장음표시 사용
271쪽
as 6 si ues. VIII. De aetelirum malitia quoad Culpam
Sed contra sic. Ergo secundum D. Thomam sicut in natura corporum me. Ieitium non potest esse malum , nec 1 operat ione naturali eorum ; ita neque in actione naturali Angelorum potest esse malum inordinationis: sed actio Angeli directe tendens ad finem naturalemeli naturalis ,& necessaria ,& non libe-Ta , ut probatum est ; ergo in ea malum inordinationis contingeret non potest.
XXIV. Nee dicas. Quia Angelus est
Ter naturam incorruptibilis, quamvis ex providentia supernaturali opositum possit ei convenire , adhuc dieitur absoluth in corruptibilis; ergo li Angelus est intra ordinem naturae indefectibilis , eito ut e lavatus ad ordinem supernatu ratem sit desectibilis , adhue erit abso Iure indefectibilis, quod ΡP negant . Respondeo enim discrimen essit quod esse destruibilem convenit Ange Io G providentia Dei supernaturali operantis secundum absolutam potentiam , & supra cursum communem . At Angelus ita est inde sectibilis dire t E intra ordinem naturae, ut sit directe deinfectibilis in ordine supernaturali, & secundum communem Providentiam illius ordinis; S in directe in ordinena δurata ἐν unde est absoluth desectibilis. XXV. Obiiciunt. secundo . Ideo Angelus directe peecare nequit contra fi nem naturalem , quia semper est in actuali dilecti ne Dei Aucioris natura inlis: sed hoc posto, nequit peccar contra Deum Auctorem su perna tu ratem; 'ula nequit stare perpetua dilectio Dei
in ordine naturali cum peccato gravi,& inimicitia Dei Auctoris supernaturais lis; ergo &c. XXVI. Respondeo : di st. min. nequit stare dilecito Dei essicax super m nla,& appretiativa eum peccato, co. min.
dilectio Dei ineffcax & per modum quasi proprietatis physicae naturae An geli, nego min. Videantur, quae dixi
enim repetenda sunt. Sollim addo , quod Argelo peccante contra snem supernaturalem , es o maneat dilectio Dei Auctoris naturalis physice, & quo ad enotitate ins non manet tamen in eo m
Talι ter , & prout est amor Dei super Omnia , quo pacto incompossibilis es cum peccato , ob superius dicta; ubi quoisque patebat, quid dicendum sit de Daemonibus. Hi enim, dum hominibus nocent, de peccant, id faciunt ex odio Dei Auctoris lupernaturalis; ideo qu directe peccant Lolum contra legem tu pernaturalem , esto Indi recie etiam conistra legem naturalem . Cum enim lumen naturae dictet, obediendum elle omni
suo legitimo superiori. 6e Deus, ut Auctor supernaturalis , si legitimus Angeli supetior; ideo Angelus ei non obeus ens, indirecie frangit legem naturalem . Similiter ira naturalis dictat non esse surandum , nec mendati uim
dicendum , non esse des ructionem tui appetendam : unde cum Daemones exodio Dei Auctoris supernaturalis, detulit in eos vindicis, talia suadent ho.
minibus , ut eos a regno coelorum a. vertant: dum etiam desiderant se none Ise , ut a uiaserias eximantur, eorum
peccatum ei quidem contra legem suis pernaturalem directe s sed indirecth est
etiam contra legcm naturalem , quam frangunt.
XXVII. Obi ieiune eontra secundam
partem . Si Deus creasset Angelos in saIis naturalibus, potu ι II et denegare illis concursum , & auxilium ad actu obis servanda praecepta naturalia r sed in tali casu Angeli peccarent directe conistra lege in natusalem ; ergo Sc. XXVIII. Respondeo , negando maiorem . Cum enim Angelus ex natur sua fit impeccabilis directe contra legem naturae, teneretur Deus praestare illi sutim concursum ad actualem obseris
vantiam illius , si eum in solis uaturais libus condidisset: alias peccatum illud , quod ex denegatione talis concursus pro diret, Deo potius , quam Angelo tribueretur . Quia, quando id quod dralege ordinaria fieri nequit, de lego,& potentia extraordinaria fit, tali se is secius, vel soli Deo tribuitur; vel Deo
ut causae principali, & creaturae, ut in illumento servienti Deo. Sicut cum
ignis, cui debite applicato debetur na
272쪽
turaliter actualis combustio , positus in
Babylonica fornace , actu non coni bilia sit, denegante Deo sita potentia abs Iuta concursum ad actualem combustio. nem ; illa non coin bullio , Deo ut speciali Auctori tributa suit e non igni, qui ex sua natura petebat comburere: &1i eidem Angelo, qui petit ex natura sua in esse conservari , Deus denegaret concursum ad esse, & Angelus an nihilaretur , Deus illius anni hi lationis Audior esset. Cum ergo Angelus ex nais tura sua adhaerens Deo naturali Auctori, ac legi ejus , positus in puris naturalibus peteret concursu in Dei ad a. eiu lexem naturalem observandam ; si hunc Deus illi denegaret, ageret de Potentia extraordinaria ἔ S transgressio inde secuta. non prodiret ab intrinse
cis naturae angelicae, Deo solum eamermittente et .sed principaliter Deum aberet Auctorem , voluntatem vero Angeli ad suirnium, ut instrumentum
in tali transgressione serviens Deo.
Qsodnam suerit Primum Peccatum Angelorum e
ri 6 a. a. h. peccatum in aliquo poD esse dupliciter . Uno modo δε-
eundism Gaium . at o modo fecundum abfectum. Seeiandum reatum aruidem omma peeeata in Damonastis esse eontingis e quia aum hemines ad omnia perara inaucun ,
omn/um peccatorum reatum rutur tint.
Secundis m a lectum vero illa solum peccata in malis Angelis esse possvna , sd qu contingit asti spiritualem nasuram . v
ritualem autem naturam asset non eon.
tingit ad bona, qua sunt priρrra corpori, sed ad ea, qua in rebus spirituali ιυν inveniri pinun m nihil enim asc/tur , nisi ad id, quod sua natura Io Iect ece quodammodo eonveniens. Ita D. Tho
opinati sunt Ueteres. ini Angelns cor-2 h.m. Vapore praeditos existimarunt de quibus sese egimus supra, Quast. 2. Dub. r. si I. nu. 7. ω β. 4. sere per totum dixerunt , tale Didi Angelorum peccatum . Cum enim Orbi huic administrando praepositi essent a Deo, mulierum capti specie, stupri eum eis con sietudinem habuerunt; ac propter impuritatis labem e coelo , ae Dei con- initio sunt deiecti : huc trahentes illud, Genes 6. v. x. I identer filii Dei, vel ut ferunt alii codices, Angeli Dei sitiar hominum , quod essent pulchra ,
aeceperunt sibi uxores ex omnibus, quarelegerant. Ita S. Iustinus, in Apologia I. pag. 44. Clemens AleXandrinus, I. 3. Strcm.3I. pag. 43o. & lib. s. p g. 3 o. S alii, quod super is, citato loco, β. 4.ὰ num. R. retulimus , ac resutavimus.s II. Alii putaverunt, Angelos in v I-vidia primum lapis fuisse, quod trifariam exponunt. Quidam voluero , Angelos malos homini invidata, eo quod ad imaginem Dei factus , & exin pretas erit . Ita Greg. Nysen. Orat. Catechet. e. o. Ita quoque S. Cyprianus lib. de Zelo , & livore r Ille s inquit
Diabolus diadum angeliea majestate subui-xus, ille Deo acceptus, oe ea rur, yosquam hominem ad imaginem Der factum eonis Dexit , in zelum mativilo I vore prirvis pit esec. nec non Augustinus, Lb. I 1. de Genes ad titi. e. 14. qui ta inen ex ais
Itorum potius, quam sua, loquitur sen
tentie . Qui datu , ut LactantiuS, Itb. I. Insit. c. p. putavit , Daemonem in Ulis
ante Filio Dei, quem Pater pro duinxerat sincilem sui spiritum , qui etat virtutibus Patris praeditus. Alii vero , inter quos Bernaretis, Serm. II. in Cantica, putant Diabolum invia se homini. quod ipsum sibi parem tria gloria suturum praesciverat: In Duor.
molitus est habeνe subsectos, Deros dedia gnatias Infirmiores Iunt , inquit, isse rioruque natu νa: non decet , esse eone iisve ν , nec aqualest in gloria. Vel quod propter hominem Uerbum soret incarinnandum , ut putat Frann. IV. Alii primum peccatum Angelorum volunt sirita inordinatum sin aniore in , dc quandam speciem luxuriae
273쪽
8 Quaest. I. De Angelorum malitia quoad culpam.
spiritualis, si tam in nimia compIacenistia, & delectatione , quam habuit de se ipso . Ita Scotus , in x. Dis. 6. q. 1. quem sequitur eius Schola. Tandem S. Thomas , hac u. 63. a. 1. omnesque eius discipuli sustinent, primum Angelorum peccatum suille super-hiam proprie dictam . quam invidia subsecuta eli, ut dicemus.
LI ex quo invidia , & caetera pectata sunt consecuta , fuit superbia proinprie dicta. Ita S. Thom. hac se, 63.
a. t. is' in 1. Dist. s. q. I. a. 3. ubi observat e styod superbia tribus modis ae-eipitur . Uuo moro, pro ut sumitur bais ιιι MaLter , scilieet, quadam ineliuabilitas, vel ex natura flexrbiIrtate tanti m ,
Vel ex fomitia corruptione ad superbiam , se dicit aere superbia intraum omnispeeeati . t Hoc autem modo superbia Peccatuin non est, sed ex peceato est, de peccati radix Alio mori dieitue suis perbra, fecundum quὀd ali Mas My Maliter se esse ι exιra pracepti tam 3les, ut praωcipienti non se telaιων : γ sie non est speetale pereatum , sed quadam genera-
ex pate aversionν. Terti. - ο dieitur 'perbia inordinatus appetitur propria Meellentia . praeipue in dignitate, veth. ηονε ι ω sic speriale pereatum , Minnum ex septem capita thus vitii r ω e primum pereatum Anieli superbia fuit. Ita D. Thomas; quod probat. Tum ex
doderato ; quia eminentiam dignitatis appeιitit . Tωm et iam ex motivo , M a exeonsiderat lene prepria pulebritudinis lata
VI. Η ne passi in tectantur Scripturae,& Patres. Scriptura quidem. Nam Ilaiae, I 4. ὰ v. ar. ubi ii b persona Regis Aiasyrior uir describitur peccatum Da n. num , dicitur : Detracta est ad inferos
sccmaam , 'Ier ora De/ εAalιabo δε- Iium meum , sedebo in monte Tena meum i sire. Certh haec verba non aliud in iis Iant, quam elati, ac superbi animi tuis morem . Unde Tobias, c. q. v. I 4. ln. ter monita , quae filio suo dedit: SNeν-biam i inquit nunquam ιn ιMo sensu , aut l. lus verbo dominari permi ιιar ran rua enim iniritim sumsit omniν perditio. Hinc Ambrosius, Ep. 84. ait: Siave in lapsu Diaboli, Ave νn pravariea rione bominis , initium pereata superbrae I. Et August. in Naim. r8. ad illa verba et Et emumdabo ν a de icto maximo , delictum maximum intelligens illud , quo recidat Diabolus , quod vocat occultum naum , & quo seductus est homo , quod vocat alienum , subdit: Quo alio , nis superbi. Idem S. Bernardus, Serm 27. modo 66. de diversis et Primum t inquit , peccatum est factum g n cato per
riam . . . . qua non modo Angelum . sed angelorum primum in Dra oliam rommu- avit. Ac Demum , Serm. 6o. n Canta
Angeli de hominas lapsim pruno e superbia processiisse ait: Ambo iniquia
ctantes s iue potentia , iste scientia ἀVII. Propterea cum Apostoli elatidicerent, Lucae xo. v. gr. Domine etia- Damonia obsie iantiar nobis in nominervo . Christus mox subiecit illis: Vide
nem premeret, mox iudieium ruina retulit , quod ipse mariare euι oreis ac cepit r ωt in auctore superbia discerent , Mid de elationἰι vitio formidarent . Qs respiciens Paulus, r. ad Timoth. 3. V. 6. monens ipsum , ne in Episcopum assumeret Neophytum ; eausam reddit dicens: Ne i. superbiam elatus in ju- dieι iam in eidat Diaboli , t ait D. Chrysol . Honii l. t . in a. ad Thiatioth.
Bec ea , ne n eandem incurrat damnarronem, quam ille pre arrogantiam pe
νυ Irt . Ex his, aliisqtie adeo persuasum etiam est, primum Angeli peccatum fuisse superbiam , ut hae uuiso ,
Peecalum D nonum, vocar consueverit r
274쪽
rit': 8t Iob. 4t v. x s. Lucifer dieatur Rex super omnes filior superbia. Cum ergo de primo Angeloriam peccato loqui debeamus juxta sensum Scriptura
rum . & Patrum et cum tam Scripturae,
quam Patres dicant, hoc fuisse superbiam ; non video , quo fundamento pota sit oppositum sustineri. UIII. Nune utraque pars Asserti probanda est ratione D. T homae , hac Q.
63. a. a. Et primo, quod peccatum
Angeli fuerit superbia . probat hoc discursu . Angelus, utpote natura pure spiritualis, peccare non potuit per a Lsectum ad bona , quae sunt propria corpori, sed ad ea, quae in rebus spiria tua libus inveniri possunt r sed in affectu ad bona spiritualia non potest esse peccatum, Nisi peν boe , qu)d in ealr asseritu supeνior a regula non servatur ; ω hoc eit peccatum superbiae, non subdi superiori in eo, in quo debet; ergo Primum peccatum Angeli fuit superb a.
tur responsio. Lichν peccator in quocumque peccato nol, t sub ci Deo, cum hae tamen differentia hoe contingit; qnod in peccato superbiae per se salistem ex modo volendi hoc intendit ; in aliis vero Deccatis soliun ex consequenti, & quas conditionem in omni pe eato inclusam iit superitus cum D.
Thom. ex Detin sent. dicebamus. Pec cans enim peccato luxuriae non intenis dii per se , nec ex parte rei Volitae, nec ex parte nam di volendi, nolle subit ei superiori , nemph Deo; sed per se
intendit delectaraonem . quae ex rebus venereis provenit: & quamvis ex hoc consequatur . eum nolle sublici Deo, hoe ex vi talis actus non elu per se sintentum et sed Angelus peccando , saltem ex modo volandi. per se intendit non subiectionem ad Deum; peccavitia enim inordinate amando suam excellentiam , Se natur lem beatitudinem , no
tendo eam subiieere . ut debebat , Deo Auriori supernaturali ; ergo peccavit pe-eato superbiae . Observandum tam et tenseo, ad funerbiam non requiri , quod aliquis expres h , aut sorsnaliter eligat
non subjici Deo, ita ut non subjectiose res directh volita; sed satis esse , ut
ex modo volendi, interpretati vh nolit
se Deo subiicere; in ordinat E scilicet ita diligendo persectiones, quas habet,
ac si eas non haberet a Deo ; perinde que se gerens ac si Deum aspernare tur, & ei nollet se subiicere . Ita avistem se gessit Angelus : suam excellentiam dilexit, quod secundum se bonum rationi coninum erat; sed cum deinbutilat eam Deo referre , ut ab eo acaeeptam,& adulteriorem finem superis
naturalem ordinare , hoe facere cont m
si s de si e superbiendo peccavit .X. Ne autem inseras, in hoc fuisse potitas peccatum inobedientiae, quam superbiae, advertere debes: nolle se subiicere divinae regulae, aliter pertinere ad inobedientiam , aliter ad superbiam. Ad inobedientiam enim perint ιnet , ut dicit fugam , & recessum a diis vina regula , ut lex praecipiens est ι ad
superbiam autem , ut dicit prosecutio nem excellentiae creatae inordinatam ,
id est, non servando ordinem debitum . eam subiiciendo . divinae regulae , non tanquam legi, sed tanquam mensurae,& cauta cuuiscumque dignitatis , εἰ exocelentiae. Ηoe discrimen assignat Cari jetanus, in a. v. Ω- 61. a. I. Quia si is
cui proprium est obedientiae velle subiaiectionem ad legem , ut lex est . S ad
Legislatorem , ut talem . ita ino hedientiae propriim est, nolle subiectiorem ad aliam, Se ad Legrsiam rem. S:ctit autem humilitatis proprium est moderari appetitum tendentem ad excelsa ἔita superbiae proprius character est , huiusmodi immoderantiam apyonere, non subj:ciendo se ad superiore in , de divinam propriae dignitatis,& excellentiae regulam, εἰ mensuram . Peccavit ergo Angelus s non quia prim h a divina te. Re , ut tali, recesserat; sed quia suam excellentiam immoderate appetiit, nec eam dι vinae regulae , ac mentur .r, a quaeam acceperat, & ad quam referre deis
buerat, subiecit: & idch per se primo superbca peccavit, quamvis ex hoc inois debentia i quae in omni peccato est secuta sit. XI. Neque sequitur, immoderatum a
275쪽
26o citiest. VIII. De Angelorum malitia quoad cu*am.
hunc propriae excellentiae appetitum dici potius debere concupiscentiam . seu
luxuriam spiritualem . Nam inordinatus delectationis, seu concupiscentiae affectus non solum invenitur in tu Xu-xia, sed in alias vitiis i puta in gula,
in avaritia , in quibus invenitur in r-dinatus a se eius, & delectatio ciborum, aut pectiniae; ergo vel omnis immoderata delectatio luxuria est ; vel quando aliquis inordinate uult. &sbi delectatur in cibis, in pecunia. in honoribus, duplex in tali actu te perieis tur deformitas: una gulae, vel avaritiae, vel superbiae , & altera luxuriae Puel tandem, quod verum est , non Ο-mnis immoderata delectatio luxuria est. Inordinata ergo delectatio per se non constituit speciale peccatum , sed a deinam peccati speciem pertinet, circia quam versatur: ut immoderata dele.ctatio circa cibum,& potum ad Intempe rantiam ; circa pecuniam ad averitiam; circa res venereas, ad luxuriam a circa laudes, dignitates , & excellentias, ad superbiam . XII. Altera vero pars, nempe quod peccatum superbiae secuta sit in Ange - , Io etiam invidia, probatur a D. Th. hoc a. 1. sic. Eiusdem rationis est, quod affectus tendat in aliquid appetendum , & quod renitatur oppoli tot Invidus autem ex hoc de bono alterius dolet , inquantum bonum alterius aestimat sui boni impedimentum. Qua re ex affectu , quo quis appetit Praeserri aliis , seu non habere parem in excellentia, qui pertinet ad superbiam, nascitur alter affectus; quo de bono alteritis doleat, aesturans, per illud excellentiam suam obscurari, qui est actus invidiae. Cum ergo Angelus peccaveis rit appetendo excellentiam singularem, quae quidem singularitas per alterius excellentiam cessat; IIeb pon pereatum
superbia eonferuιum est in Angelo peeis eatum invidia , fecundum quod debcno hominis doluit , ω etiam de excellentia divina, fecundum qu cdeo Deus eontra voluntatem ipsius Diaboli titatur in gloriam divinam .XIn In hoc , sicut in caeteris, S Thomas secutus est Magistrum suum Augiis inum . Hic enim, lib. t I. de Genes ad Di. c. I q. sic ait r Nonnulli dieunt , ia
num ei t Angelo fuisse ea um , is su
pernis Iedlbus , quod inbiIerit homini facio ad imaginem Dei . Porro autem νnviata sequitur superbiam, Mon praecedit:
tur , Iuperioribus, quod eis non coa uentur . Superbiendo agit tir invia us, nou
anυι dendo quiIqne superbia a est. Mitto ob cellones , quae contra hanc resolutio nem pro utraque parte fieri solent et tum
quia ex dictis solvi possunt; tum quia apud Auctores quisquis facile inveniet.
XIV. Qitae res: an in Daetnonibus pota sint esse formaliter peccata praesum tionis, Odia, in limi cmae, & eontentio nis e Respondeo, posse. Ut enim ait D. Thomas, hoc a. i. ad 3. Sub superbia ,
ω in υιdia comprehε nduntur omnia per eata, quκ ab νIIi s derivantur, pro ut in Damombus ponuntur . Et pro olere
possunt meis esse peccata idololatriae, inlice litatis, blasphenia ae . inobedientiae ; idque non modo secundum reatum , quomodo in eis sunt omnia peccata etiam carnalia, ad quae homines incitant, sed etiam sermaliter , & se cundum affectum . Ita etiam D. August. tib. r . de Civit. Dei e. 3.
XV. An vero in Angelis sit ira D. Thomas, hic ad x. dicit , quod Iνa eum quadam pasone es , fui reneupiscentia . Unde apsa in Damonibus este no
potest , nis metapberite . Caeterrem si loquamur de ira , non pro materiali, pr ut eii accentio sanguinis circa cor , Scut passio est a sed pro formali, ut di incit appetitum vindictae . cum quadam tristitia de malo, quod iratus apprehendit,ut shi illatum ab alio, quamvis non possit dari in Angelis beatis,& multo minus in Deo. propter ea ,
quae docet D. Tho. I. P. q. O. a. Ιωαd a. in Daemonibus tamen ira in sor-
276쪽
maliter esse posse, incogrunm non est 'cuin i pli sint capaces tristitiae, S possint appetere vindictam de i murtia squam apprehendunt sibi esse illatam. XVI. Furtum autem in Daemonibus quoad alfecimn esse posse, ut cum alle na rapiunt , sive , ut ea donent suis cultoribus, Sagis, Maleficis&c. sve,
ut hoc eant lis, quos odio habent, probabile est et quatentis ex invida a derivan tur, & eadem ratione etiam peccatum homicidii, si homines necent Avariistiam autem, ut est speciale petiatum,
ne irai e Immoderatus appetitus, rerum temptralium, qua veniunι in usum vi-ιa humana , de pecunia ammarr IU. Ium , in Daemonibus proprie non emedocet D. I ho. hoe a. x. ad x. Ad haec enim Daemones non assciuntur. Sed si
a Daritia dicitur omnis immoderata eupi ditas babendi quodcumque bonaem eνea tum , fle avaritia continetiar in super
hia, qua est an Damonibu . Ita D. Tho. ibi. mi eadem ratione negat in ei iadem propriε inveniri accidiam . Haec enim eli Quadam traflitia , qtia homo redindιtur tardus ad Damitiales actus propter Voralem laborem , qui Damona us non competit .
DUBIUM III. Quid appetierit Diabolos peceando An AEqualitatem cum Deo p
. I. AI qua pramittuntur atI. X inordinato amore propriae stibi unitatis E coelo corruillet Luciferum , ex dielis. Dub. pre cedente satis constat; quo statvimus , elus primum peccatum fuisse superbiam: quaenam vero , & quanta suerit excellentia, quam appetiit, in praesenti quaerimus. Porro eum tanquam certum habendum sit , Diabolum superbiisse apis petendo esse , ut Deum ; hoc enim nimis aperth testantur Isaias, c. 24. U. I 3. & i 4. In eoelum eo tendam , superatira Dea exaltabo solium metim. . . . Malis ero auissimo. Et Ezechiel, c. 18.
v. h. sub persona Regis Tyri: Eleva.
tum ea cor tutim 2 dixi 1: Deus ego sum, Θ m eathedra Dei fedi in eor- de maras. Unde Michael, qui primus Lucifero resimi et Quis ut Deus ei di xisse fertur, hoc enim Michaelis sonat nomen. Et Gregorius Nazian enus Luciferi casum hoc carmine expressit et Dum Deus esse cupit, tetra caligiis
ita vero dubitari potest ἰν an Lucifer appetierit eise Deum per aequalitatem. au per imitationem , & similitudine tu. Et si per aequalitatem: an id appetierit appetitu efficaci, & absoluto ; a appetitu ineffcaci, & conditio nato ,
qui velle iratis dicitur. Rursum οῦ an apis
Pel ierit, esse Deum absolute , & in se; an Deum habere sibi unitum , ut per Incarnationem quae ei forte revelat fuerat uniendus erat humanitati Christi. Quod si per solam si in lituo inem esse Deum appetivit , dubitari etiam potest; an appetierit si in ilitudinem ineo . In quo creatura poteri Deo assirim i lari, nempe, in donis gratiae, & gloriae ; ut habendis tamen non ex Deo, S gratia ejus, sed ex sua natura, ut sibi debitis ex iustitia : vel in eo , in quo creatura Deo assimilari non potest. Et hoc secundum multa et vel sciis licet appetendo inde pendentia in ,& n 'gationem subjectionis tu: cumque superiori; vel dominium absolutum , & in. dependens super omnes creaturas, -tiam intellectualest vel ita in se quiescendo, ac si esset sibi suffeiens bonum, nee ad aliud ordinabile. II. Propterea de hac re variae natae sunt inter Theologos opiniones a Diabolum absolutam aequalitatem appe trisse cum Deo in se, opinatur Scotus . cum sua Schola , cui adii aerent ex S cietate non pauci. Unionem Itypostaticam , vel quia sibi debitam ; vel eam homini invidendo; vel Christo se subisjicere recusando, des dei asse , lentiunt Alensis, Catharinus, & alii . Superbiam Daemonis fuisse inordinatum a Lsectum praelationis, & tyrannici domi mi supra alios Angelos, & inferiores creaturas, sentiunt Molina, Sc Becanus.
277쪽
162 Quaest. VIII. De angelorum malitia quoad eu*am.
nue. Tandem alii volunt. Luciferum superbiisse suam naturalem beatitudinem inordinate appetendo; eam scilicet ulterius ad beatitudinem superna. urale in non ordinando , nec Deo auctori supernaturali subsiciendo ; existimando esse in seipso naturaliter beatum , sicut est Deus. Vel si peccavit ei rea beatitudinem supernatura lenia , hane desiderasse ut propriis viribus ac in sui rendam, & non ex gratia , sed ex iustitia reddendam. Utramque partem censent probabilem S. Thom4 dalca. puli as. II.
D do non appetiit omnimodam aequalitatem cum Deo in natura. ita D. Thomas, tum hac Q. 63. a. 3. his verbis: Dicendum , quos Angetur abseeue omni dubio perea Dat appetendo Ue , ωι Deus. Sed hoe potest rute ιιιgi duplia
e iter . Uno modo per aquipararat iam , a. ro modo per similitudinem . Primo quidem modo non potuit appetere esse υι De-
ων ἰ quia Divit Me ete impossita Ie . Ex quo formatur ratio sic . Angelus peccando non poterat appetere, quod ici bat evidenter sibi esse impossibile et sed Angelus evidenter sciebat, sibi esse impossibile esse Deum per aequalitatem; ergo hoc non appetiit peccando. Ma-xor proba uir . Esto enim contingat ais
liquando impossibile a nobis appeti; hoc ideo est, quia ex deceptione salsό
apprehendimus ipsum possibile s qiria impossibile apprehensum , ut imposit h. te non potest voluntati proponi ut bonum, nec ut appetibile. Min etiam probatur. Quia, ut ait D. Thomas lau datus: Nee ρνι mum actum pereandi in ania gelo praees it , vel habitus, vel paso ligans regno eitivam ipsius virtutem, Mi in pararenIari desset eur eligeret impos .ile . stetit νn ne bis inrerdum accidis,
Core, Q. 16. de Μato a. 3. IEQ ualitase relatio quaedam duorum s impossibile aute in est este alterum , qui Deo coaequetur et hoc est enim contra essen. tiam Del , qui cum sit ipsum esse subissstens, non est possibile esse uuo hu .iusmodi. Unde quidquid aliuti ab eo est, necesse est , ut sit tanquMn alι quid participans esse , quod non potest esse aequale ei, quod en essentialiter ipsum esse: sed hoc non potuit Diabolus in sua conditione ignorare . statam enim intellexit subitantiam suam , de in ea cognovit Deum esse Auciorem suum , a quo et se participabat ; ergo non PO-tehat apprehendere aequalitatem sui ad Deum snb ratione possibilis. Tunc si ersea nullus tendit in id , quod apprehendιt, ut impossibile; ergo ImPO1s I in b. te ei, Sc. v. Respondet Seotiri r qiidd esto a in qualitas cum Deo apprehensa fuerit ab Angelo ut impossibilis , adhuc tamen potuit eme obieetum appetitus ipsius ἔnon quidem eis cacis , & absoluti, seclinfiicacis , S sub conuitione , quod e se t possbilas . Et probat tum ex Arist.
3. Ethie. c. a. dicente : Electio qua demnon es imp sb3Ii una . Voluntas auιem ea am us)3Irum , piata ν mortaritatis . In suis per cam nati Deum oclio habentes , vel
lent Deum non esse : at hoc impossibile sesse, & ipsa apprehendunt. Suaderi eistiam poleti ex illo serventissimo dile-ello is actu, quo S. Auguli nus ferebatur in Deum, dicens: Domine I esses Arann inur , , ego possem esse Deu s, maI-ιem , te quam me ιge Deum. Inio lae prisi uni optant Deum alligere amore infinito, & poenitentes desiderant , se nunquam peccasse et his autem sunt, & i dicantur rinpossibilia . Ad hune sensum trahi polIe videtur etiam S. I homas a.
a. u. 13. a. s. ad. I. ubi ait: Vesuuin
pleia ea de impositi , qua feeun an quosdam vellerras dieituν, quia δε ιι rega ιι vis inuet 1 Iud, si esset possibile . VI. Sed contra primo. En modo lo- uendi Scripturae appetitus Luci seriuri absolutus, & efficax , non concliti-tionatus, & inestica λ. In ea Itim e-- feendam sinquit Isaiae a 4. v. 23. 'pera ira Dei exaltabo Ioli iam meum, sedeboio monte resi amen ιi . Non ait ἔ come en
278쪽
derem, exaltarem , sederem . Item Ezechiel. 18. v. a. ait: Deus ego sum , Θ νη- eathedra Dei fedi. Non dixit: Essem , sed emet atqui si voluntate solum inefficaci, & conditio nata appetia stet aequalitatem cum Deo , debui met ex pta mi per verbum Vellem, eonse nderem oec. est enim pura velleatas, & voluntas, quae
a ei uale non sui scit voluntatis actus , qui
esset si cre. sed requiritur a eius , qui de facto , S absolute sit in subjecto , quamvis de obies o sub conditione ponendo ; quia bonum , vel malum mora- Ie non reperiuntur maehu humano , qui
potest esse , seu qui esset, & non est , sed in eo solum . qui de facto est: sicut
etsi pio signo scientiae me uiae conripla tur in Deo decretum , quod esset οῦ quia tamen actu in Deo non est , non concI. Itur in Deo pro illo actuale exere itium ibertatis. Et ratio est. Quia qui vult aliquid conditio nate, etiam ex parte savius, de laeto nυn vult, sed vellet,se.. ita dispositus est, ut vellet, si poneretur constitιo: sed actus, qui conciperetur in Angelo appetente omnimodam aequalitatem cum Deo , seret actus . non quo de facto appeteret illam, et lam sub conditione . sed quo esset tantum dispostus ad eam appetendam ,. si esset potas bilis; ergo sicut non constitueret Angelum actu volentem , ita nec eum cosis nitueret actu peccantem. Minia proba. tu P . Repugnat, voluntatem habere actum aliquem esto inefficacem circa te, quod non habet rationem boni, quia est
impossibile , sub conditione quod fieret bonum , seu possibile I licui nee visus actu videre potest id . qnod non est coloratum actu , sed solum sub conditione; ergo nec Angelus potuit aelu appetere aequalitatem eum Deo, quam iudicavit sibi esse ah solute impossibilem, sed solum ita esse dispositus, ut s fieri posset ei pons bilis, ea in actu vellet.
Angelus potuerit habere actum inefica. cem circa aequalitatem cum Deo; haec tamen non potuit esse primum eius peccatum . Nam hoc debuit necessario esse inordinatus amor, quo adhaeserat ali.
cui ultimo fini : sed hie debuit e
prorsus effcax; nam amor ad hiis vias a licui ultrauo fini , ut talis debet esse di. lectio ipsius super omnia , quae nequit e Lis inesticax tantum & conditio nata , cum inserat electionem mediorum , Κ που eis at effcaciter ad consecutionem illius; erispo &c. IX. Contra quarto . Esto voluntas imis perfecta , quae solum versatur circa fi . nem, possit ferri ad aliquod impossibile ; non tamen voluntas perinia , comis pleta , & electiva . Quia voluntas, simis plex , & imperfecta , cum non tendat ad executionem finis, illum respicit secuneum se, & praecisum a circumstantiis ,& maxime ab existentia ; N propterea in Deo ponimus plura decreta absoluta ex parte actus , S conditionata ex parte oblecti circa omnes, vel sa Item Pui es coni bina lolies , quamvis sa ct
aliqua stippositione saetae sint in possibiles . Voluntas vero completa , S electiva tendit ad rem ut in esse ponendam, di cum omnibus circumflatiis ; ideoque de te ini; ssibili , etiam sub condi. tione, quod esset possibilis, noli datur electior sed primum Angeli peccatum scit electio, quia simplex voluntas non est capax meriti, aut demeriti; ergo si ini possibilis est aequalitas cum Deo, Angelus ron peccavit appetendo aequalita
X. Doctrina haec traditur a D. Th. Ω-
im iiἷite, sed sub hae eoditione , si
tis distetiliatis, sequitur, quod malus Angeltis suerit ita dispost iis , ut aequalitatem cum Deo appeteret, si illi esset possibilis; non tamen, quod de facio vo, Iuntate persecta eam elegerat. XI. Ex his respondetur ad ea , quae
279쪽
26ι situ es. VIII. De Angelorum malitia quoad culpam.
superuis in contrarium allata sim l . Ad primum dico: Ari sotelem docere non rani doctrinam , dum cl. cit, Ct. dquamvis voluntas, nempe imperfecta, possit e I se impoli bilium; electio tamen est solum possibili uin et & insuper non loqui de impossibili ex termini S , Se a solute , quale est aequalitas cum Deo . sed de impossibili solum ex supposit. One, ut ostendit exemplum. qii d adducit de Immortalitate a quae Lon est homini impollibilis absolute , sed solum relate ad causas naturales, S prosia tu vitae praesentis. XII. Ad lecundum . Uel dico. damna eos non appetere , Deum non esse absolute , hoc enim sciunt esce ex terminis impostibile; sed solum non elle Deum ultorem , ω vindicem, quod es impossibile loliun ex suppotitione. Vel si appeti nr, Deum absolute non esse; hoc non appetunt per se , sed ratione alterius prius voliti, nempe liberationi S am serjis . qi de esse nequit, nisi Deo non
existetate . Ou nin Oca autem aestua ita Scitui Deo, si appeteretur ab Angelo, deberet appeti per se . N absolute . quod sne errore si a re non posset. Et dato , qtiod appeteretur per se , tunc priret mpeccatum Ameeli non esset appetitus aequalitatis cum Deo ; sed irordinatus appetitus illus rei, puta propriae excellentiae , ratione cuIus aequalitas cur Deo appeteretur.
XIII. Ad teri um dico: serventissi. niam illam emphasi in Augustini argue. Te, n6n quod in eo de Delo esset talis actus , quo vel et allud impossibile ; sed quod ita esset dispositus, ut prudenter existimaret. se in lalem volitionem pro .dituri .m , eti illud impossibile fieret possibile . Aut si de facto in Augustino erat
talis velle itas , oriebatur ex intensi si noan ore. quo Deum amabat; unde notia est ad rem Adversariorum , qui volunt, appetitum aqualitatis cum Deo fuisse primum actum peccati in Angelo non ortum ex alio priori actu . XIV. Eodem modo respondetur ad
id , quod de atris iustis d: citur et nimi. rum , quod vel justi de facto non volunt diligere De m amore in solio; sed ita sentiunt se dispositos, ut si esset eis possibila, vellente vel quod talis actus Dis
ritur ex alio priori aetu . quo scilicet summe diligunt Deum. Voluntas autem illa , qua poenitens nollet peccatum suum extitisse , vel aelu in eo non est ,
sed solum esset, si pol sibile foret ; vel
si est, ex alia voluntate Oritur, qua de peccato commisso intense dolet. Uno verbo poenitens non vult componere peccatum si is,st, & non Disse; sicut D. abolus voluisset componere eia se Angelum , & esse Deum . XV. Quod vero ex D. Thom. adducitur, iam solii tum e Ii ex diciis ab eodem supra, Q. 16. Ze Malo criata et nimirum, eum loqui de voluntate imperis ficta . non de per secla, &eleeliva, qualis in Diabolo suilset de aequalitate cum Deo. Vel de voluntate, non quae acta sit , sed quae esset , quod eius verba ostendunt, dum ait: Quia scilicet velIetiit d. si es et possibile. Neque obest , quid Diabolus velit a suis cultoribus ador Art ut verus Deus. Nam hoc Diabolus f oii per deceptionem , cuiuS es o h manes snt ea paces, maxime post pee.
cati corruptionem, ipse tamen capax
non est. Quare etsi homines tentet sua denco , ut sibi veram divinitate in exhibeant , non sequitur, quod illam sibi absoluth appetier Ita XVI. Secunda ratio, qua D. Thomastum hac r. P. q. 63. a. 1. lim d. 26.d Mais, a. 3. probat, Diabolum non potuita se appetere omnimodam aequalitatem acum De O , talis es. Nemo potest appetitu prosecutionis tendere, in id, quo obtento, videt, & iudicat secuturam destri e tonem sui esse ; hac ratione tin.
quit S.Thomas. Qti.63. citata Nu D νer, etia ea in infeνiori gradu natura , potes oppetere superioris natura eradum , secue
sferretur in gradum Itiportoras natura , jam ruum non esset. Et in tantum ali
quis appetit esse in altiori gradu secun-dUm accidentalia; quia iudicat in suo esse per illa magis perfici. & firmari et sed Angelus appetendo aequalitatem cum Deo appetiasset id , ex quo sciebat secuturam destrii elionem sui , & suum nox. esse; sicut ergo ex hoc motivo homo non potest appetere fieri Angelum , nec An-
280쪽
gelus inserior fieri aequalis superiori; tiam , suerit eis revelatum , dum ementita & multo magis fieri aequalis Deo: in via a quin tamen eis revelaretur suum& maximh, quia in eo non poterate se peccatum, quod fuit occasio valde reis se , nec ignorantia, nec error, nec inad. mota adventus Christi. Sicut enim ho evertentia de sui destructione secutura. αν clerium revelatum fi isse Adamo do-XVII. Hae ratione se exposita prae in tet D. Thomas, 3. P. q. t. a. 3. ad s. venitur responsio Seoti dicentis, Ange- quin ei revelaretur suus casus. qui talam appetendo aequalitatem eum Deo men suit occasio proxima talis adven-
appetivisse suum non esse solum indi- tus I ita di multo magis potuit se reve re eth, & implicite a sie ut quilibet peeis lari Angelo. eans, indirecth vult non subesse Deo, XX. Supponit secundor Deum om ex quo sequitur , quod velit etiam suum nibus Angelis adhuc in via positis praeis
non esse . cepisse , ut Christum adorarent, & tan. XVIII. Nam non stat, qudd expresis quam proprium Caput recognoscerent ἰsh , & formaliter cognoscatur imposin quod Indicavit Paulus, ad Hebr. r. v. sbilitas aequalitatis omnimodae cum O. E eym a rerum in redueit Primogeni Deo , & subsistentiae in proprio esse, tum in orbem terra . aieit et Et adorent L quod expressh non appetatur destru- eum omnes angeli Dei. Et quidem supiactio proprii esse: cum ergo Angelus posita revelatione de Christo eorum Ca. expresse hane ineompossibilitatem eo- Pite consentaneum fuit, ut eum adora.
gnoscat, utpoth semper in actuali sui re iuberentur. Iline supponit ista opi cognitione & Dei; non posset expres- sio , Angelum malum primo superbianse velle aequalitatem eum Deo, quin eκ- se Circa unionem Hypostaticam .presa vellet etiam sui destructionem. XXI. Hujus tamen oppositum ostenis Nequeest simile de homine peceante moris do primo . Nam primum Ange Ii pee. taliter r hie enim vult non subesse Deo ratum fuit ei rea suum ultimum finem e solum interpretatave ; S hoc modo dici ut enim docet D. Thomas, a. a. q. x63. potest etiam velle destructionem sui. a. t. Priar moventur appetitur in finem, vult non subesse Deo moraliter tantum, quὰm ' id, quod qua ritur propter finem. non physice, sicut vellet Angelus a P Uaso autem Hypostati ea , esto si finis petendo aequalitatem cum Deo. Sed haec ex transecus omnium , non tamen est fi citis. nis intrinseeiis , & proprius Angeli , ad quem ordinatus est ; hie enim est beaῶ . III. titudo supernaturalis in visione claraia Dei consistens; ergo &e. Praeterea t u Alia Asortiones refutantur . nionem Hypostaticam non appetivit, ut sibi debitam ,& propriis viribus a XIX. Tri Ico se eundo. Primum Ange. quirendam quia optime noverat, eam O li peccatum non fuit, qui nec sibi debitam, nee suis viribus polis appetierit unionem Hypostatica in . Hoc s bilem : alias in suo intellectu error aliis assertum tria supponit. Primum , An. quis priccessisset, quod ante eius primum gelis dum erant in via fuisse revelatum peccatum non fui s se , ostendunt Theoloia mysterium Inearnatιonis, saltem quoad gi. Nec eam appetiit invidendo homi- substantiam, quod admittit D. Tho m. ni. Tium quia et ut superius probavimus. a. a. q. a. a. I. ad 1. S. August l. Primum Angeli peccatum non fuit in--, I. s. de Genes. ad Πιι. e. 19. Et ra- vidia , sed superbia . Tum quia: invidiario verisimilitudinis est: quia cum Chri- est actus fugae, seu odii alterius e sed suissus sit Caput ne dum hominum , sed eis ga , & odium non potuit esse primum tiam An pelorum, membris intelle. Angeli peccatum, quia fuga oritur ex Oualibus debita sit notitia proprii Ca- Prosecutione alterius boni, cujus malumpitis , ut ei subiectionem exhibeant deis est impedit avum ἰ ergo &c. Eadem quoiabitam ; vero simile est , quoa mysterium que ratione non primo peccavit Angeis
Incarnationis, saltem quoad Ebstan- lus, nolens se subsicere Christo; qui Tom. H. L i pri.