장음표시 사용
351쪽
per se necessaria, & conducentia ad talem finem, siquidem qui non movet efficaciter ad electione. S positionem mediorum , prorsus linerum est,ut per se patet: Sed non datur appetitus naturalis vusionis beatae, seu quod idein est, beatitudinis supernaturalis, per se movens essicaciter ad electi Mem mediorum necessariorum, N per se conducentium ad illam obtinendam: Ergo. Probatur minor, quia media per se necessiaria ad visionem Dei, ta beatitudinem is maturalem obtinendam sunt actus supernaturales fidei, & spei, beesiaritatis, nam sine istis impossibile est placere Deo, di vitam aeternam, quae in visione Dei con sistit, assequi: Sed non datur appetitus naturalis per se moveris Graciter ad eliciendos, Zc ponendos huiusnodi aestus:Ergo. Probatur minor,quia implicat contradictionem, quod appetitus, seu affectus voluntatis pure naturalis per se moveat efiicaciter ad illos actus supernaturales;nam alias voluntas ex solis viribus naturae posset se movere essicaciter ad actus supernaturales fidei, spei, de charitatis, di consequenter ex viribus solius nat ret inchoare essicaciter conversionem salutarem,se summaturalem; quod Pelagianismum est, vel illud redoleti Ergo non datur talis appetituS nat ratis, vel naturalis assectus. ii Confirmatur Si posset altarus natur iis ex motivo naturali essicaciter, & per se move M ad actus supernaturales fidei, spei, di charitatis, possent isti actus imperari a voluntate ex motivo Naturali, & per actum naturalem: Sed hoc implicat , ut de actu fidei specialiter probavi Tra I. de Fide, dispar. 1 quaes. I a. per totam . Ergo &appetitus pure naturalis Minciter per se movens ad actus supernaturales. Videatur tota illa quaestio, nam in ea astatim probatur assi unptum praesens, & solvuntur obiecta in contra, adeo Vt pene nihil restet addendum; sed solum opus est doctrinam applicare. 1 a Sed obijcies specialiter primo ex A Eust. lib. 4. contra Iulian. eap.3. ubi sic ait: Non omnes homines insanctu naturali beati esse vellemus . nis esse possemus; sed Mesummum bonum praesari hominibus non potes, ni per Cisissim.
Sed ad hoc, iam supra olientum est, quod mens Augustini non est,quod homines naturaliter, seu instinctu naturali velint determinate beatitudinem supematuralem consistentem in visione cla ra Dei, sed solum beatitudinem in communi, &vage, sub qua ratione non supernaturalis est, sed finiis naturalis hominis in communi consideratus. Cum autem subiungit oestimmum bonuam. e. sensus illius est; haec beatitudo ut in uno summo bono singulariter & eminenter contenta praestari traminibus non potes, nisi per Christum; non quia illam sic appetant homines instinctu naturaiali ; sed quia,quam instinctu naturali appetunt in communi, vage, di si athegorematice, seu, ut sie dicam, insatiabiliter, Ze divisibiliten admira
te,cathegorematice, & in uno indivisibili satia te totum illum appetitum liaberi non potest, nisi perChristi gratiam.Vnde ex praedictis verbis nota probatur appetitus naturalis hominis erga beatitudinem supernaturalem determinate talem. vide supra quaest. . a num. Ia. Et cum inquit,quod
non ita beatiesse υedemus, nisi esserisse s. de bet intelligi, vel de possibilitate politiva ad beatitudinem naturalem vage,& sin thegorematice magi & magis seinper inadaequate, di inlatiabiliter habendum, licui materia appetit omnes formas sublunares, quas non appeteret, nisi habere posset,intellige disiunctim, de succcssive plures, di plures, sed nunquam omnes; vcl de potώ- talitate negativa ad beatitudinem supernaturalem, quali dicat , nis esse possemus , hoc est, nisi
negative non repugnaret a tenta ratione natura
li, quod talis appulitus adaequale satiaretur. Et quidem hoc est idem arguinentum , ac quod ex D. om. nobis obiectum es furclu L .quod lain ibi solutum manet.
i 3 Obijcies secundo: Potest homo, licet
salso, aut haeretice apprehendere, vel iudicare vi. sionein Dei esse viribus naturae assequibilim: E go tunc posset emcaciter illam appetere. Distia. guo consequens:icaciter apparenter, dc exili malive, transeata Efficaciter vere, nego, quia nihil minus emcxx ad visionemDei consequendatri. cum potius illa intentio, 3e connatus esset haeretica presumptio, quae potius obesset, quam prodesset ad beatitudinem assequendam. rq obiicies tertio : Potin dari appetitus naturalis inessicax,inessicaciter saltem movens adactus supernaturales, eo nempe,quod desit possibilitas ad ipsos: Ergo data possibilitate in natura per gratiam ad ipsos, dari poterit appetitus ratuis
ratis essicaciter movens ad ipsos. omisso antecedenti, nego consequentiam ; quia affectus naturalis solum per se movet potentiam, & vires naturales , ut pure naturales. non enim movere potest vires gratiae, nec potentiam ut elevatam, quae ut sic aflectui naturali non subijcitur ; vires
audem naturales, ut naturales, movcre non po
test , nisi i ustra. ad actus supernaturales, adhuc quando adsunt vires gratiae, quia adhuc eo casivires naturales,ut pure naturales,impotentes sunt ad actus summaturales, unde laustra omnino, de inessicaciter, ac presumptuose movebuntur ad eliciendos actus supernaturales, non minuS.quam si quis vellet movere manum ad tactim coeli.
is obiicies quarto : Est possibilis naturalis amor Dei Authoris naturalis stiper omniar Sed hic esset assectus naturalis essicaciter movens ad actus supernaturales praeceptos, di obligat rios sub mortalii Ergo est possibilis assectus -- re naturalis essicaciter movens ad actus supera
turales. Probatur minor, Paph instin no v
352쪽
cua l. V. An in natura rationali desuae apperitu , gg
rei essicaciter ad actu sine quibus subsistere non posset ; sed sine actibus supernaturalibus praecep-.tis sub mortali subsistere non posset ille amor, quia per otiussionem illorum, quae esset peccatum mortale,destrueretur: Ergo moveret estic
citer ad illos non omittendos, di consequenter ad illos eliciendos. Is Confirmatur , quia, ut per aliquem actuin possit voluntas movere,& imperare essicavi citer alios,non requiritur, quod actus imperans, nec facultas imperans habeat vires ad illos actus exequendos: Ergo licet in actu naturali, nec in
lacultate naturali voluntatis non dentur vires adactus supernaturales, poterit per vires naturae , &Per actuin naturalem movere essicaciter ad ipsos,
di ipsos imperare. Respondeo omissa maiori,negando minorem. Ad eius probationem distinguo maiorem : Moveret efiicaciter ad actus, sine quibus per se subsistere non posset, ex propria nem re naturali exigentia , concedo: Sine quibus lub.iliti re non post et per accidens ex suppositione superande illius exigentiam, nego maiorem;& distinguo minorem eodem modo, negoque cons
quentiam; quia amor Dei naturalis super omnia ex se,& per se solum exigeret ad sui subsistentiam
observantiam omnium praeceptorum legis nat
ratis , & elicientiam actuum lege naturali obligantium sub mortali; supposita vero elevatione naturae ad ordinem supematuralem, di pinceptis supernaturalibus de actibus supernaturalibus sub mortali, ex hac suppositione, transeat, quod ille amor naturalis Dei super omnia subsistere non possit line actibus supernaturalibus praeceptis;sed hoc est per accidens respectu illius, & ex suppositione superante illius exigentiam ;& ideo non sequitur, quod per se moveat essicaciter ad illos actus,sed solum,quod ex illa suppositione depem deat in sui conservari a gratia,& ab amore supernaturali efficaciter movente ad illos actus, tanquam quid inserius dependens per accidens a superiori per se non exacto. Et haec quidem solutio pro nunc lassiciat; est enim difficultas ista de
amore Dei Authoris naturae super omnia maior, quam quae obiter discuti valeat de qua nempe e pro ita agitur Ia. quaesi. IOs.1 Ad confirmationem , distinguo antecedens: Non requiritur, quod actus, vel facultas imperans habeat vires executivas actuum imperatorum , nec quod vires executivae illi subiectae
sitit, nego: Et requiritur , quod illi sine subiectae
vires scutivae, concedo antecedens, & nego consequentiam; quia vires executiva actuum su- .pe maturaliu necessario sunt supernaturales, actus a tem Taturalis, di facultas naturalis voluntatis.
nedum non habet in se vires supernaturales, sed nee illas habet sibi subiectas ; unde nec elicere, nec imperare potest actus supernaturales.
13 Ex dictis colligitur olutio secursi a gumenti appositi ad calcem quas. dicendo,
quod datur appetitus naturalis elicitus laeta videndi Deum,qui seclusis gratiae viribus, neces' sario seustrandus esset; ex huiusmodi autem appe' titu non probatur ecticaciter possibilitas visionis Dei, nisi solum negative, aut morali congrum . tia, ut iam ostendimus. Non aurem datur appet-titus elicitus vere essicax, ex quo solo possibili, ins visionis demonstrari posset. . Q
r Λ Liquorum sententia fuit, quod
tum continetur sub obiecto ex te suo, non suo specificativo. Sed immerito, quia solum id posset contineri sub obiecto extentium di non sub specificativo, quod tantum connot live, indirecte, di per speciem, & modum alterius esset cognoscibile ab intellectu, non autem quod directe, quiddilative, & per se est ab illo cognoscibile r Sed licet Deus,ut abistractive cognolcibialis, sit primo modo obiectum, ain cognoscibile. Deus tamen ut quiddilative cognoscibilis, est d, recte,quiddilative, di per se cognoscibilis: Ergo non sub obiecto tantum extentivo, sed sub specificativo continetur.
a Vnde cum communi Thomistarum,duco' Deus continetur sul obieetoformal perisse uis nostri inteluctus. Probatur, quia obiectum formale specificativum nostri intellectus est ratio communissima entis prout abstrahit a creato, Mincreato, ut ostendimus lib.3.de Anima, quas.7. a num. . Sed sub hac lati ima ratione continetur Deus i Ergo sub obiecto formali specificativo nostri intellectus.s Dices primo rationem istam nimis prci. bare , quia etiam Deus ut comprehensibilis eoa-tinetur sub ratione latissima entis; unde pariter probabitur, quod ut comprehcsibilis contineatur
sub obiecto specificativo nostri intellectus. Sed contra est primo, quia ut comprehensibilis ab intellectu infinito etiam continetur sub obiecto specificativo creati intellectus, siquidem creatus intellectus quidditasve etiam cognoscit ipsum ut eomprehensibilem ab intellectu infinitor Ergo nulla est instantia.Contra secundo,quia si loquaris de ipso ut comprehensibili ab intellectu finito. ita est chimera impossibilis di non continetur sub ratione latissima entis verit Ergo nihil mi- tum, quod sic non contineatur sub oblecto specificativo nostri intellectuscluta sie potius est nonem, quam enS. Contra tertio, quia obiectum sor-
male nostri intellectus non in ratio latissima
353쪽
entis ut infinitὰ cognoscibilis, sed ut finite eognoscibilis, quia intellectus noster solum potest esse finite cognostitivus 2Sed ex quoDeus contineatur sub ratione latissima entis finita cognoscibilis, probatur, quod Deus,ut quiddilative cognoscibilissontineatur sub obiecto illo specificativo,quia est cognoscibilis quiddilative modo finito , non autem quod contineatur ut comprehelibilis, quia non eu comprehensibilis modo finitor Ergo instantia nulla est, & probatio nostra manet tu suo
Dices secundo, seu obijses: Intellectus
creatus importat respectum politivum transcen dentalem ad suum obiectum specificativum: Sed non potest importare re ectum positivum transecendentalem ad Deum quidditativὰ cognoscendum: Ergo, ut quidditativὰ cognoscetulus , aut cognosciollis, non continetur luti obiecto specificativo iplius.Respondent aliqui intellectum creatum importare respectum traescendentalein positivum ad Deum ut quidditativὰ cognoscibilam , non per modum potentiae naturalis ad obiectum proportionatum , sed per modum P tentiae obedientialis ad obiectum improportion eum. Sed contra est, quia in ptimis potentia obedientialis, ut talis, per se non importat respectum Positivu transcendentalem ad id, ad quod est potentia obedientialis , ut ostendimus Tractas. de Charitat. quaes. 8. a num. 67. Ergo nec intelleis ictus per modum potentiae obedientialis importat talem respectum ad Deum ut quiddilative cognoscibilem. Secundo, quia intellectus non respicit suum obiectum forniale specificativum per modum potentiae obedientialis , nec per modum
obiecti improportionati, sed per modum potentiae naturalis, Ee per modum obiecti sibi proportionati ; tum quia suum obiectum specificativum respicit ab intrinseco positivὰ ,& active, & non Puta negativὰ, aut DLivὀ; potentia autem ob dientialis purὰ passivE, & negative se habet ad id, respectu cuius est Medientialis, non positivῆ, &active. Tum quia obiectum specificativum essentialiter est mensura potenti lamplicat autem quod respiciat illud ut sui mensuram, & ut obiectium
improportionatum , quia mensura,ex ratione minlis,est proportionata mensurato. Tum, quia respectus transcendentalis positivus potentiae ad suum specificativum est ipla essentia, & natura specifica potentiae naturalis . illi data, & instituta ab Authore naturae; implicat autem, qtiod ipsa essentia. & natura specifica potentiae naturalis cruveniat illi per modum potentiae obedientialis , Aequod ab Authote naturae per se habeat positive respicere terminum, vel obiectiam improporti
natum,seu supernaturalem. Tum demum , quia si respiceret per se,& ex natura sua positive terminuimproportionatum, seu supernaturalem visionem
Dei, diceret ex natura in connexionem positiqvam cum tali termino, saltem ut possibili; implia. cat autem, quod potentia entitative naturalis exesentia, di natura sua talem positivam connexi nem importet cum vitione Dei,adhuc ut possibili; alias enim lumine naturali demonstrari possiet possibilitas visionis Dei ex natura lpecifica P tentiae , quod quam falsum sit, iam ostendimus
quaes.3.per totam: Ergo. Et confirmatur, quia si potentia ut ob dientialis respiceret positive pro 1ui specilicativo visionem Dei, sequeretur potentiam natural misti obedientialem elle duas potentias specifice di sinctas, utpote una specificata ab actu, di Obiecto proportionato, nempe naturalis; alia specificata ab aetii, & obieeto improportionMO , nempe obedientialis; rursusque potentia obedientialis esset specifice supernaturalis, utpote specificata ab actu, de obiecto supernaturali: Sed hoc est a surdistinarum: Ergo. Nec valet si dicas cum Illust. GOdoy,quod, ut supernaturalis specifice esset exactu S: obiecto supematurali debebat proporti nate illud respicere; unde ex quo illud impropo tionale respiciat, non sequutir, quod ex illo supe naturalitatem intrinsecam capiat. Nec item,quod specie intrinseca distinguatur a potentia nat ali. quia potentiae loliun ditferunt specie intrinseca ex obiecto, dc actu, quem proportionale respiciunt.
Contra enim est, quia in primis implicat, quod per se respiciat obiectum vi sui specificam umsermale & quod illud respiciat improportionat C. Secundo, quia implicat etiam, quod illud per le, S ab intrinseco respiciat ut specificativum, cui improportionate , quin ab illo specificetur, alias non respiciet illud ut sui specificativum: Sed imis plicat quod ab illo specificetur, quin ab illo recipiat speciem, di alias ab obiecto supernaturali,πtali, non potest recipere speciem naturalem, sed solum supernaturalem: Ergo implicat, quod respiciat per se, de ab intrinieco obiectum,Sc actum supernaturalem vi sui specificativum,quin ex illo capiat supernaturalitatem intrinsecam. Tertio, quia affectus inefficax erga visionem Dei ex motivo supernaturali, iuxta ipsum Godo, no potest non esse supematuralis, eo praecise quia reipiti emotivum supernaturale ut specificativum, quin huic rationi obstet, quod Herice respondeat, respicere illud motivum iniproportionale;quia hanc evasionem non admitti , sed impugnat ipse G doy DiθM.f. num. 7. Ergo nec similis evasi sufficere potest, ut potentia obedientialis non mispiat supernaturalitatem intrinsecam ex obiecto,&. actu supematurali, si illum per se, e ab intrinseco respicit visui specificativum. Et ratio est, quia semper apud Philosophos, praesertim Thomistas. certum fuit, quod potentiae, vel habitudines ad obiecta specificativa ut talia desumunt speciem intrinsecam ab ipsis , ex hoc praecise quod ea
res iant, ut specificativa i ynde veI repugnabit.
354쪽
quod potentia respiciat oblectim specificativum improportionate vel si semel respicit illud ut soris male specificativum. quamvis improportionate, per se ab illo specificabitur, di capiet speciem intrinsecam ab illo, tanquam a mensura, di causa formali extrinseca, penes quam laxetur illius, eo sentia. & species intrinseca, ut contingit in omni specificato,& specificativo; alias tota Philos phia de specificativis. 8t specificatis evertitur. Ac denique, quia implicat etiam unam, Ec eandem specifice potentiam per se, & ab intrinseco respiore specificativa diversa ut est communis Tho miliarum Philosophia:Ergo,si potentia obedientialis respiciat positive per se,& ab intrinseco o laetum specificativum super turale diversum ab obieeto specificativo potentiae naturalis, necessario erunt potentiae specie distinctae. Nec oberit,
quod respiciat illud improponio te, si semel ibiud respiciat positive per se,&ab intrinseco,ut sub specificativum. Vel, quod verius est, implicabit respicere illud per se, Ee ab intrinseco ut sui specificativum, Be respicere illud improportionate. Vide supra numeraeced. ct quas . Unum.q. 6 Melius ergo ad replicam ex num. . cessa maiori, di minori, negatur consequentia;
quae non insertur, sed solum, quod Deus ut clare ἰvisibilis non sit oblectim specificativum intellectus creati; quod libenter fatemur, quia non est idem contineri sub obiecto formali specificativo, ac esse oblectum formale specificativum ficut nee est idem contineri sub genere, ac esse genus; in laetum enim formale specificativum potentiae sciatum est illa ratio explicita communis, sub qua Potentia attingit omnia obiecta particularia; stae autem obiectum particulare contineri sub illa ra tione explicita entis visie, quin sit illa ratio eraplicita entis ut sic,quia variatur supposito de simplici in personalem;& consequenter, quia si specificativum so se potentiae, nisi solum si si mamatur sub illa ratione explicita, sub qua non diL ert,nec excedit alia obiecta,sed cum illis convenit expliciis; unde ad summum sequitur, quod Deus fit obiectium specificativum intellectus,si s matur sub ratione explicita, de analoga entis ut sic, quo pacto non explicat supernaturalitatem; quod libenter fatebimur.
7 Nec obest,quod intellectus per se, Nablatriniso respiciat rationem entis ut communemaa ens naturale, de supernarurale. Quia positivd, di per se non respicit rationem entis ut positi communem ad ens stematurale, nec ut positiva abstractam ab illo, quo solum sensu illa ratis
importll t connexionem cum ente summaturalii sed solum ut negative, de Permissive communem. Et negative praescindentem ab ente supernaturali; quo sensu non importat connexionem eum illo.
nec exigentiam illius adhuc ut possibilis; unde non insertur, ex quo respiciat positivae traulaeuis
dentaliter illam rationem explicitam entis ut sui specificativum,quod per se positive respiciat etiarationem entis supernaturalis, sed solum quod maneat in potentia obedientiali ad illam per se respiciendam,si illa sit possibilis,aut contenta sub
ratione explicita entis ut sic.Vide lib. I de Anim. De. eitas. de pro intelligenda communitate negativa,aut permi1siva rationis communis, quae ab intrinseco non inserat possibilitatem rationis inserioris essentiae. Vide in Logie.trari. 3.quas. Ioatraestae maris.quaesχ. a num. OI. P T l8 Sed dices: Si ratio explicita entis solum est specificati in intellectus ut negati e,& permisi
sive communis aurationem entis supernaturalis,geu Dei ut in se visibilis, S ut non connexa cum 4sta, nec istam inserens, unde probamus Deum in clare visibilem, seu ens supernaturale contineri
sub oblino specificativo intellectus Respondeo, id in primis probari ratione negativa ex ipsa ratione communi specificativa, quia cum illi ex se
non repugnet contrahi suo modo per rationementis supernaturalis. aut Dei ut Vard uisbilis, sed ad hoc permissi vὰ se habeat, sequitur, quod ex
ratione, de oblocho sormali specificativo intellevius, hon repugnat Deum sub illo contineri; nec amplius potest probari ex natura, specie, de ob iniecto per se specificativo intellectus, quia ex his positivd probari non potest, quod Deus sit quid-ditative visibilis, aut cognoscibilis in seipso ab
intellecta creato, di conlequenter, nec quod positive contineatur sub eius obiecto specificativo.
Deinde dicimus, quod hoc probandum est theologice ex Fide Catholica ,se ex creditis per ipsam; quia visibilitas Dei ab intellema creato per se spectat ad fidem,& non nisi ex creditis per fidem demonstrari potest positive.Unde ex quo obicia um male specificativum intellectus est ens sub ra tione explicita entis ut finito modo cognoscibilis quod cognoscimus i umine naturali; S ex quo Deus ut est in se, & quiddilative est finito modo cognoscibilis,quod cognoscimus per fidem; inserimus positive, de absolute Deum ut quidditative in se ipso cognoscibilem contineri sub obiecto specificativo nostri intellectus. o Sed dices1 Evidens est ratione natural I, quod oblactum specificativum nostri intellectus est ens ut sie: Sed etiam est evidens, quod Deus
continetur sub ente ut sic: Ergo evidens est rati ne naturali , quod Deus continetur suis obiecto speeificativo intellectus. Respondeo, distinguendo malorem: fvidens est ratione naturali, quod obiectum specificativum nostri intellectus est ensvisci ut finito modo cognoscibile, concedo: Sive finito, sive infinito modo cognoscibile, negotEt dis inguo minorem : Evidens est quod Deus
continetur sub ente ut sic finito modo cognoscibili, nego: Sub eate vidie sive finito, live infinito
355쪽
modo cognoscibili,nego maiorem,& consequentiam1quia licet sit evidens ratione naturali, quod Deus est ens,praescindendo a modo, quo est cognoscibile; non tamen est evideas ratione naturali,
quod Deus est ens finito modo in se ipso cognoscibile, & consequenter nec quod sub ente ut sic cognoscibili contineatur;quia quod Deus sit cognoscibilis immediate,& in seipso modo finito, seu attemperabilis perspicaciae finitae, est mysterium adeo supernaturale,quod ad illud non iussicit ratio naturalis, sed fides divina requiritur supra rationem naturalem illud credens; ut ex quaestione sequenti constabitato obijcies tertio contra ratIonem n is stram probativam: Ratio sormalis specificativa intellectus debet esse univoca: Sed ratio entis vesic non est univoca, sed analoga: Ergo ratio emtis ut sic non est specificativum nostri intellectus. Maior probatur, quia ratio specificativa nostri intellestus debet esse ita una, quod possit praestare viaitatem specificam athomam illi, siquidema sua ratione specificativa accipit unitatem specificam athomam: Sed a ratione analoga,quae par tim est diversa,non potest accipere unitatem specificam, quia unitas minor, non potest praestare vllitatem maiorem, di maior est unitas specificaathoma , quam unitas analoga tantum: Ergo.
Respondeo, hoc argumentum evidenter esse fallax , & nimis probans , quia probat rationem specificativa intellectus debere esse unius speciei athomae; quod quamvis esset univom, non facile explicaretur; &, quo sensu MMens explicaverit, quomodo ratio univoca generica possit esse sp cifica athoma ad specificandam potentiam; nos explicabimus, quo modo ratio analoga possit etiam esse specifica astoma ad specificandam p tentiam. Vnde in forma, nego maiorem. Ad Probatione m, concessa maiori, distinguo minorem : A ratione analoga, secundum explicitum,
in quo explicito non est diversa , sed una in inserioribus , nego: Ab illa secundum implicitum, in
quo differt in inserioribus, concedo minorem, de nego consequentiam; quia ratio analoga potest esse ita una secundum explicitum, quod pencS explicitum in omnibus inferioribus sit una, &non diversa explicite; unde secundum explicitum est
explicIt e athoma,hoc est indivisibilis; de hoe sus.ficit ut secundum explicitum sit ratio specificatuva potentiae, ita una, quod sit indivisibilis in plures rationes specificativas, quia est indivisibilis iaplures rationes explicitas entis; dc ut hoc modo una explicite potest praestare potentiae unitatem
specificam athomam .hoe est indivisibilem in plures potentia, specificas;vnde non requIritur quod sit univoca, id est, etiam pro implicito eadem in inferioribus, quia implicita unitas, ves differentia in ratione formali specificativa , non specificat per se potentiam, sed per accidens se habeς ad specificandam vel diversificandam potentiam, quia per se, de is litera potentia non respicitur , sed solum materialiter ratione rationis explicitae; quam soliis per se, & ismalit ex respicit. ii Denique Gijcies: Deus non contineatur sub ratione entis, siquidem non est membrum dividens ens ut sic, alias esset ens finitum; sed est
ipsa plenitudo essendi, totum ens continens: Errigo nec continetur sub obiecto specificativo intelia lectus. Respondeo ex dictis loco citato de Anima,
distinguendo antecedens: Non continetur pro prie , dc ut membrum ex aequo dividens, concea do:Improprie, & ut supremum analogatum con tinens eminenter alia inferiora entis,concedo a tecedens, dc nego consequentiam; fatemur enim. quod Deus non est membrum dividens rationem communissimam entis,nec ens ut sic proprie dia
viditur in Deum, de creaturas, in finitum, de infinitum ; sed potius Deus est te ipsa totum ens . de creaturae particulε participantes de illo, 3t in illo
eminenter contentae; unde divisio entis in Deum. Et creaturas, propria divisio non est, sicut nec
dimisio substantiet in substantiam completam, de incompletam . aut sicut divisio in totum . 8e eius
partes, ut dicebamus Disput. a. quas. 7. an mer.79. unde nec proprie Deus continetur sub
obiecto specificativo intellectus , sed potius in se
continet, de eminenter est totum obiectum speci/ficativum intellectus, quod, licet ab illo petr se non inspectum, nec exactum , si tamen illi lapilleius exigentiam detur, illius capacitatem, ec ρο- tentiam adaequat, fle satiat simpliciter; caeterum hoc non tollit, quod improprie, de analogice, ut
supremum analogatum, caetera continens mirinenter,contineatur sub ratione explicita, di mari
Ioga entis, de sub obiecto specificativo intelleactus, quod in tali ratione consistisi de in hoc lanaisu dicimus contineri sub obiecto specificativo ina
I a Pro complemento, Inquires primo an Deus contineatur sub obiecto proportionato noristi intellectus Respondeo negative. Et probaἀtur, quia ut diuimus lib. 3. de Anima, ubi se l. obiectum proporticinatum nostri intellectus pro hoc statu est ens materiale ut sic; obiectum item proportionatum intellectus nostri in statu separaqtionis a corpore est ens naturale ut sic: Sed Deus ut est in se, nec continetur sub ente materiali,nec sub ente naturali, quia est ens supernaturale, ut
pote elevatus supra omnem naturam e Ergo ut
est in se. sive ut quiddilative , de inmitive in is cognoscibilis, non continetur sub obiecto proaportionato nostri intellectus.13 Dices t obiectum nostri intellectus specificativum debet illi esse proportionatum: Sed continetur sub obiecto specificativor Ergo sub obiecio proportionatocte oadeo,disinguendo
356쪽
Πua .ri. An Deus ut quidditat e cognoscibilis, M.
malorem: Debet esse illi proportionatum secum dum quid , Et negative, concedo: Simpliciter, &positive, nego maiorem, Sc concella minori, nego consequentiam de continentia lub obiecto simpliciter , & positive propore Onato ; quia Ob- laetum specificativum nolui intellectus , quod nempὰ correspondet habitudini ellentiali illius per modum potentiae universalis, de t elle ratio univerialissima entis, aut veri,abstrahendo a dii serentiis particularibus, vi quarum excedat, vel non excedat virtutem vel activitatem nativam intellectus, unde est ratio explicita entis ex te non excedens , nec improportionata intellectui,quod est esse negative proportionatam , leu etiam secundum quid, nempe secundum illam rationem explicitam , secundum quam specificat per se potentiam, quae ratio explicita purmittit ex te contrahi per differentias excedcntes, pcr quasli coim trahatur tum manebit simplicitcr excedem,Sc linia proportionatum obicctulit, licet lcniper lecundu quid, hoe est. secundum illam rationcm cxplici tam proportionatum. Vnde ex quo, Ucus ut et in te ipso fiuite cognoscibilis contineatur sub obiecto specificativo intellectus. quod ut tale eli ita proportionatum negative , aut secundum quid, seliim intertur, quod Deus ut praedici I modo cognoscibilis, lit obiectum proportionatuna secundum quid,1eu fecundum rationem explicitamentis , seu negative proportionatum 1ccundum illam; quatenus ex ratione explicita entis finite cognolcibilis non excedit adtivitatem potentiae, licet illam absolute, & simpliciter excedat,de ideo sit simpliciter obiectum improportionatum , de quo vide Traetas. de Charitat.quas. 8. d nmn. II 2. I 26.9 Ist . cum ergo dicimus, obiectum proportionatum noliri intelleet esse ens naturale , intelligendum cli, quod obiectum adaequale simpliciter, 3c positive proportionatum est ensnaturale adaequate, simpliciter, de positive tale,de sub hoc Deus non continetur, quia ut cognoscibilis quiddilative in se non est sic proportior
1 4 Inquires secundo: An Deus contineatur sub obiecto specificativo intellectus humani, ut humani; Mi solum sub obiecto specificativo intellectiis humani ut generi cc convenientis cum angelico,& sub ratione intellectus creati communi ad angelicum, de humanum Huic dubio aliqui cum Godoy tenent hoc secundumralis tenent primum utrumque esse probabile , sed primum probabilius, ostendi satis Tractat. de Charitat.
quoes. 8. anum. I T. praefer. anum.
Is a. & ideo ibi dicta suiciant.
QUAESTIO VH. AN INTELLECTUS CREAT Ua
possis elevari ad videndum Deum in salso, an de faeis elevetur , Ο
quandotir Stendimus in praecedentibus noti
I posse demonstrari politive lumi
ne naturali, dc consequenter nec ex ipsa natura
intellectuali polsibilitatem visionis quidditativae Dei seu Dcum esse vilibilem in se ipso ab intellectu creato,eo quod natura intellectualis ex se nutilum appetitum, inclinationem , exigentiam, aue politivam habitudinem importat ad tam superna cognitionem. Ex quo satis apparet,quod nisi et vetur supra suam naturam , ad eam non poterie pervenire. Iam ergo inquirimus primo,an ita posisit elevari, in quo discurrendum erit ex revelati di ex fide potius quam ex lumine naturali.Se u do,calii quo polSit,an de facto elevstur Tertio. quando eleventur antinae ad videndum Deum
in arto,an aliquis in praesenti vita mortali videridDei essentiam Igitur.
a v Ico primo: Intellectus erratus es
ri potest ad Didendum Deum atque adeo Deus est Dis bilis in se ipso ab inteli
tu errato; idque est deside Probatur primo ex illo Isaiae 3 3.Regem in decore suo videbunt o II eius. Matth. I .Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt. Item ex illo eiusdem cap. t 8 Angeli e rum semper videns faciem Patris mei,qvi in Coe lis es Et ex illo Apost. I .ad Corinth. iis idemtu ne per speculum in enigmate, tune autem facie
ad facie,nunc cognosco ex parte. tunc autem cognoscam secut er cognitusitim. Et ex illo I. IOM. 3. Cum appariis it s miles ei erimus, quia via debimus eumfleuti est.Ex quibus lic arguitur Viasio de qua loquuntur Sacri Textus, non est visita per similitudinem aliquam creatam, tum quia Apost .illam contraponit visioni per speculum, dein migmate, quae est per similitudinem creatamἶtum quia visio per similitudinem creatam esset vuso Dei ex parte cum omnis similitudo creata solum ex parte.de inadaequale Deu repraesentet tum
quia Apost ait:nme cognosca. μαι eo uuasum. ipse autem non erat cognitus a se ipso per sui tamilitudinem sed in se ipso;tum quia Ioan ait:M-debimus eum scuti est , per similitudinem autem creatam non potest Deus cognosci sicuti est . sed solum ad modum ipsius similitudinis creatq: Ergo
loquuntur de visione Dei immediate in se ipso. de per se ipsu qui est visio intestiva, & quidditativa ipsiusDei.Deiade, eloquiiciar de cognitioneDei
357쪽
a posteriori, & per elisistus propter easdem rati nes; quia cognitio per effectus non potest dici viasio Dei, qui enim per sumum egredientem e cain mino,cognoscit ibi esse ignem, proprie dici non posset,quod vidit ignem ipsum; & qui per arteiactum cognoscit artificem, ex hoc dicere non posset, video artiscem: Vel etiam quia co*nitio per effectus solum est abstractiva,sed non facie adfaciem scut nos visuros Deum promittit Apostolus: Ergo loquuntur expresse de visione intuitiva,
& quidditativa Dei in se ipso.
I Dices: Deus dicitur in Sae. Textu invisibilis, iuxta illud i. ad Timoth. I. Rege saeculoria immortali ρο inciisbili. Et illud i .ad Timoth. 6. Quem nullus hominum Oidit, sed me viderepotem Ergo. Secundo: Nam Genes. 32. dicitur, quod Moses Didit Deum facie ad faciem, quin Inde de fide constet,vidiile Deum intuitive: Ergo
nec ex quo dicat Apost. Tune autem facie adfaciem, infertur visio intuitivaDei.Respondeo ad i.
Deum dici invi libile, vel quia est invisibilis oculo corporeo;vel quia est inviti bilis in hoc saeculo; vel
quia eli invisibilis ab omni intellectu creato com Prehensive, quo sensu explicant PP. invisibilitatem Dei,ut mox videbimus. Ad secundam, dico Primo,quod ex Actor.cap. 7.constat,quod MOyii, α Patriarchis non apparebat Deus in persona,leu substantive,sed per Angelum vices Dei gerentem, unde satis non constat, cum dicitur, quod Moy ses vidit Deum facie ad faciem, & cum Iacob dicebat:Vidi Domin faeie adfaciem, an intelligatur de Domino in sua substantia, vel essent a divina, an de Domino in sua creatura lilbstituente pro ipso. Secundo quod ibi non dicitur contra positive,vidisse Dominum , non per speculum in enigmate se facie adfariem, nec, additur: Si toe cognitussum, nec ly Muti est; sicut in locis a
nobis allegatis: de est locus interpraetandi textus Genesis non autem textus a nobis allegatos. Tum denique,quia Sacer Textus exponendus et ex communi PP. traditione, non contra illam vepraecipitConcitarident.Ex communi autem PP. tria tione constat, textus a nobis allatos intelligide visione Dei in se ipso, non autem textus est tos ex Guncti: Ergo. Secundo probatur ex PP.Nam Irenaeus lib. q. cap. 3 7. sic ait: Homines ieitur Videbunt Deum, σper visionem immortales facti, pem tingent usque ad Deum , ubi loqui de visione i
tuitiva,praeterquam ex ipso eius textu, constat exeo,quod contraponit visionem istam,ei quam Patriarchae, tum in terris agerent, habuerunt. Item
Clemens Alexandrinus, lib. s. Stromat. sic ait: Perspicuum est, nullum unquam vitae suae tempore posse Deum perspicue comprehendere. Qui autem sunt mundo corde, Deum videbunt po
quam extremam perfectionem attigerint. Item
August. Eps. 9 I. sic exponit illud Apost. Rege faeculorum inmisibili, nempe sic dicens: Inoi biis
non in saeculasaecularum, sed tantum in boe saec A.Et Epis.sa. loquens de vilionibus Patriarcha rum, sic ait: Non autem irae apparebat in natura propria,quam Mo es viilare cupiebat , ea quippe promittituro tis in alia vita. Item Greg. I 8. Mora cap. I 8.lic ait: Seleniam es, quod fuerunt nonnali qui Deum dixerunt, etiam ιn IIIa regione beati sinis in elaritate quidem sua conspici, sed in natura minime Oideri: Quos nimirum nimia inquistionis fulsit asstfectu; neque enim illi pisci, θ' incommunicabjli essentiae aliis es
claritas, alimi natura ita ima ejus natura, sua claritas; ipsa claritas , natura es: I e enim polluetur dicens. Qtii diligit me, iligetur a Patre meo, ego diligam eum,omanissabo ei meipsum. Ecce ubi retere, tanquam crrorem, quod beati no videant Deum,nili in splendore, vel claritate ab ipso distincta; & contra talem errorem,
affirmat, promitti nobis vitionem Dei in se ipso,
sem es d es 13 modo sicut insinobis videlicet, aut caeteris creaturis, sed sicuti es in semetipso.
Similia inventuatur in caeteris Patribus.s De Chrisostomo autem aliqui dubitarunt. sicut deBasilio Epiphanio,Theodoreto heophialaton alijs,de quibus existimarunt aliqui, quod visionem Dei intuitivam in se ipso negarunt Dea tis solum admittentes visione ipsius in aliquo Dei 1plendore,& luce ab ipso demissa.Id colligui pri-nao ,quia ChrisOst. bom. I .in Dan. sic ait: Ipsumpmd es Deus,non solum Prophetaesed nee M
Ii Diderant,neque Arctaviani quod enim creabialis es naturae qualiter videre poterit quod inerrabile est. Item asserit quodsolus ipsum vide Llius, Spiritus Sanctus. Item de Anulas iisse
quidem Deum in natura assumptamam ano a novidebant. Item: Non mertim ipsum lumen intuebantur, neque sinceram i am subsantiam ,sed
quaed.im Dei se demittentis accomodatiosuit. Similia reseruntur ex alijs DP.relatis.De quibus aieVaZqum, quod si sincere loqui velimus, vix pota sunt insanum sensum interpretari. 6 Uerumtamen,Daho. in praesent.Chri st. In bono sensu interpretatur,asserens, ipsum solum negare intellectui creato visionem comprehensivam Dei;quia subdit, visonem dies eratissimam
Patris eonsiderationem, di eo reben onem taniatam,quantam Pater habet de Filio, unde in antecedentibus,ta subsequentibus hane solam negasse Clisti stomum intellectili creato, non autem vi
sionem solum inmitivam, & quidditativam finito modo Deum attingentem in se ipso, quae infinituminor cst ea quam habet Pater de Filio. is aut tem dicat D.Thom.non sincere loqui,dum Chriasiost. sic in sano sensu exponit
et Sed huic expositioni non acquiestissi./2
358쪽
Puast. VII. An intellectas creatus possὶt elevari, sta 3 39
iura.Nam Chrisost.inquit, loquitur contra Anomaeos & eo sensu negat possibilcm vilionen.Uei, quo Anomaei illam asserebant in hac vita; Anomaeos autem non ita delirasse , nec eo dementiae perveniste , ut dicerent, se Deum in hac vita inti nite cra noscere. di comprehensive videre, tanta visione, quanta Deus se ipsum videt: Ergo cum Christollomus negat posi bilem eam vitionem,
prehensivam ed quid litativam negat. Sed contra est,quia credibilius est,Eunomiu,& Anomae eo dementiae pervenisse, ut dicerent, se in hac vita comprehendere Deum,quam quodChri stomus negaverit vitionem quidditativam Dei: Ergo i merito, S contra debitam ChrisOltomo venerationem , aiungit Chrisostomo errorem negandivisionem quidditativam Dei in beato, ne dcmentiam credat in Eunomio, & Anomaeis. Antece
expresse admittit visionem claram Dei pro alia vita, unde in Me ultimo loe. ait: Beatos Regem sim contueri, non per enigma, non perspec
tam , sed facie ad faciem ; non ter fidem te per
speciem. Et Balilius, qui cum Chri stoecens tura P. Varquez, in expositione Pitim. 3 3. sic ait: Nos postquam Filii resurrectionis erimus, tunenofe Deum faeie ad faciem dignabimur sicut Angeli nune vident glion.Incredibile est ergo,quod
hi PD. negassent contra Anomaeos in beatis visionem claram Dei, quam ita clare assirmant.S cundo,quia,vi resertTheodoretus lib. .de Haereistic. fabul. tit. de Eunom. Eunomius ausus es diacere, se nihil de rebus ditanis ignorare sed i am Dei substantiam exactescire, eandemque babere de Deo cognitionem, quam ipse Deus de se ipso
habet. Anomaei etiam, teste Socrate lib. I . .
cap. 7 .sic aiebant: Deus de sua ipsius essentia nihil amplius intelligit, quam nos , neque ipsi es magis perfecta, ct cognita, quam nobis. Quin, de
Ilicronym.super Matra. eap. ri. ad illa verba: Nemo novit Filium, ns Pater, sic Enomium a
guit: Erubescat Eunomius tantamAbi notitiam Patris, Filii, quantam alteruter inter se b
bent L ii in e Dabere Erg Eunomius.& Anomaei eo dementiae pervenerunt, ut dicerent, se tantam Dei scientiam, & notitiam habere,quantam Deus de se ipso, & consequenter coinprehensivam , sicut ipse Deus.Vnde iple Chri st.i
sos stolidos, & amentes non semel appellat, de ut tales arguit: Ergo immerito recusat Varqueet illos tantae dementiae credere , ne Chri st. in s no seri su interpretetur. Constat ergo Bisse communem traditionem PP. Deum a beatis quiditative videri, di consequenter Deum esse quidditatiψε visibilem in se ipso ab intellectu creato. TeXtus autem, in quibus videntur id negare, exponendi sunt eo sensu, quod vel negent comprehensivam Dei visionem; vel visionem oculis coraporalibus elicitam.
dubium fitillet, praedicta ve itas constat expresse
de fide ex definitione Concili j Florentini Sesica s.
in decreto unionis, ubi delinitur: Phumas exuri
tas corporibus, quae in Vatia Dei dereliserint, in Coelum mox recipi , γ intueri Harὸ Deum trinum , o vnti uuli es. Vnde ita credit uni versa Ecclesia.
assignari nequit,ut iam supra ostendimus,quia talis non est,quam laetae usurpat D. rho.ex appetita naturali cognoscendi caulam, visis eisectibus. Et tamen ea ratio valde utilis,quia probat intellecta nullo cognito intra Deum latiari, nec quietari; de provocat eius appetitum natural cm ad magis, de
maginquae quidcm inquietudo, di appetitus ins tiabilis intellectus eli optima dispositio negativa, ut cum audit perDei revelationem pol sibilem illi esse Dei vilione,qua plene satietur, & illi promisisam esse,sacile,& prompte credat, de de promissis
laetetur;&ob hoc D.Tho.ea ratione laepe utitur, quia nempe illa est ad modum corum argumet ru,quibus ex motivis credibilitatis utuntur DP. &Τheologi ad covincendos infideles, quq licet nota
faciant evidentiam politivi de eo quoa noltra re ligio vera sit,ut ostendimus Tra Lis AHq. . per tot. tame utilii sima lunt, ut inlideles deponat luos errores,n negative disponunt ut aflcntiant nostraxeἴgioni per iidem, ut diximus ibi. q. q. an. II.
portuno : Impossibilis cli intellectui creato vilio
quidditativa Dei infinita:Sed eriam eli impossibitilis finita: Ergo. Maior patet quia implicat contradictionem intellectum finitum. & creatum videre Deu uisione infinita, leu infinite. Minor vero etiaprobatur,quia vilio quidditativa Dei es lentialitersst infinita:Ergo implicat finita .Probo antecedes, quia actus specificatus ab obiecto eo persectior est, quo perfectius est obiectit, a quo specificatur: Sed visioDei specificatur immediate ab ipsoDeo,& Deus est infinitus, seu infinite persectus: Ergo visio ipsius erit etiam infinita seu infinite persecta. Maior patet. quia visio immcdiata Angeli persectior est quam visici immediata hominis, & visio immediata Angeli superioris ad infimum peris Clior eli,quam vilio immediata infimi,& visio immediata superioris ad pene inlimum perfectior est visione illius,& sic ascendcndo quo obiectum, vel Angelus visus immediate est persectius, periectioreVadit visio ab illo immediate specificata , quia persestiorem speciem ex illo sortitur: Ergo.
sectione enentiali ad incrementu obiecti specificativi, no mathematice,sed solu geometric hoc est non debere esse aequalem mathematice excessiim cognitionis ad cognitionem,cum excessu obiecti
359쪽
excedit ut quatuor obiectum alterius,ita una cognitio incedat etiam ut quatuor obiectum alterius; sed satis esse, quod sicut Obiectu excedit obiectu, excedat cognitio cognitionem, licet non laudum, quantum excedit obiectum unius obiectum alterius. Contra enim est, quia dummodo cognitio debeat excedere cognitionem, quando obicctum
excedit obiectum, licet excestus cognitionis ad cognitionem sit minor, quam excessus obiecti ad obiectum, cognitio intuitiva Dei debet in se ii here actu infinita incrementa supra cognitionem quidditativam hominis, v.g. licet minora, quam incrementa, quae Deus habet supra hominem:Sed eo ipso cognitio entitativa Dei debet esse actu, Se simpliciter infinita, quia debet habere actu infinita incrementa supra cognitionem finitam, di infinita incrementa actu habita constituent infinitum in actu: Ergo. Probatur maior, quia ex cognitione quidditativa hominis usque ad cognitionem quidditativam Dei mediare debent tot gradus, de
incrementa, licet minora,quot gradus, di incrementa licet maiora mediant ex Obiecto primae, nempe homine usque ad obiectum secundae,n -
vique ad Deum: Sed ex homine usque ad Deumediant infinita incrementa, quia usque ad Deusunt possibiles creaturae, seu obiecta persectiora, & persectiora sne fine: Ergo ex cυgnitione quid ditativa hominis usque ad cognitionem quidditativam Dei debent mediare infiniti gradus,& infinita incremema cognitionis, licet minora i Sed hos omnes gradus, & incrementa debet in se fla- here cognitio quidditativa Dei, utpote excedens omnes, & infinitas cognitiones intermedias: EGgo debet habere in se actu infinitos gradus, di incrementa cognitionis, licet minora, quam Deus. ix Explicatur: Cognitio, ad cuius altit dinem.& persectionem perveniK non potest per finita incrementa, & per finitos gradus supra ver sus, infinite excedit cognitionem finitam, & conis sequenter est actu infinita: Sed talis est cognitio quidditativa Dei: Ergo erit actu infinita. Mai patet, quia ex quo, incipiendo ab homine, v. g. non possumus pervenire ad altitudinem Dei per
sinitos gradus, aut incrementa persectionis, recte inserturDeum infinite excedere hominemn con sequenter esse actu infinitum in persectione: Ergo ex quo,incipiendo a cognitione quidditativa hominis ,non possimus pervenire usque ad cogniti
nem quidditativam Dei per finitos gradus, & incrementa . sequitur quod cognitio quid litativa Dei infinite excedat cognitionem quidditativam hominis, & consequenter quod illa est actu infinita. Vrgetur: Si comitio quid litativa Deis
tum finite excederet cognitionem quidditativam hominis per finitos gradus quantumvis minimo supra verius vinci posset ille excessus, utpote finitus: Ergo si vinci non potest per finitos gradus,&incrementa, sequitur, quod excellus cognitionis Dei supra cognitionem quidditativam hominI sit infinitus: Ergo cognitio quidditativa Dei in finite excedit cognitionem quidditativam homunis: Ergo est actu infinita. is Respondeo igitur,in primis hoc arguamentum manifeste instari in omnium sententia; quia in omnium sententia res ordinis inferioris nunquam possunt aeqdare, vel minimam rem o dinis superioris, di hoc quantumvis res ordinis inferioris augeantur incrementis maioribus, de maioribus sine fine in suo ordine; quia inde ins ratur rem ordinis superioris esse actu, de simplicuter infinitam. Exempl. grat. subitantia quaelibet excedit quodlibet accidens,ita ut accidens,quantumvis persectius, di perfinius fingatur, Per incrementa finita intra lineam accidentis,nunquam possit pervenire ad perisectionem substantiae; quia tamen inue probetur, quamlibet sublitantiam i
finite excedere accidens, aut elle actu, di simpli citer infinitam: Item formae materialeS,quantum vis persectioins,di perlectiores excogitentur,um
quam possunt per incrementa finita intra lineam sormae materialis pervenire ad persectionem is mae immaterialis, seu spiritualis; quin inde inter tur formam spiritualem infinite excedere forma quamlibet naterialem . seu esse simplicitet infiniatam: Item anima sentitiva ita excedit omnia vegetabilia pure talia, ut vegetabile pure tale pettinitas species,& gradus vegetabilis supra versias nunquam pervenire possit ad persectionem aut mae sensitivi; quin inde inferatur animam sentituum infinite excedere quamlibet plantam pure vegetabilem: Ergo nec ex quo per finitos gradus cognitionis quidditatius erga obiecta creata per' venire non possimus ad altitudinemn per tecti
nem cognitionis quidditativae Dei, inferri potest. cognitione' quidditativam Dei excedere infinite cognitionem quidditativam hominis, aut este simpliciter. & actu infinitam. Est ergo praefatum argumentum ex se fallax.i Ad illud ergo, concessa maiori, nego
minorem. Ad cuius probationem , nego antece
dens. Ad eius probationem, distinguo maiorem:
Actus specificatus iu obiecto,eo persectior est in
suo ordine, quo obiectum est persectius, concedo: Extra suum ordinem, nego maiorem,& c n cessa minori, consequentiam. Ad probationem
maioris, dico, quod cognitio quidditati ea A geli,eo persectior est, quo persectior est Angelus
quiddilative cognitus, sed in suo ordine cognitionis accidentalis, v.g. unde sicut male inde sic argueres: Sed Angelus furemtis Gobsantia:
Ergo cognitio quiduitativa Angeli supremi es substantia, ita male arguitur: Sed Deus est in Liui. : Ergo cognitio quidditati Dei es in ita; quia videlicet, licdi cognitio quidditativa crescat
ad incrementum obiecti; crescit tamen semper in-
Ua spharam tam accidentis, seu accidentalis
360쪽
cua'. VII. An intellectus creatus possit elevari, es. 34
cognitionis, &consequenter intra 1l haeram finiatae cognitionis, Vnde sicut nunquam per incrementum obiecti crescit ad esse substantiae,ita numquam crelait ad esse infinitae, quia lotum crescit intra ordinem cognitionis accidentalis, & finitae. Et in hoc sensu admitto tolutionem ibi datam, nempe, quod non creicit mathematice iuxta inis crementum obiecti, sed solum proportionaliter. ει geometrice, nempe incremento inferioris ordinis semper respective ad obiectum , semperque intra sphaeram cognitionis accidentalis ,& finitae,
quantumvis 1upra versus fiant incrementa ad in crumenta Obieborum.
is Ex quo ad replicam, nego maior in, quam esse taliam probant ilistantiae iam factae.Ad eius probationem, concessa maiori distinguo munorem: Ab homine usque ad Deum mediant infinita incrementi, infinita quidem numero,& sinis cathegoreinatice, seu in potentia, concedo: Infinita in perfiatione, aut cathegorematice,vel si Pliciter, nego minorem; & ditiinguo conlequens eodem moao , & nego minorem sublumptam; quia ut cognitio quidditativa Dei excedat omnes cognitiones quiduitativas finitas persectiores, deperiectiores lupra versus semper in linea peri etionis finitae, licet numero , di sincathego matice infinitas lupra versus, non requiritur quod actu contineat in se omnes illos gradus finitos,in perlectione , & numero sincathegorematicu infinitos . sed satis est, quod lit in superiori ordine ad omnes illos; pineti autem esse in superiori or
dine ad omnes illos, quin omnes illos actu contineat ; sicut cognitio intellectiva est in superiori ordine ad omnes possibiles cognitiones sentituvas periectiores , & persectiores line fine, seu numero, Ec sincathegorematice infinitas, quin Omnes ilias actu contineat; de anima spiritualis est in luperiori ordine ad omnes animas sciuitivas Pol sibiles, perfectiores. Ze persectiores sine fine. 1eu numero sin thegorematice infinitas supra versus, quin omnes illos gradus actu contineat: Et cognitio supernaturalis et 1 in superiori ordine ad omnes cognitiones naturales persectiores. dc persectiores possibiles infinite supra verius intra lineam cognitionis naturalis,quin actu contineat omnes gradus possibiles cognitionis naturalis, nec sit actu, de simpliciter infinita: Sic ergo in nostro calu.
i5 Ex quo ad explicationem, vel nego absolute maiorem , vel distinguo: Infinite excedit, vel excedit in ordine superiori finito, concedo : Infinite de necessitate, nego maiorem. Ad cuius probationem .distinguo causalem: Ex quo non possumus pervenire ad Deum per finitos gradus persectionis unius ordinis, nego causalem: Ex quo non possumus pervenire per finitos gradus omnis ordinis finiti, concedo causalem, Ec nego
Consequentiam; quia hac est diiserentia inter altititudinem Dei, 8c altitudinem cognitionis qui ditativae Dei, quod ad altitudinem Dei pervenire
non possumus per grados finitos ullius ordinis Gniti, quantumvis enim excogitentur gradus per 'istitiores, S persectiores, & item, quantumvis ex cogitantur in superiori, de superiori ordine finito. nunquam pervcnimus ad Deum, sed 1emper inmnite distamus a Deo, de ideo probatur recte Deuesse infinitum; quia videlicet excedit, non solum Omnes species possibiles unius generis, vel ordinis , sed etiam omnia genera, di Ordines finitosa Caeterinti ad altitudinem cognitionis quidditati- vς Dei, licet pervenire non possinam per graridus cognitionis naturalis perlactioris, de persectioris sine fine intra ordinena cognitionis natu ratis, bene tamen per gradus cognitionis intraordinem superiorem finitum cognitionis 1upernaturalis, unde licet illa excedat omnes periscliores, de persectiores possibiles sine fine cogntitiones ordinis naturalis, non tamen omnes possibiles persectiores,de perlectiores sine fine in omni ordine finito, quia non excedit omnes polsibiales ordinis supet naturalis accidentalis, qui orndo finitus est, ex ipso generali concepzu a Liantis.17 Ex quo ad urgentiam, distinguo a
tecedens : Per finitos gradus iupra verius inseri ris ordinis vinci miter ille cxcellus, nego antecendens: Per finitos gradus superioris Orcituis, conqcedo antecedens,dc dii linguo conlaqucias codem modo, negoque viti uiam consequemiam, quia
vel minimus gradus superioris ordinis cogniti nis su maturalis excedit Omnes, di infinitos linqcathegorematice pol sibiles gradus inferioris oris dinis , unde ad illos excedendos non requiritur infinitas, sed latis cli superioritas ordinis, ut exemplis allatis conliat. is Et ratio omnium est, quia licet mulutiplicentur infinite sulcathegorematice gradus cognitionis possibiles. N poliabiles line fine,cum semper omnes secum strant rationem olentialam cognitionis accidentalis, & inhaerentis lubiecto. N nunquam sit pervenire ad cognitionem lubstantialem per se subsistentem, temper omnes λrunt secum rationem cognitionis finitae quZa cognitio accidentalis inhaerens 1ubiecto, ex hoc ipso eli essentialiter finita, & limitata ex subiecto re ceptivo, unde quamvis intra hanc ratione comutionis accidet alis, & inhaerentis subiecto cognitio quidditativa Dei excedat omnes alias cogniti .nes quidditativas aliorum obiectorum, licet si
cathegorematice infinitas,seu sine fine poliabiles, ad summum sequitur, quoad omnes illas excedat intra sphaeram cognitionis finitae , quia sphaera cognitionis accidentalis, & inhaerentis subiecto est essentialiter sphaera cognitionis finitae: Nec obstat quod obiectum cognitionis quid litativae