장음표시 사용
381쪽
do intestigibilis repraesentans Dei essentiam Ergo
repcgnat torma creata, qui sit talis limi.itudo. Proinitur malo quia ideo repugnat,quod iocina creata modo essendi naturali .lit suum esse , quiavisset natutaliter ipsum esse per te,& in se subsilies,
o irreceptim ,. Sconsequenter ens per essentiam,
de inlinitum;quod aperte repugnat: Sed si in esse intelligibili esset etiam inam esse, pariter in esse
. intelligibili esset ipsum esseper se, de in se subsistens,& irreceptum,& consequenter in esse intelligibili ens per essentiam,& inlinitu;quod non mitinuS aperte repugnacitago. Quod non minus vette rcpugncilatet,quia non minus aperte repugnat ex pa Deum esse naturale per se,& in se subli-llens, c illimitatuni;quam extra Deum esse intelia
ligibile per len in te lubsistens, di illimitatum in suo genere intelligibilis.
naturale per se, & in te iubi istens, quia omne esse extramum est esse participatum,& consequenter receptum in participante de habente tale esse per Participationem: Ad pariter omne esse intelligibiale extra Deum necessario est esse participatum, &conlequenter receptum in participanto, & habcnte illud:Ergo pariter repugnat extraDeum esse in
telligibile per se,& in se iplo subsistens: Ergo pariter repugnat Hrma creata intestigibilis, quae sit suum esse intestigibile, sicut λrma creata natura lis et lit tuum esse naturale et entitativum. Icdvt sit limilitudo intestigibilis Dei repraesentans essentiam Dei opus est,quod sit 1uum esse intelligibile,sicut essent a Dei eli suum esse naturale: Ergo repugnat forma creata, quq lit similitudo repraesentan Rei ellentiam ut est in se.Et haec est gene-xica eiragia consequentiet D.Tho. Qui sane lundatur in eo,quod nulla tarma creata in nullo modo essendi creato,aut creabili potest esse suum esse per se s in se subsistes quia in omni modo essendi creato,aut creabili eli essentialiter per participationem in illo modo essendi,& cosequenter per receptionem iptas esse, sive naturalis, sive artificialis, sive intelligibilis ; ex quo plane insertur,
quod secundu nullum modum essendi possit esse similitudo,nec naturalis,nec artificialis, nec intelligibilis repraesentans Dei essentiam ut est in se, quia ad hoc opus erat, quod esset aliquo modo emendi suum esse in se subsistens, sicut est essentia Dei. Vbi locu non habet instantia de specie quidis ditativa substantiae creatae,quae repraesentat substalia,quin substatialit.Tum quia quidditas substati et creati non est positive sua, nec est per se ipsa sub- statia creata, nec lubstatia creata eli sua quidditas in esse intelligibili praesertim;vnde ut speciesquidis dilative repraesentet,& imitetur substantis quiddutate, non requiritur quod sit substantia,led solum
quod sit ipsa quidditas substatis in esse intelligibili,qui bene potuli esse in alio: Attame essetia ei, et uuidditas est omai modis sua,& sau esse;viI- de ipsam Hest in se repraesentare , N imitavi ne quit species quidditativa illius , nisi sit tuum esse
in esse intelligibili;quod evidenter repugnat so nal create. Tum quia non repugnat quod speciesquet entitative non est iubilantia, sed accidens, sit in esse intelligibili substantia, quia non repugnat
esse intelligibile subitantis ab ea dili inctum, di in
alio receptum Repugnat autem, quod tarmariuet
non est tuum esse entitative, sit in esse intelligibili suum esse per se subsistcns, quia repugnat esse intelligibile per se subtillens, quod lit elle intullugibile alterius a sedistincti, & in altero cxistens, ut per se patct. 3 Secundo licet non ita immediate, Qrmatur sic ratio Daho.essentia Dei est tuum esse:EGgo est actus putus m linea entis : Sed actus purus in linea entis est actus purus in omni linea,de prPsertim in linea intelligibili: Ergo essentia Dei cit actus purus in linea intelligibili: Sud actus purus in linea intelligibili implicat quod teddatur proxime intelligibilis per specim, aut larmam a sedistinctam i Ergo implicat, quod essentia divina reddatur proxime intelligibilis per speciem , aut
istinam a se distinctami Ergo quod repraesentetur intellectui per speciem creatam a Deo distinctam, 'uia per illam redderetur proxime intellia gibilis.Caetera patent,& secunda minor subluinpta probatur, quia repugnat quod actus purus ita
linea entis reddatur proxime potens exiliere,imo nec actu existens per sormam, aut actum a se di-
sinctum; item quod actus purus in linca intelle-etiva , aut volitiva reddatur proxime pinulas intelligere, aut velle per Hrmam, aut virtutem a se
distinctain; & similitet, quod actus purus in lineavperativa ad extra constituatur potens operari ad extra per potentiam, virtutem, aut iormam a
se distinctam di Ergo pariter repugnat, quod actus puriis in linea intelligibili constituatur, aut redis datur proxime intolligibilis per formam a te distinctam
31 Conqrmatur primo , & tacitet evasiones
praecluduntur Munus ellentiale,& propitu speciei est reddere obiectuin de cognolcibili in potentia. cognoscibile in actu Me ablenti, praesens intellectui :Sed repugnat actui puro in linea intciligibili reddi de tognoscibili in potentia, cognoscmilis in actu per inmana a se distinctam; itemque de non praesenti reddi intelligibilitet praesentem per speciem a se distinctam: Ergo. Dices, munus proprium speciei etiam esse determinare intellectu Mobiecti certi cognitione. Sed contra est,quia munus speciei non est determinare physice,subicctivcidi ex parte potentis intellectum ad obiecti cognitionem, siquidem hoc modo determinare intellectum est propriu munus habituum; sed est deteria minare obiectiven in esse intelligibili intellectum ex parte obiecti se habedo,ad obiecti cognitione: Sed pariter repugnat,quod incutia divina redda
382쪽
tur determinas intelligibiliter,& obiective ex parte sua intellectu per formam a se distinctam: Ergo etiam sub hoc munere repugnat species dillincta ab ipsa, ipsam quiddilative repraesentans. Probaritur minor, quia essentia divina etiam est actus purus in ratione obiective, & intelligibiliter moventis , & determinantis ad sui intellectionem , non minus, quam in linea operativa ; sed quia et actus purus in linea operativa, implicat,quod per
virtutem, aut sermam a se distinctam constituatur in actu primo ad operandum: Ergo quia esstactus primus in linea motiva , & determinativa intelligibiliter ad sui intellectionem, implicat constitui movens, & determinans in actu primo ad sui intellectionem , per sormam , aut speciem a se distinctam. 36 Dices prinib,repugnare quidem,quod constituatur proxime intelligibilis in actu, praesens intelligibiliter. & obiective movens, aut de terminans ad sui visionem per formam a sedistinctam ex indigentia talis formae, non tamen ex permissione a quia ex quo sit actus purus in eis cis, solum probatur,quod in eis non egeat so ma distincta , non vero quod non permittat sommam. di speciem distinctam. Sed contra est, primo quia quod est essentialiter tale per se, nedum non indiget, sed nec permittit, nec potest fieritate per accidens a se distinctum: Ergo si essentia divina, titulo actus puri, per se, & per suam esse tiam est intelligibilis in actu, actu praesens intellectui, de in actu determinans, & movens intelligibiliter ex parte sua ad sui cognitionem , nedum non indiget, sed nec permittit, nec potest redditatis per speciem , aut formam a se distinctam. Confirmatur: Quia Deus est aetemus, seu durans P r suam essentiam, non solum non indiget, sed nec Permittit, nec potest reddi durans per dur tionem realiter a se distinctam ; item, quia est in
actu Primo proximo potens operari, sive ad intra, sive ad extra per suam essentiam, nec eget, nec Permictit . nec potest reddi taliter potens per aliquid a se dii inctum; item quia est ubique physi-
cd praesens per suam essentiam, nec eget, nec Permittit, nec potest reddi physice praesens alicubi
per ubicationem, aut praesentiam realiter a se distinctam: Ergo quia titulo actus puri est similiter per suam essentiam proxime intelligibilis in actu, in actu praesens intelligibiliter intellectui, &ia
ctu primo saltem per se movens, di determinans. ad sui cognitionem , nedum non eget, sed nec
permittit, nec potest reddi sic intelligibilis praeseris, movens, aut determinans ad sui cognitionem per speciem distinctam. s 7 Dices secundo, essentiam divinam,titulo actus puri, nec egere, nec permictere , aut
Posse reddi proxime in actu primo intrinsece cognoscibilem a suo intellectu, aut intrinsece
Praescninu suo intellectui, vel intrinsccc ex paris
sua movente aut determinantem suum Intellecta per formam, aut speciem ipsi extrinsecam, & a set distinctam, quia hoc pacto intrinsece perficeretur , de actuaretur per illam, iamque non ellet actus purus, sed in potentia ad talem speclcm, sormam; bene vero posse reddi extrinsece, di per speciem,aut formam extrinsecam obiectivu praeis lantem, di proxime cognoscibilem ab alio interulectu in actu extrinseco, de similiter moventcm,de determinantem alium intellectum , quia hoc ima arguit potentialitatem; siquidem ad denominaritionem, vel semiam extrinsecam nihil est potem, tiale.
3 8 Sed contra est,quia quidquid in aliqua
linea non identificat aliquam actualitatem talis lineae, eo ipso non est actus purus , nec simpliciter infinitus , sed potentialis, & finitus in tali linea,& quo magis dividitur,& distat a tali actualitate, tanto magis potentialis, di finitus est in ea linea, quia tanto minus secum identificat omnem actualitatem illius lineet, ut arguebamus Traetati
de Provid. quaes. s. a m . 1 6.Sed in linea intelligibilitatis passivi ab alio intellectu esse proaei iudintelligibile in actu, intelligibiliter praesens Intellectui alieno , illum in actu primo dcterminans, di movens obiective ad sui cognitione,est actualitas de tali linea: Ergo si Deus talis conliituatur extrinsece ,& per Ermam , & actualitatem exintrinsecam, magis potentialis erit, magisque lini
tus in linea intelligibilitatis palsius ab alio intellectu, quam si constitueretur talis intrinsece pee formam , aut actualitatem intrinsecam a se distinctam , quia magis distabit, magisque diutius erit ab actualitate talis lines Ergo si primo modo
potentialis esset,etiam secundo. Conniniatur, si Deus constitueretur potens Operari ad extra exmtrinsece per denominationem extrinsecam, a Poqientia, di virtute activa extrinseca , imo si consitatuatur agens actu per actionem extrinsccam, magis potentialis estet, quam si constituatur talis per virtutem, aut actionem intrinsecam distinctam, ut arguebamus loco citat. Ergo pariter, si consilia tuatur proxime intelligibilis ad extra in actu, audin actu intelligibiliter prs sens alteri intellectui aut proxime movens in actu primo alium intellectum extrinsece, & per formam, vel actualitat extrinsecam. Uide locieitat. 39 Dices forsan, bene posse Deum agere per virtutem extrinsecam a se distinctam, ut cum distundit in Sacramentis virtutem activam , per quam producit gratiam in anima,quin propterea actuetur, aut perficiatur ullo modo per iIlam,nec desinat esse actus purus in linea operativa, seu activa; unde similiter poterit movere intellectu per speciem , aut virtutem extrinsecam a se distinctam,quin hoc impediat in eo ratIonem actus
383쪽
Mitriterivaram in Sacramentis non.constitiuturioli per se aetivus, aut potens in actu agere, sed
illa solum est v ses passivus instrumenti rus producendam gratiam, solumque actualitas inlirumeti, in ei: in instrumcntuin constituens activum gratiae, dc potcns in actu causare gratiam : Atqui Ipecies
impresa in i mea intelligibili, & motiva ad inteulectionem non sic se habet, sed vere est forina, de actualitas obiecti, per quam obiectum ipsum red- ditiir intelligibile in actu, de in aetu primo movens, & determinans intellectum ad sui cognitio-Dein, minii neque eit torma, virtus, vel actualitas alicuius inistrumenti, quo obiectum utatur ad movendum, aut determinandum , sed solius obiecti e Ii virilis, forma, N actualitas, solumque obiectum constituit in actu intelligibile: Ergo licet Deus possit causare gratiam mediante inlis tamen to per virtutem a se derivatam, quin hoc obsit
rationi actus puri, non tamcn movere intellectum ad sui cognitionem media specie , aut vi tute distincta , quin oblit rationi actus puri in ea
Αο Confirmatur: Si Deus constitueretur immediatd, & per se activus per virtutem a se distinctam , S extrinsecam , unice determinatam ad constituendum Deum activum , quaque unicὀUlet principium quo ipitius Dei, Deus per talem
virtutem non ageret ut actus purus in linea operativa, sed ut potentialis, & constitutus in actu primo achivus per actualitatem a se distinctami
Sed species quidditativa Dei, si daretur distincta in ipso Deo, & illi extrinseca nice deserviret ad
constituendum Deum intelligibilem in actu, moia ventem, S determinantem in actu primo proximo ad sol intellectionem, essetque unice principium quo formale iplius Dei, quo solus Deus
constitueretur in actu primo proximo sic movens , di determinans ; quia sicut illa non esset species alterius obiecti, ita non esset virtus qua, nee formale quo alterius. Nisi serte dicas, quod Deus uteretur alio obiecto instrumentaliter movente ad sui cognitioneira, cui participaret virtutem ad movendum instrumentaliter , quod plane est chimericum; tum quia obiectum non movet in genere causae proprie efficientis, in quo logenere admittuntur instrumenta, sed in genere causae serinalis, in quo una causa is alis non utitur alia causa Hrmali, nec specificat, aut d terminat medio alio specificante, aut determinante ς tum quia per se notum est, quod vinim tib ectum non movet ad sui cognitionem. medio alio obiecto,ut instrumento:Ergo species impresica quidditativa Dei si dareto distincta ab ipso, unice essct quo Hrmale ipsius Dei, & solitis Dei actualitas in linea intelligibili passiva, &conse- qtienter per iliam Deus non redderetur intelligit,ilis in a , nec in actu movens ut actus purus
in ea linea. sed ut potentialis per actualitatam a se dii iiii iam, & c uitalacam.
4r Ex quo evanescit instantia desumpta ex aliquibus denominationibus extrinsccis Dcoco venientibus; quia denominatur vitus , de visibilis a vilione beati extrinseca Deo, de diuincta ab ipso, amabilis, & amatus ab amore creato ; quia hoc oblit, ne Deus lit aetas purus in linea am bilis , aut vilibilis: Ergo paritur poterit denomianari eYtrinsece visibilis, intelligibilis, & repraesentabilis per speci cm cxtrinlccam distinctam, quin hoc obsit , ne sit actus purus. Respondeciae enim, esse inaximam de claram dii paritatem,quia vilio Dei, qua videtur ii beato , nullo pacto est actualitas, nec extrinseca Dei, nec in linea intellectiva, quia Deus per illam non intelligit; nec in linea intelligibili pessiva,quia per illa non redisditur Deus ex parte sua intelligibilis in actu, imo
nec actu terminative intellectus ut mox dicemus;
unde ut Deus sit actus puras in linta intelligibilitatis passivae,opus non est,quod secum identificet
visionem creatam, a qua videtur; secus autem de
specie, sive impressa, sive expressa , quia haec Hr-
malissime est actualitas de linea intelligibilitatis passius. Ermaque obiecti in esse obiecti , ita veobiectum non sit consummate in actu obiectum. nec in actu intelligibile , nec in actu intellectum terminative, nisi per speciem impressam , & expressam, per quas in actu obijcitur Intellectui. per impressam in actu primo, di per expressam ita
actu ultimo,& consummato ex parte obiecti. Vnde obiectum quod in actu primo constituitur ci lectuin, seu intelligibile per speciem impressair distinctam, & in actu ultimo consummarii obiectum , seu intellectum terminative ex patie sua per speciem expressam distinctam in linea intellia gibilitatis passivet integratur per tres gradus reali ter distinctos. nempe per ipsum obiectum ut extra intellectum, quo pacto est pura in Potentia. seu radicaliter, & remote intelligibile; per spe ciem impressam, qua redditur in actu primo proxime intelligibile: & per expressam, qua redditur
terminative, & consummate intellectum, & exer-
eite obiectum intellectui; ita ut in primo gradasie in radice, seu in pura potentia intestigibile, ita secundo in actu primo intelligibile, in tertio terminative intellectum;vnde linea talis intelligibilitatis erit composita ex pura potentia, aut radice in ea linea, ex actu primo,& actu ultimo eiusdem
lineae; quod evidenter obest, ut in tali linea obiectum sit actus purus, di infinitus; requiritur enim ad hoc, quod per suainessentiam identificet om nem actum, & actualitatem de illa linea,& conse qlienter, quod per suam essentiain, re per identitatem sit in actu primo intelligibile, di in actu vltimo intellectum, seu quod per identitatem sit sui iplius species impressa, & expressa. a Explicatur hoc ipsum;quia intellectio. seu visio obiecti est quidam Occurius, & coniunctio vitentionalis obiecti ad vicinoem,ia videntiet ad
384쪽
giast. X. An detur, velsit possibilis species impresa, G. 36s
ad obiostum, ad quam coniunctionem approximant, de perveniunt, tam cognoscens, quam o lectuin explendo quodlioci partcs suas ; cognoscens quidem, quod radicalitur tantum est cogis noscitivum, fit proxime cognoscitivum pcr p
tentiam, di virtutem cogi Oicitivam,& actu cognoscens per actualem inccllcctionem , de sic et parte sua consummate accedit ad obiectum ; obicelitin auicni radicaliter, de remote cogiaolcibule, per speciem imprellain accedit ux patre sua, deli: proxime in actu cognoscibile , & per Ueciem
expilam conluminate occurrit, de Obijcitur, seu praetentatur cognolcenti, de rcdditur in actu vurimo terminative gnitum ἱ de cum cogno: censex parte lua est in actu ultimo coniunctuin perceptive, de intellective obiecto , de obiectum etiaex parte lua est in actu ultimo occurrens, se obi iaciens. scii se praesentans cognoscenti, tunc conissumi natur notitia, de fit intcllectio utrinque conia humata: Sicut ergo,ii cognoscens per actualita tes realiter a se di Itinctas accedat ex parie sua, nempe de radicat ter cognoscitivo ad proxime
intellectivum per potentiam distinctam ; de de
praxime cognoscitivo ad adtu cognoscentemper intellectionem realiter distinctain , non erit actus purus, sed compositus, aut integratus ex potentia, actu primo, de secundo in sua linea; ita si obiectum ex parie sua per actualitates distinctas occvtrat cognoscenti, ita ut de remote cogis
noscibili, de ablenti fiat praesens, de cognoscitii a in actu primo per speciem distinctam, de de ptvisenti, seu cognoscibili in aetii primo fiat praesens,
notumque in actu secundo cognoscenti per lyaciem expressam distinctam , non potest este actus purus in ea linea; sed ut consurinnate obiectum intellectili, de consummate illi praesens,di notum, integrabitur ex Pot 'tia remota, actu primo, de actu ultimo. Item , sicut cognoscens, ut sit actus purus debet secum identificate actum primum, Nactum secundum intelligendi, te no amplius qui linea intellectiva ibi siliit;ita obiectum, ut iis actus puruς,debet per se identificare actum primum, de actum secundum occurrendi, seu se obiiciendi de ne lentandi intellectui, de non amplius, quia ibi sistit linea obiecti, ut talis, sive intelligibilitatis pessivm qnae doctrina,si intelligatur, omnes pro
sus instantias praecludit. ι a.
a m Ertib probat D. om. Tertio Inia I quir, quia Hisua essentia est alia
quod incircunscriptum tantinens in sesupereminenter quidquid potest Maifari, vel intelligi
ab intellectu creato: Sed onmissorma creata es determina seeundum aliquam rationem,uel δε-
nitatis , ves sapientiae, vel virtutis, vel ipsiu/ofe, uri alicuim huiusmodi: Ergo per nullum
formam ereatam essentia divina repraesentari potes. 1inatet consequentia, quia quod est incircunscriptum continens supereminenter quidquid potest intelligi, repraesentari non poteli ut eli in 1e per formain determinatam secundum aliquam rationem limitatam , vel lolius lapientiae, vel IO lius bonitatis,uel totius virtutis,vel solius ulte,di Explicatur : Infinitum, de incircunscriptum timpliciter in omni genere continens eminentur omnis generis persectionem repraetentari non pinecit ut est in te per sormam finitam ide determinatam in aliquo solum genere, aut Ipecie perlectio nis, de entitatis; sicut figura persecta hominis non repraesentaretur ut est in se per torniam lolius pedis:Sed omnis species creata necessario eli forma limitata, de determinata, Et circun1cripta ad ce tum genus persectionis, aut entis: Ergo per nullam speciem creatam potest divina et lentia ut est in se repraesentari'
- Huic argumento R. Scotista facillime
se respondere putat, distinguendo minoremi Omnis species, seu forma creata est finita in ellendo, concedit: In repraestruando, si illinguit: Eit finita in repraesentando intrinsece, concedit: Eratrinsece, negat minorem, de consequentiam; quia infinitas speciei potest excogitari duplex, una ii trinseca, de formalis; alia vero extrinseca. Formalis, de intrinseca est, quando repraesentat adaequ te infinitum obiectum, hoc est, tantum,quantnmipsum est repraesentabile, Et hoc modo veroum infinitum dicitur similitudo divinet ellentiae. Extrinisce infinita est,quando non repraesentat adaequato infinitum, scilicet tantum. quantum iptum est repraesentabile, sis modo finito repraetentat infinitum, δέ hoc modo,inquit,est infinita extrinsece in repraesentando species creata quidditativa Dei .Hanc solutionem saepe inculcat,dicens Illust. GMoy eam non advertisse.. 4s Sed nihil sane magis impugnat, tum
Daho. tum Illust. GMoy, quam hanc laluti nem , hac ipsa ratione; nam sane quid est,u uinfucodelato, speciem esse in repraesentando lotum extrinsece infinitam Sane aliud non est, quam in suo esse intelligibili, de repraesentativo esse in trinsece in sua specie intrinseca, de suo modo imtrinseco simpliciter finitam, ciscunlcriptam, de definitam ad certum genus, dc speciem, Ec reprae sentare obieenim simpliciter infinitum, a quo de Nominatur extrinsece infinitar Atqui hoc D.Tho. argumentum totum est in probando, quod pet ormam, seu speciem finitam, circunscriptam, εο definitam ad certum genus, & speciem, non P test repraesentari ve est in se obiectium infinitum,
incircunscriptum, de indefinitum eminenter continens' omitis generis persectionem : Ergo totum argumentum Daho. aperte probat repugnare speciem intrinsece finitam, circunscriptam,
385쪽
ciem,quae sit extrinsece infinita ab obiecto infinito repraesentato. Explicatur: Speciem ei se intrinsece infinitam in repraesentando nihil aliud est quam repraesentare obiectum infinitum: Ergo qui probat, quod species finita non potest repraese tare obtutum infinitum, aeque probat,quod spe cies in se intrinsece finita non potest esse extri sece infinitar Ergo directe impugnat eam disti sionem. Item:Ergo qui respondet, speciem fini- eam posse repraesentare obiectum infinitum, si sit in repraesentando extrinsece infinita , idem respondet, ac si dicati posse speciem finitam repraetentare obiectum inlinitum , si repraesentet obie-Eium infinitum, & ab illo fit extrinsece infinita. Ite Ergo respondere speciem intrinsece finitam posse repraesentare obiectiim infinitum, quia est extrinsece infinita, idem est, ac respondere, posse repraesentare obiectum infinitum, quia repraese tat obiectum infinitum ,& ab illo extrinsece d nominatur infinita; quod sane est respondere idem per idem, & reddere pro ratione conclus nem, petendo principium circulo manifesto. Et haec est ratio, cur nec ἈTho. nec Illust.GMoy, nec nos nimis curanam de impugnanda illa disiiustione infinitatis extrinsecae, quia probando conclusionem, directe impugnamus in specie finita infinitatem extrinsecam ab obiecto infinito epraesentato desumptam.
6 Deinde lie arguo : Ut speciis repraesentet obiecturii infinitum ut est in se, debet esse similitudo illius ut est in se, totam eius essentiam, di quidditatem in se copiatam, & imitatam harbens ; siquidem ipsum repraesentat rationet simili, tudinis, & per modum similitudinis , unde solum reprasentabit totam eius essentiam, si in tota sit similitudo . & totius imitatio: Sed ad hoc requi-titur , quod in esse repraesentativo intrinsece sit infinita, sicut obiectum est infinitum in esse naturali , nam aliter non imitabitur ipsum obiectu, nec erit similitudo illius ut est in se: Ergo ad illud repraesentandum ut est in se, requiritur quod sit
latrinsece infinita in esse repraesentativo. Explicartur: Similitudo duoru in aliqua ratione non stat, quin ea ratio intrinseca sit utrique, vel per realem multiplicationem ipsius in utroque, ut contingit in omni similitudine reali creata; vel per identitatem realem cum utroque, ut contingit in simulitudine divinarum personarum in essentia, quae magis est identitas,quam similitudo: Sed ut species repraesentct totam essentiam divinam vi est in se ex parte rei repraesentatae debet esse similitudo intentionalis , di in esse repraesentativo totius Essentiae divinae ut est in se, quia id praecise repraesentat, in quo, & cuius est similitudo intention sis , de repraesentativa: Ergo essentia divina tota debet esse intrinseca virique , nempe Deo S spe ciet, per sui totius multiplicationem in illis, vel Per utram identitatem cum variue, quorussi
utrumque est impossibile , nisi utrumque sit instiuitum suo modo es tendi. Vide a n. m. I a.
7 Confirmatur, , probatur inaior,quia ex duobus, unum non dicitur simile alteri in eo, quod per denominationem extrinlccan ab alte ro sibi convenit, alias color visus extrinscce, cilicesimilitudo visionis , stu cum vidione ; puli , vel urina extrinsece sana a sanitatu indicata , estet si
militudo sanitatis, & dilectio Dei extrinsece inmnita a Deo infinito dilecto,esset limilitudo in ubtatis,imo omnis relatio transcendentalis ad Dcu.
quae sane extrinsece dis ina est, esset similitudo divinitatiς, seu in divinitate cum Deo, etiam ipta relatio dissimilitudinis seu distantiae ab ipso Deo. quia haec etiam extrinsece divina, di infinita est
per denominationem extrinsecam a termino: Ergo ad similitudinem duorum requiritur,quod ratio,in qua assimilantur, utrique coveniat intrinse-ce, & non sufficit quod conveniat uni per den minationem cxtrinsecam ab alio: Tunc sic, sed vespecies quidditativa Dei reprisentet eum ut est in se , debet ei esse similis in tota, dc integra quiddiritate Dei modo intelligibili, & repraesentativo. nam si solum lit similitudo alicuius praedicati es sentialis Dei, illud tantum repraesentabit praecisi ve, di abstractive ab alijs, & non Deum , t est iase : Ergo tota. N integra quidditas Dei debet i trinsece inveniri in specie modo intellieibili, Aerepraesentativo, sicut tota invenitur in Deo m
donaturali 1 At hoe est impossibile . nisi species modo intelligibili, 8t repraesentativo sit intrinse- infinita, sicut tota essentia. & quidditas Dei est modo naturali intrinsece infinita: Ergo. p 8 Respondet secundo, hoc solum fore
necessarium, ut species repraesentaret Deum adaequate, hoc est, tantum, quantum repraesentabile est. speciem autem creatam non poni a contra
rijs sic Deum repraesentantem , sed solum inadae ne, de minus, quam Deus infinitus repraese tabilis est; & uti lioe modo repraesentet inum, opus non esse, quod sit intrinsece infinita in repraesentando. Sed contra est , quia hic latet manifesta qqui vocatio ; quia vel volunt , quod 1
ciea creata repraesentetinum inadaequa te ex parris . rei repraesentat . minus repraesentando in ipso.
quam quod ipse habet , & quam quod in ipso re
praesentabile est; vel volunt . quod .repraesentet quidquid in Deo est ex parte rei repraesentatae,
est in re absque omni praecIsione , nee so ali nec obiectiva, & quod nihilominus totum hoc
repraesentet modo Brito, de minor , raram qu
modo illud repraesentabile est Si pginum, non
negabimus speciem creatam Dei, siquidem omnis species abstractiva, de praecisiva,quam in creaturis de Deo habemus. talis est, repraesentans numirum praecisive aliquod Dei praedicatum esset tiale , praecilive ab infinitate, Ze a reliquis, imo 2mni. cxcatura naturaliter sic repraIciuatDeum,
386쪽
sitiast. X. An detur, vessit possibilis species impres, edi c. 3η
quia Omnis creatura est aliqualis similitudo naturalis Dei Mi in intellectualitate vel in vita,vel salistem in νilit; sed quis dicat hanc similitudinem, trepraesentationem sic inadaequatam esse lassicientem ad speciem quidditativam Dei repraetentantem Deum ut est in te, seu per quam cognoscatur Dius ut est in se Unde si speciem sic inadaequatim definiunt contrari .manilesie hallucinantur,
non intelligentes quid sit species quidditativa
Dei ut eit in se, quam impugnamus, illam comtundentes cum specie prae iiiva, de abstractiva reri praesentante Deum aliter ac et 1 tu re, quam ultro
o Si secundum sic arguo: Implicat,quod
repraesentet quidquid in Deo est ex parte rei repraesentatq ut est in re absque omni praecilione, i-ve obiectiva sive sormali, quin sit limilitudo totalis. ει non partialis totius Dei,imitans,di in se copians quidquid in Deo et , liquidem repraesentat quidquid repraesentat, ratione sirmatudinis , de imitationi ,St veluti copia originalis, unde quidquid de originali non imiretur aut in quo illi non
assimilctur, non repraesentabit per se in ipso, adhuc ex parte rei repraesentate I itemque,si minus,
quam quod habet in te obiectum, imitetur; aut linon in tanto,quantum est obiectum, sed in multo minus sit similitudo illius non reprae1entabit tantum, sed multo minus,quam quod est obiectum, ut per se p2tet: Sed implicat etiam, quod sit limulitudo totalis, de non partialis totius Dei inesse repraesentativo quidquid est in Deo in te imitans, ct copians quin in se intrinsece In esse repraesent livo sit quidquid, de quantum est Deus in esse naturali ; quia si in esse repraesentativo sit praecise aliquid, Sc non omne minus,& non totum, quod in Deo est erit solum in esse intelligibili de repraesentativo similitudo partialis,& secundum aliquid mori vero totalis,nec in tota Dei quidditate:Ergo implicat,quod repraesentet totum, εc quidquid in Deo est ut est in re absque omni praecisione,quin intrinsece modo intelligibili, de repraesentativo sit Riaidquid de quantum Veiis est in esse naturali: Athoe est esse intrinsece in esse repraesentativo intabiam, sicut Deus est infinitus in esse naturali; quia solum unum infinitum potest esse tantum,& quid quid est aliud infinitum; finitum enim, eo n. o quo finitum est,non potet esse quidquid de quan tum infinitum est i Ergo tandem opus est, quod species quidditativa Dei, Deum repraesentans ut est in se sit in esse repraetentativo intrinsece infiniuta. Et haec est ratio D. Tho. supra expensa numas. ob cuius non penetrationem recurrunt conistrarij ad illum circulum infinitatis extrinsecet; quem Dahom. hac ratione directissime impugnatum habet. . so Ex quo Iam etiam impugnatur ille reis cursus ad modum reprElentandi minorem respectu repraesentabilitatis obieeti,fatemur enim,quoqmodus repraes ntat onis bc similitudinis potest esse imperfectior re repraesentata, quamvis sit similitudo quidditativa, εἰ totam rem repraesentans;
sed non impersectior in specie , seu in quidditate
intrinseca.sed inlun in intensione, vel extensione aecidentaliter se habente ad spectent,& quiddita tem; de minor alvedo poteli esse similitae, intensioris alvedinis Se minor figura maioris Πguret si
quidem hoc pacto bene potest similitudo specifica deficere a persectione lina itudinis, repraesen
tando totam quidditatem rei cuius sit similitudo, ut supra aiebat D.Thom.n-.i 3. Caetetum in siis militudine, aut specie quidditativa . de specifica Dei hic modus deficiendi locum non haberet. Primo, quia ut ostensum est,est i in esse repraese rativo intrinsece seu quidquid, de quantum Deus essentialiter te quiddilative est,& conlequenter inesse repraesentativo simpliciter infinita, cum Deus essentialiter Sc quiddilative sit infinitus simpliciter: Sed eo ipso non posset repraesentare modo finito nec modo minori,quam Deus sit repraesentabilis; quia species infinita intrinsece in e sse r praesentativo infinito in do repraesentaret Deum: Ergo.Secundo,quia in Deo non est locus modo maioris extensionis. it Intensionis nec alicti modo essendi aecidentali quiddita I Dei, sed quidquid in Deo est, de omnis modus eiusaest essetatia, de quidditate Dei, Sc nullus extra essentiam, Ecquidditatem eius: Ergo species non posset deficere in modo intrinseco simi tudinis,& repraetentationis a modo infinito Dei, nisi deficiendo intri sece a quidditate, de essentia Dei in esse repraeseniatativo ; si autem ab ea deficeret in esse repraesentativo, quomodo illa n totam quiddilative repraeis
11 Respondet tertio, specIem impressam non esse similitudinem formalem obiecti in quid-ditate, sed solum virtualem ; ac proinde non exigere tantam similitudinem, quantam exposci mus. Sed contra est primo , quia de ratione spe
ciet impressi est quod sit limilitudo formalis o lecti. ut ostendimus ii 3 Ae Anima, quiest. . EGgo. Secundo, quia si repugnat similitudo sormatali et creata di, inet essentit ut est in se, pariter repugnabit si nilitudo vimialis cvata in sensu solutionis i Ergo dum probamus repugnare limilitudinem creatam essentiae divinae ut est In se, inepte respondetur, speciem impressam lolum esse similitudinem virtualem. Probatur antecedens, quia
speclex impressa dicitur a contrarijs similitudo virtualis , quia est virtus productiva similitudinis expressi & is alis,nempe speciei expressi quam omnes dicunt esse similitudinem Hrmalem e pressam oblecti: Sed si repugnet similitudo creata larmalis essentis divinet ut est in se, pariter repudinabit virtus productiva illius. ut per se patet: Erugo pariter repugnabit similitudo virmatis in sei su contrariorum. contra terub, quia species im-
387쪽
pressa non est virtus productiva speciei expresiae in genere causs ei ficientis proprie talis, sed in genere causae rinalis, krmantis intellectum tali serma. & specie , ut similem possit exprimere ; ut similitudo Regis impressa sigillo visimilem in cera possit exprimere: Ergo debet esse pro a similitudo. Quarto, quia quidquid de hoc sit eus, titulo actus puri in linea obiecti intelligibilis, non potest obiective movere ad sui
intellectionem per virtutem creatam a se distinis Elam, sicut titulo actus puri in linea operativa no Potest agere per virtutem activam a se distinctam, ut supra arguebamus: Ergo nec per speciem a sedillinistam, licet illa solum sit similitudo virtualis,
aut virtus prodtactiva speciei expressae. Domum. quia species impressa obiecti ut est in se debet cuobiecto adaequari quoad eius quidditatem, alias illud non reprasentabit vi est in se, adhuc virtua literi Sed implicat species creata , quae adaequetur cum essentia Dei ut est in se: Ergo. sa Respondet quarto: Speciem quidem
debere adaequari cum obiecto,non in essendo,nec laequatione entitatiS ad entitatem, sed solum in repraesentando; ncc adhuc in repraesentando a
solute, sed in repraesentando comparative per comparationem nempe ad actum eliciendum a Potentia, quae adaequatio consistit in eo , quod species repraesentet obiectum sicut est cognoscibula per talem actum, sicut species albi in oculo Caecutienti repraesentat albiura, non absolute , sed secundum comparationem ad actum elicitum a tali oculo.Et hoc modo bene posse speciem creatam adaequari cum essentia divina, repraesentando nempe illam ut est in se praecise qualiter est cognoscibilis per vitionem creatam .Et haec est ultima explicatio, qua omnes D. Thom. rationes eneris
sa Sed contra est, quia fuso supponitur
speciem in sua lepraesentatione intrinseca commensurari, & taxari, seu adaequari cum actu eli. Ciendo a potcntia, & per comparationem ad illa: Ergo ruit solutio,quet in hoc laudatur. Probo antecedens, quia species impressa solum taxari, &mensurari potest, vel specifice, vel individualiter, vel in specie sua, vel in individuor Sed nec tax tur in specie, ne n individuo ab acta eliciendor Ergo nullo modo. Minor probatur, quia ab illo solum mensaratur, & taxatur in specie sua. quo specificatur, di ab illo in individuo, a quo individuatur: Sed non specificatur, nec individuatur ab actu eliciendo: Ergo nec ab illo mensuratur, aut laxatur specifice,nec individualiter.Probatur minor, quoad primam partem, primo , quia iuxta omnes,species impressa solum specificatur ab o lecto, cuius est species, & similitudo specifica:E so non ab actu eliciendo. Secundo, quia actus eliciendus specificatur, & mensuratur specifice ab
specie immediateita ab obiecto mediante illa:Libigo illa non specificatur, nec mensuratur specificὰ, leu in specie sua ab actu eliciendo; implicat enim
mutra causalitas in eodem genere caulae. Tertio,
quia actus eliciendas est effectus ipsius speciei se illa est causa : Nulla autem caula specificatur, femensuratur specifice ex essectia, iud potius ccontra: Ergo. Quarto, quia interdum potest intelligens uti inadaequare repraesentatione speciei, intelligendo, de concipiendo praeciiive , dc perpam tem , aut per partes, quod illa repraesentat; de tunc actus elicitus specifice est minus intellective, quam quod species est repraesentative, speciesque est amplius repraesentative, quam actus intelle ubve: Ergo falsissimi ura est, quod species commemsuretur, & taxatur in sua specie per comparati
nem ad actum ex ea elicitum. Demum,quia spe
cies albi recepta in oculo caecutienti, seu debilis virtutis visivi est eiusdem speciei,ac si in oculo sano, & perspicaci reciperetur: Ergo quoad sui speciem non laxatur ex aestu eliciendo, immo nec ex
virtute visiva. Confirmatur, quia si oculus debilis ita perfectu non videt, sicut oculus perspicax,nota est ex desectu speciei, sed ex desectu visivae virtutis non adaequatis repraesentationem speciei: Ergo quia species saepe excedit in perfectione repraesentativa virtutem visivam,dc actum eliciendum' Non
ergo in sua intrinseca specie, di repraesentation
14 Deinde probatur minor,quoad secumdam partem , quia species ad luminum poteli individuari ex subiecto, in quo recipitur; atqui nocirecipitur in actu eliciendo, sed in potentia: EGgo ex actu eliciendo laxari, aut mensurari non potest individualiter. Dices saltem taxari,S me
surari individualiter ex subiecto, nempe ex interulectu, vel potentia recipiente speciem, di sic spe ciem Hre finitam, licet seret species quidditativa Dei. Sed eontra est, quia licet caeterae species rerum quiddilative finitarum poesint individuariliter limitari intra suam speciem ; id tamen i plicat corradinionem in specie quidditativa Dei: Ergo implicat coiitradictionem eam recipi in subiecto,de ex illo individuari, ac per consequenx
esse creatam.Probo antecedens,primo, quia ideo
caeterae species pollunt limitari ex subiecto , quia ex sua specie infinite quidditatis non sunt de ideo non est contra illarum quidditatem, Ee essentiam limitari individualiter: Atqui species quidditativa Dei ex sua specie, & quidditate essentialiter est infinita, de implicat manifestam contradictionem sermam essentialiter, 8c quiddilative infinitam ex sua specie,in individuo limitari,seu esse individualiter finitam & limitatam quia sic individuum d strueret speciem , seu quidditatem speciei: Ergo. Secundo quia ideo caeterae species intelligibiles limitari possunt individualiter quia possunt individuari , de multiplicarin ideo possunt individuar
388쪽
orast. X. An detur,velsit possibilis sipecies impressa, V e
non sunt individuet: Sed species quidditativa Dei ex sua specifica quidditate deberet este individua,& inmultiplicabstis individualiter, adhuc in linea intelligibili,quia talis est quidditas specifica Dei:
Ergo non posset individualiter intra suam speciem multiplicari.Vide supra a num. 2 7. que ad
ss Ex quo inseres. speciem quidditativam Dei li daretur,sore simpliciter infinitam in inh intelligibili de simpliciter sinitam.Siinpliciter inflabram , quia in eine suo intelligibili,& in sua specie
unice commesuraretur cum essentia divina cuius
esset totalis similitudo specifica, imo cuius est et species totalis,& non ex parte tantum; item esset limitata,& finita quia recepta in subiecto, individuata & multiplicabilis in plures eiusdem speciei,& quidditatis. Esset ergo clumera.
s 6 r Bijcies primo,& praecipue con ra in immediate dicta: Non minus spe-cῖficatur vitio beata ab essentia divina, quam species impressa ab obiecto: Et tamen ex primo non sequitur,quod visio beata sit ex sua specie infinita: Ergo,non obstante secundo, nec species quid-iuitativa Dei erit ex sua specie infinita. Confirmatur,quia vel visio quidditativa Dei ex sua specie est infinita,vel ex sua specie finita Si finita ex sua specie, sic arguitur primo; di tamen repraesentat essentiam Dei ut est in se: Ergo species, licet finita ex sua specie, poterit repraesentare essentiam Dei ut est in se. Secundo quia non minorem pro retonem debet dicere visio Dei ut est in se cum ipso , quam repraesentatio Dei ut est in se: Sed .isio finita ex sua specie potest esse satis proportionata ut sit visio Dei ut est in se: Ergo pariter species ex specie sua finita potest esse satis proportionata 1 co ut est in se. Tettio, quia ideo visio ex specie sua finita potest videre Deu vi est in se quia videt illum modo finito: Ergo species finita poterit reis Praesentare Deum etiam modo finito. Si autem visio Dei ponatur ex specie sua infinita; sic etiamar itur: Et tamen in individuo est simplisitet finira et Ergo poterit poni species ex sua specie, Zequid ditate infinita , & quod in individuo sit simpliciter finita. s Respondeo, distinguendo malorem:
Non mimis,&, eodem modo , nego maiorem: Et di erso modo, concedo maiorem, ec minorem,
ει nego consequentiam , quia visio beata specificatur ab essentia divina, non per modum similitudinis ipsius; sed per habitudinem ad illam sine similitudine; non enim visio beata ex sua specie est similitudo divinae essentiae, sicut nec ulla cognitio est similitudo rei cognitae, sed solum activa cognitio illius seu illius perceptio, liae ex se nec est
olaiccti quidditat, nec sistulitudo in qui ditate
obiecti, sed illius cognitio, vel immediatu per es sentiam ipsius ut est visio beata, vel per ipsius spericiem, aut similitudinem, ut in alijs cognitionibus contingit, unde ipsa cognitio per se non est similitudo cum obiecto in essentia, di quidditate, sed habitudo per modum cognoscentis, & percipiemtis ad obiectum cognitum, di perceptum ; & per hanc habitudinem ad obiectum specificatur ab illo: Species autem ex propria citentia speciei est similitudo ,&imitatio obiecti. ita ut si sit species quidditativa, debeat esse similitudo, N imitatio obiecti in quidditate, & consequenter specificatur ab illo ut similitudo, copia, de imitatio a suo originali, & consequenter per modum similitudinis illius in quidditate; cum autem similitudo cum obiecto essentialiter, & quid litative infinito in tota eius quid itate debeat esse infinita in quid-ditate , seclis autem habitudo per modum cognitionis, aut perceptionis illius, quae non est similia ludo ; inde est manifeste quod species diversissimo modo specificatur ab obiecto repraesentato, ac visio, & ita, ut quamvis species quidditativa obiecti essentialiter infiniti debeat esse infinita,
38 Ex quo ad confirmationem, dico,quod visio Dei praescindendo ab accidentali S substa
tiali, a creata,& increata transeat quod ex sua sp cie sit infinita: secus tamen loquendo de visione creata, & accidentali; haec enim es entialiter finiata est. Unde ad priinum inde sumptum argu mentum , nego minorem, quia vitio per se nota repraesentat obiectuin , sed percipit obiectum repraesentatum , vel praesens ; & sola species est,quae repraesentat. Si autem talis minor dicat, quod videt Dei essentiam ut est in se, tunc, cotices a natinori subsumpta, nego consequentiam , quia spe cies repraesentat ratione similitudinis cum obiecto; unde si non sit similitudo obiecti infiniti in
eius infinitate essentiali, non poterit repraesentare totam eius quidditatem . ut est in se , nec erie species quidditativa; attamen visio non respicit obiectum ratione similitudinis, nec per modum similitudinis, sed per modum tendentiae intenti natis perceptivae illius, & ideo sis ut non exigit similitudinem cum illo in quidditate , ita nec infinitatem. Ad secundam, nego maiorem , quia visio soldin exigit proportionem habitardinis, e cies vero proportionem similitudinis ; & maior est proportio similitudinis, quam proportio solius habitudinis , unde maiorem proportionem exigit species, quam visio; imo, ut tacitae obie iactioni latisfaciam in maiorem , quam vitio hypori statica ἐ'quia nec unio hypostatica exigit proaportionem similitudinis cum Deo, sed solium proportionem habitudinis unitivae. Ad tertiam, concedo antecedens, & nego consequentiam, quia omnis species intes ibitis, per quam intes'
uitur qui ditivi vel essentia alicuius NI. com
389쪽
3 o Tract. de Deo uno. Disp. III de inmisibilit . eg visibit. Dei.
prehendit in repraesentando rem illam , ut suprὶ aiebat Div. Thom. numi. is. id cst, totam illam insu copiat, & linitatui; implicat autem quod species comprehendens in repraetentando , seu in se copians totam Dei essentiam, iliam finito, di non potius infinito modo repraetentet. Uide
o Ad secundam hypotesim , dico, quod
si visio poneretur ex sua specie visionis cream, Naccidentalis connotantis subiectum limpliciter, N essentialiter infinita , non posset iam in individuo est e finita, nisi chi inerice ; quia praedicata essentialia spcciei non desicitentur in individuo, nisi deliructa specie; de lic potius arguitur, quod species quidditativa Dei creata, ta accidentalis non potest adhuc ex sua specie cue simpliciter, Zeessentialiter infinita, quin etiam in individuo foret infinita.
Sed replicabis:Licet visio Dei non debeat osse similitudo specifica ipsius Dei quidditatis, tamen debet esse similitudo specifica ipsius visionis divinae , qua Deus teipsum videt, quia est participatio specifica, de sormalis divinae visionis: Sed visio, qua Deus se ipsum videt non
minus est essentialiter infinita, quam Deus ipse: Ergo visio nostra, licci creata , de tinita , potest esse similitudo is aliis, de specifica visionis
increatae , de essentialiter infinita: Cur ergo spe- ies creata, de subiective finita, non potcrit esse
similitudo formalis, do specifica essentiae increa xae , dc infinitae. Confirmatur primo , quia gratia habitualis est specifica , de tormalis similitudo naturae divitiae, eum sit sormalis, dc specifica participatio illius: Et tamen est creata, dc finita: E gQ P iter admitti poterit similitudo formalis, de PQcifica intelligibilis naturae divinae. Confirm xur securidd, quia non repugnat, quod intelle-ς HS Per sormam creatam fiat Deus, vel similis λς iiitelligibiliter: Sed luc esset species quiddia tiVa Dei, Ergo non repugnat quod sit creata. 'mbatur maior, primo ex illo Apost. Similes 'rentis , quia Uidebimus eum sicuti est: Per Ruici enim similes erimus, quia videbimus, nisi
PQr formam , aut speciem creatam Secundo,
Ruia potest anima iusti esse participative Deus
PQr formam creatam i Ergo multo melius intel-h gibiliter Deuς per forniam intestigibilem crea
V krmen debet este similitudo specifica visitonis, R Deus se ipsuin videt, inadaequata, dc Pa 'ς Dativa illius, concedo: Adaequata, de tota- illius similitudo vi est in se , nego maiorem, CD cicelsa minori, distinguo consequens eodem
λ do . 3 ad vitimum dico, quod species quid-ilv tiva Dei deberet esse similitudo totius quid Dei ut est in se, de ideo non pollet este similitudo participata, seu per participationem, quae nempu cilci similitudo in aliquo Dei, non
in omni eo quod Deus est, alias non repraesentaret totum Deum ut est in se ; attamen visio Dei
in nobis est similitudo divinae visionis participata de illa , quia est limilitudo,non in omni eo quoavisio Dei essentialiter est, sed praecis: in aliquo. quod essentialiter in , nempe praecise in ratione vitionis quiddicativae Dei, non in ratione visionis compreliensivae, infinitae, actus puri, dcc. huius-niodi autem limilitudo participata in aliquo Dei specifico, de essentiali, non repugnat, quia eo ipso eli finita ; repugnat tamen similitudo totalis Dei in omni eo, quod Deus essentialiter est,quin sit infinita; de non potest esse inadaequata, dc parqticipata, ut per se patet. 61 Ex quo ad primam confirmatione eodem modo distinguo maiorem : Est sormalis.& specifica similitudo participative talis naturae divinae, in aliquo tantum , de praeciso praedicato illius, concedo: Similitudo adaquata , di totalis, sive in omni eo, quod essentialitet est natura divina , nego maiorem, de consequentiam, quia
species quid litativa Dei debet esse similitudo i lius naturae divinae ut est in se , in omni eo, quod Deus essentialiter est, de sic non potest esse similitudo tantum ex parte , seu participative talis. sed necessario foret totalis , 8c adaequata, quoa repugnat limilitudini creatae. Ad secundam, nego maiorem de similitudine cum Deo ut est itate. Ad primam probationem, dico, quod, dum videbimus Deum,similes ei erimus, non per similitudinem intelligibilem creatam , seu per speciem quidditativam ipsius, alias talis species crea ta de tacto daretur , quod plenique condrari rum dicere non audent;sed similes ei erimus per lumen gloriae , quod est similitudo participativa divinae lucis inaccessibilis , Et per ipsam visionem , quae est similitudo participativa divinae via sonis, unde erimus videntes Deum in lumine eius per participationem, sicut ipse est videns seipsum in lumine suo per essentiam , Ac hoc pacto similes ei erimus, quia videbimus eum sicuti e , Si sicuti ipse se ipsam videt; de beatierimus visione ipsius Dei, simili participative ei
visioni, qua Deus beatus est; non vero similes ei totaliter in omni eo quod Deus essentialiter est, quia tam similitudo creaturae repugnat,& non
esset iam per participationem, sed per fili totius
communicationem , ut est in verbo respectu Pa
63 Q solutio est expressa D. Τhom. mpraesennubi sic ait: Cum i a intelle a tartarereaturae non iis Dei essentia inquitur μοd Ataliqua participati similitudo ipsus, qui est sidest,in quantum est primus intelliatus, Oni θωirtus intellectualis creasura lumen quodam
390쪽
cua'. T. An detur,velsit possibilisspecies impressa,Sed
inrisaeibile dieitur, quasi a prima luee derivatum , sive hoe inteligatiar de virtute naturali,qus dicitur lumen naturale intellectus; e de alia
qua perfectione gratiae, Dei gloriae, qui dicitur lumen insulsum , vel fidei, vel scientis, vel lumen glorit: Requiritur ergo ad Didendum Deum ad qua Deiram litudo ex parte vis potentia, quassat eos ax ad Oidendum Deum:::Scilicet lumen divinae gloriae eonfortans intellectum ad videndiam Deum, de quo dieitur in Psalm. In lumine tuo videbimus lumen. Et cuin sibi obijcisset authoritatem Augustini, dicentis, quod oum Deum n
vimus,'st aliqua similitudo Dei in no .Respondet quod illa auctoritas loquitur des limiane, quae est perparticipationem luminis gloriae. Et I.
contr.Gcnt. cap. si .explicat illud Ioan .similes ei
erimus, de limilitudine per lumen gloriae , & per
visionditi dicens: Secundum aurem Banc visionem maxime Deo assimilamur, σε eius beatitudinis
participes fumus, nam ipse Deus per suam essen tiam obstantia uam intelligis, ct haec es eius
Delicitas, de ita in nobis; nunquam tamen de limulitudine per speciem creatam ex parte obiecti. Imo concludit in praesent. Sed ex parte rei visae, quam necesse est aliquomodo iniri videnti, per nullam militudinem erratam Dei essentia videri potest zz Vnde dicere. Deum per similitudinem videri, est dicere divinam essentiam non videri, qu od es erroneiam. Ex quo ad secundam probationem,
concellla antecedenti, nego consequentiam, quia per gratiam anima fit Deus participative , secundum aliquem tantum conceptum praecisum deitatis , quam participat, non vero secundum imitationem totius essentiae Dei ut est in se , aut secundum omnia,que Deo essentialiter conveniunt;
at si fieret intelligibiliter Deus per speciem quid-ditativam ipsius vi est in se, fieret Deus adaequate, de totaliter, ut Deus in se est, de hoc repugnae creaturae, quia iam non esset Deus per participationem , sed per totalem divinitatis communicationum in esse intestigibili,ut communicatur Uer
6 s Sed adhue replicabis i Stat similitudo intelligibilis in tota Dei specifica quidditate,quin
imitetur infinitatem: Ergo stabit cum finitate, de limitatione. Probatur antecedens: Stat similitudo
intelligibilis, aut sensibilis inagnae figuα in Ochilo, vel iri speculo quoad totam figura speciem, de quidditatem, quin imitetur magnitudinem: Ergos abit etiam similitudo intelligibilis magnae esse
tiae quoad totam essentiam, quin imitetur magnitudinem essentiae: Ergo infinitae essentiae , quin Iinicetur infinitatem cssentiae. Respondeo,neg do antecedens. Ad probationem, concesso antecedenti quia magnitudo figurae non est de essentia iij uis, nec de illius Decie, ditiing o consequutas: Ergo istabit simi:itudo intelligibilis magnae essen hae, quin imitetur magnitudinem, si magnitudo non sit essentia specinca., concedo : SI magnitudo sit essentia specifica ipsius , nego primam consequentiam , de ultimam ; quia iii Deo non minus est essentia, dc quidditas ipsius,magnutudo , de infinitas, quam caetera eius praedicata,
unde licui species quidditativa Dei ut eli in se deberet imitari intelligibiliter caetera Dei essentialia praedicata ita deberet intelligibiliter unitari magnitudinem , dc infinitatem ; quod repugnat, nisi tu esse intelligibili esset intrinlece infinita: S cus vero eli in specie magnae figurae recepta in oculi pupila, quae ex se poteli imitari totam figuram , quae essentialiter consistit in proportione geometrica, seu symetria partium , quin imitetur magnitudinem , quae non est de essentia figurae. Quamvis saepe etiam imitetur magnitudincni ici esse reprasentativo, 8c sentibili,quae utpote finita, proportionaliter imitari potest in paruissimo spatio,ialtem in esse repraesentativo ; cu tamen magnitudo infinita reprasentari nunquam polsit, nec imitari, adhuc proportione geometrica, in fidita forma aut specie liquidem inlinita magnitudo est essentialiter incircunscripta. & indefinita i torma autem , aut species finita,etiam in esse intelligibili, & reptascntativo, essentialiter est intrinlece finita, definita ad certum genus, Be speciem, di ci cunscripta. Et haec est alia disparitas, quia videliacet,licet parvi ad magnum, quatum viS magnum, dummodo sit finitum, detur proportio geometrica , tamen finiti ad infinitum non datur proportio, adhuc geometrica. Et consequenter nec similitudo in magnitudine. Uide lupra number
ss Obijcies secundo: Divina essentia ad visionem beatam supplet desecti, speciei impressae creatae, de gerit munus illius: Sed non potest supplere pro impossibili: Ergo species impressa creata essentiae divina non est impossibilis. Confirmatur: Ex quo in Christo subsilientia divina supplet pro subsistentia creata, 1 quitur esse possibilem jubsistentiam creatam : Ergo ex quo in visione beata essentia divina supplet pro specie impressa sequitur esse possibilem speciem impressam. Respondeo, hoc argumentum vocibus tantum inniti, nempe illis,supplet, rit vice gerit munus speciei impresse, quae dupliciter solent accipi Primo pro supplemento proprio Hrmae con-
naturaliter exactae, ut quando deficit is a conis naturaliter exacta ad quam de iure pertinebat tale munus, vel edictus talis , loco illius suppletalia, ut contingit in humanitate Christi, quae conis naturaliter exigebat subsistentiam propriam, ad quam de iure attinebat redderet illam subiistentem , de loco illius praestat hunc effectum submstentia divina, dc tunc verum est . quod ita supplere nequit pro impossibili. Alio modo possunt accipi illae voces minus proprie, pro eodem