장음표시 사용
81쪽
illi erit per se nota: Ergo etiam nobis, si a nobis
Proferatur, & consequenter etiam quoad nos.
Probo antecedens, quia si semel est per se nota. per se ipsam notificat,& manifestat ob edium so maliter ei intellectui, in quo reperitur, di a qu en nunciatur: Ergo illi erit per se nota, Sc consequenter cuilibet illain proserenti. Confirmatur primo, quod convenit rei secundum se, convenit illi in quocunque reperiatur: Erso propositis, quae secundum se est per se nota , in quocumque intellectu erit per se notat Ergo respecis cui lubet ει consequenter etiam quoad nos. Secundo,
quia propositio illa, que semeι est clara, ipsamed non potest esse obstu Ergo ipsamet propositio.
qua fuerit per se nota secundum se non potest es.se per aliud nota,adhuc nobi robo antecedens, quia idem conceptus,si semel est clarus, non potest idem manens esse obscurus: d propositio visit eadem debet constare eisdem conceptibus:Ergo eadem propositio, quae semel est clara, numquam potest esse obscura. Tettio, Propositio quet est per se nota mi intellectat, est etiam per se nota cuilibet intellectui ipsammet concipienti, quia si alicui intellactes obscure , 8e non per se maniis stetur, in illo intellecha non erit eadem, sed alia propositio, sicut non erit idem,sed diversus con cepi Sed propositio per se nota secundum se in per se nota alicui intelleetui: ergo cuilibet illam proserenti, aut concipienti. as Respondeo, hoc argumentum in aeqvh voco laborare, quia D. Thoen. dum dividit propositionem per se notam, in secundum se talem ει quoad nos, non dividit propositionem ment lem. seu formalem , consistentem in aestas intelis lectus, aut in vocibus, quasi sensus sit, quod ipsa voces, aut conceptus sint per se noti, secundumst,aut quoad nos, hoc enim Ionse abest ab eius mente, sed loquitur de propositione obieeliva ex Parte rei signincau, v. g. dum dicitur haec propositio: Totum es mi suaparte,per se nota, non
est sensus, quod voces, aut conceptus, qui S e
pestatur, sine per se noti. sed quod id quod signuficatur, nempe totum esse maiussua parte e persi notum, unde D.Thom inquirit, an Deum esse sit per se notum, & ut respondeat, introducit hanc propositionem: Deus est, praetari non im
uendo de propositione vocali, aut is ali, sede significato illitas, quod est, Deum esse, de quo
quaestionem excitavit,qui stillus loquendi,& usu pandi propositionem pro re significata, familia. ris est inter stholasticos . N saepe necessarius,
ut cum de aliqua propositione dubitamus an sit necessaria, an contingens, nullus intellexit hane dubitationem de propositione vocali, aut formaias, nec de Vocibus, aut conceptibus significativis. nam certum est illos esse contingenter, sed solumile obiecta s gesticato, an sit quid contingens, vel
siccessariu Sic ergo sinuli ter dum disputatus de aliqua propositione, an sit, vel non sit per is
ais Unde ad obiectionem, ego antecedenMAd probatiotiem aego antecedens. Ad probari ne lego suppositumAuia propositio per se nota, non est propositio mentalis, aut hormalis, sed obiectiva, dc significain; haec autem non manifestat se aliter obiectum, sed est ipsum obiectiariis aliter maniis tum intellectui per propotationem formalem, Unde dum arguens ait, quod propositio per se nota, per se ipsam norificat, demanisestat in aliter obiecium, falso supponit.
Propositionem. quam dicimus per se notam, esse Propositionem Hrmalem, quae est aetas intelle eius. Loquendo autem de propositisne obiecti v ex parte rei significatae,nego quod in quocumque intellectu reperiatur, illi triani sestet per se o lectum, quia in primis illa non mani sestat ismi liter, sed manifestatur intellectui; deinde adhuc oblatave non est per se nota, & mani sesta absquamedio obiectivo, euilibet intellectui . sed solum
intellectui penetranti, quidditatem lubiecti re e plicatum manet. Ad primam confirmationem, dii inguo antecedens i Quod convenit rei secum dum te, convenit illi in quocumque reperiatur, ει respectu cuiustumque, nego antecedens: Conve est illi,vel absoluta ex parte laa. vel respectu Hi Tum, concedo antecedens c distincto primo com sequenti eodem modo , nexo secundam conse
quentiam; quia sicut Deus secundum se est intulis cive visibilis, ex quo solum sequitur , quod adhuc ut est obiective in intellecta viatoris , sit absolute ex parte sua intuitive visibilis, non vero quod sit visibilis intuitita ab ipso intellectu virioris ut valunec respectu illius ut habentis solum dispoin nem viae, quia nec hoc convenit usi secundum inita propositio, quae secundum se est per se nota in
quocumque intellectu reperiatur obiective, it conservat esse per se notam intaute, Ac quantum est ex parte si non vero esse per se notam eidem intellectvi,aut respectu ipsius, sed solum respectu intellectus penetrantis quidditatem terminorum. Ad secundam,concedo antecedens de propositi
ne Brinali. di nego de propositione obiectiva ex parte significati Muta licet idem conceptus forma
lis , in quo consistit propositio . alis, si semel
est clarus, idem non posit esse obscurus, tam Idem conceptias obiectivus ex parte rei inruficarae idem, potest respectu unius intellectus esse notus.& clarus, de respectu alterius obscurus, licet tunc sint diverset propcisitione sim coeeptiones serm Ies, nempe una obstina di alia clat sed idem o
tectum, & eadem res significata. Ex quo patet ad tertiam, quae intellecta de propositione formath vera est icet abutatur terminis, secus vero de positione cibiectiva ex parte rei significatae, quia haeca dubio potest esse cara, di per is uota una ιntellectui, & non alter,
82쪽
orast. I. An Deum es it perse notum
4 Sed dices: Propositio obi ectiva ex parte
rei lignificatae, non est vere,& proprie propositio, qtila non est en vitio unius de alio, quo pacto definitur propositio proprie talis: Ergo si Div. om. illam appellat propositionem, improprie. N abusive loquitur. Secundo,quia nec propositio obiectiva est eadem/-robscure,& per medium, ac dum clare, di per se innotescit: Ergo nunquam salvatur, quod eadem propositio sit per se nota in intellectui, & alteri solum obscure ut per me-idium. Probatur antecedens, 'uia propositio ob lectiva diuiniscatur obiective ex rivems conceptibus is alibus, quibus subest, unde si propos hio is alis sit intuitiva, & simplex absque compositione, aut divisione ut in Angelis, ex paris obiecti non correspondet propositio obiectiv, coalescens ex subiecto obiectivo,& praedicato o lacti.o distinctis quae sit obiectiva compositio, si cur in nobis qui iudicamus componendo, aut di videndo:Ergo. Respondeo, omissis antecedent negando consequciuiam,quia D. m. non apia pellat ipsam rem significatam propositioneira, sed inquit propositioncm esse, aut non esse per se no iam.hoc intelligendo non de ipsa propositione ex parte actus, ex quo habet esse proprie propo
sitionem, sed de illa ex parte obiecti,& rei signifiaeus, quae non est ipsa propositio ; sicut si quis de Imagine Dei diceret esse divinam intelligendo ex
parte rei repraesentatae, non appellaret ipsam rem repraesentatam Imaginem,sed loqueretur de Ima gine ex parte rei repraesentatae : Sic ergo dum D.
Thom.distinguit propositionem in per se notam secundum se,& quoad nors, loquitur quIdem de vera, di propria propositione , sed non de illa quoad se, sed de illa quoad rem significatam ; &sic non improprie loquitur appellando propositionem quae non est propositio, sed loquendo de re significata per propositione, seu de propositi
ne ex pane rei significatae;quod licet aliquam ima propricratem imporeet, cum tamen talis improprietas sit vlitata inter Scholasticos,& illis pervia, apud illos non est abusiva loquutio , sed usitata Sicut dum Theologi morales distingunt Imagunes in Sacras, & profanaes, non improprie, nec abusive loquuntur, licet Imagines non dicantur ex parte sua Sacrae , aut proianae , sed istum ex
parte eorum, qua repraesentant ex parte obiecti.
di 8 Ad secundam , distinguo antecedens: Proposito obiectiva non est eadem ex parte rei significatae, quando per se, ac quando per me dium innotescit, nego: Ex modo significandi concedo antecedens, & eadem distinctione adprobationem respondeo, quod licet penes dive .s conceptus sermales varietur propositio obteiactiva , quoad modum obiectivum, sub quo te mini obiectivi, & res significata concipiturit men non variatur quoad rem ipsam significatam
signare; & de luc est divisio in per se notam cundum se ,& quoad nos, non de illa. hiis suppositis.
PRIMA CONC LUSIO.as 1 Ico primor Deum esse ,si e Meo propossis,Deus est, es perse nota
seeundume. tia D.Thom. in praesent. di cum eo communiter M. de probatur tacitet Ea enim est
propositio per se nota secundum se, cuius praedicatum est de essentia subiecti re ipsa, licet talis essentia non sit nobis nota: Sed esse est de es lenti Dei, licet essentia Dei nobis non sit nota: Ergo haec propositio, Deus es, est per se nota secunduse saltem . Minor probatur primo quia illud est doessentia Dei per quod Deus dcfinitur aliquom do, seu per quod cxplicatur, quit sit Deus: Sed per esse explicatur, seu definitur quid sit Deus, nam Moysi interroganti, respondit Deus ipset E sim. quisum, N intimavit illi, , t interroganiatibus de ipso. responderet: cia es misit axe 1 Eram esse est de essentia Dei. Necundo. quia Deus est actus purus in linea entis: Sed de cssentia actus puri in linea entis est ultimus actus essendi, sive ipsum esse : Ergo de essentia Dei est ine go Contra hanc conclusionem obiIciune primo aliquit Ideo haec propositio Deus est essee per se nota secundum se, quia est immediata:Sed non omnIs propositio immediata est per se nota secundum sei Ergo nec ista Deus est. Probatur minor, quia enunciatio primae passionis de sub lecto est immediata, cum inter subiectum, & priamam passionem nihil medicit Sed talis propositio non est per se nota secundum se, quia secum G se est scibilis Ergo. Respondeo primo,nega do causalem, quia D.Thom. solum probat cana propositionem esse per se notam 1ccundum te. quia praedicatum est de essentia subiccti, non a
tem quia est immediata. Vel secundo, oiltinguo causalem: Quia est immediata cognoscinti, per exclusionem medii obietavi praeccgniti ante pta dicatum, concedo: Quia est Immcdiata per exelusionem medij inter subiectum, di praedicatum. nego causalem, quia hoc non sufficit ad propositionem per se notam , & immediate cognoscibi lem per se, sed requiritur primum ut supra mo
stravimus proptereaque enunciatio primae passi
his de subiecto non in per se nota secundum se.
quia respectu cognoscentis semper mediat subiectum ut quiddilative cognitum, tanquam me
dium obiectivum,per quod prima passio cognoscitur scientifice de sabiecto. 3t Obijciunt secundo: Stat praessitatu esse deessentia subiecti, & propositionem non esse per se
nota: Ergo quamvis esse sit de essentiaini,propositio illud enuncians de Deo non erit per se nota. Drobatur antecedens,na in hac propositione im
83쪽
64 rarit. de Deo uno. Disp. II. de essent.w existentia D i.
de essentia intellectus, cum sit genus illius: Et tamen non est per se nota, quia de illa plures dubitant, & illain plures negant: Ergo. Confirmatur, quia ad propolitionem per se notam, vel requirimus, quod praedicatum sit de essentia metaphylica subiecti, vel sussicit quod sit de essentia physica illius Si primum, ergo Deum esse non est per
se notum,quia cile, seu existere non est de esse via metaphysica Dei, ut plures existimant. Si s cundum,contra est, quia haec propositio Deus estrinus non est per se nota adlluc secundum set Et
tamen Trinitas est de essentia physica Dei: Ergo non sufficit,quod pradicatum sit de essentia pliysica subiecti. Secundo, quia propolitioneson quia
bus attributa enunciantur de Deo, non lant per se notae, adhuc secundum se: Et tamen attributa,
quae praedicantur,siant de essentia physica Dei:ENgo id non sufficit ad propositionem per se notam secundum se: Ergo ex quo existere, seu esse sit deessentia physica Dei haec propositio Deus est,non
est per se nota adhuc secundum se. Probatur maior, quia propositiones enunciantes attributa de
Deo iant por se, & secundum se scibiles: Sed propositio per se scibilis secundum se , non est per se nota secundum se, sed per aliud prius notum,mempe per causam, & rationem a petiori:Ergo illi propositiones non sunt per se notae secundum se. Probatur maior, quia attributa sunt scibilia de Deo respectu intellectus cognoscentis Deum vies in se, & ut est cognoscibilis secundum se, & ex meritis proprijs : Ergo sunt scibilia secundum se de Deo: Ergo propositiones ea enunciantes de Deo lant scibiles secudum se . Probo antecedens, quia Beati, di Deus Ipse habet scientiam stricte talem de suis attributis: Sed Beatus, & Deus cognoscunt Deum ut est in se, seu ut est cognostibi bilis secundum se, Ee ex meritis proprijs: Ergo respectu intelledius cognoscentis Deum ut est in se, attributa sunt proprie scibilia. 3 a Respondeo, negando antecedens. Ad
probationem, concessa maiori, distinguo minoia xem: Non est per se nota quoad nos,concedo:&cundum se, nego minorem nec obstat,quod plures de illa dubitent ut eam negentinam hoc solum probat, quod illa propositio non sit per se
Nota quod nos,quia non penetramus immediate essentiam intellectus, nec illa est nobis per se n ra; non autem obstat, ut talis propoliti sit per se Nota secundum se, Ae ctiam illis, cui per se nota
fuerit immediate essentia, & quidditas intellectus ut est in se.Et idem est dicendum de alijs propotationibus, quae apud nos sunt controversae,aut d
h ae si sint de prinjicatis essentialibus rei, nam si reipsa snt verae. erit ne per se notae secundum se, de eis, quibus sebiecti quidditas iuerit per se nota veest in se , licci non quoad nOS. 33 Ad confirmationem aliqui respondent, suod ad propositionem Pers: no a adhuc se cundum se requiritur quod praedicatum sit de ensentia metaphysica subiecti; sed inquiunt,esse, seu existere esse de essentia metaphysica subiectu da quidem silain habet probabilitatem, de ideo i
neut, esse per se notum Deum esse, non tamen Deum esse trivum, nec alia attributa, quia non
sunt de essentia metaphysica Dei. Uerumtamen licet hoc verum teneat, loquendo de propositio-. ne per se nota quoad nos , falsum tamen in , de propositione per se nota secundum se, aut respe- istu intellectus cognoscentis Deum ut est in se. Aesecundum se cognoscibilis. Vnde, ad hanc dico satis esse, quod praedicatum sit de essentia physica
subiecti. Ad probationem in contra, nego antecedens, quia licet quoad nos Trinitas non sit per se nota, tamen secundum se loquendo. Ec re e-etu intellectus cognoscentis Deum ut est in se, sive ut petit cognosci ex meritis pro ijs , Trinitas sicut deitas est immediate & per se nota, quia totus Deus, & quidquid Deus est per modum visus innotescit, re manitestatur immediate , & nota unum pri sis alio, nec per aliud, quia secundum Q. loquendo, sive de Deo ut est in se , in eo non est prior deitas,quam Trinitas nec illa prius cognos, cibilis, quam haec, sed identidem, aeque immediate , & per modum unius , tam trinitas. quam deitas, licet respectu nostri, propter nostrum is Persectum modum cognoscendi, aliter se ha
3 Ad secundam, nego maiorem. Ad pro bationem facile respondetur in sententia nostra qua infra ne vimus Deo , & beatis scientiam
strictam, & formalem sirorum attributorum;n pe negando maiorem AE ad eius probationem M gando antecedens. Ad cuius Probationem, nege- itur Deum, de beatos habere scientiam stricte t lem de divisis attributis, quia cum scientia stricte talis sit cognitio rei per causam prius co nitam,&Deus nec beati non cognoscant attributa per
causam prius cognitam, sed per modum unius simplicissimi obiecti nempe ut est in seDeus unus smplex , 3e pers eius absque distinistione obiectuva attributorum , & cssentiae , neutiq uam habent stienti uti stricte talem attributorum, nec ea cognoscunt per medium prius cognitum , sed omnino immediate, sicut essentiam; licet virtualiter aut eminenter ea cognitio sit scientia, & lumen, ncipiorum, qualentas summa simplicitate virl-que aequivalet, di ideo a nobis concipitur primo ut lumen principiorum respectu ess)ntiae Dei, s eundo ut scientia res stu attributorum. Vnde
cognitio divina, quae secundum se , di in se est re
is immediata respectu attributorum , sicut resipinu essentiae, ex nostro modo concipiendi est soluin immediata essenti sed mediata attributorum. Ex quo solum resultat, quod enunciationes
attributorum de Deo non sint immediatae, di per se nota quoad nos, di ex nosuo modo con-
84쪽
O M. I. An Deum essest perse notum f
c mendi, bene tamen secundum se, & respectu
Dci,& beatorum praecisio a nostro modo concipiendi. Is Nec admitto doctrinam Illust. Godori
qui vult enuciationes attes torum de Deo simul esse per se notas secundum se, & ber se demonstrabiles, seu scibiles secundum se respecta dive larum principiorum , nempe respecta visionis beatae. quae est per modum luminis principiorum, per se notas, & respecta scientiae beatae , quae est lumen 1 cientificuin distinctam . scibiles , aut d monstrabiles ex imo praecognito. Non inquam hoc admhto,tum quia iam Disp. I .gmes. .n. S. plura diximus contra hunc modum dicendi, probando in beatis non dari scientiam distinctam a visione beata, quae ex principijs visis inferat co Husiones per lumen distinctum.Tum,quia per solam visionem beatam cognoscitur Deus, N attria
buta eius ut sunt in se,N secundum se cognoscibi-lla Ergo si respectit illius non sunt attributa per se demonstrabilia de Deo non crunt secundum se Nut sunt in se demonstrabilia , sed tantum secundum modum impcrseolum cognostendi illa praecisive seu quoad nos.Tum dcnique ob plura alia, quae dicemus Dispuissequenti. 6 Ex dictis inseres , hanc propositionem Deus es se per se notam beatis. Constat ex D. T m.In praesent.quia iuxta illum, quando praedicatu est de essentia subiecti, illi cui essetia subiecti est per se nota, est per se nota talis propositio: Sed essentia Dei est per se nota beatis, qui Deum in se ipso vident quidditasve,& esse est de essentia ipsius: Ergo respectu illorum talis proposititi est
per se nota. Et confirmatur ex ipsoqi est. ro. de veritate an. Ia In corpori ubi sic ait: Sed in patria obi essentiam Dei videbimus, multo amplius erit nobis perse notum , Deum esse, quam
nune si per se notum , quod aflirmatio , ct negatio non fiant ut vers. mod clarius
3 Ico secundo: me propositis Deus I est non es perse nota quoad nos.
Ita in praeienti D.Tliom.& cum eo omnes Thoismistae. Probaturque cx ipso ; quia propositio pero nota nobis est, cuius praedicatum est de essenistia subiecti,& aliaes notum est nobis de subiecto, S praedicato, quid sindi Sed nobis notum non est de subiecto, di praedicato talis propositionis, quid lint, quia nos nescimus de Deo quid est:
Ergo talis propositio per se nota nobis non est. Haec est ratio expressa D. Thom. Confirmatur, seu explicatur: Eo dicta propositio esset nobis Per se nota, quia praedicatum est de essentia se
lecti: Sed hoc non susscit, nisi essentia subiecilsit nobis per se nota, ut illa propositio sit nobi per se Meta: Ergo cum nobis non si per se mo
ta essentia, & quidditas Del, non est nobis per se
nota talis propositio.Probatur minor, rimo,quia
Trinitas etiam est de essentia Dci, hcut cmnia alia praedicata necessaria ipsius : Et tamen , quia essentia Dei nobis non est per se nota , propositio assi ans Deum esse trinum , aut alia praedicata necestaria, non est per se nota nobis : Ergo
non lassicit, quod praedicatum sit de essentia linsius. Secundo, quia quamvis praedicatum sit re ipsa de essentia subiecti, si essentia subieeti non est nobis per se nota, subiectum ut per se nobis nota non ostendit immediate praedicatum esse de essentia illius, siquidem non ostendit nobis obiective suam essentiam, & consequenter nec quid sit de eius essentia:Sed no susiicit,ut propositio sit nobis per se nota quod praedicatum sit re ipsa de cuc tia subiecti,sed requiritur, quod subiecium per se ipsum ostendat nobis oblinive praedicatum esse de eius esentia: Ergo nec sufficit ut propositio sienobis per se nota. Minor patet, quia si subiectum per se ipsum non ostendit nobis praedicatum csse de eius essentia, aliunde quam ex subiecto idiso , cognoscendum est an sit de eius essentia: ENgo non petris , sed per aliud medium erit nobis notum praedicatum esse de Gentia subiceti, &Consequenter propositio non erit nobis per se
8 seeundo probatur conclusio; quia propo stio cuius praedicarum potest negad de subito, seu cui intellectus potest dissentire, non est nobis per se nota;quia propolitio nobis per se nota nudi cessitat nostrum intellectum ad sui assensum, it ut ab illo negari non possit,ut paret an his: Omne totum es maius sua parte: Quodlibet est, vel noues : Sed haec propositio Deus est, porcst negari ab intelle , & intellectus potest illi disse otimi
Ergo non est nobis per se nota. Probatur minor, tum ex illo Psalm. 13. Dixit insipiens in corde suo, non es Dem. Tum , quia plures Philosophi, ut Protagoras, Diagoras, Theodorus Ciruneus, S alij Athes, expresie negavcrunt Decim esse: Ergo .
Deum non esse signate, & speculative, sed solum aEdri sus voluntatis,Zt practice ex modo oriram di quasi non esset Deus, di velici ipsum non esse. Similiter Athei, si negant Deum esse non hoc n gant acri intellectas seu per dissensum mentis,sed
solum exterius, & voce tenus, & per conatum,
quo vellent Dei idaeam extinguere in se ipsi . ne stimulis conscientiae agitentur, di priventur vita iucunda. Sed contra, quia licet Sacer Te tus extendi positi ad eos, qui ex arictu, di m ido operandi sine te edis ad Deum negant Deum, strute tamen, & in rigore litterati intelli
85쪽
piente aliquo, sed de omnibus peccatoribus diu retur , qui licet confiteantur se nosse Deum, factis autem negant: Ergo praefatus Textus insensu litterati amplius sonat, nempe, insipientem Atticum speculative, & signate negasse interius Dei existentiam. Secundo. quia si Athei
speculative , di interius non negassent Dei existentiam , sed solum verbis exterius contra internam sententiam mentis, frustra SS. PP. &Philosophi laborassent contra ipses probantes vigentibus demonstrationibus Dei existentiam,
sed consultius foret eos de naendatio arguere , de ut externe faterentur, quod sentiebant, urgere:
Sed hoc dici nequit: Ergo nec primum. Confirmatur , quia SS. PP. nec Philosophi unquam
exercuerunt ingenia , nec tempus , di cartam
occuparunt in probandis veritatibus per se n iis , & quibus nemo posset dissentire interius, v
de nemo curavit argumentis demonstrare, omisne totum esse maius sua parte, aut idem non
posse ut esse , ct non esse, nec parentes esse
oonorandos , nec alteri non faciendum , quod quis sibi non vult, nec alia huiusmodi, quibus nemo dissenis: Sed maxime exercuerunt ingenia , tempusque, & cartam impleverunt pluria hus argumentis demonstrativis ad ostendendum
Deum esse: Ergo quia Deum esse non est nobis
o Hac ratione convictus Gaspar Iuenti. qui in suis insistit. Neolog. I. pari. disertanquas. oppositam tenet sententiam , inquit conclus a. quod haec propositio Deus es non est ita per se nobis nota, sicut prima principia m inphysicae, quia non ita clare patent isti termini
Deus es, ac isti: mpossibile es idemsimul ess, ct non cfe; unde illius propositionis veritas Deus es, non potest Asteo persuaderi, nisi multiplici propositionum antactu , quae v
rior terminorum explicationem complcctantur. Sed contra est, quia in primis iste Au stoenon assignat modum , quo dicta propositio sit per se nota. licet neget esse per se notam sicut
prima principia ; cum tamen nemo agnoverit propositionem per se notam , nisi per se n tam sicut prima principia . quae ex terminis patent Ergo immerito affirmat esse nobis prest notani. Secundo, quia iam fatetur, eam pro-Positionem ab Atheo mentaliter negari, si quiadem inquit , opus esse multiplici propositi num anfractu , ut illi periuadeatur eius veritas i Sed hoc admisso, sere Omnia , quibus Oppositum probat, falsificantur, ut in illorum solutione constabit: Ergo. Tertio.&principali ter , quia ut illa propositio Atheo persuadeatur , requiritur ans actus plurium propositi num, ut ipse fatetur: Sed non est per se nobis uota propositio , quae ut aliquibus persuadeatur , Opus est multi lici propositionum ain -
: Ergo. Inquit, opus else mest plici propositionum anseactu ad cxplicandos terminos dictae propositionis , quibus explicatis , illa per se patet, & non eget probatione. Sed contra, quia SS. PP. & Philosophi non utuntur multiplici propositionum anfractu solium ad explicandos illos terminos, aut eorum significati nem, ut ex ipsoruin demonistrationibus pater; sed ad probandam a postcriori ex creaturri veritatem illius: Ergo quia non susticit 1ola IcGminorum explicatio. Urgetur, quia ut explic
tur quid significet ly Deus, & ly es, in P
nenter se habet sumere exordium a ii tu lensibiliter experto in hoc mundo , a rcbus lacti ab ordine mirabili , quo gube anetur , N aualijs huius ynetis; haec enim tanquam citiuus solius Dei deservire postlint ad e .onstri.Π-dam Dei existentiam, sed non conducunt 'rse ad explicandum , quid significet ly Deias: Sed SS. DP. & Philosophi ab his sumunt uxordium , dum volunt Atheis persuadere verit rem illius propositionis i Ergo per demo strationem a posteriori, & non pcr solam e plicationem terminorum , conati sunt illam persuadere Atticis: At qui hoe Dustra tecissent. si satis esset sola terminorum explicatio et E
AEI Bhcies pruno, illa est proposiast tio per se nota quoad nos, quae non indiget medio diliIncto per quod nobis manifestetur: Sed talis est ista Deus es: Ergo est Per se nota quoad nos. Probatur intuor : Ea propositio non indiget medio distincto per quod nobis manisc stetur , in qua predicarum inteurgitur convenire subiecto ex sola terminorum zxplicatione , & penetratione : Sed talis est illat. Deus est : Ergo non indiget mcdio distincto ProbMur minor, primo, quia Dei inoiDinc inrelut igitur ens pcrfectissimum, cui nulla Mut persectio, aut quo nihil maius, & melius excog tari possit; siquidem , ut August. lib. I. de Doctrina Chrisiana , eap. 7. ait: Ommes pro excellentia Dei certatim dimicant, nec qaisquam in finiari potest, qui Me Deum eredat ebe, quo melius aliquid es: Sed hoc intellecto , intelligitur II tim , Deo convenire praedicatum dictae propositionis, nempe esse, quia si non esset, deesset ei aliqua, & m ima persectio, nempe ipsum esse , senexistere,& posset cogitari,aliquid melius illo,n pe quodlibet existens quia melius est id quod eis, quam H,quod non est: Ergo praedicta Propositio talis est, quod ex bis terminorum ediplicatione intelligitur praedicatu convenire sebiecto. Confimmatum. Quotiescumqi: de aliquo no potest cogitari non est erue illo est nobis per se nore ruod este
86쪽
ciast. I. An Deum esse sit perse notuM 6
Sed de elare persectissimo, cui nulla desit persectio, non possimus cogitare non esse , quia importat evidentem, & per se notam implicati
nem, esse ens persectissimum , cui nulla desit persectio, & ipsum non esse, seu ei deficere Use: Ergo Per se nobis est notum, ens persectissimum, cui nulla desit persectio, esse, stu existeret Ergo &Deum esse, seu exis6re. a Respondeo primo,hoe argumentum nἰ-mis probare, quia probat, neminem mente, & i tellectu negare pol se Deum,seu ens omnium perinsectissimum existere; quod tamen, vel Ipsis comtrarijs istentibus, talsum est, nam Athel id mente negant, ita ut opus sit multiplici propositionum
anstactu ut eis sit adeatur. Secundo probat, de iacto esse duos, aut plures Deos, squidem cuiusli-
t Dei nomine significatur id, quo nihil melius Cogitari possit, seu ens persectissimum , cui nulla dest pesectio: Ergo de quolibet erit per se notum
quod est, seu existit eadem nempe ratione, quia alias non esset persectissimum sed illi de esset maxima persectio, nempe esse. Nee valet si dicas, duos Deos, aut duo entia perfectissima, quibuι nulla desit perfuis , implicare rontradictionem; qui non apparet, nec implicatur in uno Deo, cte no ente perferi simo. Contra enim est, nam sic infero: Ergo est cogitabilis Deus, & em perfectis rimum implicans contradictionem : Ergo exterminis non est per se notum Deum,scia empe Asiatistaminet, non implicare contradictionem , &consequenter, nec re ipsa existere. Explicatur, nam,licci in uno Deo, di in iso ente pζrsectissimo non appareat contradictio, non tamen 'test esse per se notum eam non implicare , nisi ei, qui cognoscit adaequate, tam pro explicito, quam
pro implicito, quid sit Deus, quid sit ens persectissimum, quid sit illud, quo nihil melius cogitari potest; siquidem persaepe obiectum aliquod
non explicat contradictionem, & illam implicat, unde nescienti de obiecto aliquo,quid sit adaequate, etiam pro implicito, non potest illi esse per se notum, quod non implicat contradictionem:Sed de Deoi, de ente illo persectissimo, quo nihil melius cogitari possit, nescimus quid sit, saltem pro implicito, quia illum non novimus quiddit live, sed potius confusissimὰ ipsum nominamus,
nescientes quid re ipsa si illud , quod nomin
mus : Ergo nec potest nobis esse per se notum itulum non implicare contradictionem, minusque ipsum de facto existere,& haec est ratio fundamenis talis D.Thom. et Respondeo deinde pro omia bus, cum D. om. in primiis,quod non omnes hoc nomiane Deus intelligunt ens persectissimum , quo nuhil melius cogitari possit, cum plures exilii averint Deum esse corporeum, alis ipsum esse inscia futurorum, alij improvidum erga haee inseriora; sum melius sit spiritus purus, praescius futurorum,& providus erga nos Sed cotra Instat laenin,quia ideo multi errare potuerunt, sic Deum existimanistes, quia putaverunt, sivnplicitatem pari spiritus,
non esse meliorem, nec Perfectiorem corporea
substantia, praescientiam, & curam de futuris esse molestam, & contra talicitatem divinitatis,& sie de alijs: Sed nemo cogitare potuit, melius & pe sectius esse non esse, quam esse, omnesque ipso lumine naturali putant melius esse, quam no esse: Ergo licet de Deo aliqui pcr errorem putare potuerint, ipsum esse corporeum, inscium sutur rum , N alia huiusmodi, nemo tamen putare potest ipsum non esse. Respondeo tamen, non satis constare, eos, qui praedictas persectiones Deo negaverunt, eas negavisse, quia putarent eas imperkEsones; potissime cum Cicero non negari verit hoc titulo Deo praescientiam futurorum, sed, ut tenet D.Augustinus, ut homines sarere inberos, quorum cum libero arbitrio rep g rantem existimavit in Deo praescientiam hath ro: um: EGgo. Secundo, quia saltem sequitur, ideo eos negasse Deum esse piritum purum quia n . sciebant quid esset Π icatum huius rimationis , aut
quid re ipsa nomine spiritus puri intelligeretur:
Sed aeque nobis est ignotum , quid nomine hoc Deus intelligatur, aut quid sit re ipsa iubiectuit, huius propositionis Deus es: Ergo pari ratione aliqui negare poterunt Deum esse , sicut negave runtWsspiritum purum. Patet consequentia/quia eque negati potest aliqua proposito vera ab eo, qui nescit quid sit subiectum, sicut ab eo, qui nescit, quid sit praedicatum, Secundo & melius reIpondet D. o.quod ad hue dato, quod quilibet laudias Me nomine Deus,1 u suo nibli melius cogitari possit ἡ ω- men ex horae situr, quod istinuat iliud esse in rera natura sed in astprehensione int/llutus tantum. Nee potest argui quodsit in re, nis Laeetur quod sit in re aliquid quo maius regitari non potest quod no est datum a ponentibusDea non esse.
Ex quo, in forma ad argumentum, concessa maiori, nego minorem. Ad eius probationem, comcessa maiori, nego etiam minorem. Ad cuius pro.
bationem , omissa mesori, distinguo minoremri oc intellecto, intelligitur statim praedicatum cori venire subiecto , seu esse convenire Deo obiectuve in nostra apprehensione, concedo minoremi Convenire re ipsa, & a parte rei, nego minorem, de consa etiam; quia ex quo nomine Dei intelli gamus ens perlectit imu,cui nulla desit persectio solum probatur quodDeus obiectivd.& ut a nobis appreheditur talis repraesentatur, id est,cum omni persectione excogitabili, N absque ullo persecti lias desectu 3t consequenter,quod concipiatur apolprehensive ut ens in actu, & absque deista esse, di; non vero sequitur, nec probatur, quod ita siein rerum natura; nam etiam,dum nominamus, eapprehendimus duos Deos , apprehendimus I a quem
87쪽
od TracE. de Deo τno. D p. II. de existent. N esentia Dei.
quemlibet ut inspersectissimum, cui nulla desit
persessio, & tamen ita non est in rerum natura.
Cum vero arguis, quod si non esset, deesset illi aliqua persectio. Dico, quod deesset illi realiter, N a parte rei, non solum aliqua , sed omnis per fetao , quia non existentis nulla est persectio, mcut non entis non sunt qualitates; sed obiective nulla deesset ei persectio in nostra apprehensi ne, quia repraesentaretur obiective ut edens, seu cum esse , licet re ipsa non esset. Nec hem esset aliquid cogitabile melius apprehensiv licet re lysidarentur plura meliora, quia nihil possiet apprehendi ut molius illo, quod apprehenderetur utens persectissi,num, licet re ipsa plura essent m
liora, nempe ea , quae non selum repraesentative,
sed a parte rei existerend. 4 Ad confirmationem distinguo maiorem: Quotiestumque de aliquo non potest cogitari, nec apprehensive, nec iudicative , non esic,de illo est per se notum illud esse concedo: Quoties cuinque de illo non potest cogitari pure apprehensi-
e, non ine, nego maiorem , & distinguo minorem: De ente perfectissimo non possumus cogitare illud non est e apprehensive, concedo: Iudica tive, nego minorem, & consequentiam;quia licet
sit implicatio in eo, quod ens perfectissimum ap-
Prehcnsum ut tale, apprehendatur ut non enS, Nsimiliter, quod ens persectissimum iudicatum tDie, iudicetur non esse; tamen nulla est conrradi .etio, saltem ex terminis, in eo, quod id quod apprehenditur ut ens pesietasiimum, seu quod est tale obiective in nostra apprehensione , iudicetur non esse, & re ipsa non sit, sicut apprehenditur, quia de apprehendi, ad esse, & iudicari non valet consequentia.
s Sed replicabli importune. Primo: Id quo
melius cogitari non potest, importat essentialiteresse, non latum obiective in nostra apprehensione, sed extra intellectum in rerum natura: Ergo per se notum est nobis illud esse, non inlum o i resed a parte rei. Probatur antecedens, quia melius est esse extraintellectum, quam esse obi ctive in apprehensione: Sed importat essentialiter, quod melius est: Ergo. Secundo, quia licee
Deus ex vi nominis tum sit obiective id, quo nihil melius cositari potest, tamen hoc lassicit,ut non possit cogitari non esse a parte rei Sed eo ipso est per se notum nobis illo esse a parte rei,
quia oppositum cogitare non possumus: Ergo. Probatur maior, quia quod cogitariir non esse a parta rei. non est melius, quam cogitari possit, adhuc obtestive, quia melius est obicistive, quod Cogitariar ut existens etiam a parie rei: Ergo satis
est, quod Deus sit obiective id quo nihil melius
cogitari possit, ut non possit cogitari non extisens a parte rei. Tertio,quia Deus in maius omnium cogitabilium: Sed possumus cogitare aliquid incogitabile ut non existens a parte rei: Elago ad minus Deus est talis, & consequenter cogitari non potest Deum con esse ά parte rei. 6 Respondeo, distinguendo antecedens Idnuo nihil melius excogitari possit, si re ipsa sit
tale, importat essentialiter cise , non istum obiective, sed extra intelledium, concedo: Si solum obiective sit tale,neso antecedens. Ad cuius probationem , concesta maiori, distinguo minorem: Importat essentialiter, quod melius est, eo modo,
quo est id quo nihil melius cogitari potest, concedo: Aliter, seu in alio sensu, nego minorem, &consequentiam in sensu negato. Itaque, id quo nihil melius cogitari potest, eo modo quo est tale, imporat essentialiter,quod melius est; si est tale re ipsa, importat re ipsa quod melius est; si est tale solum obiective, importat latum obiective, quod melius inDeus autem ex vi nominis solum est obiective in nostra apprehensione id , quo nihil melius excogitari possit , unde istum obiecti.
ve, seu apprehentive importat essentialiter esse, prae non esse in rerum natura, seu extra inteli et um; an autem te ipsa sit id quo nihil melius cogitari possit, non est per se notum ex vi nominis, unde nec est nobis per se notum , quod importet re ipsa essentialiter, quod incitus cst, de consequenter, nec quod re ipsa sit in rerum natura critra intellectum; sed solum est nobis per sic notuin, quod obiective repraesentctur ut existens ἰn rerum natura extra intellectum, dum apprehenditur, ut Deus,&ut id, quo nihil melius cogitari P test.
7 Ad sec.iniam, distinguo maiorem : Hoc
suffiicit, ut non pol sit cogitari non csie a parte rei ex vi huius apprehensionis Detas, quae corres oridet nomini, concedo: Ex vi iudici; subsequentis. nego maiorem. Ad cuius probationPm,distingrio
antecedens, quod cogitatur non elle a parte mi, non est melius,adhuc obiective, ex vi eius dum cogitationis, quam quod cogitatur este etiam a parte rei, concedo: Ex vi alterius cogitationis, ex vi cuius cogitatur vi ens etiam a parte rei, nectra antecedens, & distinguo consequens ut supra; solum enim probatur, quod ex vi huius cogitationis apprehensivet Deus, quae correspondet nomini Dei,
ex vi cuius apprehcnditur Deus ut id quo nihil melius cogitari potest, ex vi inquam ipsius cogitetur apprehensive Deus ut existens In rerum natura, & quod ex vi eiusdem non possit cogitari
ut non existens in rerum natura ; attamcn hoc
non tollit, quod iudicio subsequenti ad illam apta prehcnssionem possit cogitari iudicative ut non existens in rerum natura, quia iudicative sepe negamus id ipsum quod apprehendimus , & hoe absque ulla contradictione. Ex quo. 8 Ad tertiam, omissa maiori,distinguo minorem : Possumus cogitare aliquid incogitabile
non existens ex vi eiusdem cogitationis . ex quasogitatur ut existens, concedo: Ex vi alterius,
88쪽
si M. I. An Deum essest pers notum' 6s
nego mInorem, & consequentiam in eodem sem. hendi a nobis, licet ficte, vi Ipsi sunt. Non enim sit. Semper enim distinguenda est duplex cogit, credibile est, Anselmum voluisse contra Atheostio, nempe apprehensi, an iudIcativa; apprehei - probare, dari re ipsa in rerum natura aliquid,quosva est, quae correspondet nomini, quia nomen, maius cogitari non potest, aut Deum re ipsa i cum ex se nec assirmet, nec neget, sed sit aliquid lem esse, ex eo praecise, quod talli significatur, Min complexum spectans ad primm intellectus appreliendItur, aut cogitatui in vi huius nominis operationem, vet docctur in Summuli soliis sig- Deus, cum evidenter possit aliquid, quod app nificat re ravi apprehensam talem, seu apprehcn- henditur ut existens, te ipsa non exiliete , imo de sive talem, ex vi cuius apprehensionis,seu cogita- ab eo, qai sic illud apprehendit, negari quod retionis apprehensivae non potest cogitari non talis: ipsa exiliat. Potissimὸ cum telmus in Mono Caeterum hoc non tolit, quod iudicative possit logium vatijs demonstrationib in iam probass)e cogitari non talis licut apprehenditur, cogitatio Dei existentiam ex creaturis;quod seustra secisic enim iudicativa non semper debet confirmari,nee si exili uret, soldm ex vi nominis esse per se n de necessitate consom atur apprehensivae,seu po- bis notum, quod Deus es. Procedit ergo, & l test negare obiectum apprehensurn, iudicando quitur ex suppositione , quam iam probabera allicr se hiscre, ac apprehenditur; unde repugnat nempe Deum existere re ipsa ι N ex hae suppota obiectum ita costabile apprehensive ut existens, tione ostendit, quod esse ita est de essentia Dei, quod non possit cogitari iudicative ut non exi- quod seinet credito, vel ostenso, quod vere sit stens, aut de quo intellectus non possit negare, Deus, ab eo , qui hoc credit, cogitari nequit ut quod existat in rerum natura; quia quantumvis non existens, quia iam cogitaretur ut non Deus. intellectus apprehendat aliquid ut estentialiter Ex quo ad summum sequitur, quod haec proposi- existens in rerum natura, potest per iudicium ne- tio: Dein misit, sit per se nota in sensu hypot
gare ipsiim ella tale sicut apprehenditur. Vnde tico, hoc est, si sic intelligatur : Deiu, s es inia
constat praedictum argumentum , cum suis repli- Deus, existit; quia haec etiam est per se nota: Si cis esti: fallax, quia arguit de esse obiective in ap- non exsit, non es vere Deus. prehensione nostra, ad esse re ipsa a parte rei, aut si Sed inde replicabis primbi Ergo haec est de apprehendi ut tale, ad iudicari tale, quae sane nobis per se notat Verus Deus exsit. Datet cota est prava consequentia. sequentia, quia si non existit, non est verus Deus. o Sed dices t Praefato argumento utitur Secundo: Haec est per se nobis nota: Ae purus Anselmuq inserens ex eoi eum non posse cogit, de linea entis misit: Sed nomine Dei intelliguri non esse Sod non est credibile Anselmum usum mus actum purum de linea entis : Ergo est nobis fuisse argumento fallacii Ergo. Non desunt .qui per se notum , Deum e istere. Probatur maior, respondeant, Anselmum in opposita suissen sen- quia nomine actus puri de linea entis intelligitur, tentia, & eam praedicto discursu probasM in Pro- quod non est in potentia ad essendum, sed cli perlom eap. r. ct 3. sed illi praeserendos alios PP. & se suum esse, & existere: Sed de eo, quod est me Theologos. imo Gerson durius loquitur apud se suum esse, & existere, est nlabis per se notum, Illust. Godoy in praesent. num.9r. dicens de dis- quod est, & existit,quia aliter non esset suum esse, cuisu Anselmli Nescio, quis insipientior fit, an & existeret Ergo. Tertio i Haec propositior Deus is, qui putat Me sequi, an ille, qui dixit in com es est identica: Sed quaelibet identica est nobis is suo non es Dem. Sed in hoc Gerson notatue .per se nota: Ergo & illa Deus est. Probatur m ab Illust. Godoy, Ut nimis audax, & merito; in- ior: Nomen hoc Devi idem lignificat, ac, qui gens namque temeritas est tantum Doctorem es, nam Moysi interroganti Deum t Quem diacomparare cum insipiente, qui dixit in corde suo: eam Respondit Deus ipse: Ego sum, quisum, Non es Dem. Respondendum ergo est, Ansel- N item , quod diceret Haebreis: Qui es milatemum usum fuisse eo discursu, non absolute, sed me ad vos, Od. q. Sed haec est identica: Qui s. ex suppositione, quod nempe Deus re ipsa, & a es. Ergo & haec Deus es. Quarto: Haec est per se parte rei est id,quo nihil melius cogitari possit; nota: Ens necessarium exsur Sed nomine ensis aut ex suppositione quod re ipsa existeret in re- necessarii solunt intelligitur Deus: Ergo. Probatum natura aliquid, quo nihil melius cogita i tur maior primo: Haec. Em meessarium neeess positi; hoc enim dato, recte arguitur iuxta Div. mo existis est nobis per se nota, liquidum ens ni Thom. Deum essi talem, & re ipsa existere, & ab regaritim, a nobis ipsis definitur, quia neeessario eo, qui hoc supponit, cogitari nequit Deus ut existis: Sed in hoc expresse includitur illa sne noli existens. cessarium existit, quia necessario misere, presiso Contra Atheos tamen nihil probat hoc se est existere: Ergo illa etiam est per se nobis
argumentum, nam ut aiebat D. Thom. ab ipsis nota. Secundo: Haec est nobiς per se nota 1 Quod
mon datur, nec admittitur dari re ipsa a parte rei es necessarium existis: Sed idem significat ly ens, aliquid , quo nihil melius cogitari possit,. nec ac ly quod est, sicut lypotens, & ly, qui potes, tyDeum re ipsa ect talem, sed solum talem appre- amans, dely qui amat, nam idem si ficat pia
89쪽
participium de praesenti, ac relativum, ut aiunt ipsi grammatici: Ergo haec: Ens necessari- ex sit est per se nota nobis, utpote lotis vocibus distincta ab illa. Tertio: Haec est nobili per se nota: Impossibile non exsit, quia impossibile explicae
repugnantiam cum exsere: Sed necessarium explicat connexionem cum exiserm. Ergo haec, n cessarium existit in etiam nobis per se nota. Quarto: Per se notum est omnibus, quod neeeffarium in non es impossibile, existet: Sed per se
notum est Othn hs,quod necessarium non es μ' possibile, sicut, quod album non est maerum, quia impossibile, necessarium sint termini repugnantes, sicut album,ex nigrum t Ergo per se n
tum est omnibus, quod ens necessarium exsit. set Respondeo ad priniam , distinguendo
consequens:Ergo haec est per se nota: Verus Deus
existit, in sensu hypotetico , hoc est , si sit re ipsa
Xerm Deus, concedo: In sensu absoluto , nego consequentiannquia solum insertur, crumDeum, vel non esse talem, vel si in talis, istere, non vero ipsum absolute existere,quia non est per se n tum ex vi huius termini, vel apprehensionis, vorus Deus, ipsum esse talem , sicut apprehenditur,
unde Athei negant suppositu dictae propositionis,
nempe, verum Deum dari. Ad secundam, pariter
distinguo maiorem: Hae est nobis per se nota: Actus purus exsit, in sensu hypotetico, hoc est, si est vere talis, concedo, in sentu absoluto, nego maiorem. Ad cuius probationem,dico,quod nomine actus pini intelligimus apprehensive quod non est in potentia ad esse, sed est suum esse ; de eo autem quod apprehenditur ut suum esse, & ut suum existere, postiamus negare quod existat, &non est nobis per se notum,quod absolute existit, sed solum hypotetice, si nempe veru sit actus purus , sicut apprehenditur. Vnde dum concipimus duos ritus puros, non est per se notum de quolibet, ipsum existere, sed possimuS negare de uno ex illis existere , licet illum nominemus, & apprehendamus ut suum esse, de existere. 3 I Ad tertiam, nego maiorem. Ad proba tionem, distinguo maiorum : Nomen hoc Deus
idem significat, ac qui es, & hoc est nobis per se
notum,nego: Et hoc est nobis notum ex fide, seu ex testimonio ipsius Dei, concedo maiorem; sed inde non insertur esse nobis per se notum, Deum
esse, sed Qtium ex fide uit ex Dei testimonio.Vel
secundo, distinguo maiorem: Hoc nomen Deus significat idem ac quies, apprehensive, & nomi- haliter, concedo: Iudicative, aut verbaliter, nego maiorem; & distinguo minorem: Haec est identiam, qui est, est, si ly qui est, sumatur solum apprehensive, & in vi nominis, nego: Si suinmatur iudicative, N In vi verbi concedo minorem,& nego consequentiam; quia ut iam dixi, nomen quodlibet in vi nominis, seu nominaliter sumptum,necalfirmat, nec negat. 124 solum signicicat apprehensive rem nominatam; unde dato , quod hoe nomen Deus idem significet, ac dictiones istae; qui est, sumptae per modum nominis, non tamen idem ac illae sumptae per modum affirmationis, de verbi ais antis, quod est; quia nullum nomen m vi nominis sic significat, unde nec illae dictiones,qui es, si sumantur per modum nominis,significant affirmative obiectum nominatum esse, sed solum significant apprehensive obiectum nominatum ut ens, seu ut es s nominaliter, licet hoc pacis ly es improprie sumatur, nempe, non ver baliter,sed nominaliter: Hoc autem modo acceptum ly qui es, non facit propolitionem identi
Cain , aut per se notam nobila, nisi in sensu conditionato, dicat sic: PFi es, si re ipsa es, es , non
tamen in sensu absoluto , quasi dicat; ille , qui appellatur qui es, es, quia stat optime ipsum nominari, Et appellari a nobis qui es, & tamen
non esse re ipsa, sicut stat oblime, regentem n minatum inlcm non regere, di negotiantem, non
negotiari, & sic de alijs.1 Ad quartam , similiter distinguo mai
rem : Haec est per se nota,ens necessarium exsit, in sensu hypotetico, hoc est i vcre sit ens neces sarium, concedo : In sensu absoluto, nego. Ad cuius primam probationem, distinguo maiorem eodem modo; quia licet ens neces ritim dcfini tur, quod necessario exsit,opus non est quod definitio conveniat absolute a parte rei definito nisi ex suppositione, quod definitum detur absolutare a parte rei; nec requiritur , quod per hoc praecis auod definitum obiective nominetur, 3c apprehensive repraesentetur tale, eo ipso definitio illi conveniat exercitu, N absolute a parte rei,sed satis est, quod illi conveniat Obicctive,& apprehem sive absolute id est, quod tale apprehendatur absolute, εe quod illi etiam conveniat hypotaice a parte rei & exercite, hoc est,sub conditione quod tale sit, & detur a parte rei; unde cum non silper se notum nobis dari absolute a parte rei ens aliquod necessarium , nec absoluta est nobis per se notum, illud necessario existere.Vnde Athei faculinae responderent illi propositioni, em nere Τ rium necessario existit, vel negando suppositumentis neeusarii , vel distinguendo: Si detur, doncedo: Si non detur,nego. Nec satis iudicarent adprobandum, quod datur, quod quisque illud a
prehenderet, aut nominaret tale , imo riderent;
sicut nos rideremus, si quis vellet probare quodens itum neeessarium, necessario exsit, quia necessarium definitur , quod necessario misit. 11 Ad secundam probationem , distinguo maiorem: Haec est nobis per se nota: Quod es ne-ressarium existit, in sensu hJPOtetico, concedo:
in sensu absoluto, nego maiorem, & omissa munori distinguo consequens,ut supra , quia illa propositio: Quod es nee arium exsit soldm est Perse notabiPotnice sumpta , nempe iub hae
90쪽
c st. I. An Deum esse sit per se notum
latita condit one, si e non pure obiectia 6 sit ens necestarium ; in quo scnsu etiam con- ccci inaus,qtiod est per se nota illa: Ens necessuris existit. In sensu vero ablatuto nec illa, nec illa,
quia non est nobis per se notum, an quod nomi-riamus ens necess arium, sit re ipsa tale, an pure
obiective, & ficte tale, de Iie non est nobis per se
notum, an absolute existat in rerum natura. Vel kcundo respondeo, distinguendo minorem:Idem
significat ly ens, ac ly qui est, si utrumque suma.
tur pure nominaliter. id est, pure apprehensive, concedo: Si primum sumatur nominaliter, Et secundum verbaliter, cum affirmatione essendi, nego minorem, & conseqycntiam nam ly ens sum' tum nominaliter, & pure apprehensive, non dein torminat cile,vel non este, sed apprehenditur cum
indisserentia; at vero ly qui es, si sumatur in viverbi supponentis, aut affirmantis esse,ut plerum que suinitur, non significat cum tali indifferentia, Rideo non significat idem, nisi etiam sumatur nominaliter, quo sensu idem valet quod es neresfarium, ac quod nominatur necessarium, de tunc non est per se notum absolute, illud existere,quia non est per se notum, existere quidquid neceis
riuin nominatur, Ac apprehenditur.
16 Ad tertiam, distinguo causalem maloris Uxe est nobis per se nota, impossibile non exsit, praeci se, quia impossib e explicae repugnantiam cum existere,nego: ob id & quia impossibile non supponit in ea propositione, quia negativa est,
concedo maiorem, Sc minorem, Bd nego consequetitiam de propositione per se nota in sensu absoluto;quia in illa propositione impossibile nis
istis, cum sit negativa,subiectum non supponit, ει idro,quamvis non supponatur dari impossibi ala, est vera in sensu absoluto ; attamen in hac aia firmativa, necessarium exsis, subiectum suppomi t,A ideo,ut sit per se nota in sensu absoluto, debet supponi ut per se notum dari ens necesi xium.quod ramen non supponitur. Ad quartam, omissa maiori, distinguo minorem: Per se notum est nobis,quod necessarium non est impossibile naenia hypotetico, hoc est, si vere detur ens neces sarium, concedo: In sensu absoluto, nego minois xem, quia in sensu absoluto ea propositio suppo nil dari re ipsa ens vere necessarium, quae suppositio non est nobis per se nota; abstrahendo vero ab illa suppositione, si ens necestarium non ecset vere tale, sed solum obiective tale, & per nostram fictionem , posset tale ens necessarium esse 4mpossibile. sicut est impossibilis homo necta eius in essendo, quia in entibus fictis recte cohaerent obiective termini contrarij, x repugnantes, quia ens fictum terminos repugnantes implicat, cum implicet contriuictionem;praeterquam quod non opponuntur ecte ine necessarium,& esse vere impossibile. Φ17 Sed dices: Ergo tacem est nobis per se
nota istar Em veri necessarium existis: Ermetiam haec: Exsit ens vere necessarium: Ergo etiam ita: Exsit Deus. Respondeo distingitendo Lmper consequens: Ergo taec, ena vere necessarium misit est nobis per se nota in sensu hypotetico, concedo: In sensu absoluto, nego consequentiam, & distinguo similiter secundam, de tertiam; quia quamvis ex parte subiecti ponaturens vere necessarium, si ex parte subiecti solum
ponarur apprehensive, non lupponendo , nec af.
firmando illud ita esse,propositio solum intelligitur in sensu hypotetico, sicut ista inomo re ipsa υ Meessarius exui si vero ex parte subiecti su
ponatur, vel affirmetur ens vere necessanum dari,
accipitur quidem propositio in sensu absoluto, sed non est nobis per se nota, quia suppolitio facta ex parte subiecti non est nobis per 1e nota;v de Athei negarent suppositum illius propositi
nis, nempe ens verὸ necessarium dari. 18 obhcies secundo contra rationem Div. om.Vt aliqua propositio sit nobis per se nota, non requiritur,quod subiectum eius cognolcatur a nobis quiddilative: Ergo licet Deus non codinoscatur a nobis quiddilative, haec propositio Deus es, esse potest nobis per se nota. Probatur antecedens: Haec Deus es, vel non es est nobis per se nota: Et tamen non cognoscimus quiddiatvlve subiectum illius, nempe Deum: Ergo.Con .firmaturi Deorporalia non esse eommensuratiis in ore dicitur a D. Thom. per se notum sapie tibus: Et tamen subiectum illius non cognoscitue quiddilative a sapientibus, qui substantias incor poreas non cognoscunt per proprias species, sed per species alienas, de abstractive: Ergo. Respondeo , distinguendo anteeodens: Non requiritur, quod subiectum eius cognoscatur a nobis quiddiistative sub ratione de materiali se habente ad praedicatum, concedo: Sub ratione de formali se
habente, nego antecedens. Ad cuius probatio nem, concessa maiori, distinguo minorem ut se
pra, quia Deus solum est subiectum illius propositionis sub ratione communissima entis realis. vel rationis, siquidem esse, O I non esse est de eo sentia cuiuslibet entis veri,uel ficti, Deus aute sub hac ratione communissima euilibet est per se, taquiddilative notus, siem ipsa ratio communita-ma, licet hoe non sit pro id cognoscere Deum
quiddilative, sed valde improprie, Ze secundam quid; sussct tamen ut illa propositio sit per se
nota, nam ut per se nobis innotescat de aliquo, quod est, vel non est, non requiritur, quod nobis innotescat pm 8, quid sit, nam sie quod fuerit, essentialiter importat esse, Oel non esse. Secus au tem est in hac propositione Deus es , nam licet
esse abstrahendo ab essentialiter, vel contingenister, a realiter, vel obiective, conveniat Deo sub ratione communissima entis, tamen essentialiteresse, seu necessario, ut exprimi debet in ea pro