장음표시 사용
91쪽
sti tu , illudque intra Velum in Sancto sanctorum Iocant, Sc.
Sacerdotem summum singulis diebus bis, mane&vesperi ad . . sumtum faciendum ingrcitum esse volunt 3 semel autem duntaxat in anno eodem ingredi solitum cum Sanguine, ad ex- .piandum Tabernaculum. Quod Altare hoc fuerit in Sancto Sanctorum,putant probari posse ex loco Exod. 3o.6. ubi legimus: Et pones istud nem- . pe, Altare thymiamatis j ante velum, quod elisuper vel juxta Arcam teli omι, ante Propitiatorium, quod est super Testimonio. Verum Hebraei omnes hic reclamant, &. Altare sussilux extra Velum Sancti Sanctorum locant, proxime tamen ei, M 'e regione Arcae. R. Salomon: Unaa i Ma nun Situm edi metro ex oppoto Arca extrinsecus. Sic Aben Esra, mastan 'as, rura prura no Extrinsecus ante propitiatorum, ut recta ex adverso
ad indicandum, ut collocent suare hoc in Templo sancto extra τω .lum, in medio latitudinis tentorii: Quod est is propter sc ex iumente particula lucvertenda hic Arcam testimonii; nam ἐν sape
pIO inter aquilonem O Meridiem, non uihil vero inter Mensam ct Ca delabrum extra vergens versus Orientem ad portam Iempli. Omnia autem tria sta erant a trientali seu tertiaparte I empsi 2 Int noris a ti ex opposito Veli distinguentis inter Sanctum is Sanctum Sanctorum. Desumpta sunt haec ex Talmud Joma cap.
Alia omittimus ad hujus rei probationem, quia id hic non est proprie instituti nostri. Alia accipiunt de Thuribulo aureo, quod singulis annis in Adytum inserebat Sacerdos summus, & ibi relinquebat is . annum sequentem, quo cum alio thuribulo in die Expiati
92쪽
anum volunt ingressiim, & eo illic reposto, quod priori anno reliquerat, extulisse. Nam sine thuribulo & sumtu non licitum ipsi erat ingredi Sanctum Sanctorum, Levit. is. Ut siesemper Thuribulum in Sancto Sanctorum fuerit; uno sc. quo tannis illuc illato, & altero elato. Haec est sententia Villabpandi in Ezechielem Tomo a. par. 2. lib. q. cap. s I. Scseqq. Sed hoc sine ullo telle&authore, quantum ego scio,dicitur & sngitur, Sc natum esse puto ex non recte assecuta men-
te Hebraeorum, ritum hune adolendi in Die expiationum describentium. Peti illa possunt ex Talnaud Joma cap. s. Siphra l. 168. Abarbene te in Levit. Ig. & aliis. Scribunt illi qui- dem, Sacerdotem summum,stipatum duobus aliis, in Sanctum Sanctorum cum thymiaterio ingressum esse, & illud ibi ante arcam deposuisse, sed addunt etiam, ipsum illud iterum idem inde extulisse. Nempe quater ajunt in die Expiationum in ingressum Sanctorum, I. cum thymiaterium, cum prunis & aromatis, in illud intulit, illud ibi relinquens, donec caeteros
etiam cultus peregerit. 2. cum Sanguine juvenci, eo octies . inter vectes Arcae spargendo. 3. cum Sanguine hirci macta- . .
nriza πκ πκla quia sci non conveniebat ut ista vasa inde esserat, . . antequam perfecte consumprafuerint Sustus ct Ignis in Thuribulo &c. . . a. cur Scriptura nullam exertam mentionem faciat esseren dorum horum vasorum ' a xu IM DIVI D In ΥΝΥ )ρ, uia hoc M de precipuoscopo fuit hujus diei,ne' de necessitate Expiarionis. 3. cur efferenda fuerint' Vim puri ni IVrire 'Ina rn m' 'ο χω ci I Gri zv MI v nazn 'UI sm do . ', an turl quia hocpertinebat ad honorem illius loci, ne cinis per totum annum ibi relinquatur, ins adsequentem Diem Lutationum, Iuo δε- '
93쪽
mum idum removeat Sacerdos magnus. Sic directe haec opponuntur sententiae illi Vilialpandi. Qui plura de iis volet, dictos
Authores adeat,ut &R.Mosen Gerundensemissect. nan mihi sol. 22. col. r. Itaque cum hujus sententiae vestigia: aliqua neque in Scriptura, neque in Hebraeorum monumentis, deprehenda tur,videamus an aliquid aliud ex illis eruerequeamus. Scribunt Hebraei, quando Sacerdos summus in Die Ex- piationum ingressus fuit Sanctum Sanctorum cum thymiama te, inter alias hujus Diei, & caeterorum, in Ritibus Sacris differentias, hanc quoque suilla, quod bo nn a dram n v Danum tun nra ant baea dran mum ni Sta ala, mydr Na diebus
cateris I kbsitum facturus prunas de Altari cepit in Thuribulo argenteo, crex eo illas evacuarit in thuribulum aureum; hoc vero die decerpserit prunas thuribulo aureo, ct in illa eas retinuerit vel, & cum illo in Sanctum Sanctorum ingressus fuerit.) Siphra mihi sol. 168. col. I. in parascha nan 'Inri . Majemonides in n αν nacta cap. a. s. 8. Jalhut sol. Iss. col. i. Abarbenet in nn ' ΠN in principio. Probabilius itaque dici fortassis potest, peculiare aliquod fuisse Thuribulum aureum,in eum finem &usum destinatum,
ut cum eo Sacerdos summus quotannis in Die expiationum ingrediatur in Sanctum Sanctorum. Et de hoe dicere Apostolum; quod Sanctum Sanctorum habuerit Thuribulum Aureum P. non quod in eo fuerit inclusum & conservatum nam sic contra mandatum Sanctum sanctorum ingredi,& prius thuribulum inde repetere debuisset, suffitum facturus,) sed quod huic
usui peculiariter inserviret, ut eo Sacerdos summus in Sancto Sanctorum adoleret. Neque enim accuratam recensionem ibi instituit Apostolus eorum quorum mentionem facit, ut ipse mei fatetur v. s. Conjecturam hanc possit sortassis confirmare, quod in supra adductis locis Hebraei alia quoque notant, in quibus Thuribulum hoc aureum Diei expiationum ab aliis disereparit S Veluti, lim orinaria thuribula ceperunt quatuor cabos , huc, nonnis trei, ut tanto levius esset, & Sacerdos magnus, Variis cultibus hoc die oneratus,levaretur &c.Sed haec aemJΝ-obi
ter & in uanscursu hoc loco. C A P.
94쪽
C A P u T VI. De Forma Arca in Genere, Idea, Mosia Deo in monte exhibita. Co ciliatio Loci Mosaici Exod. V. o.
cum Alligatione Apsolica in Epist.
FORMA Arcae foederis consideranda sequitur. Hanc nobis Scriptura describit primo in Genere:
cunaeo in Specie. . . I. Generaliter; quando Deus dicit in genere de T hernaculo, omnibusque ejus partibus &vasis; Exodi cap. 2 s. V. 9 . Et facient mihi Sanctuarium, ut habitem in medio eorum , I la Prri MD I qmκ naen Saan Iuxta omnia . prout ego videres clo refructuram tabernaculi, o structuram omnium um rem ejus,sic facietis. & v. 4o. - P m ma re Vide is fac secundum sBructuram illarum, qua tibi ostensa est in monte. Sic cap. 26. V. 3 O. mpsit 'ria avis που u op p l ποῦ TnR Et eriges Tabernaculumsecundum judicium ejus, h. e. secundum modum eis qui tibi ostensis eis in monte.
His verbis indicatur, quo omnia circa Tabernaculum &ejus vasa rite & secundum Dei voluntatem fiant,eorum omniuformam, figuram, structuram, videndam exhibitam esse realiter Mosi prius in monte. Sic exponit Abarbenel: posteaquam allegoricam horum verborum adduxisset expositionem, in quit; B, πυ uam 'In Evnn
95쪽
i' mn h. e. yuxta sensum literalem autem, non reficiendo ad aura ct mysteria, exponimus bac verba cum Rabbinu nostris; quod videre fecerit Deus Mosen in monte resone sensibili coram ipsus oculis ructuram Tabernaculi, o fructuram omnium rasorum fur, ac si ibi reipso tu sensus incurrentιa adessent. Facitam ess autem ipsi hoc miraculum, meo iudicio, ideis, ut 'ucturam, seu ideam operis totius perfecte conciis perEt , ct sic etiam artificibus adhibendis ad illud rite mandare posset. Nam res Geometricae,secundum suas dimensiones omnes, tum phantasia o imaginationi, tum sensuum apprehensioni exhibita,longe melius concipiuntur,quam nudu verbisproposita ct detineatae. animus enim non tam bene capit res auditas, ut Vsus capit res visas. Sic videre fecit Deus Mosen in monte totam terram Canaana Gileas in i in Dan, Deut. 3
v.i. Sic Aben Esra, Ramban &c. Expositionem hanc confimmat Stephanus Actor. 7. Q. Tabernacntum , inquit, resimonii fuit Patribus nostris in deserto scut disposuerat is, qui dixerat Mo,ut
illud faceret secundum figuram quam viderat. Sic ergo Naan Structura, Forma, Similitudo illa, Mosi in monte exhibita, idea fuit & Archetypus, juxta quam artifices omnia facere debebant. Inter quae procul dubio vel prima
fuit Arca, omnium quae in Tabernaculo erant rerum,quaru que recensio ibi mox sequitur, maxime eximia. Noluit Deus Tabernaculi, Arcae, reliquarumque rerum serinam&fabricam arbitrio Mosis relinquere: non etiam nuada verbali descriptione uti voluit, sed praeter hanc oculis Mosis Archetypum visibilem miraculose cffictum exhibuit, ut nec Mosesquicquam juberelinec Artifices facerent, quod non a Deo esset profectium, praeceptum, & Videndum propositum. Ex quo discimus, quemadmodum nihil est in quo magis sibi placeant homines, quam in excogitandis & adinveniendis ex suo cerebro modis, quibus existimant Deum colendum esse: ita nihil esse quod Deo magis displiceat & exosum sit, qui tibique testatur, se nolle coli mandatis & doctrinis ho- , minum, ted ex suo ipsus praescripto, nec ullum Cultum ipsi gratum ellu,quem ipse non instituerit. Tales cultus arbitrarii ... eqvidcm Videntur habeta aliquem σοφω- j ν- ut Ap
96쪽
Ut Apostolus loquitur ad Coloss. cap. a. v. 23. sed tamenco εν νω,i md εἰσι nultim sunt pretii, ut ibidem ait: obvelantur praeis textu & titulo bonae intentionis, sed opera inde profecta Deo non sunt grata, sicut olim in Somnio Regi Costaeo devoth &magno zelo, secundum suam opinionem, Deum colenti, sae pius vox, veluti ab Angelo profecta, audita fuit; 'lim 'κ Tmbare Intentio rua bona, O grata est Deo, sed opora tua non seunt grata: Frustra enim colitur Deus doctrinis, qua sunt mandata hominum, Esej. 29. I s. Elegans hac de relegitur discumsus in libro Cossipari. 3. .23. n)zannnn 'a Iaa, pn Ν vn n picn 3κ r ad vi mura H atam Nunquid antea tibi jam dixi, Propriam sapientiam,O Rationem in Cultu DIPino,non conis ciliare homini benevolentiam Dei : secὰs enim illi qui duos Deos credunt Manichaei) ct fleternitatem Mandi, Artifices item imaginum spiria rualium Magicarum. Solitariam vitam agentes in montibus Eremitae de Anachoretae, ct Igni filios suos comburentes, quoque appropinquarent ad Deum. yam vero diximus, non dari acce sum ad Deum, nis per pracepta Dei ipsus: t v l D 3yta Vn U NIVI naz pz za tan quia Ipse solus novit eorum mensuram, pondus, tempus, loca, O reliqua eo pertinentia, per quorum observationem quis adi piscatur,ut Deo gratus esse ct conjungi queat, scuti in opere Tabernacuti desingulu qis structuris dicitur; Et secit Bezaleel Arcam ; Et se- .cit propitiatorium; Et secit aulaea&c. quemadmodum Dominus
usi praeceperat, Exod. 3 9. sne ulla sit. additione vel detractιθne: ne L .in.ita operibus quιcquam era cum nostra opinione O ratione conveniens, unde rundem concluditur; Videns ergo Mose universum opus,
quod prorsus fecissent illud, quemadmodum praeceperat Dominus, benedixit illi, Ibid. v. qs. Absoluto Tabernacula statim Majestatem Divinam resedisse super eo, Exod. 3o.
v 34. quia scilicet omnia confecta,ct adfinem perducta erant duabus rebus, quaseunt re Columna Legis ; prima est,ut Lex sit a Deorauera,vi corde fideli acceptetur ab Ecclesta: Tabernaculum enim fuit ex
pracepto Dei, ct ejus opus consectio Uuit ab universa Ecclesia,scut dicitur.Loquere ad filios Israel, ut accipiant mihi oblationem ab omni viro,quem sponte impulerit corejus,Exod. 2s. V. 2. 6 Mmmμsic Poluntaui Binc absolutioni quoque vin satim resque it
97쪽
I ventus expecZ.ιtus, Majestasscit. ct Gloria Dirina, sicut dictum fuit ;Et facient mihi sanctuarium, ut habitem in medio illorum,
Exod. 2s. 8.&c. Post quaedam interjecta,quibus rem hanc declarat ab Exemplo rerum naturalium, tandem concludit, non debere hominem Sapientiam suam propriam cum Verbo Dei conjungere, juxta illud Salomonis,l'en res nnari rην . Tu, π xv Non eli Sapientia,ness, Intelligenita, neq, Consilium, co-ranι Domino, PIOVerb. 2I. 3Ο. Vide eundem pari. I. g. 7'. & 98. de pari. 2s. 49. Simile quid legitur de Davide I. Paralip. 28. ubi, postquam narrasset suum de construendo Templo proinpositum,& voluntatis Dei per Salomonem, quem ad hoc opus delegerat, patefactionem tamen praescribit omnia filio suo,& ei singulorum deseri ptionem tradit, & additur V. I9. Omnia scripta manu Domini ad me, intelligerescit,omnia opera structura, h. e. ut R. David inachi explicat; via Tirda an a lari 'nari a is h. e. En tibi omnia haec in Scriptura exhibita ct ordinata ,scuri profecta sunt a manu Domini, de omnibus insulisfructura operibus. Divus A postolus in Epistola ad Hebraeos cap. 8.v. s. supra adductum locum Exod. 2s. v. go. citans, alio videtur sensu hoc accepisse,vel aliam rationem innuisse, cur serma Taberna
.culi Mosi ostensa fuerit in monte ; ideb videlicet, quod illud fuerit umbra rerum coelestium & Tabernaculi spiritualis, sive jam per istud, ut quidam volunt, intelligatur Coelum ipsum, sive, ut alii malunt, Corpus & caro Christi: Instituens quippe ibi comparationem inter Christum Sacerdotem in coelis
perpetuum,&Sacerdotes Leviticos temporarios, inquit: ut qui Sacerdotes Levitici exemplari O umbra deservierant rerum ccaelestiumsicut divinitus dictum ess Mos, quum absoluturus esset Tabe naculum; Vide enim, inquit, ut omnia facias secundum exemplar, quod tibi ostensum est in monte i, quibus verbis videtur indicare
velle, Exemplar Mosi in monte ostensum,non suisse ideam M rinam Tabernaculi terreni faciendi, sed Tabernaculi cc
testis & spiritualis, per illud terrenum adumbrati & figurati.
98쪽
mTe, quo sensu, so solus haec Dei ad seu verba hic adducat '
Respondetur, omninb non impertinenter Apostolum haec verba allegare ad suum propositum, neque ejus citationem tollere finem illum propositae Mosi formae Tabernaculi in monte, quem nos ex sensu ulcrali elicuimus. i. Clari stimus D. Rivetus , Comment. in Exodum ita conciliat & explicat: Sic, inquit, existimo convenire apostiti applicationem.Illud ipsum exemplar, quod in Monte sensum HI MUbuit tantum exemplar rerum coelestium Ossiritualium ; Multὸ magis ergo illud, quod ad illitu figuram ct formam in terris a Mose en exstructum. Utrums ergo , tam quod vidit Mosis in monte, quam quod expressit, fuerunt rerum caelestium ἀβ τυαμ, quorum Unum, in Visione repraesentatum, hanc usum habuit, ut Mosen informaret; alterum, a Mose fructum, proprie populo Israelu insiguram datum .in caelestium illarum rerum, quae in Christo suum habent complementum. Hoc igitur vult Apostolus, non immerito se Tabernaculum istud, ct qua in eosebant, appellasse Dpum rerum coelesium,quia forma Tabernaculi, retiquorum, non est ab eo excogitata, nec fortese obtulit ei cogitanti,sida Deo e uitosensa, qui cum velut Christi sacerdotiam, ct qua in caelo pro nobi μcit gniscare, talem illi formam Tabernaculi construendi praemontraxit, qualem aptissimam adspiritualia ct caelesiasignificanda vidit. Id auremprobat ex verbis Moses,qua victasunt. Sic ille per in αν 8ί i οδι,-γMα τῶν Umbram ct exemplar rerum caelestium, intelligit R es veredirituales se caelestes, per utrumas Tabernaculum Agnilcata ; cui Sacerdotes terreni de Levitici olim serviebant. a. Conveniet applicatio sortassis etiam hoc modo, si dicamus, Apostolum intelligere per Umbram ct exemplar, Tabernaculum Mosaicum; per Res coelestes, Tabernaculi formam Mosi in monte ostensam. Quemadmodum erit m Tabernaculum in monte ei ostensium exemplar &-suit Tabernaculi exstruendi in terra: sic vicissim & reciproce Tabernaculum terrenum suit Min & idiua illius quod Moses vidit, exacte illud repraesentans. Si quaeras, quomodo Tabernacu tum in monte ostensum vocetur caeleste 8 Respondeo
99쪽
l. ideb, quia in Visione spirituali&miraculosa ei sult ostensum, qualia Divina & Caelestia vocari solent: a. quia Mons ille, in quem Moses ad Deum conscendit, typus fuit Coeli: 3. fieri potest, ut Mosi in monte cum Deo yersanti, idea illa videnda exhibita fuerit in Coelo. Sic haec verba, In Monte reserenda erunt ad designandum locum in quo Moses tum erat, non ad locum in quo Idea illa erat; ut; Et eriges Tabernaculum secundum modum ejus qui tibi ostensus eis in monte, Item: Vide ac secundum ructuram illorum qua tibi ostens e I in monte, h. e. dum in monte esses. Sic plura extant exempla in Sacris Literis Visionum in coelo,quas in terra versantes viderunt. Ita Johannes Apocalyp. cap. as .io. Eisu tulit me Angelus) per Spiritum in montem magnum Osubcinnem, O ostendit mihi urbem magnam sanctam , inquam, illam Hierusalem, defendentem e caelo a Deo. Vidit nimirum in monte eam prim b in coelo existentem, deinde ex eo descendentem. Quicquid sit, videtur Apostolus simul innuere voluisse, non flustra Mosi ideam hanc spiritualem de caelestem exhibitam suille, sed ut indicaretur, Tabernaculum erigendum nihil aliud esse, quam umbram & exemplar rerum spiritualium & aeternarum. Ita quoq; fatis plena evadit applicatio Apostoli. Pisc enim erit periphrasis verborum ejus: Ut
qui sarmur Tabernaculo, quod nihil aliud erat, quam Mia. 9 ἰύυ--
Tabernaculi Mosi in caelo cur isdictum fuit, cum absoluturus esset Tabernaculum, Vide ut facias omina pecundum exemplar quod tibi mino ire versanti eri sensum; ut inde β. addi sieret, Tabernaculum
suum altiora ιblimiora, coelestia nimirum bona,denotare o prog rare, neI, in eo harendum esse Usiendum esse, vel cogitandum, illud per petuo duraturum o permansurum, sed adpentantibus illis bonis cessaturum, una cum ejus nasis, ct totius cultus Ministru &c. Caeter una per Tabernaculum Mosaicum Coelestia sempiterna fuisse adumbrata, to eo Hebro quoque veteres aliquid viderunt.
100쪽
Tmnpra 't X N I: h. e. R. Si non mit, Ea tura qua jussit Dra, israelitas erigere Tabernaculum,indicavit Angelii ministerit,ut o Q cerent Tabernaculum. Cum itas erigeretur Tabernaculum inferius .ereiactum quo'fuit superius Tabernaculum Metatroni seu angeli Metatoris, in quo Vert animas justorum, ad expiatiovem faciendam pro Israele, rempore captivitatis ipsorum, Et hac de causa dicitur Π: zrimes Exodi qo. q. d. cum Tabernaculo.) quia aliud tabernaculum erectum fuit cum est. Idem legitur in Bemidbar rabba sect. ra. sol. a 4'. col. a. 3. Tarachum ah sol. 62. col. l. Quae in his lateant mysteria, jam non disquiremus. Considerandum quis ille lux mseu 31etator, decujus Tabernaculo hic sermo ' de quo videatur Lexicon nostrum Chald. Talna. Rabb. pag. ri' a. quod illud Tabernaculum ejus ' quomodo in eo osserat, vel obtulerit animas justorum, Sc expiationem fecerit pro Israele 'In Additionibus Talmudicis X π' R.Simonis bar Abraham, in Berachoth cap. s. sub fin. Scito quod in Arboribus, Fontibus, ct caeteris rebus Horri Edenis fuerint figuri r rum subtilis iarum,per quas ridit ct intellexit Adam usprimus o a'a pa 'a n res Spirituales 3, quemadmodum etiam Deus nobis dedit' formas seu Figuras Tabernaculi, Sanctuarii, ct omnium rasorum ejus, Candelabri, Mensae, ct Altanum, In NUM 4 Ux, V XI in t os rerum Intellectualium, o ad interigendas ex iis veritates caelestes. Rerum ea procul dubio in horto Edenu, in quo habitavit Adam, magis nora ct clara ei fuerunt. sicut O Usse magis fanctus fuit,ceu creatura manibus Dei ipsius formata,ct Angelus Dei. In fr-boribus etiam horti ct fontibus supiis) ejus Ἀ san num 3, in praefiguravit Secreta admiranda sec. In En Israel,naihi fol. 3I.coLq. R. Bechaj in sectione no)πὶ fol. mihi Ioq. col. 3. Quod dicitur 9 Facies & tabulas tabernaculo e lignis Schi uim ' nivstantes permanentes, hoc enim sensit hic sumitur; id juxta modum explicandi Catalisticum significat Virtutes superiores: nihil enim in Tabernaculo ct vasis ejus erat, γ' aeo ἰ τ ta hya, quod idem non fuerit figuratum sperne scut dicitura, reaan Similitudinem vel structuram Tabernaculi, re an δί similitudinem omnium vasorum Hus, Exod. 2s. 8. Etsc ait David; n ad nn m m 'a Omne opus similitudinis figuratas. inmsi L a