장음표시 사용
261쪽
et is suis. VII. De pes angel. in esse Gratiae, er Gloriae.
habent conversio ad Deum ut AP ct rem , dc finem naturae, & converso ad eundem , ut Auctore in , & finem ordinis gratiae.
XIX. Non latet , S. Thomam λ IGde Malo, a 4. eocere : Angelum solum
ea posse simul cognoscere, quae illi re.
Praetentantur per unam speciem a de ideo In ea , qua fecundiam unam speciem Angelus appνehendere non poten , Neces.se es , ut moveaιών in divess instanis libur sui ι emporτι . Ex quo concludit ἔqtiod Si non omnia naturaliter cognita propter eorum dinantiam potest Angelus apprehendere per Mnam spiciem , or smul; muti. minus potest simul moveri in natu-νaliιer cognita, ct in supernarurati , qua Iuni gras vita. Ex quo tandem si a intuit , Angelum in primo instanti solum eonversu in suisse ad naturalem sui eois gnitionem , secundum quam cum peccare non potuerit, ideo in eo priano instanti peccare non potuit. XX. Seu respondeo e S. Thomam Ioco criato locutum fuisse in ea opinione , quam in 1. DG. 4. . 4. a. 3. dicit stio tempore fuisse communiorem
Angeli non ingratia, sed in naturalibus tantum creata sint . Caeterum scutibi magis propendit in opinionem Op politam et ita hic in summa asserti vheam profitetur, ut ostendimus. Non solum enim hac Q. 614 a 4. statuit ,
Angelos fuisse creatos in gratia; sed θ. 63. a. s. ad 3. Θ 4. expresse docet i quod omnes Anyeli in primo instanti potuerunt mereri, S de facto
meruerunt , quamvis peccare non potuerint . Imo ibidem in eorpore afferens rationem de duabus operationibus invicem se eonsequentibus, quae in eodem instanti esse non possunt, ait et Sed bae ratio non Diritur s.ciens: habet enim solum Deum εn molibus tem poraιι bus , qui succe λ aguntur et Hur si motus Ioealis fel Mitti ν ad alteratio nem , non potest in eodem innanti te mrnari alteratio , ω tiealis motus e sed
si Iunt mutationes insantanea . simul Θin ecdem instanti poteri es teνminus primae , ω secunda mutationar , fietit in eodem inclant ι , in quo illumiuatur Luvina . Sole, illuminatur aer a Luna Manifestum ea autem , quod ereatio ea instanea , cx similiter mattis liberi arbiis
trii an Angelas, non enim indigent cotistatione cis di eursu rationis ... Unde m
ιιι prohibet simuI , ω in eodem innanis
XX l. Quod autem Angelus non posis si simul plura objecta naruralia cognoscere , non ideo praci se est quia divertis speciebus cognoscuntur . sed quia cognosci intur diversis speciebus disparatis, & nullum ordinem inter se habentibus . Cum ergo actus conversionis in Deum Auctorem naturae , ει gratiae ,
ello ex diversis speciebus procedentes , stat subordinati, fit per modum unius idem oblectum , esto sub diversa ratio isne , respicianti per eos inquit S. Thom4 in 1. Dist. 4. q. r. a. 3. N mdesignatur 'ec o temporis, sed εν donatura lant Am, fecundum quia an via
gεnerationis es imperfectum ante perfe-lium. Et haec est genuina, de ultima S. Docioris mens. Unde sti 62. I. P. a. I. ad s. aperth dicit: Θιod dua a porationes non pessiant esse Amul unius potenιia, nisi una ad aliam ordinetur. Cognitio autem or ditictio saturalis oris dinantur ad regnation m , O dilectionem gloria . Unde nihil prohibet , in angelo esse, oe cognitιο nem cr dilectionem naturalem , ω eognitionem , de dilectionem gloria .
XXII. Non sequitur tamen, quod si omnes Angeli 4n primo instanti ad
Deum Auctorem gratiae conversi sint,
aliqui eorum in secundo instanti SDeo averti, fle peccare non potuerint scum Angelus si talis naturae , ut cui
obiecio semel adhaesit, semper adhae
XXIII. Nam hoe est verum , quan do Angelus adhaeret alicui obiecto, ut se ex se movens ex plena , Et perse via deliberatione a secus si adhaereat, ut motus a Deo specialiter ,.libere qui dem , sed non ex persecta electione , fle deliberatione , ut Argelo contigisse in primo instanti, suo loco dicetur . XXIV. a re autem Chrissus gratiam habitualem non acceperit per propriam di-
262쪽
dispositionem, ut Angeli , ratio est.
Quia , ut ait D. Tho. 3. P. q. 1. ua
mis, quod praecelIerat, & quo se disposuerit ad gratiam habitualem . Non quidem tempore s non enim ponimus,qubd ante fuerit purus homo , & postea per meritum bonae vitae obtinue
rit esse Deo gratus , & Filius Dei, sicut posuit Photinus: sed quod aptan. cipio suae conceptionis vere suerit Fi. lius Dei; ita ut ante , nec pro priori naturae, habuerit aliam hypostasim , qua posset operari et & ideo omnis
peratio illius consecuta est & tempore , & natura ad unionem, & conseinquenter etiam ad gratiam habitualem, quae veluti proprietas ex unione resultat. Angeli autem quamvis habuerint gratiam sibi concreatam, potuerunt
tamen se ad illam disponere; quia propriori ad eam supponebantis subsistentes, & potentes operari r unde cum auxilio supernaturali statim uis eon cesso, eodem instanti quo creati sunt vi potuerunt actum amoris , ac perfectae ιn Deutn Auctorem grata ae conversionis elicere , quo ad gratiam recipiendam se disponerent, quae in eodem instanti reali cum prioritate,& polle morit iste naturae perfici . Potuerunt
. MDὸ Merito Angelarum I. Ieo. Angeli, qui steterunt , de faelo meruerunt beatitudinem ; idque prius tempore,. quam eam fuissent adepti. Utraqu pars est D.Thomae, hac Q. 60 4. Prio.
rem probat sic. Omnis creatura , quae
s bi non est suus finis , ficut Deus, per duci debet ad illum , & proinde ad beatitudinem , quae eius ultimus finis est, per aliquam suam operationem ἔvel lacti v Im finιs, quando finis, pro
ter quem operatur, non excedit Uirtuistem ejus, sicut medicatio est factiva clani tatis; vel meritoriam finis , quando finrs excedit virtutem operantis propter finem , & propterea expectatur eκ dono alterius et sed beatitudo in. pernaturalis excedit naturam ne dum humanam L sed angelieam , & unich ex dono Dei est ; ergo homo, & Auge lus ad eam conari nota poIIunt, nisi operatione , quae sit meritoria illius. II. Ulterius Ex dictis, Angelus creatus fuit in gratia, per eonversicinenti ad Deum Auctorem gratiae, & per gratiam Deum dilexit : sed qui diligit misum , meretur , ut diligatur a Deo , dum est in via per uberiorem gratiam , de tandem per gloriam , cujus gratia semen est a ergo.&c. III. Prς terea et Natura Angeli ita ea pax est merendi beatitudine in . sicut homo adultus, quia donata gratia , & liis
bero arbitrio δ ergo ea ratione , qua homines adulti non perveniunt ad gloriam, nisi ut ad praemium , & consequenter per metrium , multo magis angelica natura , quae aptior , & excellentior est.. IV. Neque obest , qti Od Christus, ut homo, sua in beatitudinum consecutus sit sine propria operatione , & me ratis . Nam hoc ideo fuit, quia Chri sto etiam ut homini, ratione unionis eum supposito divino, beatitudo erat naturalis, de debita tanquam consequens naturam divinam , quae illi in lupis polito comunicabatur ; quod in An. gelis non currit. inare Christus eam habuit in primo suae conditionis instan ti, Angeli autem non . U. Sancto Thomae in hae veritate, sicut in exteris, praeivit S. Augustinus , praeerpue, tib de Correp. gratia , capaxo. ω Ir. ubi de primo homine Io-quens , cui Deus concesserat adiutorium, quo posset perseveranter bonum tene re, si vellet, inquit et Sed quia noluit permanere , prefect3 Hur eti a ea , cuissus meritum. Di μι , si permanere voIulosor , Sieut feeeνunt Angela sancti, qui eadentibus aliis per libertim arbitrium . pe νisem libeνtim arbit νιωm fleterunt ipsi , or hujus. permansionis debitam mercedem
mum si , sem ιν in ilia esse ma uror ..
263쪽
a 8 Pi est. VII. De per . AngeL in eis Gratiae, oe Gloriae.
VI. Secunda etiam pars ab eodem D. Thoina citato s: c probatur . Si An. geli non meruerunt beatitud nem peractus tempore praecedentes beatitudinem; vel eam meruerunt per actu Sco sequentes beatitudinem ; vel per ad iis eam concomitantes: sed neutrum etiverisimile. Non primum. Nam hoc est contra rationem meriti, quod ha. het rationem viae ad terminum; via autem non sequitur post terminum s& sicut ei, qui iam eli in termino, non tonuenit moveri ad terminum , e nullus meretur, quod jam habet. Non secundum: nam gratia , ouae est Principium merendi, est ex conditio.
ne si biecti nondum persecta , adhuc amissibilis; beatitudo vero est gratia persecta consummata, & prorsus ina. missibilis: sed idem subiectum nequit simul informari gratia perseela , & eonis
summata , & nondum persecta nec conis summata a prorsius inamissibili, S ad Irac a millibili, ergo non videtur esse
possibile , quod simul fruatur, & meis
reatur sitam beatitudinem VII. Dices . Christus habuit simul actus viatoris, & beati , fuit beatus , M simul merebatur : ergo non est incompossibile esse beatum , & smul meis reri . Respondeo: in statiam contra Ad versarios retorqueri posse . Nam Christus , quia beatus non meruit sibi suam beatitudinem , sed nostram ; ergo nec
Angeli iam beati s bi mereri possunt
beatitudinem. Deinde hoe in Christo fuit particulare; quho , cum esset non tantum homo, sed Deus. S cum esset caput nostrum , e quo omnes gratiam eramus habituri, haberet simul gratiam beati, Se viatoris, ina missibilem tamen , & nullius capacem augmenti ob unionem ad Uerbum ; quod de Angelis diei nequit. VIII. Sed adhue dices. Non est reis
pugnans. ut retribuatur merces pro lais
horibus. & meritis subsequentibiis r si. ent Sancti Patres gratiam receperunt ex meritis suturis Christi; ergo potuit An elis beatitudo conserri ex meritis, quae ocii ea comparaturi erant ; ergo merces potest antecedere meritum oris dine temporis Respondeo et posse antecedere , quando merces non est interna persectio operantis, sicut gratia quae per merita Christi fututa data fuit antiquis Patriis bus ; haec enim Christo extrinseca erat. At cum merces est interna peris sectio operantis . seu ipsi operanti intrinsece rependitur, non potest eri in eo, vel ante meritum , vel simul cum merito ; sed debet sequi ad meritum. Hinc esto praemia Christo extrinseca potuerint praecedere ejus Passionem , imo & Incarnationem; glorificatio ta-lnen corporis, utpote ei interna , non nisi Passionis meritum secuta fuit , dicente ipso , Luc. 24. v. 16. Nonne Lacoportuit pati Chri um , ω ita intrais in gloriam suam ' Se Angeli beati per ossicia , quae hominibus impendunt meis rentur quidem maiorem beatitudinem accidentalem , non tamen majorem beatitudinem essentialem.
IX. Um ex dictis meritum Angeis lorum debuerit tempore praecedere eorum beatitudinem , & tempus merendi sit tempus viae; nascit ut duisbium t S quidem solistu non facito
quanto tempore Angeli manserint in statu merendi , seu in statu viae, ante. quam qui perseverarunt reciperent prae
inium beatudinis a qui vero laps sunt, poenae, ac supplicio addicerentur ae is
a. s. ad 2. Se O. 63. a. 6. ad 4. quod
in Angelis, qui non sunt subiecti motui coelesti, tempus, & instantia acci inpiuntur secundum successionem opera. tionum intellectus, vel etiam affectus . Quare dum Angelus modo intelligit , 8e vult unum, deinde intelligit, Mvult alterum; hi actus cognitionis &voluntatis sibi invicem succedentes coninstituunt diversa instantia angeliea, &diversum tempus, discretum tamen snon contiu uum.
XI. Noto etiam : quod ut operati nes angelicae constituant diversa instantias
264쪽
, debent esse diversae , & de obje-
diverso ; si enim . dum unus Ange-Ins de uno actu transit ad alterum , a lius in eodem actu perseveret οῦ ea quae respeetii primi sunt duo instantia , reia pectu secundi idem instans est; quia in hoe non adest siletessio operationum , sed eadem operatio perseverans. XII. Suppono etiam . ex dictis: quod
omnes Angeli in primo instanti suae
creationis , seu suae operationis, merue runt; deinde aliqui in merito continua Dint, alii in demeritum , & culpam
lapsi sunt: id est aliqui in Deo, quem
flatim conditi ama Uerant, diligendo perstiterunt s alii a Deo, quem prius
amaverant, ad seipsos amandos conversi sunt: illi propterea sacti fuere beati, isti in aeternum miseri. Haec sitit Angelorum via ; breuissima quidem.
Unde qhraerimus: quot inflantibus tim λn bonis , quam in malis Angelis d Faverit. Missis ergo variis opinioniabus. etiam inter Τhom istas. XIII. Dico primo. Uia bonorum angelorum duobus instantibus comple ta suit; in quorum primo sunt e re ati, & meruerunt, & in bono perstiterunt; in secundo autem beatitudinem recepetunt. Ita D. Thomas, hae Q, 61.
a. dicensr angelias pos primum actum eaνitatis . quo beatitudinem meruit ,
natim beatur fuit . Et ad a. Oportet inquit diversa instantia aeeipi , ivi
uorum uno meνuerit beata tudinem , Θ
in alio 'erit beatur. Probat autem Hl corpore artis se. Sicut Angelus ex sua natura ordinem habet ad suam persectionem naturalem, ita ex merito' habet ordinem ad gloriam sed naturalem perfectionem non perdiscursum, sed statim per naturam habet ; ergo stati in post meritum habet beatitudinem . Et sie uni eo instanti meritum,& via boni Angeli consummationem accepere, & in altero beatitudo coninsecuta est. Uni eo, inquam , realiter, quamvis aequivalenter duplici r nam prima eius operatio bona perseverans aequi valuit duplici operationi distontinuatae malorum Angelorum , & proinde duplici instanti. XIV. Di eo secundo . Via malorum
Angelorum tribus i instantibus videtur fui iis c inpleta; in quorum primo
cum caeteris meruerunt; in secundo peccaverunt: in tertio peccati poenam receperunt . Docet enim S. Tho. sti. 63. a. 6. quod in primo instanti Dia- holus meruit, & statim post primum instans suae creationis peccavit. Ecce duas operationes diversas, & non subordinatas constituentes duo instantia angelica , Nemph meritum , ω demeritum . Tertium vero instans colligi intur ex eodem principio. Cum enim aetus Angeli peceantis, & consequenter poenam merentis praecedat, & divi versus sit ab eo, quo extra statum vix
constituriis paenam contra voluntatem recepit , nec amplius mereri valuit , ne cesse est , ut eonstituat diversum in
stans; sicut instans , quo boni Angeisti in statu beatitudinis, & extra natum meriti positi sunt, fuit diversum esieque via malorum Angelorum tribus
instantibus consummata fuit, via vero honorum Angelorum solis duobus . ut ductum est. Unde D. Thomas, Q. 63. a. s. ad 4. Sie igiιM inquit nnans
pνimum in angelis intellis tur responis dere operarioni mentis angeliea , qua faei eluam eonvistit per vesperi inam cognitionem z qura in primo die tam memorasur vespere , sed non mane et oe baresidem operatio in Ommbuo bona fuat . sed ab hae operatione quidam per ma- utinam eunitionem ad Iaudem Dei fune
seeunda funt distincti . Et rdeo an pri mo in tanti omnes fuerant bonἰ; sed imseeundo fuerunt boni a malis distincti Quae satis
De Angelorum Malisia quoad Culpam .
RElictis Angelis, qui in bono per
severarunt, ac sibi beatitudinem meruerunt, ad eos, qui a bono per malitiam defecerunt, Praesens qua M
265쪽
αso Quaest. VIII. De Angelorum in ilia quod cu*am.
sio se se converit enm D. Thoma, 1. p. g. 6 3. cuius ductum , ut in omibus,
DUBIUM I. Utrum Malum Culpae possit
esse in Angelis s. I. Explieatio Di eulataris a.
vel concupitum , vel etiam. omissio contra legem i & lex , alia sit naturalis, quae dii stat ea , quae secun-d .im naturam sunt I alia supernaturais lis , quae dictat ea, quae secundum finem supernaturalem vitae eternae uis cienda , vel omittenda sunt: ideo dupliciter peccare contingit seu duplex
potest. esse peccatum . Unum contra lege in naturalem , alterum contra. legem supernaturale in .. Esto aute in sup-Posita. elevatione creaturae rationalis ad finem supernaturalem vitae aeternae, nou possit dari peccatum contra unam
legem , quod non sit contra alteram ;nec dari possit averso x Deo Auctore, & fine naturali, quin sit indire.ῶE aνersio etiam 1 Deo Auctore & fine supernaturalia si tamen Creatur rationalis non fu i sset ad ordinem supernaturalem elevλta , peccatum illius. esset pure contra legem naturalem . His
suppositis praesens drubium institui pote ii, vel de Angelo in praesenti statu, quo supponitur elevatus ad finem si per naturalem ι vel de eodem in hypothesi , quod in puris naturalibus fui se set re Iictus
in praesenti statu elevationis ad finem supernaturalem, eum. contra istum finem directe polla peccare, certum est
de fide ; cum de facto plurimi Angelorum peccaverint, ut Scriptura: teinnamur . Qiod ulterius probat D Thois mas hoc art. r. Sed quia eius ratio probat, non solium de Angelis, sed de quacumque alia creatura intellectuali; ideo priuI resolvetur de creatura inicis
Iectuali in eommuni, ex quo, quid de
Angelis dicendum sit , apparebit et deinde de Angelis specialiter, maxime in ordine ad finem naturalem n IIo. an detuν vol daνἰ post Natura ereat.
III. .HIco primo. De iacto non da. υ tur, imo nee dari potest, creatura eliqua intellectualis , quae ex sua
natura sit simpliciter, & in omni genere impeccabilis. Prior pars adeo cerista est, ut oppositum asserens gravi cen sura merito notari posset. Si eiu Angeli, inter naturas intellectuales de facto creatas persectissimi , peccabiles. sunt. & de facto multν peccarunt; ubi. erit illa alia creatura de facto , quα ex sita natura impeccabilis Sit Eee sinquit Io. σα εὐ via r 8. & I9. qui ferviunt ei, non fiant stabiles; ω ii
Angeli/Iuia reperit pravitatem 2 Quantis magis hi, qui Labitant aemor Iuleae oec. apropter ali Christus,MRIt. 19 . v. 17. Unus est bonus , Deu . Et L cae I S. v. xy. Quid me dieit bonum, ne
m. bonus , nos. solua Deus .. Ac si illi legiL Doctori ipsum tentanti obiiceret t
inquit Ambrosius in dictum caput
Lucae uia id ma atrix bon- , quem negar Deiam . . . Non ergo M.tim fe negat, sed Deum signat. Et D. Hierony muli, In c.6. ad Galatas, ex mente Pauli esse dicit Excepta Trinitate, omuem creaturam , Iieὸν non peccet, lamen posese peccare. Qilod intelligendum est ex propria natura creaturae. Unde D. Tho. mas, hac Q. 63. a. I. Tam Angelus f in quit quam quaeumque ereatura raι Φαnalis , si in sua natura consideretur ,
potes peccare α Et cuicumque creatura hoe eon Uenrt , us pereare non possit, bis hac et ex dono gratia . non ex eouditiose natura . Et S. Augustinus, lib. a. talias 3. eontra in i minia c.. xx. de Ange lis 1it: Qui non pereaverunt, peccar
potuerunt. Et eu eumque creatis ra ra.
ιionali prassatur , ut peccare nou possis ,
266쪽
r . . Quare non negatur , naturam R.
liquam erea tam speciali Dei gratia red. di posse impeccabilem ; ut de humaniis late Christi per unionem hypostaticam ἔde Beatis per visionem beati fleam sentiunt Theologi ; S etiam de B. Virgiis
ne Dei para , dum in Terris vi ret. IV. Secunda vero Pars teuius oppostum forte asserunt, qui si ibilanti anu creatam supernaturalem possbilem adis mittunt, quos reiecimus in Traei. do Visione Dei. Ω. r. Dub. 2. probatur primo ratione D. Thomam, Q. 63. a. E. Creatura ex natura sua immecabilis talis esset, ut non posset declinare a re ctitudine sui actus in esse morali, & hoc ex natura sua habere te sed repugnat talis natura , quae sit ereata; ergo &e. Maior patet; quia peccare est declina Te reelitudine , quam debet hahere , sive in naturalibus, sue in artifiei alibus . sive in moralibus f argo posse pec-
ea re est posse dellinare fitc. ergo non posise peccare est non posse Sc. Min. pro Ut virtus operativa non posset de elana. re a rectitudine suς operatιonis, deberet , vel esse sua regula , vel saltem eum regula recth operandi moraliter ex se,& ex natura sua esse con juneta et ut enim
manus Artificis deelinare non posset , rectitudine in scindendo , deberet esse, vel ipsa regula scindendi, vel cum reo gula scindendi ita coniuncta , ut ab ea declinare in se indendo non posset: sed quia regula se indendi non est ipsa manus , nec manus naturaliter eonjungitur cum regula scindendi; ideo manus a rectitudine in sciendo potest de eliis
nare . Sed nulla creatura potest esse s sua regu Ia operandi moraliter, qui hae e est sola voluntas divina ἰ neque potest esse naturaliter eonjuncta tum sua regula, ne vipe eum voluntate divina , in operando moraliter, ut ab ea deinclinare , non possit; sicut nee potest ita coniungi naturaliter eum esse, seu eum
primo ente , ut absoluth . & omnibus modis de elinare non possit ab esse s go &c. U. Confirmatur prim d. Repugnat
aliqua creatuta, mi Deus teneatur dare suum concursum ad esse, ut non pos.
sit eam destruere; ergo repugnat ali
qua creatura, tui Deus ita teneatur e re concursum ad ben E agendum mora.
Iiter in omni genere , ut nequeat sinere eam declinare a bono morali . VI. Coufirmatur secundo. Quia nulla creatura est mum esse . impossibilis est ereatura , quae ex se petat ita coniungi cum esse , ut absolute ab esse deis clinare non possit; ergo quia nulla crea tura est sua regula in operando, nulla creatura ita coniungi poterit cum regu ista recte operandi, ut ab ea declinare non possit. Ex his eonficitur. VII. Secunda ratio , quam S. Augustinus, aliique Patres nobis exhibue Tunt. Repugnat creatuaa , quae non sit ex nihilo; ergo repugnat creatura , quς non sit vertibilis de esse in non esso, S de bono in malum ex natura sua , &Proinde mutabilis , nedum in esse physeo , sed etiam in esse mora Ii , Ita S. August. lib. xx. de Civit. Deie. I. Dicisur itaque incommutabile Misaeum non esse , niss unum verum beatum Deum: ea verὸ qua fecit, bona quidem esse, quod ab illa; verumtamen mutabiatia , ' Mod non de illa , sed de nibiti a fila sunt. Et e. 6. Si quia qua νaι sinquit
euν qui1 bi fecerit voluntatem malam ,
inveniet, voliaritatem maiam non m eo
esse incipere , quod natura en , sed ex eo quod de nihria natuνa facta es. Lib. inis super 14. c. 23. de Adamo peeeante stsi a vitio i inquit depravari, nisi ex
nibiIO facta, natura non posset . ac per boc , mi natura sit , ex eo fater ει ὰd a Deo facta en s tit autem ab eo quod sdesierat, ex Me quod de nihilo facta es , Nee sie defecit homo , ut omnino nihil esset: sed ut inclinatur aa seipsum minus esset ,
tiam erat, eum ei, quι summe est , rnis
arebat s concluditque, quod Adam reis licto Deo capit non quidem iam nihil es se , sed nihilo propin Mare .
VIII. Idem quoque S. Fulgentius, Iib.
d. Fide ad Petram. r. 3. Inde probans,
Deum Stimmum, aIque ineommutabile bonum . quia aιemum bonum ess , nuI lum habent defectum , quia non ex urbia
a facium ; nullum babens profectum ,
quia non ιabet initium . Subiungitque
Idιὸ quippe natura . Deo facta proficere
267쪽
su es. VIII. De AEngelarum malitia quoad culpam .
Iosunt, quia esse estperunt: ide inee re , quia ex nihilo fac a funt. Loqui autem eum de defectu non solum phr. sico , sed etiam morali, patet ex ante cedentibus ,& etiam eκ lis, quae dieitc. 13. nempe , quod Angeli beati nouram pollant In deteν ius maestari, non quia eis sie naturalitον insitiam , sed psstquam exeati suns, gratia da vina largirale eolis
Hoe pariter doeene S. Gregorius. Iib.
tura humana lapsa per peccatum , quod ideo mutabilis eli , quia Ex nibrto Geondita , Sc ex eo quod ereatura es , de orshm ire debet . Et Damascenus, lib. 2.
de Fide, c. 3. Ωuidquid i inquit ereatum ea, mutationi quoque subsit nee σ
ε 1 : Id enim tinum extra mutationis a
Dam illud est , quod inereatum est. In de insere , quod quia Angeli etiam natura libera est , Ut ereata , mutabilia eas cui liberum sit, vel manere in Mus , in eo profere , veI in malum insocti . Et Anselmus, lib. 1. Cur Deu homo, m. ad quaesitum et Ciam Deus talem pose
fet farere bominem i idest Christu in , qui
peccare non potuit mr non tales neu Angelas, O duos pri-ν homines, Me similiter , ω pereare non pol emt y Respondet: Quoniam nee potuis , nee dolia ἐν fieri, ut unusquisque υνυm esset idem ipse qui Deue . En ergo Patres ex con-eeptu creaturae fame ex nihilo traheis Te , omnem e reaturam rationalem esse
peccabilem , nec aliter fieri posse; alias creatura amplius non esset, sed
IX. Dices primi,. Ex quo e reatura sit ex nihilo , inferri quidem , eam esse ver tibilem in nihilum , quasi physicum, non
tamen in nihilum morale . Sicut ex eo, quod omnis creatura , quia ex nihil ,
est quidem defeetibilis per anni hi latro nem ἰ non tamen sequitur , esse de se etiabilem, etiam per corruptionem, ut patet in Angelis, de coelestibus corporibus .X. Respondeo , negando assumtum. Ex quo enim ereatura ex nihilo sit , sit, ut non sit ipsum sum natim , & lneo mutabile bonum ; uec ei ita determina , te adhaereat, quin possit ad aliud bonum puriteulare extra ipsum se se eonis vertere , S lit a regula recedere. εe peccare; maxim E loquendo de summo Bono supernaturali, cui si aliqua immuis tabiliter adhaeret , dum est beata, hocs ait August. l. rL. de Civitate Dei cap. 1. Non eκ seipsa potes , quia en nihilo creata est, sed in illo , d qua oreata est . Neque officit, quod opponitur. Nam esse ex nihilo intere quidem tanquam principium esse vertibile in nihilum tam physicum, quam morale ex dictis ἔ noni nisti tamen esse eorruptibile prori Eδnam principium corruptionis est maωteria non satiata una forma et cumque in Angelis non sit materia ; in con Poribus alitem coelestibus esto in ateria
sit, sua tamen forma satietur; ideo luamvis Angeli, & c i anni hi labilesint, non sunt tamen corruptibiles.
hilo , naturaliter sunt in suis motibus inde sectibiles. Natura item sensitiva brutorum est determinata ad bonum sensibile ut bonum, ad malum sensibile ut malum ; sic , ut nec bonus , possit ei per sensum proponi ut maluim, nec malum , ut honum; ergo similiter cum Natura rationalis sit persectior , d ri poterit natura cum intellectu ita determinato ad bonum rationale morale, ut non possit ei proponere bonum, ut malum , nec malum ut bonum .
Naturae enim corporum coelestium , de brutorum agunt ex necessitate, & sunt determuratae ad motus particulares,&particularia bonar natura ver5 rati natis ex sua natura libera est, se bonum universale respiciens cum indifferent a s cumque ex quo creata , dc ex nihilo in illud mutabiliter, nec cum determinata ad hasione soli bono incommutabili, seratur; inde est, quod ab illo, & a rectitudine declinare ex lu natura potest . Et hoc discrimen debent concedere etiam Contrarii et alioquin , sicut de facto coeli, te naturae brut rum inde sectibiles sunt circa proprias actiones; ita sequeretur, de facto da. ri naturam rationalem ex sua natura indefectibilem , quod ipsi negant. Nec propter hoc sequitur, naturam ration lem
268쪽
Iem deterioris conditionis esse, ait S.
Ruguli. l. ax. de Civit. Dei, e. r. Nec
ideo carem in hae creatura universitate
sent . Neque enim eatera membra eor
peris nostri ideis ditendum es oeulis esse
meliora , eura eata esse non possunt. Sε-ent aktem melior est natura sentiens , ωσὰm dolet, quὰm ιapis, tii dolere nut- modo potest; ita rationalis natura pra-santior est etiam misera , quam ill squa ration ἰν , vel sensua eri evers ; crideo in eam non earit miser . .
XIII. Dices tertio . Nee quhd ereatura intellectualis sit ex nihilo equhd in se non habeat omnem rat Ionem boni; nec quod non sit sua regula , Obsant , quin possit dari ne tura intelle. Qualis creata impeccabilis; ergo Sce. Ant. pro, Non obstat primum et alias nee per gratiam reddi pollet impetea bi- Iis. Et etiam quia gratia, ear ita S, &virtutes morales ex nihilo sunt fit tamen moraliter desectibiles esse non pota sunt. Tum tertior quia Angelus ipse quamvis ex nihilo , ex sua natura estim peccabilis directe contra finem n
Non obstat secu udum . Nam Angelus in primo instanti non potest peccare, di tamen nec tune habet omnem rationem boni. Non obstat tertium . Tum eadem ratione . Τum quiae nec intellectus noster, nee angelaeus sunt sua regula ; & tamen
. nec intellectus noster errare potest ei rea prima principia . nec angelicus cir- ea verum speculativum . XIV. Respondet tar, negando ant. pro omnibus suis partibus: non enlm c vincunt eontra nos. Non quidem primat nam gratia dum reddat naturam
impeccabilem tui in humanitate Christi, bc in Beatis eam non saxit ex se, ct ex natura impeeeabilem ; sed solum impedit, ne desectibilias, quae sponte
ex ipsa' perit oriri, possit exire in actum suum ; quod fit. non auserendo a tali natura , qtiod sit ex nihilo , sed
eam tonnectendo cum summo Bono . Rcum pruna regula moralitaris . ra Graistia vero , ear ita , & virtuteS mora.
Ies, quam viveae nihilo sint, non tamen versantur circa bonum ineommuni ex min disterentia ad bonum sive consonum ,
sive dissonum rectae regulae, tit versa tur voluntas s sed sunt determinationes
ad bonum morale , di participationes sve formales . sve virtuales divinarum persectionum. Quare sicut habitus praωvus, quia est determinatio ad malum. morale , nequit esse principium actio. nis bonae moraliter ; ita habitus bonus , quia est determinatio ad bonum morale , nequit influere in actionem moraliter
malam α ad id , quod additur de Angelo , pro nunc di eo: quod habere principia operandi indefectibilia in ordine
naturali , non est supra naturam entis creati , & tacti ex nihilo; sicut nee habere principia in deseci ibilia naturaliter in essendo: esset tan en contra, & suis pra naturam entis facti ex nihilo, habere principia indefect: hilia operandi
etiam in Ordine supernaturali, fle conia naturaliter elle determinatum ad bonum
supernaturale ; hoc enim nequit em connaturale alacui substantiae , nisi diis
Neqile convincit se eundum . Naniaqu/id voluntas Angeli in primo instanisti fit determinata ad bonum supernatu. rate, ex hoc oritur, quia illa prima operatio incipiens cum esse eius, inest ei a Deo speciali Ruciore , qui in deo
secii bilis est . quod in aliis actionibus , quas ex propria deliberatione saeit, non contingit: N ideli potest esse inde sectibilis in prima , non autem in subsequenti hiis operationibus . Eadem ratione non convine it tertiis
D m. α Ad id, quot additur de intelleis diu speculiativo sive angelico , sive hu- mano, dico: intellectum humanum ex se posse conjungi cum habitu principiorum illum determinante ad veritatem primorum principiorum naturalium ἔ& ideh ei rea illa non posse errando deinficere, & multo magis intellectum angelicum , qui comprehendit omne veis rum speculativum et at ex hoc solum eonincluditur, quod uterque intellectus sit e κse determinatus ad aliquod verum paristiculare, non autem ad verum, ut se . Et hae ratione etiam voluntas ereata ad
aliquod bonum particulare potest me de
269쪽
as 4 Quaest. VIII. De Angelorum malitia quoad Culpam .
terminata, non vero ad bonum ut sie, maxim E abstrahens a naturali, & suis perna in lall. Unde retorqueri potest
Negari etiam poterat antis de intelis lectu humano. Hic enim habitu principiorum carere potest, Se turpissime errare etiam circa principia, ut D. Τh.
lla. supponit g. III. ars AngeIi per se Primo. Dἰνectὸ Pereare possins contra L gem NMurriem XV. r. Ico secundo . Angeli sunt imisia pectabiles dire cie , & in me. diate contra finem naturalem; unde si in puris naturalibus suissent ereati, s
rent impeccabiles. Ita omnes Discipuis It D. Thomae . uno, vel altero excepto, & alii. Hoc aperte indieat S. Th. hac Ω. 63. a. I. ad 3. dicens et Narur ιe es Angelo , quῖd onvertatur motu diis Iectionis in Deum , Deundum quὸd es prinis sipium naturatas esse. Sed quod eonveristatur , in ruum, secun iam ενῖd est obis ictum beatitudinis operenaturalis, hoeos eκ amore gratuito , . quo averti potuit peceando. Ut ergo subsistat statuta differentia . dici debet, Angelum non posisse contra finem naturalem peccare, bene tamen contra finem supernaturalem. Idem docet , Ω. 16. de Nais, a. 3. ubi
loquens de peccato Diaboli; Quidquidi inquit aliud die, potest , quod ad oris
dinem natura pertineat , in hoc eius ma-ιum eo fere non potuit. Et rationem
reddit. Quia Malum non invenituν in his , qua sunt femper actu , sed solum in his , is quibus potentia potes separari ab actu: sed quidquid naturale est, Angeli statim ab initio conditionis habuerunt , Tamen erant in potentia ad D. pernaturalia bona, qua per Dei gratiam eo equi poterant. Unde concludit: Re. ιinquituν ergo, quiad peeeariam Diaboli non fuerat in aliquo , quod pertinet ad ordinem naturaIem, sed feeund m aliquἰdopernaturaIe . Quibus probat. pecatum
Diaboli non fuisse in aliquo naturali, quia in hoc ordine, in quo erat seminper in actu , peccare non potuit. Unade, art. s. eiusdem quatit. ad ro. Liis. νum t inquit arbitrium Diaboli no L. es naturaliteν vertabile quantum ad n turaira sua, Ied solum balet vertibiti tatem respectu opirnaturali&m , ad quam test converti , vel ab eri aυerti XUI. Ratio Aero fundamentalis est. Angelus amat Deum Auciorem , & finem Naturalem necessario nec ellitate tum quoad specificatione ui , tum quoad exercitiuua , ut superiuS, Ω1 6. Dub. 2. . E. probatum est 4 sed amor Dei Auctoris, de finis nituralis e 1 cludit om n peccatum contra Deum Auctorem naturalem , etiam possibile , si sit neccessa r His , ut ab eo diverti non possit, erogo &c. Minor probatur a pari. Nam amor Dei finis supernaturalis, fisi suis Per omnia , 5e necessarius, excludito. nine peccatum etiam possibile contra . Deum Auctorem supernaturalem, ut patet in Beatis; non enim compati potest cuui libertate eligendi media mo raliter contraria tali sint, sed solum cum libertate eligendi , hoc, vel illud medium conducens ad talem finem I ergo similiter amor Dei fia per omnia Auctoris, & finis naturalis &c. excludit omne peccatum , & potentiam peccandi conistra Deum auctorem, & finem naturalem
XVII. Neque respondeas rhoe verum fore, si Angelus necessario diligeret Deum Auctorem , & finem naturalem
amore amicιtiae , seu henevolentiae ἔsecus vero si diligeret sicut de secto diligit eum amore concupiscentiae, ut
bonum fibi; ut scilicet ab eo conserin
Nam contra est. Amor, quo Angelus neeeIsario diligit Deum Auctorem, 5e finem naturalem, diligit eum nou
solum ut honum sibi. sed ut summum Bonum in se ; diligit enim eum plus quam seipsum , quia eum diligit scut
pars suum totum, pars autem plus amat totum , quam se ipsam . ergo amat Deum non puro amore toncupIscentiae .
alias p Ius amaret seipsum , quam Deinum , sed amore benevolentiae .XVIII. Secunda ratio est. Nequit esse possibile peccatum in voluntate s
270쪽
quin aliquis desectus moralis praecedat in intellecto: sed in intelleetn Angeli
nullus praecedere potest defectus , etiam Practicus, circa Deum Auctorem , & finem naturalem Inon erroris , aut igno Tentiae; horum enim angelicus intelle .ctus ea pax nota est: nee inconsiderationis; cum Angelus sit neeessitatus ad actualem tonsiderationem Dei finis naturalis. In his autem tali D. Th. ΩΣ26 de Malo, a. 3. eitato quae sunt semperactu, malum inueniri non potest, sed solum in his, in qnibus potentia P test separari ab actu;. ergo &e. Cumisque haee consideratio Dei. 1 qua An.
gelus cessare non potest, sit consideratio , quae movet eum ad amandum Deisum super omnia, ut finitem naturalem οῦ sequitur . in eo non esse possibilem . ne. dum inconsiderationem speculat I Uam s. sed nee praeficam , seu moralem.
Si enim Angeli in puri, naturalibus suis.
sent condit , , aliam cognitionem non
habuissent, nisi Dei Anetoris & finis naturalis e sed contra Deum in tali oris dine Peccare non polIent , ut ostensum est ; ergo in tali. casu essent omni modo impeccabiles .
Deus maximam Angelis' quasi iniuriam feeit, elevando illos ad ordinem superis
naturalem , in quo. peccare potuerunt, imo eorum multi peccaverunt .. sed conatra. Sicut enim tur superius s. pr . cedente , mum. I 1. eum S. Augustino dicebamus i nulla est iniuria , sed maximum potius beneficium , qu5d homini eo neesta sit labems, quae denegata est lapidi, quamvis ex hoc seqtiatur, quddhomo possit peteare , & fieri miser, . lapis vero non 3 quia posse peccare , &fieri misera non habet libertas , ut a Deo est , a quo potius adjuvatur , ne peccet ; sed ex seipsa , ut ex nihilo est .& ex voluntate, quae abuti ur liberta iste et ita AngeIos fuisse ad ordinem supernaturalem elevatos, maximum Dei. bene fietum suit, quo eos fruitionis ipsus capaces reddidit; & ne ab hoc fine declinarem omnibus auxilia dedit. Quods aliqui tantum bonum in suam perni inciem converterunt, & in aeternum se
miseros emearunt, eorum culpa fuit, non Dei . XXI. Infertur ex his r quod si Anis geli in puris naturalibus conditi fuit.
sent,: in eis nulla fuisset ea pacitas me tendi suam naturalem beatitudinem . Nam meritum in pura creatura no datur, nisi ad obtinendam suam beatuudinem, tanquam praemium ἔ cum ve ro tune Angeli in sua naturali beati. tudine- suissent creati, non fuisset eis necessarium ullum meritum ἰ seut nec Sancti post adeptam beatitudinem , amispinis merentur. Fuissent tamen liberi , non quidem in contemplatione, & amo iste Dei, & sua, sed in consideratione , S amore aliarum creaturarum; sicut Beati circa Deu in , & seipsos necessitanis tur, sed liberi manent circa alias crea
XXII. Sed contra statutum assertum obiiciunt Scripturam , & Patres asserentes , Oinnem creat tiram , nulla facta exisceptione , esse ex sua natura defeetibiis
Iem ; & textus a nobis superius β. a. allati sum a Respondeo, . Scripturam ,. & Patres solum velle, omnem creaturam else eκ sita natura desedibilem in else , ω o inperari absolute; id est nullam este , quae aliquomodo defeetibilis. moraliter non sit, etiam in ordine naturali. sive diis reeie , & immediate , sive saltem Indirecte , & per accidens; non autem velle omnem e reaturam esse directe desectibile in circa finem naturalem ι eum non repugnet creatura, cui sit conna turalis . & debita adhaesio ultimo fininaturali , maxime si sit creatura excelle utimnia in genere intellectuali, qualis est Angelus. Sicut enim eκcellenti sissima inter corpora, qualia sunt coelenia , in suis operationibus naturalibus sunt inde sectibilia. ita Angelus in suis operationibus, eum sit necessitatus ad suum finem naturalem , est propterea
indefectibilis eirca illum. XXlII. Sed dices. Hoc solum prob re, Angelum esse indefectibilem in suis operationibus naturalibus: & in hoe
flare paritatem cum eorporibus Coeleis stibus doret D. Thomas. hac χο 3. a. 1. ad a. Sed linquit IMI actio. em na tu