장음표시 사용
461쪽
42 nacris Deo o. Di p. IV. de intellectu, F scientia Dei.
ratio a priori cur substantia esset intellectiva,sta t. Hualitate in immaterialitate, staret qqualitas in intellcct talitate:Sed hoc est falsum, quia omnes Angeli Iunt qqualiter immateriales , sed Inaequaliter intellectivi, quia superiores suat magis
intellectivi quam inseriores Ergo.Respondeo, ne gando minore,& quod omnes Angeli sint aequalitcr immateriales absolute, & simpliciter. Sed contra id probabis; quia omnes ique carent ma teria aeq iet tum independentes a materia,& aequδirreceptibiles in materia: Sed in hoc consistit immatcrialitas: Ergo aeque sunt immateriales. Recpondeo in primis instando, quia sequeretur, eos esse aeque immateriales ac Deus ipse, quia aequὀcarent materia , aeque sunt independentes, & ir- receptibiles in materia. Si vero dicas eos aequd carere materia physica, sed non aeque distare ab illa ac Deus. Vel aeque illos carere materia physica , sed non aeque earere materia metaphylica; ex hoc etiam ego respondeo, distinguendo maiorem di aeque carent materia physica, concedor Materia metaphysica , sumpta pro potentialita
te nego maiorem. Uel aliternaeque carent mate
ria physica, di xque sunt ab illa distantes, di r moti nego: Et inaequaliter ab illa distantes, & r
moti, concedo maiorem: Ex quo plane sequitur, quod non lint aeque immateriales; tum quia, quo superiores sunt, tanto magis distant a materia
physica . & magis elevantur supra illam; tum
quia, quo superiores sunt,tanto minus habent de Potentialitate, di magis participant de actu puro , qui Deus est , Sc magis sunt adhaeses, ex quo
sequitur a priori, quod magis intellectivi sint, quia magis immateriales, & quod paucioribus speciebus egeant ad plura intelligenda , quam sic
inferiores, ut dicitur tractatu de Angelis.
cies sine materia , seu intentionales non requirutur de necessitate immaterialitas: Ergo immat rialitas non est praecisa ratio a priori capacitatis eas recipiendi ,& consequenter nec vis cognoscitivae. Probatur antecedens , ad producendas species inrentionales non requiritur in producente illas immaterialitas i Ergo nec ad illas recipiendas , siquidem maior peclectio requiritur ad eas producendas, quam ad eas recipiendas. Respondeo, hoc argumentum eo es.se difficile , quia difficile est alsignare causam
productivam specierum intentionalium. Dico ergo, eas produci ab obiectis materialibus ratione accidentium sensibilium. Sed dices:Accudentia lensibilia substantiae materialis terrae, V.Psunt aeque materialia ac ipsa substantia terrae: Ergo aeque immersa materiae r Ergo produc re nequeunt species intentionales, quae sunt sine materia; vel si possunt: Ergo poterit se stantia materialis immersa materiae s naturaliter recipere. Respondet Illustrissim G doy, accidentia sensibilia, verb. grat. color se santiae materialis esse secundum quid Immaterialia , quia simpliciora . seu minus composita, quam ipsa substantia materialis. Sed non satisfacit, quia vel sumuntur in concreto, vem. grat. coloratum; vel in abstracto solum pro QNma ipsa accidentali coloris Si in concreto,ce tum est, quod coloratum est magis compositum , quam ipsa substantia materialis, quae subesteolori. Si in abstracto , forma substantialis, seu substantiae materialis magis simplex , & minus
etiam composita est , quam color ipse, vel faltem aeque: Ergo inepte dicitur accidens coloris magis simplex. seu minus compositum , quam forma substantiae materialis. Deinde, quia color certe magis materialis est in esse entitativo.
quam species intentionalis illius sine materiar Quomodo ergo illam producit3 Respondet hune excc ssum esse secundum qilid, sed sane, licet se
cundum quid, eget necessario causa aequante, ves cedente. Quaenam ergo estp
Importat; nempe, de cile similitudinem coloris. Be esse tali m modo intentionali. & sine materiae
Igitur quantum ad rationem sin ilitudinis est ab ipso colore , qui bene potest causare sui similiutudinem. Quantum vero ad modum essendi intentionaliter, S sine materia , in quo excedit i sum colorem, est a luce. quae potissima Causa est aeductiva specierum ex coloratis. Si vero di-Cas , quod lux etiam est qualitas physica , Nm terialis Ergo non potest causare in speciebus m dum essendi intentionalem & immaterialem. Respondent aliqui, lucem esse qualitatem intemtionalena, &non usicam , aut penitus mat rialem. Sed melius libr. a. de Anis. queest. 3. Πιm. 29. restandebam , esse quidem formalia ter physicam , & materialem , sed eminenter efficienter intentionalem ; quia est qualitas inter naturales persectissima, purissima, & a materia magis deserata . quae magis accedit ad sphaeram
spiritualium , di ideo habet vim educendi species
abstractas a materia, quam non habet color ut valde materialis,utpote qualitas ex commixtione elementorum procedens.
quantumvis lux sit purissima inter omnes qualitates naturales, non potest esse magis immat
rialis,quam Sol ipse; quo procedit: Sed Sol non
est immaterialis immaterialitate sumpta pro et vatione supra conditionem materiae, quia alias esset cognoscitivus saltem sensitive : Ergo nec potest continere immaterialitatem specie rum , quae saltim est elevatio supra conditionem materiae; di consequenter nec lux potest eminenter continere illam immaterialitatem
specierum, im modum essendi intentionalem.
462쪽
Respondeo, quod corpus solare is an est magis
et valuin supra conditioncm materiae sublunaris, quam spccies intentionales sine materia ut reci
piuntur in aere, de in sentibusued non cognoscitu vu adhuc seni iuve,vel quia totaliter immersum,&adaequatu propriet materisivel quia titulo inco . ruptioilis caret organis corporeis sensitivis,praecia Puc organo tactuS, ut inquit D. I h.& eo eli incapax animae sensitivae, sed non virtutis depurativqspecierum sensibiliu a materia. Vel dicatur,quod lux habet hane virtute a Sole ut moto ab intel li-- gentia motrice, & ex virtute ab ea participata: Si. enim Sol ex virtute participata ab intelligcntia motrice influit vitam Icnlitivam in vermibus , &ati s sensitivis; cur ex eiusdem participatione non poterit per lucem ablirahere formas sensibiles amateria , & illas facere sensibiles in actu. Obijcies octavo: Eo probat D. O. quod immaterialitas est ratio a priori virtutis cognoscitivae, quia eli ratio a priori recipiessi spe-cks sine materia: Sed ex hac ratione probari non potest, Deum este in summo cognitionis , seu esse. summe cognoscitivum: Ergo ratio D. Tho. non probat assumptum, & consequenter non est domonstratio. Probatur minor, quia Deus, quantumvis immaterialis, non est receptivus specierusine materiai Ergo si hac via ex immaterialitate, probatur vis cognoscitiva, in Deo ex immaterialitate non probatur esse cognoscitivum.Explicatur: Discursus Dahp. aequivalet huic: omnis sibilantia immaterialis, quia immaterialis . est susceptiva specierum sine materia, seu in esse intelligibili, & consequenter cognoscitiva, qui in hoc diiserunt cognoscentia a non cognoscentibus i Sed Deus est subsantia summe immaterialis: Ergo est summe cognoscitivus. Tunc sic, sed hie discursus non probat: Ergo. Probatur minor, quia vel maior illius distursus intelligimede omni substantia immateriali comprehendendo etiam divinam: vel solum de omni substantia im- materiali creata. Si primum, maior est falsa quia substantia immaterialis divina non est susceptiva
specierum fine materia, cum nullum accidens r
cipere possit: Si secundum , non insertur consenuens, sed arguitur in quatuor terminis; quia lyiubstantia immateriadis in maiori supponit s Ium pro creata, in minori vero pro divina,& i creata: Ergo talis discursus non probat. Respondeo, distinguendo maioremi Eo probat D.Tho. quod immaterialitas est ratio a priori virtutis cognoscitivi, quia in creatis est Tatio a priori recipiendi species sine materia,con. cedo Quia etiam in divinis, nego maiorem; dedistinguo minorem : Ex hac ratione probari non potest directe. & immediate,quod Deus sit summe cognoscitivus, trant eat: Mediate, & indirecte, nego minorem. Ad cuius probationem,co
Cςsio antccedenti, nego consequentiam. Ad cog firmationem, nego quod discursus D. o. aequia valeat illi discursui, solum enim aequivalet huici materialitas es euilibet substantia immate. riaci ratio a priori essendi cognofesti m tua tamodum, ct proportionem suae immaterialitatis. Sed Deus es subsantia summe immaterialii: Αν es in summo cognitionis. In quo discursu
iussantia immaterialis sumitur universalissime in maiori pro omni substantia quomodolibet im- materiali a gradu clevationis supra conditiones
materiae lupra explicato m. s. supra versus
non excludendo substantiam diuinam, sed potita illam comprehendendo, S. idco in minori recta subsumitur,contrahendo illam ad divinam, seu' ponendo Deum sub illa universalty immateries
tas est ratio a priori cuilibet subsantiae imiamateriali , c. unde non arguitur in quatuor terminis , ed in tribus. Cum vero D. Tho. des.cendit ad probandam maiorem universalem, proqbat illam ab induetione per particulares, di tunc nihil mirum quod loquatur de substantijs creatis, di de immaterialitate creata. Probat enim
primo , quia videmus per inductionem iacreatis, quod substantia, quo magis immateriali
est, tanto magis qst cognoscitiva, unde plantae. non cognoscunt, quia materiales; bruta impersecte cognoicunt, quia aliquomodo elevantur supra conditionem materiae; anima rationalis pernsecte, & intellective cognoscit, quia persecte im- materialis per independentiam in citendo a materia;& Angeli adhuc magis persecte cognoscunia quia magis immateriales; Zc sic concludit ex pa ticularibus enuumeratis per inductionem, viatis, versalem illam , nempe quod immaterialuasos Gilirit subsantia immateriali ratio a priori.
. Nec mirum, quod in his particularibus nonennumeret etiam substantiam divinam, quia M. gumentum ab inductione non debet omnia singularia ennumerare, hoc enim saepe est imposisibile. Sccundo probat eam universalem, ex eo quod increatis videmus differentiam cognosce vium, a non cognoscentibus , nempe quod nata sunt recipere aliorum formas sine materia, Pr Ivenire ex immaterialitate; ex quo deducit primo,& directe, quod in creatis immaterialitas est x tio a priori, cur aliquid fit cognoscitivum praenon cognoscitivo ἔ di exinde id etiam inseri in Deo proportionaliter, id est, non quia in Deo eius immaterialitas sit ratio recipiendi formas aliorum sine materia, sed quia est ratio continendi eminenter in se sormas aliorum line materia; quia immaterialitati creatae,utpote potentiali, dc finitae, convenit habere in se Hrmas aliorum sine
materia per receptionem. Summae vero immat
rialitati Dei, utpote actus purus, convenit illas habere modo altiori, nempe per continentiam eminentialem. Viiae si velis eam maioreva Diri
rhoua. pro ue si tota de ipso Deo, poteris sta
463쪽
44 Naa. de Deo Cno. Disp. IV. de istilli scientia Dei.
arguere i Substantia immater alis, ex quo imm
terialis es, nata est habere in se formas aliorum
ne materia tanto perseditori modo, quanto magis immaterialis est, Sed Deus e ubstantia-- me immaterialis : Ergo ex natura sua habet in se formas aliorum fine materia perfectissimo modo , nempe per eontinentiam eminentialem l Sed
quo substantia aliqua perseeliori modo habet mse formas aliorum fine materia, ct magis depuratas, tanto perfect ori modo es eognosciti eorum , quorum formas in se habet: Ergo Deus perfectis,me es eo oscitnvus omnium rerum, seu insummo cognitionis.
QUAESTIO II. AN IN DEO DETUR SCIENTIA 'im sumpta , ct respectu
x π N hac quaestione video Authores plus 1 de nomine,quam de re litigare.Ideoque ad inluivocationes vitandas, noto primo
scientiam posse dici talem proprie contrapositive ad metaphorice talem ; vel contrapossitive ad communiter, & large talem. Quod detur in Deo scientia proprie contrapositive ad metaphCrice, est certissimum apud omnes tanquam lumine naturae notum ,& fide certum . ut vidimus initio quaest. praeced. quia hoc sensu scientia proprie talis nihil aliud significat, qtiam persectam rei cognitionem, & notitiam. Solum ergo est dissicultas de scientia proprie tali contrapositive ad scien tiam communiter dictam. Pro quo noto secundo, scientiam posse dici stricte talem contrapositive ad simplicem intelligentiam eu lumen principiorum ; licet enim tam lumen principiorum, quam scientia stricte sumpta importent cogniti
nem persectam, certam, aut evidentem, differunt
tamen in eo, quod lumen principiorum est cognitio veritatis immediatae in se ipsa , di per se ipsam ,ut per se notam; scientia vero stricte Iumpta definitur, eo itio rei per eausam.
a Noto tamen u cundo. gnitionem mulistipliciter esse posse rei per Oufam. Primo per causam cognoscendi, sed non essendi; S hoc pacto etiain scientia a posteriori potest dici cognitio
rei per causam cognoscendi, quia nempe effectus est caula cognoscendi caulam ipsius, quando nepe eisectus ipse praecognitus ducit cognolcentem ad caulam cognoscendam , licet inessendo non sit caula suae causae i di similiter cum est scientia, vel demonstratici a signo, vel a pari; ut cum quis
ex aequalitate duarum virgarum cum tertia cognoscit aequalitatem illarum inter ses tunc enim licet prima aequalitas in essendo non sit causa secundet, est tamen cau1a in cognoscendo, quia
est causa cognoscendi iucundam mussitate Secundo cognitio esse potest rei per eausam cognoscendi , & essendi, & hoe etiam dupliciter .Primo per causam realem essendi, ut cum cognoscutur aliquis effectus per veram , & realem causam sibi. Secundo per causam virtualem, seu logicam, quae nempe, licet realiter, di vere eausa non sit conclusionis, aut veritatis cognitae, est tamen inistis a priori inserens conclusionem, ut cum de eniate demonstrantur eius attributa, nempe quod severum bonum, dic. ubi inter veritatem entis , NIpsum ens non est vera, & resis causalitas, cum
non sit vera. Se realis distinctio , sed solum ea salitas virtualis, aut logica, quatenus ratio entis est ratio a prioriwur sit verum;& similiter cum de Deo demonstrantur eius attributa, di ut proxume dicebamus, cum de ipso, quia summe imm teriali,demonstratur esse intellectivum. 3 Noto tertio, discursum alium esse is malem ; alium virtualem. Discursus formalis est. eum intellectus per diversas sormaliter cogniti nes de uno cognito transit Hrmaliter ad cogniationem alterius, seu de una cognitione transit ad aliam cognitionem ; & talis est discursus noster. quia nos una simplici cognitione non cognosciis nitis principia, & coneluitonesssed una cognitione cognoscimus principia . N ex ipsis cognitis transit intellectus ad cognoscendas conclusiones per aliam cognitionem distinctam. Unde discuosus noster, quia sermalis, importat plures cognitiones realiter distinctas. Discursus virtualis estinam intellectus una sola cognitione cognoscit
principia , & in ipsis, & ex ipsis conclusiones viillationis; haec enim cognitio dicitur discursus vir malis, quia aequivalet duplici cognitioni, seu est aequivalenter duplex cognitio, una principiorum. N alia conclusionum . & secunda virtualiter sequitur ad primam, lices sermaliter a parte rei sit unica selum cognitio utriusque, & sic admittitur discursus virtualis in Angelis, & in Deo. Hoc ipsum aliter, & melius expli
eatur , dicendo r Discursum alium esse subi ctivum ex parte cognoscentis , Ec cognitio num ἔ alium obiectivum,nempe ex parte obie Discursus subiectivus attenditur penes processum cognoscentis de cognitione ad cognitionem, quaerit subiectivus sormalis , si de una cognitione transeat, & procedae ad aliam realiter formali ter distinctam; erit vero virtualis, cum realiter est una solum cognitio, sed virtualiter duplex, modo explicato , tunc enim virtualiter procedit de una ad aliam. Discursus obiectivus attenditur penes processum cognitionis de uno obiecto ad
alium a qui quam optime potest salvari per unicam realiter cognitionem, quia una realiter cognitio potest cognoscere duo obiecta ordine prioris , & posterioris . unum vi causam , di alium ut essectum, & ex primo procedere obiective ad secundum. Hoc modo potest admitti in Deo.& in
464쪽
cua'. IL An in Deo detur stantia strici , m. s
Angelis discursus obiectivus, quia hie non im- Portat pluralitatem cognitionum, sed solum pluralitatem obiectorum . & inter obiecta ordinem causae, & effretus. His suppositis.
Ico primo : In Deo datu sientia s stricte tulis. Jmpta pro cogniti
ne rei per c.usam, praeferim, resputu creatur m. Ita communiter Theologi contra V
queet, di Durandum. Et probatur primo, nam in Sacro Textu saepissime Deo attribuitur scientia,N sapientia: Sed nullum est inconveniens in eo, quod saepe haec testimonia intelligantur in rigore, di proprietate secundum propriam dissinitionem scientiae, prout nempe est cognitio rei per causam, di sapientiae, quae est cognitio rei per altissumatri cautam: Ergo ita debent intelligi: Ergo in Deo datur scientia sic sumpta. Secundo ex Div. Thom.qui saepissime ait Deum creatura' in se ipso ut in causa cognoscere;quod idem asserit Di nisus, Augustinus, & alij PP.ut videbimux agentes de obiecto primario divini intellectus: Ergo cognoscit creaturas per se ipsum tanquam per causam illarum: Ergo habet scientiam de illis stricte sumptam, nempe pro cognitione rei per
suam causam. Tertio ex eodem D.T . I .conre.
Gent. ωρ. P . num. I. ubi sic ait: Si scientia est cognitio rerum per proprias causas , eum Deus eo noscat omnium esseLDumae causarum connexionem , ct ordinem , sequitiar quod eo Oscas
cui eumque essectus proprias causas Iae per eonsequens babeat scientiam. Quid clarius Ex quo
ratione probatur conclusio; quia Deus cognolcie se ipsum ut causam omnium rerum , di per se ipsum cognitum cognoscit omnia ut infra videbimus:Ergo omnia cognoscit per causam omni ut
Ergo per scientiam stricte sumptam pro cognitione rei per causam. Rursus Deus cognoscit res omnes creatas ut sunt in se, & ordine quo sunt in se ex parte obiecti: Sed inter res creatas est ordo causarum, & eminium , di effectus prius iunt in suis causis, quam in se iplis: Ergo neus cognosicit ex parte obiecti et tactus Omnes prius in causis contentos quam in se ipsis: Ergo cognoscit ex Parte obice i essectus per caulas suas proprias:
Ergo habet scientiam stricte dictam. 6 Sed obljcies: Scientia strictὰ dicta est
Hiscursiva: Sed in Deo nullus est discursus t Ergo me scientia stricte dicta. Confirmatur Seientia, cum sit conclusionum est praedam cognitio ab alia rasata incilicet ex eo nitions principiorum: Sed nihil ustum est in Deo: Ergo scientia mnes m Deo stricte sumpta. Sic contra se arguit Div.
Thom. in praefent. artici a i r. Confirmatur se.
cundo: Omne quod scitur , scitur ρer aliquid in is notum: Sed in Deo non es aliquid magis, minus notum: Ergo sientia in Deo esse non potest rigorose sumpta. Sie etiam contra se argui quaest. 2.descientia Dei artici r .ad s.Sed respo deo, his potius nostram conclusionem probari. quain impugnari.
Ad primum dico, quod Daho. inquων
rit in praesent. artis. 7. An scientia Dei st dfωνα sua, ex quo aperte supponit in Deo esse scie tiam stricte talem; nam de scientia sumpta pro sola simplici intelligentia principiorum frustra quaereret a P discur a. Respondet autem, quod instentia divina nullus est discursus,quin
discursus, vel importat successionem de una coε- nitione in aliam , vel causalitatem unius cognitionis in aliam; quorum neutrum est in Dei scientia, quia omnia cognoscit in se ipso, & per se ipsum simul & non successive ; sed hoc non obest persection livinae scientiae. t D.Thom.doctrina, ut explicetur iuxta communem Thomistar
Respondeo secundo , di linguendo maiorem: Scientia humana est discursiva concedo: Scientia
divina. subdistinguo: Est discursiva obiective, seu
ex parte obiecti, concedo: Subiective,seu ex pa
te cognitionis. subdistinguo: Est discursiva soria
maliter, nego: Virtualiter transeat, & distingua minorem eadem distinctione, & subdistinctione. negoque consequentiain; quia scientia stricte t lis ex suo conceptu formali, non exigit esse su lective discursivam M aliter , hoc enim convenit scientiae nostrae , seu humanae ex sua impersectIone, & potentialitate; sed solum importat disia cursum obiectivum, hoc est, cognoscere ex parin obiecti unum obieetiam ut illatum ex alio , qui discursus obiectivus recte potest cum simplicitate divinae cognitionis cohaerere, quia unica sim plici cognitione potest Deus cognoscere causam, N efictum . & effectam ut illatum obiective ex causa, eo ordine, quo se habent; immo cognos.cere se ut causam, di ex se ut causa cognita per eandem cognitionem cognoscere effectum;quod
recte cohaeret sine discursu subiectivo is ali, licet explicari possit a posteriori per discursum
subiectivum virtualem , quatenus una simplex cognitio in Deo virtualiter continet, & aequiva let duabus , vel pluribus ex nostris, quibus primo per unam cognoscimus principia, & per alia deinde conclusiones, ita ut in quantum aequiv let nostrae intelligentiae principiorum distinguatur. & sit prior virtualiter ad se ipsam ut aequivalet nostrae scientiae conclusionum.Vt iam explicat
8 Ad primam confirmationem respondet D. Om. in praesent.ad a. quod ea, qua sunt di visim , ct multipliciter in ereaturis, in Deosint
mo autem ferundum diversa eo ita habet diversas cognitiones; nam secundum quod cognoscit principia dicitur habere intelligentiam sciem
465쪽
Tracti Deo vim. Disp. IV. de intellectues mentia Dei
jam vero , secundum quod cognsit conclusi ues ; sapienιin secundum quod cogno cit causam astissimam ; eosilium, vel prudentiam I crundum quos cognsit a bilia. Sed Me omnia
Deus υna, impura cognitione cognorat; υnde Undim Dei cognitio omnibus sis nυminibusnaminari potes, ita tamen quod ab unoquoquν eorum , Lemnaum quou in ἰυ nam prauuationem Uenis, secludatur quidquid imperjectionue . Ex qua doctrina patet, lumam cogni Ionem per simplicitatem , di identitatem esse non lotum intelligentiain principiorum, ted icientiam concluti inrum, & sapientiam per altas,imam caulam, di consilium, lca prudentiam erga agibilia , licet kclusis imperiectionibus. V ode in iurina res ponis duo distinguendo maiorem: Scientia quae eit unica limi lex cognitio principiorum, di conclutionum est cognitio ab alio caulata, ncgo. maior L m. Scientia,quae tantum est cognitio conclutionunieli cognitio ab alio caulata, lubdi itinguo:Ex c ceptu scientiae strictae talis, nego: Ex conceptustientiae impersecte,& limItate taliS,concedo maiorem , de minorem, & diltinguo coni qtiens: Loco in Deo non cli scientia, quae lit cognitio sim lata ad solas conclusiones, ncedo: auae lit cognitio infinita principiorum , di conclutionum aego consequentiam; quia in nobis, quod cognitioeonclusionum sit c2ulata ex cognitione princiniorum non provenit ex cUnceptu Icientiae ltricte
Hli; sed ex conceptu finitudinis, di lutulationis,N potentialitatis ex Paris cognoiccntis, vi cuiussi. isim.& per plures cognitiones cognoicit principia, dc conclusiones; licet autem in Deo non detur haec imperfectio, di simitatio, hoc non
obest ut detur in Deo stlantia liticte talis 1 clusis impersectionibus , quae nempe per simplicem cognitionem sit cognitio Principiorum , di conclutionum , quia haec non cxigit esse cauia tam ab alio, nec ex alia Priori cognitione. Ad secundam condirmationem responis
det etiam D. nom. d.diistinguendo maiorem: omne quod scitur, scitur per aliquid magis notum ex parte cognoscentis, nego: Per aliquid magis notum ex parte obiecti, concedo maiore:
Et distinguo minorem: In Deo non est aliquid magis notum ex parte ipsius Dei cognoscentis, codedo: Ex parte cognitorum , nego minorem,& consequentiam, unde concludit D. Thom. quantum ad istum ordinem, qui potes attent minoina cornuine ex parte cognuorum, etiam
famatisin in Deo rati eientia; is enim prac
pue omnia per causam cognsit. .io Sed replicabis primo contra soluti nem argumenti: Per nos scientia requirit, di importat aliqualem di lcursum : Ergo 1cicntia in
iter. N subiective talis requirit discurium to malcm , & subiectivum: Sed hic in Deo non d
Iur: Ergo nec scientia formaliter, di ii ictu et
talis. Secundo contra solutionem primae cons uratiores: De conceptu essentiali scientia stricta
talis eli id per quod distinguitur a lumine principiorum, liquidem haec est disserentia essentialia eius, ει diiserentia essentialis cuiusvis rei est de concepto essentiali ipsius: Sed scientia stricte illis dissert a lumine principiorum per hoc quod est
tantum cognitio conclusionum, quia si sit cognitio principioru non potest disterre a lumine prino cipiorum : Ergo de conceptu essentiali scientiae stricte talis est quod sit tantum cognitio conci
sionum. N consequenter caulata ex coguitione principiorum. Tertio quia de conceptu essenti
Ii scientiae est quod sit cognitio rei per causant. Sed ly per significat caulalitatem: Ergo de rari
ne scientiae stricte talis est, quod sit caula . a to, quia scientia definitur habitus per de nyis tionem aequisitus: Sed hae essentialiter est causata, & demonii ratio importat se alem discu sum : Ergo de ratione latentiae stricte talis est esse causatam, & formalem discursum. I i Respondeo ad primam, omisso ante cedenti, negando primam consequentiam . Claua discursus sormalis, di sit biectivus est in perlectitascicntiae humanae, non ratio formalis scientiae ut sic: Disci:rsus autem obiectivus est de ratione --
mali lcientiae.eo quod est rei per causam de implucat causa rei absque ordine obiectivo inter cauis iam, N eficium, quein ordinem obiectivum discursunt obiectivum appellamus ,& hic nori est
imperfectio scientiae led de ratione Qrmali illius. ut amplius infra constabit. Et similiter discursus virtualis, qui consistit in eminentia unius simplicis cognitionis de aequivalentia illius ad duas,non est impersechio cognitionis, sed potest convenire scientiae divinae. Sed dices adhuc: Scientia ut sic est essentialia ter disturtiva : Ergo scientia stricte,& proprie t lis est proprie & ltricte discursiva. Probatur conrisequentia; primo nam quia homo ut sic est ratio natis, sequitur quod homo proprie talis sit proprie rationalis: Ergo similiter, si scientia vi se est discursiva , sequi debet: Ergo scientia proprie talis est proprie discursiva. Sccundo: Quia eo in do convenit rei definitum , quo convenit ei definitio; unde si definitio solum conveniat rei cum aliquo addito, diffinitum solum cum eo addito convenire potest: Sed discursus est de definitionestientiaen solum cu hoc addito virtualiter con venit divinae cognitioni, quia illa solu virtualiter est discursiva: Ergo solum ei virtualiter conveniat diffinitum,nempe ratio scientis;& solum virtualiaret erit icientia non sermaliter. Et urgetur, c iavi cognitio divina sit is aliter scientia. debet habere Brmaliter omnia praedicata is alia scistia:Sed unum ex his est quod sit discursiva: Ergo debet esse irinaliter dii cursiva lioquin non erit iurmaliter scientia.
466쪽
cia'. II. An in Deo detur silentia stricte, e fc. 44
Ia Respondent aliqui cum Illust.GMoy,
distinguendo antecedens : Scientia est essentiat ter discursva vel formaliter , vel virtualiter, co cedo: Determina:ὸ formaliter ex conceptu esse tiali scientiae, nego antecedens. Ad cuius probationem primam, dicunt,quod de ratione hominis ut sic est quod sit proprie rationalis , non tamen de ratione scientiae ut sic, quod sit Qrmaliter discursiva. Ad secundam, concessa maiori distingunt minorem: Discursus determinate formalis est de definitione scientiae, nego: Discursus,vel formalis, vel virtualis concedunt,& negant consequentiam. Et similiter ad urgentiam distingunt minorem, & negant consequentiam. Sed haec solutio nunquam mihi radicitus satisiscit,tum quia non assignat determinatam scientiae definitionem , aut rationem, sed vagam, nempe quod siedi sicursus , vel sormalis, vel virtualis; rogo enim, an sit aliqua ratio determinata discursus indifferens ad sorinalem, vel virtualem vel nulla Si nulla: Ergo dum definitur scientia per discursum indifferentem, vel virtualem, vel formalem, non definitur per rationem aliquam determinatam, sed per hanc, vel illam ; & tunc non erit definitio determinata, sed vaga , haec vel illa, & consequenter nec definitum . nempe, scientia, erit deinterminata , sed haec, vel illa,virtualis , vel forma Iis. Si autem est aliqua ratio determinata discursus, indifferens ad formalem , vel virtualem, designent illam suo nomine proprio,ita ut illa con veniat proprie, & formaliter scientiae Dei, quod haud facile praestabunt; & nisi praestent, non sal babunt conceptum determinatum scientiae sor- maliter talis in Deo. 33 Secundo , quia hoc additum virtuanter in Deo semper consequitur ad id quod Deus est formaliter, & in illo fundaturri idem enim sonat ac aequi lenter; quod autem Deus aequiva- Ieat rebus creatis sundatur in eo, quod est actu,deformaliter absolute in set non enim sui ad praesens loquar cognitio Dei est propriE, & formaliter lumen principiorum, scientia conclusionum di sapientia , quia aequivalet nostro lumini pri cipiorum , nostrae scientiae, & sapientiae; sed potius aequivalet nostrae lumini principiorum,nostraescientiae, & sapientiae, quia est in se actu, & so maliter lumen principiorum, scientia, & sapientia r Ergo, dum explicatur quod sit so aliter scientia ,& sapientia per ly virtualiter, seu quod idem est. per mutvalere nostrae scientiae , & lumini principiorum, explicatur a posteriori ,& p titur principium. Et proptere i o. om. aperia ait, in divina cognitione nullum esse discursum, non distinguendo inter formalem , Et virtualem; nec similiter ad alias divinas persectiones explicandas , unquam utitur illo addito virtualite t per quod in. saepe omnia se recte exponere pu-τant) quia videlicet per V virtualiter nihil aptiori explicatur in DcQ.r Sed inquies cum Illust. Godor Licet
de conceptu actus vitalis sit egresio a suo princupio, explicatur in Deo actus formaliter vhalis per solum egressum virtualem: Et licet de coceptu naturae sit radicare operationes, rectὰ explicatur in Deo conceptus natum per esse radicem virtualem operationis: Ergo pariter,licet de comceptu Hrmali scientiae sit discursus, recte explic ri poterit conceptus formalis scientiae per discursum virtualem. Respondeo, eandem dissicultatem esse in exemplis, ac in nostro casu, unde siquis attente consideret,inveniet, quod illust.G d , di alij cum ipso, cum explicant in Deo conceptum vitae peregresionem virtualem parificant In scientia explicata per discursum virtualem , , dc econtra cum explicant scientiam per discursum virtuale parificant in vita explicata per egressum virtualem, & similiter de conceptu naturae; pr bantes unum virtualiter per aliud virtualiter in quo aperte commit tur circulus, explicando di ficile , per aeque dissicile, & nunquam respondetur argumento desumpto ex eo, quod praedicatum aliquod non potest Deo formaliter conveni,
re , nisi illius definitio Deo conveniat sermaliter; Et quod si definitio solum conveniat cum addito virtualiter; pariter definitum solum Deo con
veniet tactualiter. Quomodo autem explicetur
vita in Deo sine illo termino egressus virtualis.& similiter natura, dicemus infra cum D. Thom.
qui eo termino non utitur. Nunc autem.
is Aliter ad replieam respondeo, distiniaguendo antecedens: Scientia ut sic est essentialiter discursiva ex parte oblecti, concedo: Ex parte cognoscentis, aut subiective,nego antecedens. Et di linguo consequens eodem modo; quia de conceptu essentiali scientiae proprie talis non est discursus subiectivus ex parte cognoscentis, cum hic non requiratur ut sit cognitio rei per causam; sed intum obiectivus; hunc autem discursum o Iectivum , seu ex parte cognitorum plane concedit D.Thom. divinae cognitioni sine ullo addito, quia divina cognitio, licet unica, & simplex,proinprie distinguit causam, & effectam, & cognoscit ordinem causae ad effectum, & maxime copnosiscit omnia per causam , in quo discursus obiectivus proprie talis consistit; unde divinae cognitioni proprie, & sine addito diminuente concediamus illum discursum, quam dicimus esse de cone tu essentiali scientiae, nempe obiectivum, seu
ex parte cognitorum ; subiectivum vero nullum,
quia discursus subiectivus est imperfectio scientiae
humanae, non essentia scientiae ut sic. is Ex quo ad secundam replicam ex nu me . o. distinguo maiorem : De essentia scientiae stricte talis est id per quod distinguitur a lumine principiorum finito, quod tantum est lumen principiorum, concedo: Per quod distere a lumi
us principiorum inunito, quod per simplicem
467쪽
Tract. de Deo τηο. D p. IV. de intillectu Vscientia Dei.
cognitionem est simul scientia conclusionum ne
go suppositum, supponit enim, quod de essentia scientiae stricte talis sit differre re ipsa a lumine principiorum inlinito , quod salsum est;& distincta minori eodem modo, nego consequentiam,
quia de Getitia nullius persectionis simpliciter simplicis est diiserte ab alia simpliciter simplici, nisi una ex illis supponatur finita; unde nec deestontia illius potest esse id. per quod disserat ab alia infinita; v.g. licet de essentia intellect onis sit id per quod dii seri ab intellectu finito,& de effemtia voluntatis,id per quod differt ab intellectu finito. quia intellectio essentialiter est distincta ab
intellectu finito,& voluntas etia ab intellectu finuto qui tantii est intellectus no tamen est de esse ria intellectionis diiserte ab intellectu infinito nec similiter de essentia voluntatis ut sic. Sic ergo deessentia scientiae vi sic est dii re a lumine finito principiorum limitato ad sola principia ,& etiam ad per quod dictit a tali lumine ; sed non est deessentia illius ut sic, id per quod diiserae a lumine infinito, aut comprehensivo principiorum, quia nec de essentia illius est ab eo dii serre re ipsa.
sam plus dicit de Deo quam qui dicit tantum,iqeo esse lumen principiorum infinitum: Ergo adhuc in Deo diuinguitur scientia a lumine principiorum infinito. Distinguo antecedensi Plus dicit implicite, seu realiter ex parte rei significatae,
nego antecedens : Plus explicite ex modo significandi , concedo antecedens Se distinguo cons quens: Distinguitur per rationem. de peneS i Plicitum,& explicitu,concedo:Se ipsa,de ex essentia sua,nego consequentiam.Fatemur enim,scientiam, de lumen principiorum, adhuc in Deo, diis singui per rationem penes expliciti im, Bd i plicitum; sed cum scientia signate,de essentialiter no constituatur per lianc distinctionem rationis alias non daretur a parte rei in Deo , sicut nec distinctio rationis;ideo negamus quod de essentia illiussit dii ingui a lumine infinito principiorum , distinctione illa.Licet nos non possimus eam expliciae concipere, nisi cum distinctione exercita rationis a lumine principiorum, quia haec distinctio pertinet ad nostrum impersectum modum concipiendi, sed non est de essentia illius. Immo istemur etiam etantialiter distingui scientiam a lumine principiorum penes obiecta, quia est lumen respectu principiorum, Zc scientia respectu conclusionum; sed quia haec distinctio non est intrinseca, & in recto ex parte scientiae, sed extrinse
ca ex Parte connotatorum , nec hanc dicimus
essie de conceptu intrinseco, Ze essientiali sciemtiae , licet de obliquo imporietur extrinsece in denominatione scientiae , de luminis principio
sit cognitio rei per causim, ly pre significante
cautalitatem in ipsam cognitionem . nego : Significante causalitatem obiectivam causae in ipsam
rem , concedo maiorem, E distincta minori eodem modo, nego consequentiam.Quia de esse
tia scientiae ut sic non est quod sit per causim lysius scientiae, ted solum quod sit per caulam ipsius rei sellae,de consequenter nec quod ipsa scientia subiective . N in essendo sit per caulam a sed solum quod repraesentative , & ex parte obiecti sit cognitio rei per caulam rei; ad quod non requiritur quod ipla habeat caulam sui . sed satis est
quod rc praesentet obiectum habens caulam. Ad quartam, dico, quod illa definitio est scientis hu-nianae, Se in persccu;alis, non scientiae ut sic a frahentis ab humana, angelica, & divina ; haec enim solum importat esse cognitionem evidentem
to Obijcitur secundo: De ratione scien tiae stricte tali; est respicere per se primo conclusones, de specificari ab ipsis: Sed cognitio divina unice potest respicere pcr se primo essentiam divinam, quae est primum principium, non aurem creaturas, quae sunt quasi conclusiones, nisi solum secundario: Ergo non habet rationem scientiae siticie tali q. Respondeo, distinguendo mes rem : De ratione scientiae stricte talis distincta re ipsa a lumine principiorum est respicere primario conclusiones, & specificari ab ipsis, concedor Deratione scientiae stricte talis re ipsa infinitae, di indistinctae a lumine principiorum, nego maiorem, di concessia minori, consequentiam; quia quod scientia stricte talis respiciat primario conclusio nes, de ab illis specificetur. provenit ex eo quod est cognitio limitata ad solas conclusiones , Ecquia diversa a lumine principiorum; ex hoc enim provenit, quod habeat obiectum primarium, de specificativum diversum es, speci cativo luminis principiorum: si autem una simplicissitna cogia tio simplicissime fit cognitio principiorum, Se c clusionu,attingens principia,& per principia Cori clusiones, haec necessario attinget ptimario principia , de secundari. conclusiones, quia debet ea attingere cum aliquo ordine ex parte obiecti. dc consequenter cum urdine primarij,8c secund rij; de ideo simplici siti ne erit lumen principioris, di scientia; lumen principiorum respective ad vi qiemim primariumn scientia respective ad obiecta secundaria. aci Sed dices: Ea cognitio non solum haiabet speciem luminis principiorum, sed etiam speciem scientiae stricte talis : Sed speciem scicntiae fricte talis non potest habere ex ordine ad primum principium, quia ex quo est cognitio primi principij non est scientia, sed lumen principiorur Ergo eciem scientiae habet unicὰ per ordinem ad conclusiones: Ergo ab illis specificatur Ze consequenter ear debet respicere primaso. Re spon
468쪽
cri l. V An A Deo detur scientiastricte, Fed 44
deo. distinguendo maiorem: Non solum habet speciem luminis principiorum, sed speciem scientiae stricte talis, tanquam duas species distinctas a
parte rei, nego maiorem:Tanquam unicam simplicissimam speciem cognitioniis, quae eminenter se aliter est species luminis principioru ,&scientiae, concedo maiorem;& dii linguo minore: Spe ciem scientiae distinctam ab specie luminis principiorum liabere non potest ex ordine ad primum principium, concedo: Speciem scientiae eandem cum specie lumi ais principioru , sutia illinguo: Exordine ad primum principium solum quiddilative
Naitu concedo: Ex ordine ad ipsum coprehensve cognitum, nego minorem,& consequentiam.
a I Itaque tota dissicultas huius, de similium argumentoru,quq solent fieri contra perfectiones formales Dei lita cli in eo, quod non valemus c cipere divinas persectiones, nisi ut species dive sis,ad modu quo in creaturis inveniuntur,de ideo illis quaerimus diversa obiecta primaria.& specificativa.Sed cu re ipsa in Deo una perfectio specifice no differat ab alia nee in ipso sint re ipsa specifice Plures perfectiones aut cognitiones,sed re ipsa unica tatu species persectionis,& cognitionis,quae continet sormaliter eminenter de sine distinctione specifica omne persectione formalem qui in cre iis invenitur dispersa in plures species persecti Dis .ic cognitionis,licet increatis opus sit cuilibet designare diversum obiectum primarium & specu ficativum vi salvetur distinctio specifica in divinistanaen potius oppositum requiritur, nempe unicutantum Se simplicissimu specificativumili sic omnis Dei persectio vel cognitio si unica, de simplicissima specifice.& non specifice multiplex. Ide que cum re ipsa in Deo scientia, & lumen princi- Piorum non sit duplex specifice cognitio, nec duis Plex species cognitionis , sed unica simplicissima
species eminentissima cognitionis,unicum,& --
Plicissimum debemus tali asi ignare obiectum primarium specificativu quod aliud esse non potest, nisi essentia divina ut est in se qus est primum rera Principi u. Cum autem opponis,quod ex hoc non Potest habere speciem scientiae stricte talis, dico, quod ex primo principio comprehensive cognito Iaabet cognitio illius esse sei etia stricte talem quia
Cx quo cognoscit comprehensive primum princi- Pium eminenter continens conclusiones,cognoscit secundario omnes conclusiones in illo colentas,& ex illo illatas;de ideo ipsemet cognitio, quae est coprehensio primi principis, absque omni additione intrinseca cognitionis. aut perfectionis. Henominatur secundario scientia respective ad rabiecta secundaria, quae sunt conclusiones deduviae ex illo principio. aa Sed dices Licet in divino intellectu non Hisbnguantur realiter dus cognitiones,quaru una sit lumen principiorum dealia scientia stricte talis,
Hifferunt tamen virtualiter a parte rei, de sormali
ter,& formaliter per ratione a Iumine prIncipi rum non specificatur a principio: Ergo a conclusionibus: Ergo primario respicit coclusiones.Respondeo,hanc etiam replicam fundari in prava i telligentia distinctionis virtualis a parte rei,& so malis per ratione. Siquidem distinctio virtualis a parte rei no est re ipsa vera distinctio, qua a partet rei unum intrinsece in ipso Deo non sit aliud adhuc virtualiter; sed potius est summa simplicitas,Seidenti s qua ea,que increatis sunt re ipsa divisa. diversa & distincta in Deo sunt unum quid omniano simplex squivalens in persectione eis, qua im creatis divisa ,& diversa sunt;no per plures intri secas virtualitates,aut squi valentiassed per unica subiective,& intrinsece ex parte Dei; ita ut subiective , & ex parte Dei id ipsum, quod a parte reisqui valet uni, id ipsum sit quod Nuivalet alteri
persectioni ex creatis;& cosmucter id ipsum quod vi aliter est lumen principiorum creatum, id ipsum sit virtualiter scientia creata; quia eadem idisi latina,& simplicissima cognitio est qquivalenter,& virtualiter multiplex cognitio quatenus equiva' let multis specie diversis, non quide et quivalenti js, aut virtualitatibus multis intrinsece ex parte Dei, sed unica, & simplicissima mutvalentia ex parte Dei subiective de intrinsece,quet terminative,& extrinsece est multiplex ex parte illarum reru, quiabus squi valet ,ut explicavimus Di . a. q. I in. 36Et similiter distinctio rationis no est in Deo talis, qui designet persectiones obiective adaequare diris inctas,& mutuo se excludetes, sed solii una re i sa,& implicite eade,licet explicite tatu diveriam. 23 Ex quo. Ad replicam,concessa maiori dedistinctione virtuali extrinseca, & distinctione rationis in sensu explicato nam alia no admittimus, nego minore,vel distinguo claritatis gratia: Scie-tia ut distincta virtualiter de formaliter per ratiorinem a Iumine principioru non specificatur re ipsa,& implicite a primo principio,nego:Non specificatur explicite,seu non explicatur ut specificata a primo principio concedo minore, de nego con
sequentiam.Quia in primis scientia Dei,ut virtualiter distincta a lumine principioru ,sistendo in diastinctione virtuali prout est a parte rei, aliud non est,qu m ipsa ut Nui valens sciet si distinctet a lumine principiorum,& etiam lumini principiorum
distincto a scientia; ipsa aute ut una simplex cog
vitio squivalens duabus illis distinctis specificaturre ipsa ab uno simplici obiecto squivaleti duobus
nempe ab ipso primo principio eminenter continenti conclusiones,quq sunt obiectum scietiae. L quendo autem de scientia ut explicite per ratione distincta ii lumine principioru , licet non explic tur ut specificata a primo principio, re ipsa tam
N implicite ab illo specificatur , quia re ipsa , dc
implicite primario est lumen princ ipiorum,quam scientia conclusionum, licet hoc non explicetur, du concipitur a nobis hoc coceptus entia, quia
469쪽
ηso vase . de Deo uno. Disp. IV. de intellectu, cientia Dei.
sesed admodum solenset nostr liinitati ad solas
conclusiori s,& ideo concipitur explicite admoduslantia spectricatae a conesulionibus , sed re ipsa ab illis non specificatur, sed a solo primo principio . ut infra dicemus, sicut concipitur ut scien tia dillincta a lumine principiorum, sed re ipsa non distinguitur. ε
. 1 s es re ipsa a parte rei scientias L
ese talis se meta divinorum attributorum, licet quatenus a nobis eonripitur eum istinetione rationis Ut prius terminata ad essentiam, ct ex re sequenti ad attributa , eoncipiatur ut frientia fricte talis. Prima pars conclusionis est contra Salvian.8e contrallius .God ,& alios m.Tho- Inistas verumtamen eam tenent Nararius, Ferrais riensis, Ildephonius Michael, & alij. Probatumque hac unica, sed efiicaci ratione: Scientia sitia e talis est cognitio rei per causam: Sed Deus re ipsa non cognoscit sua attributa per illorum causam : Ergo non eli scientia stricte talis respem suorum attributorum. Probatur minor pri-mb, quia attributa re ipsa, & a parte rei non habent causam sed sunt ens a se, & non ab alio:Sed Deus solum cognoscIt attributa ut sunt in se: EGgo re ipsa non ea cognoscit per illorum causam. ecundo: Quia implicat cognoscere attributa per causam illorum,nili distinguendo ex parie obiecti inter cautim attributorum , & ipsa attributa inserendo saltem obiective illa ex causa sua: Sed divina cognitio no dillinguit obiective inter caudam attributorum, & ipsa attributa, nec infert ea ex essentia, quae sola potest respectu illorum esse causa: Ergo non cognoscit ea per illorum cauis iam. Tertio: Cognitio rei per causam seu scientia stricte talis essentialiter importat discursum obiectivum,seu illatione unius ex alio, salte obiective cognitam:Sed divina cognitio non potest impotatare discursum obiectivum inter essentiam ut ca iam ad attributa ut essectus illatos ex illa,quia nocognoscit etantiam,& attributa ut unum,& aliud
obiective sed solii ut quid simplicissimili, & vnisi
simum;quia sic,& non aliter sunt a parte rei,& eac ognoscit ut sunt a parte rei: Ergo non cognos cit attributa per caulam. a s Communis solutio est, attributa non habere causam realem,habere tamen causam vi malem , seu rationem a priori. nempe essentiam
divinam , & hoe sufficere ut cognoscantur per causam virtualem, seu rationem a priori, di consequenter per scientiam stricte talem. Quod p rificant in Metaphysica, quae scientifice cognoscit de ente eius attributa, nempe esse bonum,u rum, aliquid, &c. licet ens non sit causa realis, sed solum virtualis, aut ratio a priori illorum I dc similiter in nostra Theologia, quae est scientia stricte talis de divinis attributis,& persectionibus, unice quia habent causam virtualem , seu rati nem a priori,nempe essentiam divinam.Sic Illust.
26 Sed contra est primo ad hominem,quia haec causalitas virtualis non tollit, quod enuntia tiones attributorum de ei sentia,v.g. Deum esse , num,sapientem,iustum; cte. lint veritates per se notet tecundit 1 e,& conlequenter veritates immediatet,& per se notet respectu intellectus divini, flebratorumapse enim plane id defendit inpraesent. Disp. 2.9.8. Sed nemo habet scientiam stricte talem de veritatibus sibi per se notis,& immediatis: Ergo illa causa virtualis non sufficit ad scientiam stricte tale Respondet,Deum duplici lumine, aut
cognitione attingere attributa,nempe,l: per mo-
du luminis principiorum , di per scientiam strictd
talem.Per lumen principioru ,quatenus ea intuetur ut sunt idem formaliter cum ipso Deo ; S per scientiam stricte talem in quantum habet causam virtualem.Sed contra est,quia si semel Deus cognoscit attributa per modum luminis principiorii, ea cognoscit comprehensive, quia Deus nullam cognitionem habet suoriam attributore, quae coprehensiva illoru non sit: Sed cognitio coprehensiva obiecti est cognitio illi iis, quantu cognoiciabiles est:Ergo per modum luminis principiorum ea cognoscit quantum cognoscibilia sunt: Ergos ustra ponitur in Deo alia cognitio illorum per modum scienti quandoquide iam supponuntur cognita quantu cogno1cibilia sunt. Vel aliter i feroErgo ipsa artributa ut sunt in se no sunt cognostibilia bientifice, alias per lumen principioru
non supponerentur cognita quantum cognoscubilia sunt & consequenter nec coprehensi ψe. UNgetur zSi daretur in Deo scientia stricte tuis respectu attributorum,haec ea cognosceret ex essentia,N per essentiam ut prius cognitam lumine principioru:Vel ergo ex essentia, & per ectntiam ut est
in se quidquid est in se; vel ex illa, & per illam vepraecise est essentia, & non attributa: Non primu. quia essentia ut est in se quidquid est,est non soluessentia sed attributa,& Deus ex essentia,N ex alis tributis nec per essentiam,& attributa ut cognita lumine principioru non cognoscit scientifice ipsa attributa,alias ea cognosceret scientifice per ipsa ut praecognita lumine principiorum,& ipsa ex ipsis sciret quod est contra rationem scientis stricte talis.Non secundum, quia Deus per modum luminis principiorum non cognoscit essentiam vi praecise essentia,sed ut est in se quidquid est, abiaque omni praecisione,& consequenter non potes ex illa ut praecise tali attributa cognoscere. ar Contra secundo quia quod attributa habeant causam virtuale,non susticit ut cognoscantur scientifice ab intellectu vidente essentia ut es in se:Ergo ruit solutio data .Probatur antecede quia dillinctio virtualis, ut suprὶ explicavimus,noeli vera distinctio intrinseca in Deo sed potius est yera,&sumnia simpli itas,de identitas eorum,qi;ς
470쪽
extraDenm nveniuntur distincta unde intrinsece ex parte Dei non est distinctio , sed identitas , N
luin extrinlcce ex parte creaturarum, quibus
aquivalet, est d st nctio: Ergo pariter causa vir maliv attributorum , intrinsece. N ex parte Uei non eli causa attributorum , sed potius intrinsece in Deo essentia , Ze attributa lunt una sitnplicissima entitas 5e essentia a parte rei,licet aequivalens linapliciisime ex parte sua, tu essentiae creatae, quae est caula suarum proprietatum, tu ipsis proprietatibi sc e ti,, propter quam aequivalentiam extrinsece denominatur causa virtualis ab essentia cui aequivalet, licuti effectus virtualis a pro
prietatious, quibus squivalet; quae quidem den minatio , tam dillinctionis quam causalitatis virtualis in Deo a parte rei est valde impropria, &purci ab extrinseco termino Nuivalentii desum tαQuod, ni fallor in causa fuit, cur nec D. Tho. nec antiqui Theologi eis vocibus d inctionis
virtualis. atit virtualis ea Hilaris, meminerint:
Sed huiusmodi causa virtualis ita impropria , dc
extrinseca non sufficit, immo nec delervire potest , ut attribi ta cognos antur scientifice a vidente Deum ut est in se: Ergo. Probatur minor, quia videns Deum vi est in se non attendit ad aranivalentiam illius ad res creatas distinctas causantes. & causatas, led cognoscit Deum ut inia trinsece . N intransitive est in se ipso:Ergo ut seletifice cognoscat eius attributa debet illa cognoscere in Deo intransitive . R intrinsece per causam illorum, quae intrinsece &intransitive in Deo sit illorum causa, alioquin non cognos et ea Ut sunt intrinsece in Deo per illorum caulam, di coiniaquenter nec scientifice: Sed ad hoc non deserivit , quod pure extrinsecum ex parte propriet
tum creatarum, quibus aequivalent, habeant causam , si ipsa in recto . 8e intrinsece nullam habent causam: Ergo. Explicatur: Attributa habere cauissam virtualem . si tandem exprimatur, nihil aliud est, quam ea intrinsece in Deo non habere cau- ilam , sed esse ipsissimam Dei essentiam actu a Parte rei. aequivalere tamen proprietatibus crea turarum habentibus causam: Sed hoe non sufficie vi ipsamet attributia cognolcente ea ut sunt in Deci . cognoscantur in recto per illorum caesam, quia negatur suppositum: Ergo. 28 Contra tertio , quia si Deus haberet Leientiam stricte talem de suis attributis, ea cognosceret scientifice pro priori ad creaturas omnes, & prout intranti sive & absolute sunt in ipso, non enim dici potest, quod scientiam suorum a tributorum emcndicat Deus a creaturis,& ex illa. Tum cognitione: Sed ita ea non cognoscit scien ei fice: Ergo nec habet scientiam strictam illorum. Probo minorem, quia pro priori ad creaturas nopotest Deus cognoscere sita attributa per causam virtualem illorum: Ergo nee scientilice. Proba tur antecedens: Quia Pro Priori ad crcaturas non potest Deus cognoscere sua attributa ut distincta virtualiter ab essentia, nec ut virtualiter ab illa causata: Ergo nec per caulam virilialem illoru Probo antecedens : Quia attributa distingui virtualiter ab essentia. & causari vitetuat ter ab illa consiliit in ec, quod simplicis in a cntitas Dei aequivalcat proprictat bis creatis , & clientiae creatae, quae inter se reali erilii tingi ntur, & se habent ut causa, & causatum i Sed pro priori ad creatura, non potest Deus cognoscere scipium tequivalem proprietatibus creatis . & cssciat ijs creatis causantibus suaς proprietates, t pcris patet: Ergo nec pro priori ad creaturas cognoscit sua attributa ut virtualiter causata. 5 distincta abessentia. Explicatur: Dillinctio virtualis non cihdillinctio intrin Ieca in Deci continente extrema
distincta, sed est simplicitas summa in Deo ipso
continente. N cistinetici solum in extremis . quae continentur in ipso,& quibus aequivalet: Sed hanc distinctioncm non cognoscit Dcus intrinsece in se ipso absolute pro priori ad creaturas, quibus aequivalet: Ergo nec distinctionem virtualem . de
consequentor nec virtualem causalitatem r Ergo nec attributa per illoru causam adlauc virtualium. ao Contra quarto. dc instantvr exrmpla
Contrariorum; quia ideo per noli ratia The logia,&Metaphysica sciuntur stricte attributa d. Deo, quia nos distinguimus per rationcm obiective in
ipso essentiam , & attributa. de appeti. ndimus es iscntiam ut cautam, de radicem, de ratione a pri ri attributorum; de hoc idco, quia non cognosciamus essentiam Dei, nec attributa ut lunt in se modo limplici:simo, ted ad moduni rerum creatarum cum di. tinctione, di ordine prioris. de po-stcriorix. caulae, Accaulatii Sed Deus non ita se cognorc t ted liiiiplicissime ut est in se quod ium me simplex, non dui inguendo in 1e essentiam , de attributa,adhuc obiective. 1ed unico sua iplicii iis mo conccptu obiecti. o: Ergo non potali scientirifice cognoicere de se sita .atdributa per causam.
Explicatur: Cognolci non postulit attributa de Deo per essentiam, tanquam per inviam, radic', aut rationem a priori illorum. n li aliquo discursu, saltem obiectivo, vi citius euentia cognOlcatur ut prior obiectivu ad attributa, Ac ut ratio amiciri illorum; de lim contingere nequit, nisi dii inguendo obiecti ec rationem c stentiae. N I tionem attributorum in ipIo Deo: Sed Deus,nec beatus vidensDeum ut est in se iii inguit obiective ia Deo rationem essentiae . de rationes attribu torum, alias praescinderet obiective inter ea, α efficeret dii sinetionem rationis: Ergo nec Deus, nec videns Deum ut est in se habet scientiam stri
ctam attributorum, qua nempe ea cognoicat PCressentiam ut per causam. Vrgetur: Licet salvetueseientia st is talis absque dileurIu formali ex
parte cognoscentis,non tamen salvari potest absque discursu obiectivo , seu ex parie obiecti, qui