장음표시 사용
241쪽
quo ulterius sequitur , Deum non lis cognitiopem uniu* rei dependenter ac0 gnitione alterius rei: nam Vna , e demque si
gnitione cognoscit caulam , & e t*m, BC.quicquid cognoscibile, aut intelligibile est i. Quare etiam futura conditionata, quae verὶ ' non sunt futura, sed tuissent futura , se aliquid postues fuisset, quod de faera non est potitu , eadem cognitione cognoscit Deus. Verbi gratia , cognoscit Deus, quid facturus fuisset SalmAtiis Petrus, si Romam non venisset. Nam cum hoc etiam intelligibile sit, Dei cogniti
nem inu gere non potest. a Maiin emit. Et de iacto in δ s cripturis enunciat Deus
LM quid facturi fuissent Tyris, S Sidonii, si in ivihi factae suissent virtutes , quae in Bellisaida , &
Corozaim fae te fuerunt Quae scientia virum di guatura scientiat inplicis intelligentiae, necne; non admodum utile existi mo disputare; nam certissimum est, in Deo, qui est per essentiam existens , non esse distinetis scientias, sed unam simplicem, Mindiuisissimam, quae est Dei substantia ; quae 'scientia dicitur vitionis, quatenus terminatur ad res existentes in aliqua differeptia tempori Et simplicis intelligentiae, quatenus term uJ
ionit tinem antecedentem ex qua dedia tu
242쪽
tur ad res postibiles, uti possibiles tantum.
Quoessi eandem scientiam, quatenus 'teris minatur ad res, quae sutiirae fuissem, posita c&ditione, quis cum hostia non sit ne F etiam sunt positae, appellare velis, mediam; quaesti nem potius de nomide, quam de recensererri. Ab uno tamen abstinere volo, ne plus fiapiam, quam oportet sapere. An, & quomodo, hac scientia posita, de o do Diuinae Prouidentiet melius cognoscatur, &nostrae libertatis cum diuinis auxilus con a
Hoc unum certὰ, sciens 1, Deum fisa sifestitia, & potentia melius cognouiso, potiride, aedecreuisse concurrere cum Voluntate creata ad
producendunt actus liberos,salua,&integra lis bertate , quam a nobis positi explicari. Et ideo sat est, respondisse argumentis , quiabus nituntur aduersarij prebare, ex diuina praescientia , atque duilam voluntatis decreto auferri creatam libertatem. Nam infinitis Deus suaesapientio ac potes tiae thesauris, sciuit, ac potuit deceritere, & ab aeterno concurrere decreuit cum causis liberis ita, Vt integra, de illibata remaneret creata libbertas ; ut ratibni ρ α auctoritate Gncilicsexum,atque Scripturarumprobatum est.
243쪽
ma,species, ac ratio rei faciendae in mente a
Probatur. Quia, quod agit per intellectum,quod
maxime conuenit primae causae per essentiam exti
stenti, quae non potest ab alia dirigi, aut d
244쪽
Dendere in operando ; necesIe est, ut in se ii Deat sermam , siue exemplar rei faciendae. Deus autem est prima causa per essentia
Ergo necesse est, ut in se habeat sermam, , sive exemplar rei faciendae ; quod Ideam appellamus. Idq. confirmatur ex Euangelio ; mi erum est, in ipso vita erat. Quod de diuinis Ideis interpretatur Sanctus Augustinua ' .
Ideas, non silum rerum suturarum,sed etiam postibilium. Probatur . 'uam, si Deus vellet, aut 'oluisset prod Cere, sicut potuit, res, quas non produxit, nec producet; procul dubio in eo fuissent rationes, s cies, & exemplaria illarum. Ergo, & nunc habet, ab aeterno habuit illarum exemplaria, formas, & ideas. Aliter, per essentiam existens Deus, intelligeretur posse
245쪽
lposse mutari, si non habuisset ab aeterno mente suasermas , &exemplaria omnium re .
Praeexistunt ergo in mente diuini ab *terino, non solum rerum prodi cendarum , sed Bepotentium produci, exemplaria, sermae, cie ruideae, De quibus,
sunt essentia Dei', 'qua tenus est diuersis, atque infinitis modis imitabilis, α participabilis a creaturis, ut talis ab intellectu di.
Probatur. Nam , ex Sancto Augustino I, ex Philol Epho, Ideς pertinent ad speciem,
naturam, &quidditatem rerum, cum reducantur ad senuscaust formalis, qu od est,quod quia erat, idest essentia cuiusque rei Nihil autem melius asiignari potest in Deo, quod sit ratio quidditatis, & essentiae cuiusque rei, quam essentia diuina, modo silva expli
246쪽
Ergo essentia diuina, ut imitabilis,ac participabilis a creaturis, & ut talis cognita ab imtellectu diuino; erit Idea. Hinc intelligitur id, quod capite prinaodiximus, explicantes varios modos, quibus id , Quod factum est, dicatur in Deo vita esse, vel suisse. Inter caeteros enim diximus i Erntiam
Dei,quae est exemplaris causa, & idea omnium rei uin, esse vitam formaliter, & res sectas dici in Deo vitam causaliter, quatenus earum exC-plaris causa, quae est essentia diuina, est serm liter vita.
His etiam cogruit, quod docet Apostolus quomodo, scilicet, ex invisibilibus visibilia
Nam visibilia fiunt dependenter ab essetitia Dei, non silum tanquam ab efficienti caiisa, sed etiam tanquam ab exemplari, quae est essentia diuina, quatenus imitabilis, ac partici-Dabilis a creaturis, & ut talis cognita ab intellectu diuino: quae, ut sic, est illarum formalis, sed extrinseca causa . Vt etiam egregie ostendit sani f. Thomas φ
in hunc locum Apostoli; adduces illud Boetij Pu Ichrum pulcherrimus ipse Mundum mente gerens , similiq. in imagine
247쪽
QVod pertinet ad essentiam cuiuslue rei,
ita, ut dicatur illius quidditas , spe -- cies, serma, & ratio; debet esse in re ipsa, cuius est species, ratio, & serma: nihil est enim tam intimum cuique rei, quam ipsius es sentia, quae in quidditate, ratione, krma, ac specie consistit. Sed essentia Dei non potest esse cuiu atri rei constitutiva serina: tum quia in compositionem venire non potest,ut docet Saliomas titum etiam , quia, quorum serina, icta species Deus est, vel diuina essentia ; videntur Deus
Respondetur. Quod est serma, ratio, Wquidditas, ut exemplar, & Idea ; est extra rem ipsam, nec ingreditur compositionem rei, aut illam constituit intrinsece: sed ab Idea, e exemplari extrinsece, &, Vt loquuntur, terminatiue, sumitur species, & quidditas rei, quae ab exemplari dependet: sicuti scientiae ab obiecto semunt speciem, & disserentiam ; ita tamen , ut obiectum non sit intrinseca pars scie- tis, aut tota essentia ; sed terminus, a quo essentialiter dependet ipsa scientia. Eodem modo motus,ex Philosephoh, dicitur luniere speciem , & disserentiam a termino:
248쪽
cum tamen terminus se extrinsecus motui , praesertim localiis quia locus sursum, aut deorsum, qui sunt termini , a quibus sumitur disserentia inter ascensum, de descensum; non stinxin re ipsa, quae mouetur, extra. Quare non potest terminus esse tota intrinseca essentia, dispecies motus, qui est in mobili; nec etiam es.se potest ipsius motus pars constitutiva, cum a
mobili, in quo est motus, sat diuisiis, ac sep ratus locus: ut tota Philosephorum schola recupit,& probat . ii Igitur ex eo, quod esietia Dei sit quod quid
erat esse cuiusque rei, uti exemplar, species, ac serma extrinseca . non valet argumentari. ipsam Dei essentiam ita pertinere adessentiam rerum creatarum, ut illas intrinsece constituati,& faciat esse Dcum, aut veniat in illarum c5- positionem: quod conuenit tantum formae ii trinsecς, qualis non est exemplar, quod est species, seu forma, non inae , cuius est excre plaris causa, existens, sed in mente artificis. Non enim idea, quam de opere faciendo habet arii. sex, est in opere ipse, sed in mente artificis ;quam etiam quidam dicunt, nec absque rati ne ) esse cognitionem rei faciendae.
Sed mihi facilius videntur explicari Ideae in Deo, si dicantur esse ipsa essentia Dei, quatenus diuersis, atque innnitis modis est participabilis , & imitabilis a creaturis, ad quam res
249쪽
piciens Deus, summa cum iratione operatiuomnia, vel aptus est operari. i r, Ita enim si explicentur Ideae, melius intelligitur, quomodo cuiusque rei creatae essentia , quae per participationem est , dependeat essemtialiter a Deo ; qui cum sit per essentiam exustens, ab eo res creatae essentialem gradum, Messentiae modum recipiunt scilicet existetiam, di quicquid cu m estvivia, vel existentia neces.sario coniunginu. inamobrem de esse, non modo ac te i Deo recipiunt, sed etiam possibile. Non enim
aliquid esset possibile esse in specie ulla rerum creatarum , nisi es tia diuina esset tali modo imitabilis, ac participabilis a creaturis ; verbi gratia, non e- postibilis homo, nisi essentia diuina esset ita parti pabilis , atque imitabulis, ut aliqua ratione 'quamuis imperiinὸ, posset exprimi ab animali rationis capaci. Et sic discurrendo per singulas s cies rerum
Teatarum, unaquaeque habet esse ab essentia diuina , quatenus est tali modo imitabilis,' de participabilis a creatura. Et hac ratione si explicentur ideae; melius etiam saluatur, quomodo pertineant ad senus cauis formalis rerum creatarum,'non solum quatenus sunt habituret existentiam, sed etiam quatenus habent esse possibile , & conceptibile tantum. Nam non essent res aut possibilis,
250쪽
aut conceptibiles talibus conceptibus, nisi is sentia diuina esta tali modo imitabilis, ac pan.
ticipabilis a creaturis, quarum unaquaeque est apta exprimere essentiam diuinam iuxta suae p. sectionis gradum, malitatem, ac mosum perfectius, aut imperii dius,iuxta cuiusque rei creatae modum siue sat essentiae diuinae vestrugium; siue imago. Nam , ' quae rationerent, sunt diuime substantiae vestigium pinnusint impersecta similitudo aquae vero sint ni tionis participes, dicuntiar Dei imago; quia persectiori modo Deo similes, expruus
uinum repraesemiant esse, etsi non adaequalet reum nulla detur creatura, vel actia, ril potentia, quae possit adaequassi diuinam exprimere
essentiam, in qua non possit dari alia pei ctior. Et hoc modo etiam, melius intelligitur ita lud Ioannis h. Quod factum est, in ipse s scilicet Deo) vita erat. Nam essentia diuina est vita, in qua tanquam in exemplari causa prae xistunt creaturae, non secudum esse proprium,
sed secundum este cauta, quae este tia Dei; per cuius participationem omnia sint, quae extra Deum vel sitiat, vel esse possunt; non quia ζrtem sibit intiae diuinae,quae est indivisibia
recipiant a Deo res creatae, aut totam si
stantiam: quia essent Deus, sicut Filius, & Spiritus Sanctus, qui inter se, & Patri At consuba: D d 1 shin