장음표시 사용
471쪽
salvari nequit, nisi cognoscatur unum per aliud, di ex alio, tanquam per causam, aut ex causa:Sed
hic discursus obiectivus repugnat Deo respecti
Dorum attributorum , quia essentiam,& attribu ta non cognoscit cum ordine obiectivo, virum ut
prius alio sed per modum unius simplicissimi o lecti infiniti vi est in se, nobis autem talis discursus obiectivus non repugnat, quia cognoscimus
essentiam ut priorem, Sc diminciam ab attributis: Ergo licet nos per Theologiam, aut Metaphysicam demonstremus N sesamus attributa de Deo, Deus tamen ea stricte scire de se ipso non potest. sed solum ea immediate intueri ut id ipsum quod sua essentia unico simplicissimo conceptu o
3 o Dices ex Illust. Godoy, ad scientiam
stricte talem satis esse dilcursum obiectivum vi tua leti. , seu quod Deus cognoscat attributa ex essentia , dc per essentiam, iditer quod ly ex , Nper dicat habitudinem solum virtualem , di esse tia sit ratio virtutilis cognoscendi attributa, di per nostrima intellectum concipiatur ut ratio forma olis , & cum habitudine formali. Sed contra est, quia inde sequitur, cognitionc m , qua Deus cognoscit attributa , ad 1ummu esse virtualiter scientiam illorum a parte rei, di a nobis concipi admodum scientiae formaliter talis; non vero quod re ipsa a parte rei sit ucre, proprie, di Hrmaliter scientia alitibulorum : Sed haec est nostra conclusio : Ergo. Probatur sequela, quia eo modo divina cognitio est scientia attributoru, quo illa cognoscit ex essentia , & per essentiam tanquam ex causa ,&per causam obiective talem, quia haec est definitio. N essentia scientiae stricte talis,ut supra ostendiinus: Sed solum Deus cognoscit attri.
buta ex essentia, & per essentiam ut per causam.
Obiectivam virtualiter , seu ly ex, & ly per sum
eo virtualiter: Ergo solum ea cognitio erit virtualiter scientia a parte rei, hoc eli, aequivalens ad nostram scientiam, actu vero, di istinaliter erit lumen principiorum. Explicatur: Deum cognosiacere attributa ia essentia, & per essentiam sermatissime a parte rei est ea cognoscere immediate in
se ipsis, & per se ipsa, quia a parte rei ipsa senesormatissime Dei essentia, ac proinde dum cognoscuntur inessentia visunt a parte rei, non in alio a parte rei, sed is aliter in se ipsis imme diate cognoscimtur: Sed cognosci a parte rei ire se ipsis immediate is aliter non est cognoscistientifice λrmaliter. sed Rrmaliter lumine principiorum : Ergo totum cognoscuntur a Deo luia
mine principiorum Hrmaliter. licet illud lumea
P incipiorum sit virtualiter.& aequivalenter scientia , quod nos non negamus. Nec obest , quod nos concipiamus cognitionem dix inam ut prius
terminatam ad essentiam, & essentiam ut rati
nem a priori cognoscendi attributa; quia hoc ad
summum Probat, quod cognitio Dei de suis ala
de ἱntellectu, es scientia Dei.
tributis cognoscatur a nobis ad modum scientiae stricte talis, di quasi ea cognoscens per causa illorum, non vero quod re ipsa sit scientia strictὀtalis respectu illorum vere, & proprie a parte rei, in quo ni fallor aequivocationem passis est Illust. Godoy. at Ex quo iam patet secunda pars conia clusionis. quia iicut nos distinguimus per rati
nem in Deo estentiam, & attributa. illam eonsi derantes ut priorem , di radicem eorum, ita ex coissequenti consideramus Dei infinitam cognitionem vi prius obiective terminatam ad ede tiam , & ratione illius ad attributar Sed hoc est eam concipere ad modum scientiae stricte, & is maliter talis, quia est eam concipere admodum cognitionis attributorum per causam , radice di rationem a priori illorum; licet ita re ipsa non sit a parte rei: Ergo ex nostro imperfecto. & pr eisivo modo concipiendi divinam cognitionem ut prius terminatam ad Sentiam, & ex conseia quenti ad attributa, concipimus eam ad modum scientiae stricte talis. Sed rogabis, an ita concipiatur cum sentia mento in re Remondeo affirmative. quia hic modus concipiendi sundatur immediate in rei tione , & ordine rationis inter essentiam, & ait buta per modum radicis, Sc radicati , di hic ordo rationis fundatur in distinctione rationis, di haec distinctio rationis habet scindamentum in re, unde ille modus concipiendi cognitionem divinam ad modum scientiae stricte talis habet, licet mmdiate fundamentum in re. Tum etiam, quia licet cognitio Dei respectu suae essentiae. & . attribui rum sit simplicissima, tam subiective, quim obisve, quia ea cognoscit per modum unius simplici Lsimi obiecti visunt in se quid omnino simplex, &ideo formaliter loquendo sit per modum luminis
principiorum; tamen aequivalet duabus cogniti nibus nostris, quarum una cognoscimus estentia.& alia attributa ex essentia, & per estcntiam ; detae aequivalentia est sufficiens fundamentum in re ut illam concipiamus etiam ad modum dupliacis cognitionis, quarum una sit immediata esse tiae, di alia ex nostro modo concipiendi sit attria torum per essentiam , di ex essentia, di consequenter ad modum scientiae stricte talis.
31 Sed obijcies primo ex D.ThΟ.m prae feni. artis. I 6. in corpor. ubi ait: Dem de se habet seientiam spe lativam tantum , de abis vero speculativam, praesi mi Ergo habee scientiam de suis attributis stricte talem. Secundo, nam sapientia est persectissima scientia, cum sit cognitio per altissimas causas : Sed iuxta D. o. ad Roman. t a. leci. s. Deus habe apten eum de ditanis, ct scientiam de rebus crearis, quod saepe alibi repetit: Ergo & scientiam stricte talem de divinis . nempe de attributis. Tertio, iam I .sentent. iasi I.3Dquas. ou. I. s.
472쪽
umst. II. An in Deo detur scientia ricte,*e. P
la ait: Sed quia seientia propria eo uxorum ess intelligere proprie est qusdditatis rei ideo Deus scitur sciens in quantum cognoscit ese sinu. dieitur intelligens in quantum cogiscit naturam fisam, qu e tamen non es ut usquam sua esse nee magis simplexaedi' ideo in Deo non est aliud intelligere , quam scire, nisi secundum rationem, Sapientia vero non ponit in nia mero eum Hientia, ct intellectu, quia omnis sapientia sientia est , sed non convertitur, quia Ea Diastentia sapientia es quae causas altissimas consederat, per quas ordinantur, ct cognoscuntur omnia sequentia. Vnde proprie Deus
famem dieitur in quantum se i um cognoscit, edi intelligens , ct sciens in quantumse, Ο aha
cognoscit. Ex quibus sic arguit illuli. Godori. Primo, nam iuxta D.Tho. Deus, in quantu cogno1cit se, licitur sapiens: Sed sapientia est perte-etusima scientia: Ergo de se ipso habet perfecti Lsimam scientiam . & consequenter stricte talem. Secundo: Deus dicitur intelligens,in quantu cognoscit suam naturam , di sciens in quantum cognoscit suum esse:Sed hoc intelligi nequit de scien tia communiter sumpta, sed solum de scientia triste talii Ergo Deus de suo esse exilientiae , vel attributali habet scientiam stricte talem. Probat minorem, primo, quia scientia coinuniter sumpta etiam est de ipsa Dei natura: Ergo cum Div. Thom. ait, quod dicitur intelligens, in quantum cognoicit sui naturam , sciens vero in quantum cognoscit suum esse, hoc scire sumitur stricte, di non communiter prout coincidit cum in ligore. Secundo. quia eam scientiam concedit Div. om. Deo de suo esse, quam negat de sui natura i Sed de sui natura non negat scientiam comis muniter sumptam, sed solum liriete sumptam: Erasci hanc concedit de suo esse. Haec sunt, quae ex D. Thom. asserri possunt pro contraria senteniarias
3 3 Respondeo tamen ad primum , quod
ἐbi D. . non agit de scieritia specialiter sum ta, sed communiter pro persecta rei cognitione, unde probat,quod Deus habet scientiam specul tivam de rebus alijs, quia quidquid in rebus nasneeulat e regnoscimus definiendo, ct druidem
do, Me totum Deus multo persemus novit; patet
autem, quod id quod nos cognoscimus deficienἀdo , & dividendo, non cognoscimus per scientia specialiter sumptam, quae solum cognoscit intaxendo , unde in eodem articulo est maximu iuniaritamentu, ut dicamus ibi D. Tho. solum adstrum xe in Deo scientiam communiter sumptam de se ipso pro perfectissima cognitione, non vero scientiam specialiter, εἰ stridie aceptam. Ad s
Tundum, concella maiori .explico minorem:Deus' habet sapientiam de divinis tanquam de obieci,
motivo, concedo: Tanquam de obiecto term
nativo, di cognito pcr causam, nego mininem,& consequentiam in eodem sensu; quis eum D. Tho.ait,Deum habere sapientiam de divinis,non est sensus quod di, ina cognoscat per altissimam causam; sed quod res creatas cognoscit per divi nas, & altissimas causas, & sic lapientia eii de dia vinis caulis, seu de caulis altil simis,non tanqnam de obiecto cognito per causam , sed potius tan quam de causa,per quam cognoscit,& iudicat de inferioribus effectibus,ta hoc in lentu libenter fatebimur esse in Deo scientiam de di finis , nempe motive de divinis, tanquam de cautis, Per quo iudicat de inserioribus. Ex quo.
34 Ad tertiam concello toto textuD. o.
ad primam obiectionem inde deductam, explico
maiorem: Deus,in quantum cognoscit se ut causam primam , & altissimam caeterorum , dicitur sapiens, concedo: In quantum cognoscit se per sui caulam, nego suppositum,& concedo,vel cla ritatis gratia. distinguo minorem t Sapientia est perfectissima scientia stricte talis respectu causae
per quam cognoscit effectuS, nego minorem Reia Pectu effectuum,quos Per causam cognol it,co
Cedo minorem, & nego consequentiam,quia ipse D.Tho. expresse ait, sapientiam e se quae causas altissimas considerat . per quas ordinantur . cognoscuntur sequentia, α hoc lentu ait, quod
Deus propria sapiens dicitur .in quantum se ip4 .sum cognoscit, nempe ut causam altilbimam perquam sequentia ordinantur,di cognoscuntur;ce
tum autem est, quod scientia stricte talis non ducitur esse de causa, per quam cognoicuntur et Ehus , sed de essietibus cognitis per caulam, di in hoc sensu disputantus modo, an de attributis de tuo in Deo lcientia stricte talis,hoc est,an ea cognoscat Deus proprie per causam, seu rationem kpriori; non vero an ea Deus cognoscat ut causas altissimas exterorum et diuum,per quas eiciatus ipsos cognoscat, dg ordinet; nam hoc ultro fateamur omnes cum Daho. Primum vero negamus,
quia nulli bi D. Tho. id viseruit, nempe divina attributa cognosci a Deo per causam, sed solum
3s Ad secundam, concessa maiori, nego
minorem. Ad cuius primam probationem,nego antecedens, quia scire,adhuc communiter sum tum est de complexis, non de simplicibus, nam ire,adhuc communiter sumptum, importat i dicium, δέ affirmationem, vel negationem : Si
plex vero intelligere hoc non importat, sed sin plicem apprehensionem , vel intelligentiam;vnde ex quo D.Tho.attribuatino intelligere in quam tum cognoscit sui naturam, & scire in quantum cognoscit suum esse, solum sequitur quod attribuat Deo scire in quantum aequivalet cognitionixomplexae, seu in quantum significat iudicium a firmans persectissime Deum esse quod tamen, lucet ratione nolira addat aliquid supra simplex imgessisere,quia hoc pertinet ad primam operatione
473쪽
vaa.de Deomno. D p. IV. de latellectu Isse sentia Dei.
intelleetin, illud vero ad secundam; adhuc tamen
non importat scientiam liticae inlcm sumpta pro cognitione rei pzrcauiam , aut per rationum a priori, quae pertinet ad tertiam intellectus op rationem. Et merito, quia ut iupra olfendimus Di utat. a. quas. 3. anum. a. Deum esse, sive esse Dei non poteti habere caulam Adhuc virtu tem, per quam a priori domonstrctur, aut sciatur
de Deo; licet poliat cognosci modo complexo assirmando, Deum esse. Unde nihil minus aiuriamat D. rito.quam quod Deus cognolcat suum esse a priori. & per causam, seu quod illud sciat, fricte acepto scire pro cognitione rei perca sim; sed so'um quod illud scit, comuniter accepiseo scire pro iudicio perlectissimo assirmativo
ut valenti nollrae cognitioni complexae.Cum ea tamen advertentia , quod in re loquendo , tam simplex eli Dei esse . ac Dei natura , cum natura
Dei lit iplum esse, ac proinde in re loquendo ipsum Dei intelligere eli etiam scire, hoc est iudi-gare, & ipsuin lcire est intelligere, quin detur in Deo cognitio re ipla complexa , nec subiective, nec obiective de te ipse,sed omnino simplex su lective .& obiective,licet aequivalens nostrae cognitioni tam simplici quam complex ; ex quo p xiter inferri posset, quod nec datur in Deo re ipsa cocnitio tuorum attributor i Per caulam, nec
subiective . nec obicctive, sed simplex omnino cognitio illorum ut simul cum ellentia sunt unusimplicissimu obiectum, licut haec cognitio aequio
valeat nostrae cognitioni,qua attributa cognoscimus dii cursu obiectivo per causana illorum , de radicem ex nostio modo concipiendi.
36 Ad secundam probationem, distinguo
maiorem: Eam scientiam concedit Deo D. 1 horde suo esse, quam negat per rationem, dc ex nostro modo concipiendi de sui natura, concedo: Quam negat in re, seu in sensu reali, nego mai
rem, & minorem.Quia in primis ipse D. Tho.expresse ait, quod in re mi natura est ipsum este, & sum esse tam simplex, quam Dci natura, unde de ipso esse etiam concedit simplex intelligere in re loquendo liciit de Dei natura,& solum pcr r eionem ea dii linguit, & cum diuinistione rationis ait, quod intelligere est de Dei natura, scire vero
de Dei esse ; sed non accipit hic scire I riete pro cognitione rei per causam, sed solutia pro iudicio
assirmante, quod significatur per scire communi. aer sumptu; quae enim limplici intelligentia comcipimus adhuc non assirmando , nec rudicando, non dicimus scire adhuc communiter, sed solum quae iudicative cognoscimus, di hoc sensu ait D.
tho. quod D us eli sciens , id est iudicative cog
mos cenS, in quantum cognoscit suum esse, quod non habet in quantum simplici intelligentia cognoscit sui naturam, de quidditatem,quia haec limplex intelligentia quidditatis, aut naturae non est
iudicium, ted pcrtinet ad primam OP ramaei 3 obijcies secindo Nam propterea ne ιgatur scientia stricte talis in Deo de suis attriburis, quia non habent eausam: Sed habent causam virtualem , di hoc sufficit ut terminent scient mstrictii talem: Ergo. Probatur minor, quIa in en te ut sic,veritas, bonitas, & aliae proprietates s lum habent causam virtualem, aut ex nostro m ado concipiendi: Et tamen hoc sufficit ut termianent scientiam stricte talem . siquidem Metaphy-fica est scientia stri tE talis, Sc demonstrat de e te illa attributa , seu proprietates, Et illae dicu tur proprie scitae a Metaphylica: Ergo sussicit habere causam virtualem ad terminandam scientia stricte talem. Confirmatur: Quia Theologia vore est scientia stricte talis respectu attributorum: Sed non alia ratione, nisi quia ea cognoicit per causam virtualem : Ergo susscit ea cognoscere per causam virtualem. Respondeo ex dictis co cessa maiori, negando minorem. Ad cuius m bationem, concelsa maiori, distinguo minorem: Hoc sum it ut terminent scientiam stricte talem in intellectit distinguente obiective interens. Eceius attributa , concedo: In intelleetu obiective non distinguente , nego minorem, , conseque tiam, quia eo ipso quod habeant caulam virtua lem, seu per ratione ex nostro modo concipieris di formalem . intellectus noster obiecitive distin, te duos obicet vos conceptus unum entis, Ecalium boni aut veri. de sic di lcurrit obiective ex primo ad secundum, Zc ex primo ut ex radice , Eeratione a priori cognoscit secundum, quod ea cognoscere bonitatem, aut veritatem entis per causam obiectivalia , seu per rationem a priori illius , quod lassicit ad rationem scientiae; attamen
respectu intellectus divini id contingere non po-it quia non dilhinguit obiective in se ipso essem
tum, & attributa, nec sermat duos conceptus, primm de essentia posteriorem de attributis nec duas rationes obiectivas unam de eslcntia, aliam
de attributis, sed respectu ipsius et sientia, & attributa , 8c quid iid in Deo est. est unicum simpli-icissimum obiectum . simplicissimus conceptus obiectivus, & simplicissima ratio obicctiva smia plicissime agnita in se ipla immediatissimeque intellecta, de visa in se ipsa adaequate . N absque
Umni ordine obiectivo rationis a priori S rationis posterioris, causae, aut effectus. radic is,N r, dicatet, quia haec nomina. & dili inctiones solum translaticia ponuntur a nobis in Deo, ex modo quo in creaturis cognoscimus essentiam , N pro prietates talem distinctionem,radicationem,pri ritatem. εἰ ordinem habentibus; & Deo exercita attribuimus, quia non videmus eum sicuti est, sed
admodum rerum creatarum , qui tamen modus
revera in Deo non est. Et ideo Deus qui se ipsum, ut est in se persectissime cognoscit obiective in se non distinguit, nec nominat distincte essentiam,
attributa , scd habet alium conccetum, de
474쪽
crist. II. An in Deo deturscientia stricte,qc.
alii ii nomen simplicissimum quo siinplicissime se
Loncipit, & nominat per modum unius simplicissimi obiecti; in quo re ipsa ratio scientiae liriete sumptae pro cognitione rei per caulam inveniri nou potest, licet aliter a nobis intelliga
38 Ex quo ad confirmationem eodem modo respondeo , concessa maiori, distinguendo minorem: Non alia ratione , nisi quia ea cognoscit per caulam virtualem ut Ermalem , concedo: Per causam virtualem abique distilustione λω mali . nego minorem, di consequentiam in Deo, ob rationem oppositam,quiaDeus non distingule obiectiQe ullo modo intrinsece inter essentiam suam , 3e attributa, nec habet hos distinctos conceptus Obiectivos, quos nos exprimimus,sed una simplicissimum ut explicatum manet. Videsupra Dio. a. q. O .n. q. Quinimo nec distinctionem virtualem in se intrinsece cognoscit, sed λleunextrinsece in creaturis quibus ille conceptus Obiectivus infinitus, & limplicissimus aequivalet, vesupra vidimus.
Io Sed replicat Illust. Godoy. Quia licet
Deus se cognoscat ut est in se,hoc no tollit,quod
Cognoscat essentiam ut attributorum rationem,S virtualem radicem: Sed hoc susticit ut scientifice attributa cognoscat: Ergo. Probatur maior, quia esse causam, seu radicem virtualem alterius
est taliter comparari, quod ii realiter distingueretur , esset causa realis illius: Sed Deus hoc ita cognoscit, quia in hoc nulla est fictio : Ergo. Secundo, nam in Angclis datur Metaphysica de
ente, & estis attributis: Et tamen Angelus non
distinguit obiective inter ens, & eius proprietateS, sed unico mentis conceptu quidquid est in ente cognoscit: Ergo non requiritur distinguere actu obiective inter attributum cognitum, de essentia, ad scientiam strictam de attributis. Tertio, quia quamvis intellectiis divinus non distinguat obiective inter bonitatem divina ut est ratio diligendi, puniendi, & miserendi, dantur in Deo virtus theologica charitatis, & etiam virtutes morales Iustitiae. Et misericordiae: Ergo pariter licet non distinguat obiective inter esientiam , & attributa potest dari in Deo, vltra intelligentiam essentiae, scientia stricte talis de attributis.
4o Respondeo ad primam, distinguendo
maiorem:Non tollit quod cognoscat Deus esse tiam suam ut attributorum rationem , di virtu Iem radicem intrinsece, & in se ipse, nego mai
Tem : Extrinsece ex parte essentiae creatae, de pr Prietatum creatarum , vel respective ad nostruinintellectum praescindentem , concedo maiorem,S nego minorem,&consequentiam. Ad probationem maioris, omissa maiori, nego minorem,
quia Deus quatenus se ipsum ut est in se cognoscit, non comparat essentiam suam cum attribu
tis ullo modo, quia nec dictissui; abicoris la a
Ipso attributa, & essentiam, nec facit illam h telim Frealiter disin erentur, quia haec hypo- telis concipi nequit, nili a diit inguente obiectivd inter essentia, di attributa, & apprehendente saltem distinctionem illam realem, quae chimerica est, & fictilia, re ideo Deus sine fictione exercita saltein , & apprehensiva non posset iudicare sic: Si realiter distinga rentur, essentia esset eausa realis attributorum , quia nec potest concipere pluraliter essentiam, & attributa, sed solum singularissime uno simplici conceptu obiectivo. in quo non est locus apprehendendi set Si disinguerentur, o e. quia huiusmodi hypotesis supponit conceptum pluralem,scia plura ut plura co-cepta, de quibus ait, s disinguerentuν , nam de uno simplici obiecto ut uno, dici non potest , F
distinguereniti . Vnde colligitur,quod Deus non cognoscit distinctionem virtualem per hypoteses confictas ,& impossibiles, sed per realem amrmationem , qua videt , di iudicat se simplicissimum continere eminenter perfectiones , quae
realiter in creatis distinguuntur, & illis aequiva
1 Ad secundam, distinguo maiorem:In
Angelis datur Metaphylica de ente. & eius attributis,quae sit scientia stricte talis respectu attribuistorum entis, si Angelus distiligiti obiective interens, Eo eius attributa , concedo: Shion distinguit obiective, nego maiorem, & omissa minori, nego consequentiam , quia si Angelus non distingit leobiective interens, S eius attributa, impossibile est, quod de attributis habeat scientiam stricidialem; an autem Angelus distinguat obiective inter ens, & eius attributa non est lacii 3 definibile, ideoque semper sub conditione loquendum est: quamvis autem Angelus non habeat scientianistricte talem de attributis entis potest habere Metaphysicam det alijs demonstrab libus per suas caulas , vi sunt plura, quae in Metaphysica demonstrantur, praeter veritatem, bonitatem,& vnitatein entis. Ad tertiam dico, quod an dentur in Deo praeter virtutem theologicam charitatis. virtutes morales, est difficultas, quae pertinet ad sequentem disputationem; illis autem admistis, inserina, concessa maiori distinguo minorenvDantur in Deo virtutes morales erga attributa Dei, nego: Erga creaturas, concedo minorem, & n
go consequentiam, quia est manifesta disparitas. 1iquidem virtutes morales versantur circa obiecta creata in medio constituta,quae Deus bene potest amare propter finem ultimum . quia re ipsa habent finem ultimum in Deo, & causam finalem:
at sua attributa stricte scire nequit de se ip . id
est, per causam cognoscere quia non habent causam obiectivam re ipsa in Deo. Ex quo potius r torqueri potest paritas, quia Deus non habet vi tutes morales electivas respectu suorum attributorum, Recvsre sua auri byta amat propter fine, aut ν
475쪽
Rs6 irratiae Deo Cno. Disp. IV. de intellesta, V sesentia Dei.
aut causam finalem anquam media in ordine ad finem, sed unice ea amat ut unicum, de simplex Obicetum cum ess cntia , quod quidem obiectum smplex adaequale amat Deus propter e , & nihil illius propter alium, nec in ordine ad ali uin fine; quia videlicet non distinguit obiective inter attributa, di est entiani,sed unice se cognotat, ut summum,S simplex bonum adaequale amabile prointer se: Ergo pariter nec potest dari in Deo 1cie tia stricte talis suorum attributorum, qua ea cog-xolcat pcr illorum eausam , di rationem a priori,
quia videlicet. non distinguit obiective inter illa.
41 Quod quidem confirmari potest ex
ait: Principale obieetam disinae Ooluntatis est divina ebsentia, eum autem druina essentiast De intelli re omnia quae in ipso esse dicuntur, manyestum est, q-d eorim modo principaliter vult se intelogere se velle,se esse unum or quidquid aliud est Duiusnodi. Et cap.88. tIon. 3.sic ait: Voluntas essuis, elestio autem eorum , qua sunt adflnem, eum igitur Dei e ipsim tan-
quam nem selit non scut quae ad sinem funialia gero cur quae ad finem funi,sequitur quod
res Eta Di babet volantatem tantum, respectu aliorum eleetionem. Ex quibus inscrtur primo: Deum aeque pρ ncipaliter amare sua attributa. ac suam esse utiam quia ea eodem modo principaliter vult ae suam essentiam, quia re ipsa sua essentia esi ipsa attributa, & Deus non distinguit. Secundo infertur,quod Deus re ipsa ex parte obiecti no amat, nec vult at Iibuta propter essentiam , nec in ordine at illam vi ad finem,sed solum ut re i ta sunt ipse ultimus finis. Tertio,quod Deus erga attributa non habet electionem, nec affectum Ordinantem ea ad aliud, sed tantu voluntatem simplicem,sicut erga suam essentiam, inter quam , dc attributa non distinguit,sed ea conspicit per modum unius simplicis obiecti, summi boni, & vitia mi finis. Ex quibus denique infero: Ergo Deus
non habet scientiam stricte talem erga attributa. sed solam simplicem intuitionem,& cognitionem intuendo ea aeque primo,& principaliter Messentiam tanquam idem re ipsa ac illa:Ergo non cognoscit ea per causam , sed immediate in se ipsis ut sunt id ipsum quod essentia,nec habet erga illa alium modum cognoscendi ac erga essentiam, quia non distinguit inter illa, & essentiam, sed ea di eslcntiam intuetur ut unicum simplicissimum obiectum. Consequentia patet,cum a paritate intellectus, & voluntatis divinae; tum quia Deus se amat iicut cognoscit te;tum quia sic se habent in intcllcctu intelligere, de scire , sicut in voluntate voluntas, d electio; unde si in Deo non datur erga se, nisi tantum voluntas, ergo nec datur e ga te, nisi tantum intellectus, seu simplex intelliavere, contrapositivς ad scire strictς talei tum quia
quod est finis respecta voluntatis, est causa, seu principium respectu intellectus, unde sicut quidquid est in se amat Deus non propter finem, sed ut ultimum finem, ita quidquid est in se cognoscit, non per causam, aut principium prius, sed
ut primam causam, & primum principium. 3 Nec valet respondere cum Illust. Goiadoy, quod Deus amat sua attributa propter essentiam tanquam propter finem, ly propter sumpto virtualiter. Siquidem hoc solum probat, quod . nobis essentia possit cum fundamento co-cipi ut finis attributorum ,& attributa ut amata propter essentiam, non vero quod proprie a Deo amantur re ipsa propter essentiam, ut propter finem, ted 1olum re ipsa ut ultimus finis, di sic reipsa in Deo non datur erga 4 se, nisi sola voluntas, & amor; non vero clectio , nec velle unius propter aliud re ipsadicet illa simplex Dei volui
tas eminenter contineat & aequivaleat nostri v
luntati erga finem . & electioni erga media ; ut alibi explicabimus. Ex quo pariter infertur, quod nec re ipsa cognoscit Deus sua attributa per causam, & consequenter nec scientia stricte tali, sed unice ut primam causam, & primum principium re ipsa simplici lumine principiorum , licet hoc aequivaleat nostro lumini principiorum . & nostri scientiae,& cum fundamento a nobis distinguatur in duos modos cognoscendi & respecii attria butorum concipiatur ut cognitio rei per causam.& ut scientia stricte talis,licet talis re ipsa non sit. . sicut iudicium divinum concipitur a nobis per modum compositionis, licet tale re ipsa non sit.
Ico tertio: Non datur in Deo se a
tatis. quas ex erraturis cognoseat a poseriori. Ita plures Thoinistae contra alios,inter quos puto quaestionem esse de nona ine.Probatur autem Primo, conclusio ex D.Thom. quaes.a. de Veritat. artic.a. ad 2. ubi sic ait: Non quas essentiam suam ex aliis rebus eo oscens, M. Ergo Deus ex alijs rebus non cognoscit suam essentiam , Zeconsequenter nec ser Ergo nec habet scientiam sui a posteriori ex creaturis. Secundo ex lib. r.ad Anibalae disines. 3. quaest. a. artis. I.ad 2. ubi de Angelo beato . sic respondet: Dicendum, quod quamvis eo ineat disinam bonitatem relucere
in creatura, non tamen ex creatura venit m
creatorem, sed e conores: Ergo pariter Deus, licet videat se ipsum relucere in creaturis , non excreaturis cognostit se, sed e converso r Ergo se non cognostit a posteriori per creaturas.
s Tertio ratione a priori, quia proprie Ioquendo scientia Dei a posteriori ex creaturis haberi non potest,nisi ab eo,qui ex creaturis Deu
476쪽
Viiast. II. An in Deo detu cientiastricte, M. 4s
creariirἰs: Ergo nec habet scientiam a posteriori
sui cx creaturis. Probatur minor, quia Deum se Cognoscere ex creaturis proprie significat, quod ex creaturis cognitis veniat in aliquam sui cognitione quam pro mini ad creaturas non habebat, nam alias quidquesua se cognoscit, non ex creaturis,sed ex se ipso ante illas cognoscet, & conse quentur non se cognostet ex creaturis: Sed Deus ex creaturis cognitis in nulla sui cognitione veni- 're poteil,siquide quidquid,& quantum in se cog- nolait cognostit ex se ipso, & in se ipso indepen-' denter a creaturis cognitis:Ergo se non cognostiteri creaturis proprie loquello. O limatur primo,
nam stientia,sive a priori,sive a posteriori est cognitio rei percaulam cu hac sola distinctione quod si est a priori est per caulam ellend si est a posteriori,cii per causam cognoscedi Sed Deus se cognoscere non potest per creaturas ut per causam cognoscendi se quia creaturq no pollunt Deo esse causam se cognoscendi: Ergo nec habere potest scientiam sui a. posteriori ex creaturis. Urgetur,
nam stientia a posteriori ad minus petit quod ese fcctus ex quo, te per quem cognoscitur caula, sit aliquomodo prior obiective in mente cognoscen iis ad causam,nam si nullo modo est prior,sed so-lseri posterior in mente cognostentis, impossibile est quod per effectum alit ex effieret, vel ab inectu Co noseat causam,imo nec quod veriticetur ly a
posteriori.quia ly a significat exercite processum a priori ad posterius iiqu idem pri sis ut prius non non est a posteriori ut posteriori;vnde ut quod est Prius sit aliquor nodo a posteriori, opus est quod Posterius sit aliquoin .odo prius ad id quod est ρο-
serius: Sed Deus nee in essendo, nee obiective in mente Dei cognoscentis potest ullo modo esse Posterius ad creaturas:Ergo no potest se cognoscere obiective a posteriori ex creaturis. Probatur mlnor quia Deum esse obiective in mente divina Posteriorem ad creaturas est esse posterius notum I, o quam creaturq, & creaturas esse prius Deo
tas. quam Deus sibi:Sed hoc manifeste implicat , & repugnat in intellictu divino: Ergo.
6 Sed obijcies primb:Deus se cognoscit in
Creaturis: Sed se cognostere in creaturis est scientia a posteriori de Deo, siquid Iuni nos cognostimus Devin in effectibus habemus scientiam
a posteriori de ipso:Ergo Deus habet stientia sui
a poseriori ex creaturis. Omissis varijs solutioni abus,ditannio maiorem:Se cognostit in creaturis tanquam in medio prius cognito,nego maiorem: taquam in aliqua sui participatione,& esti tu posteriori posterius cognito.c cedo malorem,& distincta minori eoilcm modo, nego conlaquentia, quia ad rationem scientiae non satis est cognostere ut cumque uniam in alio siquidem qui cognoscit partes in toto , non ex hoc habet scientiam
Partium,nec sui cognoscit suam manum repraesentatam in speculo habct scientiam suae manus
quiritur cognoscere virum in alio tanqua in meiadio prius noto vi alicuius illationis,saltem ex parte obieeti Hoc autem modoDeus non se cognotacit in creaturis , quia nullo modo creaturae sunt
prius notε Deo quam ipse sibi,sed se ipsum,prius in se ipso cognitu quantu est cognostibilis, videt
pro posteriori participatu,& impersccte repraesentatiim in creaturis:Sicut qui videt sita manum imprimetem sui speciein in speculo,uidet suam manu prius in se ipso, di posterius in sui similitudine
repraesentatam,quin habeat ex hoc ipso scientiani a posteriori de sua manu. Sed replicabis: Deus se cognostit in creatu.
ris tanquam in medio obiectivo prius noto:Ergo ruit sollitio. Probatur antecedes primo, quiaDeus non potest cognostere creaturas in se,ut in causa,
quin illas videat in se,ut in medio prius cognito: Ergo nec potest cognoscere se in creaturis, ut in effectu , quin 1 e videat in illis ut in medio prius cognito.Secundὼ quia Deus se cognos it in cre turis omni modo quo cognoscibilis est in illis, cueius cognitio sit comprehc siva:Sed Deus cognoscibilis est in creaturis,ut in medio prius noto: Lrso se cognostit in illis ut in medio prius noto. Terti 5:Omne cxtremu, dum obiicitur intellιctui sicuti est ostendit illi aliud extremu cum quo ha
bet connexione ea rationc qtia est terminus illius connexionis: Sed creatura, quia creatura,connectitur essentialiter cum Deo,& cognoscitur a Deo sicuti est Ergo osterulit illi veritatem, seu exissentiam Dei vi connexionis ciuillo: Sed hoc pso res
pectu Dei est medium prius notum aliquomodo ducens in cognitione Dci:Ergo.Quarth quia ne quit Deus se cognoicere in creatura, nisi hic modus cognoscedi importet alique ordinem obiectivum inter creaturam,in qua se cognostit.& se ipsum cognitum in illa; siquidem ly in aliquem ordinem significat:Scd non est assignabilis alius ordo obiectivus,nili accipiatur creatura ut obiective
prius nota.& ut mediu prius notum: Ergo nequie Deus se cognoscere in creatura, nisi tanquam in medioprius cognito.Quinto quia licet quis prius videat suam manu in se ipsa, quam in speculo tamen dum videt eam in speculo repraesentam, sive in specie illius prius videt speciem manus,& posterius cognoiuit nianum, qui repraesentatur : Ergo pariter, licet Dcus absolute prius se cognoscat,
quam creatura,tamen dum cognoscit creaturam
obiective connexa cum Deo, di Deum repraesentantem obiective,ex hoc modo cognos edi prius creatura obicctive.quam se cognouit. Confirma' tur Repraesentans & ostendens aliud obiectum inquantum repraetenta a S.& ostendens illud est prius Dotu,quam illud:Sed Deus cogno&it creatura vivi connexionis repraelelitante,& ostendetite Deue
Ergo ut prius notam quam ipse Deus Ergo in idisa ut prius nota se ipsum cognolait. 48 Respondeo negando antecedens.Ad primam probatione,conccsso antecedenti, reso co-
477쪽
sequentiam, ia causa,vi causa, ex se est prior, & quia ordo ille solum est ordo recti de obli I,qula
prius nota,quam ectetus.Vnde ex hoc iplo,quod nempe Dcus se copioscens resplendente in crea- creaturas cognostit iu se, ut in caus cognoscit ilis tura,vi huius cognitionis creaturam cognoscit in Ias iii se ut incilio prius cognito. Attanae effecturi recto tanquam Dei participationem , & se ipsiimul et lactus,ex se nec est prior,nec prius notus,qu1 tu obliquo, ut obliquum creaturi participantis caula,sed ordine naturali rerum servato posterior Deum,dependentem a Deo,& cfictima Dei;rectuin esse,&cognosci unde ex quo Deus se cognosi autem non prius cognoscatur quam obliqvu, sed cat in creatura ut in cisectu,non 1equitur, quod te sunt inui natura,& cognitione licui qui cognos cognoscat in illo ut in medio prius noto, sed op- cit Patrem,non prius Patrem in recto, quam Fiapolitum. Ad secundam,distingito maiorem: Deus lium in obliquo cognoscit sed sunt simul natura, Ic cognoscit in creaturis omni modo, quo cog- di cognitione,undeFilius in obliquo non cognosa nostibilis est in illis ex desectu cognolae ntis,nego citur in Patre,ut in medio prius noto sed intran maiorem:Omni modo,quo per se,& attento reali sitive ut importatus de connotato in ipsa noti ordine rerum cognoscibilis est in ipsis, concedo ne Patris:Sic ergo,dum Deus se cognoscit de coismaiore,& dylineta minori eouc mouo nego con- notato in creatura ut est Dei e stultiis.Qui modus sequentiam; quia quod Deus lit cognolcibilis in cognoscendi non susscit ad ratione scientiae quia creaturis ut in naedio prius noto,no cli nisi respe- ad hanc non sufficit cognoscere unum directe. Nctu intellectus deficientis in cognitioneDei,& qui in resto,& aliud indirecte & in obliquo ex vi eis Lob suam potentialitatem non est per essentiam in dem notionis obiective, alias simplex conceptus actu Deum cognoscens,quantu cognoscibilis est, Patris est et scientia Filij,& simplex conceptus FLpro priori ad creatura cognitam,& ideo incipere iij esset scientia Patris,& sic de alias. relationibus; potest ordine inverto cognoiccndo prius quod in sed requiritur duplex notio obieetiva, duplexque ordine reali rem est posterius,& a posteriori cog- Gieetum directe cognitum,& in recto, unum venoscere quod est prius:attame respectu intellectus Prius directe notum. & aliud ut posterius notum di viiii,de attento ordine reali rerum,Deus non est etiam directe,ex vi illationis obiectiv Nel secum cognoscibilis per se in creatura, tanqua in medio do,& melius respondeo,negando maiorem, quia prius noto,quia reIpectu intellectus divini Deus,&. Deus non alio sensu se cognoscit in creatura nisi creatura solum sant cognoscibiles prout se habet quatenus cognoscit sui participatione in creatu i ii ordine reali rerum; attento autem ordine reali ra, vel sui aliqualein similitudine,sicut qui se videererum,& per se loquendo, creatura non est prius in speculo,non aliter se videt in speculo, nis qua- cognoscibilis,quam Deus,liquidem non est prius tenus videt in illo sui similitudine. Unde sicut cae istens,nec ens,quam Deus, sed unice posterior oculo corporeo quis videt se in speculo lyse non
in essendo,& cognoscibilitas sequitur ad esse, un- supponit proprie pro ipso sed improprie pro sui de nec est prius cognoscibilis qua Deus ullo mo- similitudine que proprie loquendo no est ipse,sed do ideoque necDcus est cognoscibilis in creatura ab ipso realiter δistincta;ita cu dicitur quod Deus tanqua in medio prius noto, siquidem nullo sensu is se videt in creaturis,lys no supponit proprie pro est per se cognoscibilis pro posteriori ad creatura i Deo sed pro sui participatione di similitudine
nam si sic cogitoscitur a nostro intellectu deficie- , imperfecta qus proprie non est ipse , sed ab ipsoli ioc provenit ex eo quod invertit ordine realem realiter distincta. Unde ide est videre se in creatuis rerum, cognoscendo res alio Ordine ac se habent ra,ac videre sui similitudinem imperfectam aut se in rerum natura,ac petunt per se cognosci. Participative talem in creatura; cum autem inter o Ad tertiam distinguo maiorem:omne ex- Deum participatum,aut inter Dei participatione, tremum,dum obiFitur intest ectui sicuti est,ostem di creaturam 4psam no detur ordo realis obiectudit illi aliud extremum,cum quo habet connexio uus,quia creatura, & Deus participatus est unicunem,si per se non supponat illud extremum pro simplex obiectu .Iὸeo, cum dicitur,Deum se cog- priori notum eidem intellectui quantum cognos- noscere in creatura, non designatur realis ordocibile est,concedo: Si per se supponat illud extre- obiectivus inter Deum cognitum in creatura, demum coprehentive notum eidem intelletari,quais creaturam, in qua cogitoscitur,sed solum designatum cognoscibile est,nego maiorem, & concessa tur realis identitas, quatenus creatura es Deus minori,consequentiam,quia cum Deus per suam participative eu similitudinarie talis. & dum ea essentiam,pro priori ad creaturam, se ipsum cog- cognoscitur, cognoscitur Deus participative, dinoscat comprehesive quantum cognoscibilis est, similitudinarie talis in illa per identitatem, nondum pro posteriori cognoscit creatura cum ipso per illationem;sicut cum oculus corporeus videt connexam ipsa creatura cognita non manisestat, se in speculo,se inqua similitudinarie talem, nam nec ostendit, aut repraesentat Deum vi connexi se ipsum proprie non videt; tunc sane se videt sinis, nec alio modo ipsi Deo, aut eius intellectui, militudinarie talem in sui specie, non per ordused est respectu illius quasi fax mortua,vel extin- nem obiectivum inter specpiem , & Oculum sinaieta, t vulgo dicitur. . . litudinarie visum , sed per identitatem obiectii o Ad quar M,Oza a maiori,nego minore, vana unius cum alio. ynde illa puticula in non sς
478쪽
sgnifieat ordinem obiectivum duorum obiect ruin, sed identitatem ut explicatum est.
1 r Ad quininm , distinguo antecedens:Si
tantillum avertat mentem a cognitione manus in
se ipsa concedo: Si semper sit in actuali cognitioni manus in se ipsa pro priori ad cognitionem illius in speculo nego antecodens.& consequentia, quia tae est diikrentia inter videntem manum suam similitudinarie talem in speculo , & Deum se videntem partic ipativὰ talem in creatura;quod ille poteti tantillum avertere . tum oculos, tum mentem a cognitione primittica, & intuitiva manus in se ipsa, & per se ipsam , intendendo solum in illius speciem.& tunc ex illius specie potest ratio averti,& cognoscere directe manum ex specie prius cognita.& in illa ut in medio prius cognito; attamen Deus non potest avertere suam mente avisione & cognitione prioristica sui in se ipso quia
per essentiam est se ipsum comprehcdens,& cognoscens in actu quantum cognoscibilis est propriori ad omnem creaturam,& ab hoc p scindere non potest; unde nunquam ex sui participatione posteriori visa in creatura potest ratio verti ad se cognoscendum, nec se cognoscere pro posteriori ad creaturam in creatura prius cognita quia in eius mente creatura, & Deus non possunt habere alium ordinem obiectivum,nisi qualem re liter habent inter se in essendo, cum Deus cogis noscat res omnes, & consequenter se , & creaturam prout sunt in se praeciia,& non aliter ac fune in se ex parte obiecti. 3.4sa Ex quo ad confirmationem, distin
maiorem: Repraesentans, di ostendens aliqoo I obiectum , in quantum repraesentans,& ollendens
illud.est prius notum ei intellectui, cui per se re Praesentat, & ostendit illud, concedo: Et intellea elui cui nibit de illo potest ostendere, aut repraesentare, nego maiorem: Et distinguo minorem: Deus cognoscit creaturam vi connexionis ostenia dentem, dc repraesentantem Deum sibi nego: I itallectui creato in potentia existenti ad cogniti nem Dei, concedo minorem,& nego consequentiam. Quia Deus ad summum cognoscit creaturam ut vi connexionis ostendentem, & repraese tantem obiective Deum intelliinui nostro in po- entia considerato ad cognitionem Dei,non auinxem ut ostendentem sibi, aut sibi repraesentantem
Deum ipsum; nihil enim est extra Deum . quod valeat divinum intelleistum instruere de se ipso, aut ipsi ostendere, vel notificare, aut maias est xe obiective se ipsum. cum Deus per suam essen- Liam,independenter ab omni alio extra se, sit sibi NotuS, quantum noscibilis est. sa Ex dictis explicandus est D. Thom. quaest.2. de Veritat. artis. a. ad a. ubi ait, quod In λι cognitione ex parte cognoscibilium p res quidam eis iras inveniri, dumscilicet. cognoscena essentia suum Paι rti intuetur n qu has suae essensi militudinem videt, e sis quo dammodo ad suam essentiam redit, non quas essentiam suam ex aliis rebus cognoscens. Hic
enim circuitus non denotat, quod Deus ex creavituris notis redeat a posteriori ad se cognosceniadum, hoc enim negat aperte D.Thom. negando quod Deus essentiam suam ex alijs rebus cognos eat; sed solum denotat, quod Deus cognoscendose, in eilentia sua creaturas cognoscit, de cognoscendo creaturas, cognoscit etiam in ipsis creatu. ris se, seu estentiam suam participatam , seu eius
similitudinem indillinctam ab ipsis creaturis , in quibus suae essentiae similitudinem videt, ubi non dixit D.Thom. absolute,quod in illis suam essemtiam videt, aut cognoscit.
Thom. in i . sententis. 27quaest.2. art. 2.M ubi ait: Nullo modo es concedendam, quod Patre
melligit a Filio, Del quod intelligit in Filio, sima
in obiee io, vel specie, qua cognoscitur, quia Meponeret Pilium babere aliquam rationemrinetipsi ad Patrem. Sed tamen concedendum es, quod
Patre intelligit in Fi lio, ct se ipsum. ct alia, inquantum indet Filiam esse militudinem suam. omnium aliorum , Aut principium videtur in eo, cuius es principium , quamvis edi in se ipse videatur ; possum enim videre hominem imagine sua, qua mvis i um etiam e variam; ita edi quamos Pater se imum oueat isse, Omnia alia, tamen omnia potes videre in Filio,
se i inm sicut ct se ipsum in ereatura videre
potest, in quantum ipsum creatura repraesentat, quamini imperfecte.Ex quibus patet primo,quod Deus non se cognoscit in creatura, tanquam in obiecto distincto prius cognito,quia ne hoc modo se eognoscit in Filio,& quia hoc poneret cre turam esse Deo aliquomodo princ ipium obiectivum cognoscendi se. Secundo, quod Deus tantii se cognostit in creatura, in quantum videt in ea
esse sui similitudinem , N participationem imperinsectam,quod tantum est videre se similitudinarie, de parti ipative ratem, seu se participatum, non vero se proprie, & entitative talem, quia sic 1 lum se cognostit in se ipso. Tei tio, quod aliter is videt in Filio, ae in creaturis, quia in Filio se vi det proprie, & entitative quantum ad essentiam suam per identitatem,quia in Filio est ipsa Patris essentia, di ratione essunda est etiam in eo ipse Pater , in creaturis autem non se videt propriu,& entitative, quia nihil Dςi est proprie, & peeidentitatem in creaturis, sed solum is improprie nominatum, nempe se participative. de similitudinarie, in quantum videt sui similitudinem im persecte participatam. Demum inscrtur , quod ex hac sii nititudine impersecta visa iis crearura non cognoscit se entitative, quia alias illa similitudo participata esset Deo aliquomodo principium obiectivum cognoscendi se,vel saliena prior
479쪽
-o Tract. de Deo vino. D p. IV. de IntellectuHicientia Dei.
oblective In mente divina, quam Deus ipse,quod
3 1 obijcies secundo, seu potius replica
bis: Deus cognoscit se ipsum entitative, de ut diastinctum 1 creatura, in creaturai Sed hoc pacto nequit se cognoscere in creatura, nisi tanquani tu obiecto distincto & aliqualiter prius noto, quia
hoc pasto cognoscitur in creatura cum ordine obiectivo i Ergo. Probatur maior, quia se cognoscit ut causam in creatura .Sed ut causa est ob
tectum distinctiam: Ergo se cognoscit ut obiectu
distinctium in creatura. Probo maiorem primo, quia Deus revera est, & existit ut causa in creatuis
ris , siquidem est in illis per operationem 1 Sed se
cognoscit ut est: Ergo se cognoscit ut causam in .creaturi . Secundo, quia propterea non se cΟε- nosceret in creaturis ut causam, quia hac cognitio foret abstractiva, cu creaturae sotu abstractive repraesentent Deum vi suam causam' Sed Deo norepugnat cognitio abstractiva,cu creaturas abstractive cognoscati Ergo. Confirmatur.quia cognitio abstractiva, & quoad an es, solum est imperfecta negative, non privative , quia non excludit
cognitionem intuitivam, siquidem bene potest idem obiectum simul cognosci intuitive, & quid-ditasvὰ, de etiam abstractive,& quoad an RSed
Deo non repugnat modus cognoscendi negativd
impersectus, & quoad an est, compatibilis cum cognitione intuitio, & quidditativat Ergo. vi
getur , quia Deus ex vi cognitionis creaturae veest efiis ius Dei, non potest non cognostere se ipsum,saltem in obliquo, ut causam; siquidem esse . Euis Dei dicit in obliquo Deum vi cmiam: Ergo
se ut causam cognoscit in creatura. I. iues Responde negando maiorem in senisse argumenti, nempe quod Deus se cognoscat in creatura vi in medio distincto. Ad probationem, nego maiorem in eodem sensu. Ad primam probationem, distinguo maiorem: Deus revera estnexistit ut causa in creatura,vt prior illa, seu cum prioritate exercita ad illam, & ut exercite ducens in cognitionem illius. concedo: Vt aliquomod odependens ab illa, aut posterior ipsa in esse, aut
In cognosci, nego maiorem, & concessa minori, nego consequentiam in sensu argumenti. Quia lueet Deus se videat influentem, & existentem operative in creatura, hoc non est se cognoscere in
illa ut in medio cognoscendi se, sed solum se vi dere ut causantem in illa esse, & operari. & alia tanquam in paG, vel termino operationis: Simequi videt solem influentem in diaphano lucem, non cognoscit solem in diaphano tanquam
in medio cognoscendi, ut per se patet, unde argumentum laborat in aequivoco. Ad secundam in primis posset negari causalis quia ratio potissima cur talem cognitione negavimus,solum est, quia se ut causam cognoscere in ectetit vi in medio, importat aliquam prioritatem obiectivam ectinctus ad causam in mente divina, quae omnino re pugnat. Vel secundo , omissa causali, nego minorem respectu Dei, vel illam distinguo: Deo non repugnat cognitio abstractiva respectu obiecti ex se praescindentis ab existentia exercita, concedor Respecta obiecti per essentiam existentis exercit nego minorem, & consequentiam, quia licet ad mitatur in Deo cognitio abstractiva erga creatuaras, quae ex essentia sua praescindunt ab existentia exercita, & ideo divina cognitio possit erga illas praescindete ab existentia exercita illarum,ut praes.
cindit per scientia simplicis intelligentiae . quo
solum pacto eius cognitio dicitur abstractiva res. pectu illarum; tamen respemi sui hoc repugna quia cum essentia sua sit essentialiter suum esse, α existere, Deus se ipsum cognoscere nequit praeccindendo a sua existentia exercita, quia repugnat Deo sic obieciive in se praescindere.
s Uel aliter omissa causali. distinguo
minorem: Non repugnat Deo cognitio abstracti. va prout contradistinguitur ab intuitiva, conceis do: Prout contradistinguitur a quidditativa. go minorem,& consequentiam , quia cognitio a
stractiva quidditativa, sed non intuitiva, qualis est stientia simplicis intelligentiae respectu creatura rum, non importat obscuritatem,sed solam praeincisionem ab existentia, a qua ipsae creatum ex essentia sua praestindunt; sed cognitio abstractiva contraposita quidditativae, importat obscuritate. δέ impersectionem privativam, ει hanc Deus h
bere non potest, nec respectu creatum, nec res
pinu sui; hanc vitem haberet de se, si se cognosceret in creaturis ut in medio cognoscendi , quia creatura non repraesentant Deum quiddilative. sed abstractive cotraposite ad quidditasve, nempe solum quoad an es , non quoad quid est, quo pacto Deus nihil potest cognoscere . quia peressentiam suam est in actu cognoscendi omnia
quiddilative, & quoad quid est, & incapax cognoscendi obscure quoad an est. Ex quo. 38 Ad confirmationem, nego maiorem. quia cognitio abstractiva quoad an est,contrapoinsitive ad quidditativam,importat obscuritatem,&impersectionem,ratione cuius est incompotabilis in intellectu cognoscente per essentiam quiddit live omnia cognoscibilia. Ad urgentiam, dico, quod tunc solum ex vi cognitionis esse mas Dei. cognostitur Deus in obliquo,cum intellectus nociprasupponatur cognostens in actu per essentiam suam ipsum obliquum in recto; cum autem sic 'supponatur in Deo , non cognoscetur Deus de comistato, aut in obliquo , sed semper pers iverat cognitio illius in recto, di directa, quae de
serviet cognitioni sui effectus, quin ly fui, aut
Dei, reppetatur in cognitione, cum acta supponatur Cognitus quantum cognostibilis est, di ve causa illius effectus. Vel, si mavis, dato quod cognoscatur Deus de connotato, hoc non est
480쪽
II. An is Deo deturficientia stricte, sed
gnosci in creatura ut in medio, ut supra expli
19 Denique obijeierideo in Deo admi
rimus scientiam a priori, quia Dem cognoscit causam, & esse stum & ordinem inter illa; nempe causam esse causam talis e stus: Sed etiam cognoscit essemim esse effictum talis causae, & ordinem essectus ad causam: Ergo etiam habet scientiam a posteriori. Respondetur primo, distinguendo maiorem, seu causalem:inia cognoscit caulam,di estinum. di ordinem inter illa praecise, nego causalem quia
nos etiam, dum cognoscimus Deum ex creaturis cognoscimus causam, & effectum, & ordinem inter utrumque, di non habemus scientiam a priori,
sed solum a posteriori, unde in hoc quod est codin scere causam, effectiam, & ordinem inter illa non designatur disteretia scientiae a priori potius, quam a posteriori: Quia cognoscit ut rationem obiectivam cognoscendi essectum, & ut obiectivὀPriorem, concedo causalem t & distinguo min rem e Cognoscit essectum talis causae ut rationem obiectivam cognoscendi causam , di obiective
Priorem, nego minorem; ut obiective posteri rem, concedo minorem, di nego consequentiam;
quia scientia a posteriori in hoc differt a scientia a priori, quod scientia a priori cognoscit causam, di evictum eo ordine obiectivo, quo se habent in , nempe causam prius obiective, & ex illa pro posteriori esse fium , ut illatum ex causa pliori;
attamen scientia a posteriori ex se invertit Ordinem obiective, cognoscendo prius, quod in omdine essendi est polletius, di posterius, quod in ordine naturali est prius, quod repugnat intellectui divino.. 6o Sed replicabis, Vt Deus habeat scientiam a posteriori per effectum de causa, non re quiritur quod eficium prius cognoscat quam
causam: Ergo ruit solutio. Probatur antecedens, Primo quia cognoscere edictum prius quam causam praecise consistit in eo quod eiseetiis sit ratio cognoscendi causam: Sed non requiritur quodefleetias sit Deo ratio cognoscendi causam: Ergo
nec quod illum cognoscat prius quam causam. mobatur minor, quia vi Deus cognoscat a priori essectum per causam non requiritur quod cauta sit Deo ratio cognoscendi eisectum: Ergo neque ut Deus cognoscat a posteriori causam pertaecium, requiritur, quod essectus sit Deo ratio cognoscendi causam. Probo antecedens, quia Deus no solum cognoscit effectus per suam cauissam primam, quae est ipse , sed etiam per causas
Proximas creatas' Sed causae proximae creatae non
sunt Deo ratio obiectiva cognolcendi eisectus, quia non sunt obiectum motivum divini intelleis eius, nec ad cognoscendos effectus, ut insta comstabit: Ergo ad cognoscendum edictum a priori
per suam causam non requiritur quod causa sit Deo ratio cognoscendi effectum. Secundo preMbatur primum antecedens, quia Deus omnia si mul, & unica cognitione cognoscit, unde nec prius cognoscit causam,quam etsectus: Et tamen cognoscit effectus per caulam : Ergo pariter po terit cognoscere causam per incetum, licet non prius cognoscat essectum quam causam. Confimmatur, quia etiam potest cognoscere essectum ut aliquomodo priorem sita eausa obiectiva: Ergo poterit per illum cognoscere causam. Probatur antecedens, quia potest cognoscere essectum ut aliquomodo manifestioremn notiorem sua camsai sed ut sic notior est prior obiective, & in cogis nosci, quia prius est in cognosci quod est magis
notum, Et manifestum, quam minus notum , &manifestum: Ergo. Probatur maior, quia potest Deus cognoscere effectum ut signum repraese tans,& manifestans causam: Sed hoc pacto esse. ctus est magis notus, & manifestus quam causa, quia ut manitellans causam causa se habet ut m nisestata, & notificata,& effectus ut manifestans,& notiticans, & magis notum est, & manifestum,
quod manifestat, & notificat aliud, quam quod
manifestatur, & notiticatur: Ergo. si Respondeo negando antecedens,quia
ex terminis scientia a posteriori est cognitio, quae a posteriori incipiens progreditur ad prius,in ve so ordine , & aliter non potest intelligi illa partu cula a poseriori, nam ly a, vel ab prioritatem significat aliquam , quae in scientia a posteriorialia esse nequit, nisi sit prioritas in cognosci. Ad
Probationem, omissa maiori, nego minorem.Ad cuius probationem, omisso antecedenti, propter rationem, qua probatur, intellectum de causis Creatis, nego consequentiam; quia ut Deus cogis
noscat essectu per causam a priori, satis est quod
la per sumatur ex parte obiecti denotando ea salitatem ex parte obiecti causa in effectum , non vero causaelitatem causae in cognitionem, hoc est. sufficit, quod Deus cognoscat, per causam esse
effectum, quamvis non per causam moveatur ad cognitionem essectus; attamen ut Deus cognoscat causam per effictum, necessario requiritur,
quod ly per denotet causalitatem essectus in cognitionem causi, quia ly per necessario significat aliquam causalitatem, di non potest denotare causalitatem immediatam effictus in causam a parte rei, quia haec non datur ,εἰ consequenter solum restat, quod significet causalitatem effectus in cognitionem causae, quatenus moveat iistellectum ad eam cognoscendam , nam aliter ly per non habebit significationem, nec supra quod cadat , quia eum Deus non cognoscat, causam ex
parte obiecti esse ver ectetum , quia hoe falsi inest, si cognoscat causam per ectetum, opus est, quod per essectum moveatur ad cognitionem