquit, hominis immortati res fecundum quendam modum suum , non enim omnimodὸ ficut Deus , de quo
dictum est, quIΑ soLiis BABAT IMMORTALITATEM; Nam de animae morti,us saera Scriptura multa commemorat , quale est
Tuos , &c. Unde secondo de Trinitate cap.9. I a , it cluit,mutabuitat non inis convenienter mortalis dicitur, fecundum quam & anima dieitur mori; non quia in corpus , vel in aueram aliquam sufflantiam mutatur, o vertitur; sed in
i a sua obstantia quidquid alad mor
nunc est, Aut fuit ,fecundisin id quod deinnitit esse, vel quod erat, mortale deprehendatur syeundj , Immortale dicitur ; quod non a se,sed aliunde habet ut mori non possit; qua ratione Angeli partim moris tales , partim immortales dicuntur 1 nonnullis sanctis Patribus , quia IIcet ex se sint incorruptibiles; possunt tamenvi divina in nihilum redigi. Tertio denique illud immortale dIeItur , quod nec ex se , nec per alium de ficere potest : quo sensu tolus Deus est
A Meti non sunt absolute incorruisptibiles , o respectu ρotentiae ex
rraordinariae Dei. Ita Doetor Subtilia in x. distinet. 8. quaest. ς. num. aa. ubi assirmat nullum ens praeter Deum esse necessarium ἔ Dira , inquit, quod nihi aliud a Deo en immutabile, loquendo demutatione qua es versio , quia viaiI MAtid est formaliter necessarium . Cum ita que Angelorum exluentia non sit ab solute necessaria, sed contingens;quirpe Deus potuit eos non producere ; id circo dici nequeunt absolute incorruptibiles : sicut enim ex nihi Io formati fuerunt, ita per extraordinariam Dei
42쪽
βuomodo Angeli ab Anima rat. dist. 3I
potentiam iterum potuerunt in nihi-
Hoc ipsum probat sanctus Cyrillus
lib. Io. Thesauri,ubi demonstrat Filium Dei Angelis esse praestantiorem, quod ille necessario, & immutabiliter existat; illi vero volente Creatore possint in nihilum redigi. Nam etsi, inquit, Angelus immortaIis quaedam res est, propter ita constitutam de eo Conditoris Iuntatem,i gratiam . nisilominus quoniaexi flendi principium habet, posset uti
uesinem etiam fortiri. naturales enim praerogativae kabenti,us quidem validae sunt; non autem earum opifici Deo.&ue-mndmodum linis urendi sim haδet, sed non Deo: Avestis immorta is est eu dem sed non Deo. Quibus verbis Cyrillus duo intendit. Primum , quod sicut Ignis naturaliter ita est combustivus, ut ejus vis a nullo agente creato suspendi possit, sed tant lim a Deo : Sic Angelus ita est immortalis, ut a nullo alio quam a solo Deo possit impediri ne perpetuo sit. Meundum , quod licet Angelus ex natura sua sit incorruptibilis, tamen Deo volente destrui possit, nempe si ab eo conservando Deus desisteret; Nam
cinquit S. Augustinus Epistola s6.9 non αδ aiiud res habent deficere ves posse domere; nisi quod ex nihilo fictaeont: ut quod in eis es quoc sunt, ἐν manent. . . .
ad ejus Bonitatem omnipotentiamque
pertineat, qui summὸ est , o Conditor. Idem docent plurimi ε sanctis Patrihus, qui Angelos non natura, sed sola Dei gratia , immortales eme docent, quia ut initium per divinam potentiam , sic, & exitum habere possunt; quippe solius Dei propriam esse Im
mortalitatem volant, cujus creatae res
fiunt participes quandiu Deo placitum fuerit .Quod egregie docet sanctus Aminhrosius lib. 3. de fide cap. a. Nee, inquit, Angelus immortaIir en naturaliter ,m-jus immortalitar in voluntate est Crea poris . SubscrIbIt Sanctus Damastenus
libra. cap.3. Immortalis est,inquit. An getur, non natura, sed gratia ;quidquid initium habuit, o desinere fu-
te natura ρotest. Favet etiam S. Hila
rius in Psalm. I 48. ubi explicans illud; Praeceptum posuit. N non praeterabit, ait; Vt hoe quod junt Angeli, & animae rationales id es, maneant in aeternum,nomnaturae suae esse intellitant,sed praecepti ejus sit qui potens ste rebus ex nihilo μδ-
si tutis naturam aeternitatis afferre ; non enim, inquit, praeteribit praeceptum , iden, mandati ejus nou erit sinis : in sternum manent, quibus aeternitatem virtus aeternitatis indu t. Haec veritas etiam Philosonhos Platonicos non latuit; Nam ipte Plato in
Timaeo introducit Deum summum Deos minores, nempe Angelos , sic eompei Iantem . Haec vos qui Deorum fatu orti estis, attendite quorum operum
reo parens effectorque sum, quae per me facta , non sunt dis ιuta me invito . uamquam omne eouigatum Moisi potes . Sed haudquaquam boni est , ratione sinctum vene dissolvere: sed quoniam
orti estis, immortales vor euidem esse , T indis Iubiles non potiaris. utiquam tamen dissolvemini, nee vor uua mortis facta periment, nee fraus valentior , quam consilium meum et ρuod majus es vinculum ad perpetuitatem vestram squam illa, quibus estis tum , cum gigπ-bamini eriligati.
mortatis ex suis prine iis intri Iecis. Haec Conclusio sequitur ex praecedentibus Probatur Insuper. Illud est Inis eorruptibile ab intrinseco, quod intrinsech non constat materia quae est principium corruptionis : sed ut dictum est in priori quaestione , Angeli sunt omnino immateriales: Ergo, de incorruptibiles. Secundo , IlIud omne quod nihil habet in se , ratione cujus postulet destrui,nihilque potest accipere quod ejus existentiam evertat, est incorruptibile
43쪽
ab intrinseco: Sed Ansteli nihil habent in se ipsis , ratione cujus postulent dein
striat, quia non constant aliquibus contrariis , vel subjecto admittente qualitates contrarias suae substantiae corruinptivas, clim sint prorsus incorporei; nec possint etiam quidquam recipere , quod eorum destruat existentiam, quia non possunt ullam recipere qualitatem disponentem ad sormam substantialem cum Angelica forma in eodem subjecto incompatibilem : Sic enim constare deberent materia , quae idcirco dicitur principium corruptionis, quatenus habens propensionem ad omnes formas , poιest admittere contrarias qualitates quae praesentem formam destruant, &ad alterius introductionem praeparent: igitur Angeli sunt ab intrinseco incorruptibiles . Tertiam rationem subministrat sanis eius Maximus martyr in opusculo de animae immortalitate, ubi probat animam esse immortalem , ex eo quod sit
simplex . Quost utique sic probat: Nullares, inquit, omnino se imam poteΠ eor-rumstere, alioqui ne omnino quidem constituta fuisset: quae enim corrumpuvtur,
ex contrariis eorrumpuntur ἔ ideo omneyuod eorrumpitur , dissolubile es , quod autem di DBiis es plures habet partes;
quod ver) ex partibus eo onitur, nimirum diversis iis conflat: Iam quod di- verrium efI, non es idem . Suamoisrem anima eum fit simplex, neque ex disserentibus consans partibus,non es composita, neque dis Iubilis . ideoque eorruptionis erit expers, o immortalis. Ouae omnia muIto- magis de Angelis dici possunt,
eum excellentiore natura constent.
Dius I. SS. Patres laudati supra mτm. p. afirmant Angelos esse immortales , non natura , sed.gratia : Ergo censent eos non esse naturaliter, & intrinsece incorruptibi Ies. Moondeo: Particulam ex natara dupliciter posse accipi. Primo ut significet
idem quod ex vi tuae essentiae, & . se ac
independenter cujusv Is alterius Influxu , quo sensu Angeli dici nequeunt
immortales ex natura sua , hoc enim esset dicere , eos esse omnino inde pendentes, quod est haereticum . Idcirco huic sensui opponunt SS.Patres esse per gratiam , hoc est per benescium creationis,& conservationis que quia gratis 1 Deo conceditur; etiam gratia vocat Ura Patribus C cilii Africani apud S. Augustinum Epistola Vs. Non improfanda ratione dieitur gratia Dei qua creati δε-
mur ut non nihil essemur. . . . quia non praecedentium aliquorum operil meritis , sed tratuita Dei Honitate donata eLI. Nec resert quod concursus conserva-tIvus Angeli videatur ipsi naturaliter debitus , si sit natura immortalis ; nam exinde non sequitur eum non posse nratiam appellari, quippe cum sit quid sequens ad creationem quae fuit gratuitti,& sine ullis praecedentibus meritis concessa; quae enim ad donum gratuitum sequuntur, gratia etiam interdum nominantur: Sic quamvis gloria aeterna debeatur ut merces honis operibus ;eam nihilominus gratiam appellat Apostolus ad Rom. capris. Secund3, Vocabulo ex natura , ut significent naturalem inclinationem , de
exigentiam ad semper subsistendum, &nusquam deficiendum; quo sensu non negant SS. Patres Angelos esse natur sita indefectibiles : Siquidem clim sint in corporei, nullumque corruptionis, de desectionis in se principium includant , naturaliter exigunt perpetuo subsistere , ita quhd interitus , & desectio ipsis
esset omnino contra naturam , sicut
Igni violenta foret li nativo calore spoliatio , & causis secundis Privatio coω cursus divini ipsis naturaliter debiti ad
DADBis: Ideo sancti Patres a firmant Angelos esse natura corruptibiles, quia creati fuerunt ex nihilo,& ad nihiIum natura sua propendent: at quod ita ad nihilum vergit, diei nequit esse incorrupti
44쪽
Ruomodo Angeli ab Anima rato dist. 3 3
ruptibile seeundum inclinationem naturalem , nec interitus ipsi potest esse
contra- naturalis,& violentus,imo coninformis est ipsius nativae,propensioni et Ergo , &c. Disintuo majorem Ouod ad nihilum
Propendet ex aliquo principio intrin- Ieco corruptioni, de defectui obnoxio , Potestque vel a causis corruptivis de strui, vel desinere per negationem ulterioris concursus Dei agentis secundum exigentiam causarum secundarum, dici nequit intrinsece incorruptibile,concedo: quod solitin destrui potest per
extraordinariam potentiam Dei utentis suo supremo in creaturas Dominio
etiam contra earum naturalem Ordinem, & exigentiam, ita dici nequit inin Corruptibile, nego. Fateor itaque quod Angeli natura sua sint in potentia obedientiali ut 1 Deo possint destrui :At nego quod haec destructio foret conis formis eorum principiis intrinsecis, &eis connaturalis ; adeoque revera semper dicendi sunt natura sua incorruptibiles . Urrebis x. Quod est alicui naturale, infert secum in eo repugnantiam ad oppositum: Sed Angelus non habet repuRnantiam , ut per extraordinariam
Dei potentiam possit deficere , & interire : Ergo immortalitas , de indefectibilitas non est ei connaturalis . Major constat , quia enim vis calefaetiva est igni connaturalis , ideo Ignis habet repugnantiam ad non calefaciendum rErgo 1 pari si immortalitas esset Ange
IO eonnaturalis, in serret in eo repugnantiam , ut mori, & deficere posset, etiam per extraordinariam Dei potentiam , quq enim repugnant,etiam divinitus fieri nequeunt . Distinguo majorem, inseri repugnantiam ad oppositum , quod accidat rei Per causas agentes juxta naturae ordi nem , & exigentiam , coneedo : Quod accidat via praeternaturali , nego ; Itaque immortalitas, quae est Angelo con
Tovi. IV. naturalis , Inseri In eo repugnantiam , ut deficere possit, vel 1 se, vel per causas extrinsecas naturaliter ilIius corruptivas ἰ non tamen propterea dicit repugnantiam, ut li Deo praeter naturam
agente destrui possit, & anni hilari. Siscut enim ignis licet habeat vim calefactivam innatam, tamen potest non calefacere, si nempe Deus cum eo ad calorem producendum non concurrat: Ita a simili, poterit Angelus deficere , si Deus eum ultro non conservare statuat, licet aII unde vim Innatam ad incorruptionem habeat. Subsumes . Angeli non habent repugnantiam , ut a Deo annihil entur: Sed haec non repugnantia est vera potentia naturalis saltem passiva ad non esse: Eringo ex natura sua possunt deficere ; adeoque non sunt naturaliter indefectibileS a Nero minorem: Haec enim non repugnantia solum infert potentiam obedientiaIem,qua quaelibet Creatura subditur Deo , ad hoc ut in ea Vel ex ea faciat quidquid contradictionem non implicat.Unde sequitur quod Deus Angelum anni hilando non saceret illi vi lentiam , quia licet tunc ageret contra inclinathonem particularem, quam ha bet Angelus ad semper durandum; non tamen ageret contra inclinationem v
niversalem; quam ut pars Universi habet ad obediendum Creatori : Sicut gravia non dicuntur pati violentiam , dum sursum petunt, ut vacuum impediant : quia licet juxta suam particulain rem inclinationem non agant , subse viunt tamen bono Universi , ad quoamagis,quam ad suum particulare commmodum inclinantur. Drrebis denique , Non repugnantia, seu potentia Logica in Angelo, ut producatur , lassicit ut possit naturaliter Deo creari : Ergo eadem non repugnantia ad destructionem sufficiet , ut possit naturaliter anni hilari. Nego consequentiam: Et ratio dispari-
45쪽
tatis est, qu3d Angelus ante producti nem non exigebat ex natura sua , ut produceretur , quippe tunc nihil erat:
at ubi semel prod uetus est purὰ spiritualis , ex se postulat, & exigit perpe- tuti subsistere, Ac 1 Deo conservari, quippe cum nullum in se habeat principium corruptionis , 8c desectionis; qua de causa illius productio fieri potest naturaliter, non ita anni hi latio .
rere , an Angeli hominibus antecellant; certo namque est ius est An felos secundum naturalia hominibus onge esse praestantiores,quippe S. Paulus ipsum etiam Christum Dominum , qua homo est , Paulominus aue Avelit
minoratum a firmat, ad Haebra Os r. Unde S. Petrus a. cap. a. docet An Iorτirtute , re fortitudine esse majores, nempe hominibus ς nam ut ait S. HIeronymus eum textum expenden S, Zanta es dignitar Ave rum, ut omnis na- rura humana illis eo arata , meritia nuneupetur. Hinc S. Augustinus lib.f. de Civit.cap. I 3. Homo medium oπoddams inter pecora,re Antelat, inferior An re r , superior ρecoribus, haδens cum ecoribus mortalitatem , rationem cum Arhelis: Quibus oracu Iis ipsa etia in ratio Theologica suffragatur : Tum quia Angeli majorem cum essentia divina habent a finitatem , nullum enim eis est eum materia commercium, suntque omnino simplices , or mimodamque compositioncm , de componihil ita
rem Phusicam Dei instar excludunt; non se homo qui terrena simul , de coe-Iesti parte constat, anima videlicet immortali,& corpore corruptibili. Insuper, ut superiori quaestione probatum est , AngeIus incorruptionem,& perpetuam durationem existit: Homo ver5 ait Iob. Sus flos erreditur , o conteritur , π. tit vehιι umfra, quam in eodem
tu permanet . Denique Angeli rerum omnium naturalium notitiam a sua rigine habuerunt, nihilque tam abstruinsum , & nobis impervium csi futura,&cordium secreta excipias)quod peniti iasime non conspieiant: inde volunt e ficaciter , immobiliter eligunt , & tanta
celeritate moventur, ut in momento Caelum, terramque obtineant . At h
mo prorsusim bellis, stoi Idus . & rudis , sibi dum vivit se in per dissimilis , nec usquam idem vespere, qui mane fuerat. Summa igitur est Angelicae naturae supra humanam dignitas , de praestantia.
Notandum a. Naturam humanam In pluribus donis Rratu Itis , & supernaturalibus Angelica esse superiorem . Ista namque ad unionem hypostaticam evecta fuit , de assumpta a Verbo divino , quod, ut Ioquitur Apostolus ad Haehr. a. Nusquam Anmur avrehendit, .ndsemen Abrahae . Unde meritis Angelus Joannis Evangelistae Rector , &DO 'Or , Apocal. I s. noluit ab eo adorari . Gue , inquit, ne fereris, confremur enim tuus sum : quod expendens S.Amishrosius ait, Pertimescit Avelus adorari ab homine, qui fuster se adorabat hominem Deum. Insuper non Angelis , sed hominibus Sacerdotalem dignitatem Deus contulit qu1 , aut horitatem habent in triplex Christi corpus videlicet Morale , Mysticam , Ac Naturale . Habent, inquam , Sacerdotes authoritatem in corpus Christi morale, nempe animas , quas censuris ligare possunt , se solvere a pereatis. Meundo , Jurisai ctionem obtinent in corpusChristi m sti eum, videlicet Ecclesiam, illam enim illustrant, perficiunt, Ae veluti dei fi cant : Idcirco h S. Dion o In Iibris de Eccles Hier. Sacerdotes dicunturZ eu
46쪽
βuomodo Angeli ab Anima rat. dist. 3 1
pus,& naturale imperium tenet. Ipsum Namque conficit sacramentaliter, & ad ejus verba praesens alteri sistitur ipsum Dei Verbum , po quod omnia faeta sunt Osediente Deo fori bominis, ut dicitur Josue Io. Hinc S. Ephrem Sacerdo tium appellat. Omnium ornamentorum p .esanti mam, bonorum omnium, quae in hominisus sunt apicem,divinum quoddam ; er omnium, quae inrer homines ex
petuntur velut extremam metam .
His ita praemissis, solum hic superest
discutiendum , an &qua ratione Angeli ab anima rationali distinguantur , quod ut fiat planius . Notandum 3' Speciem dupliciter spectari posse . Primo propriἡ, pro re, quae per se , ac dire sic ponitur sub genere ,&quae de pluribus numero differentibus praedicatur in quid, v. q. homo, qui sub genere animalis constituitur, & de singulis hominibus dicitur in quid . Secund6 , sumitur minus proprie , pro re quae per se non reponitur sub genere, sed in praedicando se habet ad modum speciei , sic materia, & forma. ut seorsim considerantur , sub nullo genere reponuntur, c tam sint tantum partes
compositi ; sed sollim ad modum specierum in praedicando se habent, nam materia in universum considerata, di- , citur de hac, & illa materia ; de forma
materialis de hac & illa forma ; sicque dicuntur species praedicabiles solum,& non subjicibiles.
tionali . Haec est Doctoris in a.diu.r. νuarct. s. cum coeteris Theologiae Principibus , quia inquit Doctor , Formae ejusdem rationis habent eamdem rationem sterficiendi , veI non perficiendi :sed anima naturaliter en perfectrua corporis ut forma : Anterus autem natura-titer est non perfectis alaeujus materibe: iiDur i . licet autem invicem conveniant Theologi de veritate hujus con elusionis,differunt tamen in assignanda
primaria ratIone illius speeIfieae distinis
etionis . Primis namque S. Bonaventura eYI sti inat rationem esse petendam ex eo , quod anima sit uni bilis materiae , vel corpori , AngeIus vero non ita. Verum hanc rationem impugnat Doetor; eo quod non sit ii priori; illa namque uni bilitas denotat aptitudinem, quae essentia in rei praesupponit, dc ideo nequites e primaria ratio distinctionis specificae, licet a posteriori eam denotet sicut proprietates rerum differentias specificas plerumque in digitant . Quae utique Doetoris replica videtur optima, si natsermo de uni bilitate sor mali , 8c prout est respectus aptitudinalis resultans ex natura animae ; secus autem sciret si fieret sermo de uni bilitate radicali , quia illa uni bilitas radi ea lis est ipsam et disserentia essem talis animae, ex qua sequitur aptitudo ad unionem ς sicut hcontra non uni bilitas radicalis Ange II, consistit in aliquo praedicato essentiali ipsius, ad quod sequitur negatio unibilitatis tam radicaIis , quam formalis . Videtur autem S.Bonaventura de ra-
dieali uni hi litate loquutus , dum eam in primariam rationem specificandi distinctionis animae ab Angelo assignavit, ,, est enim; Hoc quod est animam uniis ri eorpori humano , sive vivificare ,, eorru S humanum , non dicit actum is accidentalem,nec dicit actum Igno se bilem . Non accidentalem , quia s,, ratione illius anima est forma sub- ,, stantialis : non ignobilem , quia ra- ,, tione illius anima est nobilissimari forma omnium , & in ipsa stat appe-
,, titus totius naturae corpus enim hu- ,, manum nobilissima complexione, deis organi Zatione . quae si In natura , is est organizatum , & complectiona ,, tum , ideo non completur , nec nais tum est compleri, nisi nobilissima is forma , sive natura : illud ergo quori anima est unibilis corpori tali , dici eis quid essentiale respiciens , quod est
47쪽
ri nobil Ismum In an Ima :& ita penesis illud recte sumitur specifica diffe-
,, rentia secundum quam differt anima, , ὲ natura Angelica . Quibus verbis Seraph Icus Doctor videturloqui de uni-hilitate radicat , siquidem illam appellat nobilissimam , & essentialem ; talis
autem non est uni hi litas sor malis,adeo.
que de Ipsa non est intelligendus , sc-que valida , & essicax est ejus ratio,
Coinciditque cum ratione Doctoris insequenti conclusione proserenda. Alteram rationem hujus distinctionis profert Henricus Duod IM. I a. u.8.ex diverso modo intelligendi Angeli ,& animae, quam etiam plurimi Thomissae ampIectuntur . Nam inquiunt, Forismae intellectuales , quae sic se habent , quod una in intelligendo discurrit , &alia non discurrit , non sunt ejusdem
speciei : sed anima in Intelligendo discurrit , Angelus verb minimh : ergo non sunt ejusdem speciei. Confirmatura simili, quia anima sensitiva non vide
tur distingui In brutis, nisi penes diverinsos gradus sentiendi , & tamen ibi est differentia specifica r igitur debet coIIigi specifiea differentia interAngelum,& hominem penes diversos intelligendi modos , & gradus, qu5d videlicet anima in Intelligendo discurrit, non
Hanc rationem Impugnat Doctor :tu in quia non est li priori , nam diversi Aradus, & mod I intelligendi in anima,& Anneio sunt aII quid posterius ipsorum essent;is; specifica autem entium distinistio petenda est ex naturis. Insuper prius res distinguuntur secundum
facultates, & actus primos , quam in ordine ad aetus secundos ; sed intellinere cum discursu , & non intelligere cum discursu , sunt actus secundi tantum , qui praesu ponunt in Angelo, &anima facultatem,& vim intelle stivam diversam : ergo ab eis primario non est desumenda eorum specifica d Isti ne io. Tum quia illa ratio non etiam eoncI-dIt I posteriori , quia inquit Do 'or , fidisti irrere , & non discurrere arguunx diversas naturas intellectuales , cum anima discurrat circa conclusiones ,
quas Infert ex principiis per se notis,
non autem discurrat circa eadem principia , sequeretur animam eme a se ipsa specie distinctam . Insuper anima beata circa objectum beatificum non diis scurrit: discurrit autem circa objectum naturaliter cognitum , Igitur si a virtute discurrendi , vel non discurrendi
colligenda emet specifica distinctio animae ab Angelo; sequeretur animam
beatam a seipsa specie distingui, quippe
circa unum objectum discurrit, non ita circa aliud . Nec exemplum allatum in confirma tione quidquam juvat; bruta enim non distinguuntur per varios gradus magi aut miniis sentiendi ; sed per formales,& speeificas differentias , quae cum DO-bis ut plurimum ignotae sint, cogimur eas explicare per diversas earum proprietates,diversosque sentiendi modos. Hic autem proprietates Angelorum ab animabus peculiares non inquirimus , sed ementiales differentias quibus invicem specie discrepant, quas contendimus a virtute discurrendi vel non disturrendi nullatenus inserendas . Tertiam denique rationem profert Alensis quaen. ao. memb. s. quod Ange Ius sit substantia libera vertibilis immutabiliter, anima vero sit vertibilis mutabiliter . Deus namque cinquit est ementia libera invertibilis in bonum. Ae
natis est essentia libera vertibilis in utrumque : sed in hoc differunt ementialiter, quia Intelligentia Angelica ubi
vertitur in bonum vel malum,ad id deinterminatur ex natura sua,& idcirco Angelus malus non est ea pax paenitentiae , quia non est avertibilis a malo : anima vero rationalis vertihIlis in bonum , de malum , post suam ad alterutrum conriversionem semper remanet libera , dc
48쪽
stuomodo Zngeli ab Anima rat. dist. 3 7
3deo est eonvertibilis, & pcen ItentIae Capax . Verum huic rationi quanquam eximiae non fidit ipsemet Alensis , subdit enim,Hoc dicitur fine prsudieto -rioris sententi aes quis enim in esse Theo- Ioties potuit convenientiorem dis reu-tiam invenire, quiescendum est ; cum res
. Igitur haec ratio dimerentiam specificam Angeli ab anima rationali non melius indicat quam praecedentes : si quidem illa vertibilitas aut invertihIII-tas , seu mutabilis vel immutabilis , Aein variata adhaesio voluntatis alicui objecto vel proposito , sequitur tant Imad operationem In te Ilectus , & voluntatis Angeli, de animae ; adeoque su ponit facultates eorum, Ze essentIas diversas: alia igitur inquirenda est ratioci priori specifieae distinctionis AngesIah anima , quam aperiet . CONCLus Io SECUNDA .
naturis, quia nempe Avetat es naturae eo letae , re anima naturae incompletae. Ita Doetor loro laudato numero in. Pro
baturque . Quod habet secundam se speciem, non potest eme ejusdem speciei cum eo quod non habet secundum se speciem , sed est pars speciei: at verti Angelus habet per seipsum speciem ,
nima autem tantam est pars speciei humanae , & non dicitur species , nisi secu ndo modo, ex his quos in tertio notabili assignavimus , hoc est , species praedicabilis sollim, & non subjieibilis:
se ut sunt materia , de forma; ergo Impossibile est quod anima sit ejusdem 1 peciei cum Angelo : sed differt ab illo sicut pars speciei 1 specie. Adeoque
primaria ratio eorum distinctionis petenda est ex eo quod anima sit natura incompleta, de Angelus natura completa .
Deinde: Ex eo praecise petenda est dIstinctio specifica Angelorum ab anima Tationali,quo posito, caeteris etiam non Intellectis , revera percipiuntur esse diversae speciei: Seu posita ratione naturae completae in Angelis , & incompletae in animabus,sufficienter intelliguntur specie diserre , etiamsi non percipiatur uni bilitas vel non uni bilitas dec. Ergo primaria ratio eorum specificet distinctionis petenda est 4 conceptu naturae completae vel incompletae. Major constat. Minor probatur: si ve enim Angelus, & anima concipiantur intuiti vh, sive ah stracti vh, certum est quod qui deprehendit Angelos eme natura L completas , nuIlum ad aliud dicentes ordinem cum quo totum aliquod constituant, reveri percipiat ipsos specie differre ab anima quae ex sua natura est in completa , dicitque habitudinem alcorpus cum quo hominem constituat; et Iam si non apprehendat eos eme di scursis vos vel non discursi vos &c. Ergo primaria ratio distinctionis eorum de sumitur 1 conceptu naturae completae vel incompletae. Denique IIIa dicenda est primaria ratio utriusque distinctionis,ex qua oriuntur proprietates specie distinctae : Sed Angeli, & animae proprietates diversae
proveniunt ex eo quod anima sit natura reta completa, Angeli vero naturu comini pleta ; inde enim sequitur quod anima sit uni bilis corpori, Angelus vero ipsi non sit uni bilis : ergo &e.
Dices I. contra utramque conclusionem: Angelus, & anima sunt in natura pares e ergo sunt ejusdem speciei: Conis sequentia patet, quae enim specie differunt, diversam habent naturam, adeoque non sunt natura pares. Probatur antecedens ex S. Augustino lib. . de libero arbitrio, ubi ait animas rationales superioribus poterialisus esse incit impareo , natura ver3 ρares: erno &c. Nem antecedens, 3e ad ejus probationem dico S. Augustinum dixi Te Ange- Ium, de animam esse natura pares, non
per respectum ad praedicata quibus constitusntur, sed per ordinem ad hea
49쪽
t; tudinem In quam ordinantur , turiri uia unus plus habet debeatitudine ex Tatura sua quam alius : tum quia etsi non sint ejusdem persectionis natura Iis, possunt tamen aequalem habere bea titudinem : tum denique quia habentidem objectum beatificum In quo λ- tim quietari possunt, Ze satiari; adeo que ex natura sua aeque ordinantur ad Deum videndum , & amandum . . Dicer a. operationes, de potent Iae Angeli, de animae rarionalis sunt ejus dem speciei: ergo similiter Angelus, de anima specie non disserunt . Sequela Patet, Potentiae enim , de operationes
consequuntur naturas rerum quarum
sunt; operari enim sequitur esse , non solum secundum ordinem existentiae , sed etiam secundum rationem essentie,& entitatis dignitatem . Respondet Dodior num. 6. bἱ sarIam :
Arimo quidem quod si Angelus , 8e anima considerentur absolute , & secundum proprias naturas, revera specie disserunt; non tamen propterea intel-
Iectus , de intellectio Angeli specie dis ingui debent ab intellectu, Se intellectione animae ; non enim implicat c inquit quod aliqua specie differant secundum naturam, non vero secundum
potentiam , Sc operationem . siquidem anima bovis , dc aquIIae invicem specie differunt, non tamen potentia visiva, de visio bovis differt specie 1 visione,&potentia visiva aquilae dum versantur, circa Solem v. R. quiae sunt circa Idem - objectum . Hinc possibile est quod con- , tinentia aliqua disserant, licet contenta invicem non discrepent: animal enim in homine, de bruto idem est, licet brutum , dc homo specie differant. ReDomist a. potentiam intellectivam Angeli ,3t animae disserre specie ex parte fundamenti, non tamen ex parte
objecti dum circa idem Objeetum veriniantur, sicque actus possunt esse diversi
quando proveniunt a naturis,de funda
mentia distinctis potentiarurn; licet sint ejusdem speciei in quantum dependent ab objectis circa quae versantur et Ideo isque intellectio Angeli, de hominis diei possunt ejusdem speciei ex parte objecti, diversae vero ex parte fundamenti. Cum autem diversias ex parte fundamenti sit diversitas simpliciter ; Identitas vero ex parte objecti non sit identitas simpliciter,sed secundum quid; qur cuinque enim differentia susticit ad distinguendum . sed non quaecumque identitas lassicit ad persectam identitatem aliquorum : hine dieendum est quod intellectio Angeli , de hominis , etiam de eodem objecto , de similiter eorum potentiae intellectivae specie diseferant .
Dices 3. SI Angelus,de anima esset di inversae speciei, queretur quemlibet Angelum esse persectiorem qualibet anima , 8c consequenter quod capacitas cujuscumque Angeli respectu beatitudinis esset major capacitate cujulcum que animae : sed heatitudo satiat totam. capacitatem naturae Ergo major heatitudo tribui debet majori capacitati: de consequenter beatitudo cujuscumque Angeli esset major beatitudine cujuscumque hominis ; quod tamen falsum esse non sollim Theologi, sed etiam se et i Patres assirmant. Respondet Doetor cocedendo utramque sequelam, de negando subsumptum; nam beatitudo cinquit. non
datur cum proportione ad naturam praecipuε, sed ad merita; de consequenter non satiat totam capacitatem naturalem animae aut Angeli, quia possent habere majorem beatitudinem,si nempe haberent ampliora merita , licet aequalem capacitatem naturalem obtinerent: Posset etiam negari consequentia secunda . Angelus enim majorem habere posset persectionem naturalem, quamvis non haberet majorem capaci
50쪽
De numero ,stor Aine Angelorum 39
De numera , o ordine Angelorum . . . ΜΙ'AsuNous a jebat aliqua ivlo sapientissimus Sirachi filius Eceli. M in revavi maris , ct pluviae guttas , udies culi quis dinumerauri At certς majori laborare debet inscitia humana. mens in definienda ingenti sc stupenda Anneiorum multitudine: Nam inquit Sapiens t. o. Si di eiu aes mamus ex eis terra sunt; re quae in prooectu Dut
invenimus eum laborem quae in Caelis sunt quis invectuabit Quoniam tamen cae teris Theologis morem gerentes suste
pimus aperiendam Angelorum naturam , multitudinem , Ordinem . Opera
tionem , & excellentiam : Idcirco declarata , quant turi licuit, ipsorum natura , jam investigandus est eorum numerus , de di versus ordo delineandus . Quocirca tria in praesenti Articulo sunt determinanda. Primum, an, & quae sit ingens Angelorum multitudo : Meundum , qualiter invicem differant: Ter
Notandum I. Angelos maximo e Tenumeris , ingentique ac prors stupenda multitudine passim in Seria pluris doceri; Sic Danie I. . cap. MiItia millium minisIrabant et , ετ deetes
millies rentena millia visebant ei. Apo , aal ipsis s. Audivi vocem Avelarum multorum, T erat numerus eorum miuia miIlium : Et ad Hebraeos ra. Aee stis ad multorum miuium Angelarum frequentiam; Constans ergo est veritas i gentem esse , ac maximam Angelorum multitudinem. - Valde autem conveniens suIe creari
Angelos maximo numero : Tum ut Deus liberalissimh perseditior; bus creaturis sese communicaret. Tum etiam ut omnipotentiam sitam magis . ostenderet, tot simul spiritus , tamque nobiles unico instanti creando : quod utique animadvertens S. Chrysost. lao m. a. de Incompre. ait; Denaout miti ia myria dum Angelorum fura, o recter centeummiuta Arcta velorum : Item P Ironi , T Dominationes, o Principatus, ρο -- testates, o infiniti postuli corpore carentium Virtutum , ac gentes innumerasius ; ρο tamen has omnes Virtuter tanta Deilitate condidit, inaniam sermo nuμlus Ueρωρ test. Accedit alia ratio con gruentillima quod Principem summum ac potentissimum Imperatorem deceat habere numerosissimam familiam , Accopiosum exercItum: Nam pro υ. I . Lumunitudine populi gloria Rexis, o iupaucitate plebrs ignominia Principis et Sed Deus est Rex maximus,nempe Rex Rerum , ἐν Dominus Dominantium , Apoc. Decuit ergo ipsum plurimos habere sibi assistentes Angelos. tandum a. Dupliciter inquiri posse
quantus sit numerus Angelorum . Priamo absolute , de praecise : Secundo comparative , puta sit ne major tota multitudine hominum , vel etiam onrnium substantiarum corp rearum. Certum est autem Angelorum numerum non posis absolute , de praecise a nobis designari . Scriptura enim verbis supra relatis climcertum ponit numerum Angelorum ἡnon loquitur de omnibus , bonis aeque ac malis : de determinatum numerum ponit pro in determinato , ut Interpretes, de sancti Patres ibidem agnoscunt: Nia vero traditio certa nulla prosertur : Imo ipsi met sancti Patres fatentur numerum illum precise nobis esse ignotum , Ac ita ingentem , ut respectu nostri innumerabilis,& infinitus dici pose sit, ut infra patebit: Restat ergo investigandum , an sciri possit determinatus Angelorum numerus ex facta comparatione , tum cum homini bu