장음표시 사용
161쪽
a TYact de Deo uno. Disp. II de essent re existentia Dei.
attributis si nondum scis, quaenam praedicata sint attributa Secundo,quia qui constitueret essentiam in summa Dei sapientia, facile dioeret, quod illadiiserret ab attributis. UMe autem probare posses contra illum, oppositum Si quia ipsa sapientia est attributum ; unde hoc probares Si quia aliud prius esset essentia, unde lioc etiam probaresλ Non sane, quia per illud prius distaret ab a tributis ; quia posset quis opponere quod etiam illud prius esset attributum. Vnde autem prob ras, quod illud prius non esset attributum Non sane, quia disserret ab attributis, quia hoc esset .mani sinus circulusn petitio principii: Ergo tandem probare deberes, quia per illud prius primodiiserret a caeteris rebus, seu ab omni non Deo: Ergo per hoc investiganda est essentia divina , &Non per diiserre ab attributis. 6s Confirmatur, quia essentiam cuiuslibet res
contatuimus per per id, quo primo dissert a caeteris, supponendo in illa dari id quo primo, &Id quo secundario dictin a caeteris: Sed in esse tia non datur id,quo primo , di id quo secundariodiiserat a proprietatibus, vel attributis, sed solum quo unice distinguitur ab attributis, nam si dareeur id,quo secundario diiserret ab attributis, illud esset attributum praerer Omnia attributa, a quibus secundario diiserret , quod est chimericum: Ergo solum constituendae est res per id, quo primo dis.
ert a caeteris rebus, isn vero ab eiusdem rei pro-Prietatibus . vel attributis, quia ab illis non est illitare primo, aut secundo. Haec ditisse dixerim contra plerosque RR. qui potissime investigant constitutivum essentis divi per distare ab attributis, quae essentia non sunt; cum tamen constiaeutivum essentiae hominis, aut animalis, aut cuius
vis alterius rei semper investigetue ab omnibus per primo diiserre ab omnibus alijs sub eodem
genere contentis,non vero per disserentiam a suis proprietatibus, quia haec disserentia est cons quens ad omnem essentiam, di non ex qua essen- ria investiganda sit.
66 Et urgeri amplius posset, primo, quia in Deo essentiam . & attributa distinguimus solum penes implicitum, & explicitum diffinctione so
itus rationis, sicut in ente reali distinguimus essentiam illius ab eius passionibus, quae sane veritas,. honitas,distinctio, & unitas;vnde constitutio metaphysica Dei est similima constitutioni metaphysicae entis realis: Sed entis realis essentiam non constituta per disserentiam illius a veritate, &bonitate, &caeteris eius passionibus, sed per primo dii re ab omni non ente i Ergo similiter in Deo.Vrgetur: Disseretia entis realis a this passi Mibus est disserentia solius rationis, & ideo per Illam ens reale constitui nequit, quia ens reale constitui nequit per disserentiam solius rationis: Sed pariter Deus constitui nequit per disserentia
lius rationis: Ergo per illam constitui nequie, sed solum perdiiserentiam realem ab alijs, quam primo in illo intelligimus. Explicatur: Essentia divina constitui non potest, nisi per praedicatum, aut disserentiam, qiit proprie is aliter, & a parteret Deo conveniat: Sed disserentia ab attributis non ita Deo convenit, quia si est solum virtualis, est praedicatum improprium, & virtuale, non sor- male; si est rationis, non convenit illi a parte rei: Ergo per illam constitui nequit, sed solum perditarentiam, aut Aistinctionem realem ab omni non Deo, quam primo in ipso intelligimus ex
nostro modo concipiendi. Licet enim modus c
stituendi Deum metaphysice sit rationis, seu cum distinctione rationis, praedicatum tamen, seu di serentia, per quam illum constituimus, debet esse
realis. ε67 Secundo impugnatur principalis solutio
ex num.6 I. quia falsum est, quod ratio entis me essentiam, seu actus puri in linea eatis sit logice transcendens omnia Dei praedicata. & attributar Ergo ex hac parte ruit etiam praedicta solutio. Probatur antecedens, quia praedicatum logice transcendens Dei attributa, di persectiones, est quod logice,& per rationem multiplicatur in illis in hoc enim consitat logica transtendia, ut patet
in ratione persectionis , entitatis, Muralitatis,&α quae inmoratione nostra multiplicantur ad mutitiplicationem divinarum persectionum, dicimus enim tot esse in Deo entitates ratione distincta quot praedicata, & rationes ipsius, tot esse perse-etiones , quot achialitates, tot veritates , quoeentitates, tot bonitates, quot persectiones, & sic de alus terminis logice transcendentibus: Sed ratio, seu praedicatum entis per essentiam, seu actus puri ia sinea entis non multiplicatur logice in Deo, ita ut sint in Deo plura entia per essentiam. aut plures actus puri in liu entis: Ergo talis ratio non est logice transcendens. Probatur minori quia ens per essentia, sive actus purus in linea emtis idem tonat ac ipsum esse per se subsistens, seuens, quod sit suum esse is quod . Sed in Deo ad huc per rationem, non distinguim.us, nec pos imus distinguere plura esse per se sublistentia, nec plura entia, quae sint suum esse ut quod, alias per rationem distingueremus, & multiplicaremus in uno Deo plures Deos , quod prorsus est chimericum: Ergo praedicta ratio non multiplicatur loguce in Deo. Explicatum In Deo non multiplicatur
ratio entis per se subsistentis adhuc logice, & per
rationem cum fundamento in re:Ergo multo mi Mus ratio entis per essentiam, quae importat exisplicite rationem entis per se. Probatur antecedens: Ratio entis per se subsistentis est ratio su stantiae completae: Sed in Deo non multiplicatui
ratione nostra ratio substantiae completae, non
enim dicimus plures Dei persectiones esse pluress suu i completas, alias, ut dixi, essena seu s
162쪽
ς '. m. In quo consistat essentia metaphsica Deit 143
dij: Ergo nec multiplicatur ratio entis per se exustentis. Urgemp. Eadem est ratio emis per esic tiam, quod nempe sit essentialiter suum essem rario adius puri, ac ratio substantiae immaterialissimae, ut supra supposuimus. & explicavimus num38. sed ratio substantis immaterialissim non multiplicatur ratione nostra in Deo, nec est logiee transtendes,ut supra ostendimus num39 Ergo nec ratio eritis per etantiam.Vrgetur secundo:Ea quibus est transcendens,& in quibus logice multiuplicatur aliqua ratio , eisdem sunt logice transcendentes passiones illius rationis, seu propria attributa illius, & logice in illis etiam multiplic tur, unde quia Tatio entis ut sic est logice transcenderis omnes diiseremias, & in illis multiplicatur, pariter ratio veri,& honi quae est propria passio,& attributum illius, logice transcendit dict-rentias,& in illis logice multiplicat Sed propriς passiones, seu attributa entis per essentiam non sunt logice transcendentes nec multiplicantur ratione nostra hi divinis persectionibus i Ergo nec
ratio entis per essentia. Minor patet quia elle immutabile, esse aetemum, ese immensum,esse om
iustium, esse omnipotentem , & alia huiusniodistat attributa propria entis per estentiam, quae ex Propria ratione entis per essen iam a priori demonstrantur: Sed raclo immutabilis, aeterni, immensi, Omnipotentis, non transcendit logice divinas persectiones, nec in illis multiplicatur, ni velis distinguere per rationem in Deo tot immintabilitates, tot aeternitates, tot immensitates, tot Omnipotentias, intelicis , voluntates , & scientias, & sapientias, quot sunt divinae persecti nes: Ergo nec raetio entis per essentiam , cuius sunt at tributa, multiplicatur, aut transcendit logice Dei persectiones, re attributa.
68 Respondebis secundo principali fund mento, essentiam divinam debere constitui in taphysice per id non solum quo primo ex nostro modo concipiendi dissert ab omni non Deo, sed quo primo dicta in gradu persectissimo;ctimque inter tres gradus essendi, vivendi, & intelligendi,
gradus intelligendi sit persectior, inde cii, quod debet constitui per id, quo primo diiseri in illo gradu δε non per id, quo primo diiseri in graduentis; quale est ratio entis per essentiam, & ach spuri in essendo. Sed contra est, quia in reliquis rebus semper id, quo primo res diiseri ab omni non ipsa est constitutivum metaphysicum,inquocumque gradu sit: Ergo pure voluntarie exigitur
in Deo , quod sit in gradu persectissimo intelliugendi potius . quam in gradu entis. Contra le-cundo. quia licet gradus estendi, prout abltrahit ab esse per se. & in alio complete, vel incompte te. Per participationem, aut per essentiam,sit mitinus PCristum, quam eradus vitae, & intellelti nix ', tamen esse per essentiam est quid perfectius, quam vivere, di intelligere: Ergo. Probatur ant cedens ex D.Th m. in praesent.Fas.q. artv. a. ad 3. ubi se ait: Dicenaum, quo Put idem Di
nisis dicit, luet i um essestis perfectisu , quam vita, ct ipse vita quam ipse sapientia .s confiderentur . secvnsim quod disiniuntur ratione, tamen vimens es persectius . quam ens tantum,
quia vivem etiam es ens, ct saepiens es mi ,
visens. Licet igitur ens non ineludat mse vivens,
sapiens , quia non oportet, quod illud, quod participat esse participet ipsum fertindum omnem modum essendi; tamen imum esse Dei inelmait in se tatam sapientiam, quia nulla de persectionibus essendi potes de esse ei, quod es ipsum esse sus Mens. Ex qua doctrina habes primo, quod gradus essendi, seu ipsum esse,si contaderetur ut ratione distinctum a gradu vitae, est persectius illo:Ergo ex quo essentia divina debeat constitui in gradu periectiori, potius probatur dcbere institui in gra3u essendὶ, quam in gradu vitae, audantesitationis.Nec valet dicere cuin Godoy quod gradus cilendi est persectior gradu viis.& intellectionis increatis,secus ἰn divinis, ubi gradus vite N int lictionis nulla dicunt potentialit rem ad esse. Contra enim est, qu a huiusmodi expositio est mire voluntaria nam D.Thom.exprense ait, quod esse est persectius, quam vita, & vita quam sapientia, si considerantur ut ratione distincta : Sed non solom in creaturis, sed etiam in Deo distinguntum ratione di Ergo etiam in Deo ut ratione distincta, salvatur, quod esse sit persectius nostro modo intelligendi. quam vivere,& intelligere, & consequentur gradus essendi, quam V dus vivendi, & intelligendi. Secundo , quia licet gradus vitae in Deo nullam dicat potentialitatem realem ad est e. tamen ex nostro modo concipie-di. N prout r*tione dis notam ab esse, concipiturri potentiale, siquidem concipitur non ut ipsum esse, sed ut actuabile per esse: Esse autem , adhuc
per rationem non concipitur ut actuabile quia estvltimus actus. & universalissimus omnium lineatum , nullo alio actu actuabile: Ergo ratione n stra esse est actualius in Deo, quam vivere, & ii
telligere. Tertio quia licet gradi in vivendi, N intelligendi in Deo non sit potensalis ad gradum essendi, tamen significatur eum maiori determia natione , & limitatione ad certum genus, quam gradus essendi, qui est ,& sqnἰficatur ut gudus universalissimus: Ergo esse significatur ut perse-
csus,ratione nostra , quia ex nostro modo concupiendi est minus determinatum . N limitatum , &quo aliquid est minus lim latum , di determinatum eo in persestius. 6s Habes secundo, quod ἰpsum esse Dei i cludit vitam, & sapientiam , quia nulla de pertactionibus essendἰ potest de esse ei, cui est ipsum esse subsistens: Ergo D. I bom. probata priori Deum esse viventem, R intelli Mntem, seu vitam,
di sapientiam , quia est Ipsum esse subsistens Ergo
163쪽
Constituitiir per esse ipsum esse se isens, seu per
rationem entis per estentiain : Ergo per gradum essendi prius quam per gradum vivendi δε intelligendi. Respondet God , D.Thom. nomine illo,
ipsum esses sistem intellexisse esse essentiae exi-
sentis .fMAMenisque radiciatur, non vero esse existentiae. Sed contra est maniteste,quia quaelibet creatura, praesertim Angelica, est sua essentia existens, subsistensque radicaliter: Sed D.Thom. non loquitur de esse subsistente in sensu,quo conveniat creaturae,etiam Angelicae,dum inquit ruod
ei, qui es ipsum esse sub ens , nulla perfectio
fendi de se potes: Ergo non nominat esse essentiae existentis. subsistentisque radicaliter. S cundo,quia alias sensus Dahom. esset: Et quod aes sua essentia radicaliter exissens, subsistens .nulla perfectio deesse potes:Hic autem sentus est
lusus,quia Angelus est sua essentia radices iter existens,& subsistens, & tame illi de esse possunt plures periniones essendi. Tertio quia quinies Div. Thom. de Deo ait, esse ipsum esse per se subsistens id dicit de Deo contrapositive ad creaturaes, di ad diiserentiam cuiusvis creaturae, quia nulla est suum esse subsistens: Sed creatura saltem Angelica est suum esse essentiae, nulla autem est suum esse existentiae:Ergo cum ait,quod Deus est ipsum esse subsistens,intelligitur de esse existentiae.
Thom. intelligendum eta de esse es lentiae radic liter subsistente non utcumque,sed a se,hoc est deesse essentiae radicante subsistere . & existere a se, quo pacto nulli creaturi,adhuc Angelic convenit. Secundo, quod esse essentiae radicaliter subsistens a se idem est ac ratio vel conceptus substatis omnimode immaterialis, quia sola haec ratio, vel conceptus est qui in Deo radicat existere , &subsistere a se; unde ultro concedit, quod essentia divina constitutdur metaphylice per esse essentiae radicaliter subsistens a se,quia hoc esse essentiae est idem, ac ratio substantiae immat alis, quae radicat existere di subsistere a se. Tertio male explic ri etientiam divinam . seu eius constitutivuiti per rationem entis subsistentis aut existeatis a se quia ratio entis non est quq radicat existere, aut subsistere a se, cum sit communis existenti a se , &ab alio.& indisserens ad xetrumque; sed explicandam esse per rationem substantiae summe immaterialis, aut spiritualis radicaliter a se subsistetis.Quod confirmat.quia ly De quod est in Deo veluti vitunia dissirentia divinitatis, coniungendum est rationi communi sibi immediatε, & proximae, non rationi communi mediat , remotae, & magis universali; in Deo autem ratio entis est communior, uam ratio substantiae spiritualis. & gradus eseni suo modo contrahitur per gradum vivendi, &intellisendi consistentem in ratione substantiae spiritualis. & immaterialis, ideoque ultima ditis
est explicanda per ly - ut coniunctum cum ea tione entis,sed cum ratione substantiae spiritualis.& omnimode immaterialis; quia ultima disteremtia alicuius rei non est explicanda complexo im
portante rationem mmmunem mediatam,&ma
gis universidem, ut coniunctam rationi ultimo distinguenti rem ab omnibus ali)s, sed complexis importante rationem ultimo distinguentem vid terminantem rationem immediate Tommune.& minus univerialem; sicut melius explicatur , &diffinitur homo per animal rationale, constaos exvltima disserentia,& genere sibi immediam quam per υiDens ratio de compositum ex differentia. ει genere magis remoto, & magis mi versali. Ita Illust. Godo n . qa I. Onum. I 2. t Sed contra primum est quod D. Thom.
non dixit: Et quod est ipsum esse subsistens a se. sed absolute, ei quod est ipsum esse sus Uens,&non addidit ase, Ac universaliter, de Deo contrapositive ad omnes creaturas saepissime affirmat.
quod Deus est suum esse ob ens,& in hoc praecise illum distinguit ab omni creatura, ex hocque praeciso conceptu probat nullam Pessinionem essendi ei de esse posse, imo & ipsam asseitatem
probat tanquam passionem consequutam ex eo
quod est ipsum esse irreceptum,& in se subsistens, ut supta vidimus num. I I.Vnde nunquam Diri Thom. possiit ly a se, seu asseitatem ut diisere tiam prima iam dietatis, nec ut rationem a priori caeterarum Dei perfectionum , sed istium quia Deus est est suum esse subsistens, quod cuicumque versato in lectione D. Thom. abunde patebit: Ergo contra mentem ipsius explicatur de eL se subsistente, non utcumque , sed a se , ita vi s blato ly a se non intelligatur diiserentia primaria Dei. Tunc sic, sed sublato ly a se, non potest intelligi de esse essentiet ut radicaliter subsistente. quia hoc pacto convenit Angelo esse suum esse eskiitiae radicaliter subsistetis: Ergo debet intelliugi de esse existentiae is aliter subsistente, quo pacto , nihil nisi Deus est suum et se subsistens. a Contra secundum est, quod iam ultro concedit, quod ratio entis per essentiam, seu entis, quod sit suum esse subsistens , prout est idem ac ratio substantis omnimode immaterialis, sit constitutivum essentit divinae: Ergo nobiscum sentit, quia inter v iam & alium conceptum non distinguimus,explicatis tenninis. Imo nec ipse diu stinguere poterit, si terminos explicat:Nam quid rogo intelligit per conceptum substantis omniamiae immateriali 33 Inquit, intelligi clebere. non solum,qua excludit omnem materiam physic ira, dependentiam ab illa, & receptibilitatem in illa,
sed quae excludit etiam omnem potentialitatem metxphysicam , seu quae est aestus purus omnem potentialitatem excludens. Si vero iterum roges, quaenam ratio acriis puri importetur Hrmali eria o unimodo illa induaterialitate An ratio activu
164쪽
puri In linea entis, an ratio actus puri in linea Op rativa, aut intellectiva , aut alia particulanipΑ sertiori dicturus est, quod in linea entis, quia prior est ratio actus puri in linea entis, quam in aliis lineis, & Ideo probatur, Deum esse actum purum in aliis lineis particularibus, quia est a
tus purus in linea entis. Nunc autem ultimo misgo , quid sit sermalissime esse actum purum ialinea untis , aut excludere omnem potentialit
tem in ea linea Sane aliter explicari non potest, niti per ese suum esse subsistens cum omnimoda simplicitate, & identitate: Ergo tandem conce tus substantiae sumine , & omnimode immateria lis explicari nequit, nisi per conceptum entis, quod sit suum eta subsistens omnimoda simplicitate, & identitate.
a Dices forsan, explicari per conceptum p culiarem entis,quod radicaliter sit suum esse su sistens, non quod se ali re sit suum esse subsistens; & quod hic conceptus peculiaris entis est conceptus substantiet summe itnmaterialis,qui radicat,& exigit, quod talis substantia sit suum esse subsistens. Sed contra est, quia vel radicat, & exugit,quod sit solum radicaliter suum esse, vel quod sit B aliter suum esse3 Si primum, explicas unu dualite , pcr aliud radisia ter, & ibimus in infinitum, si velimus explicare illud aliud radic Iiter. Et item incidis in Inconveni ns iam impugnatum , quia esse radualiter subsistens per 'se non est esse existentiae, sed esse essentiae radicans suum esse, & subsistere; & sie non disti Euis Deum. nec substantiam summe immateri lem , ab Angelo , quod radicaliter etiam est suum esse, & subsistere, imo Hrmaliuer est suum esse esentiae radicans suum esse existentiae, &subsistentiae. Si vero dicas. quod radicat, & exiugit esse se aliter suum esse existentiae subsistens. In primis explicatione in ta dicere debes, quod ille conceptus substantiae summe immaterialis est radicaliter is aliter suum esse subsistens, miscendo radicaliter esse . cum esse is aliter. cum tamen nihil sit radicaliter, quod lo aliter per se ipsum est , nemoque radicet csse, quod per se M allier iam est. Deinde, unde prob bis , quod ex conceptu substantiae summe tam terialis exigit, & radicat esse Ermaliter suum esse labsistens Sane, non alio ex capite, nisi quia
Conceptus substantiae summe Immaterialis est se maliter conceptus actus puri in emendo somnes, ter excludentis omnem potentialitatem in essendo, quia nisi per hoc explices conceptum lammae immaterialitatis, aliunde prob re non poteris: Sed acris purus in essendo non radicat
esse suum cile , sed consistit is aliter in hos
quod sit Brmaliter suum esse : Erm ex concere tu substantiae summe immaterialis non radicat hoc quod est esse suum esse sed ex ipso est
ister suum esse subsistens, idemque formaliter est
unum ac aliud. Explicatur: Dum probatur de aliquo quod radicar aliquod esse, debet hoc talia dari , di probari ex aliquo praedicato serinali illius, seu ex eo quod es is aliter aliquid aliud praeter ipsum quod est radicaliter , seu quod radicat : Nam probare quod radicat, quia radicat, seu quod est radicaliter, quia eli radicalia ter, sistendo semper in radi liter , est ineptissima probatio, & nunquam assignatur ratio QN malis, quae radicat, & exigit praedicatum raducatum t Ergo si velis ostendere, quod 1ubstam tu omnimode immaterialis radicat esse so maliter suum esse, id debes ostendere, quia i
ta est se aliter aliquid aliud. Assigna ergo, quid est hoc , quod est is esker, & ideo radicat aliud Sane responderi nequit, nisi quia est
se aliter actus purus In essendo, seu quia Q maliter excludit omnem potentialitatem in ensendo. Quod si rursus rogem , quare ratio actus puri in essendo radicat esse H aliter suum es.. se Si respondere velis tui debes ex regula d ta, per esse is aliter, & non per esse radic liter, aliud non restat, nisi dicere: Quia de conisceptu is ali actus puri in essendo est esse BG maliter suum esset Ergo tandem probas, quod radicat esse se alitet situm eise,quia duiuo con e tu ismali est suum esse, sicut si diceres. quod homo radicat cile is aliter animal ration Ie , quia ex suo conceptu est somnaliter an mal rationale; quod sane ridiculum seret. Vnde,licut nomo constituit homine per esse radicaialiter animal rationale, ita nec Deus constitui pori teli per esse radicit Iter suum esse. 7 Sequitur ergo . quod Deum esses, maliter suum esse subsistens nota est praHic tum quod radicaliter conveniat essentiae diu inae, nec quod radicatur in alio priori Dei praedicato constituente essentiam clivinam,nec quod
ex alio probari positi a priori, sed potius est prunaum ipsius praedicatum caetera radicans , indistinctumque is aliter , explicatis terminis. a conceptu substantiae summe immaterialis, de actus puri in essendo, seu entis per essentiam; ac per consequens indisertininatin in hoc coci. ceptu, his, vel abjs terminis explicato, coluiI- tuendam esse metaphylice cilciariam divinam. ii
Is Contra tertium, quod afferebat G. dOy, in quo maiorem. νim tacit, est Κνω meo fallitur, & valde imperfecte concipit viri cam divinam , nempς tanquam valde inferiorem ratione universilissime entis.,& habentem supra se gradiis intermedios iam illam praeviesontralientes inbmaiori universalitatae , & illam divid res, inii Deus contraliat rationem entis iam divisam . partitam, di coarctatam ad certam rationem essendi, sive ad certum genus enti . Quod quia alic num iudicamus ab an pi,
165쪽
aclis vacE.de Deo uno. Di II de essent .s existentia Dei
Mbemus concipere iuxta rectam metaphysicam,
ideo paulo iusius impugnandum est, Ppotando
6 v Robo ergo secundo conclusionem I sentia diWina constituenda est per ra
tionem entis universalissimam ut immediate co tracta seu determinatam ad esse Dei:Sed non potest immediate determinati ratio universali lamaentis adesse Dei,nili in hoc concreto emper ecfra timn,quod nempe sit per essentiam iptum eiis subsistens leu actus purus in Mendo:Ergo per hac rationein debet constities. Minor paret,quia ratio universalissima mess solum immediate determinatur seu cotrahitur,vel per esse per se,uel in alio, vel per esse a se,uel ab alio, vel per cile per esse tiam,aut per participationem recipendo esse: Sed non determinatur ad esse Dei,nec per esse in alio, quod est proprium accidentis, di repugnat Deo, nec per esse per se,quod est commune omni su stantiae creatae, nee per esse a se,quia hoc est attru tum, seu quasi passio supponens iam einemi,ut ostensum manet,nec per cile ab alto,quia hoc re pugnat DeoMec per esse receptum, aut per participationem, quia hoc repugnat etiam ipsi: Ergo solum per rationem entis per essentia, seu per essessium esse irreceptum, & per se subsistens. Maior vero,quam negat Godoy, probatur primo, quia nuo aliqnod individuum est persectius tanto m
gis proxime,& minus remore contrahit rationementis; dignum enim est observatione, quod des. Cendendo per divisionem , & contractionem ex vinone communissima entis ad substantias sui
lares, prius, & in altiori gradu pervenimus ad Persectiores. quam ad minus persectas, & quo praciora mediant genera, tanto individua sunt persectioni; unde dividitur ens in substantiam, in accidens ,& substantia in corpoream , & spiri- eualem, spiritualis autem immediate in speetes di indistidua Angelica, inter quas species, & racionem universalissimam ratis solum mediane duo genera, nempe supremum subitantiae , &intermedium substantiae spicitualis. Econtra autem est si alia via descendere velimus ad species duinantiae corporeae, v. g. ad species hominis, nam lubstantia corporea dividitur in coelestem,
Et sublunarem ; sublunaris in elementum,& mixtum; mixtum In vivens, Ae non vivens; vivens in animal, 8c plantas; animal in rationale quod est homo , & irrationale ; ubi ut vides inter limminem , & rationem supremam entis mediant
sex genera ; si vero descendero velis ad alias spe-eles impersectiores animalium, adhue irrati nate dividitur in volatile . reptile, & aquatile,
de quod liber horum in alia genera, dc species, bc
Upus est, tanto magis descendere, quanto spe cies inlima fuerit imperseEuor; ex qua observatione colligitur luee regula nempe , quod species aliqua, via individuum , tanto est pertactior, quanth minus divisam, minusque contractam participat rationem entis tanto autem impersectior , quanto magis divisam , magisque Tontraetam per differentias intermedias contrahit rationem enss.
77 mae quum regula etiam a priorioltendi potest, quia quo ratio entis descenden- do pre genera intermedia magis dividitur de contrahitur , de per phares dimetentias, tanto magis coarctatur, & limita ur: Ergo species, εquae illam contrahit ut praela divisam, di contractam per sex disserentias intermedias , caeteris paribus contrahit rationem entis ut magis limitatam , & coarctatam , quam qua illam comtrahit ut solum praevie divisam, di contractam per duas tantum disserentias intermediast Er go haec participabit rationem entis eum maiori amplitudine , illa vero eum maloes limitatione: Ergo haec erit periectior illa. Admodum
quo rivulus accipiens aquam sontis minus in alios rivulos divisam, cum maiori amplitudine accipit aquam de Ente ; E contra veiro, qui
illam accipit plus in alio svulos divisam , dc arctatam, minus accipit de plenitudine H uc , sed Deus est ens, & individuum
peiectissimum , maxime habens rationem emtis supra omne aliud genus , vel speclem, de Iupra quam excogitati possit: Ergo non co
trahit rationem entis ut ante divisam, di comi
reactam per disserentias intermedias, sed imm diatissime illam eontrahit in tota sua plenitu
dine imo est, si fas sit dicere, lpla ratio muversalissima entis Inaeviduata in se ipsa, Et si
gularis, quam Div. Thom. sapissime appellat ipsam plenitudinem essendi ; quapropter ratio univertatissima entis proprie non contrahitur aci esse Deum. sed impropse, quatenus risit Deus istum opus est quod ipsa in illa maiori sua amplitudine consideretur ut individuata , subsistens. & singularis , sic enim conside rata Deus ipse est, quia est ipsa plenitudo es-lendi ut individua, singularis, & subsistens in te; sive actus purus In essendo: Ergo per hoc
constitnitiir,& non per diiserentiam aliquam mediate. & remore contrahentem illam rationem amplissimam en is ut praecise contractam, ες dein rerminatam per diiserentias intermedias, ut vulti Godo.
- . 78 ConfirmaturiRatio entis diu is in substa tiam,& accidens prout contram ad genus spremum substantis iam est . & intelligitur limitata.& coarctata, di excludenu a suo conceptu magna portionem entis, de persectionem . nenam totamquam important Omnia genera accidentium
166쪽
Rursus cum ratio substantiae dividitur in corporcam, dc spiri talein , ut contracta ad spiritualem iam intelligitur coarctata, & limitata ad illud genus substantiae spiritualis cum exclusione omniudifferentiarum generis oppositi,& persectionis,
quam Illae disterentiae asserunt: Sed Deus non comtrahit ullo modo rationem entis limitatam, &coarctatani ad certam rationem, seu genus entis, ea cludentem magnam portionem entis a suo co-ceptu, nec similiter rationem subflantiae ante limitatam ad certum genus substantiae spiritualis:
E. go non contrahit rationem entis ante contractam , nec rationem substantiae ante determinata,
sed immediatissime contrahit, licet improprie,&modo explicato, rationem universalissimam entis, non divisam ullo pacto , sed potius totam illam continendo indivisim, S illam quasi in se nix, & simplicitar congregando; hoc enim est illam in se contrahere, hoc cst, totam illam unituin se congregare antequam ullo pacto dividatur. Urgetur Ratio entis divisa in substantiam,& accidens,ut contracta ad substantiam,constituit genus supremum substantiae contradistinctum a generubus accidentium, & persectibile positive per illa: Sed Deus non contrahit genus supremum substantiae ut contradistinctum a generibus accidentium , nec ut positive persectibile per illa, alias Deus constitueretur sub genere supremo substantiae, S poneretur in praedicamento substantiet, cuius Contrarium omnes Thomita propugnant, itemque esset substantia positive persectibitis per accidentia, quod magis repugnat: Ergo Deus
non contrahit rationem entis, ut ante contractam ad genus substantis contradistinctum ab a cidentibus.79 Ex quo inseres, recto ordine concipiendi servato,rationem universalissimam entis prius euprimo esse dividendam analogice in supremo ente per essentiam, quod totam illam rationem c plectitur indivisim .seu in individuo; & in ente perparticipationem ab illo; quae quidem divisio proprie non est divisio, sed improprie, & tantum ex nostro modo concipiendi, quia revera ratio muversalissima entis in illa duplici acceptione nondi Uiditur quasi in partes, aut in extrema , quorum quodlibet solum partem, aut portionem entis ut ite accipiat sed quasi dividitur in totum ens seu in ipsam plenitudinem entis , & in participationes illius; licui quando substantia dividitur in completam, & incompletam,quae non est propria divisio, sed impropria, quia est in substantiam totalem, & in partes illius, quae in illa includuntur; unde sicut in huiusmodi divisione non verificatur proprie, quod divistina sit maius, aut excedat singula membra dividentia, quia substantia ut sic
non cxcedit, nec continet amplius quam substantia completa, siquidem licet amplectatur sub se sabstantias incompletas, quae sunt partes completae, has etiam in se complectitur, & eontinet se stantia completa, ac proinde quidquid anapicisti'tur substantia ut sic divisa, totam continet subastantia completa, quae est unum membrum divitionis; ita pariter, dum ens ut sic dividitur Inens per essentiam. & per participationem non verificatur proprie, quod divisum excedat singula membra dividentia , quia ens ut sic non amplectitur aliquid pilasquam ens per essentiam; siquidem licet praeter ens per ellantiam videatui continere aliud membrum, nempe ens per partiacipationem, seu participationes ipsius entis peressentiam , has tamen in se persectissime contunet per modum unius ens per essentiam. 8o Secundo autemens per participationem
dividitur in ens per se, quod est substantia, di inens in alio, quod est accidens; quae divisio iam est
Propria, ita ut neutrum extremum, seu membrucontineat persectionem alterius, & sic substantia,qus est unum extremum huius divisionis, est proprie genus sirpremum substantiae, a quo incipiepraedicamentum substantiae, in quo Deus non colu locatur,quia iam in prima divisione manet supra,& extra illud; in etiam essentialiter substantia limitata, & potentialis, quia est contradistincta in accidentibus,& non includens persectionem illorum,& conlaquenter persectibilis realiter per illa, di totum hoc , quia contrahit rationem entis per propriam divisionem illius in duas rationes eme res ex aequo partientes, seu participantes illam ; &sic iam descendendo ad alias divisiones 1ubsta tiae semper descendit ratio entis & lubstantie,par tita,divisa,& limitata,quam proinde Deus minia me contrahit, sed ante omnem divisionem entia
totam rationem entis plene contrahit,prout conistrahere illam est idem, ac totam illam plenissimE . in individuo, ac siinplicissime aggregare, & complectere indivisam. Ex cuius non intelligentia,vel advertentia, ni fallor, processit praefata cogitatio Illust. Godoy, qua Dei es hiatiam imperfectiori
modo quam par esset considerat, nempe ut conistrahentem rationem entis mediate,hoc est,ut ante divisam in substantiam, & accidens, & contrae tam ad substantiam, itemque ut ulterius divisam in substantiam corpoream, & spiritualem,& con tractam ad spiritualem. Quod lane penitus evertit divinam infinitatem, di illimitationem in ratione entis.
8 t Sed dices, negari nequit,quod Deus non solum est em,sed substantia, non solum substa tia, sed spiritualis:Sed ratio entis est communior, di amplior quem ratio substantiae,&ratio substam tiae quam ratio spiritualisi Ergo in Deo ratio eniatis conuisitur primo ad rationem substantiae , &secundo ad rationem spiritualis, tertio ad disserentiam ultimam Dei: Ergo contrahitur nostro modo concipiendi mediate & non immediate ad
Mentum ultimam Dei, item disterentia ultima
167쪽
iapponit non vltimas seu substemas Sed in Deo admivtimus nostro modo concipiendi dictrerm viam v ltimam: Ergo ante illam debemus combpere diiserentias subalteruas, quibus mediantibus contrahatur ratio entis ad vitiinam deitatis. Respondeo tamen dillinguendo maiorem ' Negati nequit, quod Deus non solum est ens per cflentiam sed substantia,&c. concedo maiorem:Quod non solum est ens prius divisum in iubstantiam,&. ccidens, & prius contractum ad rationem substantiae, quam ad ens per esentiam, nego mai rem: Et distinguo minorem:Ratio entis per essentiain est communio quam ratio substantiae negor
Ratio entis divisibilis in substanti ain, & accidens,
Concedo minorem ,& nego consequentiam;quia in Deo ratio entis est ratio emis Amediate peressentiam, & haec non est communior quam ratio
substantiae sed essentialiter ch ratio substantiae;no quidem substantiae contradistinctae ex aquo a generibus accidentium,quae sola dividit ens in su stantiam, di accidens, sed substantiae eminentissime continentis tota persechlamem entis sine ulla divisione, seu indivisam omnino;quae quidem ratio substantiae etiam essentialiter eli spiritua lis, &.summe immateriesis, quia essentialiter absitaetis. sima ab omni materia, & subiecto, & per se su
sistens. Unde semel primo contracta ratione enistis ad ens per essentiam, ampliuS non manet contrahibilis, nec determinabilis, adhuc ex nostro modo concipiendi Ad substantia recta summe spiricitatem, sed ex conceptu explicito entis peressentiam est Drmaliter, & essentialiter substantia summa, summcque spiritualis, utpote ens subsistens per essentiam,seu Ipsum esse per se subsistens abstractissime ab omni materia, di subiecto, in quo summa immaterialitas consistit Pro cuius intelligentia nota,quod immateriale idem sonat,ac sine materia; materia autem est duplex,una physica,nempe pesmum subiectim recipiens Hrmam substantialem; alia metaphysica, & haec est subi ctum recipiens esse,seu existentiam; Anseli dicuntur spirituales, seu immateriales, quia lunt sormae
subflantiales per se subsistentes sine subiecto, in quo ipse formae recipiantur; sed metaphysice possunt dici materiales, quia eorum esse concernit subieistum in quo recipitur, & cum quo componit, nempe ipsas eorum formas. Deus vero dicurer omnimiae, & summe immaterialis, quia est ipsum esse per se subsistens, nullum concernens subiectum, nullamque materiam, sed abstractissimum, di purissimum, & hoc est esse spiritualissi
inum. Ecce quomodo ratio entis per essentiam,
seu ipsius esse per se subsistentis non contrahitur vllo pacto ad rationem summit immaterialis; sed ex proprio, di explicito conceptu talis est essemtialiter, & sorinaliter substantia summe, de omnimode immate talis, di spiritualissima. Ex quo ad secundum dico, quod differentia deitatis dicitur
vltima negative, quatenus est incontrahibilis per aliam sed non politive,quatenus lupponat aliam, siquidem est prima di ultima, perquam immedi tissime individuatur ipsa ratio utilissima entis.
81 ' Ertio suadetur conclusio: Illa est essentia metaphysica Dci, quam significat nomen proprium Dei; quia ut sape ait D. Thom. quod significat nomen est dei initiores; definitio autem est ipsa quiddita seu essentia metaphysica rei: Sed nomen proprium Dei lignificat esse per esentiam, seu ipsam rationem entis per essentiam: Ergo in hac ratione consistit essentia metaphysica Dei. Minor probatur: Quia hoe nomen qui est est maxime proprium Dei,ut constat ex illo M. 3. Qui est misit me au Oos , ubi ipse Deus se ipsum hoc nomine dcsignavit, tanquam inter omnia nomina proprijssimo: Sed hoc
nomen significat esse per essentiam, ut supra vidimuS q.6.n. ψ I. Ergo nomen proprium Dei significat ipsum esse per ostentiam, seu rationem entis per essentiam. Confirmatur: Cum, interrogante
Moyse Dominum: Si dixerint mihi, quod est nomen eius, quid dieam eis dixit Dominus aci Mys mi EGO SUM, QUI SUM,se dices eas: QUI
EST missu me ad vos, absdubio respondit per nomen magis proprium, magisque explicativum suae essentiet; unde Hilarius lib. 1. de Trinitat. licait: Miratus sum plani tam absorutam de Deo Aonificationem quae naturae divinae ineo rebeus bilem cognitionem aptissimo ad intelligentiam
humanam sermone loqueretur , non enim aliud
magis proprium Deo quam esse intelligitur nempe per essentiam. Hilario contentiunt alij DP. &D.Thom. in Praefent. quaes. I 3. artis. I a. Sed illud nomen significat ipsum esse per essentiam, ut omnes istentur: Ergo ipsum esse per esentiam
est per quod nobis magis proprie explicatur, &quasi definitur Dei essentia r. Ergo in illo consistit essentia Dei nostro modo concipiendi, seu meta-
physice. 8a Respondebis p o ex Godov, quod hoc nomen qui es cst maxime propri Dei proprietate inadaequata, non proprietate adaequata, quia etsi per illud Deus disterat ab omni nonDeo,non tamen per illud dictet essentia,& natura Dei abare mutis,& relationibus. Sed haec solutio iam supra manet impugnata anum. . εκ ulterius imia
pugnatur, quia eo ipso, quod esse sit pro ijssumum Deo per illud ditari natura, dil essentia Dei ab attributis, quia nullum attributum est ita propriissimum Deo: Ergo est proprijssimum proprietate adaequata.
8 Propterea secundo respondet,quod iuxta D. om. hoc nomen qui es est maxime proprium,
168쪽
cua'.VII. In quo consistat essentia metaphsica Dest Τηy
prium, quantum ad id a quo imponitur ad significandumsed quantum ad id ad quod si ruficandum imponitur est magis proprium hoc nomen Deus, quod imponitur ad significandam natura
divinam. Ex quo argumentum contra nos desia-mit: Nam iuxta Dahom. hoc. nomen Deus est
magis proprium quantum ad rem significatam, quam tac nomen qui ess, quia . significat iplam naturam divinam : Sed hoc esset falsum, si hoc nomen qui es significaret etiam ipsam divinam naturam : Ergo hoc nomen qui es non significae ipsam essentiam, seu naturam Dei, nec id, in quo metaphysice consistit. - 8s Sed contra est ipse D. Tho. I. eontra Gent. ωρ. 22. ubi sic ait: Dei igitur essentia essuum esse. Hanesublimem veritatem Modisti dDonmino est eis ius, eum Dominus ei respondis:
Ego 1 una, qui stim. Nec dices eis. Qui est, misit me aes vos, ostendens Dum proprium nomen esse qui est: Quodlibet autem nomenest insitutum ad significandam nMuram, seu essentiam aluuias rei: Vnde relinquitur νod ipsum divinum esse es a essentia, vel natina. Ecce ubi D. Tho. Probat, quod ipsum esse divinum est ipsi essentia
divina, quia hoc nomen qui es significat ipsum
esse Dei, dae quodlibet nomen est institutum ad significandam naturam, seu essentiam rei: Ergo sentit expresse, quod hoc nomen qui es est institutum , seu impositum ad significandam natura, seu essentiam Dei: Ergo ex hac parte non est minus proprium, quam nomen hic Dras, quod impositum est etiam ad significandam naturam divinam. Et confirmatur primo, quia iuxta linsum V.Cio, quoiasset nomen est insiturum adilani eandam naturam ,seu essentiam rei, quam
nominat; unde inpraesens. q. I 3. an. 8.ad 2.se,
quod licet hoc nomen lapis desumatur a ledendo pedem, tamen sisnificat ipsam naturam lapidis
secundum quod in se Hamiserat enim is i-tionem lapidis, per quam Irimus, quid es lapis.
Ratio enim, qua insecat nomen, es definitio in Heitur in A. Metaph. od quidem saepe re
petie in tota illa quasione II. Ergo mulis magis nomen proprium Dei, quale est nomen qui est. significat essentiam, & naturam Dei, seu quasi diffinitionem ipsius: Sed significat ipsum esse
Oes, seu rationem entis per essentiam: Ergo haec est propria natura Dei. Item, ergo in hoc quod est significare naturam Dei, seu esse impositum ad illam significandam Mon disteri ab hoc nomi
8 6 Confirmatur secundo: me nomen Deluiuria D.Thocibid. ad a. Amfleat naturam disianam , quia impostum es au aliquid Amfleam Mum supra omnia exuens, quod es principium
s ynnium , ct remotum ab omnos; Me enim intendrant signiscare nominantes Deum. Sed hoe
idem significat hoc nomen qui es, in quanu signJficat Ipsum esse per essentiam, seu per se sutasstensi Ergo in significare Dei essentiam ex par te rei sig nificatae non ditarunt hoc nomen Deus, di hoc nomen qui est. Imo potius hoc nomen
qui es magis expli cite significat id ipsim, quod
ex parte rei significate significat ly Deus. Tertio,
hoc nomen qui eis est maxime proprium Dei.
quia significat ipsum esse, ct esse Dei es iasa eius
essentia, quod nulli alii convenit, ct quia υnum quodqae denominatur a forma sua: Ergo aperte sentit D.Tho. quod forma, vel quasi sorma Dei.& eius essentia est ipsum egie per essentiam, seu ratio entis per essentiam, & consequenter quod ly qui est, quod significat ex parte rei significatae ipsum esse per essientiam, significat etiam ex parte rei significatae Dei essentiam. Quarto: Qia iuxta D.Tho. ut fatetur ipse Gmloy , hoc nomen quies, est maxime proprium Dei ex parte illius , a quo imponitur nomen, quia scilicet imponitur ab esse per essentiam: Sed in hoc nomine qui est,
idem est id, quo imponitur, & id ad quod significandum imponitur, quia etiam imponitur ad significandum ipsum ester Ergo etiam est maxime proprium ex parte illius ad quod significandum imponitur: Ergo ipsum es Dei, a quo , de ad quod significandum imponitur, est maxime proprium Dei: Sed essentia metaphysica Dei deis hei constitia tu eo praedicato, quod est maxime proprium Dei: Ergo in ratione entis per essentiam, sive in ipso esse per se subsistente. 87 Vnde, ut D. Tho. sibi constet, quando ait, quod hoc nomen Deus ex pacte eiu ut quod significandu imponitur est magis proprium, non potest intelligi comparative ad hoc nomen quio, sed solum comparative ad se ipsum ex parte illimo quo imponitur, quia imponitur ab universali procede in qui non est tam propria Dei, quam eius natura, ad quam signifieandam imp nitur ἔ vel comparative ad alia nomina, quae imponuntur ad significanda Dei ait ibuta, ut lysapient, bonur, iustus, cte. Ex quo ad argumentum Illust. Godoy respondeo, negando maiore, quia D. o. solum dixit,quod hoc nomen Deus ea magis proprium ex parte illius ad quod signuficandum imponitur, quia impositum est adlignificandam naturam divinam ; sed non dixit esse magis proprium,quam hoc nomen qui es, nec negabit, quod nomen qui es tuerit etiam impositum M significandam naturam divinam, alias sibi contradiceret; unde reliquit nobis explicandum ly mvis preprium per comparationem ad
alia, cum ipse non desiguaverit terminum com parationis.
g8 Uel si eontendas D. o. secisse compa rationem eum ly qui est, intelligi poterit, quod
hoc nomen Deus est magis proprium ex parte rei
significan , admodum, quo ly bomo est nomen
169쪽
ri s d Tracp. de Deo uno. Disp. II. δε ex flent. N e sentia De e
magis proprium, quam ly animal rationale quia ly brino imponitur precise ad significandam,non autem ad explicandam naturam hominis; ly autem azimal rationale, imponitur ad illam significandam, di explicandam; sic enim se habent lymus, & ly qui est, nam ly Deus significat deitatem tantum,ly vero qui es significat, & explicat in quo ratio deitatis consistat ;& quia explicare
essentiam est praeter rationem nominis, ideo in
aliquo sensu potest dici, quod ly Deus est magis
Proprie nomen Dei,quam ly qui es, licet utrumque idem fignificet ex parte rei significatae ; sicut ' homo est nomen magis proprium hominis, qua
ly animal rationale, licet utrumque idem ex parte rei significatae significet, quia nempe de ratione mominis est significare naturam rei, non vero significare in quo consistat, aut quid fit. Ex quo aliter in se a responderi potest , omissa maiori, &minori, di consequentia quoad primam partem, negando consequentiam , quoad secundam,nam ad summum sequitur, quod hoc nomen qui est. non significet immediate proprio nomine naturam divinam, seu deitatem , sicut ly Deus , non tamen sequitur, quod non significet id, in quo deitas, seu natura divina consistit,illam explicando modo aptissimo ad humanam natelligentiam, ut dixit Hilarius. Sicut ly amimal rationale non significat immediate, & proprio nomine humantitatem , sicut ly bomo, significat tamen, in quo consitat, illam explicando. 89 Et quidem ex significato huius nominis Deus minime contra' probare possunt, in quo
consistat natura divina; nam ex illo solum constat quod significat deitatem, seu naturam diutinam nihil explicando,nec designando in quo illa consistat; nam quod deitas, seu ipsa natura Dei sit proprijsi a Dei, nullus ambigit; sed quaerimus vltra in quo praedicato, vel in qua ratione constat ipsa natura proprijssima Dei Ergo hoc indagandum est ex alio nomine proprijssimo significante praedicatum proprijssimum Dei, in quo
consistat ipsa natura divinar Sed praeter hoc nomen Deus, non est aliud nomen proprijssimum
Dei, quod significet predicatum proprijssimum
Dei, in quo consistat essentia divina, nisi hoc nomen qui est: Ergo per significatum huius nomi- nis, quod est eine per essentiam, explicandum est in quo deitas, seu natura divina consistit ex nostro modo intelligendi.Minor patet,quia Daho.' absolute affirmavit, quod ly qui es est nomen proprijssimum inter omnia Dei nomina, & solii
excepit hoc nomen Deus, & nomen tela ammton, quod minime explicat in quo consistat natura divina, sed soliis illam significat magis, vel minus singulariter. Et urgetur: quia si essentia diruina consisteret in intellectivo radicali, aut in intellectione achrali, aut in alio huiusmodi, praeter' quam in esse per essentiam , hoc nomen radicauter intellectistim, auri intellectio actualispersa sussistent, esset magis proprium Dei, quam hoc nomen qui est. Scd hoc nunquam nec somniavie. D.Tho. sed absolute dixit quod ly qui es est no-lnen proprijssimum Dei inter omnia nomina; etsi aliquod nomen excepit, soli1m excepit ly Deus,
di nomen tetagramaton, quorum nullum exprimit intellectionem additatem , aut radicalem: Erego nec in una , nec in alia consistit metaphysica essentia Dei, sed solum in ratione entis per esse
so Demum probatur conclusio: ita in illo
consistit essentia, tarma, & natura cuiusvis agentis, in quo per se primo assimilat sibi omnes effeta Gis: Sed esse Dei est in quo Deus per se primo
assimilat sibi omnes effectus: Ergo eius essentia, Arma, ves natura consistit aliter in ipso esse Dei, seu in ratione entis per essentiam. Maior patet, quia omne agens ex primaria intentione intendit producere sibi simile insita natura, non in accidentibus naturae, aut proprietatibus nisi
per se secundo; ignis enim per se primo facit ignitum, & secundario calidum ; equus per se primo generat equum, & secundario inhibile ,& sie homo hominenti Ergo omne agens ex propria,
primaria intentione , seu per se primo a Limilae effectus sibi in sua essentia, ves natura:Ergo illud, in quo per se primo assimatat sibi esse ius, ea luacsentia, vel iratura, sive in quo ipsa consistit.Minor etiam probatur, quia D. Tho. saepissime ait: Quod esse est edictas proprijssimus Dei per se primo intentus a Deo, in quo effectias Dei Deo assimilantur: in qua doctrina perpetuus est Div. Tho. eamque in cunctis eius operibus saepissime reperit: Ergo. Et quidem haec ratio est expressi
D. o. quaest. 7. de potent. artis. a. in corporis
ubi sic ait: Cum proprius ineritus producatur ab aliqua ea afecundumsuam propriam naturam vel formam,diversae Gus habentes diversas naturas , est formas,oportet quod babeant proprios ectus dioersos. Vndesin aliquo uno come niunt , siti non est proprius alicuius earum, sed
alimitis superioris n cuiuis virtute agunt 'c'. ἀοmnes autem causae creatae communieant in Uno
emerita, qui est esse , licet singulae pro rios es
Eius habeant, in quibus dis uuntur,ealis enim
Deitealidum esse, ct aedis' cator Domum esse; conDeni t ergo in Me quod causam esse , sed disserunt in boe quod ignis ea at ignem,ct aediffisator Domum. Opportet ergo esse aliquam eam famsuperiorem,ommius, cuius virtute omniae fera esse, ct esse sit eius proprius emeritas i Et
hae ratio est Deus. Proprius autem emeritas alia cuius ea ae procedit ab ea fecundum smilitudinem fue n.inra '. Opportes ergo, quod hoe
quod es esses usantia, vel essentia Dei; quia
nempe esse in creaturis est effectius proprijssimus Dei, ut ante dixerat, ec eflectus p prius est, qui
170쪽
σιν VII. In quo consistat ussiensia metaphysica Dest
Messit secundum similitudinem innatum , vclessentia agentis.
si Respondet Godoy, D. Tho. intelligendum esse in sensu ident eo , quasi sensus sit, quod
esse in Deo in idem realiter cum eius sicutia,vel natura, quia in creaturis est eisectus proprijssimus Dei. sed contra est maniseste, quia proprius cNintus alicuius agentis non est, qui procedit ab eo secundum similitudinein in aliquo identificato cum eius natura alias nihil esset in creatura, quod non esset proprius Dei effectus, relatio enim In creaturis proceult similis relationi divinae identificata cum natura divina, similiter actio, limi liter potentia operativa, similiter scientia , di alia
huiusmodi, de quibus D. Τ . nunquam dixit quod sunt proprius effectus Dei, seu primi agentis, sed solum quod esse est proprius e stus primi agentis; quia omnia procedunt ut similia Deo in esse: Ergo quia in ipso esse assimilantur per se,
di format iter essentiae, vel naturae divinae,non v xo pure identice. Et urgetum. Nam D. Tho.
presse ait: Quod proprius essectus producitur ab aliqua causa seundum suam Friam naturam: Et in hoc sensu sne fallacitet , aut Nuivoce procedad conclud;t, quod esse es proprius essetam
Dein re quo inseri quod in Deo esse es eius essen tia: Ergo sentit, in sensu Hrmali, & per se quod esse ipsum Dei in pro A illius essentia, vel natu Ta. VIM ,γα diximus in nrfici lib. 2. quae
I 3. a num. 19. Explicatur ex ipso D. o.mnaea feni. artis s. m erep. ubi sic ait: Dicendum, quod creare es proprie ea fare , e pro rere esse re rum: Cum autem omne agens agat sibi simile,
priseipium actionis considerari potes ex actionis ectu; ignis enim es mi generat ignem; ct ideo creari convenit Deo Deundum suum esse quodes erui usentia, quae es communis tribus disianispersonis. Sanὰ hic probat D. o.quod creare non convenitino secundum proprietates personales, sed secundum n essentiam commuanem toti Τfinitati; M probat, quia psncipium actionis considerandum est ex ecteri; unde m nerare ignem tanquam proprium e tum soldinconvenit igni; sed ectinas creationis est ipsume me rerum: Ergo convenit Deo secundum suum esse, quod est eius essentia. Rogo nunc , vel hie Proeedit solum in sensu identico vel in senso Beamati . & per se Si in sensu identico, nihil probat;
quia in sensu identieo etiam proprietates personales laniessentia Dei, & ipsum esse rerum assimilatur identice ipsis, quia assimilatur cum esse Dei. quod identice est quaelibet persona: Ergo procedit, & loquitur in sensu Hemali. Amplius Iuxta Daho. & omnes discipulos essentia divina λrmaliter sumpta, & prout distincta ab attri butis . est idea omnium rerum secundum quod diversimode est participabilis. & imitabilis ab omni, & a qualibet creatura: Ergo debet confi-
sistere in praedicato imitabJli, & participabili petie ab omni, & qualibet creatura, licit diversimode i Sed istum ratio emis per esiditiam , seu ip- sunt esse per st subsistens participatur, & imitatur ab omni creatura, non vero ratio intellectionis ac ualis, nec radicatis: Ergo in ratione entis peressentiam , seu in ipso esse per se subsistente consistit essentia divina is aliter, & non in intellectione, nec actuali, nec radicali ut tali.
COLLO RARIA EX DICTIS.y, m X dictis insertur primo: Essentiam
divinam similiter constitui per rationem actus puri de linea cntis, seu in essendo, quia ratio actus puri in essendo solis vocibus differt a ratione entis per essentiam , sive ipsius esse per se si1hlii tentis, ut vidimus num. 38. 72. Insertur secundo, idem dicendum M. conceptu Iubilantis inimaterialissimae, quia hic etiam cor optus solis terminis diiseri a conceptu actus p ti in essendo, seu ipsius esse per se subsistentis, ut vidimus loco eitato ., num. 8 r. Vnde Deum esse: humsurum in essendo, nunquam probavit a priori D.Ho. sicut nec esse em peressentiam ut suum esse subsistens, nec esse substantiam summὀImmaterialem , id est excludentem omnem p tentialitatem, imo nullum ex his ex alio a ptiori Insertur. licet unum per aliud explicetur: Indis venter ergo essentia divina explicari potest quolibet ex hις conceptibus. Si tamen aliquem ordinem admittendum esse contendas , dicam pem prius constituondam esse essentiam divinam petesse suum esse, sive per conceptum entis per esse
tiam, aut ipsiuς esse per se subsistentis, quam per
alios,quia Daho. ex hoc conceptu tanquam mprimo principio totius Theologiae probat a pri
ri omnes conclutiones theologicas de ipso Deo. quinimo,&ipsam linmaterialitatem , seu incomporeitatem probat 1 priori in Deo, quia est suum
esse in pissent. quae . I. artis. a. in T. rat. os In nur tertio essentiam , aut natura divinam non esse constituendam per conceptum
radicis atributoriim , nec per esse radicem intelligendi, aut volendi, sed per praedicatum reale, Beλ male Dei, quod noliso modo concipiendi se habet iti Deo ut radix logica attributorum. D tet, quia divina essentia , & natura constimenda est in Deo per praedicatum reale, S. M ale ipsus , non autem per praedicatum solum per rationem, aut virtualiter Deo conveniens: Sed esse radicem attributorum non competit Deo, nisi per rationem, aut virtualiter , quia realiter is maliis loquendo nec essentia divina est radix attributorum, nec attributa radicata, sed solumi valenter, aut virtualiter a parte rei, & Br- maliter per rationem, seu ex nostro modo con