장음표시 사용
251쪽
et 3 et Tract. de Deo uno. D p
exercito, concedo malorem,& Iu hoc sensu nego
minorem; quia licet dici non possit quod Deus
Proprie sit compositus,adhuc obiective,& per rationem , quatenus haec compositio sonat duos conceptus obiectivos mutuo se excludentes, &quorum unus non sit de essentia metaphysica
alterius, sicut est compositio generis, & differentiae; nec quod sit,adhuc per rationem , & obiectuve in intellectu una periectio potentialis, aut in ' potentia ad alias, per non inclusionem illius in suo conceptu obiectivo; tamen absque ullo absurdo, imo necessario est dicendum,quod improprie, di ex modo nostro concipiendi datur aliqua compositio rationis in divinis persectionibus via nobis conceptis. Etenim de illis loquimur per propositiones affirmativaes affirmando unam de
alia, aut per apprehensiones complexas conci tando unam cum alia dum enim Deum dicimus
iustum , sapientem , bonum, &c. absdubio obiective adiungimus, & vnimus Deo iustitiam, sapientiam, bonitatem , dic. & Deum ut iustum Concipimus per modum concreti ex subiecto . di forma, licet re ipsa concretum non sit, sed summe simplex; in quo compositio rationis consistit. Et quidem omnis propositio affirmama, sive sit
in Deo, sive in alijs, dicitur compositio, & quod
Praedicatum cum subiecto componi', non quidem realiter, sed repraesentative ex modo repra sentandi, quatenus exercitὰ repraesentat unum ut
subiectum, & aliud ut praedicatum,& praedicatum iungit repraesentative per copulam subiecto:Ergo componit obiective, seu facit compositionem rationis praedicati cum subiecto. Rursus, de Deo formamus syllogisinos habentes formam artificialem rationis eandem, quam habent syllogismi in qualibet alia materia:Sed forma artificialis syllogistica consistit in respectibus obiectivis rationis, & in compositione quadam rationis artuficiali r Ergo tune datur inter divina praedicata compositio rationis artificialis. Non ergo negari potest inter divinaes persectiones, aut praedicata compositio rationis. Non quidem persecte, &Proprie talis, qualis est, que datur inter genus, didisteremiam, ita vi pars sit extra partem,aut conceptus obiectivus extra conceptum Obiectivum,
sia solum ita ut unum praedicatum explicite non sit aliud, & sic penes conceptus explicitos concipiantur ad modum subiecti, & praedicati, sive admodum subiecti, & sermς, di ad modum cona
3a Et similiter dico de potentialitate rationis, quod nullum est absurdum, sed necessario concedendum , quod ex modo nostro imperfecto concipiendi una divina persectio apprehenditur ut in potentia ad aliam, siquidem deus secundum sitam essentiam apprehenditur explicite ut in potentia ad persectiones attributales, siquidem ὸum istae praedicantur de Deo, Dina VPI
henditur ut subiectum illarum , & per illas peristabile , & illae ut perficientes Deum , adcin ut Augustinus dixerit nomina attributorum no significare substantiam Dei, sed huius substantiaeqqolitates. Et Damascenus, non 'significare naturam , sed quae iuxta naturam, ut vidimus suprapini. 8.num.9 . quia videlicet non concipiuntur ut substantia, vel natura,sed ut qualitates perinficientes, & omantes naturam, & conseqaenter
natura,vel substantia Dei concipitur ut subiectum persectibile per illas, di in potentia ad illas.Quod quidem nullam, vel minimam imperfectionem arguit in Deo re ipsa; sed solum quod nos pro
hoc statu non possumus i plum concipere ut in in se summe perfectus, actus purus , di Omnino simplex, sed cogimur ex limitatione nouri intellectus illum concipere aliter ae est in se , dividet do in illo essentiam , ex persectiones attributale N comparando essentiam ut subiectum ad illas vead formaes,& qualitates,& ut potentiam ad actus; quo pacto in re non se habet Deus, sed modo simplicissimo tanquam purissimus actus , purisv-ma forma, purissimum esse per se, & in se subta
33 Sed dices; licet hoc verum sit dissicutitas tamen est, in eo quod Deus praebeat fundamentum ad taliter illum concipiendum , nempe ut compositum ex subiecto, & sormis. aut pertectionibus attributalibus, di ut in potentia ad i fas ; nam quomodo potest praebere iundame tum ut concipiatur modo contrario ad modum quo est in se. Respondeo, quod licet Deus abs luteri est in se non sundet talem modum cog noscendi, tal en comparatus cum imbecillitate nostri intellectus propter summum excessum,iu
dat primo , & immediate modum cognoscindi illum per primas intentiones,seu appretae usiones inadaequate, & quasi per paries; liquidem summa, & infinita persectio integre concipi nequit apprehensionibus, & conceptionibus finitis, & litimitatis, sed solum praecisive, & inadaequale; su posito autem,quod per primas intentiones co cipiatur sic inadaequale Sc quasi per partes, sic iam conceptus fundat relationes subiecti, S pra dic tiseu subiecti quasi in potentia ad varia praedic ta, & perfectiones, tanquam ad actus, di sormas eius, & relationes rationis, quibus Deum coma paramus ad suas persectiones, te illas ad invicem,quet quidem non fundantur immediatu in Deo
prout est in re, sed Mediate in ipso prout est iure, & immediate in ipso ut praecisive, & Inata. quate concepto per primas intentiones. Qiis doctrina constat ex D.Thom. I miratis mct. a. quaest. I. a tic. a. quantum ad primum. Ex quo
patet, quod prime apprehensiones, qi bus directe concipimus inadaequate , & praeci sive divinas
perfectiones, ut plures ex modo concipiendi, funis
dantur immediate in ipso Deo ut est in re; secudet
252쪽
suast. n. urinam distinctio rationis detis in Deo' et 33
vero apprehensiones, ves cognitiones, quibus comparamus Deum cum suis persectionibus, &illas ad invicent, componendo, & dividendo, aut signate,& restexe cognoscendo ipsum ut subiecta; S in potentia ad suas perfectiones, illas vero ut praedicata,vt formas,vel actus eius, s dantur noimmediate in ipso Deo ut est in re,sed immediate in ipso,& in eiuς perfectionibus ut praecisve cognitis. mediate in ipso ut in in re; unde du dicimus: απι est iustas/-αι,famem, aut: In Deo
es sapientia, bonitas, ct trisula, ista cognitio
licet cognoscat illa attributa praecisive,& ut plura exercite, di ex modo concipiendi, verificatur de Deo in re,quia rationes directe coceptet vere sunt in ipsa re,quae Deus est , de vere illi conveniunt a Parte rei;licet modus pluralitatis praecisionis, &distinctioni quo concipiuntur, non iatur in re, seu a parte rei; cum autem reflexu dicimus: Deus
subieritam iusitiae inapientiae ct bonitatis. isa attribtita ne prae oata Ebura, His es per
rationem compositu ex his, arat in potentia per rationem ad utis, istae cognitiones non verificantur de Deo in re, seu a parte rei,sed solum Dco ut
obiective praeciso,d: disiuncto in subiectu, & praedicata seu attributa seu de illo iuxta modum,quo oslective est in nostro i ellectu. 34 Ex dictis abunde colligitur, qualiter Deus a parte rei sit unus,de unissimus idemque sibi ipsi, di semper ex omnique parte id ipsistimum. Item qualiter re ipsa sit summe simplex,aut simplicissimas,omnisque compositionis expers. Item qualiter per imperiectum nostrum modum concipiendi diei possit distinctus per rationem in plureS, dc vario Persectioncs. Qualiter etia dicatur ex praedicto modo concipiendi compositus aut plur bus constans praedicatis , attributis. & persectionibus varijs modis inter se comparatis. Ea que proptaruti de re iam discusa Matim , deliis amplius non
Disserunt autem aliqui ad calcem huius quaestionis,an divitas perfectiones,&attributa inter se, di cum essentia dici debeant, aut sint squales, aut in equales Cui dubio facile ex dictis respondemus,quod loquendo de Illis ut sunt in re .negatur
supposituin: Κ qualitas enim aut inaequalitas supponit ex terminis distinctionem extreitioris; cum autem a parte retineu re ipla nullo vero puto aut
sensu distinguantur; deest omnino suppositu necessarium ut sint re ipsa squales aut inaequalcs;vi de solum sunt unu & idem, δέ id ipsum. Loquendo vero de illis ut ratione distinctis, dici possunt inaequales, tanqua persectiones diverst rationis;
cuius inaequ*litatis ea regula tenenda est.quet servatur inter praedictas persectiones consideratas secunda proprias rationes analogas ad divinam, S creatam persectionem,u .g.talitzr,A tantum excedere debet sapientia divina divinam bonitate, intellectus divinus divinam holunt atquI, quan usti qualiter sapientia secundu suam propriam rationem analogam,seu in persecte abstractam a diu
uiua,ta creata,excedit bonitatem similiter iumptam. Et tantum, taliterque excedere debet intelleactus divinus divinam voluntatem,quantu, & qua' liter excedit intellectus secundia propriam rati nem analogam,seu impersecte abstractam ci divino,& creato,voluntatem similiter consideratam; siquidem si aliquis excessus est, soluin est inter casrationes analogas, quo pacto ditierunt, non veris quatenus sunt in Deo supremum analogatum,i finitum, M line limite nam inlinitum, ut infinitum, ea ratione ra infinitum est non poteli ab alio i finito excedi, sed solum ea ratione, qua sinitum
fuerit it qua priscindit a finito,& infinito.
AN DEUS SIT SUMME PERFECTUS O qualiter omnium perfectiones in se
a Diandum cst primo, quod lypeo
ctum, si nominis aethymologiam attendanius idem significat, ac Perfactum, leu con-1iammate factum,ad modum quo domus dicitur perfecta cu consuminate facita est,ita ut in illa nihil iam faciendum restet: Caeterum in hoc sensa non inquirimus an Deru sit si αξ permius; cum enimDeus factus non sit,non poteli dici pe sectus,quasi perfactus,aut consummate factus.-teriani, quia in his que fiunt,tunc aliquid dicitur persectam cum nihil illi decst seu quando iam est in actu quidquid potast elle. N ad nihil iam est in potentia, ideo ex hoe extenditur lyperfutum ad significandum quidquid cit in actu consi minatu, ita ut ad nihil sit iam in potentia, live illud sit faciunιsive non factum, S hoc sensu quaeritus
virum Deus sit summe persectus. a Nota secundo, pro sccunda Parte quaesiti, perfectiones esse in duplici disteremia.Aliae enim dicuntur persectioncs simpliciter simplices. Alis persectiones mixtae impersectionibus aut persectiones secundum quid. Persectio impliciter
simplex iuxta Ante In .in Monologae. q.d finitur, qua in unoquoque melior es ipse, am non ipsa. Ab aliis autem, ei uo conreptu Iormati nullam includit imperfectionem, quia nempe est pura,de simplex persectio,impersidii ne non mixta. V.g. vita, sapientia, intellectio. Persectio mixta, seu secundum quid talis est, quae in suo concipiuessestiali includit aliquam imperseetionem, ita ut nullibi inveniri possit sine illa, servata sua propria essentia, & ratione i unde non est in unc quoque melior ipsa quam non ipsa,v. g. motus. discursuS, sensus.& alia huiusmodi. Ex quo haec inter unam,
S aliam sequitur dii serentia. quod perscctio simpliciter simplex no potest esse opposita alteri ina-
253쪽
iori perfectioni quia alias in habente illam malo.
rem persectione, non esset melius habere hanc, mquidem ad habendam hanc opus esset carere illa maiori.ltem nec Oppolita alteri εquali, quia alias non esset melius h cre ipsam,qua non ipsam,h bendo oppolitas sed sque bonii esset habere ip-lam,quain ipsam non habere per pollelsione opia positε.Ex quo demum sequitur inter periectiones simpliciter limplices nullam polle esse oppositi
Dem,nec incoinpatibili intrari unius cum alia.Pcr- sectio autem mixta impersectione , seu secundu
quid talis semper est opposita cum alios perfecti nibaes limitibus;liquide ca parte, qua impersecti ne dicit,opponi debet cum persectione, iiquidem omnis imperstato persectioni alicui oppolica est. 3 Nota tertio, persectionem contineri in aliquo polle dupliciter. Primo formaliter, secundo
virtualiter. Continetur formalitar,quando 1ecuniadu tuam formalem effiantiam convcnit continenti ipsam, ut rationalitas in bomine. Continetur vi rualiter quando non convenit continenti Iecundusiam formalem ellentiam, sed lotum secundu vir
tutem productivam illius, licui calor in sole, aut plancta in semine. Rursus continentia sormalis est duplex,nempe vel pure Brmalis, ut rationali ras in homine, in quo non est amplius, qua rationalitaq;vel formalis eminenter, ut quando licet sit in continente secundum praedicata formalia positiva est tamen cu magno ex ita ad illam prout finito modo a nobis QOncipitur, aut in ali)s reperitur, ut sapientia, quq licet sit in Uco secundum suam essentiain formalem,cli tamen in illo infini te plus quam quod concipimus nomine proprio
sapientis aut qua quod eli ipsa sapientia in crea
tis. Continentia item virtualis cli etiam duplex. nempe vel pure virtuali Ut quando effectus co tinetur in Qirtute sui productiva. at in instrumen to habente talem virtutem,quo pacto vi cns c tinetur in semine; vel virtualis ea inentialis , ut quando effectus continetur in causa qquivoca altioris ordinis alterim rationis, v.g.calor in 1
que assertis exponitur. Ico primo: Deus es sum perfectus. I Hane conclusionem testantur Omncs Sacri Paginq,& SS.PP.catus quin & iplaDei notio;noinine enim Dei nihil aliud intelligimus,qua id quo nihil melius aut persectius excogitari potest Unde de hoc nulli unquam dubitarunt; nisi
Putagoras,& Leucipus, qui teste Philoloph. I a. Metapb. text. 4o. dixerunt, primu rerum principium non esse periectissimum:Quia nempe ivt inquit D.Tho.m praef.q. an. I .in corp. considera- ventiat principium materiale tantum ; primu autem principium materiale impersectus u eii de
necessitate,cum sit materia prima. M loquendo de primo principio efficienti, aut factori omniurerum,quod solum Deus est. nullas unquam dubitavit iplum periectissimum cile. Nihilomi
s Probatur rationibus D. Thom. Primo. quia Deus eli ipsum else per se subsiliens : Sed ei quod est ipsum est e per se sublilleus , nulla persectio essendi deesse potest: Ergo Deo nulla persectio essendi deesse potest: Est ergo summe persectus.Minor patet,quia ipsum cile per se subsiliens est ipsa plenitudo essendi uulla ex parte limitata; tali autem plenitudini essendi nulla persectio e1sendi de esse potcl .Secundo,quia unumquodque in tantum est persectum in quantum est in actu sicut imperfectum in quantum est in potentia: Sed Deus es, summe in actu , cum sit actus purus inessendon consequenter in omni linea es di:ει-go. Tertio,quia Deus .in primu principium activum taciens omnia in actu. licui materia prima
est primum principium passivum ad omnia inpotentia:Sed primum principium activum faciens omnia in actu debet esse persectissimum , quia actualitumum, sicut primum principium passu vum imperfectissimum, quia potentialissimum:
Ergo. . 6 Dico secundo: Deus continet ammeae rerum perfectiones. Praescindisnus in hoc asse to a modo continendi. Et probatur ex D. Thoo Quia nulla est persectio in rebus creatis, quae non descendat ex Deo tanquam ex primo efficienti: Sed perfectio effectus descendem ex causa efficieti necessario praecontinetur in illa , nam aliter ex illa ad eisectum emma re nou posset: Ergo nulla est persectio quae in Deo non praecontineatur: Et consequenter Deus in se omnium rerum Per fectiones continet. Unde Dionilius de Disiis. Nominib. eap. 8. sic ait: Si Per exiles imagines ad Authorem omnium ascendentes purgatissimis oeulis respiciamus, omnia inυeniemus in omnium ea a uniformiter , ct coniuncte, quia videlicet quae in interioribus effictibus sunt sparsa, in suprema omnium caula debent praecontineri unita.
fe proprie, ct formaliter omnes perseetiones
phelter plices inreus autem perfectione reti dum qui eu mixtas. Probatur primo,quia omnis persectio simpliciter smplex praedicatur de Deo proprie , di formaliter; lacus aurem persereones secundum quid, seu mixtae: Sed eo modo aliquid de Deo praedicatur. quo in i plo est: Ergo omnis periectio simpliciter simplex est , seu continetur in Deo proprie , di is aliter I secus a tem persectiones secundum quid ,seu mixtae. Pro
3.Nam ubi clare distinguit duo genera nominum de Deo. aedam nomina Pisistat perfectiones
254쪽
urast. XII. An Deussitsumme perfectus qualiter,sc. et ag
a Deo styocedentes in res ereasM, Me modo, quod ipse modias imperfectus, quo a creatura participantur, includitur in imo nominis Agnificato; secut lapis Apri eat a quid materialiter ens , σθω motis nomina Mnpossunt attribui Deo, ms metaphorice. Pia iam vero nomina Agnseanti asperfectiones absolute, abrique Me quod aι quis modus participani includatur in eorum sic ruscatione. Ut em, bonum, visens, ct huiu9-i , ct talia proprie dicuntur de Deo: Sed persectiones correspondentes nominibus huius secundi generis iunt simpliciisr simplices, utpotcnon includentes in suo significato, aut conccptu obiectivo impersectionem; persectiones autem corret pondentes nominibus primi generis sunt secundum quid, seu mixtε utpote includentes in suo sighificato, seu conceptu obiectivo modum imperiecti, participationis: Ergo persectiones simpliciter simplices, que nempe nominibus secundi generis flaificantur, sunt in Deo proprie, di si maliter,secus aulcm perstetiones secundum quid, seu mixti, qui nominibus primi generis lignificantur. .
8 Secundo, quia persectio simpliciter simplex est,quq in uno quoque inclior eit ipla,quam non ipsa, & melius est illam habere , quam non haberet Sed Deus est taliter optimus , quod nihil melius excogitari potesti Ergo in se habet
proprie, di formaliter omnes perfectiones simplieiter simplices. 4 ertio, quia Deus habet omnem perfectionem.cuius est capax, cum persectissimussit: Sed nullius persectionis simpliciter simplicis
eis incapax. nullaque illi repugnat, sed omnis capax est: Ergo nulla illi deficit. Probatur minor, quia si illi aliqua repugnaret, maxime ratione alterius persectionis , que in ipso esset: Sed. hoc est in pol ibile . quia ut conliat ex notabili a. nulla perfectio limpliciter simplex repugnat cum alia : Ergo Deus nullius perreetionis simpliciter simpli.is incapax es, nullaque illi tepugnat.Secus aulcm eii cle alijs persectionibus secundum quid, aut mixtis imperii ctione. liquidem nulla ex illis est melior ipsa , quam non ipsa ; quaelibetque est opposita alit niatori, Et puriori persectioni, unde nullius Deus capax est secundum esse Proprium,
' Dico quarto: Perfectiones Ampliciter implices non fient in Deo pure formaliter, sed
formaliter eminenter. Probatur , quia dum t les persee iones concipiuntur a nobis formaliter, V.g. vita . sapientia, de bonitas, concipiuntur e modo quo sunt in creaturis, nemp8 per modum accidentis . habitus, aut qualitatis, non pcr m duin substantis item cum limitatione,vita,n Prae
ciSe vita, sapientia ut praecise sapientia, dic. Ad hoc modo non sunt in Deo, sed alio ampliori,dceminent ori, nempe per modum substantiae ian-ni , tanquam quodam infinitum pellas.is pcr- sectionis i Ergo non sunt in Deo pure formaliter, 1ed formaliter eminenter. Explicatur: Esse pure sermaliter in Deo est esse iii Deo sub eo sormali
modo quo a nobis exprimuntur,di concipiuntur, aut quo iunt in creaturis; csse autem formaliter
eminenter est, esse proprie in ipso ipsam peris
ctionem significatam , dc conceptam , non vero cum eo modo,quo a nobis lignificatur, de concupitur: Sed licet in Deo sit vita, sapientia , & -- nitas secundurissignificatum proprium , & proprie, non tamen secundum modum, quo a nobis concipitur, aut significatur, sed modo persecti ri, & eminentiori: Ergo sunt in Deo tarmaliter,& eminenter,non seruialiter pure. Vnde D.Tho. inpraesent. γαμ tueariis. in eorpor. sic attrin nominibus, quae Deo astribuimus, est duo eo
sederare in licet perfectiones ipfas Igni aras.
Agnificandi. Quantum igitur ad id quod ni
cauit hiatu movi nomina, proprie eo etiam Deo,
magis proprie, quam inis creaturis per
prius duuntur de eo; quamum Uero admo m
Discandi non proprie dicuntur de eo; habent
enim modum gni candi, qui creaturis competit.
Ex quisintelligi potest D. Dionilius, dum Deum
appellat omniu-po tionem, ct omnium abi Monem, quia nempe in Deo omnes persecticines poni debent secundum absolutum sit gnificatum, sed ab eo omnes auserri secundum modum tignificandi lini itatum,quo a nobis exprimuntum.Un
de saepe ait: Deum non essesubstantiam,se mper sumum fuistantiam, non esse vitam ted --
per o mem vitam, oec. quasi uicat: Non est praecise substantia, prout a nobis substantia concipitur ut genus limitatum; non est praecise vita, ut 1 nobis concipitur pro certa, & limitata persecti ne, sed lupra substantiam , dc vitam hoc modo conceptam, quia superat infiDite nostrum limit tum modum cognoscendi ,&nostros conceptus obiectivos praeciios, S cir nscriptos. Quod tamen non tollit, quin in Deo vere, de propric sit, licet excellentiori, & eminentiori modo , quod nomine , bc conceptu substantiet , 8c vitet concipitur , de hoc est essi: in ipso eminenter formavilitera
quid i adessem mixtae non sunt in Deo proprie. D maliter, nee re ortualiter sed tartualite in ea a do, eminenter in essendo; contine ιia me falisisna, hoc es, quantum ad omnem perfectionem gener iram , specificam, , Maeon alem. ioci non sint in Deo formaliter,& pr prie, patet ex distis, quia cum Q aliter inci dant imperfectionem , sicut propterea de Deo non praedicantur proprie , Ita nec in ipso sunt proprie, de sermaliter. Quod autem in ipso non sint pure virtualiter, prohatur, quia illuὸ continetur in alio pure riti aliter, quod continetur in
255쪽
z; 6 DacE. de Deo uno. Di p. II. δ existent. es' essentia Dei.
illo praecise ut in virtutedistincta ad illius productionem, aut tanquam in instrumento habente talem virtutem, eo modo quo dicimus in sententia D. I ho. lubitantialia contineri virtualiter in accidenti, quod est virtus productiva substantiae; &vivens contineri virtualitcr in lemine, quod est . naturale instrumcntum participans virtutem productivam viventis: Sed perfectiones secundum quid tales non lic continentur in Deo: Ergo nec pure virtualiter in ipso iunt. Minor patet, quia praedictus modus continendi persectionem e chias eii imperiectior, quam modus estendi ipsius
effictus in se ipso , unde substantia perstetiori
modo est in te ipsa, quam in virtute productiva illius, de vivens perstetiori modo est in se 'ipso, quam in semine in quo virtualiter pure contine tur di Sed perte tiones secundum quid, seu mixtae non continentur in Deo imperfectiori modo, quam in se ipsis: Ergo nec per continentiam pura
virtualem. et a Continentur ergo eminenter in esse
do, & virtualiter in causando , hoc est, non χωlum continentia virtutis productivi, & in causando, ted continuiuia caust principalis per aliquam similitudinem in essendo. Explicatur , quia persectio cuiuslibet effectus creati non solum continetur in virtute Dei operativa ad extra sed etiam in ipso esse entitativo . N subitantiali Dei: Sed licet in virtute Dei continuantur virtualiter,in ipso tam ea esse Dei entitativo, & substantiali non
continetur pure virtualiter , sed aliqualiter entitative per modum essendi eminentiorem & pusiorem: Ergo persectio cuiuslibet estochus creati continetur in Deo non solum virtualiter. sed etiain citendo eminenter. Maior probatur,quia per sectio cuiuslibet efictus creati non emanat praecise ex virtute productiva Dei, nec praecise de
illa participat, nec illi praecise assimatatur,sed per illam principaliter participat de ipso Dei substantiali esse, ipitque a1similatur ; Deus enim, dum per suam virtutem activam aliquid producit ad
extra , non solum intendit suam virtutem ad eratra creaturis participare, sed suum esse comm
nicat , & participat, & alia sibi in esse assimilat, licet valde impersecte: Sed perfectio creaturae non solum debet contineri in virtute, per quam ex Deo participatur, sed persectius, Zi principalius in esse Dei, ex quo per talem virtutem descendit,& participatur , te cui principaliter assi latur:
Ergo ra Hoc dixerim contra aliquos, qui non
alio sen se iudicant persectiones secundum quid, seu mixtas in Deo contineri , nisi quatenus in ipso est potentia .& virtus illarum productiva, in
qua virtualiter continentur: ad hoc autem nullam aliana continentiam in essendo praertiquirimi. Contra quos iterum Vrgeo praefatam rationem;siquidem nulla causa principalis habet virtutem producendi aliquid in essectu , nisi illud in essen
do pro priori ad talem virtutem Praecontineat aliqualiter , virtus enim activa , de produc tuarundatur in esse entitativo cive in continentia eniaritativa , di ad illam 1equitur; non enim ponitur talis virtus in causa principali praecise ad ipsam
eius virtutem communicandam eis Ei,hus. aut ad praecise iasimilandos edictuS caule in virtute proia
ductiva , sed ad communicandum este entitati uu ipsius causet e tactibus alloique assimilandos inesse sus causi: Sed Deus continet persectiones secundum quid tales ut causa vere principalis: Ergci illas continet, non solum in stra virtute producti va. sed per prius in suo esse entitativo de subita tiali, de quo tales persectiones participant, & in quo Deo alsimilantur. Explicatur, quia in hoediiseri caula principalis ab instrumentali, quod instrumentalis solum in virtute, seu virtualiaet continet essectum , non entitative , di in essendo, quia eius minit eclum non est commmcare, aut participare ectetui de suo esse, aut illum sibi inesse assimilare, sed solum communicare , & pariticipare disectui de esse alterius caus rincipalis, cui ipsa vi instrumentuin deservit; attamen causa principalis intendit communicare, & participare essectui de suo esse entitativo liumque sibi m taeas similare , & ideo licet causa inlisumentalis possit solum contincte essectum in virtute , seu purdvirtualiter, tamen causa principalis debet illum praecontinere in essendo, vel formaliter, vel eminentiori modo: Sed Deus continet quasliber m sectiones creataes, non ut causa instrumentalis edui causa prima, & principalis: Ergo illaes continet,non solum in sua virtute nec pure virtualiter, sed in suo esse emitativo, si non Qrmaliter, e - iviori modo. Dices, praefatam rationem tenere in causis univocis . quet similes essectus producunt. non vero in causis etqui vocis, quet dissimiles eitactus efficiunt; nam sol v.g. generat plures effectus sibi diluiniles omnino, ut vermes , de colorin , ε alia huiusmodi, qui tamen in sole entitative, seu in essendo non continentur , cum illi nullo pacissimiles sint, sed solum virtualiter, seu in causari. do in eius virtute continentur. Sed contra est primo, quia ut inquit D.Τhom in praesent.quas. . artis. a. in corpor. Quidquid perfectionis est in ectu opportet inven mi in ea a essessitiva, Vel
fecundum eandem rationem, si si arens uniCoeum, in homo generat hominem; υδ eminentiori modo, si fit agens aquisoeum scut insole es
ilitudo omnium, quae enerantur per UINM-tem folis: Ergo non solum est de ratione cati univoc ae continere esse tum in suo esse lacundum similitudinem aliquam. sed etiam de ratione cau-
Requivocae, quandoquidem iuxta D. Thom. insole , qui causa aequivoca est, est similitudo omnium eorum, quae virtute eius generantur. Secun
256쪽
ssiop. XII. An Demsitsumme perfectus, squalyter,sc. 2DI
do,quia quamvis caula principalis sit aequivoca,&diversae rationis ab effectu , dum illum producit, ei communicat,& participat de suo esse,seu de eo quod ipsa est in se, non autem de esse alterius, quod ipsa non habeat,iuxta illud evidens princi- Pium , nemo dat, quod non habet; itemque assimilat effictum sibi in eo,quod de suo esse illi participat; siquidem omne agens ut tale, quantum
vis aequi vocum, intendit assimilare aliqualiter libieisectum iuxta capacitatem passi, seu quantum pote Ergo praedicta ratio desumpta ex propria disterentia caulae principalis, non solum tenet in causis univocis, sed etiam in aequivocis. Licet cuhac disserentia, quod univocae aisimilant sibi effectus simpliciter,seu in specie sua, & communicanteflectibus adaequale suam Qrmam, & speciem, ut
cum homo generat hominem, & leo leonem: AEquivocae vero tantum communicant et ibus suum esse, aut suam formain secundum qui hoc
est communicant aliquid de suo esse, sed non tuu esse limpliciter, & assimilant sibi secundum quid effectiis, non simpliciter. Vnde cum sol generat
Colores. aut vermes. aut alia inseriora, abidubio
illis communicae aliquid de suo esse, de suos est eius assimilat sibi secundum quid; licet non sempe r sit facile assignare illud quia quod eisectus de sole participat,& in quo ei a Limilatur, quia invenitur in emetu confusum, mixtum , di identiscarum cum alijs pluribus inadaequatis perteriton bus, & sinititudinibus participatis ex alijs innumeris causis interme di s de quibus etiam ect saliquid participat, & quibus secundum quid etiaassimilatur. quin sit facile ibi distinguere quid
uni, quid Micri causae correspondeat ; ut diximus in P μ.lib. a. Ergo licet Deus sit causa aequiv ca, nihilominus tam n debet praecontinere in suo esse, di secundum aliquam similitudinem, omnes persectiones etiam mixtas , Se secundum quid in
les, nam illud quid, quod de persectione impo tantobldubio de ipso Dei essen persectione participatur , 8e in illa praeexistit eminentiori modo,
hoc est cum infinito excessit. 14 Dices secundo ex hoc sequi,tales persectiones contineri in Deo formaliter de non solum virtualiter , quod solum concedi potest de peri ctionibus simpliciter talibus. Respondeo, quam libet persectionem contineri sormaliter in ino, sive In esse Dei, eo modo, quo persectio est;cum autem persectiones mixtae sint persectiones secun dum quid solum secundum quid continentur so maliter in Deo; in quo nullum est inconveniem, tum quia sic disterunt a persectionibus simplicu. ter talibus. qtiet simpliciter,& proprie sunt in De Brmaliter. Tum, quia essentia divina in idaea, &Causa exemplatis etiam persectionum mixtarum;
hoc autem impossibile est nisi illas contineat foris maliter secundum quid, & improprie. Tum,quia
secundum quid participant de essentia Dei, de illialsimilantur in esse similitudine aliqua Impropria, di secundum quid : Hoc autem impossibile est, nisi secundum quid, & improprie contineantur sermaliter in Deo. Ad quod non requiritur quod Deus I impliciter,& proprie sit tales persectioncs, .g. quod sit aequus, leo, rationalis, &c. sed satis est,quod metaphorice,& secundum quid ista prvi dicentur de iplo, v.g. quod improprie ecundum
quid, seu eminenter sit equus, leo, rationaliS,&c.
hoc est,quantum ad id quod dicunt ista de actu litate, & persectione, seclusis impersectionibus, de limitibus; quod absque omni ablardo dici potest, & debet. is Ex quo iam facile insertur, quod talis continentia eminentialis sit perlacta in Deo, segadaequata, & universalissima, ita quod non . solum contineat eminenter tales persiniones se-Ocundum rationem aliqαam gencricam . sicut sol continet haec in seriora, sed secundum omnes rationes genericas, & dii serentiales dicentes persectionem. Tum, quia Devh est universalissime, flesumme persectus, S nihil omnino persectionis excogitari potest, quod in eo non sit. Tum, quia creatura nihil perstratonis potest habere a se, nec
ab alia causa creata, quae inlcm persectionem ha
beat a se, sed quidquid persectionis est sive in genere , sive in specie,sive in qualibet diiserentia. tum est per participationem a primo . & summa persecto , nempe a Deo: Ergo nihil persectionis
est in creatura, quoad ullam rationem, quod in Deo non praeexistat, unde D.Thom. insta quaest.
I . artIe. 6. alii Omnia in Deo praeexsunt, non
solum quantum aci id quod eommune of - -bus. sed etiam quantam ad ea, secun m quae res disinguuntur; praeexistunt nempe in eo, non cum tinpersectiostibus, divisionibus, limitibus, de circunscriptionibus , quibus in creatis sunt, sed cum summa eminentia, puritate , di simplicitate
seclusis nempe limitibus. divitionibus, Se imper sectionibus. duod quidem missi explicuit Mam. Augustinus lib. dae Spurio Animae e . . dicens: Deus es ne quantitate mam tu, fine qualiture obonias, me tempore sempiterniu, Me motu viata, δε ne in mitate fortis , ne mendatio verus , Ine loco ubique tuus, Arie situ ubique praesens , Ane extensone omnia implens , Anaeonfractione ubique oecurrens, sine motu omnia transcendens, ne suu intra Ommu manens. ne indigentia omnia creans , e labore ominnia regem , Ane minatione Minia mutabilia faciem.
, creaturis non esse magis perfectum aEBuc exten e quam Deus solus. Ita D. August. Tractat. II in Ioa . ubi sic ait: Si fueris ne
257쪽
Deo minor eris , si fueris eum Deo maior Demnon erit: Non ex te ille malar,sed tu sene illo mi
ad a. & alibi sepe . Et probatur primo, quia imnitum aditum infinito non facit maius, ut est
commune Philosophorum es&ctum: Sed omnis perlechio creaturarum est finita, perstato autem Dei est simpliciter infinita: Ergo persectio cre turarum addita Persectioni divinae non iacit maior e persectione: Ergo nec Deus limul cum cre
turis est quid magis persectum , quam ipse solus.
Secundo,quia Deus continet eminenter,seu eminentiori modo persectiones omnes creaturarum, tam communes, quam disterentiales, etiam individuales: Sed perfectiones sic eminenter in Deo contentae non possent facere quid magis periecta cum ipso Deo illas continente, quam sit Deus Ipse se solo: Ergo. Probo minorem, primo, qui
Partes cum isto, cuius Φnt partes, non faciunt
quid magis persectum, quam totum solum, eo quod totum continet ipsas partes sis aliter, &achialiter: Sed perlactiones emineuter in Deo contenti persectiori modo continentur in ipso, quam si continerentur in ipse Brmaliter pure , ut vanes in toto: Ergo non sacvit quid magis pc sectum cum ipso Deo , quam iit Deus solus. Secundo, quia loca omnia creata simul cum immensitate Dei non iaciunt locum . vel ubi maius ipsa Dei immensitate, non alia ratione , nisi quia
eminenter continentur in ipsi immeastate; & ite durationes omnes creatae simul cum duratione artema, seu aeternitate Dei non faciunt maiorem durationem, quam aeternitas Dei , quia videlicet continentur eminenter in ipsa Dei memitate:ENgo persectiones eminenter concentae m Deo non faciunt maiorem persectionum , quam lux
quod Deus cum creaturis non iaciant maiorem persectionem intensive, non vero , quod non sint
liquid magis perlaetum extensive. Sed contra est, nam vel pro magis persecto extensive intelligitur eadem persectio magis divisa, di in plures quasi partita, aut participata;vel intelligitur amplior persecti ολ Si primum, valde improprie diacitur maior persectis,qui in plures est divisa. liis
enim quatuor creatui essent quid magis persectum extensive . quam Deus, quandoquidem habent persectionem magis plarificatamo divisam. quam Deus. Si ergo contrarii pro maiori persectione extensive intelligant persectionem magis
plurificatam, & divisam, non renuemus conc dere inum cum creatoris esse quid magis extensive persectum , imino & ipsas creaturas solas.
quam lit Deus solust sed hie est impropri simus
modiis loquendi, cum potius maior pluralitasin diViuo periectionis sit maior impersectio. Si se cundum, falsum est, quod Deus simul cum cre tutas fit amplior persectio; seu quid amplius.per
fictum , quam solum Deus;tum ob rationes praemissas; tum quia alias, postquam Deus produxit creaturas,existeret in rerm natura aliquid ma- sis, seu amplius persectum,quam antea dum erae lalus Dens,iempe aggregatum ex Deo, & creaturis: Hoc autem plane est impossibile, nam quis secit, aut facere potuin, quod existeret illud ita sis , seu amplius persectum. Non quidem ipse Deus,nam si supponi ur ipse Deus minus persectus quam aggregatum illud, non potuit iacere. quod existeret aggregatum illud magis persectu;
siquidem minor persectio causa unica , & adaequata esse non potest ut exiliat maior , nec amplior persectio. Deinde nec datur causa supr1 Deum, di creaturas, quae faciat aggregatum illud magis , seu amplius persectum: Ergodici nequit. quod aggregatum illud se agis persectum , seu quod habeat ampliorem persectionem quam fmius Deus; siquidem nec illam habere potest a s o Deo, si Dems antea tam amplam persecti Nem non habitat ; nec est Ua caula,1 qua illam
ampliorem habere pol sic. Dieret Lux producens lucem , multia Plicat, & auget lailcm ext sive lucem , di iacit. quod sit amplior lux: Ergo Deus producens perisdictionem in creaturis facere poterit, quod sit amplius de perfietione in rerum natura, quam crat mica. Respondeo , quod lux, di quodlibee aliud agetis creatum k multiplicans, agit in vi cute primi ageratis ,α ideo in virtute illius potest augm e ex risive, M aliquando intensive suam persectionem; attamen Deus non habet aliquod superius agens in cuius virtute plus possit, quam quod est, aut suam perlectionem ullo pacto augere, unde nullo pacto potest facere quod existae aliquid msgis, aut amplius habens de persecti ne , quam ipse Deus.
m ulter infinitus.1 Ico primor Deiu es syriter im
is genere entis. Constat ex illo Psalm. I uadimus Dominus, laudabilis nimis, ct magnum dinis eius non est D.Pro cuius intelligentia,uota, quod in nuum dicit quandam speciale mag- o tudinem; unde sicut magnitudo indicat rei quantitate in etiam infinitudo.Caeterim,quantitas alia est quantitas molis, alia quantitas virtutis. Igitur certum est, Deum non esse infinitum, in quantitate molis, ut illum existimariant inui-ehaei. cum sit littus purus . 3c simplicissimus, &consequenter valde a magnitudine , dc quantitate molis alienus e Solum ergo dicitur magnus, Sc
258쪽
su . XIII. Utrumsolus Deussit pliciter infinitur h
infinitus in quantitate virtutis. Caeterum, quantitas virtutis dupliciter accipi potest, nempe vel stricae pro quantitate virtutis productius, de activae, quae in Deo est eius omnipotentia; vel pro
quantitate metaphysica eius persectionis absolutae, seu essentis; cum enim ex pluribus persecti nibus ablatutis saepe una sit maior alia, ex pluribus entibus, unu sit maius ens alio, Et ex pluribus esseniijs una sit maior alia, negari nequit peris Etionem, entitatem, aut essentiam cuiusvis rei habere suam propriam magnitudinem, & quantitatem , non physic aut molis, sed metaphysicam, aut persere . , entitatis,vel essentiae:Deus igitur dicitur Π is in virtute activa,& quod magnitudin . s non est finis; magnus in pe fictione, ' . . a magnitudinis huius non est finiS ἔ mao in entitate,& essentia, di quod magnitudinis huius non est finis; caeterum magnitudo
sine fine, seu infinitas in essentia ratio est ά priori magnitudinis sine fine, seu infinitatis in persecti
2 Licet autem omnes Catholici, quin &Philosophi omnes semper agnoverint, Dcu esse infinitum secundum essentiam , aliqui tamen dixere , quod eius infinitas nulla evidenti demonstratione ollendi poteli. Contra hos autem Pr batur fundamentis ex D.Thom. depromptis, de certe demonstrativis. Primo , quia Deus est ipsum esse per se subsistens & in hoc eius essentia sita est, ut supra vidimus: d ipsum esse per se su sistens necessario est infinitum simpliciter in genere entis, seu secundum essentiam: Ergo Deus est simpliciter infinitus in genere entis, sive secunduessentiam. Probatur minor. quia ipsum esse per se iubsistens finitum , aut limitatum esse non P test: Ergo necessario est simpliciter infinitum. Probo antecedens: Ipsum esse per se subsistens
in ipsum esse in se ipso existens abstractissime
ab omni subie , seu in nullo receptum, di anullo participatum, de quo quidem omnia quae sunt participant: Sed eo ipso non potest csse finitum , aut limitatum: Ergo. Explicatur primm Quod cst ipsa plenitudo essendi, non potest esse limitatum , aut finitum in essendo , alias qua par te limitatum esset in essendo uvacuitatem essendi admitteret ,& non esset ipsi plenitudo essendii Sed ipsum eme per se subsistens necessario est ipsa plenitudo essendi: Ergo non potest esse limit tum in egendo. Secundo quia non potest esse liumitatum in essendo, nisi quod habet esse particiupatum , quia si esse non est participatum, erit esisse undique plenum , de immensum,& consequenter infinitum ,& sine limite r Sed esse ipsum per se subsistens implicat quod sit participatum: E go de quini sit limitatum & finitum. Tertio,quia esse non limitatur, nisi quatenus participatur, &recipitur in aliquo subiecto illud recipiente, Et participante : Sed ipsum esse per se subsistens, ut per se subsistens, non recipitur, nec participatur ab ullo lubiecto, sed in te ipso puritilinc , , a stractissime exiliit independenter ab omni subie-eto: Ergo ut per te lubustens implicat quod sit limitatum. Denique, quia esse carens omni termino, Sc limitativo eit elle limpliciter infinitum:Sed esse iplum ut per te subsistens caret omni termiano , dc limitativo: Ergo est esse simpliciter infinitum. Probo minorem , quia esse ipsum ut per se subsistens caret limitativo materiait, liquidem limitativum materiale est subiectuin recipiens, dicaret subiecto recipiente; deinde caret limitativo formali: Ergo caret omni limitativo. Probatur minor, quia non est aliud liinicativum sormale, nisi disserentia contrahens,& coarctans rationem aliquam communem : Sed esse ipsum ut per se subsistens caret omni differentia coarctante , aut contrahente, tum quia lotum contrahitur per disserentiam ratio communis per se,& in se non potens existere,indigentque ad existendum descensu ad inferiora participantia; si enim ratio uniuerlaciis animalis in se, per seque existeret in sua universalitate, contrahi non posset per difircntias; tum quia esse contractum per disturentiam eli ei- se participatum ab aliquo inferiore illud habente, di participante; esse autem trium ut per te luesistens non est ratio communis indigens ad existe dum descensu ad inseriora, cum in se existat, ecsubsistat in sua ampletudine, Ac universalitate imdependenter ab omni lubiecto participante , aut contrahente illud; unde nec est esse participatu ab aliquo inseriori, sed ante omnem sui partaci- pationem in se, de per se singulariter existens , de subsistens In tota sui amplitudine : Caret ergo
omni diiserentia contrahente , dc coarctante r Ergo Se omni limitativo krmali i Ergo est esse simpliciter infinitum.
3 Secundo probatur conclusio: Non potest ens aliquod esse finitum, nisi sit contractum, Bd determinatum ad certum aliquod scuuS cutis; std Deus, sive ipsum esse per se subsiliens non est contractuin ad certum genus entis , iud potius superius, ει transcendens omne genus ei itis, de det quo omne genus entis participar: Ergo non usiens finitum, sed infinitum,de illimitatum. servo, quia nihil terminatur, aut limitatur, nili pur sui
oppositum, v.g. esse per non esse , actu, pur pia
tentialitatem Sed Deus est actus parus in elicii-do nullam admittens potentialitatem, di est ei lopurissinium,abstractesitnuna di pleni Simum nullum importans desectum essendi aut non citc:Lμgo non est terminatum , aut limitatum eluS cste; sed simpliciter infinitum. Mitto alias pluruS Pr baciones,quia omnes in hoc uno fundantur quod nempe Deus est Ipsum esse per se subsiliens,ci autem quod est ipsum esse per se subsistens nulla perstitio essendi de esse potest, nullaque eX parte limitem in essendo habere. Vide in Maaph P.
259쪽
et o 'Trast de Deo Vno. Disp. II de essent. s existentia Dei
quad. s.ct Ir. ubi latu agitur de limitatione, di illimitatione entis. Dico secundor Nullum datur infinitti mplieiter extra Deum . nec in genere emtis, aut fecundum essentiam, nee in genere su
salutiae, nec in vere,accidentis, nec secundum magnitudinem, nee secundum mim nem, nec fecun m numerum, ais multisudinem. Hanc
conclusionem late probatam dedi m Posita. quaest. per totam, & ideo lectorem ad ibi dicta remittimus; nihil enim speciale addendum Occum.
1 Sed contra primam conclusionem obij-cies 1 Si Deus esset silmsi citer infinitus in ratione
entis, non relinqueret locum ut dari posset aliud eris praeter Deum : Sed dantur alia eotia praeter Deum : Ergo Deus non est infinitus m ratione, aut genere entis. Probatur maior primo,quia infinitum in aliquo genere, vel ratione adaequare debet omnino totum illud genus, Ze illam rati nem: Ergo si Deus est fimpliciter infinitus in ratione , aut genere emiS , adaequat totum genu . de rationem entis: Sed eo ipsti non relinquit i cum ut dari possit aliud ens praeter ipsum: Ergo. Probatur minor, quia quod adaequat totum aliquod genas , vel ratione uon relinquit locum ut dari possit aliud in serius sub illis genere, vel ratione illam participans, unde quia iuxta D.Tho. Angelus Michael, v.g. adaequat totam suam speciem, seu rationem ipecificam , non relinquit i
cum vi sit possibilis alius Angelus ei uidem speciei, seu rationis specificet; & si per impolsibile
daretur aliqua specie qui adaequaret totam aliquam rationem genericam, nou relinqueret locualidri speciei, quae posset parricipare de illa rati ne genericae Ergo si Deus adaequat totau rationem entis , non relinquit locum ut dari possie aliud inferius participans de ratione entis, di conia sequenter nec aliud ens. Secundo, quia si daretur in rerum natura quantitas, vel corpus infinitum
non relinqueret locum alio corpori possibili, aut componibili secum, ut per se patet: Ergo si daretur ens simpliciter infinitum in esse entis non re linqueret locum alio enti possibili, aut compossibili secum: Ergo si Deus cssent ens simpliciter infinitum in esse entis, non daretur stud ens. 6 Respondeo,negando maiorem.Ad pria. mam probationem, concesso antecedenti, & primo consequenti, nego minorem sub sumptam. Ad eius probationem , distinguo antecede Quod adaequat totum aliquod genus, vel rati nem. non relinquit locum ut dari possit aliud in serius sub illo genere, vel ratione ex aequo, de uniVoce illud , vel illam participans, concedo: Aliud inserius per analogiam , sive analogice de illa ratione participans , nego antecedens , vel suopositum, nam ly aliud inferius, videtur lapis potiere Deuiu csse quodam inserius sub genere, vel ratione entis; quod quidem negamus, siquLdem Deus eo ipso quod adaequat totam, Ec ampli lsimam rationem entis, di illa min se simplicissime continet, non est inserius sub ratione emtis ; ob hoc tamen non impedit, quod non pos- sine dari alia inseriora sub ratione cotis, quae non univoee, sed pure analogice dicantur entia per quandam similitudinem ad illum primum,& su mum , de infinitum ens , ερ per aliqualein illius .participationem infinite deficientem ab eius plenitudine , quia huiusmodi entia,vel inseriora non
sunt univoce, nec ex squo eotenta sub eadem ratione entis, quam Dcus iplem k adaequat,ita ut ratio illa entis proprie , & vnDoce dividatur in Deum, Ec alia entia, Deusque, u alta entia sint membra inferiora ratione divisa; l. enida falsum est, ut explicavi supra quaes. 6. a mumdio. Solum ergo sunt interiora secundum analogiam , sive Malogice contenta sub ratione entis tanquam minus principalia analogata comparata cum su-Pretuo analogato , live tanquam diminutet participationes iplius entis per essentiam, comparatae cum ipso ente per essentiam. Nihil autem obest, quod detur aliquod ens adaequem rationem alia
quam proprie , de simpliciter,de quod nihilominus dentur alia similia analogice eidem rationiinc que de illa participent secundum analogiam ut quaedam analogata minus principalia. Perquod pa- 'tet ad paritatem de Angelo, siquidem D. Tho ex eo quod Michael, v. g. adaequat totam ratio nem suae speciei, solum probat non posse dari sub illa specie alia inseriora univoce similia. aut uni- voce participantia illam speciem,& ex diuo illam speciem dividentia; minime autem negat. quod analogice, seu per analogiam possint dari, siquidem non negat posse dari plures species intenti nates eiusdem Angeli, quet analogice participent de specie illa Angeli Michaelis,le secundum ana-ιogiam sint plures Angeli intentionales erisdem specie. Imo quamvis nullus negare possit Deum adaequare in se totam rationem divinitatis, seu deitatis , de ideo non admittere alios Deos , nea alia inseriora deitatis , quae univoce , dc propria participent de illa ratione deitatis , quam in se DuuS adaequat, tamen hoc non obest, quominus dentur alia Dij per participationem , qui sint tales per analogiam,de analogam similitudinem ad ipsum Deum, di per participationem analogam deitatis quales sunt omnes tuiti divini naturae coinsortes. Sic ergo quamvis Deus in se adaequet i tam rationem entis, sitque ipsa plenitudo essendi. hoc non tollit quod possint dari alia entia per analogiam , contenta analogice sub illa ratione, tanquam diminuis quidam participationes illius. Vide loco citato.
260쪽
psis, admita mo corpore infinito, non reli queret locum alio corpori possibili,vnivoce conistrahenti rationem corporis,ob rationem assignatam. Tum etiam, quia de ratione corporis , etat quantitatis molis est excludere aliud corpus a I co,ti esse cum illo impenetrabile, & cum corpus infinitum occuparet omnem locum possibilem,&imaginabilem,non relinqueret locum alio corpori secum postibili; oppositum autem contingit inente per essentiam, Ecente per participationem,
quia cum non conveniant univoce in ratione eu-tis, sed se habeant tanquain supremum analoga tum cum analogatis minus principalibus; itemque cum cias per essentiam sit penetrabile cumentibus per participationem;quamvis primum sit infinitum limpliciter,non excludit alia,cum quibus penetrari potest,& qui sunt diminutae particupationis illius;sicut duratio infinita Dei no excludit duuiones finitas creaturarum, nec immensitas Dei ubi rationes finitas aliarum rerum , quia sunt diversae rationis, & solum analogice similes, tanqualia diininutae participationes durationis, Nubicationis Dei, dc cum illa penetrabiles.
QUAESTIO XIV. AN S O LU S D E V S SIT
immutabilis r T Ico primo: Deus es omnino immuis
I I tabilis. Id quidem certum est Fide
Catholica, utpote constans ex Sacro Textu , NGlossa SS. . Nam in primis Psalm. I r. dici- . tur: Mutabis ea, ct mutabuntur, tu autem idem. ipse est,ct anni tui non desistent. Et Malachiae I. Ego Dominus, ct non mutor. Et Numeror. 2 3. Non est Deus, quas homo, ut mentiatur, nec ον suus hominis, in mutetur Epistilacob.Canonica, cap. i. Apud quem non es musatio, nec via eisitudinis obumbratio. Quae verba sic exponit Magnus Gregorius: I a enim malabilitas Umbra es, que quasi Dei obscuraret lueem,si bane per aliquas viri tudines permutaret ,sed quia in Deo intitabilitas non Uexu Ila eius lumen Umbra Uicissitudinis intercedit. 4ioni at etiam ex I. iccno Concilio, in quo DP. damnarunt A vium eo, quod filium mutabilem diceret, sic enim definiunt: Eos qui dicunt mutabilem, ne emtibilem Filium Dei, anatbematizat Catholica,
a Rationibus etiam demonstrativis ostenditur. Prima sit, quia mutatio citentialiter est tra situs de non esic ad esse, aut de esse ad non esse. unde essentialiter importat, vel receptionem novie .vel amissionem antiqui esset Sed Deus essemesalltcr est incapax recipiendi novum este,& amitatendi esse: Ergo essentialiter est linmutabilis.Pro ιbatur nii nor,quia Deus essentialiter est ipsum esse per se subsistens: Sed ipsum esse per se subsistenti capax ex recipiendi esse, de amittendi esse: Ersso. Probatus nil or,quia quod recipit, vel ami est aliquod esse opus est quod aliquo pacto di, si insuatur ab ipso esse quod recipit, vel amittit: Sed ipsuin usic per se subsiliens mulo pacto distinguitur ab esse : Ergo incapax est recipiendi, vesamittendi esse.Secunda:Quia nihil micis ni utari, icti sit in potentia ad cse,vel formam,vel acutalitatem,qua muta ri possit: Sed Deus esciitialiter est actus purus excludens on. m. in portartialita- tenvErgo essentialiter est impotens nautari,S L sequenter immutabilisaertia quia Deus est sim pliciter infinitus in esse entis,& consequenter ipsa plenitudo essendi eminenter continens in se Cmnem periectionem essendi,S hoc non accidentaliter,scd essentialher:Ergo nullum esse, nullam veperfectionern essendi, nec de novo recipere , nec amittere potest,sicut nec de novo suam essentia, nec recipere,nec amittere potest:Ergo nec mutari potest,siquide mutari importat,uci recipere vel amittere aliquod esse, vel aliqui perfectione essendi. Quarta: Quia Deus est primu movens simplicitem Sed tale non esset,li mutari potici.quia Gmne quod movetur, vel mutatur, ab alio movetur, vel mutatur, unde si mutari posset, vel moveri, ab alio posset mutari, vel moveri, de consequela ter esset aliud mutans , aut movenS prius ipso, Nipso superius, ac proitide iam ipse non est et essentialiter primum movcnS, aut prii uin mutans omnia ; unde inter vetςres Dbylosophos pro primo principio cens cbabatur , priuiam principium ess e is trian urcitabiti : Ergo. 3 Quinta; tu a Deus cst silmn e immate talis ,& abstracti istinc exii cns ab omni su tecto, di materia: Scd quod n utari potest tale non est , quia comparatur ut materia , ves , t subiectum ad esse, vel ad sormam , qua mutari potest : Ergo Deus mutari non potest. Explicatur, quia quo aliquid est magis materiale, magi, mutationi subiacci, ut vidcre est inductione facta a Coelo supremo usque ad terram , terra cuim, quia materialissima , mutationibus stibiecti Isima est, aqua, quia mimis materialis terra, & magis aere, minus mutabilis quam terra, & ma-pis quam aer est: Aer item,quia magis materialuigne Elementari, de minus, quam aqua. Sc zzrra, pariter excedit , Ze exceditur In mutabilitate, di sic ascendendo , quo corpora miriu, matarialia, minus mutabilia sunt, xnde Coelum Empureum, quia inter omnia corpora minias materiale est , ita minus omnibus Coelis , de corporibus mutabile est; di similiter ascindentio per creaturas spirituales, quo illl spissiualiores sunt. N immaterialiores , tanto minus mutationi o noxis sunt, unde quia Angeli stiperiores, & in materialiores sunt tanto paucioribus sp c cbu ,& notitijs .&conlequenter paucioribus motibus