장음표시 사용
171쪽
cussit Bethsibemeschitas, Arca occidit Ux am, ideo Scriptura ei attriἶait Benedictionem icut dicitur , Et benediXit Dominus Obed. Edo. mo, de toti domui ejus; ut nos doceret, D in tram 'κ ra m 'ory t- A quod nec Incensum, ness, arca necem a ferant ,sed
CAΡ UT XVII. Te E sectu Arca Bonisdsalutaribus Cur David eam in persequutione
AD EFecia Arcae Bona δή salutaria pertinet, Benedictio , quae contigit Obed Edomo propteream 3
quod item, cum Sacerdotes Arcam in Jordanem inferrent, Sc pedes eorum in aquam intingerentur, ad primum plantae pedis ipsorum vestigium aquae impressium, Aquae desuper descendentes constiterint, Scin acervum assurrexerint; infernae autem,consumptae fuerint & interciderint, populoque transitum Pra - buerint&c. Jos cap. 3. Sic, cum Arca septies circa urbem Iericho circumlata esset, & quidem septimo die septies, conciderunt muri Iericho, & Israelitae eam conscendentes ceperunt, JOs cap. 6. Quaeri hic potest; Cum Arcapraesentia Dei certis umesset Symbolum cst Sacramentum, quare David, in persequutione AbNomica, eam ficum habere noluerit, domum reducere jusserit 'Historia extat a. Sam. cap.rs. Cum Absalon Regnum ambiret, & populi animos sibi conciliasset, ut ei adhaererent, & magna conjuratio esset, Davidi nuntio hoc accepto, cum si
172쪽
sitis sugit a facie Absalomi. Cum transiret torrentem Cedron, praeter innumeros alios, qui ipsum sequebantur, dicitur v. 24. Gilli Ipse fuisse etiam I ad hum Sacerdotem, o omnes I eritas, portantes Arcanifoederis Domini, Ostatuisse illic ad latus, st. littoris, Arcam Dei, donec universus populus transivisset: Regem autem ad reari umdixisse; Reduc arcam Dei in urbem : si invenero gratiam in oculis Domini, reducet me, ath illam ostendet mihi, ct Tabernaculum ejiu: si verbsic dixerit, Non est mihi beneplacitum in te, ecce in faciat mihi quod bonum ess in oculis suis.
Talmudici nugantur hic; eo die Absatiarum remotum esse a Sacerdotio magno, ct in ejm locum siub liturum fuisse Mado um,ia quod David ad Nadolum dixerit , Reduc arcam Dei in Urbem; Remotum fuisse ideo, quod interrogaverit per Urim Ouummvn,Onaltam resonsum acceperit: Tet actis autem per illa interrogante, rosponsum datu uerire Davidem, cum hinc videret, ablatum fuisse Spiritum Sanctum ab Abijathare, ct resedissesuper raudo um, cognovisse, adessejam tempus implenda maledic Itonis, qua Deus maledixit semini Eli; Abiathar enim ex ejus semine fuit, ab Itbamaresilio A Dronis; Itas
dedisse Sacerdotium TCMohs, qui fuit de filiis Phineas , lii Eleasnis, lii Alinonis, ut impleretur istud, quod dixit Deus; Ecce ego do ei pactum meum Pacis, & erit ei, & semini ejus post eum, paruimSacerdotii perpetui, Numer. 2s. Ia. I 3. Non tamen unctum fuissedri,ado MN, nes in Sacerdotio magno confirmatum, nisi tempore Regni Salomonis. Meminerunt horum R. D. Kimchi, Scalii. Extant autem in Talnaud Joma, cap. . Et hanc dicunt esse causarii,
cur David prim b hic alloquutus fuerit Tradohum, non Abijatharem.
Cur autem jusserit eos reducere Arcam, causam non addunt. Non prorsus extra oleas videtur elle, quod Abarbenet scribit; Ideo Davidem hocpracepisse, quod non conveniens esset, ut Arca sequeretur ipsum; modὸ enim Deus voluerit,st reversiurum o eam ris rum, ut non opus sit eam hinc inde una secum oberrare in exilio: si Deus noluerit eum reducere, ra IXI: NU Maannes: a a palam esse, quod arca nihil ad hanc rem profutura sit, quia Secundum verbum Regis est potestas, ut Salomon loquitur,
Eccles 8. I. Et hoc ed quod dicit, Ecce me, faciat mihi quod b V a
173쪽
C A p u T X V. De Arcae Causis Finalibus.
IN IS, propter quem Deus Arcam fieri jussit,in; t. Gloria Dei, ut illa per hoc praesentiae ejus Symbolum tanto illustrior fiat, tum inter Judaeos, tum inter Gentes. Omnia enim Deus facit propter suam Gloriam. Hinc Arca vocatur, Viaa Gloria, &Tiaa Gloria Dei, I.Sa
muel. V.21.22. Translata est Gloria ex IsraHe, quia capta in Arca Dei. PIH.26. v. 8. Domine,ilexi habitaculum domus tuae,ct locum T bernaculi Gloria tua. Esej. sq. v. II. Domus Sanctificationis Ogloria
nostra; & sic pluribus in Scripturae locis. Hinc quod z. Sam.6.a. Iegitur; v Dan aWr .rax D: Πο κ pa 'πκ quidam ita construunt Sc explicant I Propter quam st. Arcam proclam tur Opradicatur Nomen,Nomen Domini Dei Exercitati,insidentis Cherubinu ; quia propter miracula varia,qua ad Arca praesentiam Issa estis facta sunt, mirabiliter divulgatum O promulgatum fuit Nomen Dei exercituum, tam inter Philisteos, quam inter Israelitas: per eam enim noctum factum fuit, Deum inter fraelitas habitare, scribit Abarbenet. Hinc audientes Philist ei, Arcam venisse in castra Israelitarum, timuerunt & dixerunt, Venit Deus in Castra, in nobis, Canobis; quis liberabit nos e manu Dei fortis istius : hi sunt Dii, qui percusseruusu tum omni plaga in deserto, I. Sam. q. T. 8. Sic cap. g. 2O. dicunt viri Bethschemesch r Quis poterit flare coram phova, Deo sancto φο ' Hinc nubes Arcam tegans, de lanis fulgor,Tabernaculum totum replens,Vocantur Gloria Domini.' I a. Ut esset Symbolum corporale & visibile, significans& designans definitum locum, in quo Deus invisibilem, sed certam & essicacem suam praesentiam,per sermonem suum sit exhibiturus,ad aedificationem,consolationem,&confirmati nem fidei Israelitarum. Hinc posteaquam Operculum Arcae feri & eidem imponi jussit, addidit; Et conpeniam te illic,oloquar tecum propitiator ιο inter duos Cherubinos qui sunt super arcam
174쪽
Testimonii Scc. ad quae verba R. Salom. notat; Quando tibi de gnabo tempus, quo tecum loquaturus sum, istum lacum Agam ct constituam, ut eo veniam ct tecum loquar, EXo.2s.22.
At Levit. cap. t .v. dicitur; Et clamavit ad Mosen,ct loquutus ess Dominus ad eum mn ' ip ὸ tentorioaonventus; quo videtur innui, non praecise e loco Arcae,& e Propitiatorio ei loquuturri esse. Quaerunt itaque Harbraei;
uomodo haec duo loca inter se concilientur ρMentionem hujus ira et M u facit R. Salomon in suis Commentariis Exod .a I. V.22. Isis, inquit, dicitur ; Et loquar tecum e propitiatorio 3 in alio autem loco dicitur; Et loquutus est ad eum
e tentorio con Vela tus,LeV. I. I. hoc est, e Tabernaculo extra propitia
torium, Osic habentur duo loci : V ΠΝ' Π irim ad contradicentes mbi invicem. Itas ratius locus renit, Π Una praeponderam ι ter eos, ct conciliationem ostendens; Et cum veniret Moses ad Tentorium conventus, ad loquendum cum eo, audivit vocem loquela tem ad se de super propitiatorio, quod est super Arca Testimonii e medio duorum Cherubinorum, & loquutus est ad
eum, Num. 89. Nempe Moses ingrediebatur in Tabernaculum convenim, ct cimi esset in ipsa porta, vox e Caelo descendit e medio Cherubinorum, quam inde egressam,audivit Moses in tentorio conventus.
De sumpta sunt haec ex Bemidbar rabba, parascha sub finem, ubi prolixius haec ita leguntur: Quare dicitur hic Num. . 8'. )In Tabernaculum conventus ' Quia alibiscriptum est , Et loquutus est ad eum e tentorio conventus, LeV. i. I)An ex ipso tentorio comentus e Responsum ad hoc habetur in eo quod dicitur Exorias. 22. Et conveniam te illic, & loquar tecum de super propitiatorio &c. Atqui sic nes posum dicam, Et tentorio conventus; quia scriptum est; De super propitiatorio: possum dicere: E' propitiatorio, quia scriptum ess,E' tentorio conventus : Η π cta auo agrici puta uua ergo ratione conci i anda sunt ista duo Scriptura loca' NU nr metu an 'na r nκ a m κ Σο a mpnt ni rit Syra n nty a' ' Haec euproprietas Legis, quando duo locami invicem sunt contraria, ut alter per almum destruatur, conciliantur per alium Scriptura locum, qui inta illa duapraeponderat. Quid ergo vult dicere, Et
175쪽
cum veniret Moses ad Tentorium conventus, ad loquendum cum eo ' Indicat, quod Moses ingressu fuerit, ct sub stente eo in Tentorio, vox e caelo descenderit CN π Π, P I'm quasi per canalem vel rubum igneum Inter duos Cherubinos, ct ipse eam intus in Sancto Sanctorum) adse loquentem, audiverit exterius )&c. Qui vult videat ibi plura ad loci hujus explicationem, ut & in Jalhul,& Siphra, sectione in principio, ubi probant, Vocem hanc, utut potentem & claram, tamen substitisse in tentorio, neque extra illud vel ab aliis,auditam fuisse&c. . Aben Elia existimat, ista conciliatione nihil opus esse, M - aliam explicationem ostendit, scribens Exod. 2s. Tκ r zzz pro 'pita a PN, Tyan , n vis p os pansn nr z'na', ω'din, ' x PM A ba nΝ ninan m , a Non in stigo, quo- tmodo Locus Exod. 2s. 22. destruat alterum Lerit. I. I. Nam illic per . ' . Tentorium conventus intelligitur totum Tabernaculum, O quicquid in eo erat. Ut sc nihil opus sit loco tertio praeponderante se contra dictionem conciliante. Nam sic per Synecdochen totius, per Πη-torium totum intelligitur ejus pars, Sanctum Sanctorum, & in eo Propitιatonum &c. Cur Deus Voce sensibili O audibili cum Mose loqui voluerit e Proa pitiatorio e ejus hanc rationem reddit Abarbenel Num. . 82. Quemadmodum M praecepta dans defaciendo Tabernaculo, quὸ tanto meliinformam cr guram singulorum animo conciperet, O artificibus de iis mandata dare posset, ideam eorum ipsi in mente oculis vriandam proponit: n om naen Iuo': mmam esis vin Tn rem ri Mamm arn mari ria cum DPIn
t a zmn lapa naea, nWnor' 'nare Taran Uan 'Dn Ἀντ . 'rsu D I a vatκa ynae ae an ndxya d a n m nian p P pzivna m sic cum Deus Us loquutus esset Verba, qua L 'scribere debebat in Lege, seu historiad,seu praecepta, quo ista Verba ab eo scriberentur eo ipso modo, quo egressa sunt ex ore Dei, necesse fuit ut . Nota ilia audiret voce sensibili; ut, inquam, illa ipse voces, Verba, O phrasis, qua auribus fluis auditurus erat, in Volumine Legis scrιberet e inde ac s ex antiquo volumine ea describeret. . Quaerunt hic etiam 3 Utrum Moses potuerit ingredi Tabernacu tum ad loquendum cum Deo,quandocuns voluit,pro suo labitu Ian rcro pocationem Dei exstehare debuerit e Ca
176쪽
Causa quaerendi, qubd Exod. go. V. scriptrum sit; Et non poterat Moses ingredi Tabernaculum conventus, quia habitabat superido Nubes, O Gloria DOMINI replevit Tabernaculum. Sic Exo. 24. V. I6. II. I 8. Et habitarit Gloria Domini super montem Sin c. ct vocarit ipsum Mose die septimo e medio nubis oc. Et ingressus eis Moses vocatus se. in medium nubis. Haec videntur docere, quod Moses, sine vocatione dc facultate accepta, non potuerit in gredi Sanctum Sanctorum, seu locum Gloriae Divinae. Iterum vero legitur Numer. I. 89. qin Mai Et cum ingrederetur Mosse tabernaculum conventus ut loqueretur cum eo, audiebat vocem loquentis adse epropitiatorio, huc. & Numer. 2. V. s. ubi Moses a quibusdam, eum de Paschate immundorum consissenti
audiam quid Dominuspraecepturus' vobis ' Haec videritur docere, Mosen etiam non vocatum, ad Deum ante propitiatorium
consulendum, suasponte ingressum esse,& quotiescunque ingrederetur, Vocem Dei audivisse e propitiatorio inter duos
Abarbenet ita conciliat ad EXod. 4o. Prima vice, cum Moses Arcam laederis, dc Tabulas, quae in arca fuerunt, e Tentorio suo, quod extra castra erat, transferret, repositurus ea in Sanctum Sanctorum, tunc illum audivisse vocem loquentis ad se e proruiatorio, quod erat super arca testimonii e medio Cherubinorum; qua sc. facultatem ingrediendi acceperit. Et sic intelligendum quod habetur Numer. I. Qubd Exod. 4C. dicitur; Non potuisse Mosen ingredi Tabernaculum conrentus &c. d cere, tantam fuisse Loci illius Sanctitatem, ut ne quidem Moses, Dominus 3c Princeps Prophetarum, potuerit interius adytum nisi vocatus prima sc. vice) ingredi, sicut dicitur Lerii.I. y an u nTI SV Et clamavit ad Mosen, o loquutus est DOMI Nus ad ipsum, ὶ tentorio conventus: ista enim
verba respicere & reserri ad praecedd. Exod. 4o. 3s. zzab: da nam e ny , a Tnn dari na cta ab ra: inde O ulterius ibi quasi Domum ipsius fuisse, inquam ingressussit, quotiescunq, voluerit, scut dicitur Num. s. s. Exspectate hic, & audiam &c. Sic in lib. Numer. scct. t a sel. 233. col. a. scribit: Dum Scriptura ait I. T a
177쪽
ees, ipsi offerrent. Hinc scribit Abarbenet ad Ierem. 3. Is. Arca
Sunclitas faciebat etiam α'C DI mn X, ad commonefactionem smgulorrum. Dum enim sciebant, illic esse arcam foederis Domini, hirabant , se ob ejus praesentiam expavescere O timere debere a peccato ; prae rerea eo renire, ct coram ea orare pro Remissione peccatorum suorum, ta uern nuri, eὸ quod esset locus habitationis Dei. Huc pertinet , quod R. Majemonides scribit in More nevochim par. s. cap. 4s. Constat homines olim Templa exstruxisse Stegis O Planetis, mitio, collocasse Imaginem aliquam, Stella vel Dderi certo consecratam, ad quam colandam omnes unanimiter consenserant. Hinc nosjus uismus Templum ad care Deo Opt. Max. O in isto collacare arcam, arg.
in hanc reponere duas Tabulas lapideas, in quibus scriptum erat ; Ego sum DOMI Nus Deus tuus; non habebis Deos alios coramine: Non facies tibi sculptile oc. Vult dicere, ideo Deum hoc feciste, ut cos ab Idololatria gentilium tunc usitata avocaret, hocque medio in veri Dei cultu contineret, cujus rei caus, Tabulas Legis in ea collocarit, qvie ipsos de vero Cultu ed cerent. Quamvis enim hunc Usum habuerit Tabernaculum totum, & postmodum Templum a Salomone constructiam; tamen intimum ejus adytum, Sanctum Sanctorum appellatum, & in eo Arca, centrum q. erat, in quo Divinitas residebat,&unde illa sese per externa signa,& voces quoque ac sermo nes inde auditos, exerebat. 4. Ut in Arca asservaretur Lex Dei, duabus Tabulis lapideis, digito ipsius Dei insculpta & inscripta; ut Ipsi quiac in pactorum foederis perpetuo essent memores,& legem Dei sibi observandam recordarentur; Deus vicissim a parte sua testaretur, se Tabularum illarum foederis fidelem esse cullo-dem atque vindicem. Magnam enim authoritatem,magnum
que pondus id ei Legi addebat, cujus observationi perpetuam dare operam jusserat. Denique eum in finem Ecclesiae Israeliticae hanc Adicam cum adjuncta omni ejus gloria indulsit,&proposuit,ante, & post Templum primum exstructum, ut ea Typus esset Christi, ceu Gloriae illius majoris quae sub Templo secundo in Carne apparitura erat, & prioris Templi gloriam super
178쪽
tura, juxta vaticinium Haggaei cap. 2. v. . 8. Sic ait Dominus exercittium, adhuc unum pusilum, O commovebo coelum 2 terram, mare o aridam: Commovebos omnes gentes, O veniet D derivim omnium gentium, Messias promissus & desideratus ac replebo domum istam gloria, dixit Do vivus exercituum ; quae verba non solum Apostolus de Christo e Xplicat ad Hebr. cap. 12. as. sed& redon ,,ya n m Nn', π, 'py R. s ira illud ex- - . posuit de diebus Messia, ori rege Messia, teste R. Salomone, in Sanhed. cap. ultimo, Et v. IO. Major erit gloria domus hujus post rioris, quam gloria domi ipyistr
Quemadmodum nempe Templi primi Gloria erat Arca visibilis de corporalis, unitam & conjunctam habens Pra sentiam Dei invisibilem in ea habitantem, gloriose tamen per varia effecta,per Sermonem audibilem de sensibilet , per varia κατ& miracula sese exerentem : ita Templi secundi. Gloria suit Christus,stante adhuc illo exhibitus, & commora- . . . tus inter Judaeos, Corpore Sc carne humana vestitus, unitam sibi habens naturam Divinam in una persona, invisibilem eam quidem, sed Docuina, factis & miraculis gloriosissime se exerentem; Unde Johannes cap. I. v. I . Carofactus est, ct habita-τit in nobis sicut sc. olim Deus jussit sibi Tabernaculum fieri, in quo habitaret inter Ora elitas, O. as.8. Ospectavimus gloriam ejus veluti gloriam unigeniti a Patre, plenum gratia O veritate sicut sciolim Gloria Domini replevit Tabernaculum, α ab Istaelitis conspecta fuit Exod. o.) Nicodemus ad Christum veniens. . dixit; Rabbi ,scimus te a Deo venisse magi trum: nemo enim poren haec . fgna edere,quae tu edi tibi Deussit cum eo, Ioh 3. 2. Et Christus iple,
a oh. i4. V. n. Credite mihi, quu=d ego in Patresum, o Pater in mermn minus, propter ipsa facta credite mihi. Et ipsi hostes Christi, . Matth. 2 .s . & Marc. 1s. 32. Vere iste homo Filius Dei erat. &c. Hinc quidam Interpretes Apoc. H. Iy. ubi legimus; Tunc ape tum ess Templum Dei in caelo,ct visa est arca Dderu ejus in Templo e us, per Arcam intelligunt Christum. Sic Interpretes Belgae in suis notis. Pareus: Persistit in Veteris templi a Coria, in cujus adiro erat arca foederis, Christi typus, nulli ris,m ii Pontifici semel quotannis. Sic christus olimsuit occultus, vix per trans tam populo cognitu . In Ν
179쪽
νο Testamento apparuit inlcarne , sed humilis, nec gloria ejus cernitur nunc in frangetio , nisi fide: Ddicio peracto, videbitur Arca foederis incalo,hoc est,apparebit Christus suis electu ingloria coelestiscuti e t. Quemadmodum etiam Hebrari ipsi fatentur , p p 'dim in ima iram Tm quod fundamentum , rarix, cor omedulla toluti Tabernaculi, argi adeo totim cultus Levitici, fuerit Arca
cum Propitiatorio OCherubinu ut Cosset scribit pari. a. s. 28. dc ibi R. Jehudati Muscatus) ct ad eam referebantur c rusticiebant: ita nos quoque dicimus, Christum totius Legis ceremonialis fui sie finem, hancque nihil aliud continuis te, quam typos &umbras Illius,quarum expressa imago Sc veritas in Ipsio fuerit completa & exhibita. Quemadmodu ergo Arca,& locus illius in quo olim seu reposta, seu occultata erat, jamdudum evanuerunt, una cum omnibus suis cultibus, sine ulla restitutiois nis spe : ita nos quoque hinc concludimus & colligimus,Legem illam, quae ad eam unice respiciebat, esse abolitam, &alium cultum introductum. Quemadmodum Vox & Sermo illo Dei, qui e Propitiatorio sensibiliter audiebatur & percipiebatur, Deum quasi in- Corporatum reprpesentabat, quamvis ratione humana assequi vix possimus, quomodo a Deo, qui simplicissimus est Spiritus, Sermo talis sensibilis & articulatus proficisci possit: sic Christus, ille Patris aeternus, Caro factus est, & in ea, definito tempore manifestatus, quod magnum est illud myste-Tium pietatis,omnem humanae rationis captum superans. Ouemadmodum autem Judaei negant, ex eo, qubd Deus eua Iapa, vel mπuma a Sermone, vel lacerncorporata, ut loquuntur,cum ipsis in monte Sinaj est loquutus, sequi,se Deum corporeum facere; eo quod rem hanc factam esse cerib compertam habeant, licet modum ejus ignorent: sic non est quod Christianos ex eo, quod dicant istum Dra definito tempora Carum factum esse, vel, in Carne manifestatum esse, Carnem assumpsisse, urgeant, illos Deum corporeum facere. Locus hac de re extat in Costi par. t. s. 88. ubi Cossit, ex eo quod Judaeus ipsi recitavit, qua ratione ex ore Dei, in monte Sinaj cum ipsis lo-Sucntis,Dccalogum acceperint; Ipsuegerit; Lui ros audit di
180쪽
attribuere Incorporationem quod Deum corporeum faciatis. Attamen nec vos hoc nomine culpani estis, quia Apparitiones O actiones illa magna negari non possunt a vobis. Excusandi etiam sis,quod rhiaciatis omnem ratiocinationem, Osseculationem Intellectualem. J udaeus respondet: Absit, ut Deo adpribamus fastatem ct mendacium, aut ut aliquid occurrat in Lege, quod Intellectus non admittat, vel falsitatis redarguat. Primum Decalog praeceptum est, ut credamus in Deum: Secundum,continet prohibitionem de non colendis
diis aliis, & non faciendo Sculptili, Imagine, &Similitudine ulla, Dei : 'πano sema Summa; ne Corporeum faciamus
Deum. Et qui quaeso Illum non eximeremus a Corporcitat sicum no nullas Uus creaturas ab ea excipiamus, veluti Animam rationalem, quae revera homo est Z ctc. Et moX: Verum rite facimus, quod non rejici mus ea, qtra accepimus in Divina ista Congregatione Sinaitica, dicentes, num 'in y pa Im Iz: Ny ma 'N Uv uri 'κ nos ignorare,quomodo incorporatast illa res,qua Verbum vel Sermo factae I, ct aures nostras penetrarit, Scc. o l Q, quia non deest ei potentia.
CAΡ UT XVI. De Efectis Arca tum Tonis, tum Malis in genere .
in FrvcTA ARCAE non hoc sensu hic nominamus & adducimus, quasi illa per se Virtutem Divinam miracula patrandi habuisset;novimus enim, Quantitatis per se nullam esse efficaciam; & Omnem e flectionem tribui formis.Quia ergo supra docuimus, ad formam Arcae internam referri Conjunctionem Dei praesentiae ipsius cum ea , per Lisecta intelligimus