장음표시 사용
521쪽
so 2 mractae Deo uno. Disp. V. de intellectu, V scientia Dei.
etiam determinative ad earum cognitionem: Sed Per vos,movere deterininacive, signincat influxu obiectivum rei in cognitionem, ad quam deter minative movet: Ergo iam sequitur, quod veritas creata influat obiective , dc determinative in divinam intellectionem , qua cognoicit creaturas
in te ipiis: Ergo iam divina illa cognitio caulabitur obiective per obiectivum influxum a creatu ris, ita ut Deus illam habeat obiective non a se, sed a creaturis,& creaturae sint vera ratio obiectiva a priori cur Deus eam cognitionem habeat:
Quod quidem, quam absurdum sit, palsbit insta
cum de noc 1pecialis iit quaeitio. Maior , in qua sola est difficultas, probatur, quia de ratione obiecit formalis eli determinare obiective intellectu ad tui cognitionem: Ergo ex quo Deus cognoscat creaturas in se iplis ut in obiecto formali, sequitur, quod obiective determinent ad eam cogis
Mitionem, & consequenter,quod moveant determinative, seu quod iint obiectum motivum, non solum terminativum,sed determinativum. Expii- . catur: Iuxta advertarios, quia Deus cognosciecreaturas existentes in se ipsis, verum eii aliqua vera ratione, in 1ensu caulati; quod illas cognol-cit, quia exiliunt, non vero era existere, quia eas cognoscit: Ergo quia cognoscit hanc veritatem:
Homo es .mimai rationale, vel es possibilis intrinsece in se ipla, ut in obiecto tormali, patiter
erum crit,quod ideoDcus cognoscit eam verita rem,quia ita est,ti no econtra: Sed in hoc cotait eam veritatem movere determinative ad sui copnitionem , di cum influxu obiectivo: Ergo eo ip-lo quod lit obiectum motivum terminative , est etiam determinative motivum, & consequenter hilsa est illa divisio obiecti motivi in motivum
pure terminative, di motivum determinative, &quod creaturae sint obiectum motivum pure te minative, & non determinative. 3 6 Propterea respondet Herrera non esse inconveniens,quod creaturae sint obiectum deteri minative motivum divinae cognitionis, imo hoc asserit pro conclusione quaest. . . s. sed contra est, quia obiectum intentionaliter determinativum cognitionis praecedit obiective, ut ratio obiectiva causalis, & a priori divinae cognitionis, ad quam movet: Sed creaturi polsibiles non p0ssunt praecedere obiective ad divinam cognitionem illarum ut ratio obiectiva di causalis talis Cognitionis: Ergo nec possunt esse obiectum determinative motivum. Probatur minor, primo,
quia praedicta cognitio realiter identificatur cum Deo ut praedicatum necessariumDei,estque Deus; imo iuxta M. Herrera, ne virtualiter quidem dustinguitur ab essentia divina: Sed implicat, quod creaturae possibiles sint ratio obiectiva, & a priori cur detur aliquod praedicatum divinum realiter, & necessario identificatum cum Deo,& quod
sic sint obiective priures ad illud,nam alias essent obiective priores ad ipsi met Deum, Deusque
esset ab illis in genere causae obiectivae: Ermis Respondet M. Herrera num. 66. Optimὸ posse creaturam ut possibilem esse priorem pri ritate obieetio ad ei nitam Dei; in Me enim nulla reperitur implicatio , visupra dictum est. Et num. 7 l. respondet, Deum , quantumvis a sep sce , ct realiter, posse esse obiective a creat rari quia esse obiectio 4 creatura non es oria dependentia, sed valde impropria , qua minime repugnat Deo: Sicuti connexio Dei eum possibilitate creaturarum, est aliqua dependensia, quae, quia impropria, non dedecet Deo.
II Certe in isto Miliore semper laudavi
conlaquentiam doctrinae, vi cuius saepe convictus, non detrectat fateri inconvenientia, quae Thoinillae pro absurdo inferunt ex contraria sententia, licet ea lenire ,& ab ablurditate purgare conetis. Verumtamen satis nobis erit, quod ex conseisione huius Austoris ingenua, qui inter
contrarios eminet in penetranda vi consequentiae,sequatur legitime ex contraria sententia,divinam intellectionem necessariam, & per cons
quens estentiam ipsam Dei, Deumque ipsum dependere , esseque obiective a creaturis possibiliribus, ut a ratione obiectiva a priori tali. Sed ut videas ex ipso, qualis, sit haec dependentia , & abalietas obiectiva, quam appes'
lando impropriam lenire conatur,ne videatur a sirda, audi ipselia quaesi. . sed . I. num. R. eam exaplicantem sic:Alio modo aliquod obiectum dicum ere adfui assen n,quando vero di realiter, aliqua vera ratione cognitiost, quia datur obierictum , potius, quam obiectum, quia existit cognitio. Et de hoc modo movendi asserit, non D-liun Agnificari modum tendendi mitentem i Irri; verumsim care insinum obiecimum rei in disinam cognitionem in genere determinari Quod rursus explicat num. lo. hoc exemplo: mg. in motione, qua Deus ab exsentia Petrimmetur, ct determinatur, o illum exsere via deat, es inrum dicere: Deus videt Petrum existere , quia existit ,& non econverso, is exis emia
Petri,fecundum se aerepta, sit id quod est ratio
obiective determinans Deum ad visionem , H que visis es obiective a Gisone . daturque vera prioritas obiectio exissentiae Petri respectu vi flonis. Hanc igitur prioritatein obiectivam,& O tectivum influxum concedit creaturis postibilibus in divinam intellectionem necessariam, & consequenter in essentiam ipsam Dei,& in ipsum Dcia. ut legitime illatam ex cognitione creaturarum in se ipsis motive. 39 Ex quo iam evidenter apparet, Paritatem omnipotentiae connexi cum creaturiS Possibilibus minime esse ad rem. Quia nullus ex Authoribus, qui eam desendunt,dixit unquam,cre turas possibiles esse priores ullo genere priO-
522쪽
ύM'. T. An Deus cognosat creaturas inse ipsis' ue
ritatis ad omnipotentiam, nec in eam lafluere ullo genere influxus, nec omnipotentiam esse, aut Deum esse omnipotentem,quia creaturae sunt . possibiles, potius quam econtra sed ad summum aliqui, abutentes nomine dependentia, concessi rimi in omnipotentia dependentiam a posteriori a creaturis ut possibilibus, quae non tam dependentia est, quam vis a priori illativa causaliter ipsarum creaturarum ut possibilium. Quid ergo ad rem totum hoc, cum illa prioritate, influxu, dccausalitate obiectiva creaturarum in divinam i
tellectionem necessariam. o Deinde sic argumentor:Per te,creatu
rae possibiles sunt priores, prioritate obiectiva ad intellectionem necessariam Dei, ad eiusque essentiam; Deaeque est obiective a creatura: Sed perte. huiusmodi prioritas, & abalietas obiectiva
consistit in eo, quod vere, ct realiter, aliqua is ra ratione cognitio sit, quia datur obiectum, po 'ti 1 quam e converso; in eo quod obiectum sit ratio obiectiva determinans ut sit intellectio necessaria,&consequenter essentia Dei; in eo, quod haec sit obiective ab illo,illudque prius vera pri ritate obiectiva ad istam 2Ergo creaturet possibiles ita praecedunt obiective ad intellectionem necessariam Dei. N ad eius essentiam, imo ad ipsum Deum: Ergo vere,& realiter aliqua vera ratione ideo est, aut datur intellectio necessaria Dei, eius essentia, ipseque Deus, quia dantur creature posisibiles, potius quam econtra: Ergo creaturi posisibiles sunt ratio obiectiva obiective determinans vi existat intellectio necessaria Dei, eius essentia,N Deus ipse: Ergo Deus ipse, eiusque essentia , &intellectio necessaria est obiective a creaturis possibilibus, illaeque priores vera prioritate obiectiva ad intellectionem necessariam, essentiam Dei,
N ad Deum ipsum. Hoc lane non tam est illatio, quam satis clara affertio praedicti Authoris, dum sitetur . erraturam possibilem esse priorem, prio insate obiectisa, ad essentiam Dei, Deumque esse
obumve a ereatura. Iam vero, si contentat, hoc non dedecere Deum, nec esse absurdum, non litigabo , iudicent lane, qui aures audiendi hahentari s Ne tamen, quis me Authori imponere, suadere fallaciter tentedi,vel quia Author,non dixit num.66. Creaturam esse priorem prioritate obiecti Od optime posse creaturam esse pri rem prioritate obtestiva. Vel quia non expressit: addsentiam ditanam, sed tacuit non designando respectu cuius,eam ita priorem diceret. Ad primum , facile patet, si quisque advertat quod in materia necessaria, idem est, optime posse esse, ac esse. quia quod potest esse, est; alias fi posset esse,& non esset, Esset materia contingens: Creaturas vero esse, vel non esse priores obiective ad essentiam Dei, sive intellectionem necessariam, mateis
risi est necesaria, quia si possunt sic esse priores, sunt; si non sunt,impossibile est,quod possint esse
sic priores Rursus, quia argumentum,cui respondet, inserebat pro absurdo , non quidem , posse, sed sic: Dedueitur plane ereaturas possibiles, s
eundum veritatem iras intrinsecam, a Deoque disinctam, praeredere essentiam Dei, quod ex terminis videtur absurdum. Cui respondet: Optime
posse creaturam is possibilem esse priorem prioritate obiectior is Me enim nulla reperitur implicatio. Cuius responsionis 1ensus alius esse non potest, nisi id non implicare, ac per conseriquens ita esset.
Ex quo ad secundum similiter patet, nam argumentum inferebat pro absurdo aecedere adessentiam Dei, non ad aliquid aliud: Ergo eum respondet ε. Optime posse esse priorem prioritate obiecti , intelligitur determinate ad essentiam Dei potissime cum nihil,quod aliud innueret,ad diderit, & nisi addendo, ad essentiam Dei, sensus maneat impersectus. Qui ergo ad persectum sensum orationis, & Authoris exprimendum addidi,
ad essentiam Dei, nihil ipsi imposui. a Iam vero , ut illa distinctio , qua sibi
omnia componere videtur , nempe essendi te a se, sed obieci me ab alio, quam falla sit,ostendam, notandum est, quod id quod non habet causamessicientem , nullatenus habere potest causam finalem, aut obiectivam, liquidem causa finalis, aut obiectiva, non causat, nisi movendo causam es-ficientem. Qtiod ergo nullam causam ela cientem habet, nec est ab ulla causa efficienti, quomodo potest habere causam obiectivam, aut finalem.
Sequitur ergo, quod si essentia Dei, Deusque i
. se esset ab alio obiective, ut a causa oblectiva, vel finali, necessario haberet causam ericientem sui, quam moveret obiective cauta obiectiva, ut eiu-ceret essentiam Divinam, aut Deum ipsum. Et ideo non minus certum est,essentiam divinam esse a se ita ut non possit esse ab alio in genere cau-
se efficiendi; quam esse propter se iplam, ita ut non possit esse propter aliud realiter distinctium. Unde actualis Dei intellectio necessaria , quae est ipsa essentia divina a parte rei, implicat, quod sit propter aliud, Ze consequenter, quod sit cognitio creaturarum possibilium propter ipses creaturas possibiles, ut propter causam obiectivam. Sed hoc alibi magis urgebimus, latis sit, insinuasse fundamentum radicate, ex quo quisque facile poterit praelatam doctrinam acrius impugnare. 43 Quarto, sic arguo contra principalem solutionem: Quia debemus distinguere in obiecto cognito, di motivum ut primo cognoscatur. prima nempen simplici notitia,per qua fiat o rective in mete;& motivum ut intellectus ei assemitatur. Motivii lane, seu ratio obiectiva assentie di bene potest esse ipsummet obiectum per se ipsum,& per sui veritatem intrinsecam quia aliquOGodo, stu aliqua priordata praesupponitur obie-
523쪽
ive,obiective apparens intellectui antequam i
tellectus illi assentiatur propter te ipsum , nec est pol sibile,quod ut pure terminans assiensum sit ratio obiectiva assentiendi; sed solum ut praevie terminans apprehensionem potest esse motivum,aut ratio obiectiva terminandi assensum. de nec in ipsis primis principius verum eli,quod ut purc te minant allentum, moveant ad tui assensumi sed potius movent ad Misenium,ut communiter dicitur, ex apprehemione terminorum;v.g.hoc principium totum es maius sua parte,non movet ad hoe iudicium, vel allentum, ut terminans ipsum assensum , sive ut terminative iudicatum , sed ut Praeapprehensum apprehensione terminorum, quia videlicet ex apprehentione ipsa totius , Npartis , apparet evidenter obiective totum maia ius sua parte, & ideo intellectas assentitur huic veritati, quia pravie ex ipsis terminis obiective praesentibus per apprehensionena suadetur,lt in vetur obiective ad assensum ipsum: Ubi,ut vides, obiectum motivum, ut motivam,praevie se habet, di vere obiective causat,& movet ad sui assensum,
non ut pure terminans assensum, sed ut termimans priorem notitiam simplicem terminorum.
Sed restat inquirendum motivum pri-rax, de simplicis notitiae obiecti, quae in nobis appellatur sinllex apprehensio, in Deo autem simia plex intelligentia obiecti. Ad hanc enim,implicat
quod moveat ipΙummet obiectum ut obiective praesens,& notum intellectui, quia nullo modo Praesupponitur notum ipsi, ante primam, & --
plicem sui notitiam. Vnde Philosophi inquirentes causam huius primae notitiae, Zc cur, vel unde primo veniat in mentem obiectum aliquod . vel . eius prima notitia, non invenerunt aliam rationem , nec caus , nisi motionem intentionalem
obiecti per suam speciem impressam , perquam obiectum physice existens extra intellectum,emitistit sui speciem,ut sui vicariam, intellectui, & per illam movet intellectum ad primam ei notitiam; non ut obiective, seu in actu lacundo praesens intellectui, quia ad hoc ipsam movet, sed ut praesens in esse intelligibili, de in actu primo, ut dicetur. Vnde species impressae obiectorum per se, &immediate exiguntur ad primam, & simplicem
notitiam ipsorum, non vero ut obiecta moveant ad assensum. vel dissensum, quia cum obiecta movent ad affensum, vel distensum, iam supponuntur obiective prasentia,& nota in actu secuuia
do intellectui, & iam species intelligibiles functae
fuerunt suo munere movendi ad primam notiatiam , ut obiectum fieret primo notum, & Obi
clive praesens intellectui; quod quidem iam praesens obiective, di notum, non movet ad assensum
per sui speciem impressam, sed per se , dc ratione illius obiectivae praesentiae, sive illa sit conditio iis xc ratio formalis movendi obiective.
1 Qua doctrina, G utilissima apposita,
& ni fissior communissima, etiam apud contrarios, extra assumptum praesens, ex illa insero primo , non recte, nec universaliter definiri obiectu intentionaliter motivum per hori quod sit rati obiectiva assentiendi; quia motivum movens i tentionaliter ad primam apprehensionem, seu simplicem notitiam obiecti, non movet ut ratio
assentiendi, cuin illa proprie non sit essensus illi obiecto. Insero secundo, totam illam explicationem , & distinctiones motivi intentionalis non esse ad propositum , nam in praesenti, solum agimus de obiecto motivo simplicis intelligentiae Dei erga possibilia, seu primae notitiae quidditatuve Dei de possibilibus;inquirimus enim an quid-ditates simplices possibilium cognoscat Deus solum in se ipso , an etiam motive in se ipsis ; illas autem quidditates cognoscit Deus simplici intelligentia, qua se habet ut prima illarum notitiasti inquirimus,unde, aut per quid veniant in mente divina illae quidditates, aut prima illarum notitia ad quod iam responderi non potest, quod
illae movent ut ratio obiectiva assentiendi. 6 Unde sic iam argumentor , primo: Quia adhuc obiectum motivum ad assensum. vi ratio obiectiva assentiendi vere movet ad assensum , & vere influit in illum licet non physice,v re tamen intentionaliter , ut patet in principijs per se notis sic moventibus ad conclusiones illa tas, immo in terminis obiectivis principiorum apprehensis per se moventibus ad assensum prumorum principiorum: Sed implicat quod creaturae vere moveant, di influant, adhuc obiective, hi divinum assensum , seu divinam cognitionem, quia alias vere ille assensus esset intentionaliter causatus ab alio: Ergo. Secundo, quia implicat quod moveant obiective ad assensum,ut pure te minantes assensum ipsum, sed solum possunt m vere ut cum aliqua prioritate obiectiva notae , di obiective praesentes, seu terminantes priorem n litiam , quae aliqualiter sit prior, ut explicatum est: Ergo implicat movere ad Mensum pure teraminative, ut pure terminautes ipsum assicasum veassensus est.
47 Tertio, & principaliter, quia ad prumam sui notitiam in mente divina non possimi movere ut ratio obiectiva assentiendi; sed solum per sui proprias species physice, ut aiunt contra rh: Ergo si sunt obiectum motivum illius primae notitiae , seu simplicis intelligentiae,sunt motivum physicum intellectus divini, prout ab illis explicaritur motivam physicum. Probatur antecedens.
na omnis notitia est ab obiecto, & intellectu urata illud communissimu axioma, at obiecto,= p tentia paritur notitia in obiecto inquam, vel peest immediate concurrente, vel per sui speciem: Rogo ergo, a quo obiecto est illa prima notitia possibilium in intellectu divino Non sane,nisi ab obiecto motivo illius, quod Per te sunt creaturae:
524쪽
si uast. V. An Deus cognoscat creaturas isse ἰ is sos
. Sed non ab ipsis immediate: Ergo ab ipsis persiaaes proprias species : Ergo ab ipsis moventibus physice. Explicatur: Uel illa prima notitia quid, ditatis possibilium est ab essentia divina, ut obi cto; vel a creaturis, ut obiectis, nam ab aliquo obiecto esse debet iuxta praedictum axioma: Si abessentiadivina vi obiecto : Ergo sola essentia divina est obiectum morivum' ad illam notitiam, modo quo cum identitate summa potest esse ob tectum motivum suae cognitionis. Si a creaturis ut obiecto motivo: Ergo ab illis ut obiecto motivo vere, realiter, & physice;cum non obsit identitas. quae non est inter creaturas, & divinam cognitionem, sed potius intersit realis distinctio. Explicatur obiectu realiter distinctum a cognoscente , & ab eius intellectu ,& cognitione non potest esse obiectum motillum ad primam sui notitiam in tali cognoscente, nisi movendo vere, &realiter ad illam , & illam per modum obiecti generando in cognoscente; neque enim potest tale obiectum aliunde venire in notitiam cognoscentis ; nisi forsan sit aliud obiectum motivum: Sed creature sunt obiectum realiter distinctum a Deo cognoscente , & ab eius intellectu, & cognitionei Ergo non possunt esse obiectum motivum ad prumam sui notitiam, nisi vere, Sc realiter movendo
per se, aut per sui species ad eam notitiam , &eam per modum obiecti in intellectu divino ge
sam a se, N per identitatem, de propterea illam non esse physice ab obiecto creato. Contra enim est , nam vel illam habet unice a se, ut ab obiecto secum identificato; vel hoc modo illam non habet a se Si primum i Ergo ipsemet Deus est o
lectum unico motivum ad illam notitiam eo mo
do. quo admittitur cum identitate summa obi Dum motivum ad cognitionem secum identifiς tus. Si secundum: Ergo erit a creaturis ut ab ob tecto motivo, siquidem non potest notitia esse,nisi ab intellectu, & obiecto aliquo. Nec iterum ducas hoc axioma non esse verum in notitia divina.
Contra enim est, quia adhuc in Deo verissimum est, salva summa identitate obiecti cum notitia; cum omnes sentiant cognitionem divinam, si e sal .a identitate intellectus cum illa, est ab intellectu. ita etiam salva identitate obiecti principalis, nempe essentiae divinae cum illa, esse ab essentia ut ab obiecto; unde intellectio divina non solum co. venit Deo a se subiective, aut elicitive, sed etiam a se obiective: Ergo tenet illud axioma etiam in Deo. Ex quo iam robur accipit communis ratio Thomistarum,in qua proponenda semper sum
intelligendus de obiecto motivo prim cognitionis , seu notitiae possibilium.
nae contraria, ct ratio pro nostra.
a lutio, & alitur probatur concla so:Quia implicat creaturas esse obiectum formarile motivum ad sui cognitionem, quin sine physice motivum illius eo sensu,quo ab illis explicaciae phsita motivum: Sed hoc ipsimet contrarij repuritant absurdum: Ergo. Probo minorem, quia o lectum esse phylice motivum, iuxta adversarios,
est concurrere per sedet per sui speciem ad sui cognitionem eo modo, quo obiect, quaelibet per
sui species concurrunt cum intellectu humano,vel
angelico ad propriam,& quidditativam notitiam illorum: Sed implicat creaturas esse obiectum formale motivum intellectus divini ad sui ipsam cognitionem, nisi concurrendo per sui speciem cum intellectu divino ad propriam earum cogniationem: Ergo. Probo minorem,quia implicat eas esse obiectum serinale motivum ad sui propriam cognitionem , nisi cognoscantur per propriam earum speciem: Sed non possunt cognosci per propriam earum speciem , nisi concurrendo pex. talem speciem ad eam cognitionem: Ergo. Miqnor patet, quia ex terminis aliquid cognosci mapropriam specie est illud cognosci se ipsum praerisentando,& notificando intellectui per suasi propriam speciem; hoc autem sormatissime est conia currere ad sui notitiam per sui propriam speciem. Maior vero, in qua est difficultas, probater, quia cognosci per speciem alienam, seu alterius rei, noest cognosci formaliter ratione sui, sed solum raritione alterius rei primario repraesentatae , & cog nitae: Ergo implicat cognosci ut obiectum forma te, & ratione sui, nisi per propriam speciem.Proritatur .ntecedens, quia eo modo obiecta cognos euntur ab intellectu,quo illi repraesententuri Sed nullum obiectum per speciem alienam, aut alterius repraesentatur per se primo, aut formalitet ratione sui, sed solum secundario, & ratione atriterius obiecti,cuius species est propria species;nec potest species non esse propria species illius obrilecti, quod per illam per se,& immediate repraeia sentatur:Ergo implicat obiectum cognosci per δprimo , & ratione sui ut obiectum formale, qui cognoscatur per propriam speciem.
creature solum cognoscuntur a Deo per speciem
propriam ipsius Dei, quae est ipsa essentia divina; vel per speciem propriam iptarumSi per speciem propriam ipsarum: Ergo per speciem propria
ipsarum concurrui cum intellectu divino ad ipsa' rum cognitionem; siquidem munus propria speciei est concurrere loco obiecti cum intellectu ad illius cognitionem: Ergo iam erunt motivum
525쪽
phylkum intellectus divini ad talem cognitio
nem, cum per hoc explicetur ab ipsis obieetum physiice motivum. Si vero cognoscuntur per spe ciem propriam ipsius Dei: Ergo non cognoscuntur primario, nec ratione sui ut obiectum tornia te , sed solum iecundario, ec ratione ipsius Dei primario cogniti. Probo conIequentiam, quia eo modo praecise cognoscuntur per talem speciem Dei,quo per illam repraesentantur si quidem cognitio in cognoscendo commensuratur speciei in repraetentando, seu repraesentationi speciei: Sed
Per speciem propriam ipsius Dei solus Deus in seipso immediate repraetentatur,creaturae autem se
cundarion ratione illius primario praesentis: Eriam lic totum cognoscuntur. Vide supra quae
s I Respondent contrarij, primo, negando in Deo suppositum speciei, & totam Philosophiam communem specierum parvipendendo; cum tamen ea lapisiime utatur D.Thom. ad divinam cognitionem explicandam. Dicunt enim,
divinam cognitionem ad omnia cognoscibilia cognoscenda specie ulla non egere, sed intelle divinum se solo praltare, seclusis imperfectionibus , quidquid in creatis praestat intellectas mmul, & species. Sed contra eli, quia vel lentus solutionis est, quod in Deo non detur ipecies rea- .
I iter distincta ab ipso Deo, nec ab e us intellecto,
di intellectione, ut increatis, imo nec virtualiter
intrinsece distincta ab intellectione; & hoc qui
dem quantum ad primum nullus negat, nec qua tum ad secundum nos negamus, qui omnem distinctionem virtualem intrinsecam relegamus a
Deo. Vel quod Deus adhuc per identitatem summam, non sit species sui ipsius propria, non qui dem vere impressa suo intellectui sicut imprimuntur species rerum in alieno intellectu, nam hoc nullus admittit, sed identificata summe cum ipso, & ab ipso re ipsa indillincta, sicut indili in
cha est ab eo essentia ipsa divina, quet talis species est. Et Hoc ipsum plane negari nequit, immo, nee negat solutio, siquidem fatetur quod intellectus divinus se ipso praestat quidquid in creatis praestat intellectus, & species, quod formalissinadest intellectum divinum no solum esse in Deo reipsa intellectum,sed etiam re ipsa,& per identita, tem esse speciem:Ergo falso negatur in Deo sepapositu speciei,per quam Deus intelligat,quando
quidem nos no supponimus eam realiter,nec vir
tualiter intrinsece distinctam ab intellecta divino, quod solum negari posset. Ex quo. sa Contra secundo, quia non possunt creaturae cognosci ab intellectu divino immediate in se ipsis, nisi per aliquam speciem et Sed non
per speciem alienam, quia sic non cognoicerentur immediate in se ipsis: Ergo solum pollunt sic cognosci per speciem propriam: Ergo dabitur in Deo species propria creaturarum i Sed species
propria creaturarum non potest non esse distin ἁcta ab intellectu divino, Ec intellectione divina Ergo iam creaturae per propriam speciem distin clam ab intellectu, & intellectione divina concurrent ad suam intellectionem , di physice movebunt ad illam. Probazur maior, quia non possunt cognosci in se ipsis ab intellectu divino, nisi sint illi praesentes in esse intelligibili, quia nullus intellectus potest intelligere, quod sibi non sit, vel fiat in esse intelligibili prasens: Sed non pos
sunt creaturae esse praesentes intellectui divino inesse intelligibili, nisi per aliquam veram speciem: Ergo. Probo minorem, quia ipse Per suam essentiam non sunt intime praesentes in esse intelligiabili intellectui divino , alias per suam essentiam essent in ime illi unitet , vel identificatae, quod prorsus est absurdum: Se quod non est praelem in esse intelligibili per suam essentiam non potest sic esse praesens, nisi per veram aliquam speiaciem, qua repraesentetur: Ergo. Explicatur:Propaterea apud Authores solutionis essentia divina non est vere species impressa respecta linesse sdivini, aut divinae intellectionis, quia de ratione speciei esse videtur, quod sit vicaria obiecti, &concurrere per modum principii ad intellectio nem;&essentia divina est omnino.indillincta,tum
a se ipsa, & ideo non potest sui vices gerere, necesse sui vicaria ; tum ab intellectu divino, & i tellectione ,&ideo non potest esse principium concurrens ad intellectionem; quod si essentia divina esset re ipsa distincta ab intellectu, & intelia lectione divina, re ipsa esset species impressa res. pectu intellectus divini, vel per speciem dilhinctam repraesentaretur: Sed creaturae realiter diastinguuntur ab intellectu divino i Ergo ut ab illo cognoscantur in se ipsis praesertim, vel debent ip. la esse species imprestae intellectui divino, quod est absurdissimum; vel saltem pet speciem alia quam illi repraesentari,ue 3 Propterea respondent secundo,creaturas cognosci ab intellectu divino per speciem propria
illarum eminenter talem di hanc, aiunt,esse ipsam essentiam divina, quae eminenter, seu leclusis impersectionibus potest dici species etiam creatur
rum.Quod confirmari potest ex D. Tho. in praesari. s. ubi de essentia divina sic attinu Me estpecies priseipalis intellecti,in qua omnes species rerum comprebenduntur : Est ergo essentia divina eminenter, seu seclusis imperfectionibus, species propria cuiuslibet creature,quandoquidem comprehendit omnes rerum proprias species. Sed co-tra est,nam eo essentia divina est eminenter continens omnium rerum species,quia modo emine-tiori repraesentat,quidquid illet repraesentant modo inferiori; & excessus stat in eo, quod essentia divina repraelentat omnia in uno simplicissimo repraesentato,repr2sentando nempe per se primo
se ipiam; ti in se ipsa, tanquam tu uno, omnia
526쪽
cuast. C. An Deus cognostat creaturas ins 'sis'
Inenter, at vero species creatae repraesentat sua obiecta,no in uno aliquo obiecto per se primo re
praesentato, sed singulae singula obiecta diuisii nin se ipsis Tune sic, sed ex hac differentia sequitur, quod intelledius divinus per eam speciem, quae est eminenter omnium creaturarum species, non cognoscit creaturas immediate in se ipsis, sed potius in uno alio obiecto per se primo repraesentato, nempe in essentia sua: Ergo. Probo minorem, quia eo modo Deus cognoscit creaturas, quo repraesentantur in specie, per quam eas cognoscit: Sed per eam speciem non repraesentantur singulae in se ipsis immediate,sed omnes inessentia divina vi in principali repraesentato: Ergo non cognoscuntur singulae in se ipsis, sed omnes
primo, & Immediate esset species creaturarum in se ipsis non eminenter nec seclusis imperfectionibus,sed formaliter,& cum imperfectione esset illarum propria species: Ergo no potest esse eminenter.& seclusis impersectionibus species creaturarii in se ipsis Ergo nec per se primo, & immediate eas repraesentare in se ipsisSrgo per illam,ut speciem non potest intellectiis divinus eas cognostere immediate in se ipsis, aut per se primo. Probo Primum antecedens;quia essentia divina non potest ex natura sua,& per se esse alterius quam sui, nisi cum magna imperfectione, quia alias non es set essentialiter per se subsistens, & positive sua: Sed si esset per se, & immediate species creaturarum,esset per se alterius realiter a se distincti,ne
Pe creaturarum: Ergo. Nec dicas,quod non esset essentia alterius, nec alterius in essendo, sed species alterius , Bd in repraesentando. Contra enim
est, quia non mi is est species per se subsistens, quam essentia per se subsistens, nec minus est per se subsistens in repraesentando, quam in emendo; Ergo si propter hoc secundum noli potest esse es
sentia alterius, nec alterius per se primo in essen-do,nec similiter alterius species, aut in repraesentando. Vide supra q. praee. rusma I.er 28.
imperfectio speciei increatis stat, in eo, quod non potest esse re ipsa in se subsistens, quia est per
se primo semper species alterius realiter ab ipsa distincti per te ordinata ad aliud repraesentandu, S ideo per se vicaria alterius,seu per se vices alterius gerens: Sed ab hac imperfectione non potest essentia divina denudari, si semel sit possie primo species creaturarum repraesentas illas in se ipsis immediate: Ergo implicat in terminis esse emineter seu seclusis imperfectionibus, speciem illarum, di esse speciem per se repraesentantem illas immediate in se ipsis. Probatur minor , quia si sit spe
cies per se primo repraesentans immediate cre
turas in se ipsis in primis per se primo cst species alterius realiter a se distincti, ex quo rursus sequbtur,quod etiam per se primo sit ordinata ad rei
praesentandu aliud realiter ale distinctum di coria sequenter ad sub tituendum pro ago realiter a sudistincto,dogerendas vices alterius;nec enim dictarunt,repraesentare per se,& immediate alium, ve
aliud,& pro illo substituere,& vices illius agere,ve ex terminis ipsis constat: Ergo, si egentia divina sie per se primo species creaturarum immediata illas repraesentans immediate in se iplis,non potest nudari a praedictis imperfectionibus. Explicatur te tio,nam ideo nos non invenimus impersectionem in eo,qtiod essentia divina vere sit sui species tuto respectu intellectus creati, tu respectu divini,quia In foe non tinplicatur, nec quod substituat proialio,nec quod sit alterius, sed solum quod per se supponat, & sui sit seque ipsa intelligibiliter praesens intellectui, quod non opponitur, sed potius iprobat,quod sit species per se subsistens: Sed si fie
s cies immediata creaturaru,oppositum omnino sequitur,quia erit immediata species alterius ob
iecti immediate aliud reprssentas,& pro alio substituens.nempe pro ipsis creaturis,quas per se pre sentes facit, quod quide repugnat cu eo, quod siespecies per se subsilies aut pro se suppones:Ergo.
species creaturarum per se repraesentati v illara;
non tamen si simul sit per identitatem sui ipsiusac pro se substituens, pro seque supponens. Contra enim est quia hoc ipsum implicat contradiction: manifestam.nempe simul eme per se primo sui ipsius,& simul per se primo eo alterius realiter di stincti; per se primo se ipsam repraesentare & pro se supponere, & simul per se primo aliud repraesentare, & pro alio supponere: Alias nulla eneratio dili inguendi realiter increatis accidentia 1 substantia; siquidem substantia possiet per se primo eo subsistens,& positive sua, & simul positi que,& per se primo alterius intellectiva,alterius in tellectio alterius species alterius productiva, alteririus productio , alterius loci occupatio, & sic de aliis;quo pacto superflueret omnis distinctio accia dentium a substantia;de tota Philosophia D.Th. quae eam distinctionem probat ex eo, quod idem realiter no potest aeque primo esse sui, & alterius, esse propter se,& propter aliud in se subsistere, Nper se primo essie ordinatum ad aliud falleretur, Zeirrita foret:Quod si contrarij, vel aliqui alij novi Philosophi id deglutire non renuant, imo & aniactent defendere,ut novi Momistae , qui accidentia realiter distincta a substantia negant inobis tamen sufficit seat ire cum D. Thom. & cum communi. Peripateticorum omnium Philosophia.
possiet essie simul sui ipsius per se , & pro se supinponens, & subsistens, & simul per se alterius pro alioque substituens, non posset nudati ab imperia sectione ea ratione, qua positive. N per se esset
alterius, pro alio substituens , δέ ad aliud per Rina Orx
527쪽
ηo8 Tra e Deo Vno. Disp. IV. de intellectu, scientia Dei.
Ordinatum: Ergo etsi velis utrumque identificare
in ellentiadivina , non ob id illam denudabis ab imperfectione. Rursus, nam si possit idem reali- r per se, di ex aequo esse politive sui ipsius, Npositive alterius; supponere pro se ipso , & pro alio substituere , pariter poterit substentari in se, de in alio. subsistere in se, di in alio per identitatem , & ex aequo , ac proinde esse accidens, &substantia simul per identitatem; quod nec intelligibile est,& quamvis intelligeretur , implicaret
manifestam impersectionem ea ratione, qua esset positive in alio, di accidens alteriuS. 38 Nec dicas secundo, cum R. Scotiua,
quod divina essentia, licet non per se primo , &Primario, tamen per se secundo de secundario eltimmediata lpecies creaturarum, eas, licet secundario,rcpraesentans immediate in se ipsis. Contra enim es ,quia implicat eas repraesentare secundario, nisi ratione essentiae divinae ut primario repraesentatae; N implicat eas repraesentare ratione essentiat divinae ut primario repraetentatae, nisi eas repraesentando in essentia divina vi primo repraesentata, di ratione illius, ut obiectum materiale
ratione obiecti formalis: Sed illas repraesentare Immediate in se ipsis non ei eas repraesentare inessentia divina, nec ratione illius, ut obiectum materiale ratione obiecti Hrmalis ; sed est eas repraesentare in se ipsis ratione sui ut obiectum sor- male: Ergo implicat eas repraesentare secundarici immediate in te ipsis eas repraesentando. Explicatur vel distinguis in essentia divina per modum speciei duas repraesentationes; ut assignas tantum unam simplicissimam Si unain siinplicissimam, haec 1ane est repraesentatio essentiae: Ergo
eum non alsignes aliam, solum ex vi repraesentationis ellentiae repraetentantur creaturae: Sed imis plicat creaturas solum repraesentari ex vi repraeislantationis essentiae, & repraesentari immediate in
Q ipsis ut obiectum Hrmale: Ergo. Si distinguis
duas repraesentationes,unam primariam lolius essentiae divinae, & aliam secundariam creaturarum
tantum, in primis distinguere debes etiam duas
species, unam primariam essentiae divinae tantum,& aliam secundariam creaturarum tantum,siquiisdem repraesentatio obiecti in esse intelligibili l pocles est, & tot sunt species En intellectu,quot sunζhi illo distincti repraesentationes obicistoru. Deinde illa species secundaria, vel si hanc nolis admittere,) illa secundaria repraetentatio creatura tum tantum in se ipsis, licet sit secundaria repraesentatio comparative ad primariam, tamen ipsa
secundaria repraesentatio erit per te primo repraesentatio creaturarum, di non per se primo repraesentatio sui, aut suae essentiae; dabiturque in Deo species, vel si mavis repraesentatio, quae realiter per se primo sit alterius, & propter aliud realiter
repraesentandum, quod erat inconveniens vitandum. Sed de hoc infra redibit sermo.s s Nune autem inferre liceat,argumenta Τhomissarum , nedum probare, si creaturae Brent obiectum se se divinae cognitionis, & in se ipsis a Deo motive cognoscerentur, quod so-rent obivium motivum pure terminative, immo nec pure Obiectum , ut ratio assentiendi, quamvis hoc etiam absurdum reputamus, sed quod forme
motivum physicum so sensu , quo obiectum per propria speciem ingerens intellectui sui notitiam. appellatur 1 contrarijs motivum physicumammo& quod moverent per species accidentales ab idisa essentia divina realiter distinctasn consequenter ab intellectu divino, quia per species per se primo proprias, & per se primo creaturas reprae sentantes, quae non possent esse per se subsistentes, sae necessario larent inhaerentes. Recola tur dicta.
Vario probatur conclusio , quia I cognitio creaturarum in se ipsi ut in obiecto sermali specificaretur ab ipsis: Sed hoc repugnat cognitioni divi
nae:Ergo. Respondent contrarij quod solum specificaretur extrinsece , di arguitive, quatenus o lectum formale arguit actam ad se terminarum
esse talis speciei, aut specie diversum ab actu te minato ad aliud obiectum sermale. Sed contra est primo, nam sic insero: Ergo quaelibet creatura cognita in se ipsa a Deo arguit divinam cognitione ad se terminata esse talis speciei, seu specie diastincta a cognitione terminata ad aliam creaturae Ergo omnes creaturae cognitae in se ipsis arguunt
esse in Deo tot cognitiones si cie ditiirustas erga illas , quot sunt creaturae,sive Deum singulis cogia
nitionibus spesje distinistis singulas cognostere
creaturas , quo quid absurdius excogitari potes pSecundo, quia obiectiam Qrmale non pure a posteriori, sed a priori, & per modum causae seria malis extrinsecae arguit actum ad se terminatum esse talis specieit Sed implicat, quod creatura aris Mat , seu inserat a priori per modum causae so malis,cognitionem divinam eme talis speciei,nam alias creatura esset vera causa Brmalis extrinseca cur divina cognitio emet talis speciei intrinsecae, potius quam alterius: Ergo vide iupra numeri
εr Explicatur , quia specificari extrinsece
facultatem, vel tendentiam aliquam ab obiecto non est utcumque ad illud tendere, vel terminari, sed tendere iuxta passivam attingibilitatem illius, & consormiter ad illam, ut normam ,& sormam extrinsecam; quia actus, seu habitudines ad obiecta sunt propter ipsa obiecta non autem O tecta propter actus, aut facultates tendentes ad ipsa, unde ex natura rei obiecta non respiciunt acuis
528쪽
actus ad se tendentes, ut normam suae intrinsecae speciei, nec ab illis specificantur adhuc extrins
ce, quia non actus est norma, aut mensura obi
cti, nec obiectum est propter actum, sed actus propter obiectum, & obiectum Hrmale norma, di mensura actus, vel potentiae, cuius eli formale obiectum i Et hoe est obiectum sormale specificare extrinsece potentiam, facultatem, vel actum tendentem ad ipsum: Sed repugnat creaturam ita se habere respectu cognitionis divinae r Ergo de illam specificare extrinsece aut esse obiectum is
male illius. Vnde non debet parvipendi hic modus specificandi extrinsece, quasi nihil impersectionis , aut dependentiae importet in te extrini cespecificata , aut quasi nihil momenti, sed solum modum loquendi cotineat; ut audivi aliquos
parvipendere,& contemnere fere omnia argu
menta , quibus Thomistae ex hac specificatione utuntur, tum ad distinguendas potentias activas ab anima tum ad illas distinguendas inter se tum ad probandum nihil divinum posse per se respicere pro obiecto is si aliquid creatum, tum alia innumera ; eo quia prospecificativo extrinse eo nihil amplius iudicant lignificari, nisi terminum habitudinis , aut connexionis, quocumque modo terminet;quod tamen falsissimum est,nam ultra significat,essu normam,regulam, aut mensuram iuxta quam habitudo specificata habet suam speciem intrinsecam , & non econtra; & consequentereste veram causam sermalem extrinsecam specificati.
61 Quod si velint scire, alis sit ista eau4 salitas. dico quod consistit in eo, quod causa effiaciens principium, aut facultatem , vel actum specificatum, illam essicit se cois ando cum specificativo extrinseco , ut cum mensura , & norma obiectiva ; vel in eo quod Auuror naturae in priis nia institusone rerum, & naturarum omnium,instituit hoc propter illud, & contarmiter ad illud
ut mensuram illi praestriptam, di non econtra; de se species Angelis inditae ab Austore naturi specificantur a suis obicctis in genere causae Brmalis extrinstet , in quantum Deus producens partes universi, sive universum in esse naturali simul produxit in intellectu Angelorum, ut in speculo, ipsum universum in esse intelligibili, seu Hrmas, &species illius,ut conBrmes, & ad normam ipsius
universi, seu naturarum eius in esse naturali,Sc noecontra ; & cum instituit potentias, vel facultatis activas alicuius substantiae eas instituit ut con-mes , & taxatas, mensuratasque iuxta aliquam rationem obiectivam illis praescriptam , ut mensuram, & normam,& non econtra. Unde rectε
intellecto, quid sit specificativum extrinsecum, colligitur manifeste,nihil posse specificari extrinsece ab alio , nisi quod habet veram causam in stitutivam , aut essectivam sui, vi culus institutum sit, aut iactum ad normamn mensuram est πολ& propter aliud uod autem re ipsa est a se, seu actus purus per se sublitans , sicut a nullo est institutum , nec factum, ita nec est e potest propter
aliud,nec ad mensuram alterius,aut normam nec
habere consequenter specificativum extrinsecum, sicuti nec eaulam Hrmalem extrinsecam. Quod quidem, quia profunde non perpendunt aliqui, nihil mirum, quod parvipendant. 63 Quinto probatur conclusio, praesertim contra illos,qui admittunt Deu cognoscere crea turas in sua essentia, & omnipotentia, non solum
quoad esse eminentiale illarum indistinctum ab ipso Deo.sed etiam quantum ad esse illarum proprium, di Hrmale dili inctum ab ipso Deo; siquidem hoc admittis , superflua potius est cognitio
earum in se iplis: Ergo talis cognitio non est admittenda. Probatur antecedens, quia illa prima cognitio creaturarum in ipso Deo, & ratione illius est perieuissima, clarissima, & comprehensi- va creaturarum quantum ad proprium , & is male esse illaru Sed hac supposita, superfluit omnino alla; nam ut quid cognoscere iterum creataturas,quas iam cognoscere supponimus persectissime, clarissime, & comprehensive Ergo. Explicatur:Cognitio creaturarum in se ipsis minus persecta esset,quam cognitio illarum in divina essentia, Se omnipotentia,imo eminenter in illa aente-tat Sed supposita in intellectu divino cognitione
creaturarum perfectissima, quae eminenter contunet aliam minus perfectam, superfluit alia earuniadem creaturarum minus persecta , quia quantum
persectionis importat in linea cognoscitiva, t tum iam praehabetur in prima: Ergo. Probatur maior; quia in primis illa prima cognitio est infinite periectior, quia persectio cognitionis, caete ris paribus, crescit ex persectione motivi,& obi chi istinatis;& illa prima habet pro motivo essentiam divinam, secunda vero quidditates creatur tum, & absdubio eisentia divina est infinite per sectior quiduitatibus creaturarum, & alias caetera
osnnia sunt paria, quia idem intellechps, idem lumen cognosci divum,di eadem res cognita: Est e
go illa prima cognitio est infinite perfectior secu-da. Deinde, & eminenter continet secundam,quia motivum primae, ut motivum illius, nempa essentia divina, eminenter continet motivum secundς, nempe omnes essentias creaturarum possibilium:
Ergo illa prima cognitio est infinite perfectior
secunda, & eminenter illam continens: Vt quid ergo secunda
6 Respondet primo P. Emmanuel a
Conceptione . cognitionem,qua Deus te,& crea
turas in se ipQ ut obiecto sermali,& motivo cognoscit, esse quidem infinitam in genere cognitionis Dei, sed non esse simpliciter infinitam absolute in genere cognitionis ; quia non adaequat vim cognoscitivam Dei simpliciter infinitam; siquidem Deus eo. quod iactaite cognoscitivus. est
529쪽
determinatus ad cognoscendum omne verum ea ratione qua verum cst, seu omne cognoscibile ea ratione, qua cognoscibile est: Cognitio ergo,quq
non cognoscit omne verum. nec omne cognosci
bile , ea ratione, qua cognoscibile est, non adaequat vim cognoscitivam Dei simpliciter infinitam , ac per consequenνnon est simpliciter infinita : Ea ergo cognitio Dei, quae solum cognos-Cat creaturas in Deo, di non immediate in se i sis,non erit simpliciter infinita absolute in genere cognitionis.
6 s Sed contra est quia hoc est,quasi quis
diceret, Deum sollim esse infinitum in genere entis divini, sed non simpliciter, & absolute in genere entis; quia licet adaequet in se omne ens di-Vinum , non tamen est formaliter ens creatum in
se ipso. Quod sane nullus unquam ausus est dice-Te. Unde sic argumentor: Deus est absolute, &simpliciter infinitus in genere latissimo entis,quia licet non sit formaliter omne ens in se ipso,est i men formaliter unicum . & simplicissimum ens Continens eminenter omnia entia possibilia: Sed cognitio,qua Deus comprehensive se ipsum cognoscit, cognoscendo in se ipso creamras, est unica simplex cosnitio, continens eminentissime, &seclusis imperiectionibus omnes cognitioneS POL sibiles: Ergo erit simpliciter infinita absolute in Senere cognitionis. Nec obest quod non sit sor- maliter cognitio creaturae in se ipsa, quia per hoc
nihil persectionis illi deficit. sed sol im imperseis
etio dependentiae, & motionis, ac specificationis ab ipsa creatura ;de reliquo aurem,quidqiiid pe sectionis importat cognitio creaturae in se ipsa,
totum eminenter continetur in cognitione com
prehensiva Dei in se ipso, & creaturarum in ipso. Explicatur: Tam infinita est cognitio comprehensiva Dei in genere cognitionis absolute,quam infinitus est Deus in genere entis, & veri absolute, alias comprehensiva illius non esset,quia illum non adaequaret: Sed Deus est simpliciter infinitus in genere entis absolute absque ulla restrictionei Ergo cognitio comprehensiva Dei est etiam simpliciter infinita in genere cognitionis absolut incsne ullo addito restringente,aut diminuente. U Gezur, quia vis cognoscitiva infinita Dei non potest ede magis infinite cognoscitiva, quam Deus ipse sit infinice cognoscibilis; nullus enim dixit, Deum esse magis cognoscitivum, quam cognoscibilem, potissime cum cognoscibilitas fundetur in immaterialitate, in qua similiter fundatur vis cognoscitiva i di rursus, quia Deus est cognoscibilis tu quantum ens, & tam infinite cognoscibilis, quam infinite ens, di non potest esse magis cognoscitivus, quam ens , quia vis cognoscitiva sequitur ad esse: Non ergo Deus est magis infini- tu cognoscitivus, quam infinite cognoscibilis:Sed cognitio Dei comprehensiva adaequat cognoscibilitatem Dei, seu Deum ut cognoscibilem: Ergo adaequat etiam vim cognoscitivam Dei, seu Desivi cognoscitiv - : Fallum ergo est, quod ea cognitio comprehensiva Dei, & creaturarum in ipso non adaequat vim cognoscitivam Dei simpliciter
infinitam. 66 Inquit tamen praefatus Author, quod obiectum, nempe formale adaequatum cognitionis divinae simpliciter infinitet non est tantummodo ens simpliciter infinitum in senere entis, sed omne ens,lain simpliciter infinitum,quam simpli citer finitum. Sed contra est, quia quis unquam credat, quod cognitioni simpliciter infinitae non sufficiat pro obiecto sormali adaequato eus simpliciter infinitum absolute in genere entis3 Aut quod ens simpliciter infinitum in genere entis, quod proinde est similiter infinitum in genere veri, & cognoscibilis,non repleat, & qquet cogniationem simpliciter infinitam in genere cogniti nis Ηoe sane dicunt adversarij, quia ex ipso aia
sumpto propugnando coguntur vi consequenti
id dicere, alias forsan non dicturi. Vide supra g.
praee.n. 22. Nec ratio in oppositu ullius momenti
est, quod nempe Deus, quia infinite cognoscitivus , sit determinatus ad cognoscendum omne cognoscibile eo modo ,&ea ratione, qua cog noscibile sit. Habet enim innumeras solutiones,
quas insta dabimus,& modo dico, quod quia infinite cognoscitivus,est cognoscitivus omnis νnoscibilis una simplici infinita cognitione;& quia cognoscitivus omnis cognoscibilisvna simplici,&infinita cognitione,est cognoscitivus omnis cognoscibilis in uno simplici infinito cognoscibili; no te cognoscitivus omniu cognoscibiliu divisim in se ipsis immediate;quia sic tollim sunt cognoscibilia finite per plures cognitiones finitas . &Deus soldm est cognoscitivus omniu cognoscibilium ea ratione,& modo,quo fuerint cognoscibinlia infinite una simplici omnium cognitione.
67 Nec putet quis,sicut praedictus Author.
se effiigere vim huius argumenti, negando Deum cognoscere creaturaes in se ipso, quia in connexocum illis,iuxta suam sententiam. Imo sortius a gumentum insurgit, nam inde sortius arguam Deum ut comprehensive cognoscibilem a se ipso non adaequare se ipsum ut cognoscitivum,esseque magis infinitum in ratione cognoscitivi, quam in ratione cognoscibilis, S consequenter quam in ratione entis, & immaterialis. quod chimaericum est. Sequela patet, quia vis cognoscitiva mensuaratur cum obiecto adaequato se alit Sed eo ipso quod Deus non cognoscat creaturas in se ipso, quantumvis comprehenso, sed opus sit eas in se ipsis cognoscere, pro obiecto formali adaequato
vis cognoiuitivae Dei non sufficiet ipse Deus, sed
opus erit aggregare creaturas ut obiecta formalia partialia, cum quibus simili adaequet vim codinoscitivam Dei: Ergo. Et quidem , si Deus sit inconnexus cum creaturis i non eri L pcr se,& ab
530쪽
silia'. T. An Deus cognoscat creaturas isse ipsis stil
lnπInseeo cognoscitivus illarum, nec necessario illas quiddilative cognoscens in se ipsis; nam si per se , N ab intrinseco sit necessario illas cognoscens in se ipsis , ab intrinseco erit connexus cum illis;cum divina cognitio,titulo infallibilis ab
antrinseco, ab intrinseco sit connexa cum obiecto
cognito. Implicat ergo in ad sto, Deum esse inconnexum cum creaturis possibilibus, & illas Per se, & ab intrinleco cognoscere in se ipsis. 68 Mira sunt, quae huic replicet Asponde- .ri solent. Primo dicunt Deum quidem ab intrinseco, & per se esse cognoscitivum creaturarum in se ipsis, sub conditione, quod sint, non absolute ab intrinseco. Sed rogo,unde sciat Deus, an sint, vel non sint, ut illas cognoscat absolute in actu secundo Sane ab intrinseco, seu a se hanc notitiam habere non poterit, sed unice ab ipsis creaturis , qui per se telas, & a se ipsis se notificent,&praesentent divino conspectui, & hoc erit per accidens . & omnino casuale, & Hrtuitum Deo. Quod quis ausit admittere Deinde, ut in actu stacundo eas cognoscens, saltem vi huius cognitionis,connexus erit ab intrinseco cognitionis cum
illis; m illa sit insallibilis ab intrinseco. Dicunt
secundo, hoc verum esse , & se Deum posse codinoscere reflexe creaturas in se ipso ut eas iam
cognoscente in se ipsis, seu in ea cognitione, qua directe eas in se ipsis cognoscit. Sed en iterum reddit difficultas, si illas supponitur cognoscens 4n se Ipsis comprehensive,ut quid iterum eas cognoscit Uel ergo haec secunda cognitio persectior, . vel aequalis, vel minus persecta est3 Si minus: Ergo superflua. Si aequalis: Ergo superflua.Si persectior, cur secunda. & non potius prima,& unica Rursus In prima cognitione directa creaturarum cognoscit creaturas, quia ea cognitio intrinsece .connexa est cum illis: Ergo in secunda tertio iterum eas cognoscet, quia est connexa cum illis, di sic in infinitum. Demum,quia ea cognitio,cum sit necessaria, constituit Deum necessario conne- Num cum creaturis; non solum ratione illius, sed ratione sui, quia ratione sui non potest non esse connexus ab intrinseco cum illa cognitione necessaria immediate, di medialle saltem cum obieacto illius: Cur ergo detrectant Deum intrinsece
connexum cum creaturis assirmare Dicunt alij, eam comitionem esse Deo contingentem. Sed quis credat, Deum contingenter cognoscere veritates necessarias,quales sunt quidditates,& possibilitas creaturarumῖ Mitto alia, quae si pro ingenij libito excogitantur, non merentur , nec Tempus, nec chartam ut impugnentur. os Nec demum evacuabit vim argumenisti , qui dixerit, eum creaturae cognoscuntur in se ipsis, non alia, sed eadem ipsissima cognitione,
tam realiter, quam virtualiter, cognosci,qua cognoscuntur in Deo; ac proinde non iterum, aue
vis cognosci, sed semel, ti sim in Deo, di in st
ipsis eadem cognitione. Contra enim est, primo. quia nec realiter potest esse eadem cognitio, ubi duplex, ac diversissimum est medium, motivum, ec formale obiectum cognitionis; siquidem non potest cognitio esse re ipsa unius speciei, ubi obiectum irmale specificativum non est unum,sed duplex ac infinite diversum: Ergo fallo suppontiatur esse eandem cognitionem. Secundo, quia hoc dato, rogo: Ex eo quod sit cognitio creaturarum
in se ipsis, additur ne illi maior persectio de linea
cognoscitiva, quam si solum seret cognitio illarum in Deo Vel non Si non additur: Ergo stra ponitur, quod sit cognitio creaturarum in se ipsis , vltra esse illarum cognitionem in Deo Si additur: Ergo divina illa cognitio realiter est persectior, & maior in linea cognoscitivi, quam Deus in linea cognoscibili, exceditque Dei cognoscibilitatem infinitam, di ea non adaequatur. Quod si ita est, tanta erit ea cognitio in cognos cendo,quod non adaequabitur Deo ipso comprehensive cognito,sed opus erit aggregare ipsi Deo creaturas, ut ea cognitio habeat obiectum ser- male adaequatum, in quo adaequale quiescat: Ea igitur absurdum.
o Nec dicas, hoc ipsum inferri In nostra
sententia , quia adhuc in nostra sententia ultra Deum ipsum, ea cognitio attingit, & cognoscit
creaturas: Ergo eius vis cognoscitiva no adaequatur solo Deo cognito. Respondeo enim , quod
ultra Deum cognitum comprehensive, seu quantum cognoscibilis est, nihὶl amplius cognoicie Per se primo ea cognitio, quia licet cognoscat
creaturas secudum proprias quidditates, eas cognoscit secundario in ipso Deo primario cognito;
non in se ipsis serinaliter extra Deum : Creaturae autem cognitae in Deo ut in obiecto sermali, nota sunt amplius.in esse cognoscibilis, quam Deus comprehensive cognoscibilis. Immodi cognosia
cibilitas passiva Dei in se ipso est Hrmatissime
cognoscibilitas creaturarum in ipso:Et cognostibilitas creaturarum in ipso non addit cognoicibilitatem ullam Hrmalem ad infinitam cognoscibilitatem Dei in se ipso; eoque infinita cognosciabilitas passiva Dei in se ipso adaequat plene cog noscibilitatem activam ipsius Dei. Unde nu quam sequitur, quod Deus in se ipso sit minus cognoscibilis, quam cognoscitivus, nec quod sit magis cognoscitivus, quam cognoscibilis, sed solum, quod ratione suae propriae cognoscibilitatis possit cognoscere plura secundario, & materiali ter, quae nihil passivae cognoscibilitatis addam cognoscibilitati Dei, sed sub illa contineantur,ut obiecta pure secundaria, & materialia, non ponendo innumero cum illa, sed solum sub illa se habendo, ut participationes illius. Non ergo sequitur in nostra sententia, quod ex contraria. . II Sexto,posset probari nostra sententia.