장음표시 사용
71쪽
sensum scribit etiam R. Levi ben Gerson. Fl. Josephus Ansq.
. Jud. lib. 3. cap. s. vari intus ct extra tota laminu aureis nitruis sata,latente tigns. Ex hac Arcae, intus & exilis Auro obductae, sabrica, hane Darschanim seu Homilistae Hebraeorum non ineptam plane ' eliciunt νουθεσιαν pro Doctoribus, 'prina Lictavan: ia ΝΠ madiridia ad n zm Tyn κ Quemadmodum sua intits ct extus fuit aurea, sc Discipulorum sapientum s h. e. Doctorum) interius delet esse , sicut exterius. Bechaj fol. io2. col. 2. Tanchumali mihi' sol. 42. col. q. TalnaudJoma sol. a. col. 2.. R. Abraham Seba in Teteror hammor scribit: Obduces eam auro quia Lex in ea reponenda ou, qua ed Aurum,& multitudo margarctarum, PIOVerb. 2O. Is. Intus & exterius obduces eam, T l ''B IXI nTR: iura na 'par Nn: a, Uxo p ta a Taavam n π raya z'ὶπ quia requiritur Cor purum Oinnocens ad ejus studium sicut requiritur ut Os ct Cor hominis com- Pontiant,ct,ut Rabbim nostri dicunt, interitin ejus,sitsicut ejus exterius. Calvinus: Voluit Deus aurum in tota superficie,ars etiam recibus, fulgere, quo pluris fieret Legis dignitas. Et postea hanc movet quaestionem; Quid ad Dei cultum sumptuosus tam Arca, quam T bernaculi in Vasoriam omnium ci plendor contulerit ', cum certumst, Deum nunquam voluisse coli, nisepro sua natura, ac proinde cultum ejus semper fuisse duritualem, ideos nummestum in pompa externis Z de qua Lector illum ulterius acieat. Nos historiam Arcae nunc potissimum tractamus , non ejus mysteria, de quibus tam fortasse etiam aliquid suo loco.
72쪽
Aac Ag FOEDERIS CAP. V. II CAPUΤ V: De iis, quae in Arca fuerunt. An praeter Tabulas, etiam Volumen Legis; Virga item Aharoniae,surna Mannae Z'Εcundo consideranda venit Materia in Area eam lenta, qua describitur Exod. as. I l'κn ,9 nrq, τ κ inre πρη n Nidi Et panes in Arcam Testimonium, quod libi dabo. Per Testimonium intelligi Legem Dei exagonium est ut nulla vel declaratione vel probatione indigeat. Quia vero Lex Dei continebatur Him in Tabulisprimis, uas Moses accepit, & confregit, cujus fragmenta as .ervabantur: rum in tabulis secundis integris , tum etiam in Volumine Legis a Mose scripto,hinc Quaestio exsurgit;
An in Arca fuerint tantum Tabulae Legis integrae pri vero etiam Fragmenta Tabularum ' vel etiam: - praeter haec Volumen Legis; Aharonis item Virga, Grnula mannae 'Varia sunt Authorum hae dejudicis; Qui duas statuunt Arcas fuisse, illi volunt,in Arca, in Sancto Sanctorum reposta, nihil aliud fuisse, quam Tabulas Legis integras, Moli in monre Sinaj datas, cum secundo illum onscendet ei: Fractas Sc Librum Legis in peculiari Arca asservatas fuisse: Alii volunt, praeter Tabulas Legis, sc. integras etiam Virgam Maronis, & Urnulam Mannae in ea fuiste re
73쪽
suisse Tabulas Legis tam integras, quam fractas: Librum Legis in alia arca, a latere Arcae foederis, seu ante eam, fuisse repositum, ut Sc Virgam Aharonis, Urnulam Mannae, & Lenticulam olei; sui volunt, Tabulas utrasque & Volumen Legis in Arca suisse; reliqua vero in Arca peculiari . Alii, haec omnia simul in Arca collocant. Causam hujus varietatis & dubitationis praebent dive fa Scripturae loca,quae diversimode hac de re videntur loqui. Exo.2s. posteaqua Deus mandatum dedisset Mosi faciendi Arcam, nihil aliud jubet in eam reponere, quam Testimonium,
h. e. Tabulas foederis, V.ls. Et pones in ea n nNTestimonium, quod tibi dabo. Et cap. 4o. cum Tabernaculum erigeretur, Scsingula in suum locum reponerentur, legitur; Tullis Mossio posuit Testimonium in arca ipsa, v. I 6. Sic in repetitione Legis,
Deuteron. Io. V. s. Conversus autem descendiis monte, posuit Tabulas in Arca,quam feceram, O fuerunt istic, quemadmodum mihi praec perat Dominus. Sic I. Reg. 8. cum transferretur Arca in Templum, v '. dicitur; Non erant in arca, nisi duae Tabula lapidea, quas
issic reposuerat Mose in Horebo,dcc. Et hinc etiam nomen Arcas deris vel Testimonti obtinuit. Haec videntur docere, Solas Tabulas fuisse in Arca. De Tabulis fractis quidam explicant Deuteron. IO. V. 2. 'Et scribam in istis tabulis verba, quaenerant in prioribus, qua fregisti,
r*:m ct posuisti in arca. Sic enim explicari potest, quia Ver bum est praeteritum. Vide Tanchumali sol. mihi 42.4.
Deuteron. 3I. V. 2s. 26. Praecipit Moses Levitis portantibus Arcam foederis Domini, dicendo; Capite Librum istum Legis ,
o ponite eum lΠΗ vo a latere arca foederis Domini Dei vestra, sis ibi Ra In te, h. e. inter vos, Vel tibi in tor onium hic videtur doceri, Librum Legis quoque repositum fuisse in Arca foederis. 2. Reg. 22.8.Cum pius Rex Josias instauraret Templum, & eo nomine Saphanem m isisset ad Hilkijam Sacerdotem magnum,dixit Hilhi ja iste ad Saphanum, Inreni Librum Legis in do mo Domini, ubi Arcae nulla mentio, ut videatur voluisse dicere, se Librum Legis in gazophylacio aliquo reperisse. Exod. I s. v. N. dicit Moses ad Maronem S Sume urnam,
74쪽
pone in ea plenum omer Mannae,ac repone illam laser coram Domino in custodiam in generationes vestras perpetuam ). Hic Coram Domino interpretes omnes volunt idem esse,quod, coram Arca testia monii. Ut sic videatur hinc etiam Urea Mama in Arca fuisse
Numeror. I . Io. de Virga Aharonis florente,& amygdala matura producente, dicit DOMI Nus ad Mosen , Refer virgam Aharonis coram Testimonio, h. e. Lege,quae in Arca erat) in custodiam, in signum sirii rebestibus. Ex quo videtur, etiam Virgam Abaronis in Arca fuisse. Haec duo ultima confirmare Videtur Apostolus in Epistola ad Hebraeos,cap.2ι ubi de Tabernaculo loquens V.3. & q.
scribit Pori metum autem aurem velum erat -- Scera s seu Tabernaculum ) quam vocant Sancta Sanctorum, aureum habens thurab Ium , s τί- κι ωτο, ct Arcam foederis undiqVIectam auro, ἐν in qua erat urna aurea habens Manna,O Virga Abaronis que germinavit,o Tabula foederis. Supra hunc autem Cherubim,dcc.
Haec sere sunt loca,quae scrupulum moverunt Interpretibus, dc eos in varias Sententias distruxerunt, ut vix aliquid certi statuere potuerint, Sc quidem tam inter Hebraeos, quam inter Christianos. Hin c prolixae leguntur in utroque Τalmude hac de re veterum Rabbinorum disputationes. In Talmud Babγlonico Trach. Bavabalia sol. I4. I. Arca, quam Moses fecit, duorum cubitorum O dimidii erat Longitudo ejus ;Cubiti cum dimidio, Latitudo ejus Cubitum item cum dimidio habebat altitudo ejus: Cubitus quisque supputatur sex palmorum, Tabularum
longitudo erat sex, latitudo sex, ct crasi ries tres palmos.) Coia
Iocata autem erant rabula in arca secundum longitudinem Arce.
ram maen nran ' V Quantam itaque flacium occupa-νκα Tabula in Arca st Duodecim palmos: unde tres remanserunt residui: ab his detrahe palmum ; dimidium scilicet pro latere uno, O dimidium pro latere altera,residui manent palmi dvo ; in quibus collocatus erat Liaber Legis, sicut dicitur 3 tam mari, Vin ta rκ Nil erat in
75쪽
Arca, nisi duae Tabulae lapideae, quas posuerat illuc Moses,
I. Reg. 8.'. y'o ITIA Cay'n pI IJ Xa I 'A 'Na Qui bi vult, Nil erae in Arca nisue diminutio post diminutionem, h. e. Quid sba volunt diis adbibita particiιla exclusiva, p Nil, Nisi 8 u v'n ivir ima metae in 2 m, HyX Non adhibetur exclusiva posterilusivam hic, viis ad includendum Librum Legis, qui repostus erat in arca. yam ergo ubi positis in Arta tabulis replevisti arcam secundum longiturinem ,reple etιam eam secundum ejus latitudinem, O supput Αq ramum Paciisnt insumptura r Sex palmos quia unaquaeque Tabula habebat sex palmos, tam in longitudine, quam in latiti dine:) Sic remanent in residuo tres palmι. ab bu detrahe unum, me duum scit. pro pariete seu latere uno, o mediam pro pariete altero,rema nebunt duo palmi,in eum nem ne Liber Legu ,s vel educatur, vel inda tur , comprimatur & sic sorte laedatur. Et hac quidem sic dicuntur secundum sententiam R. Meir. Haec, quae nonnihil obscure hic dicuntur,paulo clarius proponuntur in Talmud Hierosolymitano,Tractatu 'bpπ cap. s. in hunc sensum t Rabbi Meir dixit, arcamfui factam cubito sex palmorum,ut Longitudo arca fuerit quindecim palmorum, quia scil. fuit duorum cubitorum ct dimidii. yam vero in ea fuerunt quatuor Tabula,2 unaquaen in longitudine habuit sex palmos,ct in latitudine sex. Quod s ergo addatur longitudo arcae ad ejus latitudinem,roduι manebunt tres palmi, ex husi citrabatur unus pro parietibus seu latexibus,remanebunt duo palmi pro volum ne regis Sequitur in Talmud. Babyl. R. Bbuda dixit , Cubito quing, palmorum ; facta sil. ess arca. Tubulorum autem tam longitudo, quam latitudo,fuit sex palmorum, ct crasιties trium. Si jam tu
Arcani reponantur secundum ejus longitudinem, quantum statιum o cupabunt Tabula ρ Duodecim palmos: itas remanet dimidius palm-: digitus unus pro pariete uno, O digitus pro pariete altera , ct sic reples arcam secundum ejus longitudinem. Reple eandem secundum latitudianem. Quantum latium fecundum eam occupant Tabula ' sexpalmos, . unde remanet palmus cum dimidis: hinc detrahe dimidium palmum,
digitum videlicet is dimissium pro pratete uno, O dimidiam pro pariete altero,residuus manebit Primus, in quo scilicet Columelia flabant ,scar dicitur; Thalamum sibi fecit Rex Salomon, ex lignis Libani, cuius Columna. secit eta argento, stratum eZ argento,coelum
76쪽
X purpura,&c. Cantic. J. 2. IO. Capsa autem ista, quam Plati'idono miserunt Deo Israelis, posita erat Πvo ad latus ejus, icut dicitur Et Vasa aurea, quae reddidistis ei pro expiatione peccati,ponetis u Aa in capsa, mu ad latus ejus, Sc dimittite ea,&abeat, I. Sam. s. 8. Et super hanc depostus fuit Liber Legis, sicut dicitur; Capite librum istum Legis, dc ponite eum a latere Arcae scede-
furia, ad includendum Tabulas ctas ctc. uisc. duce exesusivae denotent duplices Tabulas in Et mox: R. Jehu da dicebat,
Phili fleorum; quia supra dictum fuit, supra hanc jacuisse Iibrum Legis) Liber Legis ubi jacebat ' na, y Trvi tuam p)ea nU RA man Ista Tabulaprominebat ex ea se. Arca) ct super ea jacebat Liaber Legis se. secundum sententiam R. Jehuda. ὶ R. Meir autem dicebat, I cI InpPua z,ns7 π, Tay um 'ud 'm Ηοι phrasis ista J Ad latus ejus, quomodo explicandum P Semper signi ut Intra eam ad latus. Columelia autem largenteor) ubi sabant' Exterius.
Porro quomodo vel unde probavit R. Mesr, quod Fragmenta Tabularum fuerint in Arcae Ex eo quod R. Huna dixit. Dixit enim illa ; Quid essquodscriptum est, v y 'aram a N ae ἐκ para κ2. Sam. c. a. Hoc docet, quod Tabula integra Ostacta repota fuerint in Arca. R. Dchanan dixit, nomine R. Simeonis ben Dch , docere id,
v azba tanta quod Nomen Tetragrammaton, o omnia ejus cognomina, reposita fuerint in Arca&c. RafJos eph probavit, Tabulas fractas quoque in Arca filisse, ex eo quod scriptum est, m π IVNGram Tabulas quas fregisti, Oposuisti, Detit. ΙO. 2.&c. Eadem ex parte leguntur in Gemara Hierosolymi naMhehalim cap. 6. ubi pro eo, quod in superiori traditione di
77쪽
Sic Veteres illi Rabini hac de re statuerunt,ut non sempet serio egisse, sed quandoque etiam ingenio ludere voluisse videantur. Et hinc etiam Neoterici, esim nihil certi ex illorum traditionibus elicere potuerunt, diversimode pronuntiarunt. R. David Ninichi ad I. Reg. 8. ad; Nil erat in arca hust duae Tabula lapideae, scribit; PUD 'Vς M li nam in 'a n ntdva 'ryan Σκοῦν, na n D a Uumi nXra n di trini: Ua Hic habetur probatio, quod in arca, nes Tabulasta fuerint, nos liber Legis: ct quod Arcam illam, in qua fuit tiber Legis, retulerint in thesauros seu gax ophylacia domus Domini, cum tentorio conventus, ct cum reliquis rasis. Et sc videtur colligi ex verbis Chillae Sacerdotis; Librum Legis inveni in domo Domini, 2. Reg. 22 2. Colligitur enim hinc, illam fuisse ivlocstinustato, ct ilio tempore aenoto. R. Levi ben Gerson: mr: z I m z: VInta , 'ton maxi nnΝ neu da U u znia r rimai nnn is rua zπ nn utra n met' pn Unu C 'ri Hoc non negat, ibi fuisse ea, qua commemorantur in Lege in eam fuisse repota, ut, Virgam Maronis, O urnulam Manna, sed negat tantum, de Lege ibi quicqiud aliud fuisse coilocatum, prater Decalogum; eo quod
illesammam contineat totius Legis.
Idem ad Numer. IT. Ici. Reser virgam Maronis coram Testimonio in custodiam: Sic rurenimus quoq. scriptum de Urnula Mannae, quὸd posuerint eam coram Testimonio in custodiam, Exod. 16.33 34. s quia sua vocatur Arca Testimonii )propter Tabulas qua fuerunt in ea, quasnt Testimonium Legis o qua ad eam pcr-rinent. Ex eo autem quod dicit coram Testiniomo , potius quam, coram Arca, disicimus, uni minata quod intra arcam fuerints Urna Mannae,& Baculus Aharonis.) Nam si extra eam fuissent, dicendum ipsisu isset coram Arca, non, coram Testimonio. Quo
accedit, quod in meliori custodia fuerint in arca, quam extra eam. Vult dicere,dum Moses inquit, coram resimonio; illum voluisse dicer Coram Tubulis. Ante Tabulas autem non potuisse reponi, nisi intra Arcam essent. Aben Esra ad Exod. 2s. I s. scribit: ΘΝI nvryn nn nimis is rmyn nκ in Npn IzXa Iumn an nam, dra nauta 'di anzzἰ nata dunan π MUn sp n pura ana Ν Tya nam
78쪽
Pactorum dotalium; Tabula inquam foederis. Cujus rei clarum testamomum est quod dicitur , Et posuit Testimonium in arcae Praeterea quia tum nondum scripserat Moses librum Legis, ct quia iiDam Legusicerdotes posuerunt ad latus Arca foederis Dominι exterius snon Moses:) quia etiam r. Mi 8. scriptum est ; Nil erat in arca, nisi duae Tabulae lapideae. Potest autem h c quari , Deus dicit hic ad Mosen ; Et pones in Arcam d. estimonium, quod daturus sum
tibi: alibi dicitur; Et dedit ipsi Mosi, cum finem secisset loquendi cum eo in monte Sinaj, duas Tabulas testimonii, tabulas, inquam, Iapideas scriptas digito Dei, Exod. 3I. i8. Atqui vero has con regit, Osc non implevit Legem Dei. Ressonderipotest; Fo rassis hujus rei causa Sapientes nostri dixerunt, Tabulas stactas repostuas fuisse in arca. MI Scriptura refellit ipsorumsententiam. Tabula enim tam priores, quam posteriores , sint Tubula foederis. Deinde possumuserium dicere ; Scripturam hἱc Exod.-ὶ tantum loqui de Tabulis secundis. . NeF contra objicι potesi quod ibi additur, Quod ego tibi dabo. Nam etiam desecundis tabulis scriptum legitur; Et dedit eas
Deus mihi, Deut. Io. 4. Praeterea, non legimus, Deum Mosi praecepisse facere arcam, or in eam reponere Tubulas priores: haud enim ignorarit Deus, Mosen istas stacturum; sed de Tabulis, quas Moses dolavit, avitur, Et facies tibi Arcam ligneam, Deut. Io. I. Sapientes prisci
Polue runt, non de arca Beet Helu hoc dictum esse: O rectum eis. Juxta sensum' autem liter adem non assurdum videtur mibi, quὸd de sua,
quam Be iselfecit, hoc se inrestigendum. Sic enim dicitur de illa; Et ficient Arcam ex lignis Sittim sin inmero plurali, ut proinde non posui intelligi de arca pecaliari, a Mosefacta. J Nes rei quod quis qua-rar, quonam ergo ilia tabulae prima fuerint reposita, ins dum erectum fuerat Tabernaculum e Nihil enim necesseefuit hoc comMemorare. Ad hanc expositionem adigit me, quia dicitur, Et poscii Tabulas in arcam, quam feci, Deut. Io. s. Si ricatur, rem enarrari prourfacta fuit, etiam ignoremus rariorum, quare illud dicat; quid faciemus illi quod ibidem mox sequitur Et suerunt illic, quemadmodum prae ceperat mihi Dominus' hoc certe evidens argumentum est, Mosen
loquι de Tabulis , quas in arcum faederis posuerat, o qua ibi erant ML
79쪽
ad diem hanc, sicut dicitur i. Reg. 8. 8. Ecce fuerunt ibi usque ad diem hanc. ii XI n'I N,m n DP 'a IV, n N, Da nec ληvit Jmonio, quod Liber Legis non fuerit in Arca. Nam primo posuit Tab Ias in s m deinde iniposuit ei operculum, cum Cherubinu; tertibdefendit O habitavit. Gloria Dirina in nubeὶ super Cherubinu. Quibus ita positis quomodo imposuisset Mosis librum Legis anno quadragesimo poli ivtra Arcam, ursi remoreret opercalum ab Arca , una cum Cherubinis subintellige, quod non potuit facere, nec fecit Ielegitur) Sed non opus est his omnibus. Hactenus Aben Esra. Abarben et ad i. Reg. 8. 9. in hanc inclinat sententiam; .
In arca fuisse, tum Tabula stactas, rum Integras, tum etiam Librum Legis; nequaquam rerὸ etiam Uynam Manus, ct Virgam Abaronu. De Tabulis probat authoritate Rabbinorum veterum , qui voluerunt,
utrasi Tabulas Da Arca fuisse. De Libro Legis, dicit se sequi etiam illorum sententiam, qui aluerunt, Illam, non extus in quodam frinio, sed intra arcam D sse; a metr nn ron mann ηρ ramis uri a: aN n'n N, nra nta quia F. Tabula, ct Liber Legis fuerint ejusdem oeciei, O quo riptum erat in illis, idem scriptum erat in hoc Libro Legis.) Itas decuisse, ut in uno eodemq, etiam loco essent. n ar mann z pd n 'n tram an X XI nnae mann n)n nilaim Ym na tan zκ zu XI naanan DX Π'ua Omnia haec, inquit, . fuerunt Lex una, perinde acsi Arca esset locus Legis, quSiga ophylain trium tam ejus qua friptafuit in Lapidibus, quam qua scripta fuit in membranis. Praeterea existimat, quia jam probavit, ut supra Visum, in Israele non fuisse nisi Arcam unam, se etiam simul hoccvicisse; qubd necessario haec omnia debuerint in ea fuisse. Itaque quod I. Reg. 8. 9. dicitur ; Non fuerunt in Arca, nisi dira Tabula lapideae, quas illic reposuerat Alosis in Horeb ma 'πN quas popegit Dominus cum filiis Israel&c. ejus sensum esse ; DI M l'κ mri zN Um N I p Iar X, DIN petan ΜΗ inn ruxax κ, Inκ es by vim n)n aen Y 'ta tan nam, κ nn ruri, eri
80쪽
comprehensa, n et in quam Legem ) pepigit Deus cum filiis Israel,
cum educeret eos ex Aegypto, quassi tum comprehensa fuerunt in libro
Tegis a Mose scripto. Ided, quando dicitur, nἹδ, non igni
cari, quod Tabulas pepigerit Deus cum Israele,sed Legem 2 Praceptae, per ellipsin copulatira ΕΥ, quo dixisset, IV o Et id quod pepigit Deus cum Israele ; nempe Liber Legis. Hanc Abarben elis expositionem resutat R. Samuel La-niedo in 'ip 'Heli jahar sol. II. &4l2.4 col. I. Literatis, in quit, sensus horum verborum y ma Σκ est de Decem praeceptis, qua in Tibuli scriptas erunt, non pero de Iibro Iegis. Arguit hoc,quodstatim sequitur, Cum egrederentur ex Rigypto ', hoc idem Ulat quod, proxime & statim post egressum illorum ex AEgypto: hoc ver actum est per data Decem praecepta, non per Librum L gu. Deinde idem evincit absentia copulae Et, quando dicitur re a V N non o.) His enim verbis rationem quasi reddit Scriptura, quarem arcanihil ater Tabulas lapidea fuerit ; quo c. Moses illas ia ropo fuerit,ct quod res fuerit, Fam pepigit Deus cum liis Israelissatim ab egressu istorum ex Aegrptor, eas omnium cruris a ct pretis ina,
cum qua nulla alia fit commisenda. Quod ad Librum Legis attinet, qui De ut. 3I. 26. jubetur a Sacerdotibus accipi o reponi ad latas Arca, quod nonnulli delaetere interiori accipiunt, & proinde idem este volunt, quod, Iuarcamyquaeritur, utrum intelligatur non de Libro Legis toto, prout hodie eum habent V. Libris comprehensum,sed de solo Deuteronomiot Abarbenet videtur accipere generaliter de tota Lege, una cum Deuteronomio, usque ad ejus finem: Sie enim strabit: Dbentur Leνitaeferentes arcam accipere librum Legis, una cum Cantico 3IUs, O reliquis quasiquuntur urg adfinem, qua jum in eo Fripta erant, ct eum reponera ad latus Arcasaderis Donum, id, propter Canticum Deuteron. 3I.) de novo additam, tuTestimo
nium: ideo enim Liber Dei tam diligenter erat castodiendus, ideo etiam deposivit Deus Librum Legis in manum Leritarum arcamferentium, ut reponerent eum in latere Arca, quo illic extaret Testimonium illud desiis
ter custoditum, negi ullus ιPud falsare aut adulterare posset. Nequit enim homo fassare aut depravare aliquid in libris, in manum Tribuum