Apollonij Pergaei Conicorum lib. 5. 6. 7. paraphraste Abalphato Asphahanensi nunc primùm editi. Additus in calce Archimedis Assumptorum liber, ex codicibus Arabicis M.SS. serenissimi magni ducis Etruriae Abrahamus Ecchellensis maronita in alma vrbe l

발행: 1661년

분량: 457페이지

출처: archive.org

분류: 수학

361쪽

32o Apolloni j Pergaei

G E , ct componendo O H ad E.Η , seu rectangulum O H A ad rectangulis E H A , erit vi recI angulum sub G Ε , ct G O in O E et na cum quadrato EG , seu mi quadratum ex O G ad Padratum ex G E, es permutando rectangulum AH O ad quadratum o G , erit ut rectangulum E H A ad quadratum GE , sed ut rectangulam O H A ad quadratum O G, ita es quadratum A C adta Des. & quadratum P L . se τι rectangulum E H A ad quadrato ex G E , seu τι is . huius. quadratum A C ad quadratum A F , vel ex I A ; quapropter idem quadratum A C ad quadratum ex P Κ, atque ad quadratum ex A F vel I K eandem proportionem habet, se ideo quadrata usa aequatia sunt, or eorum latera P K; oA F , via I A pariter aequalia erunt. Eodem modo quando rectangulum sub O G E in E H maius es quadrato GE , tunc quidem idem rectangulum , cuius altitudo o G E , basis vero O E. ad rectangulum , cuius altitudo o G E , basis vero E H , seu O E ad E H . min rem proportionem habebit , quam ad quadratum E G , o componendo , atque permutando , ut prias factum est, habebit rectangulum O H A ad quadratumo G , siue quadratum A C ad quadratum P Κ minorem proportionem , quam sulii, rectangulum E H A ad quadratum G E , seu quam quadratum A C ad qua-Τ dratum A F, vel I K , ct propterea P Κ maior erit, quam A F , vel I K. . 2Quando vero rectangulum Fus E G D in E H minus es quadrato A G, tunc quidem ostendetur eodem progressu quadratum P L minus esse quadrato A F , et I x , quod erat propositum.

Notae in Propos XXXIII. dc XXXIV.

Veniam ex ripotesi C A minor non es medietare ipsius A F , es que A Had A G , it C A , ad A F , ergo A H maior , aut aequalis es medietati ipsius A G , ct ideo A H maior, aut aequalis es residuo H G, quare E H ,

De . 2 huius.

362쪽

3 et IConicor. Lib. VIL

E H , atque eius portio γε H mn minores Iunt eadem G H ; ergo rectangulum sub E G A in A H maius eras quadrato A G , atque I x maior erit quam A F. Simia, modo , quia tam M Η , quam E H excedunt ipsam G H , erit recIangulum sub M G E is EH maius quadrato A G , arque PR maior , quam I K.

Lem. 3 huius. Lem. I. Lem. huius. Lem. F. huius.

Notae in Proposit. XXXV.

363쪽

3 a 2 Apollonii Pergaei

ducatur N n occurrens sectioni in N, ese n , a quibus iungantur N C , n C , ct eis aequid antes diametri P ct p qextendantur, quam erecta P R,9 p r. Os endendom es P ae subduplam esse iasius P R, atq; P R , o p r aequales esse inter se , es minima esse erectorum quarumlibra Dramurorum i iusdem sim Piop.6. . is uentrara τι H M ad M G ita est P α d PR, ct pcladpr, erat a iiiii . rem H M sabdupla ipsius M G, ergo Diameter P α ubdupla est erecti eius P R ,

pariterque p q subdupla es V s p riatque Diametra P o p q aequales

fons inter se , cum aeque recedaηt ab axi A C , atque earum commune ratus MC M. Pastea quia tam E H , quam M H maiores non sunt eadem H M , et HLem. , G H , ergo rectangulum sub M G E in E H minus es quadrato E G , cst exhilam lem. 3. P R minor es I K., . Similiter quia tam Ε Η , quam A H minor es eadem Η M, erga rectan-ε. Vbii l. gulum sub E G A in A H minus es quadrato A G , ct IK minor eris, quam

A F. tandem, quia tam V H , quam M H non es minor eadem G H , ergo re- - , ctangulum V G M in M H maius eris quadrato G M , o rio S Z maior erit, tam s. quam P R, o sic ulterius: quare P R minimum est laterum rectorum quarumlibet Diametrorum eiusdem 6perboles.

4. ' hyperbole latus rectum alicuius Diametri reperire , quod aequale sit lateri recto axis; sed oportet, it axis transuersus A C minor sit medietate eius erecti A F.

o 33. hu. Reperiatur Diameter P Id, quae subdupla sit eius erecti P R, sitque C M l ius , ct fiat e G ad G a , τι M H ad HA, cst ducatur ordinatim applicata ad axim e d , coniungaturque recta d C , , extendatur diameter a b parasi la μή d C , cuius latus rectum M a c. Dico a c aequale esse A F r quia e GLς ad G A facta fuit τι M H, e G H ad H A, ergo rectangulum sus e G A inti. A N es quadrato G A , ideoque erectum a c quale eris erecto A F ,hus ita via erat propositum.

Dato

364쪽

Conicor. Lib. VII. 3a 3

Dato latere recto I Lidiametri hyperboles IL reperire latus rectum pnop . alterius Diametri , quod aequale sit lateri recto I x oportet aditem - , Addix. t Diameter I L cadat inter axim , udi aliam Diametrum , quae su

dupla sit sui erecti.

Repertatur Diameter a P , quae subdupla Ist sus errari P R , ei seque latus ει 31. lui. sit M C ; ergo ex spothesi I L cadet inter axim A C , 'o Dia rarum P a ,σ Aropterea terminus E lateris C E cadet inter A , M , igitur reperira po- reris V G , quae ad G E eandem proportionem habeas, quam maior M H ad m/norem H E , CT ut prius , lateris C V ducatur diameter S T , cuius latus rectum S Z : dico S Z aequale me I K: quia V G ad G E es , ut M H, seu ic H ad H E , ergo rectangulum sta V G E in E H aequale est quadrato G E , litiait id que S Z aequale I K : quod erat Hopositum. ' Lei . De citur ex prima propositione additurum quod in aliqua h perbola reperia i μ μ 'ri possunt tria diametrorum latera recta aequalia inter se :s nimirum in hyperibola , cuius axis C A minor sit medietate eius lateris recti, reperiantur utrimque duae diametri b a , quarum latera recta a c aequalia sint iasi A F ; tune quidem tria uia titera recta aequalia erunt inter se : reliqua et ero latera recta Zametrorum cadentium inter A , o a maiora erunt titere recto A F ; se latera recta diametroram cadentium Hira punctam a ad partes B maiora suntiatere recto a c , propterea quod magis recedunt ab omnium minimo latere re- 'cto P R. Simili modo in eadem hyperbola reperiri posent quatuor diamrarorum latera recta aquatia inter se , si nimirum ex secunda propositione addirarum dato latere recto I V diametri IL reperiatur aequale iatus recIam S Z alterius diametri ST, or ex altera parte axis ducantur duae alia diametri aeque ab axi r mota ac Uia , erum quatuor recta Dura earum aequalia inur se , or maior quotibet Lure recto Hametri cadentis inter I , O S ad utrasque partes axis rminora vera erum quolibet Diere recto diametri cadentis vora punctum I ad partes verticis A, vel infra puncta S ad partes a , ut deducitur ex 3 . huius.

SECTIO SEPTIMA

Continens Proposit. XXXVIII. XXXIX.

PROPOSITIO XXXVIII.

IN hrperbole axis inclinatus si non fuerit minor triente erecti

ipsius, erunt duo latera figurae axis minora, quam duo latera ligurae cuiuslibet inclinatae coniugatarum , quae in cadem sectione consiliunt, & duo latera figurae inclinati proximioris axiimnora fiant, quam duo latera figurae remotioris inclinati. Ss a Si

365쪽

3α Apollonii Pergaei

Si vero fuerit axis minor parte tertia sui erecti assignari poterunt ad utrasque cius partes duo aequales diametri , quarunia quaelibet pars tertia sit sui erecti, atque duo latera figurae eius. dem minora sunt duobus lateribus figurae cuiuslibet alterius diametri ad utrasque eius partes in eadem sectione cadentis: dc duo latera figurae diametri ei propinquiores minora sunt duobus lateribus figurae remotioris.

In eadem figura supponatur prius hyperboles avis A C non minor suo erecto , erit P Q aior quam AC, & S Τ maior quam P Q: ideoque erectus ipsius A C minor erit erecto ipsius P 33. ex τ. 2, & erectus ipsius P Q minor est erecto ipsius S T; igitur duo latera figurae A V minora sunt, quim duo latera n gurae Ρ -3c duo latera ngurae P QSuno-ra , quam duo latera figurae S T

PROPOSITIO XXXIX.

DEinde sit A C minor quam A F. sed non sit minor tertia parte . a eius; igitur A H non erit minor tertia parte ipsius H C : & propterea non est minor quadrante ipsius A C i ideoque C A in A H notia est minus quarta parte quadrati A C ; quare C A in A M quater lumptum ad C A in A H quater, nempe M A ad A H non habet maiorem proportionem , quam quadruplum ipsius A C in A M ad quadratum AC. Et ponamus M m aequalem M A , componendo M H , ad H A , nenipe M H in H A ad quadratum H A non habebit maiorem propor

tionema

366쪽

Conicor. Lib. VII. 3 as

tionem , quam C M in M A quater sumptum una cum quadrato C A , nempe quam quadratum C m ad quadratum A C ; ideoque M H in HA ad quadrarum H A minorem proportionem habet quam quadratum C m ad quadratum A C . Et permutando M H in H A ad quadratum C m , seu ad quadratum ex summa ipsarum G M : & M H , ad quod habet eandem proportionem quam quadratum C A ad quadratum summae Ps& Ρ R 1 . ex 7. habebit minorem proportionem , quam

quadratum A H ad quadratum A C, seu quam quadratum A C ad quadratum summat ipsarum A C , & A F ι igitur summa ipsarum A C , &A F minor est quam summa ipsarum P in & P R. Et quia M H maior est quarta parte summae ipsarum M G , & M H ι ergo quadruplum C min M H maius est quadrato Cm,& ponatur V . aequalis A V ; igitur quadruplu V M in C m ad quadruplum M H in C m , scilicet V M ad M H minorem proportionem habibit, quam quadruplum V M in C mad quadratum C m : & componendo V H ad H M , nempe V H in HA ad M H in H A minorem proportionem habebit, quam V M in C mquater sumptum , vel u m in m C bis sumptum cum quadrato C m eo quod a m dupla est ipsius V M quae omnia simul ad idem quadratum Cm minorem proportionem habet, quam quadratum C u. Ergo V H in H A ad quadratum C s. scilicet quadratum A C ad quadratum summae ipsarum ST, & S Z s i . ex 7. minorem proportionem habet quam M H in H A ad quadratum C m , seu qnam quadratum A C ad quadratum summae ipsarum P P R t . ex 7. quapropter P & P R Gmul sumptae minores sunt, quam S T , & S Z simul sumptae.

PROPOSITIO XXXX.

Sst A C minor triente ipsius A F , erit A H minor dimidio ipsius HG,& ponatur M H aequalis dimidio H G,&du-

367쪽

3 a 6 Apolloni j Pergae i

tamus perpendicularem , & diametrum. Dico , quod P ea qualis cst trienti ipsius P R.

Educamus inter P QA A C diametrum I L , & 'educamus C B ei ο quid istantem , & perpendicularem B E . & secemus E I aequalem E Acrit summa ipsarum G E , & E H aequalis C li cstque H E minor quam M H , quae quarta pars est ipsius C m ; ergo summa ipsarum M G, H Ein M H quater sumptum minus est quadrato C m : auferatur communiter M G , H E in M E quater sumptum remanebit quadruplum summae M G , H E in FI E minus quam quadratum C I quia M G , H E simul sumptae, nempe M C una cum A E in M E quater sumptum aequale est quadrato ι m ; quod est duplum M E , & aggregatum C E . A E, nempe C I in t m bis sumptum 2 igitur aggregatum M G,&HEin ME quater sumptum ad aggregatum M G , H E in H E quater sumptum, ne-pe G E ad H E maiorem proportionem habebit, quam ad quadratum IC . & componendo M H ad FI E, seu M H in H A ad E H in H Ahabebit maiorem proportionem , quam M G , H E in M E quater sumptum cum quadrato I C quae aequalia sunt quadrato C m ad quadrutum I C : & permutando erit M H in H A ad quadratum C m , nempe ad quadratum summae ipsarum M G , & M H , seu quadratum A C ad quadratum summae ipsarum P Q , P R i 7. cx 7. maiorem proportionem habebit, quam E H in H A ad quadratum I C quod est aequale quadrato summae ipsarum GE,EH9 quod erit ut quadratum A C ad quadratum aggregati ipsarum I L , I K : quapropter A C ad duo latera figurae P innatorem proportionem habet, quam ad duo latera figurae I L . Et propterea duo latera figurae P in minora sunt, quam duo latera

368쪽

Conicor. Lib. VII. 32T

figurae I L. Simili modo estendetur, quod duo latera figurae I L minora sunt, quam duo latera figurae A C. Educamus postea C x extra segmentum A N; & educamus diametru -& ad a im pei pendicularem x V , erit aggregatum Y V, M H in Μ H quater sumptum maius quam quadratum C ma&addamus communiter aggregatum M H , G V in 11 H quater sumptum ;ol tendetur ut antea , quod duo latera sigum S T maiora sint , quam duo latera figurae Postendetur quoque in reliquis diametris cadentibus ad utrasque pamtes ipsius I Q in eadem sectione , quod duo latera figura diametri ipsi 1 QIroximioris minora sunt, quam duo latera figurae remotioris.

In Sectionem VII. Proposit: XXXVIII.

S I recta bura H G bifariam secta in D producatur micumque ad A, y E , ita eis D H non maior sit quam H E , vel H A , 'E D maior sit, quam D Ad dico rectangulum sub E DA m H Amaius esse quadrato D A.

Puta E D maior ad minorem D A habet maiorem proportionem, quam D H non maior ipsa H A, ad H A , ergo componendo EDA S ad D A maiorem proportionem habet, quam D A ad A H, ct propterea rectangulum sub extremis comentum

369쪽

3z8 Apollonii Pergaei

Fiat H M aequalis maiori H D , erit E A disserentia minima H A , ct imremedia H E minor , quam M A , qua es d erentia maximae M H ,σ --nimae H A , ct A D maior es quam A H , ergo E A ad M A minarem pro-mnιonem habet, quam D A ad A H, se permutando E A ad A D balebit minorem proportionem , quam M A ad A H , o componendo E D ad D A mm proportionem habebat , quam M H , siue D H ad A H , ct iterum componendis E D A ad D A minorem propersionem habebit, quam eadem D A ad a Η , O propterea rectangulum sub E D A in A H minus erat quadrato D A .

LEMMA VIII.

ΙIsdem positis si D H maior fuerit, quam A H sed minor quam E

B , fueritque proportio E A ad A D eadem proportioni ad A ad AH , .ico reeiangulum sub E D A in A H aequale esse quadrato D A :s mero proportio illa maior fuerit , mel minor rectangulum similiter qua

erat ut M H ,sia D Had L HII A ct iterum componen-M E D A ad D 3 , erit et tD A ad A H , o propterea rectangulum sub E D A in Α Η AEquale erit qua drato D A. 'uando vero E A ad A D maiorem proportionem habet, quam M A ad ΛΗ , tunc bis componendo E D A ad D A maiorem proportionem habebit, quam D A ad A H ,σ propterea rectangulum sub extremis Iscilicet sita E D A in A H maius erit quadrato intermedia D A : non secus quando EA ad A Dminorem fleoportionem habet, quam M a ad A H, sendetur rectangulam susE D a m A H minus quadrato ex D A.

IN hyperbola , cuius axis AC, erectus A F , praesecta H A , im tercepta G A , centrum D , diameter I L , eiusque erectus I x , or C E sit latus eiusdem , sitque diameter QP , cuius erectus Per latus L O: dico quod rectangulum sub O D E in E H ab ipso qum drato D E, atque s P I summa laterum figurae Diametri P ubis LI x summa laterum figurae I L , 'DA ab ipsa C A F summa laterum

figura axis, deficiunt, mel mna aequalia sum, aut excedunt.

370쪽

Conicor. Lib. VII.

Et primo rectangulum sub OD E in E H aequale sit quadrato D E , ergo ad haec duo spatia aequalia eandem proportionem Babuit idem rectaneulum sub EDO in O E , sta vi rectangulum sub E D O in O E ad rectangulum seb ED O in E Η , ita es O E ad E H , propterea quod aequales ahitudines habent 2 , igitur ut o E ad E H , ita es rectangulum suo E D O in O E ad

quadratum D E , ct componendo O H ad E H , siae rectangulum o H A ad rectangulum E H A eandem proportione habebit , quam rectangulum sita E DO in O E una cum quadrato D E , seu quam quanatum D O ad quadratum D E , vel potius τι quadratum ex dupla D O aae quadratum ex dupla D E , nempe ut quadratum ex G O H ad quadratum ex G E H, quare permutando rectangulum o H A ad quadratum ex G OH eandem proportionem habuit , quam rectangulum ex E H A ad quadratum ex G E H, seu ut quadratum ex Prop. 16.A C ad quadratum ex C A F , vel ex L I xi sed ut rectangulum A H Ο ad quadratum ex G O H, ita es quadratum ex A C ad quadratum ex Q P R :quare idem quadratum A C eandem proportionem habet ad quadratum ex PR , quam ad quadratum ex C A F, vel ex I A L, o propterea quadrata ipsa aequalia sunt, o summa laterum P R aequalis es summa laterum C A F , vel I L V. Secundo sit rectantus sab E D O in E Η maius quadrato D E, tunc quidem idem rectangulom sub E D O in D E ad recta ultim sub o D E in E II minorem proportiois habebit, quam ad quadratum ex D E , siti O E ad E H mianorem proportionem habebis, quam ad quadratum ex D E : o componendo fumpta eadem altitudine H A , quadrupluando postrema quadrata , ct permutando , or ex i6. huius , idem quadratum A C ad quadratum ex a P R mia,norem proportionem habebit, quam ad quadratum ex C A F , vel ex L I K ,

O propterea Iumma ta P R maior erit, quam C A F . seu quam L I V. Tertio sit rectangulum sus E D D in E H minus quadrato D E , patet quod idem rectangulum sab E D O in o E ad recta ulum sub E D O in E H, seu O E ad E H maiorem proportionem haset, quam ad quadratam D E, ct componendo ductis pruribus terminis in A H, quadruplicando postrema quadrata, T t prem

SEARCH

MENU NAVIGATION