Progymnasmata logices puriori sermone conscripta auctore Augustino Hunaeo ... Additus est libellus de disputatione inter disceptantes dialectice instituenda ab eodem auctore editus

발행: 1553년

분량: 114페이지

출처: archive.org

분류: 철학

51쪽

LOGICE sinissinuae significationis est, eruere dicitur dem 1ubus ali ι in mi nitum excepto lapide , se homo ennon lapis , lignum es non lapis, metallum .eii Monlapis, bc. Similiter non ens , pro omni eo, quod in rerum natura non subsiliit, capitur. Μultos Terminos infinitos expressit Plato Foesuo aenigmate: Homo non homo, percussit non percuissit, auem non auem , lapide non lapide , super

arborem non arborem.

Verum apud Latinos rarior huiusmoti nominum usurpatio en, praesertim in subitantiuis . Cicero in prima Academica: Nec uer aut. quod sceret aliquid , aut quod sceretur pse esse non corpus. Et aliust Poterat non uacca videri. Adiectiva uero nomina, eis frequentius apud Latinos infinita inueniantur, non tamen ita prorssus, quin ex contrario certa signiscatio intelligatur, ut mons non magnus, paruus ut mediocris inteis ligitur, homo non improbus , forma non mala, cesstum babent signi sicantiam ex contrario,bo de Te mino in nito paucis addere placuit, ut negationis infinitantis, que hoc loco negante disiuuenia

crat, melius natura persticeretur , nunc ad C lnea prius ignatas redeamus.

Amb quas dedimus,Regulae intelligendae sunt defiguis uniuersalibus negationibus, quae sbi mutuo non sunt obflaculo . Nam a st inuicem pribibita ui uam uniuersalem non retinebunt.

52쪽

3 Probibentur autem quoties pari numero in GK dem Terminum cadunt 1 ut eum dicit Cicero tertio de Natura Deorum: Nonnunquam bonos exitus

habent boni. Si uero impasi numero eundem distri buunt, ut a Dialectis is est obseruatum . 'rr, ea deresigna in communem aliquem Terminum ita 'aemum censentur si unumquodque per se, b sin .iosumptum eundem Termina disribuere pust Exempligratisn hae oratione, nonnunquam boni

non babent exitus bonos.. , . 't

In accusetiuum tria eadunt sim uodlibet enim singulatiGer perse acceptum potest, eum accusativum disseibuere . Quod si non possetAndrum unumquodque perus prolatum commi,

nem Terminum distribuere, tum sane neutiquam dicentur omnia in illum Terminum cadere, ut eum dicit Cicero , non omnia quecun q; loquimur , ad Artem sunt reuocanda . In praedicatum reuocans

da ad Artem , non cadit signum Omnia) Nam si dixeris , Omnia quaecunque loquimur sunt ad arte reuocarida , signum omnia) difribuit tantunisusum subie tum , ac proinde negatio, quam non potuit in uicinum Terminum communem sexerere uim

prohibita asigno somnia ) eam in remotum exeri, in quo non patitur O baculum . . ' Quod hic monere solent, Signa negatiua re Ioprolationis ordine uocibus negandis praeponi debere, friuolum arbitramur, b autoribus tam anxie non C irri

53쪽

U LOGICES

receptum, ut contra facere non liceat. Quasδον,δεω uel sessusequaturum neganda non roert, ut si dica'Nonnunquam bonos exitus non habent boni. Neque boni di'ribuitur , quamuis tersiam se .atur ordine prolationis negationem ain dyli ibuitur exitus Dod non sequatur ters ,

negationem. A

t Praetet ea ponerior Regula intelligenda est de n gatione,errino negatiuo , quod non includitur inter partes alterius extremi , si in bae oratione:

IJomi qui mecum non colligit, Astergit. Negatio duntaxatiὸ Lartiue, tu i intrasnes subiecti contentum sequitur e in Terminum extra subiectum stum, uim suam adeo non exercet, ut etiam Pros

postio ipsa mavat interim aufrmativa. i Aduertat blasve Literarum diue Philosophiae audiosus usum negationis, quamui frequenter, non semper tamen praedictis regulis conformem essse , sed aliquando rem aliter longe se habere: Patet enim latissi me, tum apud Graecos, tum apud Latinos , ut nemo est ex aliqua parte non faelix, quid illud eri , ex nulla parte ἰi In praedicinentis praeterea Determinatoru nuissem nulli s contrarium,an, Determinatorum Juod, libet alleui esse contrarium fgnificatur ρ Certe ibi non plus duae negationes, quam una efficiunt , nisquia Graeco magis, quam Latino more fortius nes

54쪽

i In omni enm lingua due negationes fortius nes νηι, praeterquam in Latina , Demosthenes ali,quaneo quatuor posuit pro una. Interimbr Cices rosic loquitur, nolo ne haec quidem humana ignos ret , Praeterea idem sunt. γ' Non reueretur neque deos neque bomines, Neque deos, neque homines reueretur. Non veretur, bomines ut deos. . Hinc varium se negationis usum licet aprete, . deprehendere , regulas tamen fere obseruit

DE ACCEPTIONE CONFUsA ET DETERMINATA.

. CAPUT VII.

Confuse accipitur Terminus dum capitur pro aliquot suti iuniscatis, sed inieterminatis,ac incertis , ut praedicatum in baee Propositone, omne brutum es animal , qua oratione non Ignis catu unum aliquod determinatum esse animal , qutast

omne brutum . Determinate iaccipitur Terminus, cum pro re

aliqua certa capitur is adeo ut pro unosingulari Zes terminato possit Pr.positio reddi uer , ut huius subiectum , aliquis homo eii niger. caeterum bas Meertiones ita ab inuisem Zifnre

55쪽

qa LOGICES . ivolunt, .ut Proposita, cuius terminus aliquis deters minate accipitur , aequivaleat ripotheticae di tu .ctivae , in sua loco talis termini enumerantur omsniasingularia eiusdem, unde haec Propositio, Alis quis homo est niger, cum issa idem ualet, uel Ioas nes Vt nigeo uel Petrus en niger, uel P ulus eunter , uel aliquis aliorum hominum eri niter . Propositio uero cuius Terminus laccipitur consJuse semper aequivalet alteri Categoricae , in qua uel disiunctim uel eopulatim enumerantur ea, pro quibus T rminus confuse capiebatur , ut banc Propostione,cuius Praedicatum confuse capitur, Tan stμm quinque sunt sensus, explicat illa Categorici tantum quinque sunt uisus , auditus , olfastus, gustu tactus. Rursus bane,Omnia scientia esqualitas, aequivalere uolunt eum hac Categorica , Omniascientia ei vel haec qualitas , urit illa , velisa, e sic deinceps. Sed bee fortassis duntaxat infertur ex priore illa ; er non aequi pollet et , cum aliam long signiscatisfiem posterius Praedicatum . quam,prius praeseferre videaturi, ut liquido cons nabit , si prius Praedicatum aduertas Jimpliciter magis accipi debere, ut quidam uosunt quam ad singularia referri. Sed hoc quid contineat veritastis , penes alios iudici periculum eno. os daσsmuis signifieationem: inquam uosso eruditorum . consuetudinem ) inspicere Oportebit, si securius de biber similibus iudicare , medioque tutissimi ire

56쪽

Prolixius de acceptione Confuse,b Determina, 'ta agendum non putamus, quod bas facile discernes quisquis Propositiones ipsas intellexerit. Quorsum enim attinet in rem maxime perstiscuam regularum, quas ali, addunt, tenebras inues bere, perinde atque esset Opus in sole meridiano ascendere lucernam. Ne dicam canones illos de ramini; qui certo locorur ordine collati , semper fidi a placet confusa, aut aliter collocati semper terminata assciuntur acceptione a probatismis pasuum Obseruari. Masi hanc profalsa scriptores clasinaei habeant , anima s quiuis homo , qui indissicrenter dicunt, caput omnis homo habet, Omnis homo habet caput. Ad Rujtandum requiritur equus i Equus requiritur ad equitandum. Sane cices re in oratorese loquutus, Acumen Dialecticorum requirendum es, Regulas illas plane euertit. Sic

scriptura, Pauperes semper babebitis uobiscum: Sunt baefalsae Quis aliter loquitur, nec ipsi isqqui regulas commenti sunt . Nemo igitur relictis uulgaribus, b receptis uer borum sensii traditas hoc loco regulas tanquam ma g as , auasdam praeceptiones mordicus teneat. Neque rursus uolo damnet in Fu suae ab aliis 'praec:piuntur a quatenus communi re te loquenstium consuetudini consentaneasunt recipiat lubens

57쪽

Vt ueritas Propositionum apertius erueretur excogitarunt ueteres Dialectis escensu per quem acceptiones terminorum communium bacternus tractata elarius innotescerent . - Definierunt autem ita Descensem.

Descensus est eorum omniu ro mi 'us Terminus quispiam in Propositione aliqua accisebatur enumeratio per bonam cosquentiam , uisub termino bomo in bae Pras rostione, omnis homo uiui,descenditur sile oms. vis homo vivit , ergo Petrus uiuit, Paulus mavit , Augustinus uiuit atque ita de relis qui 'pro quibus subiectum praedictae Proposs tionis postum fuerat, quod non temere addo; Nam non licetun prisi is descensu inferre, Ergo Adam Protoplastes uiuit, ergo Iulius Caesar vivit. Sic enim enumeraretur aliqua pro quibus subiectum huius pronunciati, somnis homo uiuit non pos

nebatur a

Copulativus, Quadruplax Copulatus,

est descensit , Disiunctivus,

Disiunctus. CopuIatituis Descensus est omnivi pro quibus Terminus in propositione accipies

58쪽

hatur enumarario, per hypotheticam copiLIatiuam, idque in bona consequentia . Vt clim sub buius Propositionis praedicato,Te pus reuesat omnia ,sic descenditur, igitur tempus haee reuelat,er ira reuesat: eoque pacto de resiquis. Et sub huius subiecto, Quicunquό uitulum sussules rit, taurum tollet sic , igitur bi*qui uitulum sua stulerit taurum tollet; Ac reliqua consimili miso . usus huius descensus est necessarius, quotiess

cunque Terminus accipitur dij tributive.

Descensus Copulatus est per categorie

copulato extremo constantem enumerastio omniu pro quibus erat acceptio. νt cum se descenditur. Nemo mortalium bene sapuit omnibus horis. Igitur nemo mortalium sas ruit hae bora, er illa bora, O caeteris omnibus .

Etsub subiecto butus, Omnes Apostoli Christi sileduodecim, Q. Igitur Petrus, Paulus, Ioannes, Andreas, O deinceps reliqui Apolloli Christi sutduodecim. usus Copulati descensus en, quoties Terminus accipitur confuge eopulatim: Id autem interea insteres inter copulatiuum descensem, O copulatum quod hic enumeratio fat per Categoricam, cuius a terum extremum es copulatum , Ibi per Hapothea dicam ex pluribus Categoricis constitutam, quοὶ ιβ prius exempla ostendunt. . I . '

59쪽

Descensus Disiunctivus est enumera o ommut pro quibus erat acceptio per hypotheticam disiunctivam, idque in cosequentia bona. Visubsubiecto huius Propositionis, Exercitastio potest omnia , sic descendunt, an re te ali Vcent, Edesuel haec exercitatio poten omnia, uel haec exercitatio omnia potest , atque ita de reliquis. Rectius hie : Aliquis homo sit Imperator, ergo hic homo Imperator en, vel ille homo en Impera stor , Et ita di reliquis. Vsui eis bic descensus

quoties acceptio Termini en determinata.

Disiunctus Descensus est per categos

Hean isiuncto extremeonstantem enu sineratio omnium , pro quibus erat accepstio, idque in consequentia bona. vlsubsubiecto huius Propositionis, Sola uir stus nobilitat bominem, sic Zescendunt. I sola haec, vel bare virtus nobilitat hominem. Et sub praedicato butus, Omnes frangimur mollicie , sic, igitur omnes frangimur uel bac, uel ira, b de cisteris simili modo De quibus descensebus an omnino exacte sant,

uideant 'udio .

. Vsus descensus difuncti est, ad Os endendam acceptionem Termirui confusam di sun tam , cum uidelicet Propostigin qua Terminus huiusmodi ei censetur idem pollere , cum Gategorica quapiam ex

60쪽

ili iuncto extremo.

Duplici uero nota tiscensus dis unctium.' Asiunctus dignoscuntur . In primis quod hic enumes ratio sat per Categoricam, euiua alterum extres mumdfunctum babet, ibi per inpotbetieam dissiunctivam , Praeterea quod Afunctivi pars aliqua vera ea diaerminate, disiunm non ita ,sedsufficit

Ingenere , siue in communi terminum se acceptum alteri coaptari.

DE REGULIS OBsERVANDIs IN DESCENSU.

Qiis praedicta rectius intelligantur, sat uedescensus commodior , haec fere obseruanda trasduntur.

Primum est, ut ad Termini acceptionem desce sum attemperemus, copulato uidelicet, aut Amns' cto utentes ini Terminus confuse accipiatur: disis

unctivos determinate: evulativo, s fuerit distri butus. Q sed se bee eonfundas, licet interim eo .sequentiafortassis non usquequaque si absurda 2 certe nὸn apte propositi Termini acceptionem des claraueris . . Caeterum quia ad copulatiuum descensum atatinet Obseruandum est , b fariam diaribui Termis

SEARCH

MENU NAVIGATION