Roberti Turneri Deuonij oratoris et philosophi Ingolstadiensis Orationes 14. Quarum indicem praefert pagina post praefationem. Commentationes in loca Scripturae, expressae ad imitationem antiquorum Ecclesiae doctorum. Panegyrici duo, ..

41쪽

as ROB. TvRNERI neruus esset incisus. at poniquam viderant ex hac Philosephia contemptione secutam fuisse foedam quandam totius eruditionis labem,ci pro Epistolis Pauli Ouidiν Elegias pro Scriptura Terentium pro Euan etio Tibullum, pro Philosophis Grammatiacos, pro Theologis Poetia , denique prosolida doctrina eruditionem pueriliter tenuem irrepsisse in scholi: prudentes sicilicet Propheta rem tanti ponderis metientes euetu o tandem veniunt, ut quam ante Philosephiam mali pratores erantsententiis eam ipse vestigio quasibonifacti dictatores varia laude, taquam emblemate vermiculato, ornet

illustrent. o quam pulchrum esi adlaudem insanireshocsi apere 'sed ne putetis eos omnino insanis qui simplebant, qficam et taphysicam ingeni, humant, ut ego puto, diuinas dotes, uti loquebantur, foedas labos secernebant: tottii totam moralem Philosephiam ita esserebant laudibus ita exeolebantstudiis ;is mirer aut foedos Monachos potuisse tam elegater, aput malevolos satin votaus ta incere. quidcensitis Ingootadiense,'non satis illis fuit hanc morum Philosephiam appellare cum Cicerone expultricem vitiorum, volebant e stricem virtutum; aut ca cuintilians actionum magistram, volebat esse asse tionum domina; aut cum Varrone natura ornamentum, volebant esse ratia fundamentum;aut cum nobi orem diamnitati'volebant esse isam diuinitatem ; volebat

42쪽

ORATIO II. a volebant eam esse Reipub. forma, animianimam, Theologia manum, fontem Iurisprudentiae. nobis ante videbantur non tam asses leporibuου, quam inusti orationis cincimus, Tibullus, quo ua Cyuthiam vocarat nitedulam; Catulluriquod sua Cretam luseritpositulamsed Tibulli iam et Catulli lopores vincuntur a Martyribus ta Melanchthoniabus,qui hac morumpoliendoru disiciplinam, quam antea deformarunt quoifoeda, iam veluti nouam Cynthiam, nouam Cretam appellent gemmulam terrae, stellulam coeli nec haec dico,quod mulisi iam

disputem posse ad nostram Philosophiam accedere ex his non tam ingenuis viris, quam soluti copis niseidAt ornamenti, creuisse huic Philosophia salutem ex inimicis eius sed ut videatis, barbari' ta efferatiingenij hominas quam vere Spulchre

laudant, cum vere opulchre amant. quippe illas' omneου laudα non oratorie esse ab illis lis ad

Thilosophia vultum fuco meretricio & pigmento oblinendum, sed ex jsa natura vel suxisse tanquam riuulos, vel e ruisse tanquam roseu facili videbitis si mecum parumper videritis ori

. prudentiae 'mamenta, Theologiae ornamenta.

e In quaeso aliquid aut Iurisconsiuiti, quod tet*miser',aut Theologi, quod niteat pulchrey da lia

43쪽

ar Ron. T vRNERI ID Philosophia nemo , colore. de Aristrudentiapostea, in Theologia quid Fumo primum, quid

seruo ultimum 'primum,ultimum, omniasingula

ex nostros Ingost.2 Funifonte, ut in nullo ordine

pulcherrimum videar seruaturus ordinem. tamen principium dijutationis tanquam bonin ar-ehite tu, ducam a principe ta quasiarchitecto rorum. Deus e F. credunt Theologi, probant nostritam pulchre, ut Tertullianus insu proriptioniabus malit esse Ethnicis Plato, dum probat; quam Moysis Christianis, dum credit. quia hoc ipsum, credere, et si certumsit,quia e coelo; tamen cum illi, quorum mentibus diuina adhuc lux non affulsit, velint rationes e terra, quasi sentina, hauririo has Theologi partes, non potiores, sed clariorci relinquunt nostraesicholae Philosophis. relinquunt,relinquunt nostraschoia Philosophis, ut proben Ampsico , a varietate rerum; Plotino, ab administra-sionemundi; Drao, ab ordine; Ciceroni,a pulchriatudine;Platoni , a gradibin naturam; aliis ab at is rationibus, esse quendam istius fabrica molito

rem, magnum, quia rau magnin; num, quia lege certa gubernat Sprocurat. at quomodo a varietate rerum ' mundus ex multis unmpulchrepeia

luce ideo HE pictor, qui eum, quasitabulam, his rerum coloribus distrinxerit. quomodo ab adm niseratione Z mundus ex paruis magnus recte regiam' ideo Hi princeps,qui eum,quasi Rempub. coese

44쪽

eet ea lege,ut & mqna paruis vim, Garua magnis tribuant decorem. quomodo ab ordine 'mumdus ex naturis inconstantibus coharet constans. ideo ea moderator, qui eum, quasi aquam, rnes dis regionibus,ne essuat;poniti ordinis quandam, legem rebus tam inconstantiburi ne dissuam, quam

constantibu ut contineant. quomodo apulchritudine' mundus ex sordidis e F splendidus, ideo ea

architectin,qui pulchra sordidis quadrata rotundis,diuersa diuersis, omnia omnibus apte implicaricta ex diuersis consensionem, ex sordidis elicus rit pulchritudinem. quomodo ex naturarum fradibus' mundin e F ex multis unu , ex inconstan- tibin constans, ex paruis magnus,exsordidiustis di 'ergo habet authore unum, qui multis vin- culum; constantem, qui in constantibus firmis

tem; magnum, qui paruis vim; splendidum, qui sordidispulchritudine, quasi particulaου quasdam ex naturassa delibatin distribuerit ta disperserit.

quomodo a reliquis rationi ου' omneου non per quorsatissit persequisummas,praesertim properanti eo, unde non debet orationis mea cursus a min tulis illis ta infimis obicibuου auerti in Onim Phil sophia umbra e F D E V s verus, non umbratilis; numquid hic etiam unus,anplurre ' unus Iambliaco,unus Plotino, unus Epicteto, unm Trismegisto, unus Socrati,denique reliquis nostra nota Philose

' ration

45쪽

ROB. 'TVRNERI rationibus, quasi peculis, Ethnici videant, hibis credant unum. Iamblicus illigat in hanc formam; ut ex eo quod non ess facias id quod enhrequiritur potestas infinita ,-in omnes partes interminata. nam idquod erit, ab eo, quod erit, distat in iiis partibuιὰ at d a potestates infinitae non possunt esse, quia na alteram includet cancellis, ta quia quantum addis huic,tantum decerpes de illa.opondus.non ea hoc, probare Audito. ea mincere.

neruosius Plotinus parguntur ex una radice mul-rirami,ex uno sole mustiradj, uno cerebro multi nerui, ex uno corde multa arteriae, ex uno mar

multa flumina, ex uno animo multae sun tiones. quidpergo'oraculum ea, omnia multa fluere exuno,ut veraec multa in mundo loquantur unum T EvΜ,velnon unus DEV sin mudo loquatur nullum ordinem. Volem. quis in hac luce coecutiat Ethnismularius Epictetus ad Arrianum. oportet qui umniaprincipia quasi conuerso orbe redeat ad unum principise,omni ulchra ad unu pulchrum,

omnia vera ad unu verum,omnia bona ad unum bona omnia diuina ad unum D sv Μ,omnia una. ad unum ter unum. nam unitas,principiu,bonum, verum, a Eus, de unt, unumsiunt. Ofrporem.

.erba haec sonant Euangelium, non Philosophiam moralem. diuinius semessius, qui dum derivat omnia ex mundo in DEvΜ, GDEO in mundum, dum colligit ex effecti acultatem, ex ordine diui-

46쪽

xliatem, ex multitudine unitate, hune architectio appellat mi dipatrem,principem,gloria,naturam, sine necessitate,actione omnis facultatis acultate omnis aritionisse, anctum solum non natu, se-lum in quo sola aternitas solum per que Dius mundus, sit totum, toti selum, experte nominis, meliorem omni nomine. δ diuinitatem. in tuo Trasim giste, non tam ore videtur habitare Plato, quam inpectore Paulus. quid Socratesὸ non satis it uitverbo fateri unum D EvΜ, volebat consignaresuo sanguine. Ni ne moralis Philosophia aedit nobis Martyres'ign sce Christe ignoscesimes mea hodie defixa rerum occultarum fluore transibat Νώlineas, ta quod nimium tribuit naturae,id totum d trahat gratia . nam pene exciderat, Socratem esse

Martyrem natura ta Philosophia, quodselum ei Epriuilegiu Euangelij et gratia. βed continebo hanc execrationis vocem, ta visio loquar blasphemia am ad reconditiora nostra Philosophia m eria. nam in hac nihil e F videre DEVM unum,mdebiamus trinum. Trismegisti verba loquuntur nobis

D svM modo tam diues, ut trinum', ratione tam vincta,ut clare videamus unum ta trinum unum

non foeda prodigi pecie,sed unum trissiad Theologiperfecti veram normam. DEvs inquio mei, vir quasi oemina adit verba,quod etia verbum ea mens architectrix omniu rem, ta huius verbi

47쪽

si Ron. TvRNERI G ipsius Spiritus ipsa diuinitas. omnia hic nostra sunt sensium statera Theologi, sine verba trutina examinemus Philosophi. DEvs adit, in D Eo et ideo Patrem;D E v s aedit Verbum, in Verbo m ror Filium; D E v s 2 rbum adunt D E v Mflammantem, in D Eosammante veneror Spiriatum sanctum. mens adit mentem, nunquid videris audire illud lumen ex lumine ens adit, aedere HE Patris,mens adita e F architectrix, architecta- ri FEM ; mens viri que conceptu quasi sata flamma flammare est Spiritussancti.quis Petrus potuit euoluere notionem aut obscuram clarius, aut inclusiani enucleatius, aut implicitam distinctius 'has si quis e gudito P oelit notas appellare Euangeli ion repugno, modo id largiatur illin et am gemmas esse nostra Philosophiae. Cyrillus Platonicus volabat altius,quivnam DEI essentiam dicebat rere ex se undere subsistentivi, ut exprimai DEVs sit primuri qui in ipsa bonitas; ex alterat x alter,qui e ε istius molitioni abricator; ex tertia tertius,qui e F animus mundi. hactenus purissmead normam Ecclesia, verum cum postea rerum

l . cundum, tertias tertium Deum tenere veli assem

fit Arrianimi labem nam ita omν seunt simul, Alectos tempus; ita omne; partis diuinitatem: Nintia rationes, quasi habenaου histribus Diis subsistentiai gulas singulos appellabant GDeos Platonici ita committeret, ut primas primum, secundaου ρ-

48쪽

Iurato non tam temporis ratione, quam menti, relatione.pulcherrimum exemplum, in quo, qua

vera visas D E I trini expressione, si triumphet Het in scontra Arrianos, eris certecur triumphi huius partem maximam derivet in nostram scholam,cuim magistra Plotini, Os Macrobjeam quasi aggerem tam pulchre inuenerunt Catholicis

defendendis, quam Augustini 2t Ambro P recte

adhibuerunt, quasi machinam euertendisheret eis. quid dicam de creationes in creatione Merem

rim ea Moyses; ita ambre pingit coetu solum, taquicquidvelissivi complexu, vel huius coercetur sinu, non a ex materie Jedfluentia ex Pelin mia vi. quid de prouidentia' amblicus ita narrat in maluesse bonum, in morbi, essesanitate in v nenis esse medicinam, denique in omnibuου Ἀ-gulis rum esse quandam naturae pristipo, quasi glutini,cogarentia, ut vix statuam,mireme magis in Lambtico Paulum pulchrephiusiphantem, an inraulo iam Mumpuretheologantem. loquitur de

49쪽

Famma exurente labeculin herentes Br mbnuis, Fiato,tanquam de purgatorio Augustin/M;loquiatur de naturae humana fore quasi decerpto Plotiamnus, tanqua depeccato originu Dyonisius;loquisur .desiummo bono Seneca,tanquam de vora diuina felicitatis C prianus uoquitur designis Macrobi res, tanquam de Sacramentis Anselmus ; loquitur de dicationibus Tyrius, tanquam de Ecclesiis Ambrosius. dabunt mihi hodie Tulliani veniam , si relationem, creationem , Sacramen ra, peccatum originis usurpem, non quod gno-

om niuiuam consecutionem , montionem re

rum ex nihilo, symbola sacra, labem Adami, alia ini huius generis Tullianata formulab sed quod

putem eloquentia puritatem positam non in unius aut alteram unis aut alteris formulis, tedin tota orationis corpore, luminibus, quasi oculi , pulchre conformato. quanquam ineptmosum, qui excusem de verbis inperfractitione illarum rerum, qua V fuse undique caligine dicuntur eleganti me,sidia cuntur clare. pergo ideo in nostris mysteriis. illa Theologorum notiones de summo bono, desine humanarum actionum,de una religione, defalsorum 2 eorum cultu, de animi immortalitate, de alii deniquerebin, qua natura potius nituntur quam

gratia uni Audito. 'steria, ta isteria, quia nostra. nam Theolos,qui Physicis tantum V A raphysicis imbuti hac attingunt,siubtilem quandam habens

50쪽

, cisis elumbe perpetua quadam macte ita AuaL lentem, etit et rara, intelligo, dicant; aut dia' quidintelliganti cum contra qui moralis Phi-μ losophia praeceptiombin sunt perpoliti, pulcherrimas notiones hauriant ex intima natura, easq, iu

quoddam quasi artis quadrum redigant, ut mc' paruas si tractent, parua mysteriorum, A magnas, magnaspeciem habeant miraculortim. non ludo.q- inspicite Scotum, in*icite Occhamum, inspicite ρ- Hallensim pure Physicos. Niseetent. insticite Ar- 'er nolium,inspicite Augustinum,inspicite Tertullia-θ- num, vere morales. ό Hen es. pranquam maleia colligo Arnobios, Augustinos, Tertullianos, cum tu natio Theologorum quicqtud habes exquisitarumisi conceptionum,id ex Ambtico, ex Plotino, ex Ariare stotele, ex nostris denique Philosophis hauserit. m Theodoretus esΙ medicina asse Pionibm,medicinais haec promitur ex nostra apotheca; Cyrillim sal ensi- in idis. I hic ex nostro hauritur fonte; Clemens D Alexandrium diuina quasi virgula e E erranti

ν- bus, haec virgula excinditur ex nostra arbore. r in liquos lege Theologos, quos vel doEIrina vel elo bis quentia posuit in numeros tostas ex illis Platonem cs Aristotelem, tolles cincinnos, tolles lepores, tolles veneres,tolici deliciaου, quicquid habet oratio a se- mirabile. nam firmamenta istis sunt exsecris,o in vamenta ex nostru literas. no, dico es,tango tan