장음표시 사용
361쪽
per Evangelium in N. T. CHRISTus plene & persecte
est patefactus & exhibitus, una cum omnibus reliquis ad sa Iutem per Ipsum consequendam mysteriis. Quemadmodum autem Urim non fuerunt sine Thummim, nec Thum mini suae Urim ; ita haec duo non sunt nobis separanda, sed conjungenda, conserenda, dc consilienda, ad plenam Dei voluntatem cognoscendam; nec quia Evangelium habemus, ideo Moss dc Prophetarum libri deserendi vel abjiciendi, juxta illud D. Petri a. Epist. i. i'. huic instituto accommodum dictum ; Habemus si mi mum sermonem Prophe ticum, cui rectefacitis quod attendatis, velut lucernae lucenti in obscurotico sicut Urim olim intra pectoralis duplicationem erant abscondita,& primo indistincte in Sacerdotis oculis lucebant, ins dum lucifer exoriatur in cordibus vestris sicut olim per Thummim cor & animus Sacerdotis pleno responsi Divini sensiufiiit illuminatus); Quemadmodum vero requirebatur singu- Iare Spiritus Sancti donum in Sacerdote, ad accipienda τῶν Urim & Thummim oracula: ita, eodem teste, Scriptura non est propria explicationis, sed, ut actι a Spiritu Sancto loquuti seunt Sancti Dei homines, ita de ejusdem ductu est intelligenda & era plicanda. Si cui lite sapientia desit, petat eam a Deo, Parre τῶν URidii seu Luminum, a quo omne donum 'od perfectum superne descendit &c. Iacobi I.
Sed industrio & sagaci Lectori ipsimet plura in hane
rem scrutanda dc adinvenienda reliquimus, atq, hic praesentem Dissertationem bono cum Deo finimus.
362쪽
Reliquum hujus Columnae impleat mirabilis narratio, quam Suidas,ex incerto quodam Authore de Ephod, & modo consulendi per Urim &Thummim refert: Ephod, inquit, nomen e I Hebraicum, quod F interpreteris, Manifestationem, aut Redemptionem significat. Erat autem forma ejus textura palmaris, vario a risecio, instar Pectoralis, ex aureolis confecta. Ac in medio habebat quasi pellam omnino auream: ex utrassi autem parte duos Smaragdos, in quorum unoquoq sculpta erant sex nomina, videlicet, duodecim Nomiana tribuum Israel. Porris inter Smaragdos continebat Lapidem ad mantem. Cum ergὸ Sacerdossciscitaturus erat de re quadam oraculum
a Deo, ligabat Ephod insuperhumerali ad medium pectoris, ct subjici bat manus sum sub ipsum, quas cum retraheret, deprehendebat eas quasi colore quodam infectass. Petebat autem a Deo responsum, de is in Ephod oculis. Itas s Deus annuebat ad id quod petebatur, confestim micabat lapis adamas; autem negabat, nihil adprisinum o proprium lapidis fulgorem accedebat. Quod si Deu populum voluit objicere gladio, lapis reddebatur cruentust, s autem imminebat mors, lapis fiebat niger. Haec ille. Sed praeterquam quhd vestimenta & reliqua omnia imperite hic confudduntur, de hac tota historia, nec in Sacris Literis, nec in Hebraeorum monumentis, vel vota vel vestigium apparet. Aliquid simile habet, quod Augustinus scribit, quosdam fabulari, lapidem fuisse in Rationali judicii, cujus color,spe ad adrersa νe ad prostera,mutaretur, quando Sacerdos intrabat in Sancta.
363쪽
364쪽
ANNA consideratio, nec tiaigna est, quae cum praecedentibus conjungatur,nec ab iis adera. Non indigna; quod si enim quis consideret ejus Historiam, tot in eo deprehendet miracula, quot circumstantias,quotque in ullo alio temporali benescio, Ecclesiae Israeliticae concesso, conjunctim viX reperientur. . Unde non immerito, non solum ab Hebraeis, summis laudibus & encomtis ornatur & concelebratur, sed& in Scriptura ipsa, ut in progressu Videbimus. Si as sterium, Typum eam fuisse Christi nobilissimum, & cibationis nostrae spiritualis ad vitam aeternam per ipsum, Christus ipse nos docuit Johan. cap. 6. & post eum Paulus I. Epist. ad Corinth. cap. Io. v. 3. Unde verissime Don Isaac Aramali in Ahiaus yliaba 91istoriae hujus explicationem aggressiIrus, ita eam exorditure nun tun nret sm Ν'ri reman ram rura π ps im amn&n nnbatm d Nn 'ri M INIT Inna rim cita Procul dubio Sectio hac de Manna edi una expraestantusmusectionibus Legalibus, quae non solisin resgestis historiceenarrant 'sed ct opum continent Vita ac Felicitatis hominis ultimae ct aterna. Sed nec ahena quoque esta praesenti nostra tractatione materia. Urna enim Μannae jussu Dei asservata, rotata in Sanctum Sanctorum, & juxta Arcam Dei fuit posita, ut supra vidimus. Eadem quoque nume
ratur interea α ρω M , quae una cum Templo primo fuerunt sea
deperdita , scd occultata, neque sub Templo secundo visa. Eandem
365쪽
Eandem procul dubio ob causam, ob quam & reliqua subducta fuerunt, quia stante eo de caelo descendere& in carne apparere debebat Panis vere vivificus, nutriens ad vitam aeterianam , cujus Manna temporale umbra erat & figura. Rus Historia a Mose descripta extat Exodi cap. XVI. toto, cum quo conjungendum, quod de eadem habetur Nu
meror. cap. XI. v. s. 7. 8.'. unde benevolus Lectoream petet.
Ad ejus illustrationem non est nobis hac vice propositum methodo analytica omnes & singulas illius partes 5 circumstantias accuratius enucleare , vel profundius in mysticam ejus tractationem descendere, hanc operam sublimioribus ingeniis relinquentes, sed Qvqstiones aliquot Historico Philolo gicas selectiores delibare, & ex Hebraeorum placitis explicare, quibus lux aliqua dictis praecipuis inseratur, quae vel obscuritatem vel difficultatem habere videntur.
Ad eas antequam accedamus, pauca quaedam παρασκicli loco de Nomine praemittemus.
MANNAE vocabulum ex Hebraeo ly M A N suam habere originem,uel saltem cum eo idem esse, nemini potest esse ignotum. Terminatio autem est ex lingua Chald ea, qui ex Hebraeo l* faciunt . Insignitus est cibus iste coelestis &divinus hoc Nomine ab Israelitis, quam primum a coelosuit delapsus,&ab eis visus. Sic enim hac de re Moses, Exod. I s. v. is. Harimn N, Π N I in v M ,N Σ'N V M' κ Et ridentes illud filii Urael dixerunt quisque adflatremfisum, M A Nest, quia nescirerunt quid esset. Et v. 3 r. ly Uρ n Et vocarunt sui Israel nomen ejus M A N. Circa rationem hujus Nominis assignandam duae sere sunt Authorum sententiae. . Prima est eorum, qui verba versius decimi quinti sumunt interrogative, & volunt ly idem esse quod Hebraice ἰ in Quid, quasi ex admiratione, divinum istum panem videntes, in haec verba eruperint; Quid hoc HI' Sc postea Nomen hoc ei manserit,& in appellativum transii erit. Sic L XX. Graeci reddiderunt G ἰο αεῖ ' Id sequutus est Joseph. Antiquit. Judaicar. lib. cap. I. scribens ἷ Καλ- ῆι-ὼ μεια obm m. Su .is... V u
366쪽
braei cibum istis a vocant Manna. Nam Man eu interrogativum, mcundum nostrum dialectum; Quid hoc est 'significans :.Sic D. Hieronymus, &reliqui fere Patres. Sic ex Hebraeis sensit R. Clia-naniel, cujus mentionem facit Bechaj sol. 83. col. 4. Sunt qui hanc expositionem firmare nituntur ex lingua
Agyptiaca,in qua l* idem sit, quod Hebraice'Quid'Si de
hoc constaret, id utique plausibilius foret; quamvis haec difficultas restaret, quod an sit Hebraicum, atque ita harum duarum vocum una esset . gyptiaca, altera Hebraea. Quod vix probabile alicui videbitur. Secunda sententia est eorum, qui verba illa sumunt indicative , ut per H Π ῖς significetur, S ῖ te. Quid illud sit de quo Ιoquuntur. Hi faciunt ex ἰς Nomen, & derivant illud a radice . 00 quae sigia ilicat Constituere, ordinare, Destinare, ut In resecta ultima radicali idem sit quod ad Pars, Portio, Donum, st. a Deo datum de in cibum destinatum; quia, quid esset, dicere
non potuerunt: vel Praparatus se suppeditatu a Deo cibus, sine sorum labore comparatis, ut in lib. Sapientiae cap. I s. ao. dicitur; ac panem omni postentem voluptiue, omni Τ, gustui accommodatum, sine
Iabore de calo ipsi demisisti. Hanc sententiam plerique Hebraeorum am plectuntur &sequuntur. R. Salomon : iron zn, da . tna nun
zza amκ p no y ' Man hu, h. e. Praeparario cibi est, a verbo rum, unde Dan. I. v. s. lo'a Et constituit, parare jussit iliis Rex&c. Quia nesciverunt quid esset, b. e. nesciverunt idis v care nomine suo. Aben Esra; abzAn n.M ma PNm ad Nan in Man deri- Tatur a verbo . n, unde; Qui constituit, ordina 'it escam
rtim ei nomen dare non potuerunt, vocaverunt illud tu, hoc est, Donum oportionem a Deo datam.
367쪽
'inrun NA p Hi z: nam Nnp Un H: usnr Varan 'ς ' A, 2 h. e. Π ess a r 1 9 Pars, Portio, Donum, quod vide I. Sam. i. s. ct Levit. 8. 29. Ideo subjungit Scriptura flatim appellationis hujus rationem Quia nessiverunt quid esset, q. d. sui. nesciverunt quid esset, ideo vocarunt illa i Donum coeleste; nullum autem nomen propriiι illi indiderunt, quia nessivertini quid litatem ejus. Sic in Teteror haminor: u Π N, u N I A Nn nta ,ria 'Un, n NI Douum Dei est: quia nos non digni fumus tanta re. R. Isaac Arama in I eror hammor scribit, illos existimasse, esse manna naturale & medicinale, ac proinde dixisse Han GManna est. Sed hunc resutat Abarbonel: Quidam, ait, Interpretum sic risunt ; Israelatas , cum riderent Manna, exighm.ivisse, esse In DA DII Manna medicinale, quod in quibusdam regionibus decidit super arbores agrorum, eo quod colore o forma illi esset ille atue ac de causa dixisse se pronuntia spe, Est Manna; hoc est, Nunquid
hoc est Manna mcdicinale ' quod F. Medici praescribunt ad expum gaudam silem j In hunc autem errorem incidisse ipsos, eo quod nescirent quia in rei veritate esset; ac proinde Mosen hinc in usum fuisse ad rei
veritatem ipsis explicaudam, dicendo Hic est Panis, quem dedit vobis Do Mi Nus ad vescendum q. d. Hoc non eu Manna medicinale,sed eu quiddam aliud, alendi virtutem habens, quod Dominus
robis dat in cibum, non ad ventrem laxandum: haec enim non eu ejiu natura. Verum hac expositio mihi non arridet: quia Manna medicinale
vocatur Manna metaleptice, quia aliquatenus simile est Mannae divino, quod IsraRitis decidit in deserto. Antea enim non appellatum fuit hoc nomine. Neque ita vocatur, nisi tu lingua Arabica, quae est Lingua Hebraea corrupta, ct in Lingua Latina, qui hoc nomen ex Lege Divinadsumpstriant. In lingua Persica vocatur 'aaa n. Unde Israelitae linauam Arabicam vel Latinam habuissent; αἰ Ἀ vn ' νυοῦ rapa P a z,n cum tum temporis istae lingua nondum fuerint in mundos Ita I prima nominis Mannae origo est a Pane isto, quem Deus d dit Israelitis in deserto,ac proinde rectius inibi ridetur, tu derivare a verbo Hebraeo ἰ Simulac scilicet Israelitae iliud viderunt, indiderunt ori suo, Ogustu dulce deprehendentes, judicarunt illud Bonum esse adi rescendum, ath ideo dixerunt 3 an G h. e. - v itan .
368쪽
, , inau Donum Dei est, quod nobis dedit: Ignorarunt autem, num hic esset ille Panis, quem Moses ipsis promiserat, necne e quia nescixerunt quid esset. Hinc Moses dixit illis; Hic est Panis ille quem de- .dit&c. hoc est; Recte dixistis, hoc esse Donum Dirinum: nam reperaeli panis ille, quem Deus vobis dedit in cibum. Hactenus Abarbenet. . Τusius, Paraphrastes Persicus V. I s. huc quoque accedere videtur, qui Han tu reddit, A J in nova quod in Versione Latina, in Bibliis Polyglottis Anglicanis, redditur Beneficium ipsum est. In caeteris locis ubique nomen Hebraeum retinet, ut de fit in Versione Arabica. Equidem non multum interest, utram quis sententiam praeserat ; secunda tamen, & Authorum & Rationum momentis, praeponderare videtur.
QUaestio haec agitatur tam inter Hebraeos, quam inter nostros Interpretes, dum alti statuunt, Manna quidem hoc fuisse naturale, quale alias quoque in illis regionibus deciderit, sed Accidentia quaedam supernaturalia & miraculosa ei per
Divinam omnipotentiam accessisse, quae in Scriptura commemorentur. Aliι volunt, Rem fuisse prorsus novam, a Deo pro certo tempore miraculose creatam & productam, suoque tempore rursus ablatam. Posterioi tamen sententia a plerisque Hebraeorum est acceptata, priore explosa. Hinc scribit Aben Esra , tam to apu
nel scribit, eum indigitare Karrarum quendam, & post adductas Men
369쪽
ctas Aben Esrae rationes contrarias porro scribit: Quamvis auiatem Aben Epra hieplenus e ductum Verbi Dei sitsequutus, 'a' mari abnamomam duo ma ta ua 'πm exsurrexerunt tamen quidam Nebulones, qui impudenter se porris Legi Dei opposuerunt. Vidi quippe apud quendam ex recentioribu scriptoribus, qui pertinaciter contendit, Munna istud fuisse Rem naturalem, omnesq, ejus proprietates fuisse naturales, atq, adeo illud ipsum Mannna medicinale, quod hodie j. apud nos decidit. Huic sententiae sortiter se opponit Abarbenet, &primὸ quidem Rationes illorum diluit; deinde Aben Eliae Rationes retexit, ab eXceptionibus vindicat, & alias de suo ex Scriptura addit. Operae itaque pretium sit, ea hic producere, & benevolo Lectori consideranda proponere. Primo ait, Scriptorem illum, cujus meminit, suam sententiam confirmare, partim Authoritate R. Mosis Majemoni dis, partim ex Signis & notis nonnullis, quibus hoc Manna in Scriptura describitur. .ee. Ex Mfemonide hac ratione. Ajunt, illum in More Ne-v6chim par. a. cap. 28. scribere, Prodigia is Miracula non continuo durare, sed esse duntaxat Vt 7 y tan t ata mutationem natura temporariam : mutationem autem istam non esseperpetuam. Hinc subsumunt; Quia Manne miraculum duravit 4 . annis, argumento id esse,rem fuisse naturalem ; idem nempe illud, quod hodie, extat o decidit certis temporibus, O certis in locis . Respondet Abarbenel; I. Majemonidis mentem nequaquam fuisse, hic negare miraculum : 2. Qui contrarium statuunt, eos non dicere, quod Manna singulis diebus per Ao. annos descendens, continuo deciderit: Eo quippe die, quo descenderat, codem etiam desiisse miraculum posteaquam sic. Israelitae demensum suum collegerunt. Sic Aquas e petra quae Israelitas comitabatur profluxisse, quoties Moses percutiebat petram. Ex hoc autem non sequi, Rem naturalem mutari in naturam aliam perpetuam, sed hoc solum,qubd Deus quotidie per miraculum Israelitis per Ao. annos multa ma
370쪽
stinter & perpetuo in illis mutationibus: neque etIam des-nire Tempus illorum miraculorum, vel menses certos illis assignare, sed indefinite relinquere miraculum aliquandiu durans. Sic Ignem de coelo miraculose descendisse super Altare in Die octavo Impletionum, &ex quo primo descendebat, ibi continuo arsisse, neque extinctum sivisse, donec Sanctuarium ipsunt vastaretur: tempore vastationis cellasse, neque diutius durasse post eam.
β. Ajunt; Scriptura dicit, quod Manna fuerit tenue ct subtile, rotundum sicut pruina , quod descenderit cum rore, fuerit album, O sicut semen Coriandri, sapor ejus dulcis instar mellis, O ut crusilata
Atqui haec omnia quoI reperiti in Munna medicinali naturali ct ordinario. Itaqb argui binc, Idem cum istosuis. N. Abarb. Haec ratio nulla est: m , in ': --κ, υτ ny Q Ii ιτύ v pza I N Non enim statim res illa,quae alteri
in Accidentibus est similis, est res illa ipsa. Sic in monte sina, apparuit Gloria Domini sicut Ignis consumens in oculis filiorum Israelis; nemo tamen ideo dicet, quddfuerit ipse Ignis Hementaris. Sic cum Virga Mosis in formam Serpentis conversa fuit, fuit ille Serpens non naturalis, sed miraculosus, naturali Serpenti similis. Sic Aquae mutatae fuerunt in Sanguinem miraculose, quoad Colorem & Qualitatem suam; non tantri suit Sanguis Animalium substantialis. Num dicemus dominem ad vivum depictum in pariete, ideo quia . specie, forma, & magnitudine Hominem vivum repraesentat, cise ipsiim Hominem, de vivere sicut ille' 'mam n Ni nn my na 'N CISimile&Dissimile sunt Qualitates & Accidentia, non vero ipsa rei substantia. Ut jam taceam, quod in Manna Divino suerint 'ir xv pr prietates quaedam estentiales, quae non inveniuntur in Manna medicinali, ut ex seqq. apparebit.
Pro Altera itaque sententia, quod Manna fuerit Res mere miraculosa & Divina, non Naturalis, sequentes CX Scriptura affert Rationes :Primo ait S Manna medicinale non decidit hodie indet ei I serto