장음표시 사용
91쪽
PRAETERNATURALI & PTYALis Mo ps pedibus conculcabatur , aut sorte etiam pars ejus intra Calceos prolapsa, pedum proris adfricabatur, indeque treSpersonae in eadem familia in veram prolabebantur salivationem, cum faucium intumescentia & universi oris stomacace &C. f. 23. Imprimis autena ad largiorem Salivae copiam sive Salivationem proliciendam hodierno tempore MercuriuS tam eXterne, quam interne adhiberi solet. vid. Matthiae
praeter Medici aut Chirurgi intentionem, hujus medicamenti, pro alio scopo adhibiti, externum usum salivatio sequitur, uti in nobilissima quadam Matrona Solodurensi e pertus est Guillelmus Fabricius; Illa scilicet laborabat ingenti Abscessu inter Peritonaeum & Musculos externos Ah- dominis. quem cum Fabricius e regione Renis dextri aperui illat, & post digestionem ulcus pulvere praecipitato, diligentissime praeparato & rectificato mundincasset, talis salia vatio secuta est, ut plerumque una die ad libras aliquot putuitae exspueret, non aliter aesi hydrargyro tiruncti fuistent articuli omnes. vid. Guil Fabric. Hildaia. Observ. Chirurg.Cent ino piatem modo Assercurius in massam
sanguineam ita operetur, ut tanta salivatio excitari queat, varie Autores explicant. v. Hier. FraCallori de morbis contag. Lib.3. cap. Io.p. m. 20. G. Woli g. wedet. Patholog. med. dogmat. Sect.I. yi 7. Et Anti mI. mater. med. Lib. 2. Sect. a. cap. IV. p. m. ηοῖ. Th. Willis de amm. brutor-cap. a pag. m. IJeq. Mich. Et tmiliter. Op. Tom. L fol. m. pr.
g. 2 . Hoc remedii genus imprimis in Siphilide seu
Lue venerea jamdudum & hucusave solenne fuit; hinc scri-hit Gabriel Fallopius Tris. de Morb. Gallic. cap. M. Oper. Tom. I. cap. 76JoLm. 727seq. Prima ratio empirica, qua sanatus morbus Gallicus in Italia , fuit ab argento viVo sumpta, 'VΟ-niatu, Cum caeperit grassata morbub, Chirurgici, qui nitebam
92쪽
86 CAp. III. DE SALIVATIONE tur omnem lapidem movere , clim legissent, hydrargyron nimium valere ad scabiem rebellem, Cumque primis temporibus lues haec ulcera asterret, experti sunt Argentum vivum & feliciter quidem , unde multi divites facti sunt . inter quos Jacob ille Carpensis, cum solus Calleret secretam hanc medicinam, ita opulentus redditus est, solo isto quaestu, ut testatus fuerit numeratam pecuniam Aoooo scutatorum praeter argenteam materiam, quae omnia Duci Ferrariensi reliquit &c. Juxta Johann. Alichael. Oper. med Prax. Clin. J ar. I. b. . capcis. p. m. 2Io. Salivatio est cura periculosa& molestissima, nam Lmper exspuere coguntur IeFi, ut vix cibum assumere possint; intcrim est ultimum in hoc morbo refugium. Ut plurimorum aliorum Autorum, de hoc morbo tractantium, mentionem non faciam; vid. Matthiae Unger. l. a.p.r7c seqq. & alii Autores de Lue venerea scribentes. f. 2S. Non autem tantummodo contra Luem Gallicam, sed etiam contra alios assectus satis rebelles & a viscido acido ortas salivationem in Praxi medica observamus acthibitam, v. g. Corpulentiae nimiae & molestae per salivationem sanatae exemplum recenset Olaus Borrichius de Tribuno quodam militari sexagenario , sed , egeto, qui quinto quoque anno ita abdomine tardus evasit & pinguedine nimia distentus, ut aliis gravis, sibi invisus fuerit; Huic malo tandem post varia remedia in litercurio dulci opem sollicitavit & invenit. Progressus autem est Pitulis mercuriali-hus ad eam paulatim dosin, ut Vertis Gingivarum laxitat, hiis Ptyalismus, qualem in adustis Venereis Nepotulis cD flagitant medentes, ut foedam Luem eXspuant, merit secutus. Per has vias omasium sese exoneravit & laetum alacremque Tribunum ad munia sueta reddidit expeditiorem. Ex eo triennium integrum exegit ab infesto aliquali pondere liberum. Tandem rediit sensim malum, & qia into post an
93쪽
873. 26. inartana laboranti Virgini cuidam Per Illustriis Curationem subitam quovis licet modo perficiendam ex genti Thomas Willisius proposuit, quod, si a pharmaco m,nerali per aliquot dies oris fluorem pateretur, inde morbum brevi profligatum iri speraret. Cui consilio icum facile asesentiret haec virgo 'armacum ei mitius & tutum exhibuit illisius ; a quo im tio tantum levior . eademque intra duodecim dies finita ciebatur. A quo salivatio incepit, pa-roxysmis statim caruit; quibus verb temporibus accedere solebant, perturbationem in toto Corpore cum Cordis Oppressione & lipothymiae metu persentit; postea tamen sputatione finita plane convaluit. vid. Th. Willis de Febrib. cap. s. p. m yrsea. Ex Mercurii dulcis exhibitione ad grana quindecim saltem in sexagenario quartana laborante Ptyalismum leviorem subsequi cum molem dentium vacillatione vidit Johannes Jacobus Harderus, uti refert Apiam obf. S. Scho p.
g. et . Hydropem in foemina scorbutico-cachemca, i, libon Quae post Mercurii dulcis usum per quatuordecim dies no-estesque continuum humoris limpidissimi fluxum, & quidem tantum patiebatur, ut singulis diebus plus suam quatuor libras exspueret, perfecte lanatum observavit Andreas Ernius, uid. M. N. C. Dec. II. An. . Obf. p. m. 9I.seq. Et Lucas
Sehroe hius Scholio in dictam Observationem ex Francisco Sylvio adducit, quod aliquando salivatio sponte contingat,ini ipse nonnunquam, & quidem cum notabili aegrotorum commodo & liberatione st morbis chronicis, st pituitii semper pendentibus, Observarit, unde Schroechius concludit, quod illi, qui naturam duceni in hoc passu provide sequantur, laudabilem a procurato per mercurialia medicamenta .Ptyalismo, humore seroso ac pituitoso sic liqvato atque hcorpore sensim educto, obtinere queant effectum Salivatio in Hydrope, quamvis semper sit molesta, attamen saepiss
94쪽
si me est salutaris, inquit Theodorus de Mayerne Prax. mei Lib. cap. Io. p. nr.3 & juXta Francisc. Oswa Q. Grembs Arbor. ime .sermo . Homin. Lib. 2. cap. I. g. K. NIZp. mis Hydropem non juvant hydragoga , sed Mercurius. Hydropem Γur- peto minerali exhibito per salivationem Curavit Γurqvetus. iuxta Diaphoressin& Diuresin procura M. V. Georg. Hieron. Vel sch, Myo nimemat. Coit. I. n. OS. M.NH. Dec. I. Av. lend. p. II. Quam tamen salivationem huic affectui ne quicquam convenire, & remis velisque, ut dicitur, fugiendam esse, idem Autor addit. f. 18. In Rheumatismis humoralibus non sine ratione salivationem suadet Clopton HaverS Omolog. nov. pag. m. a I. q. sinit, inquiens, Evacuationes quaedam, quae huic Rhe 13aatismi speciei peculiariter magis congruae esse Videntur, quam omnes aliae: dum observavi tendentiam materiae glam dulas salivales copiosamque exspuitionem nonnullis aegris in hoc Casu contingentem. in eam propendi sententiam, saltu tionem hic admodum fore Convenientem.
g. 19. Pro Strumis aliisque frigidis seu pituitosis tumoribus curandis salivationem prodesse ex Kypero allegat Joh.
Ptyalismus in curandis scrophulis sit Symploma laboriosum& importunum, attamen quibuSdam videtur salutare; hocque Theodoro de Mayerne vulgare fuit, ut in strumosis. quasi laborarent Lue venerea, vcl friinionibus, vel fumo proVocarit salivationem cum effectu non poenitendo, praesertim quando circa Collum tumores isti extuberant, vid.
niodi Curae exitum annotavit Richardus Morton Ptibi olor. Lib. I. cap.s.p. m. . Oper. Me A. Tom. I.p. 0 . in Filia Domini Daulion Pharmacopolae, quae a salivatione mercuriali ad cu-xandas schrophulas excitata, statim a finita salivatione in
Tabem lethalem incidit, & ob ingentes humorum impen
95쪽
scis, salivatione factas, neque acre, neque lactea diaeta, neque ulla alia arte restitui poIuit, vertim sensim Tabe consecta, sine ulla Phthiscos pulmonaris nota. post unum vel al- rerum mensem a salivatione elapsum, ultimum diem clausit. Historiam Phthisistrophulosa laborantis & salivatione selictiter Curati. Communicat G Osredus Κlaunigius Nosocom. Charitat. Histor. a. pag. m. F. seq. g. 3o. Maniacum ope salivationis restitutum salvum in Misit evasiue & incolumen, ante ligatum & in vinCulis detentum, resert Guernerus Rot fincius Mihod. dicissecla I b. L. Sect.I. cap. I. pre m. o. f. 31. In Epilepsia, si reliqua Medicamenta incassum sminerint adhibita, salivationem commendat Thom. Willis Tride Morb. conpulsu. cap.3.p. m. a est. Non unum sed plures se epi-lepticos hac via liberasse scribit Guernerus ROlfincius I. a. quo tamen addit bis tantum spem fefellisse, ubi radices mali ab haereditaria infiitratione erant firmatae. Imo, p. VI. Ca su fortuito quendam epilepticum quadraginta annorum. clim lue venerea correptus inungi ad salivationem se pateret ir, Curatum fuisse. recenseta P alismum salutarem in 'Epilepsia ex accidenti concitatum proponit Johannes Mauricius Hommannus Ephemerid. Academ. Nat. Curios Cent. I. s H. obf. Uesp. m. 272. Nimirum Illustris quaedamVirguncula annos novem circiter nata, Epilepsa saepius correpta est erratica. nullam certam periodum servante, quam instantem sternutatio crebrior praesagiebat. Vocatus Hommannus cum aliis Medicis consultationem instituit. . atque praescripta sunt praeter consueta evacuantia antepileptica varia; sic inducias quidem dedit malum . subinde tamen per intervalla modo longiora. modo breviora redierunt paroxysmi epileptici. Climvero dictus Medicus haud ignarus esset, Parentem Virgunculae, tunc quidem vita desunctum, antehac Lue venerea correptum quari maxime suisse, non immeritb in eandem .de- M venit
96쪽
venit suspicionem , virulentum venereum acidum a genitore genitae quasi per traducem implantatum, & hic praecipuam serie ludere tragoediam, autor suasorque fuit, ut Trochiscorum Hermeticorum celeberrimi Sc aetae quatuor Sequidem in pulverem prius triti cum pulticula pomorum coctorum aegrae exhiberentur. Sed ecce, quae a servitio erant a cillae hujus praecepti oblitae Trochiscos praedictae virgunculae tradiderunt masticandos & devorandos : tunc prima quidem die alvus sexies soluta fuit, altera autem coeperunt cum dolore intumescere fauces. lingua, palatum, gingivae, demumque insecuta est aliquot dierum salivatio, etsi non imtentata, optimo tamen cum eventu; ab illo enim tempore ab omni insultu epileptico immunis vixit Uirguncula. Descriptionem Trocniscorum Hermeticorum Henrici Scretae cum aliis ejusdem Medicamentis selectis communicat Rosinus Lentilius Miserit med.pris. Pan. III. p. m. M. ita: R. v dulc. Unc. dimid. C. C. philosoph. SC p. 2.
c. Mucilag. Tragac. in U Rosari solui f. Trochisci no. LXIV. Infantibus dicatum praecipue laudatissimum medicamentum in Glandularum 1 esentericarum infarctu, Variolarum, mor-hillorum & Lumbricorum indiciis. Dosis, Infanti unius anni unicus, bimulo & trimulo duo, quatuor & quinque annos habenti tres, sex ad decem usque, vel triti in pulticula, aut alio quocunque modo exhibiti &C. Sed ut ad Epilepsiam nostram, salivatione curandam, revertamur; Mercurialem salivationem Epilepsiae habilia alis averruncam annotavit Johannes Acoluthus M N. C. Dec. H. s.fU.
97쪽
scilicet sedecim annorum Jurenis a primis vitae annis ad illum usque aetatis terminum crebriore Epilepsia corruens plurimorum Medicorum consiliis invanum fatigabatur. Sentiebat autem imminentis mali praesagium sinistri hypochon-drii dolorem ; tum canis instar ringebat, simul δc dentibus. 9uodcunque obvium, lacerabat. Cunsis autem remediis incassum adhibitis, dictus Medicus, praemisia purgante, salivationi destinatum juvenem, simplici ex Mercurio & Axungia porcina Unguento illiniri jussit, nec quicquam notabilis totum curatiorius obtulit stadium, nisi quod salivationem segnius quandoque se gerentem, Mercurio dulci stimulaverit. Adhibitis adhibentis medio ser8 sputationis curriculo, leviore accessis. Convulsiones valedicebant. &c. Juvenem Generosum Epilepsia variis stipata symptomatibus affectum mediante salivatione mercuriali pristinae sanitati restituit Theophilus Budaeus, cujus Curam viri M. N. C. De III. An. 7. I. Ob I r. pag. 28S. M. A sola etiam inunctione Mercuriali absque subsequente salivatione remittentes Insultus epilepticos observavit Vitus Riedlinus, Parens, Observ. medic Om.I. Obf7I. p. m.3ys. seq. Nihilominus tamen sa- livationem mercurialem saepius equidem, semper tamen absque effectu se ordinasse, Icribit Johannes Muralius Uri
crat. Heloetis. p. m. a 'g. 32. Sicuti Apoplexia nonninquam fluxu phlegmatico oris, qualis lue venerea laborantibus post inunctiones mercuriales accidit, finitur, juxta Dan. Semere. Practis. Lib. I. Part. a. cap.33. p. m. M .vel juxta Paul. Barbett. Prax. Lib. I. cap. a. l. m. II. interdum per criticam salivationem, Lympha nempe crassiore sic purgata excretaque vi naturae, solvitur; ita quoque per cxcitatam salivationem ipsam Apoplexiam ast levem curatam vidit Fridericus Decherus , nulla remanente Paralysi, ast pro tempore tantum partium quodam stupore. viae Barbett. l. a.
98쪽
sa C Ap. III. DE SALivATIONE 3. 33. In Paralysi cur Medici hactenus salivationem
mercurialem non adhibuerint, valde demiratur Robertus Boyle, in hac enim ejusdem virtutes aeque ac in morbiS Ve- nere ortis essicaces esse arbitratur, quin&essicaciores, quam remediorum vulgarium. vid. Rob. Boyle de Utilitat. Philosoph. experiment. ExercitJ. cap. N. g. I7. p. Et Thomas Willis1-
dam salivationem per Mercurium excitata sanari, & propriati quorundam aliorum Medicorum experientia satis comprobatum habere diciti Attamen hoc remedii genus Paralysi tantum habituali, quae scilicet Procatarxin in sanguine& Cerebro satis mobilem, atque causam Conjunctam in appendice neri oso haud valde fixam habet, adhibendam censet.&c. Post frustraneum Decoctorum, ex Sassaparilla paratorum usum, a salivatione mercuriali optimum effectum saepius se expertum esse refert Abgidius Daelmann. Prax. med. p. ms. vid etiam pauid infra de salivationis usu in scorbulo. g. 5 . Dolorem Capitis contumacem refractarium, nullis cedentem remediis aliis, salivatione, arte facia, rest, tutum vidit G vemerus Rotancius I. a. Et ab inveterata permultos annos internecina Cephalalgia , fatuitate omnimoda ει Caduco morbo quendam, stupentibus multis , liberavit Rosinus Lentilius in ipsius Miscellan. meae practicipag. m. 2 . Et Thomas Willisius v. de Anim. Brutor. Pan. a. cap. a. p. VI. salivationem equidem in Cephalalgia seu doloribus Capitis a Lue veneret Ortis, Concedit, Contra alias autem Cephalalgias ob varias causas & Observationes eandem dissuadet.
g. 3s. A molestissima & diuturna Vertigine virgunculam quandam salivatione liberatam esse se novisse scribit Chr. FLPaullin. de Theriae. coeleg Sect. a. Part. I. M. I. cap. 3.p. m. II.
g. 36. Lepram seu Elphantiasin Graecorum per salivationem sanari, insignissime sero per hanc viam correcto, scribit G. Wollig. Wedelius A num. hiateri mea b. a. Sect
99쪽
MERcu RIALI. . 932. cap. Icspag. m. .e'. . Et Bernhardus Albinus Dissut. de Hephan-ria saxae nou, Anno Francos. halit. g. aa. pag.3I. si ab ullo me dicamento, herte a salivatione remedium expectat, quia satisfacit illa omnibus Indicationibus, glutinosam pituitam re-Vera quandoque acerrimam, quae non sollim linteamina, sed .etiam muros calce obductos exedit, in copia educit. Et ia. alia Disputarione Anno Is . ibidem halta f. s. p. aes ita scribit; Clim debellari morbas haece vix ac ne vix quidem possit - aggrediendus tamen, ne omia prorius aeger destituatur sola tio ; saltem in mamiis maximeque arduis conatus laudabilis -Tejiciendus non est, vertim spes ad ultimum servanda, Ubi . Proinde, post tot jam incassum adhibita labor existit inanis . In Unico, tanqllam firmiore anchora, salivatione nimirum mercuriali, si ulla superest, aegriaue vires aetasque tulerintν auxilio spem reponerem. Quia enim glutinosis, serosis aCribusque humoribus corrigendis, quid glutinosis viscidisque resolvendis, aut ex his resultantibus morbis iudicabis Convenientius, quam vel mille sermas recipere aptum Mercurium. cui latibulum fere nullum, nulli fere Corporis meandri adeo sunt occlusi, quin illos nova arte eIudae. Nulla pars superest quam intactam in omnes oras versatilis hiccet. relinquaro Ille enim obssrustionum claustra, in quocunquUdemum loco fuerint. nisi alia impediat Circumstantia, reserabit. Repertis saIibus latus praebet, cum Uibus Conjun- . Ehus faciliori negotio pituitosa attenuat, crassa incidit, reliqua salia terreasque partes, ubi ubi latuerint, e suis protru- .dit latibulis, flaque humoribus liberiorem Circulum conciliat. Neque felicius e sanguine educi possunt salia, nisi a Mercurio occurrente in itineris invitata consortium. Huici Mercurio, omnem licet alias medelam respuant, saepe cedunt Oedemata, Cedunt Scirrhi, aliique, quibus nulla olim herba crevit, morbi omni sere medicina m Ore
100쪽
g. 37. Scabies contumax, nullis cedens remediis, etiam benigna, nullius pravae indolis particeps. cedit salivationi iuxta Guerner. Rolfinc. l. a. Scabiei ferae atque pertinacis. simae. in Juvene viginti duorum annorum, Per longum tempus durantis perque mercurialem salivationem a se curatae exemplum refert Rosinus Lentilius Mifiei d. tris. Part. r. p. m. 7. Caute tamen & prudenter hoc in passu agendum, ne a Mercurialium usu mors aut salivatio lethalis vibsequatur, siquidem Ptyalismum fere lethalem a cinguli mercurialis contra scabiem applicatione annotavit Paulus Jalon M. N. C. Dec. II. Aia. o. Obstru. Io7.pag. m. Paulus Mansa, inquiens, triginta quinque annorum cacochymiCus, temperamen ii melancholico- pituitosi, scabie totius Corporis laborans, a muliere medicastra Cingulum pro ea CitiUS Curanda ex panno rubro constetum emit, negleistisque aliis remediis statimeo se circumcinxit. Post bidirum Omnes Oris partes , limgva, fauces, palatum, gingivae & labia ipsa cum dolore ulceroso & phlogos ita ipsi intumuerunt, & tanta viscidorum
humorum copia dc Confertim ex ore emanavit. ut viis propemodum interclusis, nec loqui, nec cibiim aut potum
assumere, nec respirare posset, quin imo facie in immensum aucta & lividitate perfusa, suspensi hominis instar, illieo suffocatum iri videretur. Quapropter Zona impipre dim alonis manibus avulsa & amplissima in momento venaesectione celebrata, aegrotanti mox injectum fuit Enema acre. a quo tam copiosae successerunt dejectiones, ut octo vel novem horarum spatio pleraque gravia symptomata remiserint. aegerque loqui & aliquot cochlearia jusculi assumere potuerit &c. Ita etiam in aliis pertinacioribus Cutis affectibus salivatio mercurialis usurpari solet, v. g. Pastor quidam a multis annis sinistro femore & brachio serpiginosis siccis Crustis infestatus, caetera sanus & bene habens, a salivatione mercuriali sanissimus evasi&mundissimus, teste G. Wolf g