Apollonij Pergaei Conicorum lib. 5. 6. 7. paraphraste Abalphato Asphahanensi nunc primùm editi. Additus in calce Archimedis Assumptorum liber, ex codicibus Arabicis M.SS. serenissimi magni ducis Etruriae Abrahamus Ecchellensis maronita in alma vrbe l

발행: 1661년

분량: 457페이지

출처: archive.org

분류: 수학

291쪽

E I eandem proportione habet, quam quadratum B Q ad C mn Q Aestq: C mequalis Q A, atq; T S aequalis S E, & T S ad S E eande pro- e

portione habet, qua T R ad R H, seu quam E V ad V H igitur E U aequalis est V H; quod est absurdum ; propterea quo L O diameter, quae ad illa

perpendicularis est, bifariam secat eam in N. Ostensum igitur est, non reperiri conum alium continentem sectionem D E F, praeter superius exposi-itum. Tandem supponamus, quadratum B Q ad quadratum Q A habere a minorem proportionem , quam E H ad E I. Patet quadratum L P , ne. Ipe N E , seu O N in N L ad quadratum E P , nempe ad quadratum NL , scilicet Ο N ad N L habere minorem proportionem , quam H E ad E I: ponamus iam O N ad N X , ut H E ad E I, & per X ducamus RX Y parallelam H E , & iungamus E R , O R , & H R producatur ad Tquoulque secet E Τ parallelam ipsi O R. Ostendetur quemadmodunta g. supra dictum est 2 quod E T R, B A C sunt isoscelia, & similia. Et quia E H ad E I est ut O N ad N X i nempe ut O V ad V R, nempe ut O Vin V R, quod est aequale ipsi E V in V H ad quadratum V R ; haec a

tem proportio componitur ex E V , nempe S R ad U R , nempe ad E S, & ex proportione V H ad V R , nempe S R ad S T , ex quibus compinnitur proportio quadrati R S ad S T in S E i igitur quadratum R S ad ES in S T eande proportionem habet, quam H E ad E I; & propterea

planum sectionis D E F in cono , cuius vertex est R , & illius trianguli latera R E , R T, producit sectionem hyperbolicam , cuius inclinatus est E H,&όrectus E I ; quare conus cuius vertex est R, continet sectione D EF , nec non continet illam alius conus , huic: cono similis , cuius vertexest Y i & hi duo coni sunt similes cono A B C , nec continet illam te tius alius conus, qui similis sit cono ABC, nam si hoe sieti possibile est y contineat illam alius conus , cuius vertex Z , & putidium verticis

292쪽

Conicor. Lib. VI. 2SI

Inde demonstrabitur , quod H E ad E I habebit necessario eandem proportionem , quam O e ad e Z ; quod est absurdum, quia haberet eandem proportionem , quam O N ad N X. Quapropter non continet illam te tius alius conus similis cono ABC. Supponamus iam , quadratum B QM quadratum Q A maiorem pro- . porriqnem habere , quam H E ad E I. Dico, exhiberi non poste conum I si mycm cono A , qui contineat sectionem D E F. Alioquin contiano 'lam conus uius venex est R demonstrabitur , quod o V ad V Rdit . ut H E ad E. I, quae tabet minorem proportionem. quam qua dratum B Quia quadratum Q A4 quae ostensa est cadem, quam O N ad N L i ergo O V ad V R nempe O N ad N X minorem , proportionem habet, quam eade Ο N aia N L , quod est absurdum. Non igitur continebit sectionem D E F conus similis cono ABC. Vt propositu fuerat.b aequalem angulo F, eumque bifariam diuidamus in H,& iungamus A H, C H . & ex H educamus H I, quae secet circulum in K, dc Uccurrat tu, tensae extra circulum in I i sitque H I ad I Κ , ut A C ad A D t & ει ducamus Id L M easdem conditiones habens ; & iungamus C Κ , A K ,

ducaturque Κ N parallela A C . & A N parallela H I, quae secet Κ Cin O. Quia H I in I K quod est aequale ipsi C I in A I ad quadratum IK est ut A C ed AD; & proportio C I in A I ad quadratum Ι Κcomponitur ex ratione C I ad I Κ , nempe K N ad N O propter simit

Ii a tudinem

PROPOSITIO XXXI.

SIt tandem sectio elliptica ABC, eiusque transuersus axis AC, &erectus A D & in plano perpendiculariter erecto ad sectionis plunum ABC, fiat super Ac segmentum circuli, quod capiat angulum

293쪽

Apollonij Pergaei

tudinem duorum triangulorum , & ex ratione A Icti eripe K N ad I cnempe ad AN propter parallelas γ , & ex his duabus propor lambus componitur proportio quadrati Κ N ad A N in N O ; ergo huadratum Κ N ad A N in N O eandem proportionem habet, quam A C transue sus ad A D erectum ; igitur planum , influo est sectio A B C , in conoti cuius vertex est Κ , & basis circulus , cuius diameter A O producit s 'L b. t.' ctionem ellipticam , cuius transuersus est A C , & erectus A D : quare iDefin. s. sectionem B A C continet; & quia angulus H Κ C , nempe AΟΚm si qualis est H A C, & angulus C H A aequalis est C Κ Α, remanet angulus H C A aequalis O A K I eritque H C A , quod simila est F E G, simila quoque O K Aiquapropter Ο Κ A isosceleum , & simila est ipsi

uis, ' igitur conus , cuius vertex est Κ , similis est dato cono F E G ,& quidem continet sectionem A B C, uti di ximus . Similiter quoque, ostendemus , quod eandem sectionem continebit alius conus , cuius ve ' lex est L , si educantur A L , L C. Et alius conus , praeter hos duos, iuxta hanc hypothesia non continebit illama: Alioquin contineat illam , datius conus , cuius vertex sit Q , & triangulum A ' : & ostendetur, ς inadmodum supra dictum est, quod communis sectio plani, per aximas coni ducti, erecti ad planum sectionis A B C , & plani sectionis est A C , & quod punctum verticis illius coni sit in circumserentia sepinenti A H C , & sit ducamus per H Q rectam H R , & iungamus C Q, A Q , & educamus A S parallelam H QR, & QS parallelam AC , erit QAP triangulum illius coni, & est isosceleum, crit quadratum , ad A S in S I', ut C R in R A i quod est aequale ipsi H R in R in ad quadratuiti R nempe H R ad R Qi ergo H R ad R dest, ut A C cad 4 D, quae est , vi H I ad I K i ergo diuidendo permutandoq: H Κmaior ad H QIninorem . eandem proportionem habebit, quam Κ I minor ad I maiorem . & hoc est absurdum. Non ergo reperiri potest tertius conus, continens sectionem B A C. Et hoc erat ostendendum. Note

294쪽

Conicor. Lib. VI. 233Notae in Proposit. XXIX.

a TZ T saciamus super E K triangulum simile triangulo ABC, &c. Ni C. mirum , fiat angulus K E L aequalis an is A , ct angulus L fiat aequalis

angulo R.

Ergo L K , quae est latus trianguli transeuntis per axim E G para Iletu

est EG, &c. Legi debet, τι in texta fidere s . Hoc constat ex ιonstructi ne ; nam duo anguli alterni G E L , , ct L L E quales sunt cirim angulo C.

C Et propterea planum , in quo est sectio D EF producit in cono sectionem parabolicam,&c. oniam planam circuli , cuius diameter E Vperpendiculare es ad planum trianguli LE Kr e tur si ducatur planum N FO aequid stans circulo EU secans planum D E F in recta tinea D G F, erit quoque circulus, ct perpendiculms ad planum tria-guli per axim LEU: sed ex cynfructione planum D EF perpendiculare quoque erat ad idem triam gulum her axim E L K; igitur D F communis sectio eorundem planorum perpendicularis quoque erit ad idem planum L N O, is esciet angulos rectis eum diamuro circuli N O, ct cum E G, quae in eode ano exidunt, ocu isti conueniunt in ρ uncto G suntq; EG, ct L O paralget eripitur ir tib r. anum sectionis D EF producit necessario in cono LN O producto parabolam.

cI Igitur H E ad E I. , quae est aequalis ipsi L Κ eamdem proportionem habet, quam quadratum E ad quadratum Κ L , &c. moniam conus L E Vsimilis es cono recto ABC erit quoque rectus r se propterea duo latera trianguli per axim E L, ct L V aequutia ant inter se, o ideo E K ad K L, atque ad E L eandem Vspertionem habuit , cte. fe Et dico , quod sectio D E F non reperitur in alio cono simili cono AB C , cuius vertex sit ex parte plani sectionis praeter hunc conum , &c.

Idest. Nullus alius conus rectus continebit eandem parabolam DEF, qui sit milis ceno A BC , or vertex E parabole magis , aut minus recedat a verticeroni, quam E L.

s Ergo E M est indirectum ipsi E L . M. Tloia D G lasis sectionis conicae

perpendicularis me delet ad GO, cst ad G E ct ideo ad triangulum per aximviri que coni recti L E U , ct MEI; ct conueniunt plana eorundem triam gulorum in E G axi conicae sectionis geniti ab eis a ergo dicta triangula in e dem plano existunt per rectas E G , o G O Heu ; ct in viroque cono triangulorum per axes tatera L T , ct III parallata sint eidem axι E G paraboles :ergo L Κ , M I paralgeti sunt inter se , es anguli L , o M aquales sunt 'ν-yur militudinem triangulorum per axes in conis sim libus r igitur L E, O ME sunt quoq; parallelae , ct conueniunt m E vertice parabolo 1, ergo m Hrectum unt constratae.

295쪽

Notae in Proposit. XXX.

ΙTa ut non sit proportio quadrati axis coni, B Q ad quadratum sem, diametri basis illius ut C Q minor proportione figurae semonis , &c.

Rursus datus si conus rectus A B C , cuius axis B I semidiameter circuli ba-F contineat; oportet autem , ut quadratum axis coni B ta ad quadratum semidiametra illius ad A non habeat maiorem proportionem , quam habet axis transuersus H E ad latus rectum EI.

Et producamus L H ad E Ioccurret in K perpendiculari rectae ad punctum E linea H . dcc. Id si due .r recta linea E A in plano circuli H L Eperpendicularis ad II E , seu parativa ias a N coniuncta recta linea H L secabit reliquam aequid antium E M in K.

Quapropter Κ L E simile est A B C , quia a quierus etiam est : si autem ponamus Κ L E triangulum coni, cuius vertex L , & planum trianguli illius erectum ad planum D E F; utique planum, quod est iii sectione producit in cono sectione hyperbolica, cuius axis E G,& inclinatus E H. Sc. Guoniam in duobus triangulis ABC, ct ELU sunt anguli verticales B, ct L aequales inter se, cu externi M R C , ct H L E aequales facti sint: o angulus HL N aequalis sit interna, se opposito Κ, ct angulus N L E aequalis es asterno anguis L E K propter parallelas N L, E K, ct quilibet eora es me tuas externi anguli

H L E; ergo angulus L aequalis erit angulo L E K, ct trianguia LEA erit is celtu, sed triangulum ABC per axim coni recti ductum es quoque se celium I igitur aesta a Iuli H a basim A , o C aequales sunt inter se i erant autem prius verticales an is S, ct L aequalis ; igitur triangula A L C, o E L Κ ae)uiangula, ct similia fori. Ducatur postea recta tinea L P perpend cularis ad basim E A , quae eam secabis bifariam m P , cst aeucatur plaisum per E K perpendiculare ad planum E L K , o in eo diametro E K at circulus , qui sit basis coni , cuius venex L , cst ducarar planum F D a quid ans plano circati E K; e cieturo alias

296쪽

Conicor. Lib. VI. as

alius tirculus P D a perpendicularis ad manum trianguli per axim L E V; erat autem ex constructione planum hyperboles D E F perpendiculare ad idem planum per axim E L K; igitur duorum planorum communis sectio, quae sit F G D pe pendicularis quoque erit ad planum trianguli L E Ν : ct ideo efficiet angulos FG E , o F G a rectos , o G E H producta histendit angulum externum triam guli conici E L K ; quapropter planum D E F esciet in cono E L A fperbolen,

cuius axis transuersus erit H E.

d Alias eontineat illam alius conus similis cono ABC, sitque vertex eius R in plano L E G , & duo latera trianguli illius sint E R, Τ R; ergo angulus E R T aequalis est E L Κ , & est in circumferentia arcus E L H;

ergo T R si producatur , occurret H : &c. Sensus huius textus corrupti ta tis es: Si enim fieri potes , ut aliquis alius conus, ut E R T , qui similis sit cono ABC, vel E L K , contineat eandem perbolam D E F , o conora mertices R, ct L ad easdem partes tendant, erunt duo plana triangulorum per axes conorum ducta perpendicularia ad planum iectionis D E F; atius E G non essu axis h perbole D E F , Et quia coni supponuntur smiles erum quoque triangula per axes E L Κ, ct E R T similia inter se: ct ideo anguia verticales E ex Def. s. L Κ, ct E RT aequales inter se erunt, atquesubsequentes anguli E L H , ct ERH aequales quoque inter se erunt, o subtendunt commune latus transuersum HE ; igitur duo anguli E L H , ct E R H in eodem circuli segmento consisunt. Textus igitur corrigi debebat υt dictum es.

c Atque T S a qualis est ipsi E, & T S ad S E est , ut T R ad R H, qua

est ut E V ad V N ; ergo E V aeo ualis est V H , &c. In duobus tria tilisis celdis inter se similibus ABC, ct E RT ab aequalibus angulis verticatibus ABC , ct E R T ducuntur rectae lineae B a , R S secantes bases in se S resque quadratum R S ad rectangulum E S T, τι quadratum B αad rectarim Lm A , or sicatur A C bifariam in a d seMenaeum es ET in duas parites aequales in S quoque secari. Si enim hoc verum non es ET in alio puncta

bifariam diuidetur ut in b iungaturque Rh. deroniam a verticibus trianguloru

A B C , O R ET i se siritum ducuntur rectae linea B a , R b diuidentes bases bifariam in b , ergo anguli ad a. o bsunt recZi, o erant anguli A, o E aequales propter similitudinem eorundem trIangu-Iorum igitur triangula A B at, or E R bsimilia sunt, id ars B . ad . A erit ut R badbE, ct quadratu B a ad quadratum d A erit ut quadrata R b ad quadratub E; erat autem quadratum R S ad rectangulum E ST ut quadratum R. tard adratum a A; ergo quadratum R b ad quadratum b E eandem proportionem habet, quam quadratum R S ad recta ulum EST: esque quadratum R bminus quadrato R S eum perpendicularis R b minor his quam RSP quare quadratum ex b E semi se totius E T minus eris rectaneulo ESτ fusegmentis inaequatibus eiusdem E T contento ; quod es absurdum i quare necessario E Tbifariam secatur in S. Postea propter paraLeti RS, ct HE, GT S ad S E ita erit T R ad R H ; ct propter parasietas R V , or E T erit E V ad V Η, ut T R ad RH, T S ad S E : ostensa autem fuit T S aequalis S E ; igitur E

V aqua

297쪽

V anualis est VH, quod est assuraeum. yatet quadratum L P nempe N E, seu o N in N L ad quadratum E P. fnempe ad quadratum N L , scilicet O N ad N L habere minorem proportionem , quam H E ad E I: ponamus iam O N ad Z X , ut H E ad EI, & per X ducamus X R, & iungamus E R. &c. Sunossa construmone

trioris casus, quando conus rectus E L Κ factus es similis cona ABC quadratum L P ad quadratum E P habebat eandem proportionem, quam O N ad N L, seu quam quadratum B α id γadratum e mari in hac altera suppositione conceditur quadratum B Od quadratum a A habere minorem proportionem, .um E H ad E Ia uisar D N ad N L minorem proportionem habebit, quam H E ad E I; ct fiat O N ad N X τι H E ad E I, erat N X minor quam N L, ct ideo punctum X intra circulum cades, ct per X ducta R X r parallela H mmtique secabis circulum in duobus punctu , τι in R , ct T. Guod vero rem a R X T disci debeat parandia ipsi H E , non quomodocunque, patet ex contextu sequenti, nam debent O X, O R secari in N , o V troportionaliter, quare tem

tus debuit omnino corrigi.

Ostendetur, quemadmodum dictum est, quod E T R , & A B C sint talsos cella , & similia , &c. .Quoniam arcus circuli E G , ct O H aequales sunt inter se ex constructione, erunt anguli E R O , ct O R H aequales inter se , or rapter parasielas O R , ct E T es angulus ORE AEqualis asterno T E R ; atque externas H R O aequalis es interno , Cr opposito RT E ; igitur duo angulia E T, ct R T, E aequales sunt intres ij se propterea triangulum ERT eritis cetium. Rufus quia duo anguli E L H , E R H in eodem circuli figmenta eo usitati aequales sunt inter se, is erat ex conseructione a ulus M E C aequalis angulo H L E ; igitur a uti H RE, Cr M B C aequales hunt inter se, Gr ideo consequentes anguo verticales E R T, O A B C aequales erunt inter se, es quoque triangulam ABC per axim com recti mosetium igitur duo inan E RT ,σ ASC kmitia sunt inter se. Et quia τι dii Iam es O N ad N X eandem proportionem habet, quam H F ad E I, atque pro Ire parastrias V N, Ut R X est O V ad V R τι O N ad N x, ct sumpta comuni altitudine V R erit

recta

298쪽

Conicor. Lib. VI. as T

rectangulum O V R ad quadrarum V R, τι H E ad E I r es vero rectangulum H V E aequiae rectanguis O V R propterea quodduae rectae lineae o R, H E ses Acant intra circulum in V igitur rectangulum H V E ad quadratum V R eandeproportione habet quam H E ad E I ; cum proportio recta uti H V E ad qua dratum V R 'composita sit ex duabus rationibus, lassus E V ad U R,seu R S ad

S E, propter parallelogrammam V E S R , o ex proportione H V ad V R, qua eadem est proportioni ipsius R S ad S T propterea quod triangula H V R, o R S T similia constituuntur as aquid antibas HV, RS, OVR, ST )quapropter duae proportiones R S ad S E , o R S ad S T componentes proportionem quadrari R S ad rectangulum FST eadim sunt rarionibus , ex quibus componitur proportio rectanguli H V E ad quadratum V R; ct ideo quadratum R S ad rectangulum EST eandem proportionem habebit, quam rectangulum

H V E ad quadratum V R, Ea eandem quam habet II E ad E I; igitur si Latronus , cuius vertex R , o basis circulus diametro E T , cuius planum perpem

diculare sit ad planum trianguli E R T , eris triangulum E RT foscelium per axim praedicti coni extensum , atq; ad ipsum sectionis D EF planum es quoque perpendiculare , se eius axis G E subtendit angulum E R H , qui deinceps es angulo verticis ; igitur planum D E F in cono E R T generat hverbolen , cuius axis incianatus es E H , o erectus E Ir o propterea conus E R T comprehendit hversiam DEF. Rufus s recta R X producatur quo que secet

peripheriam circuis L E ex alura parte in puncto II asque denuo coniungantur rectae IAM ET, O H r, quae extendatur quo que conueniat cum recta linea

ex puncto E parastela ipsi O r in puncto aliquo , quod concipiatur esse d; fleri

poteris alius conus cuius vertex T , basis cretulus diametro A d erectus ad planum trianguli similis cono E R T, siue A B C: Osendetur curi modo Erictum es, quod idem planum H D F esciet in cono T d E ea Em 6perbolen D E F.

Inde demonstrabitur quod E H ad E I necesse est , ut habeat eandem

proportionem , quam O e ad e Z : & hoc est absurdum , &c. quia conus X. E f continet sperbolen D E F nece fario eius axis transuersus E H subtendet angulum H κ E , qui deinceps es angui verticis trianguli per axim ς est pro re similitudine cimo rectorum, sunt triangula per axes A R C, E R T , ct E Z imilia inter se, se anguli verticales B , Z, ct R aequales erunt inter se , ideo consequentes anguli M B C , ct H R E, nee non H κ E aequales erunt imur sie , ct subtenduntur ab eadem recta linea H E ; ergo in eodem circuli si mento consistunt: ct propterea punctum Z in circuli peripheria H A E cad i. Postea τι se propositione 3 3. primi libri, est in hac eadem propositione demonstrauit Apollonius 2 constat quod H A ad EI habet eandem proportionem, qua O c ad e Z ; ct prius O V ad V R erat vi H E ad E I ; ergo O V ad V R 6-dem proportionem habet quam O e ad e X ; sed quia punctum Z non radit ista, R , neque in I alias conus E X f non esses alius a praecedentibus E RT , o ET d ; erga o e ad e Z non habet eandem Iroportioncm, quam O V ad U R, quod os absurdum.

Et demonstrabitur quod O V ad V R sit vi H E ad E I, &c. Repetatur denuo constructio primi casus huius propositionis , ut sat conus rectus L EF uis cono ABC, tunc quidem Padratum L P ad quadratum E P hab

bit e iam proportionem , quam O N ad N L , seu quam quadratum B ad

299쪽

DEinde sit sectio elliptica A B C,& transuersa illius A C.&erectus

A D , & circinducamus super A C in plano erecto ad lectioius,ianum ABC segmentum circuli, quod capiat angulum aequalem an- ulo F : &c. Rursus tonas exhiberi ribet itis cono duo E F G, qui duram basim ABC contineat , sitque axis transuersus esita sis C A , ei que larus

I Κ, quod est aequale ipsi C I in I A, ad quadratum I Aut A C ad A D , & C I in A I ad quadratum I Κ nempe K N ad

N O propter similitudinem duorum triangulorum , & ex A I , nempe NΚ ad I Κ nempe A N ut parallelas constituamus lineas , bus proportionibus componitur proportio quadrati NK ad AN in No. dcc. Sensus halas terius malia corrupti hic es. tauia ex construcrione HI a I K ciat ut C A ad A D , o sumpta communi alumine I Κ, erit

Apollonii Pergaei

postrema suppositione estnceditur quadratum R ia Dadratum αγ halere nisiorem proportioncm , quam B E ad E I; igitur O N ad N L maiorem proportionem habebit, quam H E ad E I; sed quia e nus E RT ponitur continere sectionem D E F : haluit OUMUR earudem proportionem , quam H E ad E I τι ex 3 3. deduc tur , ct in hac re

N ad N L maiorem proportionem habebit, quam O N ad N X: dam , nam N X minor es, quam N L.

300쪽

Conicor. Lib. VI.

dratum I K eandem proportionem halet, quam C A ad A D ; componitur clero proponio rectangul2 CI A ad quadratum IV ex duabus proportionibus laterum C I is I V , or A I ad I K: ct propter para eius N O , I K , atque Γ N , ct C I , o latus commune C O V duo triangula C I V , O K O N milia sunt i igitur K N ad N O es , ut C I ad I K ; O quia in parasita rammo I N IMtera opposita sunt aequalia K N ad N A eandem proportionem habebit quam AI ad I K i quapropter duae rationes K N ad N O , o K N ad N A componori proportionem quadrati K N ad rectangulum A NO, quae eadem es proportioni rectanguli C I A ad quadratum I K ; ct propterea quadrarum K N ad rMDngulum AN O eandem proportionem halebit, quam A G ad A D . Si igiturhat conus , curus et errex K basis circulus diametro A O descriptus , cuius ρί num perpendiculare si ad planum A K C ; atque per rectam A C aequi iam rem ipse L N planum ducatur perpendiculare ad idem planum A X C eener b Iar H Us , cuius axis transuersus erit A C , or latus rectam A D. Textus igitur corrigi debere ex dictis manifestum es.

Et quia angulus H Κ C nempe A O K aequalis est H A C, & angulus C H A aequalis est C Κ A remanet angulus H C A aequalis O A K erit H C A simile F E G simile quoque O K A; ergo , dic. moniam ex comstructione segmentum A H C capax es anguli aequalis an ulo F erit angulus AH C aequalis angulo F: O quia peripheria A H C secta es bifariam in H; ergo subie a latera A H , O H C aequalia sunt: se propterea triangulum A H cfoselium , o simile erit triangulo E F Gipropterea quod anguis verticales quales sunt inter se s sint vero duo avali A H C , ct A K C in eodem circuli segmento; ergo aequales sunt inter se; pariterque duo anguli C A H, in eoiam circuli sinento cor irati , qaalessent inter se

SEARCH

MENU NAVIGATION