장음표시 사용
421쪽
sti plicissime,&indistinctissime sinul a pane rei
essentia,& paternitas,communicatur absolute Filio & relativῆ opponitur distinguiturque positive a Filio siquidem nihil aliud significatur ex parte
rei signincatae,cum dicimus , paternitatem non communicari Filio, quam iptain relative opponi
Filio.& realiter relative dili ingui ab illo, non significando negationem veram, & realem essendi, nec in paternitate nec in essentia, nec praecisione veram,& realem inter utramque , sed unice duo
Praedicata positiva, nempe communieari positiis filio,& relative opponi Filio, quae duo praedicata positiva no se contradicunt in entitate infinita inessendo.nec dividunt aut prat cinistit illum a pa te rei, sed simplicissime adunantur: Est ergo ingens disparitas; contra quam si quis opponere volit,non aliter potcrit nisi dicendo quod in paternitate,non videri a vidente essentiam , sit etiam Pinlicatum positivum,& non vera negatio, sicue in paternitate .non communicari Filio, communi
cata cflentia nos dicimus , quod est praedicatum positivum re ipsa,& non vera negatio; quod quidem prorsus falso dicetur, quia ut per se patet in
Paternitate non videri,uisa essentia,nullam persectionem, acritalitatem, aut realitatem positivam imponat, unde solum potest significare veram ne sationem N precisionem, ut ostensum est.
praecisiva:Ergo nec repugnat Deum videri paecusive ab attributis. Probatur antecedens, primo, quia visio corporea praecisiva est,uidet enim in s caro alvedinem, di non dulcedinem: Ergo non repugnat visiopraecisiva. Respsyndeo,distingue do antecedens: Non repugnat visio praci siva inter extrema re Ipsa distincta, concedo: Inter ea, quae sunt omnino unum,& idem a parte rei, nego antecedens. Ad cuius probationem , eadem diastinctione respondeo, quod visio corporea videt in secaro alvedinem , & non dulcedinem,& praescindit experimentaliter inter unum, & aliud quia re ipsa alvedo non est dulcedo, nec esse album. est esse dulce, unde nihil mirum, quod prael cindat, & distinguat inter distincta; at in Deo essenatia est omnino unum, & idem cum attributis, de relationibus.1s Sed replicabis primo, visio corporea statari, v.g. est visio illius ut est in se, licet videat ista
sum ut album praecise, & non ut dulce, quamvis
in se non sit praecise album , sed etiam dulce: Eriam potest videri essentia divina ut est in se praeci-Se, Vt essentia, & non ut attributa, quamvis in se non sit praecise essentia, sed etiam attributa. Seiacundo, quia visio corporea etiam praescindit inter ea quae sunt idem: Ergo similiter poterit praescindere visio intelle s. Probatur antecedens, primo, quia oculus vidct colorem, di non videt
rationem qua itatis: bia in colore ratio qu4atis est idem cum colore , nam color es essenti liter qualitas: Ergo. Secundo. quia saepe oculus videt colorem, & non disserentiam illius: Sed c lor . di eius disserentia sunt idem: Ergo. Confita matur primo; quia sape videmus animal a Ionuveniens,& non videmus disterentiam animalis: Et tamen sunt idem: Ergo. Secundo, quia visus
externus videt colorem, & non videt modum inhamentiae illius ad subiectam: Ergo praescindit videndo. Tertio, quia humanitas Christi videbatur in terris, & non videbatur subsistentia illius. Quarto, quia quantitas panis videtur in Erichaia risita, di non modus subsistendi illius in se: Qui to , quia Christus visu corporeo videt se ipsum in Eucharistia , iuxta aliquos, & non videt visu eor poreo modum admirabilem quo ibi es: Ergo Musio esse potest praeciiiva. Hae , di similia exi mpla aggerant contrari j, licet prorsus inepta ad pr
politum.16 Vnde ad replicam, dIstinguo antec dens i Est visio illius ut est in se absolute , & simpliciter , ne O: Ut est in se secundum quid, sive
ut coloratum, concedo antecedens , quia illa est
visio superficialis, ut sic dicam , solum videns per se 1acarum quoad acc dens superficiale coloris, unde itum est viso illius ut est in se secundum quid , seu secundum colorem ; ouo realiter distin
guttur ab alias acci sciatibus, & a substantia ipsius lacari, & ideo videri potest quod colorem vi cst in se, illis non visis; at visio essentiae divinae est viso quid ditativa,&intuitiva, & essentia diutina non distinguitur realiter ab attributis, sed potius haec sunt de eius essentia a parte rei, unde implicat videri ut praecise essentia , & non ut iustivitia, bonitas, &c. Ad secundam, nego anteceridens. Ad primam probationem, distinguo maia Iorem quoad secundam partem: Et non videt rationem formalem qualitatis, quae conceptus formales est in intellectu, concedo, quia hye non ipse color: Rationem obiectivam ques tatis sub distingito : Vt est ratio obiectiva per connotationem ad intellectam, concedo : Secundum quod absolute est a parte rei, nego maiorem, & disticia
guo minorem eodem modo; quia visus externus videndo colorem, videt sane singulariter qualiatatem coloris , & consequenter rationem obiectitavam qualitatis illius secundum quod absolute esta parte rei, licet non videat rationem . seu conceptum formalem qualitatis, sicut nec coloris quidistinctas est ab ipso colore , nec rationem obie chivam qualitatis, aut coloris ut connotat inicia Iecum, a quo ratio denominatur,qula nec a pariste rei est sic ratio obiectiva , immo nec ratio. Ad secundam, nego antecedens;quia quotiescumque visus externus vicit colorem, videt, licet remisse differentiam illius, quamvis ob remissum mo
dum videndi i non possis intellectus discernerct
422쪽
oelas disserentiae est color visin, ut constat ex ductis in Logica, ubi ottendimus , visum exterῆum non praescindere obiective inter identificata 1 parte reLI7 Ad primam confirmationem, dico, quod in eo casu proprie non videtur animal in seipso, sed soloni videtur motus corporis a longe, ex quo a posteriori intellectius colligit esse animal . licet non possit colligere differentiam animalis , quae intellectus cognitio non est tunc in sus visio animalis in se ipso , sed cognitio abstractiva illius in suo effectu. unde nihil mirum, quod praescindat, licet vilio intuitiva praescindere non possit. Ad secundam, tertiam, quartam, dc quintam, concedo, quod visus externus in eis exemplis videt unum alio no viso quia videlicet, quod videt realiter dillinguitur ab eo, quod non videt, unde minime praescindit inter identificata a parte rei. sed inter realiter distincta. quorum unum viri
sibile est visu corporeo aliud invitibile;color enim visibilis est, sed modus inhaerentiae ad subiectum non est per se visibilis visu corporeo, di realiter distinguitur ab ipso colore. Et similiter humanitas Christi realiter distinguebatur a subsistentia illius, & quantitas panis in Eucharistia a m do subsistendi in se. Et Corpus Cluilli etiam vi modo spirituali, & mirabili. quo est sub accidentibus Eucharistiae, unde nihil mirum,quod videatur unum, alicio non viso, cum ex duobus realiter distinctis, quorum unum non est de essemtia alterius, nulla appareat dissicultas, ut vide tur unum altero non viso. At ex hoc, quaenam
potest fieri consequentia ad visionem Dei in seipso, ut possit in Deo videre essentiam, non visa sapientia,v.g. t non visa Trinitate personarum Sane nihil magis ineptum, siquidem essentiadivi- Da videtur a beato non superficialiter, non in altiquo extrinseco, sed immediata in se ipsa,& per se ipsam ut est in se; & rursus in se est a parte rei essentialiter ipsi sapientia, ipsa Trinitas personam, cum omnimoda identitate & simplicitate. Nulla ergo est paritas.Ex quo solvitur sequens obiectio. 18 Obijcies tertio: Quod alicui non reis
Pugnat ratione communi,ei convenit ratione aliis qua particulari: Sed beato non repugnat ex r tione communi visionis videre Deum fine attri butis, di relationibus: Ergo ei convenire potest ratione aliqua particulari. Ineptissimum sane argumentum. Nam minor in primis est ulla, cum ostentan sit, quod visio ex conceptu, & ratione communi visionis non potest praescindere inter praedicata realiter identificata, ti sic ex ratione communi visionis repugnat beato praescindere Inter praedicata divina.Mitor etiam est false,quia homini non repugnat esse rugibile ex ratione comuni animalis, quin ramen inde probrur, quod ei conveniat esse rugibilem ratione aliqua partiis
laeti. Sed instabis: Quod alicui converit rati
ne communi,ei non repugnat ratione pari culatir Sed beato convenit non repugnantia videndi Deum sine attributis ratione vilionis in communi: Ergo ei non repugnat ratione particulari. In no similitem, quia homini convenit non repugnantia rugibilitatis ratione animalitatis incommuni: Ergo rugibilitas ei non repugnat ratione
aliqua particulari Fallissima consequentia. Vnde distinguatur maior t od alicui convenit positive ratione communi, ei non repugnat rationaparticulari, concedo:Quod alicui convenit negari vive per non repugnantiam ex ratione communi, ei non repugnat ratione particulari, nego malo rem, utpote fallusimam, quia plura non repugnant ex ratione communi,quae repugnant ex ratione particulari, ut patet mille exemplis.
sunt praescindibilia realiteri Ergo potiori titulo
intentionaliter : Sed videri unum,ait m non viso solum importat praecisionem intentionalem: E go poteti videri unum, altero nota vito. Antec dens probatur, quia essentia divina communicatur, Ac relatio non communicaturr Ergo unum praescinditur realiter ab alio. Respondco primo negando antecedens ut talitisimum. Ad cuius probationem dico, quod absque omni praecilione ali verificatur esterulam communicari,di re lationem non communicari, sumpto ly non communicari inisensu reali politivo, de non contradi ctorio ad communicari, nempe pro relative F poni, quo solum lensu verificatur a parte re i quia
idem ipsissimum in divinis indistinctum , de imis
praecisum a parte rei, communicatur Filio, de re lative opponitur Filio , quia idem omnino indistinctum, de impraecisum est simplicissime absolutum,& relativum, essentia , εἰ relatio; cum enim utrumque sit pure positivum, neutrum alteri co tradicit, sed simplicissime adimantur in una limplicissima entitate infinita in essendo absolute, &relative I li vero ly non eommunieatur sumatur insentu negativo, de contradictorio ad comm irari, non verificatur de relatione ut est a parte rei, sed solum de illa ut praecisa per rationem ablir hentem ab essentia, quae praecisio non est realis, sed rationis a bstral)entis. Vide Disput. quas .
IO. a numer. aa. Respondeo secundo , nega
do etiam minorem subsumptam , quia cum visio Dei intueatur Deum, seu quod in Deo videtur est in se eu ut est a parte rei,praescindere non potest intentionaliter, nisi ea praecilio lit etiam a parte rei, alias non videret obiectum ut est a parte rei, sed aliter; videret enim illud ut praecisutale, cuin a parte rei non esset praecise tale; unde ad hoc ut visio intuitiva praescindat, non satis est pracisio pure iritentionalis, sed requiritur realis. quam quidem etsi contrarij consequenter satis a firment inter divina praedicata,nos tamen ut divi nae simplicitati prorius adversam , admittere non audeι 3. Me a Obij, e
423쪽
ri .:ltraoc obiicies quinto: Non iminus essentia divina est una, & eadem attributaliter, am gra Qualiter:Sed potest .ideri essentia divina gradua ita . Milione praeeitiva: Ergo di attributaliterneDr i,deo primo rogando,quid intelligatur per esse unam gradualizer, aut per elle unam attributaluter Et quid iit videri gradualiter, & videri attri- hutaliaet Nam sane hi termini, fic alij limites, 'quos facilinae cxcogitant Scotistae . parum proprios, S raro auditos in nostra Schola,solent sua Movitato Thomistas coniundere. Eaque propter, cum limitibus utinatur, rogandi sunt, ut quid ilia is velint dicere, alijs proprijs ,& clarioribus exisrlicent. Dices, per esse Cnam attributaliter, i telligi idem ac essentiam cuin attributis, di attributa inter 1e esse unum, di idem;& videri attriburaliter idem este ac videri quoad attributa. Item,
isse idem gradualiter, est esse idem quoad grudus, sic videri gradualiter, ident ac videri quoad gra-
' citas. Sed sane si licet denominare sic identitate ab extremis, divisionem ab eo, quod videtur, posset quis appell1re identitatem essentiae cum Trinitate perionarum, identitatem trinalem, di- cendo quod essentia est eadem trinaliter; & idcntitatem cum personis pcribi alcin , dicendo, nod est una personaliter, & idcntitatem cum
Potenti js potentialem, & sic de alijs; & βιοῖ- liter vilionem Dei quoad personas perionalem,
quoad poteutias potentialem, quoa o Trinitatem trinalem S sic de alijs, quae sane nil impropria essent, & idioma scholasticum confunderent. bed quidquid de hoc sit, ad milia praediem explicati me. Secundo res AEndeo, omissa maiori V disti svuenclo minorem : Potest videri essentia diuina radualiter; lyrra Ial ter distinguente gradus ex parte ipsius e Ilentiae divinae, nego suppositutis: Lygri qualiter distinguente gradus inter ipsas uti
mones, conccdo minorem , di nego consequetitiam in sensu arguentis , quod nempe possit es-nentia divina videri sine attributis aut unum attri- 'butum sine alio, quia nec admittimus in essentia. divina diversos gradus a parte rei, quorum unus
videri possit altero non viso, id enim falsissimureputamus, quia faceret essentiam divinam inte-- uraliter compolitam,& divitibilem penes gradus; quod quisdicat is Sed replicabis: Essentia divina est vi-7 sbilis ut duo, ut quatuor, ut octo , magisque vΩqtie ad infinitam visibilitatem, seu comprehensi- bilitatem Ergo in essentia divina dantur diuerit gradus pends, quos potest inaequaliter videri ab uno nempe ut duo, ab alio, ut quatuor, ab alio. ut octo. &e. Replicabis secundo, quia in essentia divina dantur diverie continentiae virtuales possi, biliu ita ut qui perseitius videt illam videt,secun dum plures cotinentias,qui minus perfecte secun- dum pauciores continentias: Ergo in illa danturi diveni gradus. Respondeo,distinguendo antec dens: Esentia divina est visibilis vi duo, ut qua-
tuo.&c.ly ut duO,S: ut qua Mor distinguente gradus ex parte visionis errat qaa extrinsece visibilis est, concedo: Distinguente gradus intriniec in ipsa visibilitate intrinsecaini subdistinguo:Distinguendo ficte,& per ratione concedo: Re ipsa,
Ac i parte rei nego antecedens,& consequentiam,
quia cum dicimus, essentiam divinam csse visibilam ut unum, ut duo, ut quatuor, Sc. sensus est.
quod est visibilis visionibus inaequalibus , nem
visione creata,quae fit intensa ut unum, & visione creata, quae sit intenta ut duo, d c. non autem est
sensus, quod essentia divina est visibilis e versis visibilitatibus in triniecis ex parte sua, ita ut lit visibilis una visibilitate intrinseca, quae praecise fit visibilita; intrinseca vi unum , alia , quae praeci insit visibilitas intrinseca vi duo, alia ut quatuor, Ne. hoc enim falsis,inium est, quia in Deo unice Otar una vitibilitas intrinseca infinita , simpliaeissima, S indistincta :i parte rei in plures vilitalitates minores, & finitas; quam visibilitatem infinitam videt quisquis Deum videt, licet enim
nando finito ex parte lua videat, videt tamen visibilitatem infinitam Dei, & Deum ex parte rei vitae et infinite visibilem minime praescindendo in obiecto visibilitates divcrsas; videt enim totam visibilitatem Dei, licet visione inaequali, eam in modo videndi non adaequante. Quod si aliquando ad hoc explicandum , di Isinguimus ex parta obiecti diversos gradus vilibilitatis , haec est distinctio rationis ficta, vel cum eundamento , velis ego opinor, sine iundamento, quam distinctionem, aut praecisionem facere non potest videns Deum ut in se est. α1 Ad secundam distinguo patiter antecedens: Dantur divcrsae continentix virtuales possit ilium, quae ex parte Dei intrinsece sint diversae, nego: Quae solum extrinsece ex parte con-
notatorum possibilium sint diuessit. sed subiectiuuc ex pa te Dei una simplicissima continentia, de
virinalitas, qnam totam intrinsece ut est in Deo videt beatus, licet non totam extrinsece ex parte connotatorum,concedo antecedens, & nego crusequentiam, quia ut supra explicavimus Dio. a. q. ro.M. 6. in Deo non distinguiatur actu,& sub'
iective plures virtualitates , ut rudi minerva aliqui existi,nant, sequentes modum loquendi, ni ' sqiuam modum essendi , sed soli,meit unica simplicissima continentia,& virtualitas omnium
possibilium , quae penes multitudinem pos ibi liis
dicitur extrinsece ex parte connotarorum multiplex, S: quae persectius eam cognoscenti plures manifestat creaturas possibilcs, pauciores vero minus perfecte cognoscenti ipsam; non quia illepra isto aliquid plus in Deo videat quod iste non
videat,stu aliquam virtualitatem intrinsecam,
quae istum aleat, sed quia id ipiissimum , eandemque subiectivam concinentiam, & virtualira-
424쪽
- . XIV. An beati tueant in Deo omnia
imi ex parte Dei,unus persectiori modo ex parte sua, alius minus peta te ex parte tua vident. Quod quidem, quia non coia sideratur, propterei locum dat importunis obiectionibus, quae sola huiusmodi explicatione evanescunt.
ar Obijcies sexto, probando, quod saltem una pectona videri potuit sitne alia , primΛ , quia realiter distinguitur ab alia. Secundo quia unitur humanitati Cluilii una line alia: Ergo videri po-
se ii una line alia. Probatur consequentia, quia non minus via itur peribia a Verbi ut est in se humanitati Christi, quam videtur persona, quae via detur, ut eli in se ; de tamen persona Verbi ut est
in se unitur humanitati, quin vitiatur illi peribita Patris: Ergo pariter videri potest persona Patris ut eli in se , quin videatur persona Filij. Ο Responcto , negando assumptum.Mprimam probationem , dico, quod una persona dii linguitur ab alta persopaliter, & relative, sed
non essentialiter, di absolute, quia in essentia ab solutes lint virum, & idem tres personae , N in eia lentia non dili inguuntur; ex hoc autem insertur,
quod una non pol sit videri quiduitative non visa alia; quia videri non potest quiddilative,nisi visa
secundum estentiam, & cum videri non possit secundum essentiam,in qua tres divine person ε sunt idem, nisi vilis tribus perlonis , inde est, quod vuderi non poteli una sitne alia. Ad secundam concesso antecedenti, nego consequentiam. Ad eius Probationem. omissa maiori, distinguo minorei I ersona Verbi unitur humanitati vi est in se personaliter, & relative opposita Patri. concedo: ut est in se absolute idem cum Patre, nego min rem, & consequentianin quia persona Verbi uniatur humanitati forinaliter illam personando,non autem dando illi essentiam, aut naturam; pers
Dare autetia naturam humanam solium convenit
versonae Verbi ratione personalitatis relative o tvolitae personae Patris, et ut realiter ab ea distinaehae, non autem ratione essentiae, in qua est unumcu Patre. Econtra autem est in vilione unius per-
16nae quia persona non est viilbilis quiddilative, nec quiddilative videri potest, nisi ratione esse tiar, in qua eli unum & klem cum alijs personis, Oe ideo non potest una videri,alijs non visis. dis Sed replicabis: Non obstante reali
4dentitate essentiae cum pesionalitate Verii, per-' onalita erbi ut est in se terminat unionem hu--manitatis , quin illam immediate terminet e L sentia: Ergo non obstante identitate summa eL sentiae cum Persona, poterit' discutia ut est in se erminare visionem, quin eam Arminet persona.
Confirmatur, quia sola personalitas potest este
4 alio terminandi unionem : Cur ergo non poterit lota personalitas esse ratio terminandi visionem λ Secundo, quia non eli necessium, quod essentia vi in tribus personis sit ratio terminandi visionem, nanι cur non poterit dui vitio, quae loelam terminetur ad essentiam ut distin clam a peria
sonis,vel ad eilentiam ut in una persona tantum Respondeo, concesso antecedenti, nzgando consequentiam , quia unio humanicati S ad personam
latam ex te est vitio immediate. , & per se ad id quod supplet in humanitate pro personalitate propria, id enim praecise exigit humanitas ut per-
mnetur, unde eam unionem immediare,& tornaa
liter terminat sola personalitas di, ina, quia licet personalitas divina re ipsa sit cum summa identitate essentia, hoc de materiali te habet ad pers
' nandam humanitatem , non autem immediate.
per se, & H aliter, quia per se, de formaliter klum exigitur quod sit perionalitas, quia hoc prae cise dencit humanitati, non auicua essentia,di s luna supplet pro personalitate propria , non pro essentia propria , unde solum terminat humanita terrainc unionem fbrinaliter quia personalitas, non Drmaliter quia essentia: Attamen , quoad , ideri opposito modo se habet, quia Deus non videtur,
nee est vili bilis quid dilative ut supplens pro alio, sed per se immediate ratione suae citentiae ut ethin sera vlla ipsam praetentantis intellcctui; implicat autem se ipsam praetentari intellectui ut ei iii se, nisi praesens illi lit cum Trinitate personarum , quia Trinitas non aliter videri potes ,
nisi ratione essentiae , di quatenuS estcntia praesentatur ut est in se, non enim Trinitas est visibilis seorsiin ab essentia,& per aliam spccicio ab esset tia , ut contrarii ipsi fatentur. Ex quo patet ad confirmationem, iam enim ostendimus cur per sonalitas possit esse sola ratio terminandi nionein, Se humanitatem , quia nempe sola per se supplet, quod deficit humanitati,eo quod hum nitati solum descit perionalitas, non autem esissentia, haec autem ratio non militat quoad visionem ut per se patet, sed potius opposita,quia personalitas divina non est visibilis ratione sui se or-6in ab essentia, sed solum est visibilis quidditative ratione quidditatis, di essentiae. Ex quo etiam
ad secundam nego antecedens quia personae non
sunt visibiles se ortim una ab alia alias darentur in Deo tres vitibilitates realiter dillinctae, di possent tres personae videri seorsim tribus visionibus
quidditativis realiter dillinctis, tribusque speciebus quidditativis, de tribus verbis, seu speciebus expressis realiter distin tis; quod sane absurditsi iamum est, quia cum species quidditativa sit ipsa quidditas, vel essentia in esse intellisibili, darei tur tres Dei essentiae; de quidditates in esse intelli- gibili realiter distinctae , iamque Deus ita incnte
videntis non es let unus in enuntia. & quiduitate, sed triplex, di consequenter non videretur ut est
in se , sed aliter valde quam est , & quam potest esse in se. Concluditur ergo quod perion divinε
non habent aliam vili bilitatem, nisi visibilitatem ipsius essentiae, & ratione ellantiae, & consequenter, quod visa essentia iccellario viderentur quon
425쪽
modo videri possunt,sicut quia corpus non habet aliam visibilitatem, nisi ratione coloris, implicae videri colorem corporis, qain videatur corpus quantum videri potest.
a s Denique obijcies t Beati non vident omnes actus liberos Dei, sed plura decreta libera latent iplas, ut mox dicam: Sed decreta libera Dei simi formaliter in Deo realiter cum ipta
identificata: Ergo non vident omnia qua 1unt sormaliter in Deo. Hoc argumentum , ut solvaiatur pendet a modo constituendi actus liberos in Deo, eoque importunum est in praesenti. Fateor enim eos, qui decreta libera conliituunt adaequa te per formalitates intrinsecas Dei , aut per actiis vas intrinsecas terminationes ex parte ipsius Dei intrinsece contingentes , & desectibiles, suam dissicultatem habere in explicando,quomodo via
detur Deus quiddilative, de intuitive, ipsis non visis, sed hane dissicultatem solvere penes ipsos est. Dicam tamen, quod dici potest in ea sententia, nempe concessa maiori, distinguendo minoin rem di Decreta libera sunt larmaliter in Deo necessarib, nego: Libere, concedo minorem, &distinguo consequens: Ergo non vident omnia, quae sunt formalirer necessaria in Deo, nego:Qtia sunt libera, concedo consequentiam, quia de ratione visionis quidditativae, di intuiti non est quod videat, nili ea omnia quae necessario, di ensentialiter conveniunt obiecto, aut quae sunt deessentia illius; decreta autem libera quoad liberasse alitates, aut terminationes, licet sint is , liter in Deo, non sunt de essentia Dei, nec praedicata necessaria illius, unde ut Deus videatur inis mitive & quiddilative non opuS est,quod videam tur. Quod si dicas, quomodo non videntur si identificantur cum Deoὶ Nam si identificantur, di non videntur, visio erit piaecisiva realiter inter
praedicata identificata. Ad hoc responderi potest, illam esse praecisivam inter praedicata libere idenisericata , non inter praedicata necessario, & esseniatialiter identificata; quia sicut Deus potest exist re in se sine illis, ita potest videri sine illis. Quod Deus possit existere in se adaequato sine illis supponendum est in tali sententia , quo supposito, licet dissicile cum iure realis identitatis , nulla est maior dissicultas in eo, quod videatur sine illis,
quae tamen ratio non currit in alijs praedicatis necessarios, & essentialibus Deo,sitne quibus esse non potest.
1 et At in mea sententia n qua actus liberi , seu decreta libera constituuntur de connotato per terminationes passivas obiectorum, facilior est istutio , distinguendo maiorem argumentirBeati non vident actus liberos quoad id omne quod important pro recto , nego : Quoad obliquum , concedo maiorem; & distinguo minorem,sunt formaliter in Deo pro recto, concedo: Pro obliquo, di conno O, nego minorem. Neonsequentiam , quae lalutio amplius patebla, cum hos terminos explicabimus agentes dea
QUAESTIO XU. AN BEATI VIDEANT IN DEO
x E his quidam breviter agendum est, nam praesertim attinent ad se
quentem auputationem , in qua isse agitur de modo, quo Deus cognoscit creaturas , an in seipso, an in se ipsis, an in se iplo, ut in causa , Nobiecto prius cognito, an solum in se iplo, ut in specie ,& speculo, unde in praesenti,solum in aliquibus , quae specialiter in beatis potius quam in Deo ipso dissicultatem habent, immorabimur.
a Notandum tamen est primo, creaturas
dupliciter considerari posse, nempe ut possibiles,
di secundum earum necessariam quidditatem , Npossibilitatem; vel ut contingenter futuras, aut existentes. Sub utraque consideratione procedit
quaestio praesens. Nota secundo aliquid posse cognosci a beato dupliciteri, primo ex vi visionis Dei.& in ipso Deo; lecundo extra Deum in se ipso per propriam , & distinctam speciem. Et penes hos duos modos cognoscendi creaturas distin guunt Theologi ex D.Augusino lib. . de Genes
ad Litteri ea . II. duas cognitiones ut scientias in beatis. Primam, rerum in verbo, seu in Deo,Nhanc vocant cognitionem matutinam, & scientiam beatam. Secundam erum in se ipsis & liane vocant cognitionem vespertinam, c scientiam
inissam. anta autem sit diiserentia inter has duas cognitiones explicat August. Ubisupra his
verbis: Multum interes inter cognitionem re cuturique in verbo Dei, ct cognitionem in natura eius , ut illud merito ad diem pertineat, Me ad vesperam: In comparatione enim luris illius, qua in verbo Dei conspuitur , Ω-us cognitio , quaereaturam quamlibet infe i a novimus, non
merito nox dieipotest.Vmde verba illa Gene F ctumque est vespere, ct mane dies unus, mysticcexponit de die beatitudinis, quae quasi duplici
Iuce, ita duplici cognitione constet, nempe una' in verbo , quae est quasi lux matutina, fle alia rerirum extra verbum in se ipsis, quae sit quasi vesperirum , aut lux, di cognitio vespertina. Nota teratio, quod cognosci ex in o oris Dei, dupliciter intelligi potest , nempe primo intransitive,& sor maliter, si nempe per ipsam Dei visionem videaritur.Secundo causaliter,& transitive,si nempe non per ipsam visionem, sed per aliam cognitionem, di species derivatas, caulatas, aut originatas ipsa visione, & haec secunda cognitio rerum Pr prie non est cognitio rerum in verbo, licet extri
stoe dici possi; ex cognitione verbi procedens.
426쪽
ύuψὶ .m . An beati videant in Deo creaturas, M.
Nota quarto , quadrupliciter posse plura eadem cognitione cognosci. Primo ex aequo omnia, ita ut nullum sit ratio cognoscendi aliud , ut cum quis cognoscit simul sex homines. Secundo ita ut utrumque simul cognolcatur, viatilia in tacto, &aliud pure ut terminus, aut connotatum recti, sicut ea cogintione qua quis cognoscit Patrem,smul de connotato cognoscit Filium. Tortio unum potiti cognosci in alio non ut quod cognitito, sed solum ut quo, ur cuin quis cognoscit hominem in sui specie expressa , quam ut quod non cognoscit. Quarto potest unum cognosci in alio ut in obiecto prius cognito ut quod, ratione nem-im connexionis, & continentiae , 1eu causalitatis, ut quado effectus cognoscitur in causa prius cognita. ipsum continente, & a priori interente, per scientiam nempe stricte talem , & a priori, uuae est cognitio ei sectus per suam caulam. His Iup- politis.
3 π Ico primo : Beasi υident ereaturas I I in oerbo ira in Deo, ut in causa prius regneta. Conclusio illa haud obscure insinuatur ab Augustin. tum ubi supra , praeteri. cap. a 4. ubi expresse ait, Angelos beatos videre Onia versam erraturam in imo verbo Dei,in quo sunt Omnium etiam que temporaliter facta stimi, aeteri me rationes, tutatiam in eo, Per quo Mia sunt. Tum lib. ia. de Cis lat. Dei, cap. a. ubi sic ait: Cognstio eriaturae infe ipsa de coloratior est, quacum in Dei capientia cognoscitur, veluti in arte, perquamfacta es. Conflat etiam ex Bernard. de Considerat. cap. I. ubi lic ait: Creatura Coeli via det verbum. in verbo Deita per verbum: Nee
enim ut vel ipsa moris, ad ima descendit, quae ibi Uidet, Mi longe melius sunt, quam in se i i.
Mitto alia SS. lu). teli imonia. Nostram autem assertionem probat D.Thom. in praesent.artie. 8.hoc pacto: Manifestum est,quia e aliqua videntur in Deo, fecundtim quod ni in ipsi Sed --nia alia sunt in Deo . cus effectus uni in vim tute in sua catio : Igitαν videntur omnia in Deo eui effectus in sua causa. Respondet P. cietqueZ,8e R.Scot sta ex his SS. PD. testimonijs. solum conliare , quod
creaturae videantur a beatis in verbo, aut in Deo, secundum esse eminentIale earum indistincto ab ipso Deo . N eius essentia; eo sensu , suo ab Au-gnitino dicitur quod ineatura in Deo est eius creatrix essentia , non autem quod cognoscantur in verbo secundum esse formale ipsarum , aut secundum proprias quidditates.Sed contra est in niseste , quia August. exprcise ait, Angelos sanetos videre creaturas in verbo . tanquam in quo sunt omnium earum aeternae rationes, tanquam in
. . Tr quod iacta sunt i item creaturas cognosci in divina sapientia veluti in arte, per quam factae
sunt. Et Bernardus inq, E, quod oeatus videt iaverbo lacta pcr verbum t deil este eminentiale crcaturarum in i istinetum ab ipsa estentia Dci non potest vidcri tanquam quid tactum per ver bt m, nec tanquam in arte pcrquam factum est, nec tanquam in quo sunt aeternae rationes ipsius elle eminentialis; siquidem aeternae illae rationes, seu ideae, non sunt ideae iplius esse eminentialis,
sed sunt ideae tarmalis esse , di quidditatis proprietcreaturarum , nec ipsum elle eminentiale in f ctum, aut tactibile per verbum, nec per artem,ut per se notu ii elae. Ergo violenter exponuntur testimonia praedictaeo sensu , ut beati solum via dcant in verbo ipsum esse eminentiale creatur rum indistinctum ab Ipsa essentia Dei. Contra 1 cundo ex ipso D Thom. infra quas. 38. artis. 7. ubi explicans quomodo Angeli Sancti vident in
verbo creaturas, sic ait: Non enim videndo in
bum, cognoscist solum illud esse reruo,quod habent in eris . sed illud esse, quia babens Improia pria natura osent Deus per Me quod videt se
cognoscit esse rerum, quod babent in propria n ltura: Ergo cognoscere res in verbo in tentu D. ThOm. Et SS.Pi . non est praecise cognoicere es se eminentiale, quod habent in Deo, sed esset sermale , quod habent in propria natura. CO firmatur , quia cognoscere creaturas in verbo,seu in Deo, ut in causa, non est praecise in sensu Pricognoscere Deum , & nihil praeter Deum; alias dum I P. asIerunt beatos videre creaturas in vetabo , seu in Deo , nihil amplius dicerent, quam quod vident Deum, & nihil praeterea ; quod iisdnon tam est exponere, quam illudere verba PP. Ergo in sensu PP. est videre aliquid praeter Dei, Iplum: Sed esse eminentiale creaturarum praeci non est aliquid praeter Deum, sed praecise ipla Deus, & solum esse, & quidditas Hrmalis,dc pro pria creaturarum est praeter Deum: Ergo sensus PP. non est, quod beati solum vident in Deo estα eminentiale ipsarum 1 sed quod in Deo, Sc in ver bo cognoscunt esse Hrmale ipsarum, & quiddita tes proprias. Confirmatur secundo ex Bemata
expresse dicente', quod beatus.ut creaturas noverit . non indiget descendere ad ipsas , sed ibi eas
videt, ubi longe melius sunt i Sed si eas non cog nosceret in verbo secundum naturas,8c quiddita iteS Proprias, ad eas cognoscendas simplicit opus esset, quod ad eas descenderet: Ergo. Ter tio, quia cognoscere in verbo praecise ei se eminentiale rerum, propriὰ loquendo solum est cognoscere Deum, non autem creaturas , quia illuc esse eminentiale proprie non est creatura aliquaἡ
sed Deus ipse ; nisi forsan metaphorice N improri prie: Sed nulla est ratio, quae cogat dicere Prinon proprie, sed improprie loquutos fuisse: Diago qui sic PP. expostiterit, violenter, & pro nulla
427쪽
cunt in verbo omnes creaturas possibiles , nee id PI). alteruerunt: Sed cognoscunt esse entinentialc omnium, nempe esse infinitum Dei: Ergo in simu PP. non est idem cognoscere creaturas in veriΗ , ac cognoscere esse eminentiale earum i di ii inctum a Deo. ue Respondent secundo: Beatos cognoscere creaturas in verbo tanquam in specie , non tanquam in Obiecto prius cognito. Sed contra et iam est , quia in contrariorum sententia id sit, sineri non potest , ii enim pro cognoscenda eL Diuia divina, ipsa essentia divina non est beatis sverbum , seu species expressa, quin nec impressa, Ut tenet P. Hae iteχ, multo minus erit illis species , nec irnpresia, nec expressa ad creaturas cog-t Oicendas ut per se patet: Ergo non cognoscunt creaturas in verbo divino, aut in essentia divina, tanquam in specie , nec imprella, nec expressa itu arum. Secundo, quia nec in nostra sententia esia sentia clivina per se est species, nec impressa, nec pretia creaturarum ; tum quia species specificatur ab obiecto, cuius est species; tum quia est Per te propter obiectum repraesentandum; esse eia autem divina per se non potest specificari ii creaturis, nec esse propter ipsas: Ergo non potest beatus creaturas cognoscere inino tanquam in earu specie expressa nec impressa. Terrio,quia Per cognitionem, qua obiectum cognoscitur in specie expressa ut exercite tali, non cognoscitur
proprie, & ut quod ipsa species, sed solum ut quo,
N improprie : Sed beati nullam habent cognitionem creaturarum in Verbo , qua proprie non cognoscant verbum ut quia; ita quod respectu illius cognitionis Deus sit species , sed non obiectum proprie cognitum et Ergo. Demum, quia ut Disputat.sequenti ostendemus, essentia divina , ut species, per prius reprasentat
se ipsam ut causam,& secundario creaturas ratio ne essentiae divinae per prius repraesentatae ut caula est creaturarum:Ergo beatus,ex hoc ipso,quod xognoscat cremitas ut repraesentantur in verbo, seu in essentia divina, per prius cognoscit essentiam Divinam ut causam creaturarum, & ratione
illius creaturas:Ergo cognoscit ereaturas in Deo tanquam in causa prius cognita. 6 Secundo probatur conclusio ratione a. priori, dc confirmantur dicta: Ettatus contentus In causa potest cognosci in causa prius cognita de ex vi cognitionis causae, nam sicut effectus ii posteriori ducit in cognitionem causae, ita causa perpti is cognita potest a priori ducere in cognitionem et stus : Sed creaturae secundum proprias rationes continentur in Deo tanquam effectus in sua causa: Ergo possitnt cognosci in Deo tanquam in causa prius cognita, & ex vi coges Ionis usae: Ergo sic cognoscuntur a beatis. Respondent primo contrarij ,tunc solum
ex vi cognitionis illius, quando causa dicit inviii.
secum ordinem transcendentalem ad ei-hum, di connexionem intrinlecam cum illo; Deum vero esse causam creaturarum, sed nullum dicere ordinem transcendentalem ad creaturas, nec connexionem intrinsecam cum illis. Sed contra est,quia contraris confimdunt ordinem transcendentalem Cum connexione; nos enim fatemur Deum, ne eius omnipotentiam non dicere Ordinem trans Cendentalem ad creaturas; cum hoc autem de
fendimus dicere conexionem intrinsecam . priori cum creaturis , illatque a priori inferre ut causa suos embas: Sed ista connexio sufficit, ut in ipso tanquam in causa prius cognita coguOlcantur creaturae , quia caula connexa, di inserens a
priori e fictus est medium in quo scientifice a priori poliunt cognosci: Ergo. Sed de hoc redibilaiemio Disputat.sequent. 8 Sed Gijesunt primo contrarijr Causa non relata ad essectum non potest esse sufficiens medium, in quo , ut pridiis cognito, cognoscatur
racchus: Sed Deus licet sit catila creaturarum,non dicit relationem realem ad creaturas: Ergo. Reia pondetur facile, distinguendo maiorem: Causa non relata ad evitum , nec intrinsece cum illo Connexa, concedo: Non relata . sed intrinsece connexa, nego inaiorem, & distitusta minori eodem modo , ns:go consequentiam. Sed replicandi Implicat causam esse connexam cum elista,quia
sit relata ad ipsum,& ab illo dependens, siquidem si est connexa, sine illo existere non poteriti Sed per nos Deus non est causa relata: Ergo nec connexa cum effectibus. Respondeo, negando maiorem,quia, quod Deus existere non possit sine creaturis ut possibilibus, cit quibus 1 lis habet necessariam connexionem, non est quia dependeat ullo modo ab illis, nec quia dicat ordinem ad illas, sed quia ab intrinseco ex sua summa fecicunditate infert a priori possibilitatem illarum veriplicavimus in Philosoph. lib. a. quo. 8a . cui nihil nunc occurrit addendum. ς Obijciunt secundor Eatenus per nos creaturae cognosci possiant in Deo, quatenus, &quia in illo continentur: Sed solum continentur in Deo secundum esse eminentiale : Ergo solum
cognoscuntur in Deo secundum esse eminentiale, non vero secundum esse formale earum.Respondeo prim , , instando argumentum , quia iuxta contrarios , di omnes,obiectum quodlibet cognoscitur in verbo mentis, quia in illo continetur; di tamen in illo non continetur secundum esse naturale, e physicum , sed solum secundum esse intentionalei Ergo solum cognoscitur secundum ess intentionale Inepta consequentia. Insio secundo:Eatenus potest Deus producere creaturas, quatenus illas continet: Sed non continet eas se , cundum este proprium, & formale, sed solum se
428쪽
c ιι I. XV. An Leatἰ videant in Deo creaturas, Gr
producere secundum esse proprium, & sermale,s d solum secundum esse eminentiale Ineptissima
consequentia. Rc spondeo secundo, concessa maiori,distinguendo minorem: Solum continentur Bonaliter in Deo secundum esse eminentiale,c cedo: Solum continentur eminent cr in Deo lec dum esse eminentiale,nego minorem, uecconsequintiam; quia aliud est, quod continetur eminenter in Deo:aliud ipsa continentia eminetialis, seu esse eminentiale: Igitur quod continetur eminenter in Deo no est Usu elue eminetiale creaturam,nec ipsa continentia eminentialis illarii,nam haec form liter est in Deo ; sed est ipsuin esse Hrmale cre turarum realiter a Deo distinctum , quod licet sormaliter ut est intrinsece in se , non praecontineatur in Deo, eminenter, & causaliter in illo praecontinetur. Unde ex parte rei contentae, quod eminenter continetur in Deo non est ipsum esse eminentiale, sed ipsum esse sermale creaturarum, licet modus,quo continetur, & est in Deo sit eminentialis , & non is ales Ex quo aliter dillinguo maiorem: Solum continentur in Deo secundum esse eminentiale ex parte rei contentae,nego minorem: Ex parte modi continentiae, seu continentis, concedo minorem , & nego consequentiam; quia ut elis tus aliquis cognoscatur in causa secundum esse proprium, de distinctum ipsius essectus,non opus est, imo impossibile,quod ipsemet effectus,& secundum idem esse sit, aut conti Deatur se aliter in causa quia alias esset indistinctus a causa di consequenter iam no esset edictius, nec illa causa; sed solii opus est, quod estedius secundum proprium,& distinctum esse sit quod c titietur,& praeexistit in causa, licet sub alio esse, seu
alio modo essendi quia aliter non salvatur,nec satin ainari potest distinetio realis effectus contenti a causa contenta;& ex hoc ip , quod causa contumet in se, licet modo eminentiori,estectum quantiam ad esse proprium & se ale effectius,est su ciens medium ad cognoscendum est cium. Et ratio est, quia ut causa praecognita moveat ad cognitionem effectus,noti requiritur maior contine Lia,quam quae requiritur ut causa praeexistens producat ecthum, imo maior exigitur continentia
effectus ad illum producendum , quam ad illum obiective ostendendum intellectui,ut per se patet: Sed ad producendum effectum secundum esse Proprium, & sormale effectus, non requiritur, quod praecontineatur se aliter in causa secum dum esse proprium, & rmale, immo hoc tolleret distinctionem inter causam,& effectum; sed satis est,quod secundum esse proprium , & male
ex Parte rei contentae, contineatur in causa subasso esse,& alio modo,nempe eminentiali,aut vi tuali,ut per st etia patet:Ergo ut causa prius cognita obiective mostreinosi edat intellectui estuctu secundum esse illius proprium, & serviale,haec secunda continentia sufficit,& no requiritur prima.
Io Obyciunt latio: i beatus in euentia divis
na prius cognIta ,& ex vi cognitionis illius cos
nosceret creaturas,quia in illo contentas,cognosqceret in ea omnes creaturas posiibiles; quia omianes que continentur in illa:Sed non omnes eos noscit .Ergo nullam;quia non videtur maior ratio unius,quam omnium. Vt huic argumento, quod pollisimum est sententiae contrariε, respondeam,
ii ratio secundo: Beati non indent, πιευ indere possunt in Deo omnωρ
Iu ilia,supin Melpauciora iuxta modum viri denia Deum magis,vel minusperspirarem. Ita in praesent.D.Tho. t.8.& sic probat: reaturi cog noscuntur in Deo ut in sua causa: Sed beatus non potest in Deo ut in causa omnes essectus possibi
les cognoscere: Erm.Probat minorem,quia tant plures effectus videntur,seu cognoscuntur in cauin
1a,quanto causa persectius cognoscitur: Ergo ille solum poterit in causa omnes essectus, & omnes rationes e stuum cognoscere,qui causam totali iter comprehendit:Sed beati non comprehenduntinec comprehcndere possunt totaliter Deu ut ca sam: Ergo nec vident,nec videre possunt, aut cogrinoscere in ipso,ut in causa, omnes effectus pOIsi biles, secundum omnes eorum rationes, hoc enim esset comprehendere Deum. Antecedens probat
D. rho.a paritate principij,in quo plures,aut pauciores conclusiones cognosci possunt; qui enim. inquit habet inulticum elevatum,hoc est, dep xatum,di perspkacem psatim uno principio de monstrativo pransito,ex ipse miatarum concia
Monum comitionem accipit,quod non convenit G.
qui mulis Iiu debilioris es,sed oportet, quod ei
Angula explicetur.Sed Deus ut prima causa cre turarum,le habet ut primum principium demonstrativum illarunnErgo ille plures creaturas in eo ut in causa cognoscere poterit, qui peritatius, de subtilius ipsum ut caulam cognoscat.&pauciores, qui minus perfectu ipsu cognoverit, di tanto plures in eo cognoscet,quanto peri ctius ipsum , de subtilius cognoscat. Explicatur, na cognitio effectuum in causa non provcnit praecise ex eo quodestechus cotincantur in causa,nec ex eo quod causa continens enectus utcumque cognoscatur, sed ex eo quod cognoscatur penetrative inagis.& magis,ita ut qui magiSpenetraverit causa,plures in ea agnoscat effectus, qui minuq.pauciores; licui cog
uitio conclutionum in principio aliquo non pendet sotu ex simplici cognitione quidditativa principij,sed ex cognitione penetrativa inius magis,dc magis intensa,& perspicaci,unde intellectus magis
perspicaciter cogi Icens principium,plures in eo conclusiones agnoscit; qui minus, pauciores: Ergo solus ille cognoscendo causam poterit pervenire
ad cognoscendos omnes estcchus in ea contantos,
qui pervenerit ad cognoscenda causam persectis.
429쪽
veSed beati nhn possunt pervenire ad cognost
dum Deum vi causam persectissimen coprelie sive,seu quatu cognoscibilis est,ut iam supra ost din: .Ergo nec possunt pervenire ad cognoscendos omnes essectus possibiles in Deo ut in causa. Ia Ex quo ad tertiam obiectionem exm . IO. nego maiorem, quia licet beatus cognoscat inDeo ut caula,sive in eius omnipotetia cre turra,quia inca contentas, lygura dicente rationem obiectiva,non inde colligitur,quod cognosecat oinnes, sed proportionaliter plures,aut pauciores,secundum quod plus,vel minus perficie cognoverit Deum vi causam, seu eius Omnipotentia; sicut,quamvis qui cognoscit conclusiones in primcipio aliquo cognoscat eas,quia contentas in tali Principio,nbsequitur, quod quiddilative cognito Principio .cognoscat omnes conclusiones in illo contra las,sed plures,vel pauciores, iuxta maiore, vel minorem penetrationem talis principij. Ex quo sequitur,quod sicut beati, ut supra ostendimus quaest. I a. inaequaliter cognoscunt essentiam divinam,si; mimi peries Rali; magis,ita inaequaliter cognoicunt creaturas in Deo,alius plures,alij Paucior is nullus tamen omnes, quia nullus sum me,& peritatissime Ueum cognoscit, quia nullus
Is Me replicabis primb: Essentia,vel omnipotentia div na,vt prius cognita, non libere, sed ne
lario repet flentat creaturaS:Ergo vel omnes, nullam .Probatur consequentia liquidem quia noli re , sed necessariis repraesentat sua praedicata
formalia non potest repractentare unum sine alio. atque adeo beatus non potest cognoscere unum attributum sine alio:Ergo quia non libere,sed n cessario repraesentat crearuras,vel omnes, vel nullam repraesentabit,atque adeo beatus non poterit aliquasn non omnes in Gentia Dei cognoscere. Secundo:Uisa omnipotentia,non potest no cognosci creatura postibilis,seu producibilis in com-nmni;non alia ratione niti quia omnipotentia vitalis conectitur cum creatura producibili:Sed per nos omnipotentia etiam connectitur cum quali-het creatura producibili in particulari: Ergo visa omnipotenti non potest non cognosci quaelibet creatura possibilis in particulari. erti 5,nam ideo non potest cognosci quiddilative omnipotentia, quin cognoscatur ratio creature possibilis ut sic, quia omnipotentia est talentialiter continentia creaturς possibilis, di quia no potest cognosci talis continentia, non cognita creatura ut contenta. Sed per nos est essentialiter etia continentia creaturet possibilis in particulari,& no potest cognosci continenta creature possibilis in particulari,
non cognita ipsa creatura in particulari: Ergo. I Respondeo concesso antecedenti,negando consequentiam. Ad eius probationem, distinguo causale: Quia non libere, sed necessario repralamini sua praedicata formalia praeesse, nego causser
Et simul quia sua praedicata formasa iunt de Per
se patentibus cognoscenti quiddilative divinam
essentiam,concedo causa , & nego consequentia;
quia haec est disserentia inter praedicata sormalia
Dei,& creaturas possibiles eminenter istum in eo contentas,quod pradicata formalia,cii formaliter sint de quidditate Dei eu ipsa eius essentia a Pariste rei per se spectant ad cognitionem qui irat Vm,n per se patent cognoscentiDeum quiddita. tiue,quin opus sit ad ea cognoscenda maiori . vel minori intesione,perspicacis,aut penetrat ne ipsus Dei eu diving eilentis attamen creaturq POL
ibiles eminenter solum in Deo contentet lia. de per se latetibus in Deo quiddilative cognito quia Per se earum cognitio non spectat ad quiddit vam Dei cognitionem, ipsi creaturet secundum proprias rationes non sint ipsa quidditas Dei nec de illius quidditate,sed realiter ab ea distine m- de quod cognoscantur in Deo pendet ex modo cognoscessi ipsum maiori perspicacia, di penetratione, di non ex cognitione quidditativa quoad substatia praecise,sicut,quod cognoscatur aliquod principium quoad krmale ipsius alvatur per i lana cognitione quidditativam ipsius quoad subiectu,& praedicatum;quod veru cognoscanti ir in e conclusiones,pendet ex modo cognostendi tale principium cu maiori perspicacia,&penetratione. Vnde ex quo beatus videat quidditative inura cessario videt omnia praedicata semalia Dei, lea non eo ipso videt omnes creaturas possibiles scaPlures,vel pauciores,iuxta modii maioris inita nis,perspicacit,& penetrationis, sam ese tum videt. Licet enim Deus vi causa vi iversalis. quantum est ex se reprasentet necessarili omnes intellectui summe,persectissime,& comprehensuetipsum cognoscenti,non tamen ivtaloctui cognoscenti ipsum modo fimito.& finiriperffcacia;huic. enim solum repraesemat creaturas prcsortionalia ter iuxta capacitatem dc modum cognoscendi iulius magis,vel minus perspicacem I s Ex quo ad secundam, distinguo causilem Non alia rationetasi quia omnipotetia connectitur cum creatura postibiliin communi connexi ne per se patenti,& spectante ad cognitione qui
ditativa psiius,concedo .Quia crannectitur vicum
que,nego causale,& distinguo minorem:omnimventia per nos cometaturo qualibet creatura in particulari conexione per se patent de Perse spectante ad eognitione quidditativa, nego: Gnn xione per se latenti,& ideo spectate ad modii m
loris perspicacis concedo minore, di nego consequentiam Quia,cum omnipotentia ex sua quitatitate,& essentia sit Ermaliter productiva ad extra. quiddilative cognita per se manitastat ratione entis productibili di conexis illius cu ratione emis
producibilis per se patet cognosccti ipsa quidditativmattamen conexio illius m qualibet creatura
in particulati per se no patet cognosceti illa pure quiddilative,quia est de per se lateribus, & egeti bus modo maioris per icacis. di penetrationis.
430쪽
ssitast. XV. An beati videant in Deo creaturas. c. 6 M
Ex quo ad tertiam, distinguo causalem quoad secundam partem; & quia non potest cognosciqniddilative continentia , non cognita creatura contenta ut sic concedo: Aliter, nego causalem.
Et distinguo minorem quoad secundam partem: Non potest cognosci continentia creaturae possibilis in particulari quiddilative non cognita creatura ipsia in particulari, nego minorem et Non potest cognoscit comprehensive,concedo minorem, di nego consequentiam;itaque fatemur,quod tam de essentia omnipotentiae est continentia creatura in communi, quam continentia creaturae talis,
vel talis in particulari, quia eadem ipsissima continentia est, loquendo pro recto; nec enim distinguimus in Deo diversas continentias creatura rum pro recto, sed una simplicissima continentia
Pro recto continet omnes tam in communi,quam
in particulari; caeterum disparitas est in eo, quod haec continentia pro recto eognosci nequit quid-ditative, nisi cognoscendo pro obliquo creaturas
m communi,quia obliquum potentiae,in communi sumptum, est de per se patentibus in recto quidditativὰ cognito ; attamen cognosci potest quiddilative non cognoscendo distincte,& in particulari pro obliquo creaturas contentas, quia
modus iste cognoscendi distincte, & in particulari creaturas contentas pendet ex modo cognoscendi continentiam ipsam cum maiori penetrastione, & perspicacia. Exempli gratia non potest quis cognoscere quiddilative rationem communem entis explicitam continentem sub se plura genera, dc species entis,nisi cognoscendo in communi species,& genera entis, ne veto,quin cognoscat eas in particulari; quia hic modus cognoscendi pendet ex modo maioris perspicaciae,& penetrationis.
is Obijcies quarto contra dictai Licet, ex praedictis explicari possit ratio cur, inter bea--s, Vnus plures, alius pauciores creaturas possibiles in Deo cognoscat,nempe,quia unus maiori, alius minori perspicaciamum videt tamen assignari nequit ratio cur unus istas, & alter alias cognoscat: Ergo vel easdem unus ac alius cognoscet,
quod absurdum videtur;vel aliunde,quam inDeo Prius cognito ipsas cognoscunt. r7 Respondeo hoc argumentum esse quiisdem difficile per se, eo quod causam quaerit differentiae indivi dualis inter ipsas visiones beatas, di semper sunt difficile invenibiles causae differentiaiarDm individualium in particulari. Sed nihilominus instatur in sententia contraria, sicut & praece dens; nam licet contrarij negene creaturas videri
iti Deo formaliter, seu intransitivὰ ex vi ipsius visionis ipsius Dei, non tamen negant videri causaliter ex vi visionis Dei; sed potius asserunt ex vuscine Dei originari.& causari aliam cognitionem,
qua creaturas beati cognoscunt, ut sic explicare
poss int testimonia M. dicentium quia cicaturae
cognoscuntur in Deo, seu in verbo,nempe causa. liter, & or iginative,quatenus ex cognitione verbioriginatur cognitio creaturarum. Quo suppositoe inquiro a contrari jS, cur visio beata causat, & i seri in uno beato cognitionem plurium creaturarum,in alio cognitionem pauciorum Cur in uno causat, & insere cognitionem harum, in al io coditationem aliarum Reddant ipsi competentem rationem huius differentiae, & eandem nos reddetare poterimus, cur per unam visionem beatam &ex vi ipsius videantar plures, & istae, potius quam pauciores, & aliae creaturae possibiles.
pondent rationem discriminis esse solam Dei voalinatareax , qua vult suam essentiam unIri menti beati ut repraesentativam potius unius creaturα quam alterius. Sed contra est , quia licet divina 'voluntas fit prima, de causalis ratio disserentiae per modum causae efficientis, ut una potius crea tura, quam alia videatur, tamen non potest esse proxima,& i Ormalis ratio per modum causae Bris malis talis differentiae;sicut licet divina voluntas sit causa prima cur unus homo nascatur albus, Scalius niger,non tamen est proxima,& irmatis ratio , sed restat inquirere aliam rationem proximam, & formalem: Ergo pariter in nostro casuo Explicatur: V et divina voluntas causat aliqua diversitatem ex parte intellectus, aut ex parte eL sentiae divinae, vi cuius unus beatus videat creatu ras, quas alter non videt; vel nullam huiusmodi
diversitatem causat,nec ex parte intellectus,nec ex
parte essentiae divinae Si nullam diversitate causat, impossibile eli,quod iaciat videri ab uno creatu ras istas, & ab alio diversas. Si aliquam diversitatem causat, illa diversitas erit ratio proxima, α formalis cur unus videat istas ,& alius diversas. Sed rogo an illam diversitatem causet ex parte es sentiae divina An ex parte intelleistus aut luminis
esse solum ex parte ellentiae divinae diversini e
concurrentis ex parte sua cum vno, ac cum alto'
intellectu . N obietive determinantis ad has potius, quam alio crearuras cognoscendas. Sed nec hi satisfaciunt, quia essentia divina ex parte sua nullam diversitatem importare potest, siquidem eadem ipsissima est respectu unius intellectus, ao respectu alteriuS, & eodem modo quantum est me parte sua repraesentat, unde nisi ex parte intellerictus, cui unitur, & cui repraesentat, aliqua diversiritas lupponatur,impos sibi te videtur.quod divertamode cum vno, ac cum alio concurrat, & quos diversas creaturas uni, quam alteri repraesentetἔsiquidem idein eodem intellectui eodem modale habeati, idem, & non diversum repraesentat necessario. Potissime cum essentia disina in retis praesentando, & concurrendo obiective non sit formalitet libera eo necessario repraesenter. quidquid repraesentat, utpote in genere causa larma